КОДЕКСИ АНДОЗИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
(Қонуни ҶТ аз 26.12.2005 № 114, аз 28.07.2006 № 193, 22.12.2006 № 219, 5.03.2007 № 239, аз 30.07.2007 № 306, аз 20.03.2008 № 376, аз 18.06.2008 № 397, аз 26.03.2009 № 493, аз 19.05.2009 № 525, аз 3.12.2009 № 571, аз 21.07.2010 № 627, аз 29.12.2010 № 665, аз 29.12.2010 № 667, аз 16.04.2012 № 813, аз 03.07.2012 № 852)
ҚИСМИ I. ҚИСМИ УМУМИ
ФАСЛИ I. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
БОБИ I. СИСТЕМАИ АНДОЗИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 1. Муносибатҳое, ки ҳамин Кодекс танзим менамояд
Кодекси мазкур принсипҳои ташкил намудан ва фаъолияти системаи андози Ҷумҳурии Тоҷикистонро муқаррар намуда, муносибатҳои омиронаро оид ба муқаррар намудан, тағйир додан, бекор кардан ва ҷамъ овардани андозҳо танзим менамояд, вазъи ҳуқуқии мақомоти андоз, андозсупорандагон, агентҳои андоз ва дигар иштирокчиёни муносибатҳои бо қонунгузории андоз танзимшаванда ва муқарраротро оид ба муайян намудани манбаҳои андоз банди, иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ва андешидани тадбирҳои таъминкунандаи иҷрои ин ӯҳдадориҳо, пешбурди баҳисобгирии бақайдгирии андозсупорандагон, объектҳои андозбанди ва баҳисобгирии андоз, кашидан ба ҷавобгари барои ҳуқуқвайронкуниҳои андози ва шикоят кардан аз амали (беамалии) мақоми андоз ва шахсони мансабдори он муайян мекунад .
2. Мафҳум ва меъёрҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории андоз (агар қонунгузори тартиби дигарро муқаррар накарда бошад) танҳо ҳангоми танзим намудани муносибатҳо вобаста ба андозбанди истифода бурда мешаванд.
3. Ситонидани боҷи гумруки ва дигар пардохтҳои гумруки тибқи қонунгузории гумруки, ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқи, боҷи давлати бошад - тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи боҷи давлати" ба танзим дароварда мешаванд. Ситонидани дигар пардохтҳои ҳатми ба буҷет, ки ҳамин Кодекс муқаррар накардааст, тибқи қонунгузори оид ба дигар пардохтҳои ҳатми танзим мегардад.
Моддаи 2. Қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ва амали он
1. Қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Кодекс, санадҳои меъёрии ҳуқуқии дар асоси он ва мутобиқи он қабулшуда ва шартномаҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф намудааст, иборат мебошад.
2. Ҳангоми андозбанди санадҳои расман нашршудаи қонунгузории андоз, ки дар санаи ба миён омадани (ҷой доштани) ҳолатҳои марбут ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз амал мекунанд, истифода мешаванд.
Санадҳои қонунгузории андоз, ки дар давоми моҳҳои якум ва (ё) дуюми семоҳа расман нашр мешаванд, аз санаи 1-уми моҳи якуми семоҳае, ки мустақиман баъди семоҳаи расман нашршудаи онҳо фаро мерасад, мавриди амал қарор дода мешаванд.
Агар санадҳои қонунгузории андоз дар ҷараёни моҳи сеюми семоҳа расман нашр шаванд, онҳо аз санаи 1-уми моҳи дуюми семоҳае, ки мустақиман баъди семоҳаи расман нашршудаи онҳо фаро мерасад, мавриди амал қарор дода мешаванд.
Муқаррароти сархатҳои дуюм ва сеюми ҳамин қисм дар ҳолате мавриди амал қарор дода мешаванд, агар бевосита дар худи санади қонунгузории андоз мӯҳлати дигар оид ба эътибор пайдо кардани он пешбини нашуда бошад.
3. Меъёру муқаррароти ҳамин Кодексро бо пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шакли қарори дахлдори Маҷлиси намояндагон тафсир дода, тафсири меъёру муқаррароти дигар санади қонунгузории андозро, агар дар худи санад тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, дар шакли санади меъёрии ҳуқуқии дахлдор мақоме анҷом медиҳад, ки ин санадро қабул намудааст. Чунин тафсир бояд расман нашр карда шавад. Чопи санадхои конунгузории андоз, аз чумла тафсири онхо хангрме расми ба хисоб мераванд, агар онхо дар нашрияхои чопии расмии Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон, Ҳукумати Чумиурш Точикистон ва макоми ваколатдори давлатй нашр шуда бошанд.
4. Муқаррароти санадҳои меъёрии ҳуқуқии дар асоси ҳамин Кодекс ва мутобиқи он қабулшуда наметавонанд хилофи муқаррароти ҳамин Кодекс бошанд. Ҳангоми ҷой доштани чунин ихтилофот муқаррароти ҳамин Кодекс татбиқ мегардад.
Санади меъёрии ҳуқуқи оид ба андоз дар ҳолате ба ҳамин Кодекс номутобиқ шуморида мешавад, агар чунин санад то дараҷае ба принсипҳои (асосҳои) умуми ва (ё) маънои аслии муқаррароти мушаххаси ҳамин Кодекс мухолиф бошад.
5. Институтҳо, мафҳумҳо ва ибораҳои қонунгузории граждани, оилави ва дигар соҳаҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар ҳамин Кодекс истифода шудаанд, агар дар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, бо ҳамон маъное истифода мегарданд, ки дар ин соҳаҳои қонунгузори истифода шудаанд. Ҳангоми мавҷудияти ихтилофот байни муқаррароти ҳамин Кодекс ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии марбут ба дигар соҳаҳои қонунгузори, ба мақсади андозбанди муқаррароти ҳамин Кодекс истифода бурда мешаванд.
6. Санадҳои қонунгузории андоз дар ҳолатҳои мутобиқат ба муқаррароти моддаи 45 Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд қувваи бозгашт дошта бошанд.
Санадҳои қонунгузории андоз, ки андозҳои навро муқаррар мекунанд, меъёрҳои андозро зиёд менамоянд, барои ҳуқуқвайронкунии андоз ҷавобгариро муқаррар ё вазнинтар месозанд, ӯҳдадории нави андозсупорандагон, инчунин дигар иштирокчиёни муносибатҳоеро, ки қонунгузории андоз танзим менамояд, муайян мекунанд, қувваи бозгашт надоранд.
Санадҳои қонунгузории андоз, ки ҷавобгариро барои вайрон кардани қонунгузории андоз бартараф ё сабуктар мегардонанд ё барои ҳимояи ҳуқуқҳои андозсупорандагон, агентҳои андоз ва намояндагони онҳо кафолати иловаги фароҳам меоранд, агар дар худи санади қонунгузории андоз тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, қувваи бозгашт доранд.
Муқаррароти пешбининамудаи ҳамин қисм нисбати санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки тартиби ситонидани андози пардохтшавандаро вобаста ба гузаронидани мол аз сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим менамоянд, низ татбиқ мегарданд.
7. Ба қонунгузории ғайриандоз ворид намудани масъалаҳои вобаста ба андозбанди манъ аст, ба истиснои:
1) муқаррарот дар бораи ҳуқуқвайронкуниҳои маъмури, ки ба қонунгузории маъмури дохил карда шудаанд;
2) муқаррарот оид ба ҷиноятҳои андоз, ки ба қонунгузории ҷинояти дохил шудаанд;
3) муқаррарот оид ба афзалияти ӯҳдадориҳои андоз, ки ба қонунгузори оид ба муфлисшави дохил шудаанд;
4) муқаррароте, ки ба қонунгузории гумрук дохил шудаанд;
5) муқаррароте, ки ба қонунгузори оид ба боҷи давлати дохил шудаанд;
6) муқаррароте, ки ба қонунгузори оид ба суғуртаи давлатии иҷтимои дохил шуда, истифодаи мақсадноки маблағи андози иҷтимоиро аз ҷониби андозсупорандагон танзим менамоянд;
7) муқаррароте, ки ба қонунгузори дар бораи буҷети давлати барои солҳои молиявии дахлдор дохил шудаанд;
8) муқаррароти андоз, ки мутобиқи қонунгузори оид ба таъсиси минтақаҳои озоди иқтисоди қабул шудаанд;
9) муқаррароте, ки ба қонунгузори оид ба дигар пардохтҳои ҳатми дохил шуда, Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро муқаррар накардааст;
10) муқаррарот оид ба пардохти фоидаи воқеии Бонки миллии Тоҷикистон ба буҷети давлатӣ, ки бо қонунгузорӣ оид ба Бонки миллии Тоҷикистон дохил карда шудаанд .
11) муқаррарот оид ба андоз, ки ба санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид шудаанд.
8. Агар дар шартномаи байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дорои муқаррароти марбут ба андозбанди мебошад, нисбати тартиб ва меъёрҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии дар асос ва мутобиқи он қабулгардида тартиб ё меъёрҳои дигар пешбини шуда бошад, пас тартибу меъёрҳои шартномаи байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқ мегарданд.
9. Имтиёзҳои пешбининамудаи шартномаи байналмилали дар бораи пешгирии андозбандии дукарата нисбати резиденти давлати иштирокчии шартнома татбиқ намегарданд, агар ин резидентро дигар шахсе, ки резиденти чунин давлат нест, барои ба даст овардани имтиёзот истифода барад.
10. Барои давлату ҳукуматҳои хориҷи, ташкилотҳои байналмилали, намояндагиҳои дипломатию консулгарии давлату ҳукуматҳои хориҷи ва кормандони дипломатию консулгари, инчунин намояндагиҳои ташкилотҳои байналмилали, кормандони онҳо ва аъзои оилаи шахсони дар боло зикршуда озод намудан аз андозҳо ва дигар имтиёзоти мувофиқи ҳамин Кодекс ё шартномаҳои эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинишуда, тибқи расмиёти муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин карда мешаванд. Озодкуни аз андоз ва додани дигар имтиёзҳои андози бояд дар доира ва шартҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ва шартномаҳои байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон амали карда шавад.
11. Дастуруламалҳои оид ба тартиби ҳисоб ва пардохти андозу пардохтҳои зеринро мақоми ваколатдори давлати дар мувофиқа бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ва ҳангоми зарурат, бо дигар мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия, тасдиқ ва расман нашр менамояд:
1) андози даромад аз шахсони воқеи (андоз аз даромади шахсони воқеи);
2) андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқи;
3) андоз аз арзиши иловашуда;
4) аксизҳо;
5) андози замин;
6) андозҳо аз истифодабарандагони қаъри замин ;
7) андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард;
8) андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад;
9) андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи;
10) андоз аз фурӯш (нахи пахта ва алюминийи аввалия);
11) андози ҳадди ақал аз даромадҳо ;
12) боҷи гумруки ва дигар пардохтҳои гумруки;
13) андози иҷтимои;
14) боҷи давлати;
15) андоз аз маҳсулоти коркарди молҳо ;
16) роялти барои об ;
17) дигар пардохтҳои ҳатми .
Ҳеҷ як муқаррароти дастуруламалҳо, ки хилофи ҳамин Кодекс ва шартномаҳои байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, эътибори ҳуқуқи надоранд.
12. Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ оид ба андоз, ки мақоми ваколатдори давлатӣ мутобиқи ҳамин Кодекс қабул кардааст, барои санҷиши мутобиқат ба қонунгузорӣ ва бақайдгирии давлатӣ ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол карда мешаванд ва пас аз санҷиш, бақайдгирӣ ва нашри расмӣ мутобиқи қисми 3 ҳамин модда мавриди амал карор дода мешаванд .
Моддаи 3. Системаи андози Ҷумҳурии Тоҷикистон
Системаи андози Ҷумҳурии Тоҷикистон аз маҷмӯи дар ҳамин Кодекс пешбинишудаи андозҳо, принсипҳо, шаклу усулҳои муқаррар намудан, тағйир додан ва бекор кардан, пардохтан ва андешидани тадбирҳо ҷиҳати пардохти онҳо, инчунин шаклу усулҳои назорати андоз ва ҷавобгари барои вайрон кардани қонунгузории андоз иборат аст.
Моддаи 4. Асосҳои ҳуқуқии андозбанди
1. Ҳамаи шахсони воқеи ва ҳуқуқи вазифадоранд тамоми андозҳоеро, ки нисбати ин андозҳо мувофиқи ҳамин Кодекс андозсупоранда ба ҳисоб мераванд, пардозанд.
2. Ҳеҷ касро дастур додан мумкин нест, ки андозҳои дар ҳамин Кодекс пешбининашударо пардозад.
3. Андозе, ки мутобиқи ҳамин Кодекс ҳисоб карда щудааст, аз ӯҳдадори дар назди давлат иборат буда, бояд ба буҷети давлати пардохта шавад.
Моддаи 5. Андоз
Андоз пардохти муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ба буҷети давлати (минбаъд "буҷет") ба ҳисоб рафта, дорои хусусияти ҳатми ва инфиродии ғайриэквиваленти мебошад.
Моддаи 6. Андозҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Андозҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз андозҳои умумидавлати ва андозҳои маҳалли иборатанд.
Ба андозҳои умумидавлати инҳо дохил мешаванд:
1) андози даромад аз шахсони воқеи (андоз аз даромади шахсони воқеи);
2) андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқи;
3) андоз аз арзиши иловашуда;
4) аксизҳо;
5) андози иҷтимои;
6) андози замин;
7) андозҳо аз истифодабарандагони қаъри замин ;
8) андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард;
9) андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад;
10) андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи;
11) боҷи гумруки ва дигар пардохтҳои гумруки;
12) боҷи давлати;
13) андоз аз фурӯш (нахи пахта ва алюминийи аввалия);
14) андози ҳадди ақал аз даромадҳо ;
15) андоз аз маҳсулоти коркарди молҳо ;
16) роялти барои об ;
17) дигар пардохтҳои ҳатмии умумиҷумҳурияви .
2. Ба андозҳои маҳалли инҳо дохил мешаванд:
1) андоз аз молу мулки ғайриманқул ;
2) андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт;
3) андоз аз фурӯши чакана;
4) дигар пардохтҳои ҳатмии маҳалли.
3. Маблағи аз ҳисоби андозҳои умумидавлати воридгардида байни буҷети ҷумҳурияви ва буҷетҳои маҳалли мутобиқи қонунгузории буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон тақсим карда мешавад. Маблағҳои аз андози маҳалли воридгардида ба буҷетҳои маҳаллии дахлдор ворид карда мешаванд.
4. Агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, андозҳо бо воҳиди пули ҳисоб карда шуда, бо асъори милли супорида мешаванд.
5. Ҷамъоварии андозе, ки дар қисми махсуси ҳамин Кодекс зикр шудааст, ба истиснои андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт, аз ҷониби мақомоти андоз таъмин карда мешавад. Ҷамъоварии андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт аз ҷониби Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
6. Агар дар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбинӣ нашуда бошад, бо дарназардошти қисми 7 моддаи 2 ҳамин Кодекс, озодкуни аз ҳама гуна андоз ё тағйир додани меъёри андози пешбининамудаи ҳамин Кодекс метавонад бо роҳи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба ҳамин Кодекс анҷом дода шавад .
Моддаи 7. Тартиби муқаррар намудан, тағйир додан ва бекор кардани андозҳо
1. Ба ғайр аз андозҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс муқаррар намудани андозҳои нав, инчунин тағйир додан ё бекор кардани андозҳои амалкунанда бо пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон танҳо ҳангоми қабул намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба ҳамин Кодекс анҷом дода мешавад.
Ҳангоми муқаррар намудани андозҳо бояд ҳамаи омилҳои андозбанди, аз ҷумла: андозсупорандагон; объекти андозбанди; манбаи андоз; меъёри андоз; давраи андоз; тартиби ҳисоб кардани андоз; тартиб ва мӯҳлати пардохти андоз; дар ҳолатҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс - имтиёзҳои андоз ва асосҳо барои ба даст овардани (истифодаи) онҳо аз ҷониби андозсупоранда муайян карда шаванд .
2. Таклифҳо оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон бо назардошти нишондиҳандаҳои пешгӯии даромади буҷети давлатӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи молия ва (ё) мақоми ваколатдори давлатӣ дар якҷояги бо асосноксозии иқтисоди ва дигар асосҳо пешниҳод карда мешаванд .
БОБИ 2. МУАЙЯН НАМУДАНИ ИСТИЛОҲОТЕ, КИ ДАР ҲАМИН КОДЕКС ИСТИФОДА ШУДААНД
Моддаи 8. Андозсупорандагон (мафҳуми умуми)
Шахсони воқеи ва (ё) ҳуқуқи, ки ба зиммаашон мутобиқи ҳамин Кодекс ӯҳдадории пардохти андоз гузошта щудааст, ҳамчун андозсупоранда эътироф мешаванд.
Мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс воҳидҳои махсуси шахсони ҳуқуқи ӯҳдадориҳои ин шахсонро оид ба пардохти андозҳо (ҳамчун андозсупоранда эътироф мешаванд) дар маҳали (воқеии, аслии) ҷойгиршавии ин воҳидҳои махсуси шахсони ҳуқуқи иҷро менамоянд.
Моддаи 9. Объекти андозбанди ва (ё) объекте, ки бо андозбанди алоқаманд аст
Объекти андозбанди ва (ё) объекте, ки бо андозбанди алоқаманд аст, объекте мебошад, ки дорои тавсифи арзиши, миқдори ё физики буда, ҳангоми мавҷудияти он (объект) қонунгузории андоз нисбати андозсупоранда (субъект) ӯҳдадориҳоро доир ба пардохти андоз муайян менамояд.
Объекти андозбанди ва (ё) объекте, ки бо андозбанди алоқаманд аст, метавонад аз молу мулк, даромад, фоида, амалиёт доир ба таҳвили мол (кор, хизматрасони), арзиши молҳои таҳвилшуда (иҷрои корҳо, хизматрасониҳо), воридоти (содироти) мол ба (аз) қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё дигар объекте, ки ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, иборат бошад .
Ҳар кадом андоз объекти мустақили ба худ хос дорад.
Моддаи 10. Манбаи андоз
Манбаи андоз аз баҳои арзиши, физики ё дигар шакли арзёбии объекти андозбанди ва (ё) объекти ба андозбанди алоқаманд иборат буда, дар асоси он маблағи андозе, ки бояд ба буҷет пардохта шавад, муайян мегардад.
Моддаи 11. Меъёри (ставкаи) андоз
Меъёри андоз ин бузургии ҳисобкардашудаи маблағи андозҳо мебошад, ки нисбати воҳиди ченаки манбаи андозбанди истифода бурда мешавад.
Меъёри андоз бо фоиз ё (ва) маблағи мутлақ нисбати воҳиди ченаки манбаи андозбанди муқаррар карда мешавад.
Моддаи 12. Давраи андоз
Таҳти мафҳуми давраи андоз муддате дар назар дошта шудааст (соли тақвими, семоҳа, моҳ, даҳрӯза ё дигар мӯҳлат), ки нисбати андозҳои алоҳида мутобиқи ҳамин Кодекс муқаррар гардидааст ва ҳангоми гузаштани он (ба охир расидани он) манбаи андоз муайян ва маблағи андози ба буҷет супоридашаванда ҳисоб карда мешавад. Давраи андоз метавонад аз як ё якчанд давраҳои ҳисоботи (семоҳаҳо, моҳҳо, даҳрӯзаҳо ва дигар мӯҳлатҳо) иборат бошад, ки бо гузаштани (ҷамъбасти) онҳо пешпардохтҳо (пардохтҳои ҷори) сурат мегиранд.
Моддаи 13. Мӯҳлати пардохт
Мӯҳлати пардохти андоз санаи тақвимие мебошад, ки мутобиқи ҳамин Кодекс муайян шудааст ва то ё дар лаҳзаи фарорасии он маблағи ҳисобшудаи андоз бояд ба буҷет супорида шавад, яъне ӯҳдадории андоз бояд иҷро гардад.
Моддаи 14. Имтиёзҳои андоз
Имтиёзҳои андоз афзалиятҳое, ки мутобиқи ҳамин Кодекс ё шартномаҳои байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дорои муқаррароти вобаста ба андозбанди мебошанд, ба гурӯҳҳои алоҳидаи андозсупорандагон нисбат ба дигар андозсупорандагон фароҳам оварда шудаанд, аз ҷумла бе ягон таъсири манфи ба андозсупорандаи имтиёздор додани имконияти напардохтан, ё дар ҳаҷми камтар, ё дар мӯҳлати нисбатан дертар супоридани андоз, эътироф карда мешаванд.
Моддаи 15. Фаъолияти соҳибкори ва ғайрисоҳибкори
1. Агар дар ҳамин модда тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, фаъолияти соҳибкори ҳама гуна фаъолиятест, ки сарфи назар аз натаҷаи чунин фаъолият, барои ба даст овардани фоида, даромад ё ҷубронпули равона гардидааст ва мутобиқи ҳамин модда фаъолияти ғайрисоҳибкори ба ҳисоб намеравад.
2. Фаъолияти марбут ба хариду фурӯш, супоридан ё иҷораи молу мулк дар ҳолати риоя кардани ақаллан яке аз шартҳои зерин фаъолияти соҳибкори ба ҳисоб меравад :
1) чунин фаъолият мунтазам сурат гирифта, барои шахсе, ки муомилоти дар боло зикргардидаро иҷро менамояд, фаъолияти муқаррари мебошад;
2) молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) истеҳсолнамудаи (иҷрокардаи, расонидаи) фурӯшанда пешниҳод карда мешаванд;
3) чунин амалиётҳо дар доираи фаъолияти савдо, савдою миёнарави (аз ҷумла дилери) ё фаъолияти миёнарави анҷом дода мешаванд.
3. Фаъолияти ғайрисоҳибкори фаъолиятро дар шакли аз ҷониби як шахс дар асоси подош, муваққатан ба соҳибият, истифода ё ихтиёрдории ин ё он шахси дигар додани молу мулк (аз ҷумла маблағҳои пули) бе гузаштани ҳуқуқи моликият ба ин молу мулк ё қисми он ва минбаъд ҷудо карда додани он дар бар мегирад, агар чунин тарзи додани молу мулк ба хизматрасонии молияви вобаста набошад ва боиси ба зиммаи шахси қабулкунандаи ин молу мулк гузоштани ӯҳдадориҳои иловаги, ба истиснои ӯҳдадориҳои вобаста ба истифодаи мақсадноки молу мулки супурдашаванда ё бо пардохти подоши соҳиби, истифода ё ихтиёрдории ин молу мулк нагардад ва агар дар ҳамин модда тартиби дигаре пешбини нашуда бошад .
4. Фаъолияти ғайрисоҳибкори инҳоро дар бар мегирад:
1) дар бонкҳо ё дигар муассисаҳои молиявию кредити ҷойгир намудани маблағҳои пули;
2) ба иҷора додани молу мулк, аз ҷониби шахси воқеӣ , ;
3) ба идоракунии боэътимод супоридани молу мулк ;
4) харидани (фурӯш ё супоридани) ҳисса дар сармояи оинномавии корхона ё қоғазҳои қиматноки он; харидани (фурӯш ё супоридани) вомбаргҳо ё ҳама гуна дигар векселҳо; харидани (фурӯш ё супоридани) ҳисса дар фонди саҳҳомии инвеститсиони ё ҳуқуқи муаллифи ва ҳама гуна ҳуқуқҳои шабеҳи ба фурӯшанда тааллуқдошта, ки эквиваленти фаъолияти ғайрисоҳибкори мебошад, агар дар қисми 2 ҳамин модда тартиби дигаре пешбини нашуда бошад;
5) аз ҷониби шахси воқеи иҷро кардани кори кироя.
5. Шаклҳои зайли фаъолият фаъолияти ғайрисоҳибкори ҳисобида мешаванд:
1) фаъолияти мақомоте, ки ба системаи мақомоти ҳокимияти давлатии тамоми соҳаю сатҳҳо ва мақомоти худидоракуни дохил шуда, фаъолияташон бевосита ба иҷрои вазифаҳои давлатии ба зиммаашон гузошташуда вобаста мебошад, ба истиснои хизматрасониҳо, ки дар асоси шартномави маблағгузори мешаванд ва дигар фаъолияти соҳибкори;
2) фаъолияти эҳсонкори;
3) фаъолияти дини.
Моддаи 16. Кори кироя
1. Барои мақсадҳои ҳамин Кодекс "кори кироя" маънои зеринро дорад:
1) аз ҷониби шахси воқеи иҷро шудани ӯҳдадориҳо дар доираи муносибатҳои тибқи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунгузории меҳнат ё хизмати давлати танзимшаванда;
2) аз ҷониби шахси воқеи иҷро шудани ӯҳдадориҳое, ки бевосита бо хизмат дар сафҳои қувваҳои мусаллаҳ мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ё мақомоти (муассисаҳои) ба онҳо монанд алоқаманданд;
3) кор дар мансаби роҳбарикунандаи корхона ва ташкилот.
2. Шахси воқеие, ки кори кирояро иҷро карда буд, кор карда истодааст ё минбаъд кор мекунад, дар ҳамин Кодекс "корманд" номида мешавад.
Шахсе, ки ҳаққи хизматрасонии чунин шахсро мепардозад, "корфармо" ва чунин пардохт - "музди меҳнат" номида мешавад.
Моддаи 17. Фаъолияти эҳсонкори
1. Эҳсонкори, агар ҳамин модда муқаррароти дигаре пешбини накарда бошад, фаъолиятест, ки онро шахсони ҳуқуқи амали намуда, бевосита аз расонидани кӯмаки (дастгирии) модди ё дигар шакли кӯмак, аз ҷумла дар шакли маблағгузаронии ройгон ба шахсони воқеии мӯҳтоҷи чунин кӯмак ё ба ташкилотҳои ғайритиҷоратие, ки мустақиман чунин кӯмак мерасонанд, аз ҷумла ташкилотҳои ғайритиҷоратии эҳсонкори (моддаи 26) иборат мебошад .
2. Агар қисми 3 ҳамин модда тартиби дигаре пешбини накарда бошад, фаъолияти эҳсонкори тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи фаъолияти эҳсонкори" муайян карда мешавад.
3. Расонидани кӯмак (дастгири) ба шахсон фаъолияти эҳсонкори ба ҳисоб намеравад, агар яке аз шартҳои зерин ҷой дошта бошад:
1) шахси қабулкунандаи чунин кӯмак (дастгири) дар назди шахси кӯмакрасон ӯҳдадории дорои хусусияти молу мулки ё ғайриамволиро қабул кунад (ба истиснои ӯҳдадориҳои истифодаи мақсадноки маблағ ё молу мулки гирифташуда) ;
2) шахси кӯмакгиранда (дастгириёбанда) ва шахси кӯмакрасон (дасгирикунанда) шахсони бо ҳам алоқаманд ҳисобида шаванд (моддаи 29 ҳамин Кодекс);
3) агар чунин кӯмак (дастгири) ба ҳама гуна шахси вокеи ё ҳуқуқи барои иштирок дар маъракаи интихоботии сатҳҳои гуногун расонида шавад.
Моддаи 18. Фаъолияти дини
Фаъолияти дини аз фаъолияти ташкилоту иттиҳодияҳои дини, ки тибқи тартиби муқарраргардида ба қайд гирифта шуда, аз ҷумла бо усули зайл ба ибодат ва тарғиби дин машғуланд, иборат мебошад:
1) ташкил ва гузаронидани маросиму оинҳои дини, ҷамъомадҳои ибодати;
2) ба диндорон фароҳам овардани имконияти доштан ва (ё) истифода бурдани биноҳои намозхони ё иморатҳои маросими барои ба таври якҷоя ё инфироди қонеъгардонии эҳтиёҷоти дини;
3) қабул ва фиристодани зиёраткунандагон, ҳайатҳои дини, намояндагони мазҳабҳои гуногун, гузаронидани вохӯриҳои милли ва байналмилалии дини, конгрессҳо, семинарҳо ва таъмин намудани иштирокчиёни чорабиниҳои номбаршуда бо манзил, нақлиёт, маводи ғизои ва хизматрасонии мадани;
4) нигоҳдории биною иншооти дини, муассисаҳои таълимии дини ва гирду атрофи онҳо, таълими хонандагон ё шунавандагони чунин муассисаҳои таълими, инчунин фаъолияти дигари шабеҳи оинномавии дини.
Моддаи 19. Корхонаҳо
Барои мақсадҳои ҳамин Кодекс ташкилотҳои зайле, ки фаъолияти соҳибкориро анҷом медиҳанд ё барои чунин фаъолият таъсис шудаанд, корхона (ташкилотҳои тиҷорати) ба ҳисоб мераванд:
1) шахсони ҳуқуқи, воҳидҳои махсуси таъсисдодаи онҳо, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил шуда, дорои баланс (тавозун) ё сметаи мустақил мебошанд;
2) корпоратсияҳо, ширкатҳ, фирмаҳ ва дигар сохторҳи шабеҳи онҳо, ки мутобиқи қонунгузории давлатҳои хориҷи ташкил шудаанд.
Моддаи 20. Корхонаи резиденти ва хориҷи
1. Корхонаи резиденти корхонаест, ки маҳали таъсисёби ё идоракунии он Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад (моддаҳои 21 ва 22 ҳамин Кодекс).
2. Корхонаи хориҷи корхонаест, ки мутобиқи ҳамин модда корхонаи резиденти ба ҳисоб намеравад.
Моддаи 21. Маҳали таъсисёбии корхона
Маҳали таъсисёбии корхона маҳали бақайдгирии давлатии корхона ё ҳангоми набудани он - суроғаи ҳуқуқии корхона ба ҳисоб меравад, ки дар ҳуҷҷатҳои таъсиси (оиннома, қарордод, низомнома) сабт шудааст.
Моддаи 22. Маҳали идоракунии корхона
Маҳали идоракунии корхона маҳали дар асл идора намудани он, яъне ҷоест, ки мақоми иҷроияи роҳбарикунандаи он вазифаҳои ҳаррӯзаи идоракуниро анҷом медиҳад.
Моддаи 23. Муассисаи доимии ғайрирезидент (корхонаи хориҷи ё шахси воқеии ғайрирезиденти)
1. Таҳти мафҳуми муассисаи доимии ғайрирезидент (корхонаи хориҷи ё шахси воқеии ғайрирезидент) (минбаъд - "муассисаи доими") дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, агар ҳамин модда тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, маҳали муқимие фаҳмида мешавад, ки тавассути он ғайрирезидент фаъолияти соҳибкориашро, аз ҷумла тавассути шахси ваколатдор, пурра ё қисман анҷом медиҳад.
2. Муассисаҳои доими хусусан инҳо ба ҳисоб мераванд:
1) ҳама гуна маҳали иҷрои фаъолияти марбут ба истеҳсол, коркард, комплекткуни, борҷомакуни, басту банд, таҳвили мол, новобаста аз мӯҳлати иҷрои чунин фаъолият;
2) ҳама гуна маҳали идоракунии ғайрирезидент (аз ҷумла, филиал, шӯъба, намояндаги, бюро, идора, офис, ҳуҷраи кори, агенти, фабрика, устохона, сех, лаборатория, мағоза, анбор), новобаста аз мӯҳлати иҷрои чунин фаъолият;
3) ҳама гуна маҳали фаъолият, аз ҷумла дастгоҳ ё майдонча, таҷҳизоти пармакуни ё киштиҳо барои ҷустуҷӯи боигариҳои табий, кон, чоҳи нафт ва (ё) газ, карер, манораҳои рӯизамини ё рӯиоби ва (ё) чоҳҳо, новобаста аз мӯҳлати иҷрои чунин фаъолият;
4) ҳама гуна маҳали фаъолият (аз ҷумла фаъолияти назоратию нозироти ё мушоҳидакуни) вобаста ба хати қубурҳои газу нафт, ҷустуҷӯ ва (ё) коркарди боигариҳои табий, насб, васл, ҷамъкуни, танзим, баистифодадиҳи ва (ё) хизматрасонии таҷҳизот, новобаста аз мӯҳлати иҷрои чунин фаъолият;
5) ҳама гуна маҳали дигари фаъолият вобаста ба истифодаи автоматҳои бози (аз ҷумла воситаҳои иловагии онҳо), шабакаҳои компютери ва алоқа, аттраксионҳо, инфраструктураи нақлиёти ва ғайра, новобаста аз давомнокии истифодабарии онҳо;
6) базаи доимие, ки шахси воқеи-ғайрирезидент барои иҷрои фаъолияти соҳибкори истифода мебарад.
3. Майдончаи сохтмон, объектҳои васл ё ҷамъкуни, иҷрои фаъолияти назорати вобаста ба ин объектҳо, гузаронидани корҳои лоиҳакаши, новобаста аз давомнокии иҷрои ин корҳо, муассисаи доимиро ташкил мекунанд.
Ҳамзамон таҳти мафҳуми майдончаи сохтмони (объект), хусусан маҳали фаъолият оид ба сохтмон ва (ё) азнавсозии молу мулки ғайриманқул, аз ҷумла сохтмони бино, иншоот ва (ё) иҷрои корҳои васлкуни, сохтмон ва (ё) азнавсозии кӯпрукҳо, роҳҳо, каналҳо, ҷойгиронии қубурҳо, васли таҷҳизоти барқи, технологи ё дигар таҷҳизот ва (ё) иҷрои корҳои дигари шабеҳ дар назар дошта мешаванд .
Майдончаи сохтмони (объект) аз рӯзи дуюми баъди рӯзи имзо шудани санад оиди ба истифодабари қабул намудани сохтмон (ҳаҷми корҳои иҷрошуда) ва пардохти пурраи арзиши сохтмон мавҷудияташро қатъ менамояд.
4. Гайрирезидент дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчунин дорои муассисаи доими ҳисобида мешавад, агар:
1) тавассути агенти ваколатдор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷамъоварии подоши суғуртави ва (ё) суғуртакуни ё аз нав суғуртакунии таваккалро (риск) анҷом диҳад;
2) тавассути хизматчиён ё кормандони барои ин мақсадҳо кирояшуда зиёда аз навад рӯзи тақвими дар тамоми муддати муттасили дувоздаҳмоҳае, ки дар ҳамин давраи андоз хотима меёбад, дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон пайваста хизмат расонад;
3) иштирокчии ширкати одди (шартнома оид ба фаъолияти якҷоя) бошад, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил ёфта, дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолият мекунад;
4) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон намоишгоҳҳои пулаки гузаронад ва (ё) дар онҳо таҳвили (фурӯши) молро анҷом диҳад;
5) дар асоси муносибатҳои шартномави ба резидент ё ғайрирезидент ҳуқуқи манфиатҳои худро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон намояндаги кардан, аз номи ӯ амал намудан ва ё қарордодҳо (шартномаҳо, созишномаҳо) бастанро диҳад.
5. Танаффусҳои муваққати ё мавсими ҳангоми фаъолияти дар ҳамин модда зикршуда боиси барҳам додани муассисаи доими намегарданд.
6. Гайрирезиденте, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти соҳибкориро тавассути миёнарави мустақиле (брокер ва (ё) дигар агенти мустақил, ки дар асоси шартномаи супориши, комиссияги, консигнатсияги ё дигар шартномаи шабеҳ амал мекунад), ки вай салоҳияти аз номи ин ғайрирезидент имзо намудани шартномаҳоро (қарордодҳоро) надорад, анҷом медиҳад, муассисаи доими ба ҳисоб намеравад.
Таҳти мафҳуми миёнарави мустақил шахсе фаҳмида мешавад, ки дар доираи фаъолияти муқаррарии (асосии) худаш вазифаи миёнаравиро бо мақсади ҳамкории тарафҳо амали намуда, аз нигоҳи ҳам ҳуқуқи ва ҳам иқтисоди аз ғайрирезидент вобаста намебошад.
7. Корхонаи фаръии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил ёфтааст, ҳамчун муассисаи доимии корхонаи асоси-ғайрирезидент ба ҳисоб намеравад, агар байни корхонаҳои фаръи ва асоси муносибатҳое ба миён наоянд, ки ҷавобгӯи муқаррароти банди 5) қисми 4 ҳамин модда мебошанд.
8. Чунин ҷойҳои истифодашаванда (новобаста аз он ки, онҳоро ки истифода мебарад) муассисаи доимии корхонаи хориҷи дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб намераванд, агар онҳо барои чунин мақсадҳо истифода шаванд:
1) нигоҳ доштани мол ё маҳсулоти марбути корхонаи хориҷи;
2) харидани мол ё маҳсулот, ҷамъоварии маълумот барои корхонаи хориҷи;
3) иҷрои ҳама гуна дигар фаъолияте, ки дорои хусусияти омодасози ё ёрирасон ба манфиатҳои корхонаи хориҷи мебошад;
4) омодаги барои бастан ё ба, таври муқаррари имзо намудани шартномаҳо аз номи корхонаи хориҷи оид ба масъалаҳои кредитҳо (қарзҳо), таҳвили мол ё маҳсулот, ё иҷрои корҳо (хизматрасониҳо);
5) иҷрои ҳама гуна шаклҳои фаъолияте, ки дар бандҳои 1)-4) ҳамин қисм зикр шудаанд.
9. Намояндагии корхонаи хориҷии ба қайд гирифташудае, ки шахси алоҳидаи ҳуқуқи нест, муассисаи доимии корхонаи хориҷи ба ҳисоб меравад.
10. Хизматрасониҳои тобеи шахси (кори кироя), ки шахси воқеи-ғайрирезидент анҷом медиҳад, боиси ташкилёбии муассисаи доимии чунин шахс намегарданд.
11. Фаъолияти ғайрирезидент мутобиқи муқаррароти ҳамин модда, сарфи назар аз он ки он дар мақомоти андоз ба қайд гирифта шудааст ё на, маънои таъсиси муассисаи доимиро дорад.
Моддаи 24. Ташкилотҳои ғайритиҷорати
1. Мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва суди, ташкилотҳои (иттиҳодияҳои) ҷамъияти ва (ё) дини, фондҳо, муассисаҳо, ассотсиатсияҳо (иттифоқҳо), ташкилотҳои байнидавлати, байниҳукумати ва дигар ташкилотҳое, ки ба фаъолияти ғайритиҷорати машғуланд, яъне субъектҳо - шахсони ҳуқуқие, ки мақсади гирифтани фоида, даромад ё ҷубронро надоранд ва фоида, даромад ва ҷуброни гирифтаашонро (ҳангоми гирифтан) байни иштирокчиён (муассисон) тақсим намекунанд, ташкилотҳои ғайритиҷорати ба ҳисоб мераванд.
2. Маҳали таъсисёби ва маҳали идоракунии ташкилоти ғайритиҷорати мувофиқи тартиби барои корхона муқарраргардидаи моддаҳои 21 ва 22 ҳамин Кодекс муайян карда мешаванд.
3. Ташкилоти ғайритиҷорати мувофиқи тартиби барои корхона муқарраргардида ташкилоти ғайритиҷоратии резиденти ё хориҷи эътироф карда мешавад (моддаи 20 ҳамин Кодекс).
4. Дар он қисмате, ки ташкилоти ғайритиҷорати фаъолияти соҳибкори менамояд, активҳо ва фаъолияти он, ки бевосита ба иҷрои фаъолияти соҳибкори алоқаманд аст, ҳамчунин корхона ба ҳисоб рафта, бояд алоҳида (аз фаъолияти асоси алоҳида) ба ҳисоб гирифта шавад.
Моддаи 25. Ташкилоти буҷети
Ташкилоти ғайритиҷоратие, ки фаъолияташ на камтар аз 70 фоиз аз ҳисоби буҷет дар асоси сметаи буҷетии даромаду хароҷоти он маблағгузори мешавад, ташкилоти буҷети мебошад.
Моддаи 26. Ташкилоти эҳсонкори
1. Ташкилоти эҳсонкори чунин ташкилоти ғайритиҷоратие мебошад, ки:
1) бо мақсади фаъолияти эҳсонкори таъсис дода мешавад;
2) чун ташкилоти эҳсонкори мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шудааст ва ҷавобгӯи талаботи муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи фаъолияти эҳсонкори" мебошад.
2. Ташкилоти ғайритиҷорати (новобаста аз вазъи ҳуқуқи, ташкили ё ном) ташкилоти эҳсонкори ба ҳисоб намеравад, агар:
1) чунин ташкилоти ғайритиҷорати мустақим ё ғайримустақим дар маъракаи интихоботии ҳама гуна сатҳи ҳама гуна ҳизби сиёси, ташкилоти (ҳаракати) ҷамъияти ё шахси воқеии алоҳида иштирок намояд; ё
2) маблағҳо ё активҳои ташкилоти ғайритиҷорати ба ҳама гуна шахс нафъ оранд ё метавонанд нафъ оваранд, ба истиснои нафъе, ки дар натиҷаи фаъолияти эҳсонкори ё пардохти оқилона барои молу мулк ва хизматрасони ба даст омадааст .
Моддаи 27. Ташкилоти дини
Ташкилоти дини ташкилоти ғайритиҷоратие мебошад, ки бо мақсади иҷрои фаъолияти дини таъсис дода шуда, тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонун чун ташкилоти дини ба қайд гирифта шудааст.
Моддаи 28. Агенти андоз
1. Ҳама гуна шахсе (воқеи ё ҳуқуқие), ки корманди мақомоти андоз набуда, мутобиқи ҳамин Кодекс ё дигар санади қонунгузории андоз ба зиммааш вазифаи ҳисоб намудани андоз, аз андозсупоранда (ё аз манбаи пардохт) нигоҳ доштан ва ба буҷети дахлдор гузаронидани он гузошта шудааст, агенти андоз мебошад.
2. Агенти андоз, агар дар ҳамин Кодес тартиби дигаре муқаррар нашуда бошад, нисбати ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳояш дорои ҳамон вазъе мебошад, ки андозсупоранда дорад.
3. Агенти андоз вазифадор аст:
1) андозҳои дахлдорро дуруст ва сари вақт ҳисоб намояд, аз андозсупоранда (ё манбаи пардохт) нигоҳ дорад ва ба буҷети дахлдор гузаронад;
2) даромадҳои ба андозсупорандагон пардохташуда, андозҳои аз андозсупорандагон (ё манбаи пардохт) нигоҳдошташуда ва ба буҷети дахлдор гузаронидашударо ба ҳисоб гирад, аз ҷумла оид ба ҳар як андозсупоранда ҳисоби ҷудогона барад;
3) ба мақомоти андоз барои назорати дурустии ҳисоб кардан, нигоҳ доштан ва пардохтани андозҳо ҳуҷҷатҳои заруриро пешниҳод намояд; ва
4) дигар вазифаҳоеро, ки қонунгузории аидоз ба зиммааш гузоштааст, иҷро намояд.
4. Агенти андоз барои иҷро накардан ё иҷрои номатлуби ӯҳдадориҳое, ки қонунгузории андоз ба зиммааш гузоштааст, мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ё дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.
Моддаи 29. Шахсони мутақобилан вобаста
1. Шахсони мутақобилан вобаста шахсони дорои муносибатҳои махсуси мутақобила мебошанд, ки метавонанд ба шароит ва натиҷаи иқтисодии муомилоти байни онҳо таъсири бевосита расонанд.
2. Чунин муносибатҳои махсуси мутақобила аз ҷумла муносибати байниҳамдигариеро дар бар мегиранд, ки ҳангоми он:
1) шахсон муассисони (иштирокчиёни) ҳамон як корхона мебошанд, агар ҳиссаи ҳар яки онҳо на камтар аз 20 фоизро ташкил намояд;
2) як шахс мустақим ё ғайримустақим дар шахси дигаре, ки корхона мебошад, иштирок намояд ва агар ҳиссаи чунин иштирок на камтар аз 20 фоизро ташкил диҳад;
3) як шахс ба шахси дигар мувофиқи вазъи вазифави тобеъ мебошад ё як шахс таҳти назорати (мустақим е ғайримустақими) дигар шахс қарор гирифтааст;
4) шахсон корхонаҳои фаръии ҳамон як шахси ҳуқуқи мебошанд ё таҳти назорати мустақим ё ғайримустақими шахси сеюм қарор доранд;
5) шахсон мустақим ё ғайримустақим шахси сеюмро назорат мекунанд, агар ҳуқуқи овози ҳар кадом дар он на камтар аз 20 фоизро ташкил намояд;
6) шахсон дар қайди никоҳ мебошанд ё муносибатҳои хешу табори доранд (қисми 48 моддаи 34 ҳамин Кодекс).
Моддаи 30. Шахсони воқеи-резидентҳо
1. Шахсони воқеӣ, агар онҳо дар давоми ҳар давраи гузаштаи 12-моҳаи пай дар пай, ки дар ҳамин соли тақвимии ҷорӣ ба охир мерасад, дар ҳақиқат дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бештар аз 182 рӯз бошанд ё дар давоми ҳамин соли тақвимии ҷорӣ дар хизмати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бошанд, новобаста ба давомнокии чунин хизмат дар ҳамин соли тақвимии ҷорӣ, нисбат ба тамоми соли тақвимии ҷорӣ резидент ба ҳисоб мераванд .
2. Шахсони воқеие, ки сарфи назар аз мӯҳлати дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон буданашон ва дигар омилҳои муайяннамудаи ҳамин модда, шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, шахсони воқеие, ки барои қабул шудан ба шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё барои бе шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати зисти муқими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифтани иҷозат ариза додаанд, ҳамчун шахсони воқеи-резидент эътироф мешаванд, ки:
1) аз ҷониби мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хориҷа ба сафари хизмати фиристода шудаанд, аз ҷумла кормандони муассисаҳои дипломатию консули ва намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, намояндагиҳои тиҷоратии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ташкилотҳои байналмилали ё байниҳукумати, инчунин аъзои оилаи чунин шахсони воқеи;
2) аъзои экипажҳои воситаҳои нақлиётии ба шахсони ҳуқуқи ё шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон тааллуқдошта, ки боркашонии байналмилалиро анҷом медиҳанд;
3) хизматчиёни ҳарби ва кормандони ғайринизомии дар пойгоҳҳои ҳарби, қисмҳои ҳарби, гурӯҳҳо, қисмҳо ва ҷузъу томҳои ҳарбии берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгир шудаанд;
4) дар объектҳои воқеъ берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки моликияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё резидентҳо, ё субъектҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд (аз ҷумла; дар асоси шартномаҳои консессиони), кор мекунанд;
5) хонандагон, донишҷӯён, касбгирандагон ва таҷрибаомӯзон, ки бо мақсади таҳсил ва гузаштани таҷриба дар давоми тамоми мӯҳлати таълим ва таҷрибаомӯзи берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд;
6) муаллимон ва кормандони илми дар давоми тамоми мӯҳлати таълим ё иҷрои корҳои номбаршуда, ки бо мақсади таълимдиҳи, машварат ё иҷрои корҳои илми берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд.
3. Барои мақсади қисми 1 ҳамин модда мӯҳлате, ки дар ҷараёни он шахси воқеии хориҷи дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат дошт, вақти воқеии дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қарордошта ба ҳисоб намеравад, агар чунин шахс:
1) ба сифати шахси дорои мақоми дипломати ё консулгари (ё аъзои оилаи чунин шахс) омада бошад;
2) ба сифати корманди ташкилоти байналмилали ё ба сифати шахсе, ки дар хизмати давлатии кишвари хориҷи кор мекунад (ё аъзои оилаи чунин шахс), омада бошад;
3) танҳо барои гузаштан аз як давлати хориҷи ба давлати хориҷии дигар тавассути қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон омада бошад.
4. Ҳама гуна рӯзе, ки дар давоми он шахси воқеи ҳақиқатан дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон новобаста аз давомнокии истиқомат ҳозир буд, рӯзи дар Ҷумҳурии Тоҷикистон будан ҳисобида мешавад.
5. Шахси воқеие, ки мутобиқи ҳамин модда резиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб намеравад, ғайрирезиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
6. Шахси воқеи дар давраи аз рӯзи охирини буданаш дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамин соли андоз то охири ҳамин соли андоз ғайрирезиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб меравад, агар чунин шахс дар соли мустақиман минбаъдаи андоз низ ғайрирезиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад.
Моддаи 31. Соҳибкори инфироди
1. Шахси воқеи, резидент ё ғайрирезидент, соҳибкори инфироди ҳисобида мешавад, агар он бе таъсиси шахси ҳуқуқи, аз номи худ, таҳти таваккал (риск) ва масъулияти амволии худ ба фаъолияти соҳибкори (моддаи 15 ҳамин Кодекс) машғул шавад.
2. Бар хилофи тартиби муқаррарнамудаи бақайдгири ва гирифтани иҷозатнома ё дигар ҳуҷҷат ба фаъолияти соҳибкори машғул шудани шахси воқеи боиси ҳамчун соҳибкори инфироди эътироф накардани чунин шахси воқеи бо мақсади андозбанди асос шуда наметавонад.
Моддаи 32. Нархҳои бозори
1. Нархи бозори нархи озоди бозор ба мол (кор, хизматрасони) мебошад, ки дар натиҷаи алоқамандии дархосту пешниҳод ва манфиатҳои тарафайни аҳд, ки мутобиқи моддаи 29 ҳамин Кодекс шахсони мутақобилан вобаста намебошанд, инчунин дар шароити қиёспазири иқтисоди (тиҷорати) ташаккул меёбад.
2. Агар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини накарда бошад, барои мақсадҳои андозбанди ба сифати нархи мол (кор, хизматрасони) нархи воқеие қабул карда мешавад, ки тарафайни аҳд (бо ҳуҷҷатҳои асли тасдиқшуда) нишон додаанд. Агар мақоми андоз акси онро собит накарда бошад, тасмим гирифта мешавад, ки ин нарх ба нархи бозори мутобиқ аст.
3. Мақомоти андоз ҳангоми назорат оид ба пуррагии ҳисобкунии андоз ҳуқуқ доранд ба нархҳои бозори мутобиқ будани нархҳои истифодашударо танҳо дар ҳолатҳои зайл вобаста ба аҳдҳо санҷанд:
1) байни шахсони мутақобилан вобаста;
2) мубодилаи молҳо, кор ё хизматрасони (амалиёти бартери);
3) ҳангоми иҷрои амалиётҳои тиҷоратии хориҷи (иқтисодии хориҷи);
4) ҳангоме, ки тамоюли баланд ё пастшавии нархи истифодабурдаи андозсупоранда дар давоми мӯҳлати начандон зиёд (на зиёда аз 30 рӯзи тақвими то лаҳзаи таҳвили молҳо, корҳо, хизматрасониҳо ё баъди он) аз нархи бозории молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) шабеҳ (якхела) зиёда аз 30 фоизро ташкил намояд.
Дар ҳолатҳои дар бандҳои 3) ва 4) ҳамин қисм зикргардида чунин ҳисобида мешавад, ки аҳд воқеан тибқи нархҳои бозори сурат гирифтааст, агар андозсупоранда собит насозад, ки аҳд воқеан тибқи нархҳои дар ҳуҷҷатҳои асли зикршуда анҷом дода шудааст.
4. Танҳо дар ҳолатҳои мукаррарнамудаи қисми 3 ҳамин модда хангоме, ки нархи молҳо (корхо, хизматрасониҳо) ба тарафи зиёдшавӣ ё ба тарафи камшавӣ зиёда аз 30 фоиз нархи бозории молҳо (корҳои, хизматрасониҳои) шабеҳ (якхела) майл кунад, мақоми андоз ҳуқуқ дорад оид ба азнавҳисобкунии андоз бо назардошти нархи бозории молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) дахлдор, ки мутобиқи ҳамин модда муайян гаштааст, қарори асоснок қабул намояд.
Нархи бозорӣ бо назардошти мукаррароти пешбининамудаи кисмҳои 5-1 ва 14 ҳамин модда муайян карда мешавад. Ҳамзамон иловахо с тахфифхои муқаррарӣ ба нарх ҳангоми бастани аҳдҳо байни шахсони мутақобилан вобаста набуда низ ба назар гирифта мешаванд. Аз ҷумла, тахфифҳое, ки дар натиҷаи омилҳои зерин ба миён омадаанд, ба назар гирифта мешаванд:
1) тағйирёбии мавсимӣ ва дигар тағйирёбии талабот нисбат ба молҳо (корҳо, хизматрасониҳо);
2) гум шудани сифат ё дигар хусусиятҳои истеъмолии молҳо;
3) гузаштани (наздик шудани санаи гузаштани) мӯхлати коршоямӣ ё фурӯши (таҳвили, рӯхсат додани) молҳо;
4) сиёсати маркетингии тарафҳои аҳд, аз ҷумла ҳангоми баровардани молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) нав ба бозор, ки монанди худро надоранд, инчунин ҳангоми баровардани молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) ба бозорҳои нав;
5) фурӯши (таҳвили) навъҳо ва намунаҳои таҷрибавии молҳо бо мақсади шиносоии истеъмолкунандагон бо онҳо .
5. Нархи бозории мол (кор, хизматрасони) дар асоси маълумот оид ба амалиёти анҷомдодашуда нисбати моли (кори, хизматрасонии) шабеҳ (якхела) дар лаҳзаи таҳвили мол (кор, хизматрасони), аз ҷумла дар асоси нархҳои биржаҳои байналмилали ва дигар биржаҳо, муайян карда мешавад.
6. Ба молҳои шабеҳ молҳое мансуб дониста мешаванд, ки аломатҳои асосии онҳо дорои хусусиятҳои якхелаанд.
Ҳангоми муайянсозии шабеҳии молҳо, аз ҷумла аломатҳои физики, сифат ва моҳияти он дар бозор, мамлакати пайдоиши мол ва истеҳсолкунандаи он ба инобат гирифта мешаванд. Ҳангоми муайянсозии шабеҳии молҳо фарқи начандон назарраси шакли берунаашон метавонад ба эътибор гирифта нашавад.
7. Ба молҳои якхела молҳое мансуб дониста мешаванд, ки шабеҳ набуда, аломатҳои якхела доранд ва аз унсурҳои монанд иборат буда, бинобар ҳамин амалҳои якхеларо иҷро мекунанд ва (ё) метавонанд дар тиҷорат якдигарро иваз намоянд.
Ҳангоми муайянсозии шабеҳияти молҳо, аз ҷумла сифат, мавҷудияти нишонаи мол, моҳияти он дар бозор, мамлакати пайдоиши мол ба эътибор гирифта мешаванд.
8. Ҳангоми муайянсозии нархи бозории мол (кор, хизматрасони) амалиётҳои байни шахсони мутақобилан вобаста танҳо дар он ҳолат ба эътибор гирифта мешаванд, ки агар вобастагии байниҳамдигарии онҳо ба натиҷаи чунин амалиёт таъсир нарасонад.
9. Бозори мол (кор, хизматрасони) аз доираи муомилоти чунин мол (кор, хизматрасони) ташаккул меёбад, ки ин доираи муомилот вобаста ба имконияти фурӯшанда (харидор) дар асл ва бо хароҷоти начандон калон дар минтақаи ба фурӯшанда (харидор) наздиктарин пешниҳод намудани (харидани) мол (кор, хизматрасони) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз ҳудуди он муайян карда мешавад.
10. Ҳангоми муайянсозии нархи бозории мол (кор ё хизматрасони) маълумот оид ба нархҳо дар лаҳзаи таҳвили ҳамин мол (кор ё хизматрасони) дар амалиёти анҷомдодашуда (аҳдҳо) бо чунин моли (кор ё хизматрасонии) шабеҳ (якхела) дар шароити муқоисави ба эътибор гирифта мешавад. Аз ҷумла, чунин шартҳои аҳд ба мисли миқдори (ҳаҷми) моли таҳвилшуда, мӯҳлати иҷрои ӯҳдадориҳо, шартҳои пардохте, ки маъмулан дар чунин аҳдҳо истифода мегарданд, инчунин дигар шартҳои оқилонае, ки ба нарх таъсир мерасонанд, ба эътибор гирифта мешаванд.
Дар баробари ин шартҳои муомилот дар бозори моли (кор ё хизматрасонии) шабеҳ (дар сурати набудани онҳо - якхела) ҳангоме муқоисашаванда эътироф мегарданд, ки агар фарқи байни ин шартҳо моҳиятан ба нархи чунин мол (кор ё хизмат) таъсир нарасонад ё бо назардошти тасҳеҳ ба инобат гирифта шавад.
11. Агар нисбати моли (кори, хизматрасонии) шабеҳ (якхела) дар бозори дахлдори мол (кор, хизматрасони) ягон амалиёт гузаронида нашавад ё дар бозор чунин мол (кор, хизматрасони) пешниҳод нагардад, нархи бозори дар асоси нархҳои ҳангоми амалиёти дахлдор нисбати чунин моли (кори, хизматрасонии) шабеҳ (якхела) дар санаи ба лаҳзаи таҳвили моли (кори, хизматрасонии) номбаршуда наздиктарин, вале на зиёда аз 30 рӯзи тақвими то лаҳзаи таҳвили мол (кор, хизматрасони) ё баъди он ташаккулёфта муайян карда мешавад. Ҳамзамон нархи бозории қоғазҳои қиматнок дар асоси нархгузории (котировкаи) биржаи фондҳо барои қоғазҳои шабеҳи ҳамон эмитент дар рӯзи наздиктарини фурӯш ё интиқоли қоғази зикргардида муайян карда мешавад, ба шарте агар нархгузори (котировка) мувофиқи расмиёти дар боло номбаршуда эълон гардад.
Нархи бозории мол (кор, хизматрасонӣ) метавонад бо истифодаи усули баинобатгирии нархи таҳвили минбаъда ё усули ҳисоби хароҷот муайян карда шавад.
Дар мавриди истифодаи усули баинобатгирии нархи таҳвили минбаъда нархи бозории молҳое (корҳое, хизматрасониҳое), ки фурӯшанда таҳвил менамояд, ҳамчун фарқи нархе, ки аз рӯи он харидорони ин молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) онҳоро ба харидорони минбаъдаи худ таҳвил кардаанд ва хароҷоти муқаррарии дар чунин ҳолатҳо масрафнамудаи ин харидор, ки барои ба муомилот баровардан ва таҳвили минбаъдаи ин молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) ба харидори минбаъда (бе назардошти нархе, ки аз рӯи он аз ҷониби харидори зикршуда аз фурӯшанда ин молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) дастрасшуда буданд) сарф шудаанд, бо назардошти меъёри фоидаи дар ҳамин соҳа муқарраргардидаи ин харидор муайян карда мешавад.
Дар мавриди ғайриимкон будани истифодаи усули баинобатгирии нархи таҳвили минбаъда (аз ҷумла, ҳангоми мавҷуд набудани маълумот оид ба нархи молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) минбаъд аз чониби харидор таҳвил дода шуда, усули хисоби хароҷот истифода бурда мешавад, ки мутобиқи он нархи бозории молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) аз ҷониби фурӯшанда таҳвилдода ҳамчун ҷамъи хароҷоти амалишуда ва фоидаи муқаррарӣ дар ин соҳаи фаъолият муайян карда мешавад. Ҳамзамон хароҷоти мустақим ва ғайримустақими муқаррарии дар чунин ҳолатхо барои истеҳсол (дастрас намудан) ва (ё) таҳвили молҳо (корҳо, хизматрасониҳо), ҳамлу нақл, нигоҳдорӣ, суғурта кардан ва дигар хароҷоти ба ин монанд, ба назар гирифта мешаванд .
12. Дар мавриди ба миён омадани баҳс байни андозсупоранда ва мақоми андоз доир ба масьалаҳои татбиқи нархи бозори мақоми болоии андоз, мақоми ваколатдори давлатӣ ё суд ҳақ доранд бо ҳолатҳои дар ҳамин модда овардашуда маҳдуд нашуда, ҳама гуна дигар ҳолатҳоро, ки барои муайян кардани натиҷаҳои аҳд ва ӯҳдадориҳои андоз аҳамият доранд, ҳамчунин эрод ва далелҳои пешниҳодкардаи андозсупорандаро ба назар гиранд .
13. Амалиёт оид ба мубодилаи молҳо, корҳо, хизматрасониҳо (амалиёти бартери) амалиётест, ки мувофиқи он ҳар як тарафи мубодилакунанда молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) худро таҳвил дода, бар ивазаш молҳои дигар (корҳо, хизматрасониҳо) мегирад. Ҳамзамон нархҳои бозори ба молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) таҳвилшуда (харидашуда) дар рафти чунин амалиётҳо мутобиқи муқаррароти ҳамин модда муайян карда мешаванд.
14. Ҳангоми муайянсози ва эътироф кардани нархи бозори ба мол (кор, хизматрасони) манбаъҳои расмии маълумот оид ба нархҳои бозори ба мол (кор, хизматрасони) ва нархгузории (котировкаи) биржаҳо, маълумоти мақомоти ҳокимияти давлат ва маҳалли, маълумоте, ки андозсупорандагон ба мақомоти андоз пешкаш менамоянд, инчунин дигар маълумоти дахлдор истифода бурда мешаванд.
15. Дастурамал дар хусуси аз тарафи макомоти андоз татбиқ намудани муқаррароти ҳамин модда аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар мувофиқа бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумхурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад .
Моддаи 33. Иҷораи молияви (лизинг)
1. Агар иҷорадеҳ молу мулки моддии истеҳлокшавандаро (амортизатсияшавандаро) тибқи шартномаи иҷораи молияви (лизинг), ки мутобиқи моддаи 7 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи иҷораи молиявӣ (лизинг)" баста шудааст, ба иҷора диҳад, дар ин сурат бо мақсади ҳамин Кодекс иҷорагир ҳамчун соҳиби молу мулк барраси гардида, пардохтҳои иҷорави ҳамчун пардохт оид ба кредит (ки аз пардохтҳои қарзи асоси ва фоизҳо иборатанд), ки ба иҷорагир дода шудааст, барраси мегардад .
2. Иҷораи молу мулки моддии истеҳлокшаванда аз иҷораи молияви (лизинг) иборат мебошад, агар он ақаллан ба яке аз шартҳои зайл ҷавоб диҳад :
1) иҷора интиқоли моликиятро баъди гузаштани мӯҳлати иҷора пешбини менамояд ё иҷорагир ҳуқуқ дорад амволро баъди ба охир расидани мӯҳлати иҷора бо нархи муқарраргардида ё нархе, ки мутобиқи шартномаи иҷора муайян шудааст, ба даст орад; ё
2) мӯҳлати иҷора аз мӯҳлати хизмати молу мулки иҷорагирифташуда 75 фоиз бештар аст; ё
3) арзиши боқимондаи баҳододашудаи молу мулк баъди ба охир расидани мӯҳлати иҷора - камтар аз 20 фоизи нархи бозории онро то оғози иҷора ташкил медиҳад ;
4) арзиши ҷории дисконтишудаи пардохти ҳадди ақал дар тамоми давраи мӯҳлати иҷора ба 90 фоизи арзиши бозории молу мулк то оғози иҷора баробар аст ё аз он баландтар мебошад; ё
5) молу мулки иҷорашаванда тибқи фармоиш барои иҷорагир таҳия шудааст ва баъди ба охир расидани мӯҳлати иҷора наметавонад ба ҷуз иҷорагиранда аз тарафи шахси дигар истифода шавад .
3. Банди 4) қисми 2 ҳамин модда нисбати иҷорае, ки оғози он ба 25 фоизи охирини мӯҳлати хизмати молу мулк рост меояд, татбиқ намегардад .
4. Барои мақсадҳои ҳамин модда меъёри ҳисобе, ки барои муайян намудани арзиши ҷории дисконтишудаи пардохтҳои иҷора истифода мегардад, ба меъёри фоизии дар қисми 3 моддаи 93 ҳамин Кодекс зикргардида баробар аст.
5. Барои мақсадҳои ҳамин модда мӯҳлати иҷора инчунин мӯҳлати иловагиеро дар бар мегирад, ки иҷорагиранда ҳуқуқ дорад иҷораро мутобиқи шартномаи иҷора аз нав оғоз намояд.
Моддаи 33(1). Муайян намудани истилоҳоте, ки бо мақсадҳои Боби 52 ҳамин Кодекс истифода шудаанд
1. Маҳсулот - маъдани фоиданоке, ки аз қаъри замин дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар қитъаи замине, ки тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот ба ихтиёри сармоягузор дода шудааст, истихроҷ гардида, аз ҷиҳати сифат ба стандарти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё стандарти байналмилалӣ мутобиқ мебошад. Маҳсулоте, ки дар натиҷаи коркарди минбаъдаи (ғанигардонии, тағйирдиҳии технологии) маъдани фоиданок ба даст омада, маҳсулоти саноати коркард мебошад, маъдани фоиданок ҳисобида намешавад.
2. Маҳсулоти истеҳсолшуда - миқдори маҳсулоти саноати истихроҷи маъдан ва маҳсулоти коркарди конҳои кушода, ки дар таркиби миқдори маъданҳои аз қаъри замин (партовҳо, талафҳо), ашёи хоми минералии (ҷинс, моеъ ва омехтаи дигар) воқеан истихроҷшуда (гирифташуда) мавҷуд аст ва аз ҷиҳати сифат ба стандарти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё стандарти байналмилалӣ мутобиқ буда, аз ҷониби сармоягузор дар ҷараёни иҷрои корҳо тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот истихроҷ шудааст ва дар доираи меъёрҳои муқарраргардида ба миқдори талафоти технологии ин маҳсулот кам карда шудааст.
3. Тақсими маҳсулот - тақсими маҳсулоти истеҳсолшуда байни давлат ва сармоягузор дар шакли асл ва (ё) арзишӣ мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" ва ҳамин Кодекс.
4. Маҳсулоти фоида - маҳсулоте, ки ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот дар давраи ҳисоботӣ (андозӣ) истеҳсол гардидааст, бе назардошти маҳсулоти ҷубронӣ.
5. Маҳсулоти ҷубронӣ - қисми маҳсулоти ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот истеҳсолшудае, ки ба моликияти сармоягузор барои пӯшонидани хароҷоти бо мақсади иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот анҷомдодаи он дода мешавад (хароҷоти ҷуброншаванда), ки таркиби онҳо мутобиқи боби 52 ҳамин Кодекс бо созишнома оид ба тақсими маҳсулот муқаррар мегардад.
Маҳсулоти ҷубронӣ бо назардошти арзиши иқтисодии кони коркардшаванда аз рӯи ҳар як созишнома оид ба тақсими маҳсулот ба таври инфиродӣ муқаррар карда мешавад. Маҳсулоти ҷуброние, ки созишнома муқаррар кардааст, наметавонад аз 70 фоизи ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшуда зиёд бошад.
6. Нуқтаи тақсимкунӣ - ҷои баҳисобгирии тиҷоратии маҳсулоти истеҳсолшуда, ки дар он андозагирии (ҳисоби) ҳаҷми (миқдори) умумӣ ва муайянкунии сифати он анҷом дода мешавад ва давлат ба сармоягузор қисми маҳсулотеро, ки тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот ба он тааллуқ дорад, месупорад.
7. Нархи маҳсулот - нархи таҳвил ё содироти воҳиди ченаки дахлдори маҳсулоти истеҳсолшудае, ки тибқи шартҳои созишнома оид ба тақсими маҳсулот, вале на пасттар аз нархи бозорӣ дар санаи таҳвил ё содирот муайян карда мешавад .
Моддаи 34. Муайян намудани истилоҳоти дигаре, ки барои мақсадҳои ҳамин Кодекс истифода шудаанд
1. Активҳо (дороиҳо) - молу мулк, активҳои молию моддии дигар, фондҳои пули ё ҳуқуқҳои амволие, ки маблағи умумии воситаҳои (фондҳои) асоси ва муомилотии корҳонаро (шахсро) ташкил медиҳанд; ҳама гуна боигарии ба шахс тааллуқдошта; категорияи ҳисобие, ки арзиши молу мулки шахсии субъект ва инчунин восита ва захираҳоеро дар бар мегирад, ки барои пардохти (пӯшонидани) қарзҳо (ӯҳдадориҳо) таъин шудаанд .
2. Бақияпули - маблағҳои андозҳо, фоизҳо ва ҷаримаҳое, ки барои пардохт ба буҷет ҳисоб карда шуда, вале дар мӯҳлати муқарраргардида, аз ҷумла мӯҳлати тағйирдодашуда, супорида нашудаанд.
3. Бурдҳо - ҳама гуна шакли даромади дар шакли асл (натурали) ё пули бадастовардаи андозсупоранда дар озмунҳо, мусобиқаҳо (олимпиадаҳо), фестивалҳо, бо лотереяҳо, дар бозиҳои пули, аз ҷумла тавассути пасандозҳо ва қоғазҳои қиматноки қарзи.
4. Воридоти мол - воридоти мол ба қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси низоми гумрукии иҷозатдиҳи барои муомилоти озод мувофиқи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон.
5. Воситаҳои асосӣ - активҳои моддӣ, ки дар як вақт ба шартҳои зерин ҷавобгӯ мебошанд:
1) мӯхлати хизматашон зиёда аз як сол;
2) онҳо ҳангоми истеҳсоли молҳо (иҷрои корҳо, хизматрасониҳо) ё барои эҳтиёҷоти идоравӣ ба сифати воситаҳои меҳнат истифода мешаванд;
3) ҳамчун қоида, арзиши хар як воҳиди чунин активҳои модди аз ҳадҳои муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои баҳисобгирии муҳосибӣ барои ба воситаҳои дар гардишбуда ҳамроҳ намудани актиҳхои моддӣ зиёд бошанд;
4) онҳо бояд мутобиқи моддаи 153 ҳамин Кодекс истеҳлок шаванд .
6. Грант - амволе, ки ройгон: аз ҷониби давлатҳо, ҳукуматҳои давлатҳо; ташкилотҳои байналмилали ва давлати, ташкилотҳои ғайридавлатии ҷамъиятии хориҷи ва фондҳое, ки фаъолияташон дорои хусусияти эҳсонкори ва байналмилали буда, хилофи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошад, аз ҷониби шахсони хориҷи ва шахсони бешаҳрванди ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба шахсони ҳуқуқи, инчунин ба шахсони воқеии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ноил гаштан ба мақсадҳои (вазифаҳои) муайян, ки хилофи Конститусияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон нест, дода мешавад.
7. гайрирезидент - шахсе, ки резидент намебошад.
8. Даромад аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон - ин намудҳои зерини воридот дар шакли пули ва (ё) дар шакли асли (бе тарҳ намудан аз онҳо) мебошанд, ки шахс гирифтааст:
1) даромад аз кори кироя дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
2) даромад аз таҳвили мол аз ҷониби истеҳсолкунанда, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсол шудааст, инчунин даромад аз иҷрои кор ва хизматрасониҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
3) даромад аз фаъолияти соҳибкорие, ки мумкин аст онро ба муассисаи доимии дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъбудаи ғайрирезидент мансуб донист, аз ҷумла;
- даромаде, ки ба фурӯши молҳои ҳамон намуд ё шабеҳ ба молҳое, ки тавассути чунин муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фурӯхта мешаванд, мансуббуда ҳисобида шуда метавонанд;
- даромад аз фаъолияти соҳибкории дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифташуда, ки бо фаъолияти иҷрошавандаи чунин муассисаи доими якхела ё ба он монанд аст.
4) даромади марбут ба иҷрои фаъолияти соҳибкори дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими: ҳангоми аз ҳисоб баровардани қарзҳои беэътимоди андозсупоранда аз ҷониби кредиторони он; аз фурӯши воситаҳои асоси, ки мутобиқи банди 7 моддаи 153 ҳамин Кодекс ба даромад илова карда шудааст; ҷуброни хароҷот мутобиқи моддаи 193 ҳамин Кодекс;
5) даромади дар шакли дивидендҳо аз шахси ҳуқуқии резиденти гирифташуда, инчунин даромаде, ки аз фурӯш ё додани ҳиссаи иштирок дар чунин шахси ҳуқуқи ба даст омадааст;
6) даромади дар шакли фоизҳо аз резидентҳо гирифташуда;
7) даромади дар шакли фоизҳо гирифташуда аз шахси ғайрирезиденте, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муассисаи доими ё молу мулк дорад, агар қарзи чунин шахс бо ҳамин муассисаи доими ё молу мулк алоқаманд бошад ;
8) нафақа, агар онро резидент диҳад;
9) даромад дар шакли роялти, ки барои молу мулки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мавҷудбуда ё истифодашаванда гирифта мешавад ё даромад аз фурӯш ё додани молу мулки дар қисми 38 ҳамин модда зикргардида, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мавҷуд аст ё истифода мешавад ;
10) даромаде, ки аз ҳисоби ба иҷора додани молу мулки манқули дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истифодашаванда ба даст меояд ;
11) даромаде, ки аз ҳисоби молу мулки ғайриманқули дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мавҷудбуда ба даст меояд, аз ҷумла даромад аз фурӯш ё додани ҳиссаи иштирок дар чунин молу мулк ;
12) даромад аз фурӯш ё додани саҳмияҳо ё ҳиссаи иштирок дар корхонае, ки арзиши қисми бештари активҳои он мустақиман ё ғайримустақим аз ҳисоби арзиши молу мулки ғайриманқули дар Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъгардида ташаккул меёбад ;
13) дигар даромадҳо аз фурӯш ё додани молу мулк аз ҷониби резиденте, ки ба иҷрои фаъолияти соҳибкори вобаста намебошад ;
14) даромади аз хизматрасонии идоракуни, молияви ё суғуртави, аз ҷумла хизматрасонии азнавсуғуртакуни гирифташуда, агар онро корхонаи резидент ё муассисаи доимии дар Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъгардидаи ғайрирезидент пардозад ё агар он дар асоси шартнома бо чунин корхона ё муассисаи доими гирифта шуда бошад;
15) даромаде, ки дар шакли подоши суғуртави дар асоси шартномаи суғурта ва аз нав суғуртакунии таваккал дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта шудааст;
16) даромад аз хизматрасонии телекоммуникатсиони ё нақлиёти ҳангоми иҷрои алоқаҳои байналмилали ё нақлиётии байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар давлатҳо;
17) даромад аз фаъолияте, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи шартномаҳои (қарордодҳои) инфиродии меҳнати ё дигар намуди шартномаҳои хусусияти гражданию ҳуқуқидошта гирифта шудааст;
18) ҳақки (гонорарҳои) роҳбарон ва (ё) дигар пардохтҳое, ки ба аъзои мақоми олии роҳбарикунандаи (шӯрои директорон, раёсат ё мақоми дигари шабеҳ) шахси ҳуқуқи - резидент, сарфи назар аз маҳали воқеии иҷрои ӯҳдадориҳои идоракунии ба зиммаи чунин шахсон гузошташуда гирифтаанд;
19) изофапулиҳое, ки вобаста ба истиқомат намудан дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта мешаванд;
20) даромади шахсони воқеи-ғайрирезидентҳои дар Ҷумҳурии Тоҷикистон коркунанда дар шакли ҷубронпули ба онҳо (ба ҳамин шахсон), ки барои пӯшонидани хароҷоти чунин шахсони воқеи-ғайрирезидентҳо ба неъматҳои модди, маиши ё дигар манфиатҳои модди, аз ҷумла хароҷот барои хӯроквори, истиқомат, таҳсили кӯдакон дар муассисаҳои таълими, хароҷоти вобаста ба истироҳат, аз ҷумла роҳкирои сафари аъзои оилаи онҳо ба рухсати, аз тарафи (аз ҳисоби) корфармоён ё кироякунандагон дода шудааст;
21) пардохти нафақапулиҳое, ки фондҳои резидентии замшавандаи нафақави анҷом медиҳанд;
22) даромадҳои вобаста ба фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳунармандони театру кино, кормандони радио ва телевизион, навозандагон, рассомон ва варзишгарон пардохтшаванда, сарфи назар аз он, ки чунин даромадҳоро ба ки мепардозанд;
23) бурдҳое, ки резидентҳо мепардозанд;
24) даромаде, ки тавассути хизматрасонии мустақили шахси (касби) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта шудааст;
25) даромаде, ки дар шакли ройгон гирифтани молу мулки воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин даромаде, ки аз чунин молу мулк гирифта шудааст ;
26) дигар даромадҳое, ки дар бандҳои болоии ҳамин модда зикр нашудаанд ва дар асоси фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бармеоянд.
Ҳангоми муайян намудани манбаи даромад мутобиқи ҳамин қисм маҳали пардохтани даромад ба инобат гирифта намешавад.
9. Даромад дар шакли асл (натурали) - даромад дар шакли таҳвили мол, иҷрои кор, хизматрасони.
10. Суди саҳмияҳо (дивидендҳо) - ҳама гуна тақсимоти восита ё молу мулки шахси ҳуқуқи байни иштирокчиёни (саҳҳомони) он, аз ҷумла: даромаде, ки саҳҳом (иштирокчи) аз шахси ҳуқуқи - эмитент ҳангоми тақсимоти фоидаи ҳарсолаи баъди андозбанди боқимонда мутаносибан ба миқдори (ҳиссаҳои) саҳмияҳои саҳҳом дар сармояи оинномавии (саҳҳомии, ҷамъшавандаи) ин шахси ҳуқуқи гирифтааст; суди саҳмияе (дивиденде), ки саҳҳом (иштирокчи) таҳти дигар пардохтҳои пардапӯшшуда гирифтааст ;
даромаде, ки саҳҳом (иштирокчи) аз тақсими воситаҳо ва молу мулк тибқи тартиби аз ҷониби шахси ҳуқуқи - эмитент харидани саҳмияҳои худ гирифтааст ва даромаде, ки саҳҳом (иштирокчи) аз тақсими молу мулки шахси ҳуқуқи ҳангоми барҳамдиҳи гирифтааст, бо тарҳи (дар ҳарду маврид) арзиши амволе (саҳмияҳое), ки муассис дар шакли саҳм ба фонди оинномави (сармояи саҳҳоми) гузаронидааст. Даромаде, ки саҳҳом (иштирокчи) дар шакли тақсими саҳмияҳои худ аз ҷониби шахси ҳуқуқи -эмитент байни саҳҳомон гирифтааст ва таносуби фоизии (ҳиссаи) саҳмияҳои саҳҳомонро дар сармояи саҳҳомии (ҷамъшавандаи) шахси ҳуқуқи - эмитент тағйир намедиҳад, суди саҳмия (дивиденд) ба ҳисоб намеравад .
11. Замин барои сохтмони манзил - ин замини шаҳрҳо ва шаҳракҳо, ки ба шахсони воқеи тибқи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон барои сохтмони манзил ҷудо гардидааст.
12. Имзои электронии андозсупоранда - воситаи махсуси криптографии таъминкунандаи ҳаққоният, пурраги ва муаллифии ҳуҷҷатҳои электрони.
13. Иҷрои корҳо - ҳар гуна иҷрои кор бар ивази подош.
14. Иштирокчи - саҳҳом, шарик ё дигар иштирокчи дар активҳо ва фоидаи корхона.
15. Кор - фаъолиятест, ки натиҷаои он моҳияти модди дорад, аз ҷумла корҳои сохтмони, васл ва таъмиркуни, тадқиқоти илми, корҳо таҷрибавию конструктори ва лоиҳакаши.
16. Корхонаи фаръй - корхона ҳангоме фаръи ба ҳисоб меравад, ки агар ба дигар корхона (асоси) 50 ё бештар фоизи ҳиссаи иштирок (фоизи саҳмияҳо) бо ҳуқуқи овози ҳамин корхона тааллуқ дошта бошад.
17. Кӯмаки башардӯстона (гуманитари) - амволе, ки ройгон ба Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шахсияти субъектҳои он дар шакли озуқа, молҳои истеъмоли халқ техника, таҷҳизот, воситаҳои тибби ва дорувори, дигар асбобу анҷом аз кишварҳои хориҷи ва ташкилотҳои байналмилали барои беҳбуди шароити зисту маишии аҳоли, инчунин пешгири ва рафъи оқибатҳои ҳодисаҳои фавқулоддаи дорои хусусияти ҳарби, экологи, табий, техногени ва ғайра фиристода шудааст ва он мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тақсим мешавад.
18. Кӯмаки эҳсонкори - амволе, ки ба тариқи ройгон ба шахсони воқеи бо мақсади дастгирии вазъи иҷтимоии онҳо ва ба ташкилотҳои ғайритиҷорати бо мақсади дастгирии фаъолияти оинномавии онҳо дода шудааст.
19. Қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон - ин қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи муқаррароти қонунгузории гумрук мебошад.
20. Қарзи беэътимод (шубҳанок) - ин маблағи ба андозсупоранда тааллуқдошта, ки аз сабаби пардохтнопазири ё барҳам хӯрдани қарздор андозсупоранда имкон надорад онро пурра гирад ё ҳангоме, ки эҳтимоли гирифтани он аз қарздор ва шахси сеюм ниҳоят кам аст. Дар ҳама ҳолат қарзи беэътимод (шубҳанок) қарзест, ки барои пӯшонидани он ягон пардохт дар мӯҳлати 3 сол аз лаҳзае, ки бояд чунин пардохт анҷом дода мешуд, сурат нагирифтааст.
21. Қитъаи замини наздиҳавлиги - ин заминҳои таъиноти кишоварзи, ки тибқи меъёрҳои муқаррарнамудаи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шахсони воқеи ҷудо гардидааст, аз ҷумла майдони замин барои сохтмон ва ҳавли. Қитъаҳои замини наздиҳавлиги қитъаҳои заминеро, ки тибқи тартиби муқарраршуда барои ташкили хоҷагиҳои деҳқони (фермери) ҷудо гардидаанд, инчунин қитъаҳои заминеро, ки ба шахсони воқеи барои иҷора дода шудаанд, дар бар намегирад.
22. Манбаи пардохти даромад - шахси воқеи ё шахси ҳуқуқие, ки аз он (аз ҳисоби он) субъект (дигар шахс) даромад мегирад.
23. Мақоми ваколатдори давлати - мақоми иҷроияи марказии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки назорати андозиро оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз дар назди давлат таъмин мекунад ва аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
24. Мақомоти ваколатдор - мақомоти давлатии Ҷумҳурпи Тоҷикистон, ба истиснои мақомоти андоз, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳисоб ва (ё) ҷамъоварӣ намудани андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатми ба буҷет ваколатдор шудаанд .
25. Маҳали истиқомати шахси воқеи - ҷое, ки шахси воқеи муқими ё аксаран дар он ҷой зиндаги мекунад. Ин маҳал метавонад аз маҳали бақайдмонии ин шахс фарқ кунад.
26. Маҳали ҷойгиршавии воҳидҳои махсуси шахси ҳуқуқи - маҳале, ки шахси ҳуқуқи тавассути воҳидҳои махсуси худ фаъолиятро анҷом медиҳад; маҳали дар асл воқеъбудаи воҳидҳои махсус.
27. Маҳсулоти кишоварзи - ин натиҷаи ибтидоии (маҳсули) парвариши растаниҳои кишоварзи ва чорво (аз ҷумла худи чорвои зинда), ки таҳти коркарди минбаъда қарор нагирифтааст.
28. Мол - ҳама гуна молу мулки модди ё ғайримодди, аз ҷумла қувваи барқ ё қувваи гарми, газ ва об. Барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда молҳо воситаҳои пули ва заминро дарбар намегиранд .
29. Подоши суғуртави (саҳми суғуртави) - маблағе, ки суғуртакунанда ба муассисаи суғуртакуни барои аз ҷониби охирон гирифтани ӯҳдадори оид ба ҷуброни зарар ба суғурташаванда ё ба суғурташаванда пардохтани маблағи суғуртави (ҷубронпулии суғуртави) ҳангоми рух додани ҳодисаи дахлдор (ҳодисаи суғуртави) медиҳад (мепардозад).
30. Низоми андоз - маҷмӯи меъёрҳои қонунгузории андоз, ки андозсупоранда ҳангоми ҳисоб намудан ва пардохтани тамоми намудҳои андози ба буҷет воридшаванда, ки ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, истифода мебарад.
31. Номенклатураи молии фаъолияти иқтисодии хориҷи - системаи рамзҳои гурӯҳбандинамудаи (классификатсияи) молҳо, ки мутобиқи Конвенсияи байналмилалии ҳамоҳангсозии системаи тавсиф ва рамзгузори (Номенклатураи молии фаъолияти иқтисодии хориҷии Иттиҳоди иқтисодии Евразия (НМ ФИХ ИИЕ)) қабул шудааст.
32. Огоҳнома - ҳама гуна хабаррасонии хаттие, ки бо назардошти талаботи боби 5 ва дигар муқаррароти ҳамин Кодекс тартибдодашуда аз ҷониби мақомоти андоз ба андозсупорандагон, агентҳои андоз ё шахсони дигар ирсол гардидааст.
33. Оила - зану шавҳар, фарзандон ва падару модароне, ки якҷоя зиндаги менамоянд ва хоҷагии умумиро пеш мебаранд.
34. Рақами мушаххаси андозсупоранда (РМА) - рақаме, ки мақомоти андоз ба шахси ҳуқуқи ё воқеи додаанд.
35. Резидент - шахси воқеи-резидент, корхонаи резиденти ё ташкилоти ғайритиҷоратии резиденти.
36. Реимпорти молҳо - воридоти молҳо аз ҷониби шахсе, ки ин молҳоро содир намудааст, бе таҳвили минбаъда ва дигаргунсози баъди содирот.
37. Реэкспорти молҳо - содироти молҳо аз ҷониби шахсе, ки ин молҳоро ворид намудааст, бе таҳвили минбаъда ва дигаргунсози баъди воридот.
38. Роялти - маблағдиҳи: барои ҳуқуқи истифодаи сарватҳои табиӣ ё барои истифода, ё ҳуқуқи истифодаи ҳуқуқҳои муаллифи, таъминоти барномави, патентҳо, нақша ё намуна (макет), тамғаҳои савдо ё дигар ҳуқуқҳое, ки аз онҳо бармеоянд; барои истифода ё ҳуқуқи истифодаи таҷҳизоти саноати, тиҷорати ё илмию тадқиқоти; барои истифодаи донишҳои технологи; барои истифода ё ҳуқуқи истифодаи кинофилмҳо, видеофилмҳо, сабтҳои овоз ё дигар шаклҳои сабт; барои пешниҳоди кӯмаки техникии вобаста ба амалиёти номбаршуда; ё барои даст кашидан аз истифодаи ҳама гуна ҳуқуқҳои зикргардида .
39. Содироти мол - тибқи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардани мол аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон.
40. Ташкилоти байналмилалй - ин субъекти ҳуқуқи байналмилали мебошад, ки дар асоси шартнома байни давлатҳо ё ҳукумати давлатҳо таъсис шудааст.
41. Воҳидҳои махсуси шахси ҳуқуқи - ҳама гуна сохтори махсуси минтақавии шахси ҳуқуқи, ки қисме аз вазифаҳои шахси ҳуқуқиро иҷро менамояд ва дар маҳали ҷойгиршавии он ҷойҳои кории статсионари таҷҳизонида шудаанд. Ҷои корие, ки ба мӯҳлати зиёда аз як моҳ ташкил мешавад, статсионари ба ҳисоб меравад.
42. Таҳвили мол - додани ҳуқуқи моликият ба молҳо, аз ҷумла фурӯш, мубодила ё тақдим, интиқоли ройгон ё қисман пардохт намудани он, додани музди меҳнат дар шакли асл (натурали) ва пардохтҳои дигари дар шакли асли, инчунин ба гаравгиранда додани ҳуқуқи моликият ба моли дар гарав мондашуда.
43. Транзит тавассути қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон - интиқоли молҳо таҳти назорати мақомоти гумрук ба воситаи қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон аз як пункт ба пункти дигари сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон.
44. Усули ҳисобу замкуни - усули баҳисобгирии андоз, ки мувофиқи он даромад ва хароҷот аз лаҳзаи иҷрои корҳо, хизматрасониҳо, ҳамлу нақли (таҳвили) молҳо бо мақсади фурӯш ва аз худ намудани молу мулк, новобаста аз вақти пардохтшави, ба ҳисоб гирифта мешавад .
45. Фоидаи соф (даромади соф) - фоидае (даромаде), ки баъди аз фоидаи (даромади) андозбандишаванда тарҳ намудани андоз аз фоида (андози даромад) боқи мемонад.
46. Фоизҳо - ҳама гуна пардохт вобаста ба ӯҳдадории қарзи, аз ҷумла ӯҳдадориҳои андоз, ҳамчунин пардохт барои додани кредитҳо (қарзҳо, вомбаргҳо) ва барои маблағҳои дар депозитҳо (суратҳисобҳо) буда.
47. Хароҷоти намояндаги - ин хароҷот марбут ба қабул ва хизматрасонии ҳама гуна ашхос, аз ҷумла хароҷоте, ки барои мақсадҳои муқаррарсози ё дастгирии ҳамкориҳои мутақобила, инчунин барои иштирокчиёни ба маҷлиси шӯрои директорон, комиссияи тафтишоти, маҷлиси саҳмдорон ташрифоварда сурат гирифтааст. Ба хароҷоти намояндаги хароҷоти вобаста ба қабули расмии шахсони зикргардида, хизматрасонии буфет (фуршети) ҳангоми гуфтушунид дохил мешавад.
48. Хешовандон
1) шахсоне, ки ба ҳамин сифат мутобиқи қонунгузории оилаи Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф гаштаанд;
2) шахсоне, ки дар натиҷаи васоят ё парастории дарозмуддат муносибатҳое барқарор намудаанд, ки шабеҳи муносибатҳои хешованди мебошанд.
Муносибатҳои васиги ё парастори байни шахсоне, ки якҷоя зиндаги доранд, ба муносибатҳои хешованди баробар дониста мешаванд. Қатъи зиндагии якҷоя байни шахсони мазкур ҳангоми нигоҳ доштани муносибатҳои шабеҳи хешованди ба ҳисоб гирифта намешавад.
49. Хизматрасони - ҳама гуна фаъолият бар ивази подош, ки натиҷаи шакли ашёӣ надорад аз ҷумла :
1) хизматрасонии нақлиёти ё экспедитори, аз ҷумла интиқоли газ, нафт ва маҳсулоти нафт, қувваи барқ ё қувваи гарми;
2) ба иҷора додани молу мулки манқул ва ғайриманқул ;
3) хизматрасонии савдо, алоқа, маиши, манзилию коммунали ;
4) хизматрасони дар соҳаи тарбияи ҷисмони ва варзиш, хизматрасонии таълими ва тибби;
5) хизматрасонии рекламави;
6) хизматрасони оид ба навсозии технология, хизматрасони оид ба таҳлилу коркарди нишондиҳандаҳо ва пешбурди маҳзани маълумот;
7) хизматрасони оид ба тайёрии пеш аз фурӯши молҳо;
8) хизматрасони оид ба нигаҳдории молҳо ё дигар молу мулк, ё таъмини муҳофизат ;
9) дигар хизматрасониҳо, вале барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда додани ҳуқуқи моликият ба воситаҳои пули ва муносибатҳои иҷорави ба замин, инчунин хизматрасониҳо ба корфармо ба ҳайси коргари кироя истисно карда мешавад.
50. Хизматрасониҳои молияви
1) пешниҳод, фурӯш ё додани кредитҳо, кафолатҳои кредити ва ҳама гуна дигар таъминоти кафолатии амалиёти пули-кредити, аз ҷумла идоракунии кредитҳо ва кафолатҳои кредити аз ҷониби шахсе, ки кредит ё кафолат медиҳад;
2) пешниҳод, фурӯш ё додани қарзҳо (аз ҷумла қарзҳои хурд), кафолати қарзҳо (қарзҳои хурд) ё ҳама гуна дигар таъминоти кафолатии чунин амалиёти пули-кредити, аз ҷумла идоракунии қарзҳо (қарзҳои хурд) ва кафолатҳои қарзҳо (қарзҳои хурд) аз ҷониби шахсе, ки қарзҳо (қарзҳои хурд) ё кафолат медиҳад;
3) амалиёте, ки ба идоракунии депозитҳо ва суратҳисобҳо, пардохтҳо, пулгузарониҳо, ӯҳдадориҳои қарзи, воситаҳои маблағсупори ва дигар воситаи мизоҷ вобаста аст;
4) амалиёти вобаста ба муомилоти арз, воситаҳои пули ва банкнотҳое, ки воситаи қонунии пардохт мебошанд (ба истиснои предметҳои нумизмати);
5) амалиёти вобаста ба муомилоти саҳмияҳо, вомбаргҳо, сертификатҳо, векселҳо, чекҳо ва дигар қоғазҳои қиматнок (ба истиснои хизматрасонии нигоҳдории онҳо);
6) амалиётҳои вобаста ба аҳдҳое, ки ба воситаҳои молиявии ҳосилшуда, шартномаҳои форварди, опсион ва созишномаҳои шабеҳ алоқаманд мебошанд;
7) хизматрасонии вобаста ба идоракунии фондҳои инвеститсиони;
8) амалиёти суғуртакуни ва аз нав суғуртакуни;
9) иҷораи молияви (лизинг). Барои мақсадҳои ҳамин Кодекс иҷораи молияви (лизинг) ҳамчун як амалиёти том дониста мешавад, ки харидани (таҳвил ва (ё) воридоти) молу мулки моддии истеҳлокшаванда (воситаҳои асосии истеҳлокшаванда) ва (ё) ба иҷора додани онро (онҳоро) мутобиқи моддаҳои 33 ва 192 ҳамин Кодекс, инчунин гирифтани пардохтҳои лизингие, ки ба таркиби онҳо маблағи қарзи асосӣ (пӯшонидани қарзи иҷорагиранда аз рӯи иҷораи молиявӣ (лизинг) ва даромади иҷорадиҳанда, ки дар шакли фоизҳо гирифта мешавад, дар бар мегирад .
Номгӯи мушаххаси амалиётро, ки мутобиқи ҳамин қисм таҳти истилоҳи "хизматрасониҳои молияви" муайян мегардад, Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқаи Бонки миллии Тоҷикистон ва мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд.
51. Ҳиссаи иштирок - ҳиссаи иштироки шахси воқеи ва ҳуқуқи бо молу мулки худ дар таъсисёбии корхонаҳо, ба истиснои ҷамъиятҳои саҳҳоми .
52. Ҳуҷҷати электронии андозсупоранда - ҳуҷҷати дар шакли муқарраршудаи электрони тартиб ва пешниҳодгардида, ки рамзгузори ва бо имзои электронии андозсупоранда тасдиқ шудааст ва баъди қабул ва тасдиқи эътиборнокии он дорои қувваи ҳисоботи мебошад.
53. Пардохти суғуртави (ҷубронпулии суғуртави, маблағи суғуртави) -маблағе, ки муассисаи суғуртакуни ба шахси суғурташуда тибқи суғуртакунии молу мулки ва суғуртакунии ҷавобгари барои пӯшонидани зарар дар натиҷаи ҳодисаҳои суғуртави мепардозад .
54. Ширкати иҷораи молияви (лизинг) - шахси ҳуқуқи, ки зиёда аз 50 фоизи даромади он даромад аз амалиёти иҷораи молияви (лизинг) мебошад.
55. Шахс - мутобиқи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон шахси воқеи ё ҳуқуқи. Агар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини накарда бошад, корпоратсияҳо, ширкатҳо, фирмаҳо, фондҳо, муассисаҳо ва дигар сохторҳои мувофиқи қонунгузории давлати хориҷи таъсисшуда, инчунин воҳидҳои махсуси онҳо (филиалҳо, намояндагиҳо, муассисаҳои доими ва ғайра), ки мувофиқи қонунгузории давлати хориҷи ё Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил шудаанд, ташкилотҳои байналмилали, филиал ва намояндагиҳои онҳо, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис ёфтаанд ва (ё) амал мекунанд, барои мақсадҳои ҳамин Кодекс чун шахси мустақили ҳуқуқи барраси мегарданд, новобаста аз он, ки дар давлати хориҷии таъсисёфтаашон вазъи шахси ҳуқуқи доранд ё на.
56. Нишондиҳанда барои ҳисобҳо - маблағе мебошад, ки мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи нишондиҳанда барои ҳисобҳо" ҳар сол дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли дахлдор муқаррар гардида, барои ҳисоб кардани андозҳо, боҷҳо, дигар пардохтҳои ҳатмӣ ва муҷозоти ҷаримавӣ, инчунин барои ҳисоб кардани ин ё он бузургии арзиши ҳадди ниҳоӣ (поёнӣ ё болоӣ) мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқ карда мешавад. Барои мақсадҳои ҳамин Кодекс нишондиҳанда барои ҳисобҳо аз ҳисоби барои як моҳи тақвимӣ истифода бурда мешавад .
57. Молу мулки моддии истеҳлокшаванда барои мақсадҳои иҷораи молиявӣ (лизинг) - ҳама гуна воситаҳои асосии истеҳлокшаванда, ба истиснои молу мулки ғайриманқул, ки барои фаъолияти соҳибкорӣ истифода шуда, ба мӯҳлати на камтар аз 12 моҳи пурраи муттасил (пай дар пай) ба иҷораи молиявӣ (лизинг) дода мешавад .
58. Қарзи андози аз ҷониби андозсупоранда эътирофшуда - маблағи ӯҳдадориҳои андози пардохтнашуда, ки:
1) андозсупоранда дар ҳисоботи андозии худ нишон додааст;
2) пардохти он тибқи муқаррароти Кодекси мазкур ба таъхир гузошта шуда, баъди ба охир расидани мӯҳлати батаъхиргузорӣ бояд пурра ва якбора пардохт мешуд;
3) тибқи санади санҷиши ҳисоб карда шудаи мақомоти андоз, ки он ба андозсупоранда дастрас шудааст ва мавриди баҳс қарор нагирифтааст;
4) бо ҳалномаи суд, ки ба қувваи қонунӣ даромадааст, муайян карда шудааст .
59. Кашфи тиҷоратӣ - ин захираҳои навъҳои алоҳидаи канданиҳои фоиданок мебошад, ки дар доираи ҳудуди муқаррарнамудаи иҷозатнома кашф шуда, мувофиқи тартиби муқарраршуда аз ҷониби Комиссияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба захираҳои канданиҳои фоиданок тасдиқ гардидаанд ва барои истихроҷ аз ҷиҳати иқтисодӣ самаранок мебошанд .
60. Андозсупорандаи бемасъулият - андозсупорандае мебошад, ки барои мақсадҳои назорати андоз бо амали (беамалии) худ боиси баланд шудани эҳтимолияти (хатари) сари вақт ва (ё) пурра пардохт нашудани андозҳои муқарраршуда мегардад, аз ҷумла/ дар мӯҳлати зиёда аз 3 моҳи пай дар пай баҳисобгирии даромаду хароҷот ва амалиёти хоҷагидории худро тибқи тартиби муқарраргардида набурдааст ё ба гум шудани ҳуҷҷатҳои муҳосибавӣ ва (ё) ҳуҷҷатҳои вобаста ба андозбандӣ роҳ додааст ;
- дар мӯҳлати зиёда аз 3 моҳи пай дар пай маълумотро оид ба объектҳои андозбандӣ ва (ё) объектҳои ба андозбандӣ алоқаманди худ барои баҳисобгирии андоз пешниҳод накардааст ё дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи Кодекси мазкур тағйир додани маълумоти қаблан барои баҳисобгирии андоз пешниҳодшударо таъмин накардааст;
- дар мӯҳлати зиёда аз 6 моҳи пай дар пай аз лаҳзаи пайдо шудани ӯҳдадорӣ пешниҳоди ҳисоботи андоз ва (ё) пардохти маблағи андоз (андозҳо) ва (ё) пардохти маблағи қарзи андози эътирофшударо сари вақт ва (ё) пурра таъмин накардааст;
- ҳиссаи маблағи андозҳои ҳисобшудаи ӯ дар даромади умумиаш дар соли сипаригаштаи тақвимӣ нисбат ба ҳиссаи миёнаи андозҳои ҳисобшуда дар даромади умумии дар ин соҳа муайяншуда ба андозаи зиёда аз 25 фоиз паст шуда бошад;
- ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашударо бе амалан анҷом додани амалиёти андозбандишаванда ё ҳисобнома-фактураи қалбакиро пешниҳод намуда бошад;
- ҳангоми иҷрои қарор оид ба боз доштани амалиётҳои хароҷотӣ бо суратҳисобҳои вуҷуддоштаи бонкиаш, суратҳисобҳои иловагии бонкӣ кушода бошад;
- дигар амалҳоро (беамалиеро) анҷом дода бошад, ки номгӯи онҳо аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар карда мешавад.
Мақомоти андоз ҳуқуқ доранд нисбат ба андозсупорандаи бемасъулият маълумоти иловагӣ ҷамъоварӣ кунанд, манбаи андозбандии онро дар асоси муоинаи хронометражӣ ё санҷишҳои иловагӣ аниқ намоянд, инчунин дигар чораҳои назорати андозро анҷом диҳанд.
Рӯйхати андозсупорандагони бемасъулият аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ тартиб дода шуда, дар сомонаи электронии он ҷойгир карда мешавад ва номи андозсупорандаи бемасъулият аз рӯйхати мазкур баъди бартараф шудани камбудиҳои ҷойдошта ва (ё) пешниҳоди маълумоти асоснок бароварда мешавад. Ҳама гуна амалиёти анҷомдодашудаи андозсупорандагон бо шахсе, ки андозсупорандаи бемасъулият эълон шудааст, барои мақсадҳои андозбандӣ ҳангоми баҳисобгирии андоз аз арзиши иловашудаи аз рӯи хариди мол (иҷрои кор ва хизматрасонӣ) пардохтшуда ба инобат гирифта намешаванд.
Шахсоне, ки ба рӯйхати андозсупорандагони бемасъулият дохил карда нашудаанд, андозсупорандагони бомасъулият ҳисобида мешаванд .
ФАСЛИ II. МУҚАРРАРОТИ УМУМИИ МАЪМУРИ
БОБИ 3. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 35. Тартиби татбиқи муқаррароти маъмури
Агар дар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, муқаррароти маъмурии дар ҳамин фасл ва фасли III муқарраршуда нисбати ҳамаи намудҳои андоз татбиқ мегарданд.
Қоидаҳои пешбининамудаи ҳамин боб нисбати агентҳои андоз татбиқ мегарданд.
Моддаи 36. Назорати андоз оид ба воридоти пурра ва саривақтии пардохтҳ ба буҷет
1. Мақомоти андоз барои иҷрои назорати андоз нисбати шахсони воқеи ва ҳуқуқи доир ба ҳисоби дуруст ва пардохти саривақтии андозҳо ва дигар ҷанбаҳои андозбанди ва ҷамъоварии андозҳо ҷавобгарии пурра ва истиснои доранд, ба ғайр аз ҳолатҳое, ки ҳамин Кодекс чунин ҷавобгариро ба зиммаи дигар мақомот вогузор намудааст.
2. Назорати андозро мақомоти андоз тавассути чораҳои зерин амали менамояд:
1) баҳисобгирии бақайдгирии андозсупорандагон ва бо рақами мушаххаси андозсупоранда таъмин намудани онҳо;
2) баҳисобгирии объектҳои андозбанди ва объектҳои бо андозбанди алоқаманд;
3) баҳисобгирии пардохт ба буҷет;
4) баҳисобгирии супорандагони андоз аз арзиши иловашуда;
5) санҷишҳои андоз;
6) назорати камерали;
7) назорати қоидаҳои истифодаи мошинаҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали;
8) назорати дурустии тамғагузории намудҳои алоҳидаи молҳои зераксизи ва ташкили дидбонгоҳҳои аксизи;
9) назорат аз болои мақомоти ваколатдоршуда оид ба ситонидани андозҳо, боҷҳо ва дигар пардохтҳои ҳатми ба буҷет;
10) муоинаи хронометражӣ .
3. Мақомоти гумрук назорати андозро дар доираи салоҳияташон оид ба ситонидани андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатми ба буҷет, ки вобаста ба интиқоли молҳо тавассути сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар шудааст, мутобиқи ҳамин Кодекс ва қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон амали менамоянд.
Моддаи 37. Ҳуқуқҳои андозсупорандагон, таъмин ва ҳимоя намудани онҳо
1. Андозсупоранда ҳуқуқ дорад:
1) аз мақомоти андоз доир ба ҳамаи масъалаҳои оид ба андозбандӣ ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет вобастабуда, аз ҷумла оид ба санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки масъалаҳои андозбандиро танзим менамоянд, оид ба санҷиши дарпешистодаи фаъолияти худ (ба истиснои санҷишҳои амалиётӣ) маълумот талаб намояд ва вобаста ба масъалахои татбиқи қонунгузориҳои андоз шарҳи хаттӣ гирад ;
2) манфиатҳои худро оид ба масъалаҳои муносибатҳои андоз шахсан ё тавассути намояндаи худ муҳофизат намояд;
3) ҳангоми гузаронидани назорати андоз иштирок намуда, нусхаи ҳуҷҷатҳоро оид ба натиҷаҳои назорати андоз талаб намояд ва гирад ;
4) ба мақомоти андоз, дар рафти гузаронидани назорати андоз ва аз рӯи натиҷаҳои он, оид ба ҳисобкуни ва пардохти андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатми ба буҷет тавзеҳот пешниҳод намояд ;
5) доир ба ҳолати ҳисоббаробаркуни бо буҷет оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андози аз варақаҳои ҳисобномаҳои шахсиаш нусха гирад;
6) мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбати санадҳои санҷиши андоз ва огоҳномаҳо оид ба санадҳои санҷиши андоз ва амали (беамалии) шахсони мансабдори мақомоти андоз шикоят намояд;
7) пинҳон доштани сирри андозро талаб кунад;
8) маълумотнома ва ҳуҷҷатҳои ба андозбанди вобаста набударо надиҳад;
9) имтиёзҳои андозро тибқи тартиб ва асосҳои мавҷуда мутобиқи қонунгузории андоз истифода барад;
10) мӯҳлати тамдиди (ба таъхир гузоштани) пардохти андозҳоро тибқи тартиб ва шартҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс дастрас намояд;
11) баҳисобгири ё баргардонидани саривақтии маблағҳои андозҳои барзиёд супорида ё ситонидашударо (андозҳои ба буҷет барзиёд дохилшударо) талаб намояд;
12) аз шахсони мансабдори мақомоти андоз риояи қонунгузории андозро ҳангоми иҷрои амал нисбати андозсупорандагон талаб намояд;
13) санадҳо (қарорҳо) ва талаботи мақомоти андоз ва шахсони мансабдори онро, ки ба қонунгузории андоз, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқи доир ба андозбанди ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқ нестанд, иҷро накунад.
14) аз шахсони мансабдори санҷишкунандаи мақоми андоз барои гузаронидани санҷиши андоз асос талаб намояд, бо шаҳодатномаи хизматии онҳо шинос шавад;
15) бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ аз мақоми андоз товони зарари дар натиҷаи қабули карор ва амалҳои (беамалии) ғайриқонунии шахсони мансабдори он расонидашударо талаб кунад;
16) дар ҷараёни гузаронидани санҷишҳои андоз мутахассисон, намояндагони ассотсиатсияҳо ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятиро ҷалб кунад,инчунин салоҳияти шахсони ҷалбкарда бояд мутобиқи қисми 3 моддаи 39 ҳамин Кодекс тасдик карда шавад .
2. Андозсупоранда дорои дигар ҳуқуқҳои муқаррарнамудаи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
3. Ба андозсупорандагон ҳифзи судии ҳуқуқ ва манфиатҳои қонуниашон кафолат дода мешавад.
Тартиби ҳифзи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии андозсупорандагонро ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамоянд.
4. Ҳуқуқхои андозсупорандагон тавассути ӯҳдадориҳои дахлдори шахсони мансабдори мақомоти андоз таъмин карда мешаванд.
Иҷро накардан ё иҷрои номатлуби ӯҳдадориҳо оид ба таъмини ҳуқуқҳои андозсупорандагон боиси кашидан ба ҷавобгарии муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мегардад.
Моддаи 38. ӯҳдадориҳои андозсупоранда
1. Андозсупоранда ӯҳдадор аст:
1) сари вақт дар баҳисобгирии бақайдгири ба сифати андозсупоранда ва қайди супорандаи андоз аз арзиши иловашуда истад;
2) ҳамаи ӯҳдадориҳои андозро мутобиқи ҳамин Кодекс дар ҳаҷми пурра иҷро намояд;
3) талаботи қонунии мақомоти андозро дар хусуси бартараф намудани вайронкуниҳои ошкоршудаи қонунгузории андоз иҷро намуда, инчунин ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизмати ба фаъолияти қонунии онҳо монеъ нашавад;
4) дар асоси амрнома шахсони мансабдори мақомоти андозро барои азназаргузаронии амволе, ки объекти андозбанди ва (ё) объекти бо андозбанди алоқаманд мебошанд, иҷозат диҳад;
5) ба мақомоти дахлдори андоз эъломияҳои андоз, дигар ҳисоботи андоз ва ҳуҷҷатҳоро тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс пешниҳод намояд;
6) ҳисоббаробаркунии пулиро мутобиқи ҳамин Кодекс бо истеъмолкунандагон, ки ҳангоми иҷрои амалиёти тиҷорати ё хизматрасони тавассути пули нақд, кортҳои пардохтии бонки, чекҳо бо татбиқи ҳатмии мошинаҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали ва додани чеки назорати ба дасти истеъмолкунанда сурат мегирад, амали намояд;
7) бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории андоз баҳисобгирии даромадҳои (хароҷотҳои) худ, объекти андозбанди ва (ё) объектҳои бо андозбанди алоқамандро пеш барад;
8) дар муддати на камтар аз 3 соли баъди ба охир расидани соли тақвими маълумоти баҳисобгирии муҳосиботи, дигар баҳисобгириро ва ҳуҷҷатҳои барои ҳисоб ва пардохти андозҳои барои ҳамин соли тақвими зарури, инчунин ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи даромадҳои гирифташуда, хароҷот ва андозҳои пардохтшударо (нигоҳдошташударо) нигоҳ дорад.
9) ҳар сол барӯйхатгирии молу мулк ва ӯҳдадориҳоро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи баҳисобгирии муҳосибӣ гузаронад ;
10) мақоми андози маҳалли бақайдгириро оид ба ҳамаи суратҳисобҳои кушодааш дар бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию - кредитӣ (ба истиснои суратҳисобҳои пасандозии (депозитии) шахсони воқеӣ) дар мӯҳлати на дертар аз 5 рӯзи корӣ аз рӯзи кушодани суратҳисобҳо хабардор намояд ;
11) то санаи 15-уми июли соли ҷорӣ барои нимсолаи якуми соли ҷорӣ ва то санаи 15-уми январи соли минбаъда барои нимсолаи дуюми соли ҷорӣ ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгирӣ дар ҳолатҳо, шаклҳо ва бо тартибе, ки мақоми ваколатдори давлатӣ дар мувофиқа бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кумитаи давлатии омори Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудааст, ҳисобот оид ба маблағҳои имтиёзҳои андоз доир ба аидозҳои умумидавлатӣ ва маҳаллӣ ҳангоми муайян намудани ӯҳдадориҳои андозии худ мутобиқи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта, аз ҷумла оид ба имтиёзҳои андозии ба дигар шахсон додашуда, ҳангоми аз ҷониби ин андозсупоранда иҷро намудани амалҳои агенти андоз пешниҳод намояд .
2. Андозсупоранда дигар ӯҳдадориҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодексро иҷро менамояд.
3. Шахсони ҳуқуқи ва соҳибкорони инфироди ба ғайр аз ӯҳдадориҳои муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда ӯҳдадоранд ба таври хатти ба мақомоти андози маҳали бақайдгириашон маълумоти зеринро пешниҳод намоянд:
1) оид ба ҳамаи воҳидҳои махсусашон, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон мавҷуданд - дар мӯҳлати на дертар аз 30 рӯзи тақвими аз рӯзи таъсис, азнавташкилшави ё барҳамхӯри;
2) оид ба эълон намудани муфлисшави, барҳамхури ё азнавташкилшавм - дар мӯҳлати на дертар аз 10 рӯзи тақвими аз рӯзи қабули чунин қарор;
3) оид ба тағйир ёфтани маҳали ҷойгиршави ё зист - дар мӯҳлати на дертар аз 10 рӯзи тақвими аз лаҳзаи чунин тағйирот.
4. Барои иҷро накардан ё иҷрои номатлуби ӯҳдадориҳои ба зиммааш гузошташуда андозсупоранда мутобиқи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.
Моддаи 39. Ҳуқуқ ба намояндаги дар муносибатҳое, ки қонунгузории андоз танзим менамояд
1. Андозсупоранда дар муносибатҳое, ки қонунгузории андоз танзим менамояд, агар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини накарда бошад, метавонад тавассути намояндаи қонуни ё ваколатдор иштирок намояд.
2. Иштироки шахсии андозсупоранда дар муносибатҳое, ки қонунгузории андоз танзим менамояд, ӯро аз ҳуқуқи доштани намоянда маҳрум намекунад, ҳамчунин иштироки намоянда андозсупорандаро аз ҳуқуқи иштироки шахси дар муносибатҳои ҳуқуқии номбаршуда маҳрум наменамояд.
3. Ваколатҳои намоянда мутобиқи ҳамин Кодекс ва дигар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд бо ҳуҷҷат тасдиқ шуда бошанд.
Моддаи 40. Намояндаи қонунии андозсупоранда
1. Намояндагони қонунии андозсупоранда - шахси ҳуқуқи шахсоне эътироф мегарданд, ки дар асоси қонун ё ҳуҷҷати таъсисии онҳо ваколати намояндагии чунин шахси ҳуқуқиро доранд.
2. Намояндагони қонунии андозсупоранда - шахси воқеи шахсоне эътироф мегарданд, ки мутобиқи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати Намояндагони он баромад мекунанд.
Моддаи 41. Амали (беамалии) Намояндагони қонунии шахси ҳуқуқи
Амали (беамалии) намояндагони қонунии шахси ҳуқуқи вобаста ба иштироки ин шахс дар муносибатҳои тибқи қонунгузории андоз танзимшаванда амали (беамалии) ҳамин шахси ҳуқуқи эътироф мегардад.
Моддаи 42. Намояндаи ваколатдори андозсупоранда
1. Намояндаи ваколатдори андозсупоранда шахси воқеи ё ҳуқуқие эътироф мегардад, ки андозсупоранда ӯро барои манфиатҳояш дар муносибат бо мақомоти андоз ва дигар иштирокчиёни муносибатҳои тибқи қонунгузории андоз танзимшаванда ваколатдор намудааст.
2. Шахсони мансабдори мақомоти андоз, судяҳо, муфаттишон ва прокурорҳо, инчунин дигар кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва мақомоти суди, мақомоти гумрук ва хизматчиёни ҳарби наметавонанд намояндагони ваколатдори андозсупоранда шаванд .
3. Намояндаи ваколатдори андозсупоранда - шахси ҳуқуқи ваколатҳои худро дар асоси ваколатнома иҷро менамояд, ки мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон дода мешавад.
Намояндаи ваколатдори андозсупоранда - шахси воқеи ваколатҳои худро дар асоси ваколатномаи ба тарзи нотариали тасдиқшуда ё ваколатномаи мутобиқи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ваколатномаи ба тарзи нотариали тасдиқшуда баробаркардашуда иҷро менамояд.
Моддаи 43. Асъори бо мақсадҳои андозбанди истифодашаванда
Ҳама гуна амалиёт бо асъори хориҷи барои мақсади андозбанди ба асъори миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи қурби ҳисобкунии расмии Бонки миллии Тоҷикистон дар рӯзи анҷом додани амалиёт аз нав ҳисоб карда мешавад.
Асъори хориҷие, ки нисбати он қурби ҳисобкунии расмии Бонки миллии Тоҷикистон мавҷуд нест, аз рӯи қурби ҳисобкунии асъори дигар, дар асоси қурби асъорҳои марбута нисбати доллари ШМА муайян ва аз нав ҳисоб карда мешавад.
Моддаи 44. Чораҳои мубориза зидди саркаши аз андозсупори ва усулҳои алтернативии андозбанди
1. Ҳама гуна маблағе, ки ба манфиати ягон шахс истифода мегардад, барои мақсадҳои андозбанди маблағи ба он шахс пардохтшуда ба ҳисоб меравад.
Даромади (фоидаи) гирифташуда, новобаста аз асосҳои ба даст омадани он, бояд мутобиқи ҳамин Кодекс андозбанди гардад.
Агар мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонун муайян гардад, ки ягон даромад ё қисми он ғайриқонуни гирифта шудааст ва бояд ба моликияти давлат баргардонида шавад, дар чунин ҳолат ба буҷети давлат бояд маблағе гузаронида шавад, ки ба фарқи байни бузургии маблағи даромади ғайриқонуни ё қисми он ва бузургии андозҳои қаблан ба фоидаи давлат аз ин даромади ғайриқонуни ё қисми он пардохтшуда (нигоҳдошташуда) баробар бошад.
2. Барои мақсадҳои муайянсозии ӯҳдадориҳои андоз мақомоти андоз ҳуқуқ доранд:
1) амалиётеро, ки дорои моҳияти назарраси иқтисоди намебошанд (ба истиснои моҳият барои ӯҳдадориҳои андоз), ба эътибор нагиранд; ё
2) агар шакли амалиёт ба мазмунаш мутобиқат накунад, мувофиқи вазъи воқеи онро тағйир диҳанд (аз нав дараҷабанди намоянд).
3. Мақомоти андоз ҳуқуқ доранд маблағи андози дахлдорро бо истифода аз усули арзёбии мустақим ё ғайримустақим (дар асоси активҳо, муомилот, хароҷоти истеҳсоли, усули муқоиса бо андозсупорандаи шабеҳ, муоинаи хронометражӣ ва ғайра) дар ҳолатҳои зайл муқаррар (ҳисоб) кунанд, агар :
1) андозсупоранда амалиёти худро дар ҳисобу китоб нодуруст ё тибқи шакл ва тартиби муқарраршуда зикр накардааст ;
2) ҳуҷҷатҳои ҳисоб, ки барои муайян намудани ӯҳдадориҳои андоз заруранд, гум ё нобуд шуда бошанд;
3) ҳисоботи андоз пешниҳод нашуда бошад;
4) андозсупоранда иҷозат додани шахсони мансабдори мақоми андозро барои азназаргузаронии (тафтиши) бино ва ҳудуди истеҳсоли, анборҳо, биноҳои тиҷорати, ки андозсупоранда барои ба даст овардани даромад ё вобаста ба нигоҳдории объекти андозбанди истифода мебарад, рад намояд;
5) дар ҷараёни 30 рӯзи тақвимии баъди мӯҳлати муқарраргардида ҳуҷҷатҳои заруриро ҷиҳати ҳисоби андоз ба мақоми андоз пешниҳод накунад.
4. Ҳангоми ҳама гуна амалиёт байни шахсони мутақобилан вобаста мақомоти андоз метавонанд даромад ё маблағи тарҳшударо байни ин шахсон барои мақсади ҳисоби даромади андозбандишаванда, ки дар натиҷаи амалиёт байни шахсони бо ҳам вобастанабуда бояд гирифта мешуд, тақсим намоянд. Агар андозсупоранда дар амалиёти тиҷорати ё молиявии худ бо тарафи алоқаманд нархеро истифода барад, ки аз нархҳои татбикшавандаи миёни шахсони мустақил фарқ кунад, мақомоти андоз бо мақсади андозбанди даромади андозсупорандаро бо ҳамин фарқияти баамаломадаи нархҳо тасҳеҳ менамоянд.
5. Агар даромади расман эълоннамудаи шахси воқеи ба хароҷоти воқеии барои истеъмоли шахси, аз ҷумла хариди молу мулк, мувофиқ набошад, мақомоти андоз метавонанд даромадро барои мақсади андозбанди дар асоси нархгузории хароҷот, ки чунин шахс, бо назардошти даромад дар давраҳои гузашта намудааст, ҳисоб намоянд .
6. Мақомоти андоз нисбати ҳама гуна андозҳо амалиёти бартери ва (ё) дигар амалиёти пешбининамудаи қисми 3 моддаи 32 ҳамин Кодекс, аз ҷумла даромадҳои гирифташуда ва хароҷот дар шакли натуралиро ҳамчун фурӯши мол (натиҷаи кор, хизмат) бо нархи бозори ва ҳатман пешниҳод намудани ҳисобнома-фактураҳо оид ба чунин амалиёти дахлдор бо ҳамон тартибе, ки нисбати фурӯш бо воситаҳои пули амали мегардад, барраси менамоянд. Агар арзиши амалиёти бартери ва (ё) дигар амалиёти пешбининамудаи қисми 3 моддаи 32 ҳамин Кодекс дар ҳисобнома-фактура кам нишон дода шуда бошад, мақомоти андоз объекти андозбандиро бо назардошти нархҳои бозори, мутобиқи муқаррароти моддаи 32 ҳамин Кодекс тасҳеҳ намуда, маблағи андозро аз нав ҳисоб мекунанд ва мутобиқи ҳамин Кодекс муҷозот муқаррар менамоянд.
7. Дар ҳолати аз тарафи мақомоти андоз пайдо гардидани шубҳа ба дурустии ҳисоботи муҳосибӣ ва (ё) ҳисоботи андози андозсупоранда барои муайян (аниқ) намудани ҳаҷми даромад ва хароҷоти ӯ, тибқи қарори роҳбари аввали (муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақомоти андоз дар мӯҳлати то 2 рӯзи корӣ на зиёдтар аз ду маротиба дар як соли тақвимӣ муоинаи хронометражӣ гузаронида мешавад. Муоинаи хронометражӣ метавонад дар рафти санҷиши ҳуҷҷатии андоз ё дар асоси аризаи андозсупоранда низ гузаронида шавад. Тартиби гузаронидани муоинаи хронометражӣ аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ муайян карда мешавад .
8. Тартиби татбиқи чораҳои мубориза зидди саркаши аз андозсупори ва усулҳои алтернативии андозбандиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди мақоми ваколатдори давлати, ки бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудааст, тасдиқ менамояд .
Моддаи 45. Баҳисобгирии бақайдгирии андозсупорандагон. Тартиби гузоштан ба баҳисобгирии бақайдгири, аз нав баҳисобгири ва баровардан аз баҳисобгирии бақайдгири. Рақами мушаххаси андозсупоранда
1. Бо мақсади баҳисобгири ва иҷрои назорати андоз андозсупорандагон ва агентҳои андоз, инчунин ҳамаи шахсони ҳуқуқи, аз ҷумла воҳидҳои махсуси таъсиснамудаи онҳо (филиалҳо, намояндагиҳо, муассисаҳои доими ва ғайра) ва шаҳрвандони аз синни 16-сола болои Ҷумҳурии Тоҷикистони (минбаъд дар ҳамин модда - "андозсупоранда", "андозсупорандагон") бояд дар мақомоти андози мутаносибан дар маҳали ҷойгиршавии шахси ҳуқуқи, маҳали ҷойгиршавии воҳидҳои махсуси он, маҳали зисти шахси воқеи, инчунин маҳали ҷойгиршавии молу мулки ғайриманқул ва воситаҳои нақлиёти андозбандишавандаи ба онҳо тааллуқдошта тибқи тартиби мутобиқи ҳамин модда муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ба баҳисобгирии бақайдгири гирифта шаванд .
Шахси ҳуқуқие, ки ба ҳайаташ воҳидҳои махсуси воқеъ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дохиланд, инчунин соҳиби молу мулки ғайриманқул ва воситаҳои нақлиёти андозбандишаванда мебошад, ӯҳдадор аст дар мақомоти андози ҳам маҳали ҷойгиршавии худ, ҳам маҳали ҷойгиршавии ҳар як воҳиди махсус ва ҳам маҳали ҷойгиршавии молу мулки ғайриманқул ва воситаҳои нақлиёти андозбандишавандааш ба сифати андозсупоранда ба қайд истад .
Мақоми ваколатдори давлати, бо назардошти муқаррароти ҳамин модда, ҳуқуқ дорад хусусияти ба ҳисоб гирифтани андозсупорандагони калонро муайян намояд.
2. Дар мақомоти андоз ба сифати андозсупорандагон ба ҳисоб гирифтани шахсони воқеи ва ҳуқуқи, новобаста аз ҳолатҳое, ки ҳамин Кодекс ба вуҷуд омадани ӯҳдадориҳои пардохти ин ё он намуди андозро алоқаманд месозад, анҷом дода мешавад.
3. Дар мақомоти андоз ба ҳисоб гирифтани шахсони воқеиро мақомоти андози маҳали зисти шахсони воқеи дар асоси маълумоти пешниҳоднамудаи мақомоти дар моддаи 47 ҳамин Кодекс зикргардида ва (ё) аризаи шахси воқеи, ки ба мақомоти андоз дар мӯҳлати муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод шудааст, анҷом медиҳанд.
4. Аризаи шахси ҳуқуқи барои дар баҳисобгирии бақайдгири гузоштан ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавии ин шахси ҳуқуқи дар муддати 30 рӯзи баъди бақайдгирии давлатии он дода мешавад.
5. Ҳангоми фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути воҳиди махсус ариза барои дар баҳисобгирии бақайдгири гузоштани шахси ҳуқуқи ба мақомоти андози маҳалли ҷойгиршавии воҳиди махсуси ин шахси ҳуқуқи дар муддати 30 рӯзи тақвими баъди таъсиси воҳиди махсус дода мешавад.
6. Аризаи шахси ҳуқуқи барои дар баҳисобгирии бақайдгири гузоштани молу мулки ғайриманқул ё нақлиёти андозбандишаванда ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавии ин молу мулк дар муддати 30 рӯзи тақвими баъди ба қайди давлати гирифтани он дода мешавад .
Ба ҳисоб гирифтани шахси воқеи дар мақомоти андоз дар маҳали ҷойгиршавии молу мулки ғайриманқули он, ки объекти андозбанди мебошад, дар асоси маълумоти пешниҳоднамудаи мақомоти дар моддаи 47 ҳамин Кодекс зикргардида анҷом дода мешавад .
Маҳали ҷойгиршавии молу мулк барои мақсадҳои ҳамин модда инҳо эътироф мегарданд :
1) барои воситаҳои нақлиёти баҳри, дарёи ва ҳавои - маҳали ҷойгиршавии (зисти) соҳиби молу мулк ;
2) барои воситаҳои нақлиёти дар банди 1) ҳамин қисм зикрнашудамаҳали (бандари) бақайдгири ё маҳали бақайдгирии давлати, ҳангоми мавҷуд набудани онҳо - маҳали ҷойгиршавии (зисти) соҳиби молу мулк ;
3) барои молу мулки ғайриманқул - маҳали аслии мавҷудияти молу мулк .
7. Дар ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 3 ва сархати дуюми қисми 6 ҳамин модда мақоми андоз ӯҳдадор аст шахси воқеиро оид ба гузоштан дар баҳисобгирии бақайдгири фавран огоҳ намояд.
8. Агар авдозсупоранда дар муайянсозии маҳали гузоштан дар баҳисобгирии бақайдгири ба мушкили дучор шавад, дар асоси маълумоти пешниҳоднамудаи он мақоми андози маҳали зисти шахси воқеи ё маҳали воқеъ будани андозсупоранда - шахси ҳуқуқи қарори дахлдор қабул мекунад,
9. Мақомоти андоз ҳуқуқ доранд дар асоси маълумоти доштаашон ва маълумоти пешниҳоднамудаи мақомоти дар моддаи 47 ҳамин Кодекс зикршуда, инчунин ҳама гуна маълумоти барояшон ошкоршуда, ки барои мақсади баҳисобгирии бақайдгири зарур ва кофи мебошад, мустақилона (то аз ҷониби андозсупоранда додани ариза) дар баҳисобгирии бақайдгирии мақомоти андоз гузоштани андозсупорандаро таъмин кунанд.
10. Шакли ариза оид ба гузоштан дар баҳисобгирии бақайдгирии шахсони воқеи ё (ва) ҳуқуқиро мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд. Ҳангоми пешниҳоди ариза шахси ҳуқуқи ҳамзамон бо ариза барои гузоштан дар баҳисобгирии бақайдгири нусхаи мувофиқи тартиби муқарраргардида тасдиқшудаи шаҳодатномаи бақайдгирии давлати, ҳуҷҷатҳои таъсиси ва дигар ҳуҷҷатҳоеро, ки мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис шудани шахси ҳуқуқиро тасдиқ мекунанд, пешниҳод менамояд.
Ҳангоми пешниҳоди ариза шахси воқеи ҳамзамон бо ариза барои гузоштан дар баҳисобгирии бақайдгири шиносномаи шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистонро (минбаъд - "шиноснома"), ки шахсияти андозсупорандаро тасдиқ мекунад, пешниҳод менамояд. Талаби дигар ҳуҷҷатҳое, ки ҳамин модда пешбини накардааст, манъ аст.
Ҳангоми гузоштан ба баҳисобгирии бақайдгири ба маҷмӯи маълумот оид ба андозсупорандагон - шахсони воқеи инчунин номгӯи зерини шахсии онҳо дохил карда мешаванд:
1) насаб, ном, номи падар;
2) санаи таваллуд;
3) ҷинс;
4) суроғаи маҳали зист;
5) маълумоти шиноснома (рақам, серия, рӯзи супоридан, ки супоридааст);
6) шаҳрванди.
11. Мақоми андоз ӯҳдадор аст андозсупорандаро дар мӯҳлати 3 рӯзи корӣ баъди пешниҳоди тамоми ҳуҷҷатҳои зарури дар баҳисобгирии бақайдгири гузорад ва дар ҳамин мӯҳлат ба он шаҳодатномаи дахлдорро дар бораи гузоштан ба баҳисобгирии бақайдгири супорад, ки шакли онро мақоми ваколатдори давлати тасдиқ намудааст ва дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ба андозсупоранда рақами мушаххаси андозсупоранда дода, дар бораи гузоштани рақами мушаххаси андозсупоранда шаҳодатнома диҳад .
12. Шахсони ҳуқуқи ӯҳдадоранд оид ба тағйирот дар оиннома ва дигар ҳуҷҷатҳои таъсиси, аз ҷумла вобаста ба таъсиси воҳидҳои махсуси нав ё барҳам додани онҳо, тағйирёбии маҳали ҷойгиршави, инчунин оид ба намудҳои фаъолияте, ки иҷозатнома дода шудааст, мақоми андозеро, ки дар қайди он мебошанд, дар мӯҳлати 30 рӯзи тақвими аз санаи бақайдгирии тағйирот дар ҳуҷҷатҳои таъсиси ё додани иҷозат ба шаклҳои фаъолияти иҷозатномадодашуда огоҳ намоянд. Ҳангоми тағйирёбии маҳалли зист шахсони воқеи ӯҳдадоранд мақоми андозеро, ки дар қайди он мебошанд, дар мӯҳлати 30 рӯзи тақвими аз лаҳзаи чунин тағйирот огоҳ намоянд.
13. Агар андозсупорандаи дар баҳисобгирии бақайдгири буда маҳали ҷойгиршави ё зистро иваз намояд, мақоми андозе, ки андозсупоранда то ивази маҳали ҷойгиршави ё зист дар баҳисобгирии бақайдгири қарор дошт, дар мӯҳлати 10 рӯзи тақвими баъди пешниҳоди ариза оид ба тағйирёбии маҳали ҷойгиршави ё зист ӯро аз баҳисобгирии бақайдгири мебарорад.
14. Ҳангоми барҳамхӯри ё азнавташкилшавии шахси ҳуқуқи, қабули қарор аз ҷониби шахси ҳуқуқи оид ба бастани филиал ё дигар воҳиди махсуси худ, қатъи фаъолият тавассути муассисаи доими, гум кардани қобилияти амал аз ҷониби шахси воқеи ё вафоти ӯ баровардан аз баҳисобгирии бақайдгири тиски аризаи андозсупоранда ё дигар шахси мувофиқи қонунгузори ваколатдор, аз ҷониби мақоми андозе, ки андозсупоранда дар баҳисобгирии бақайдгири қарор дошт, дар мӯҳлати 10 рӯзи тақвими аз санаи гарифтани чунин ариза анҷом дода мешавад.
15. Ба баҳисобгирии бақайдгири гузоштан ва аз баҳисобгирии бақайдгири баровардан ройгон анҷом дода мешавад.
16. Ҳангоми гузоштан ба баҳисобгирии бақайдгири дар маҳали ҷойгиршавии шахси ҳуқуқи, маҳали ҷойгиршавии воҳидҳои махсуси он (филиалҳо, намояндагиҳо, муассисаҳои доими ва ғайра) ва маҳали зисти шахси воқеи ба ҳар як чунин шахс, аз ҷумла воҳидҳои махсуси дар боло номбаршуда, бо мақсади ситонидани тамоми андозҳо, аз ҷумла пардохтҳои гумруки, андози иҷтимои ва боҷи давлати рақами мушаххаси андозсупоранда (минбаъд - "РМА") дода мешавад.
Рақами мушаххаси ба андозсупоранда додашуда дар ҳеҷ ҳолат (ба истиснои ҳолатҳои дар ҳамин модда зикргардида) тағйир дода намешавад ва ҳатто ҳангоми барҳамхӯрии андозсуноранда - шахси ҳуқуқи (воҳидҳои махсуси он) ё вафоти андозсупоранда - шахси воқеи ба андозсупорандаи дигар (ҳама гуна шахси дигари воқеи ё ҳуқуқи) дода намешавад.
Рақами мушаххаси андозсупоранда, ки ба андозсупорандаи мушаххас дода шудааст, танҳо ҳангоми қабули қарори махсуси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси аз нав баҳисобгирии тамоми андозсупорандагон ё яке аз ду гурӯҳи онҳо (шахсони воқеи ё ҳуқуқи), инчунин дар сурати иштибоҳи мақомоти андоз ҳангоми додани РМА (нодуруст додани РМА, додани ҳамон як РМА ба андозсупорандагони гуногун ё додани зиёда аз як РМА ба ҳамон як андозсупоранда) метавонад тағйир дода шавад.
Ба шахсони воқеӣ, шахсони ҳуқуқӣ ва воҳидҳои махсуси онҳо мақоми дахлдори андоз дар шакли тасдиқнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи додани РМА шаҳодатнома медиҳад .
Оиди ба шахси воқеи - шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон додани рақами мушаххаси андозсупоранда дар шиноснома дар фасли "Сабти махсус" мӯҳр зада ва навиштаҷоти инъикоси РМА сабт карда мешавад. Қоидаҳои тайёр намудани штампҳо, гузоштани штампҳо ва ба рисмият даровардани сабти РМА дар шиноснома бо пешниҳоди мақоми ваколатдори давлатӣ, ки бо Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудааст, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд .
Тартиб ва шарти додан, истифода бурдан, инчунин тағйир додан ва ислоҳ намудани рақами мушаххаси андозсупорандаро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи ҳамин Кодекс муайян менамояд.
Мақомоти давлатӣ ва дигар шахсоне, ки барои бо шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ (ба фоидаи чунин шахсон) анҷом додани амалҳои (амалиётҳои, аҳдҳои) дар поён зикргардида ваколатдор мебошанд, ӯҳдадоранд аз ин шахсон тасдиқи додани рақами мушаххаси андозсупорандаро бо роҳи пешниходи шаҳодатнома дар бораи додани рақами мушаххаси андозсупоранда ё шиносномаи шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо сабти дахлдор оид ба додани рақами мушаххаси андозсупоранда талаб намоянд :
1) амалҳои нотариалӣ, ки барои онҳо рӯёндани боҷи давлатӣ пешбинӣ шудааст, аз ҷумла бо молу мулки ғайриманқул ва воситаҳои нақлиёт, амалҳое, ки қонун барои онҳо рӯёндани дигар пардохтҳои ҳатмиро муқаррар намудааст, амалҳое, ки пешниҳоди ҳатмии шиносномаи шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистонро пешбинӣ мекунанд;
2) додани иҷозатнома, шаҳодатнома ва дигар ҳуҷҷатҳои иҷозатдиҳие, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудаанд, аз ҷумла сертификатҳо барои ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва қаъри замин;
3) ба мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, корхонаҳо, ташкилотҳо ва муассисаҳо ба кор қабул намудан;
4) барасмиятдарории амалиётҳои иқтисодии хориҷӣ, интиқоли маблағҳои пулӣ берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, додани кредит ва дигар маблағҳои пулӣ аз бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредитӣ, ба истиснои амалиётҳои воридотӣ ва хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои пасандозии (депозитии) шахсони воқеӣ мутобиқи моддаи 76 ҳамин Кодекс, додани молҳо ба кредит (бо тамдиди пардохт).
Мақомоти давлатӣ ва дигар шахсоне, ки барои бо шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ (ба фоидаи чунин шахсон) анҷом додани амалҳои (амалиёти, аҳдҳои) дар сархати ҳафтуми ҳамин қисм пешниҳодшуда ваколатдор мебошанд, ӯҳдадоранд рақами мушаххаси андозсупорандаро дар нусхаҳои аслӣ ва нусхаҳои ҳуҷҷатҳое, ки содир шудани амалҳои (амалиёти, аҳдҳои) дар боло зикргардидаро тасдиқ менамоянд, нишон диҳанд .
17. Шахсони воқеи ва ҳуқуқи вазифадоранд рақами мушаххаси андозсупории худро дар эъломияи андоз, ҳисобнома-фактура, муросилот бо мақомоти андоз, гумрук ё молия, эъломияи гумруки, дар муносибат бо дигар мақомоти ваколатдор, дар ҳуҷҷатҳои кори (қарордод, шартномаҳо) ва дигар ҳуҷҷатҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс зикр намоянд. РМА бояд дар варақаҳо ва мӯҳрҳои шахсони ҳуқуқи ва соҳибкорони инфироди сабт гардад .
18. Дар асоси маълумоти баҳисобгирии бақайдгари мақоми ваколатдори давлати мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон феҳристи ягонаи давлатии андозсупорандагонро пеш мебарад.
19. Дастуруламал оид ба тартиби гузоштан ба баҳисобгирии бақайдгари, аз нав баҳисобгири ва баровардан аз баҳисобгирии бақайдгири аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешавад .
Моддаи 46. Хусусиятҳои ба баҳисобгирии бақайдгири гузоштани шахсони воқеи ва ҳуқуқие, ки ғайрирезидент мебошанд
1. Бо назардошти муқаррароти моддаи 45 ҳамин Кодекс ба сифати андозсупоранда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо додани рақами мушаххаси андозсупоранда, инҳо ба баҳисобгирии бақайдгири гузошта мешаванд:
1) шахсони воқеи - ғайрирезидент, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти инфиродии соҳибкориро тавассути муассисаи доими анҷом медиҳанд, - дар мақоми андози маҳалли омадан (истиқомат);
2) шахсони ҳуқуқи - ғайрирезидент, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо таъсис додани муассисаи доими фаъолият менамоянд, - дар мақоми андози маҳали ҷойгиршавии муассисаи доими.
2. Шахси воқеи - ғайрирезидент, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти инфиродии соҳибкориро тавассути муассисаи доими анҷом медиҳад, ӯҳдадор аст дар муддати 30 рӯзи тақвими аз рӯзи оғози фаъолияти соҳибкори дар мақоми андоз ба баҳисобгирии бақайдгири гузошта шавад.
3. Шахси ҳуқуқии ғайрирезидент, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими фаъолият мекунад, ӯҳдадор аст дар мақоми андоз дар муддати 30 рӯзи тақвими баъди рӯзи оғози фаъолият аз баҳисобгирии бақайдгири гузарад.
4. Шахси воқеи ё ҳуқуқи, аз ҷумла ғайрирезидент, ки фаъолияташ мутобиқи банди 5) қисми 4 моддаи 23 ҳамин Кодекс ҳамчун муассисаи доимии шахси ҳуқуқи - ғайрирезидент барраси мегардад, ӯҳдадор аст ба мақоми андоз оид ба гузоштан ба баҳисобгирии бақайдгирии шарики худ -шахси ҳуқуқии ғайрирезидент дар муддати 10 рӯзи тақвими аз рӯзи бастани созишномаи дахлдор (шартнома, қарордод) ё дар муддати 10 рӯзи тақвими аз оғози воқеии чунин фаъолият бо мақсади ба шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент додани рақами мушаххаси андозсупоранда ариза пешниҳод намояд.
5. Рӯзи оғози фаъолияти ғайрирезидент дар Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз ин рӯзҳо эътироф мегардад:
1) рӯзи бастани қарордод (шартнома, созишнома):
- барои иҷрои кор (хизматрасони) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- барои додани ваколат ҷиҳати аз номи он (ғайрирезидент) амал намудан дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- барои харидани молҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати таҳвили минбаъда;
- барои фаъолияти якҷоя (иштирок дар ширкати одди) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- барои дарёфти кор (хизматрасони) бо мақсади фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
2) санаи бастани шартномаи меҳнатии инфироди ё дигар шартномаи дорои хусусияти шаҳрвандию ҳуқуқи бо шахси воқеи дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
3) санаи бастани шартнома (шартномаи хариду фурӯш ё иҷораи молу мулк), ки кушодашавии идораро (офисро) баён месозад .
Ҳангоми мавҷудияти якчанд шарти, ҳамин қисм рӯзи оғози фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон рӯзи бастани якумин (пештарин) аз қарордодҳои (шартномаҳои, созишномаҳои) зикршуда ба ҳисоб меравад.
6. ,айрирезидентҳои дар қисми 1 ҳамин модда зикрнашудае, ки ба Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади гирифтани даромад аз манбаъҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон меоянд, ӯҳдадоранд ба мақоми андози дахлдор дар муддати 10 рӯзи тақвими аз рӯзи омадан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба оғози фаъолият ариза пешниҳод намоянд.
7. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад дигар хусусиятҳои ба баҳисобгирии бақайдгири гузоштани шахсони воқеи ва ҳуқуқиро, ки ғайрирезидент мебошанд, муайян намояд.
Моддаи 47. ӯҳдадориҳои мақомоте, ки бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқи, маҳалли зисти шахсони воқеи, санадҳои ҳолати шаҳрванди, додани шиносномаҳо ба шаҳрвандон, баҳисобгирии бақайдгирии молу мулк ва аҳдҳои марбут ба онҳоро амали менамоянд
1. Мақомоте, ки бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ, филиалҳо ва намояндагиҳои шахсони ҳуқуқии хориҷиро, ба истиснои шахсоне, ки тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ" ба қайд гирифта шудаанд, амали менамоянд, ӯҳдадоранд ба мақоми андози маҳалли ҷойгиршавиашон оид ба шахсони ҳуқуқии дар давоми моҳи ҳисоботи ба қайд гирифташуда (аз нав ба қайд гирифташуда) ё барҳамхӯрда (аз нав таъсисёфта) то санаи 15-уми моҳе, ки баъди моҳи ҳисоботи фаро мерасад, хабар диҳанд .
2. Мақомоте, ки ба шахсони воқеи ва ҳуқуқи иҷозатнома, шаҳодатнома ё ҳама гуна дигар ҳуҷҷатҳои шабеҳ медиҳанд, ӯҳдадоранд ба мақомоти дахлдори андози маҳали ҷойгиршавиашон оид ба чунин шахсон, ки барояшон чунин ҳуҷҷатҳо дода шудааст ё аз онҳо бозхонда шудааст, ё амали ҳуҷҷатҳо қатъ гардидааст, то санаи 15-уми моҳе, ки баъди моҳи додани ҳуҷҷатҳои нишондодашуда, баргашта гирифтан ё гузаштани мӯҳлати амали онҳо фаро мерасад, хабар диҳанд.
3. Мақомоте, ки шахсони воқеиро дар маҳали зист ё санадҳои ҳолати шаҳрвандии шахсони воқеиро ба қайд мегиранд, ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон шиноснома медиҳанд, вазифадоранд мутаносибан оид ба қайд гирифтан ё вафоти шахсони воқеи, додани шиноснома ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавиашон дар муддати 15 рӯзи аввали моҳи ҳисоботи то санаи охири моҳи ҳисоботи ва барои нимаи дуюми моҳи ҳисоботи то санаи 15-уми моҳе, ки баъди моҳи ҳисоботи фаро мерасад, хабар диҳанд.
4. Мақомоте, ки баҳисобгири ва (ё) бақайдгирии (аз нав бақайдгирии) молу мулки ғайриманқул ва воситаҳои нақлиётии объекти андозбандибударо амали менамоянд, ӯҳдадоранд ҳар сол аз рӯи ҳолати санаи 31 декабри соли ҳисоботи оид ба ҷойгир будани молу мулки ғайриманқули дар ҳудуди таҳти назораташон мавҷуда ё воситаҳои нақлиёти дар ин мақомот ба қайд гирифташуда ва соҳибони онҳо ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавиашон то санаи 31 январи соле, ки пас аз соли ҳисоботи фаро мерасад, хабар диҳанд .
5. Мақомоти васояту парастори, тарбияви, муассисаҳои табобати, муассисаҳои ҳифзи иҷтимоии аҳоли ва дигар муассисаҳои шабеҳ, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон васоят, парастори менамоянд ё молу мулки васиро идора мекунанд, ӯҳдадоранд оид ба муқаррар намудани парастории шахси воқеие, ки суд ғайри қобили амал донистааст, оид ба васоят, парастори ва идоракунии молу мулки хурдсолон, дигар шахсони воқеии ноболиғ, шахсони воқеие, ки суд онҳоро ғайри қобили амал донистааст, шахсони воқеии қобили амале, ки нисбати онҳо васоят дар шакли ҳимоя (патронаж) муқаррар шудааст, шахсони воқеие, ки суд бедарак ғоиб эътироф кардааст, инчунин оид ба тағйироти минбаъдаи вобаста ба чунин васоят, парастори ё идоракунии молу мулк ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавиашон то санаи 15-уми моҳе, ки баъди моҳи қабули қарори дахлдор фаро мерасад, маълумот пешниҳод намоянд .
6. Мақомоте (муассисаҳое), ки ваколати иҷрои амалҳои нотариалиро доранд ва нотариусҳо ӯҳдадоранд оид ба тасдиқи нотариалии ҳуқуқ ба молу мулки ғайриманқул, ҳуқуқ ба мерос ва шартномаҳои тӯҳфа ба мақоми андози маҳалли ҷойгиршавиашон ҳар семоҳа то санаи 15-уми моҳе, ки баъди семоҳаи ҳисоботи фаро мерасад, хабар диҳанд .
7. Мақомоте, ки баҳисобгири ва (ё) бақайдгирии истифодабарандагони захираҳои табий, аз ҷумла бақайдгирии давлатии ҳуқуқи истифодаи заминро амали менамоянд, инчунин ба фаъолияти вобаста ба истифодаи ин захираҳои табий иҷозатнома медиҳанд, ӯҳдадоранд оид ба додани ҳуқуқ барои чунин истифодабари ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавиашон то санаи 15-уми моҳе, ки баъди моҳи бақайдгири (додани иҷозатномаи дахлдор, иҷозатномаи истифодабарандаи қаъри замин) фаро мерасад, хабар диҳанд.
8. Мақоми ваколатдор оид ба масъалаҳои гумрукӣ маълумотро дар бораи амалиёти воридотӣ ва содиротӣ, ки аз тарафи шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ амалӣ карда мешаванд, дар асоси созишномаи аз тарафи мақоми ваколатдор оид ба масъалаҳои гумрукӣ бо мақоми ваколатдори давлатӣ басташуда, пешниҳод менамояд .
9. Мақомоти андозе, ки аз мақомоти дар қисмҳои 1-7 ҳамин модда номбаршуда маълумоти дахлдор мегиранд, ӯҳдадоранд дар муддати 30 рӯзи тақвими аз рӯзи қабул онро (маълумотро) ба маълумоти мақомоти андозе, ки дар онҳо андозсупорандагон - шахсони воқеи ва ҳуқуқи дар баҳисобгирии бақайдгири мебошанд ва ин маълумот ба онҳо дахл дорад, расонанд.
БОБИ 4. САНҶИШҲОИ АНДОЗ ВА ДИГАР ШАКЛҲОИ НАЗОРАТ
Моддаи 48. Мафҳум ва намудҳои санҷиши андоз
1. Санҷиши андоз - санҷиши иҷрои қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз ҷониби мақомоти андоз гузаронида мешавад. Иштирокчиёни санҷишҳои андоз шахсони мансабдори мақомоти андози дар амрнома зикршуда ва андозсупоранда мебошанд.
2. Санҷишҳои андоз мутобиқи ҳамин Кодекс танҳо аз ҷониби мақомоти андоз амали карда мешаванд.
Дар ҳолати мавҷуд будани асосҳои кофӣ ва тибқи дархости хатии мақомоти назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия мақоми ваколатдори давлатӣ ӯҳдадор аст санҷишҳои андозро, ки ҳамин Кодекс пешбинӣ намудааст, якҷоя бо ин мақомот гузаронад .
3. Санҷишҳои андоз ба намудҳои зерин тақсим мешаванд:
1) санҷиши ҳуҷҷати;
2) санҷиши амалиёти;
3) хориҷ карда шуд
4. Санҷишҳои ҳуҷҷати ба чунин намудҳо ҷудо мешаванд:
1) санҷиши маҷмӯи (комплекси) - санҷиши иҷрои ӯҳдадориҳои андоз оид ба ҳамаи намудҳои андоз;
2) санҷиши мавзӯӣ инҳоро дар бар мегирад:
- иҷрои ӯҳдадориҳои андоз оид ба намудҳои алоҳидаи андозҳо ва пардохтҳои ҳатмӣ, инчунин андозҳои ба онҳо мутақобилан вобаста. Андоз ба андози дигар мутақобилан вобаста ба ҳисоб меравад, агар ҳангоми тағйир ёфтани маблағи андози дигари ҳисобшуда маблағи ҳисобшудаи ин андоз ҳам мутақобилан тағйир ёбад ;
- аз ҷониби мақомоти ваколатдор иҷро намудани ӯҳдадориҳои ба зиммаи онҳо гузошташуда доир ба ҳисоб ва ё ҷамъоварӣ кардани андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет;
- аз ҷониби мақомоте, ки дар моддаи 47 ҳамин Кодекс муайян гардидаанд, иҷро намудани ӯҳдадориҳои ба зиммаи онҳо гузошташуда;
- аз ҷониби бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредитие, ки амалиёти алоҳидаи бонкиро анҷом медиҳанд, иҷро намудани ӯҳдадориҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс;
- масъалаҳои гардиши намудҳои алоҳидаи молҳои зераксизӣ ва амалӣ шудани намудҳои алоҳидаи фаъолияти зераксизӣ .
3) санҷиши мутақобила - санҷише, ки нисбати шахси сеюм гузаронида мешавад, агар ҳангоми гузаронидани санҷишҳои андоз ба мақомоти андоз зарурият пайдо шавад, ки оид ба дурустии дар баҳисобгирии андоз зикр намудани амалиёти гузаронидаи андозсупоранда маълумоти иловаги ба даст оранд. Ҳамзамон шахси мансабдори санҷишкунанда ҳуқуқ дорад аз тарафи шахсони сеюм дуруст инъикос кардани амалиёти мушаххаси баҳисобгирии андозро, ки дар амрномаи гузаронидани санҷиши мутақобила зикр гардидааст, бисанҷад .
5. Санҷиши амалиётиро мақомоти андоз нисбати андозсупорандагони алоҳида доир ба масъалаҳои риояи талаботи алоҳидаи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон мегузаронанд, маҳз оиди:
1) дар мақомоти андоз дар баҳисобгирии бақайдгири гузоштани андозсупорандагон;
2) дуруст истифода намудани мошинаҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали;
3) риоя намудани қоидаҳои рехтан (печондан), гузоштани тамғаҳои аксизӣ, нигаҳдорӣ, фурӯши молҳои зераксизӣ ва амалӣ намудани намудҳои алоҳидаи фаъолияти зераксизӣ .
Шахси мансабдори мақоми андозе, ки санҷиши амалиётӣ мегузаронад, ҳуқуқ надорад аз андозсупоранда маълумоти ба мавзӯи санҷиш алоқаманд набударо, ки дар амрнома оид ба гузаронидани санҷиши амалиётӣ пешбинӣ шудааст, талаб намояд .
6. Санҷишҳои ҳуҷҷатии андоз, аз ҷумла санҷиши ғайринавбатиро мақомоти андоз дар асоси муроҷиати мақомоти ҳифзи ҳуқуқ танҳо вобаста ба андозсупорандагоне анҷом медиҳанд, ки нисбати онҳо тасдиқи хатти доир ба оғози парвандаи ҷинояти бо аломатҳои ҷиноятии марбут ба андозбанди мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта шудааст.
7. Гузаронидани санҷиши андоз, ба истиснои ҳолатҳое, ки соқибкори инфиродӣ бе ҷалб намудани коргари кироя кор мекунад ва иштироки ӯ дар ҷараёни санҷиш ҳатмӣ мебошад, набояд фаъолияти андозсупорандаро боздорад .
8. Мақомоти андоз ҳуқуқ доранд воҳидҳои махсуси шахси ҳуқуқиро, новобаста аз гузаронидани санҷиши андозии худи шахси ҳуқуқи, санҷанд.
Моддаи 49. Даврияти гузаронидани санҷишҳои андоз
1. Даврияти санҷиши андози ҳар субъекти (андозсупорандаи) мушаххас дар асоси тахдили маълумоти оморӣ, эъломияи андоз ва иҷрои ӯҳдадориҳои он, натиҷаҳои санҷиши давраи гузашта ва инчунин дигар меъёрхое, ки барои баҳодиҳӣ ба дараҷаи қонуниҷрокунии субъекти хоҷагидор (андозсупоранда) асос шуда метавонанд, муайян карда мешавад. Даврияти санҷишҳои андози ҳамаи субъектхои хоҷагидори (андозсупорандаҳои) мушаххас,ба истиснои андозсупорандагони бемасъулият, дар нақшаи гузаронидани санҷишҳои андоз, ки роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда тасдиқ ва роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда ба таври хаттӣ дастгирӣ намудааст, муайян карда мешавад. Тартиби муайян намудани даврияти санҷишҳои андоз ва таҳия сохтани нақшаи гузаронидани санҷишҳои андоз аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар карда мешавад ,.
2. Санҷишҳои маҷмӯи ва мавзӯии андозсупорандагон, ба истиснои андозсупорандагони бемасъулият ва андозсупорандагоне, ки арзиши таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасонии онҳо (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана) дар соли гузаштаи андоз зиёда аз 15 миллион сомониро ташкил медиҳад, на зиёда аз як маротиба дар ду сол гузаронида мешаванд .
Санҷишҳои маҷмӯӣ ва мавзӯии андозсупорандагоне, ки арзиши таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасонии онҳо (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана) дар соли гузаштаи андоз зиёда аз 15 миллион сомониро ташкил медиҳад, на зиёда аз як маротиба дар як сол гузаронида мешаванд.
Ҳамзамон санҷиши мавзӯии андози як андозсупорандаи мушаххас метавонад танҳо нисбати намудҳои алоҳидаи андозҳо ва пардохтҳои ҳатмӣ, инчунин андозҳои ба онҳо мутақобилан вобастае, ки мутобиқи ҳамин Кодекс бояд ин андозсупоранда пардохт намояд ё нисбати як мавзӯи дар моддаи 48 ҳамин Кодекс муайяншуда, гузаронида шавад , .
Агар нисбати давраи барои гузаронидани санҷиши ба нақша гирифташудаи андоз санҷиши маҷмӯии андозсупоранда гузаронида шуда бошад, дар он ҳолат нисбат ба ин давра санҷиши мавзӯӣ гузаронида намешавад.
Санҷиши маҷмӯӣ ба таври хатмӣ хангоми қатъ гардидани фаъолияти соҳибкори инфиродӣ - супорандаи андоз аз арзиши иловашуда, ё ҳангоми азнавташкилёбӣ, ё барҳам додани шахси хуқуқӣ гузаронида мешавад. Чунин санҷиш танҳо нисбати даврае гузаронида мешавад, ки қаблан мутобиқи ҳамин Кодекс мавриди санҷиши маҷмӯӣ қарор наёфта бошад .
Санҷиши маҷмӯӣ, инчунин, ҳангоми қатъ шудани амали имтиёзҳо барои шахсони ҳуқуқӣ, ки тибқи бобҳои 49, 50 ва 52 Кодекси мазкур пешбинӣ шудаанд, ба таври ҳатмӣ гузаронида мешавад .
3. Санҷиши маҷмӯӣ ва мавзӯии аввалини фаъолияти субъекти навтаъсиси хоҷагидоре (андозсупорандае), ки андозро аз рӯи низоми соддакардашуда месупорад, инчунин соҳибкори инфиродие, ки фаъолияти соҳибкориро дар асоси шаҳодатнома дар хусуси бақайдгирӣ ба сифати соҳибкори инфиродӣ анҷом медиҳад ва даромади умумиаш ба талаботи моддаҳои 302 ва 303 ҳамин Кодекс мутобиқат менамояд, метавонад танҳо пас аз сипарӣ шудани 30 моҳи пурраи тақвимӣ аз рӯзи бақайдгирии давлатии онҳо амалӣ гардад .
Агар субъекти хоҷагидор (андозсупоранда) то гузаштани мӯҳлати зикргардида аз нав ташкил ёбад ё барҳам дода шавад, фаъолияти он дар асосҳои зерин мавриди санҷиши маҷмӯӣ қарор мегирад:
1) аризаи андозсупоранда;
2) хабар ё қарори қабулнамудаи мақоми дахлдор дар бораи аз нав ташкилёбӣ ва ё барҳам додани субъекти хоҷагидор (андозсупоранда);
3) ахбори мақоме, ки бақайдгирӣ, азнавташкилёбӣ ё барҳам додани шахси ҳуқуқиро амалӣ менамояд.
Дар давраи озод будан аз санҷиши андоз субъекти хоҷагидори (андозсупорандаи) навтаъсис аз иҷрои ӯҳдадориҳои андози муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс озод карда намешавад.
4. Санҷишҳои амалиётӣ дар ҳудуди муайяншуда гузаронида мешаванд:
1) тибқи қарори роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда - на зиёда аз як маротиба дар як сол;
2) тибқи қарори роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда - ҳангоми пайдо шудани зарурати гузаронидани санҷишҳои амалиётӣ зиёда аз як маротиба дар як сол .
5.Ҳамаи намудҳои санҷиши андоз доир ба намудҳои мушаххаси андоз баъди ба охиррасии давраи андози гузаронида мешаванд .
6. Маҳдудиятҳои дар қисмҳои 2,3 ва 4 ҳамин модда муқарраршуда дар чунин ҳолатҳо татбиқ намешаванд :
1) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои ҳуҷҷатии андоз тибқи аризаи андозсупоранда дар мавриди баромадан аз қайди андоз аз арзиши иловашуда. Дар баробари ин бояд санҷиш дар мӯҳлати на дертар аз 30 рӯзи тақвимии баъди гирифтани аризаи андозсупоранда оғоз карда шавад ;
2) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои ҳуҷҷатии андоз вобаста ба охир расидани мӯҳлати амали қарордод оид ба истифодаи каъри замин;
3) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои мутақобила;
4) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои, мавзӯи дар асоси аризаи андозсупоранда барои аниқ намудани маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки барои баргардонидан пешниҳод шудааст;
5) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои иловаги дар асоси қарори мақоме, ки шикояти андозсупорандаро вобаста ба огоҳнома тибқи санади санҷиши андоз барраси менамояд;
Мақоме, ки шикояти андозсупорандаро ба огоҳнома дар бораи натиҷаҳои санҷиши андоз баррасӣ мекунад, ба андозсупорандаи шикоятнамуда дар хусуси зарурати гузаронидани санҷиши иловагии андоз асоснома равон менамояд. Агар дар давоми 10 рӯзи корӣ аз рӯзи ба андозсупоранда равон кардани асосномаи дар боло зикршуда розигии хаттии ӯ барои гузаронидани санҷиши иловагии андоз, ки ба шикояти андозсупоранда алоқаманд мебошад, гирифта нашавад, чунин санҷиш аз ҷониби мақоме, ки ба суроғаи ӯ шикоят равон карда шуда буд, сурат намегирад ва огоҳнома дар бораи натиҷаҳои санҷиши андоз бе тағйир мемонад. Ҳамзамон андозсупоранда метавонад бо чунин шикоят ба огоҳномаи дар боло зикргардида дар бораи натиҷаҳои санҷиши андоз ба мақоми андози болоӣ, ба мақоми ваколатдори давлатӣ ё ба суд муроҷиат кунад.
Санҷиши иловагии андоз бо баррасии шикояти андозсупоранда алоқаманд аз ҷониби мақоми андози болоӣ ё мақоми ваколатдори давлатӣ бо риояи тартиби равон кардани асоснома дар бораи зарурати гузаронидани санҷиши иловагии андоз ва амалҳои минбаъда вобаста ба розӣ ё норозӣ будани андозсупоранда барои гузаронидани чунин санҷиши андоз гузаронида мешавад ;
6) ҳангоми санҷишҳои ғайринавбатии ҳуҷҷати, ки дар асоси фармони роҳбари аввали (муовини ваколатдори он) мақоми ваколатдори давлати нисбати андозсупорандаи мушаххас, инчунин тибқи асосҳои пешбининамудаи қисми 6 моддаи 48 ҳамин Кодекс гузаронида мешавад .
Санҷишҳои мутақобиларо мақомоти андоз танҳо дар асоси амрномаи алоҳидаи роҳбари якуми мақомоти андоз (ё иҷрокунандаи вазифаи он), ки гузаронидани санҷиши асосиро иҷозат додааст, гузаронида метавонад.
7. Аз ҷониби мақомоти андоз гузаронидани санҷишҳои такрории хуҷҷатии андоз барои давраи андози санҷидашуда манъ аст, ба истисиои ҳолатҳое, ки чунин санҷишҳои андоз дар ҳудуди мӯҳлати мурури даъвое, ки моддаи 86 ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, гузаронида мешаванд:
1) дар асоси аризаи хаттии худи андозсупоранда;
2) тибқи асосҳои пешбининамудаи қисми 6 моддаи 48;
3) тибқи қарори роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда, ки дар асоси асосномаи роҳбари мақоми андози ҳудудӣ қабул шудааст;
4) тибқи карори роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда, бо тартиби назорат аз болои фаъолияти мақоми андози ҳудудие, ки санҷиши ҳуҷҷатии андозро гузаронидааст. Чунин санҷиш танҳо нисбати даврае, ки охирин санҷиши ҳуҷҷатии андози гузаронидашуда дар бар мегирад гузаронида мешавад ;
5) дар асоси банди 5 қисми 6 ҳамин модда .
Хориҷ карда шуд
Моддаи 50. Давомнокӣ ва вақти гузаронидани санчишҳои андоз
1. Агар дар ҳамин модда тартиби дигар муқаррар нашуда бошад, мӯҳлати гузаронидани санҷишҳои андози дар амрномаи додашуда зикршаванда, набояд аз лаҳзаи пешниҳоди амрнома аз 30 рӯзи кори зиёд бошад.
2. Ҳангоми гузаронидани санҷиши андози андозсупорандагоне, ки арзиши таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасонии онҳо (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана) дар соли гузаштаи андоз зиёда аз 15 миллион сомониро ташкил медиҳад, мӯҳлати гузаронидани санҷиши андоз метавонад то 60 рӯзи корӣ муқаррар карда шавад.
Мӯҳлати гузаронидани санҷиши андози андозсупорандае, ки мутобиқи ҳамин Кодекс супорандаи андоз ба ҳисоб рафта, аз рӯи низоми соддакардашуда андоз месупорад, инчунин соҳибкори инфиродие, ки даромади умумиаш ба талаботи моддаҳои 302 ва 303 ҳамин Кодекс мутобиқат менамояд, набояд аз 10 рӯзи корӣ аз оғози санҷиши андоз зиёд бошад .
Санҷиши андози фаъолияти соҳибкории инфиродие, ки мутобиқи ҳамин Кодекс супорандаи андоз аз арзиши иловашуда ба ҳисоб намеравад, набояд аз 5 рӯзи корӣ аз оғози санҷиши андоз зиёд бошад .
3. Ҷараёни мӯҳлати гузаронидани санҷиши андоз дар фосилаи байни лаҳзаҳои пешниҳоди талабномаи мақомоти андоз оид ба пешкаш намудани ҳуҷҷатҳо ва пешниҳоди ҳуҷҷатҳои талабшуда аз ҷониби андозсупоранда ҳангоми гузаронидани санҷиш, инчунин дар фосилаи қабули маълумот ва ҳуҷҷатҳо аз шахсони сеюм бо дархости мақомоти андоз боздошта мешавад. Ҳамзамон дар давраи боздоштани мӯҳлати гузаронидани санҷиши андоз мақоми андоз ҳуқуқ надорад дар ин объект ва аз рӯи ин масъала ягон хел амале, ки ба ин санҷиш алоқаманд мебошад, содир намояд .
4. Ҳар санҷиши амалиётӣ нисбати андозсупорандаи алоҳида набояд зиёда аз чор соати корӣ идома ёбад ва давомнокии умумии ҳар санҷиши амалиётӣ дар асоси як амрнома наметавонад аз як рӯзи корӣ зиёд бошад .
5. Санҷиши андоз метавонад танҳо дар вақти корӣ ва рӯзҳои кории муқарраршуда гузаронида шавад. Агар вақти кории мақоми андоз ва акдозсупоранда мувофиқ набошад, бо қарори роҳбари аввали мақоми андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда санҷиши андоз метавонад дар вақти кории андозсупоранда гузаронида шавад .
6. Мақоми андоз ҳуқуқ надорад дар субъектҳои хоҷагидорие, ки фаъолияти онҳо хусусияти мавсимӣ дорад, дар чунин ҳолатҳо санҷишҳои андоз, ба истиснои санҷишҳои амалиётӣ ва мутақобила, гузаронад:
1) дар хоҷагиҳои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ дар мавсими киштукор аз 20 март то 20 майи соли тақвимӣ;
2) дар хоҷагиҳои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ дар мавсими ғунучини ҳосил аз 20 июл то 20 ноябри соли тақвимӣ;
3) дар корхонаҳои коркарди маҳсулоти кишоварзӣ (маҳсулоти тезвайроншавандаи мевагӣ ва полезӣ) аз 20 июн то 20 октябри соли тақвимӣ .
Моддаи 50 (1) Огоҳнома дар бораи санҷиши дарпешистодаи андоз
1. Бо мақсади гузаронидани санҷиши андоз, ба истиснои санҷиши амалиётӣ ва санҷиши мутақобила, мақоми андози санҷишкунанда андозсупорандаро дар хусуси санҷиши дарпешистодаи андоз на дертар аз 5 рӯзи корӣ пеш аз оғози санҷиши андоз ба таври хаттӣ огоҳ менамояд. Дар огоҳнома дар хусуси гузаронидани санҷиши андоз ба таври ҳатмӣ зикр карда мешаванд :
1) сана ва рақами бақайдгирии огоҳнома;
2) насаб, ном, номи падар ё номи пурраи андозсупоранда;
3) рақами мушаххаси андозсупоранда;
4) асос барои гузаронидани санҷиши андоз;
5) намуди санҷиши андоз;
6) сана, вақти оғоз ва мӯҳлате, ки дар давоми он гузаронидани санҷиши андоз пешбинӣ мешавад.
2. Дар бораи санҷиши мутақобилаи андоз андозсупоранда на дертар аз 24 соат пеш аз оғози санҷиши мутақобилаи андоз ба таври хаттӣ огоҳ карда мешавад.
Дар огоҳнома дар хусуси гузаронидани санҷиши мутақобилаи андоз бояд маълумоти пешбининамудаи қисми 1 ҳамин модда, инчунин амалиёти мушаххас, ки мӯътамадии инъикоси онҳо дар баҳисобгирии андоз бояд муқаррар карда шаванд, зикр карда шавад.
3. Андозсупорандае, ки дар хусуси санҷиши андози дарпешистода огоҳнома гирифтааст, ӯҳдадор аст оғози санҷишро дар рӯз ва вақти муқаррарнамудаи огоҳнома таъмин намояд.
4. Дар ҳолате, ки агар андозсупоранда бо сабабҳои узрнок оғози санҷишро дар рӯз ва вақти дар огоҳнома пешбинишуда таъмин карда натавонад, вай ӯҳдадор аст мақоми андози санҷишкунандаро дар ин хусус то оғози санҷиши андоз ба таври хаттӣ огоҳ намояд ва ба мақоми андози санҷишкунанда сана ва вақти барои тарафҳо мувофиқи санҷиши андозро пешниҳод намояд, вале на дертар аз 3 рӯзи корӣ аз рӯзе, ки бояд мутобиқи огоҳномаи мақоми андози санҷишкунанда санҷиши андоз оғоз карда мешуд. Дар ҳар ҳолат мақомоти андоз метавонад санҷиши андозро, ки дар огоҳнома пешбинӣ шудааст, пас аз гузаштани 10 рӯзи корӣ аз мӯҳлати дар огоҳнома зикршуда оғоз кунад, андозсупоранда бошад, ӯҳдадор аст барои гузаронидани санҷиши андоз шароит ва ҳуҷҷатҳои заруриро муҳайё намояд .
Сабабҳои узрнок, ки вобаста ба онҳо андозсупоранда наметавонад оғози санҷишро дар рӯз ва вақти дар огоҳнома пешбининамуда таъмин намояд, метавонанд беморӣ ва дар сафари хизматӣ будани шахси мансабдори масъул, ки ӯҳдадор аст оғози санҷишро таъмин намояд, бошанд .
Моддаи 50 (2) Танзими сатҳи санҷиши андоз
Агар санҷиши андоз бо тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ ё яке аз мақомоти ҳудудии андоз гузаронида шуда бошад, гузаронидани санҷиши андози ҳамон андозсупоранда аз рӯи ҳамон масъала ва ҳамон намудҳои санҷиши андоз, ки аз рӯи онҳо дар давоми мӯҳлати муқаррарнамудаи моддаи 49 ҳамин Кодекс санҷиши андоз гузаронида шудааст, аз ҷониби мақомоти дигари ҳудудии андоз манъ мебошад .
Моддаи 51. Асоси гузаронидани санҷиши андоз
1. Асос барои гузаронидани санҷиши андоз амрнома мебошад, ки аз чунин маълумотҳо иборат аст:
1) сана ва рақами қайди амрнома дар мақоми андоз;
2) номи мақоми андозе, ки амрномаро додааст;
3) номи пурраи андозсупоранда;
4) рақами мушаххаси андозсупоранда;
5) намуди санҷиш;
6) мансаб, насаб, ном, номи падари шахсони санҷишгар;
7) мӯҳлати гузаронидани санҷиш;
8) давраи андози санҷидашаванда ҳангоми санҷишдои ҳуҷҷати.
2. Ҳангоми таъини санҷишҳои амалиёти дар амрнома бояд ҳудуди минтақаи санҷиш, масъалаҳое, ки ҳангоми санҷиш бояд дақиқ карда шаванд, инчунин маълумотҳои дар қисми 1 ҳамин модда пешбинишуда, ба истиснои бандҳои 3) ва 4) зикр карда шаванд .
3. Ҳангоми таъини санҷишҳои мавзӯи ва мутақобила бояд дар амрнома намуди андоз зикр карда шавад.
Дар амрнома оид ба гузаронидани санҷиши мутақобила инчунин зикр карда мешаванд:
1) номи пурра ва рақами мушаххаси андозсупоранда - шахси ҳуқуқӣ ё насаб, ном, номи падар ва рақами мушаххаси андозсупоранда - шахси воқеӣ, ки нисбати он санҷиши асосии ҳуҷҷатии андоз гузаронида мешавад;
2) амалиёти мушаххаси ба санҷиши асосии ҳуҷҷатии андоз алоқаманд, ки мӯътамадии инъикоси онҳо дар баҳисобгирии андоз бояд муқаррар карда шаванд .
4. Амрнома, бояд роҳбари аввали мақоми андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда имзо карда бошанд .
Амрномаро дар хусуси гузаронидани санҷиши амалиётӣ дар ҳудуди муайяншуда як маротиба дар як сол роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда имзо мекунад. Ҳангоми пайдо шудани зарурати гузаронидани санҷишҳои амалиётӣ дар ҳудуди муайяншуда зиёда аз як маротиба дар як сол дар ин хусус аз ҷониби роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда мустақилона ё дар асоси дархости хаттии роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда қарор қабул карда мешавад.
Бо мақсади иҷрои чунин қарори роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда амрномаҳо дар хусуси гузаронидани санҷишҳои амалиётӣ аз ҷониби роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда имзо карда мешаванд.
Ҳар қарори роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда барои ба имзо расонидани амрномаҳо дар хусуси гузаронидани санҷишҳои амалиётӣ дар ҳудуди муайяншуда дар давоми на зиёда аз 15 рӯзи муттасили (пай дар пайи) корӣ ҳамчун асос шуда метавонад .
Ҳангоми пайдо шудани зарурати гузаронидани санҷишҳои амалиётӣ берун аз ҳудуди ҳар як 15 рӯзи муттасили (пай дар пайи) кории минбаъда роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда мустақилона ё дар асоси асоснома роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда дар бораи гузаронидани (давом додани) санҷишҳои амалиётӣ дар ҳудуди муайяншуда қарори нав қабул мекунад .
Дар амрнома дар хусуси гузаронидани санҷиши андоз, ки аз ҷониби роҳбари аввали мақоми ҳудудии андоз ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда бо мақсади иҷрои қарори мақоми ваколатдори давлатӣ ба имзо расидааст, ғайр аз маълумоти пешбининамудаи ҳамин модда, инчунин бояд сана ва рақами қарори мақоми ваколатдори давлатӣ, ки бо мақсади иҷрои он амрнома ба имзо расидааст, зикр карда шавад.
Амрнома бояд бо мӯҳри нишондор тасдиқ карда, бо тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар мақоми андоз ба қайд гирифта шавад .
5. Дар асоси як амрнома танҳо як санҷиши андоз гузаронида мешавад.
Моддаи 52. Оғози санҷиши андоз
1. Оғози санҷиши андоз лаҳзаи ба андозсупоранда (агенти андоз) пешниҳод намудани амрнома ба ҳисоб меравад.
2. Шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро мегузаронанд, вазифадоранд ба андозсупоранда (агенти андоз) шаҳодатномаи хизматии худро нишон двданд ва дар Дафтари бақайдгирии санҷиши субъектҳои хоҷагидори бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон қайди дахлдор кунанд
3. Шахси мансабдори мақоми андозе, ки санҷиши андозро мегузаронад, ба истиснои санҷишҳои амалиёти, ба андозсупоранда амрномаи аслро месупорад. Дар нусхаи амрнома қайд карда мешавад, ки андозсупоранда (агенти андоз) бо амрномаи асл шинос шуда, онро гирифтаст.
4. Ҳангоми гузаронидани санҷишҳои амалиёти амрномаи асл ба андозсупоранда барои шиносои нишон дода шуда, нусхааш супорида мешавад, ки ба он шахси мансабдори тафтишкунандаи мақоми андоз имзо мегузорад. Дар амрномаи асл оид ба шинос намудан ва гирифтани нусхаи он аз ҷониби андозсупоранда сабт ва имзо гузошта мешавад.
5. Дар мавриди бо мақсади иҷрои қарори мақоми ваколатдори давлатӣ таъин намудани санҷиши андоз шахси мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро мегузаронад, бояд инчунин ба андозсупоранда нусхаи қарори мақоми ваколатдори давлатиро, ки дар асоси он амрномаи мақоми худудии андоз дар бораи гузаронидани санҷиши андоз қабул шудааст, диҳад (.
6. Даст кашидани андозсупоранда (агенти андоз) аз гирифтани амрнома барои боз доштани санҷиши андоз асос шуда наметавонад .
Моддаи 53. Ба шахсони мансабдори мақоми андоз дастрас будани ҳудуд ё бино барои гузаронидани санҷиши андоз
1. Андозсупоранда ӯҳдадор аст ворид шудани шахсони мансабдори мақоми андозро, ки санҷиши андоз мегузаронанд, ба ҳудуд ё бинои (ба истиснои биноҳои истиқомати) барои гирифтани даромад истифодашаванда ё ба объекти андозбанди ва объекти бо андозбанди алоқаманд барои муоина иҷозат диҳад.
2. Ҳангоми монеъ шудан ба ворид шудани шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро мегузаронанд, ба ҳудуди номбаршуда ё ба объекти андозбанди, ё объекти бо андозбанди алоқаманд, ё ба бино (ба истиснои биноҳои истиқомати) протокол тартиб дода мешавад.
3. Протоколро шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро мегузаронанд ва андозсупоранда (агенти андоз) имзо менамоянд. Агар андозсупоранда (агенти андоз) аз имзо кардан даст кашад, ӯҳдадор аст оид ба сабаби рад кардани имзо тавзеҳоти хатти диҳад. Агар андозсупоранда аз тавзеҳоти хатти доир ба сабаби имзо накардани протокол даст кашад, шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро мегузаронанд, бо ҷалби на камтар аз ду нафар шахси холис дар хусуси аз тавзеҳоти хатти вобаста ба сабаби имзо накардани протокол даст кашидани андозсупоранда санад тартиб дода, онро ҳамин шахсони мансабдор ва холисон имзо мекунанд ва чораҳои дар ҳамин Кодекс пешбинишударо татбиқ менамоянд.
Протокол дар ду нусха таҳия карда, яке аз онҳо ба андозсупоранда дода мешавад. Ҳангоми гирифтани протокол андозсупоранда дар нусхаи дигари протоколи дар дасти мансабдори мақоми андоз монда, ки санҷиши андозро мегузаронад, танҳо дар хусуси гирифтани он қайд мекунад ва имзо мегузорад. Имзои андозсупоранда маънои онро надорад, ки ӯ ба хулосаи шахси мансабдори санҷишкунандаи мақоми андоз розӣ ё норозӣ аст ва ин наметавонад ҳуқуқи андозсупорандаро барои шикоят кардан аз болои санадҳо ва амалҳои (беамалии) ин шахси мансабдор маҳдуд намояд .
4. Шахсони мансабдори мақоми андоз бояд бо худ иҷозатномаи махсус дошта бошанд, агар мувофиқи санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ворид шудан ба ҳудуд ё ба бинои чунин андозсупоранда он зарур бошад.
5. Андозсупоранда ҳуқуқ дорад ба ворид шудани шахсони мансабдори мақоми андоз дар ҳолатҳои зайл ба ҳудуд ё бино барои гузаронидани санҷиши андоз иҷозат надиҳад, агар:
1) амрнома мавҷуд набошад ё он супорида нашуда бошад, ё мувофиқи тартиби муқарраршуда ба расмият дароварда нашуда бошад;
2) мӯҳлати санҷиши дар амрнома нишондодашуда фаро нарасида бошад ё гузашта бошад;
3) ҳамин шахсон дар амрнома зикр нашуда бошанд;
4) ҳуҷҷатҳои талабшаванда ба давраи андози мавриди санҷиш қарорёфта тааллуқ надошта бошанд;
5) шахсони мансабдори мақоми андоз дар дафтари бақайдгирии санҷиши субъектҳои хоҷагидори гузоштани сабти дахлдорро оид ба санҷиши андоз рад намоянд;
6) иҷозатномаи махсусеро, ки қисми 4 ҳамин модда муқаррар намудааст, надошта бошанд.
7) аз ҷониби онҳо талаботи моддаи 50 (1) моддаи 50 (2) ҳамин Кодекс риоя нагардад;
8) ҳар кадоме аз онҳо ба андозсупоранда (агенти андоз) шаҳодатномаи хизматиро пешниҳод накарда бошад. Дар ин ҳолат андозсупоранда ҳуқуқ дорад барои гузаронидани санҷиши андоз ба ҳудуд ё бино ба ҳамон шахси мансабдори мақоми андоз, ки шаҳодатномаи хизматии худро пешниҳод накардааст, роҳ надиҳад;
9) аз ҷониби онҳо даврияти ё давомнокии санҷишҳои андозе, ки ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, риоя нашуда бошад .
Моддаи 54. Гирифтани ҳуҷҷатҳо
1. Гирифтани ҳуҷҷатҳо мутобиқи ҳамин Кодекс ва санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад .
2. Ҳисоботи андоз ва ҳама гуна дигар ҳуҷҷатҳое, ки дар ҷараёни фаъолияти мақомоти андоз ташаккул меёбанд (парвандаҳои шахсии андозсупорандагон мутобиқи банди 21) қисми 1 моддаи 119 ҳамин Кодекс, санадҳои санҷишҳои андоз, огоҳномаҳо ва дигар ҳуҷҷатҳои зарурӣ барои амалӣ намудани мақсадҳои назорати андоз) бояд ба дигар мақомоти давлатӣ ва шахсон дода нашаванд, агар моддаи 123 ҳамин Кодекс муқаррароти дигаре пешбинӣ накарда бошад.
Бо риояи талаботи қисми 1 ҳамин модда ва моддаи 123 ҳамин Кодекс ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва дигар мақомоти давлатӣ аз рӯи дархости хаттии онҳо дар сурати мавҷуд будани парвандаи ҷиноии бақайдгирифташуда, ки нисбати андозсупорандаи мазкур оғоз гардидааст, метавонанд нусхаи аслии ҳуҷҷатҳои дар сархати аввали ҳамин қисм зикргардида дода шаванд. Ҳамзамон дар нозироти андоз ҳатман нусхаи ҳуҷҷатҳои мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартибдодашудаи дар ҳамин қисм зикргардида, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва дигар мақомоти давлатӣ дода шудааст, нигоҳ дошта мешаванд. Дар ҳолати қатъ намудани парвандаҳои ҷиноии оғозгардида бо сабабҳои мавҷуд набудани таркиби ҷиноят ё аз рӯи дигар асосҳои қонунӣ ё эътибори қонунӣ пайдо кардани ҳукми суд нусхаи аслии ҳуҷҷатҳои дар боло зикргардида дар давоми 30 рӯзи тақвимӣ аз рӯзи қатъ гардидани парванда ё эътибори қонунӣ пайдо кардани ҳукми суд бояд ба мақомоти андози дахлдор баргардонида шаванд .
Моддаи 55. Ба охир расидани санҷиши андоз
1. Баъди ба охир расидани санҷиши андоз шахси мансабдори мақоми андоз санади санҷиши андозро тартиб медиҳад ва он маълумоти зеринро дар бар мегирад;
1) ҷои гузаронидани санҷиши андоз, санаи тартиб додани санад;
2) намуди санҷиш;
3) мансаб, насаб, ном, номи надари шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро гузаронидаанд;
4) насаб, ном, номи падар ё номи пурраи андозсупоранда (агенти андоз);
5) маҳалли ҷойгиршави, маълумотҳои бонкии андозсупоранда (агенти андоз), инчунин рақами мушаххаси он;
6) насаб, ном, номи надари роҳбар ва шахсони мансабдори андозсупоранда (агенти андоз), ки барои пешбурди ҳисоботи андоз ва муҳосиботи, пардохти андозҳо ба буҷет масъуланд;
7) маълумот оид ба санҷиши пешина ва чораҳои андешидашуда ҷиҳати рафъи вайронкуниҳои қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки қаблан муайян шуда буданд;
8) давраи андози мавриди санҷиш қароргирифта ва маълумоти умуми оид ба ҳуҷҷатҳои пешниҳоднамудаи андозсупоранда (агенти андоз) барои гузаронидани санҷиш;
9) шарҳи мукаммали ҳуқуқвайронкунии ошкоргардидаи андоз бо далел овардан ба меъёрҳои дахлдори қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ;
10) натиҷаи санҷиши андоз.
2. Ба охир расидани санҷиши андоз рӯзи ба андозсупоранда супоридани санади санҷиши андоз, ё дар ҳолати даст кашидани андозсупоранда (агенти андоз) аз қабули санади санҷиши андоз, санаи ба ӯ фиристодани санади санҷиши андоз бо мактуби фармоишии дорои огоҳнома, вале на дертар аз 5 рӯзи кории баъди мӯҳлати дар амрнома зикргардида, ба ҳисоб меравад.
3. Агар баъди ба охир расидани санҷиши андоз ҳуқуқвайронкунии андоз ба мушоҳида нарасад, дар санади санҷиши андоз дар ин бора қайди махсус гузошта мешавад.
4. Ба санади санҷиши андоз нусхаи ҳуҷҷатҳои зарури, ҳисоботҳои анҷомдодаи шахси мансабдори мақоми андоз ва дигар маводи дар рафти санҷиши андоз дастрасшуда замима мегардад.
5. Санади санҷиши андоз ба миқдори на камтар аз ду нусха тартиб дода шуда, онро шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро гузаронидаанд, ва андозсупоранда имзо менамоянд.
6. Як нусхаи санади санҷиши андоз ба андозсупоранда (агенти андоз) дода мешавад. Ҳангоми гирифтани санади санҷиши андоз андозсупоранда (агенти андоз) ӯҳдадор аст дар нусхаи дигари санад танҳо дар хусуси гирифтани он қайд кунад ва имзои худро гузорад. Ҳамзамон имзои андозсупоранда маънои онро надорад, ки ӯ ба хулосаи шахси мансабдори санҷишкунандаи мақоми андоз рози аст ё нест ва ин наметавонад ҳуқуки андосупорандаро барои шикоят кардан аз болои қарорҳо ва амалҳои (беамалии) ин шахси мансабдор маҳдуд намояд .
Агар андозсупоранда (агенти андоз) аз қабули санади санҷиши андоз даст кашад, дар ин маврид дар нусхаи санади санҷиши андоз, ки дар мақоми андоз мебошад, қайди дахлдор гузошта, он бо имзои шахсони мансабдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро гузаронидаанд, тасдиқ карда мешавад. Дар ин ҳолат санади санҷиши андоз ба андозсупоранда (агенти андоз) тавассути мактуби фармоишии дорои огоҳнома фиристода мешавад.
7. Санади санҷиши андоз дар дафтари махсуси бақайдгирии санадҳои санҷиши андоз ва амрномаҳо, ки дар ҳар як мақоми андоз пеш бурда мешавад ва бояд рақамгузори, дӯхта ва бо мӯҳри мақоми андоз ба расмият дароварда шавад, сабт мегардад. Шакл ва тартиби пешбурди ин дафтари махсус, инчунин тартиби нигоҳдошти санадҳои санҷиши андозро мақоми ваколатдори давлати муайян менамояд.
Моддаи 56. Қарор оид ба натиҷаи санҷиши андоз
1. Баъди ба охир расидани санҷиши андоз дар асоси натиҷаҳои дар санади санҷиши андоз зикршуда мақоми андоз бо имзои роҳбари якуми мақоми андоз ё шахси онро ивазкунанда огоҳнома дар бораи натиҷаҳои санҷиши андоз (минбаъд - огоҳнома) тартиб медиҳад, ки он дар муддати 10 рӯзи кории баъди санаи ба охир расидани санҷиши андоз ба андозсупоранда (агенти андоз) ирсол мегардад .
2. Бақайдгирии огоҳнома ва санади санҷиши андозро мақоми андоз таҳти як рақам анҷом медиҳад .
3. Дар огоҳнома бояд маълумотҳои зерин зикр карда шаванд :
1) сана ва рақами қайди огоҳнома ва санади санҷиши андоз;
2) насаб, ном, номи падар ё номи пурраи андозсупоранда;
3) рақами мушаххаси андозсупоранда;
4) шарҳи муфассали вайронкунии андоз ва чораи татбиқшудаи ҷавобгарӣ, аз ҷумла маблағи андозҳои ҳисобшуда, инчунин фоизҳо ва ҷаримаҳо, бо иқтибос ба меъёрҳои дахлдори қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ;
5) талабот оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ва мӯҳлатҳои иҷрои онҳо, аз ҷумла оид ба ислоҳ намудани вайронкуниҳои ошкоргардида ;
6) маълумоти андозҳои дахлдор (рақами суратҳисобхое, ки маблағи андози ҳисобшуда бояд гузаронида шавад);
7) мӯҳлат ва маҳалли шикоят намудан.
4. Андозсупоранда, ки огоҳномаро дар бораи маблағҳои ҳисобшудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо гирифтааст, агар оид ба натиҷаи санҷиши андоз шикоят накарда бошад, ӯҳдадор аст дар мӯҳлати дар огоҳнома зикршуда онро иҷро намояд.
Ҳамзамон мӯҳлати иҷрои огоҳнома бояд на дертар аз 30 рӯзи корӣ пас аз супоридани огоҳнома муқаррар карда шавад .
5. Дар ҳолате, ки агар баъди анҷом ёфтани санҷиши андоз ҳуқуқвайронкунии андоз муқаррар нашуда бошад, дар ин маврид низ андозсупоранда огоҳнома мегирад.
6. Дар огоҳнома аз рӯи натиҷаи санҷиши андоз, ки ба талаботи банди 22) қисми 1 моддаи 119 ҳамин Кодекс ҷавобгӯ мебошад, ҳатман навиштаҷот дар бораи он оварда мешавад, ки дар давоми 10 рӯзи корӣ пас аз тартиб додани огоҳномаи дар боло зикршуда маводи санҷиши андоз ба мақомоти дахлдори ҳифзи ҳуқуқ барои андешидани чораҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дода мешаванд .
Моддаи 57. Мафҳуми назорати камерали
Назорати камерали - назоратест, ки аз ҷониби мақоми андоз бевосита дар асоси омӯзиш ва таҳлили ҳисоботи андоз ва дигар ҳуҷҷатҳои пешниҳоднамудаи андозсупоранда анҷом дода мешавад. Назорати камерали мустақиман дар маҳали ҷойгиршавии мақоми андоз иҷро карда мешавад.
Моддаи 58. Натиҷаи назорати камерали
1. Назорати камералиро шахсони мансабдори ваколатдори мақоми андоз мувофиқи вазифаҳои хизмати, бе ягон қарори (амрномаи) роҳбари мақоми андоз анҷом медиҳанд.
2. Агар дар рафти назорати камералӣ:
- дар эъломияи (ҳисоби) андоз хато ва (ё) мухолифати маълумоти ҳуҷҷатҳои пешниҳодшуда ошкор карда шаванд,
- ё худ номутобиқатии маълумоти пешниҳодкардаи андозсупоранда ба маълумоти ҳуҷҷатҳои мақомоти андоз ва аз ҷониби онҳо дар рафти фаъолияти назоратӣ ба даст овардашуда ошкор карда шавад,
- инчунин барзиёдии нишондиҳандаҳое, ки барои супорандагони андозе, ки тибқи низоми содакардашуда пардохта мешавад ва (ё) дигар андозҳо ошкор карда шаванд,
дар ин бора ба андозсупоранда огоҳнома бо талаби дар муддати панҷ рӯзи корӣ пешниҳод кардани тавзеҳоти зарурӣ ва ҳуҷҷатҳо ва (ё) иҷрои дигар ӯҳдадориҳое, ки ҳамин Кодекс муқаррар кардааст, фиристода мешавад.
Агар пас аз баррасии тавзеҳот ва ҳуҷҷатҳои пешниҳодшуда ё худ дар сурати набудани тавзеҳоти (ҳуҷҷатҳои) андозсупоранда мақоми андоз далели ба вуқӯъ омадани ҳуқуқвайронкунии андоз ё дигар хел вайрон намудани қонунгузории андозро муқаррар намояд, мақоми андоз ӯҳдадор аст тибқи тартиби барои санҷишҳои андоз муқарраршуда санад тартиб диҳад ва аз рӯи он қарор қабул намояд .
Моддаи 59. Истифодаи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали
1. Дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоббаробаркуниҳои пули бо истеъмолкунандагон ҳангоми фурӯши мол ё хизматрасониҳо тавассути пули нақд, кортҳои маблағсупории бонки, чекҳо бо истифодаи ҳатмии мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали ва супоридани чеки назорати ба истеъмолкунанда анҷом дода мешаванд.
Муқаррароти ҳамин қисм ба ҳисоббаробаркунихои пулии инҳо татбиқ намегардад:
1) соҳибкорони инфироди (ба истиснои фурӯшандагони молҳои зераксизи), ки:
- дар асоси патент фаъолият мекунанд;
- агар аз лаҳзаи бақайдгирии давлатии андозсупоранда ба сифати соҳибкори инфироди (ба истиснои онҳое, ки дар асоси патент фаъолият мекунанд) шаш моҳ нагузашта бошад;
2) андозсупорандагон дар қисми хизматрасониҳо ба аҳоли бо додани квитансияҳо, чиптаҳо, талонҳо, тамғаҳои маблағсупории почта ё дигар ҳуҷҷатҳои ба чекҳо баробаркардашудаи ҳисоботдиҳии қатъи дар шаклҳои тасдиқнамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон;
3) адвокатҳо, духтурон ва дигар шахсони дорои касбҳои озод, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст;
4) шахсони воқеии мутобиқи бандҳои 12) ва 13) моддаи 141 ҳамин Кодекс аз андози даромад озодгардида, ки маҳсулоти кишоварзии истеҳсоли худиро дар бозор ва дигар ҷойҳои махсус ҷудошуда, берун аз биноҳои статсионари мефурӯшанд.
2. Тартиби татбиқи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискалиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.
3. Мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали - ин таҷҳизоти электрони бо блоки хотираи фискали ва (ё) силсилаи компютери барои сабти ҳисоббаробаркуниҳои пули бо истеъмолкунандагон ҳангоми фурӯши мол ва хизматрасони мебошанд, ки қайди тасҳеҳнашавандаи ҳарсменаги ва нигоҳдории дарозмуддати маълумотро новобаста аз мавҷудияти қувваи барқ таъмин менамоянд. Мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон феҳристи давлатии мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискалиро, ки барои истифода дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат дода шудааст, тасдиқ менамояд .
4. Дар ҳолати корношоямии техникии мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали ё набудани қувваи барқ истифода ва супоридани чекҳои моли ба харидорон бо тартиби пешбининамудаи банди 2) қисми 1 ҳамин модда муваққатан иҷозат дода мешавад.
Моддаи 60. Талабот оид ба истифодаи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали
Ҳангоми истифодаи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали риояи талаботи зерин ҳатми мебошад:
1) то оғози фаъолият мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали дар мақомоти андози ҷои фаъолият ба қайд гирифта шаванд;
2) додани чеки мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали амали шавад;
3) ба мақомоти андоз дастрас будани мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали таъмин карда шавад.
Моддаи 61. Назорати андоз оид ба риояи тартиби татбиқ ва истифодаи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали
Мақомоти андоз:
1) назорати риояи тартиби истифодаи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискалиро амали менамоянд;
2) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои андоз аз нишондиҳандаҳои дар блоки хотираи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали мавҷудбуда истифода мебаранд.
Моддаи 62. Назорати молҳои зераксизи
1. Ба молҳои зераксизи бояд тибқи тартиб ва шартҳои муайяннамудаи мақоми ваколатдори давлати тамғаҳои аксизи зада шаванд.
2. Истеҳсолкунандагон ва воридкунандагони молҳои зераксизи барои тамғагузории молҳои зераксизи ҷавобгар мебошанд.
3. Мақоми андоз бо тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати барои аз ҷониби истеҳсолкунандагон риоя намудани қоидаҳои тамғагузории намудҳои алоҳидаи молҳои зераксизиро назорат менамояд.
4. Мақоми андоз дар ҳудуди андозсупорандае, ки молҳои зераксизиро истеҳсол менамояд, бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дидбонгоҳҳои аксизи мегузорад.
5. Назорати воридоти маҳсулоти зераксизӣ ба қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби мақомоти гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи муқаррароти қисми 3 моддаи 249 Кодекси мазкур анҷом дода мешавад .
Моддаи 63. Назорат аз болои мақомоти ваколатдор
Мақомоти андоз мақомоти ваколатдорро доир ба масъалаҳои ҳисоби дуруст, пурра ситонидан ва саривақт гузаронидани андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатми ба буҷет назорат менамоянд.
БОБИ 5. РОБИТА БО АНДОЗСУПОРАНДАГОН
Моддаи 64. Мукотиба бо андозсупорандагон
Ҳама гуна огоҳнома ё ҳама гуна дигар ҳуҷҷате, ки мақоми андоз ба андозсупоранда мефиристад, бояд ба таври хатти таҳия гардида, онро роҳбар ё шахси мансабдори ваколатдори мақоми андоз бо зикри насаб ва ном имзо гузорад, мӯҳр монда ба андозсупоранда фиристад ё супорад. Ҳуҷҷатҳо ҳангоме ба таври зарури супоридашуда ба ҳисоб мераванд, агар онҳо ба суроғаи андозсупоранда тавассути мактуби фармоиши бо огоҳномаи супоридан ирсол ё шахсан ба андозсупоранда ё ба шахси бовариноки он супорида шуда бошанд.
Моддаи 65. Эътиборнокии огоҳнома ва дигар ҳуҷҷатҳо ҳеҷ гуна огоҳнома оид ба ҳисоби андозҳо ё дигар ҳуҷҷати мувофиқи қонунгузории андоз таҳиягардида беэътибор дониста намешавад, агар:
1) он аз нигоҳи мазмун ва моҳият ба ҳамин Кодекс мувофиқат кунад; ва
2) шахсе, ки андози он ҳисоб карда мешавад, ё ин ҳуҷҷатҳо ба он дахл доранд, ба таври оммафаҳм зикр шавад.
Моддаи 66. Расмиёти муқаррар намудани ӯҳдадориҳо
Бо назардошти моддаҳои 64 ва 65 ҳамин Кодекс ҳеҷ гуна огоҳномаи мақомоти андоз, ки андозсупоранда гирифтааст, барои андозсупоранда ё мақомоти андоз қувваи ҳатмии ҳуқуқи надорад, агар он дар шакли хатти таҳия нагардида ва ба андозсупоранда ба таври лозими супорида нашуда бошад.
Моддаи 67. Шарҳи хатти оид ба татбиқи қонунгузории андоз
1. Ба андозсупорандаи мушаххас шарҳи хаттиро оид ба истифодаи қонунгузории андоз Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, оиди истифодаи санадҳои меъёрии ҳуқуқи, ки мувофиқи ҳамин Кодекс қабул шудаанд, роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлати (муовини ваколатдори он) медиҳад.
2. Агар андозсупоранда хусусияти тамоми амалиётро, ки ба ин шарҳи хатти тааллуқ дорад, пурра ва дуруст зикр намояд ва ин амалиёт аз ҳама ҷиҳат моҳиятан дар асоси муқаррароти ин муроҷиати хаттии андозсупорандаи мушаххас амали шуда бошад, ин шарҳи хатти хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон набошад, барои мақомоти андоз ва ин андозсупоранда нисбати татбиқи қонунгузории андоз, ки аз лаҳзаи ирсол намудани шарҳи хатти амал менамуд, қувваи ҳатмии ҳуқуқи дорад.
БОБИ 6. ПЕШНИҲОД ВА ҶАМЪОВАРИИ МАЪЛУМОТ
Моддаи 68. Таҳия ва нигоҳдории ҳуҷҷатҳои баҳисобгири
1. Ҳар як шахс ӯҳдадор аст ҳуҷҷатҳои баҳисобгириро оид ба амалиёти зерин пеш барад, агар онҳо:
1) боиси пайдошавии ӯҳдадориҳои андозии ин шахс;
2) боиси пайдошавии ӯҳдадориҳои ин шахс оид ба нигоҳ доштани андозҳо; ё
3) боиси пайдошавии ӯҳдадориҳои ин шахс оид ба пешниҳоди маълумоти вобаста ба андозбанди гарданд.
2. Ҳуҷҷатҳои баҳисобгири аз ҳуҷҷатҳои ибтидои, регистрҳои ҳисоботи муҳосибави ва дигар ҳуҷҷатҳое иборат мебошанд, ки барои муайянсозии объектҳои андозбанди ва объектҳои бо андозбанди алоқаманд, инчунин барои ҳисобкунии ӯҳдадориҳои андоз ҳамчун асос истифода бурда мешаванд.
3. Андозсупорандагон вазифадоранд ҳуҷҷатҳои баҳисобгириро мутобиқи санадҳои меъёрии Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақоми ваколатдори давлати, ҳангоми зарурат, Бонки миллии Тоҷикистон ва дигар мақомоти ваколатдори ҳокимияти давлати, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пеш баранд.
Ҳама гуна ҳуҷҷатҳои ибтидоии баҳисобгири ҳадди ақал бояд чунин маълумотҳоро дошта бошанд:
1) номи ҳуҷҷат;
2) санаи тартибдиҳии ҳуҷҷат;
3) номи шахсе (номи расмии шахси ҳуқуқи ё ному насаби шахси воқеи), ки аз ҷониби он (аз номи ки) ҳуҷҷат таҳия ва дода шудааст;
4) номи шахсе (номи расмии шахси ҳуқуқи ё ному насаби шахси воқеи), ки барои он (ба ки) ҳуҷҷат таҳия ва дода шудааст;
5) рақами мушаххаси андозсупорандаи шахсе, ки ҳуҷҷатро таҳия ва додааст ва рақами мушаххаси андозсупорандаи шахсе, ки барои он ҳуҷҷат таҳия ва дода шудааст;
6) мазмуну мундариҷаи амалиёти иқтисоди;
7) ченакҳои амалиёти иқтисоди даршакли натурали ва пули;
8) номи шахсони мансабдор, ки барои иҷрои амалиёти иқтисоди ва дурустии барасмиятдарории он ҷавобгаранд, имзои шахсии онҳо ва мӯҳр (ҳангоми мавҷудияти он).
Ҳама гуна ҳуҷҷатҳои ибтидоии баҳисобгири бояд дар на камтар аз ду нусхаи якхела таҳия гардида, яке дар назди шахси таҳия ва пешниҳоднамудаи он мононда шавад, дигараш ба шахсе супорида шавад, ки ин ҳуҷҷат барояш таъин шудааст ва аз ҷониби вай нигоҳдори шавад.
4. Агар ҳуҷҷатҳои дахлдори баҳисобгири ва дигар ҳуҷҷатҳои андозсупоранда бо забони хориҷи таҳия шуда, ба мақомоти андоз нофаҳмо бошанд, андозсупоранда бояд ин ҳуҷҷатҳоро бо талаби мақомоти андоз ба забони давлати тарҷума намояд.
5. Дар сурати дар шакли электрони таҳия гардидани ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ҳангоми рафти санҷиши андоз андозсупоранда ӯҳдадор аст, бо талаби мақомоти андоз нусхаи қоғазии чунин ҳуҷҷатҳоро пешниҳод намояд.
6. Шахсони дар қисми 1 ҳамин модда зикршуда вазифадоранд ҳуҷҷатҳои баҳисобгириро дар муддати на камтар мӯҳлати даъво, ки дар моддаи 86 Кодекси мазкур муқаррар шудааст, нигоҳ доранд .
Моддаи 69. Баҳисобгирии ҷудогона ва қоидадои пешбурди он
1. Агар андозсупорандагон намудҳои фаъолиятеро иҷро намоянд, ки барои онҳо ҳамин Кодекс шартҳои гуногуни андозбандиро пешбини намудааст, вазифадоранд баҳисобгирии ҷудогонаи объектҳои андозбанди ва объектҳои бо андозбанди алоқамандро, ки бо ин намудҳои фаъолият вобастаанд, пеш баранд.
2. Баҳисобгирии ҷудогонаро андозсупорандагон тавассути ҳисобкунихо дар асоси нишондиҳандаҳои баҳисобгирии муҳосиботи, бо назардошти муқаррароти ҳамин Кодекс амали мегардонанд. Ин ҳисобкуниҳо доир ба ҳар як намуди фаъолият анҷом дода мешаванд.
3. Тамоми даромаду хароҷоте, ки ба намуди муайяни фаъолият мансуб дониста шудаанд, бояд бо ҳуҷҷатҳои дахлдори баҳисобгири тасдиқ гарданд.
Моддаи 70. Ҳисоботи андоз
1. Ҳисоботи андоз ҳуҷҷатҳое мебошанд, ки дар онҳо маълумот оид ба ҳисобкунии ӯҳдадориҳои андоз зикр шуда, андозсупоранда (агенти андоз) ба мақомоти андоз пешниҳод менамояд.
2. Ҳисоботи андоз аз инҳо иборат аст:
1) эъломияҳои андоз, ҳисобкуниҳое, ки бояд андозсупоранда доир ба ҳар намуди андоз тартиб диҳад;
2) ариза барои гирифтани патент ё барои истифодаи дигар низомҳои андоз;
3) ариза барои гирифтани шаҳодатномаи соҳибкори инфироди;
4) ариза барои гузоштан дар баҳисобгири ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда;
5) ариза барои баргардонидани андоз аз арзиши иловашуда;
6) ариза барои татбиқи меъёрҳои созишномаҳо оид ба пешгирии андозбандии дукарата ва дигар шартномаҳои байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки масъалаҳои андозбандиро дар бар мегиранд;
7) ҳисоботи муҳосибии солона, маводи санҷишҳои аудитории пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои назорати андоз истифода бурда мешаванд ;
8) ариза оид ба гузариш ба низоми дигари андоз;
- маълумот оид ба воҳидҳои махсус;
- нусхаи қарор оид ба барҳамдиҳӣ ё муфлисшавӣ;
- маълумот оид ба кушодани суратҳисобҳо дар ташкилоти бонкӣ;
- маълумот оид ба амалиёти иқтисодии хориҷӣ (содиротию воридотӣ);
- маълумот оид ба тағйир додани маҳалли ҷойгиршавӣ ё зист дар мӯҳлатҳои дар моддаи 38 Кодекси мазкур муқарраршуда;
- маълумот оид ба гирифтани иҷозатнома барои анҷом додани баъзе намудҳои фаъолият;
- маълумот оид ба гирифтани сертификат барои ҳуқуқи истифодабарии замин ва (ё) дигар ҳуҷҷате, ки барои истифодабарии замин ҳуқуқ медиҳад .
9) дигар ҳуҷҷатҳое, ки бояд мувофиқи муқаррароти ҳамин Кодекс таҳия ва ба мақомоти андоз пешниҳод шаванд .
3. Эъломияи андоз, ҳисоботи андоз - ин аризаи хатти ва (ё) ҳуҷҷатҳои электронии андозсупоранда, агенти андоз мебошанд, ки ба мақомоти андоз мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс пешниҳод шудаанд ва онҳо маълумотеро бояд оид ба объектҳои андозбанди ва объектҳои бо андозбанди алоқаманд, инчунин оид ба ҳисобкунии ӯҳдадориҳои андоз ва дигар маълумотҳои ба ҳисобкуни ва пардохти андозҳо ба буҷет алоқамандбударо дарбар гиранд.
4. Ҳангоми воқеан мавҷуд набудани маълумотҳои муайяне, ки бояд дар эъломияи андоз ва (ё) ҳисоботи андоз инъикос ёбанд, замимаҳои дахлдори онҳо, ки мақоми ваколатдори давлати муқаррар намудааст, пешниҳод карда намешаванд.
Моддаи 71. Тартиби таҳия ва пешниҳоди ҳисоботи андоз
1. Ҳисоботи андозро андозсупоранда ё намояндаи он, агенти андоз мустақилона, тибқи тартиб ва шаклҳое, ки мақоми ваколатдори давлати мутобиқи ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, таҳия менамоянд.
2. Ҳисоботи андоз дар шакли қоғази ё электрони бо забони давлати таҳия карда мешавад. Ҳангоми таҳияи ҳисоботи андоз дар шакли электрони андозсупоранда, агенти андоз ӯҳдадор аст бо талаби мақомоти андоз нусхаи чунин ҳуҷҷатҳоро дар шакли қоғази пешниҳод намояд. Тартиби пешниҳоди ҳисоботи андоз дар шакли электронӣ (бе иловатан талаб намудани ҳисоботи мазкур дар шакли қоғазӣ) аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар карда мешавад .
3. Ҳисоботи андоз бояд аз ҷониби андозсупоранда, агенти андоз (роҳбар ва сармуҳосиб) имзо ва бо мӯҳри андозсупоранда, агенти андоз тасдиқ карда шавад. Ҳангоми таҳияи ҳисоботи андоз дар шакли электрони ҳуҷҷати электрони бояд бо имзои электронии роҳбар ва сармуҳосиб ва мӯҳри электронии шахси ҳуқуқи тасдиқ карда шавад. Ҳангоми ғоиб ё ғайри қобили амал будани андозсупоранда - шахси воқеи ҳисоботи андозро намояндаи он имзо ва тасдиқ менамояд.
4. Намояндаи андозсупоранда, агенти андоз, ки ҳисоботи андозро таҳия менамояд, ӯҳдадор аст онро имзо карда, мӯҳр гузорад ва рақами мушаххаси андозсупорандаи худро зикр намояд. Агар ҳисоботи андозро беш аз як нафар намояндаи андозсупоранда таҳия кунанд, онро танҳо намояндаи асоси имзо менамояд.
5. Ҳангоми таҳияи ҳисоботи андоз аз ҷониби андозсупоранда, агенти андоз, аз ҷумла дар ҳолатҳое, ки чунин ҳисоботро намояндаи онҳо таҳия мекунад, ҷавобгари барои дурустии 1 маълумотҳои дар ҳисоботи андоз зикрёфта ба зиммаи андозсупоранда, агенти андоз гузошта мешавад.
6. Ҳисоботи андозро андозсупоранда, агенти андоз ба мақомоти дахлдори андоз тибқи тартиб ва мӯҳлати муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс пешниҳод менамояд.
7. Ҳангоми азнавташкилшави, барҳамхӯрии андозсупоранда (шахси ҳуқуқи) барои ҳар як андозсупорандаи навтаъсис, барҳамхӯрда ҳисоботи андоз алоҳида, аз аввали давраи андоз то рӯзи ба охир расидани азнавташкилшави ё барҳамдиҳи, дар асоси санади супоридашави, баланси тақсимоти ё баланси барҳамдиҳи таҳия карда мешавад. Чунин ҳисобот ба мақомоти андоз то ворид намудани маълумоти дахлдор ба феҳристи давлатии шахсони ҳуқуқи пешниҳод карда мешавад.
8. Андозсупорандагон, агентҳои андоз метавонанд ҳисоботи андозро тибқи хости хеш ба тариқи зайл пешниҳод намоянд:
1) дар шакли ҳозир шудан;
2) тавассути почта, бо мактуби фармоиши бо огоҳнома супоридан;
3) дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати дар шакли электрони, ки коркарди компютерии маълумотро имконият медиҳад.
9. Санаи пешниҳод шудани ҳисоботи андоз ба мақомоти андоз санаи қабули ҳуҷҷатҳо аз ҷониби мақомоти андоз ё санаи огоҳкуни оид ба расонидани ҳисоботи фиристода тавассути почтаи электрони ба ҳисоб меравад.
Ҳисоботи андоз, ки ба ташкилоти почта ё дигар ташкилоти алоқави то соати 24 рӯзи охирини муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс супурда шудааст ва дар он вақт ва санаи қабули ташкилоти почта ё дигар ташкилоти алоқа сабт шудааст, сари вақт супоридашуда ба ҳисоб меравад.
10. Ҳисоботи андоз бе назорати пешакии камерали қабул карда мешавад.
Моддаи 72. Мӯҳлати нигоҳдории ҳисоботи андоз
1. Ҳисоботи андозро андозсупорандагон ва агентҳои андоз дар давоми на камтар аз мӯҳлати даъво, ки дар моддаи 86 Кодекси мазкур муқаррар шудааст, нигоҳ медорад .
2. Ҳангоми азнавташкилшавии андозсупоранда, агенти андоз - шахси ҳуқуқи ӯҳдадориҳо оид ба нигоҳдории ҳисоботи андоз дар муддати фаъолияти шахси азнавташкилшаванда (дар доираи мӯҳлати муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда) ба зиммаи вориси ҳуқуқии он гузошта мешавад.
Моддаи 73. Пешниҳоди эъломияҳои андоз
1. Андозсупорандагон мутобиқи муқаррароти ҳамин Кодекс вазифадоранд эъломияҳои андозро ба мақомоти андоз дар мӯҳлатҳои муайяннамудаи ҳамин Кодекс, тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати, супоранд.
2. Ворид намудани тағйиру иловаҳо ба эъломияи андоз (ҳисобкуниҳои андоз) дар доираи мӯҳлати 3-солаи даъвои муайяннамудаи ҳамин Кодекс иҷозат дода мешавад.
3. Ворид намудани тағйиру иловаҳо ба эъломияи андоз ва (ё) ҳисобкуниҳо аз ҷониби андозсупоранда бо роҳи таҳияи эъломия ва (ё) ҳисобкуниҳои иловаги барои давраи андозе, ки ин тағйиру иловаҳо ба он тааллуқ доранд, анҷом дода мешавад.
4. Дар эъломияи андоз ва (ё) ҳисобкуниҳои иловагии андоз дар сатрҳои дахлдор танҳо маблағи фарқияти ошкоршуда нисбати эъломияи андоз ва (ё) ҳисобкуниҳои қаблан пешниҳодшуда зикр мегардад.
5. Ҳангоми пешниҳоди эъломия ва (ё) ҳисобкуниҳои иловаги то оғози санҷиши андоз маблағи андозҳои аз ҷониби андозсупоранда ошкоршуда бояд бе пардохти ҷаримаҳо ба буҷет гузаронида шавад.
6. Агар бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорим Ҷумҳурии Тоҷикистон шахси ҳуқуқӣ, воҳиди махсуси он барҳам дода нашуда бошад ё соҳибкори инфиродӣ фаъолияти соҳибкориро қатъ накарда бошад, дар ин ҳолат шахсони дар боло зикргардида ба мақомоти андоз мутобиқи талаботи ҳамин Кодекс, новобаста аз он ки ин шахсон ягон фаъолиятро амалӣ мекунанд, эъломияҳои андозро пешниҳод менамоянд .
Моддаи 74. Пешниҳоди иттилоот оид ба пардохтҳо ё дигар амалиётҳо
Дар ҳолатҳо ва бо тартиби муқаррарнамудаи дастуруламал дар бораи пешниҳоди иттилоот ба мақомоти андоз дар бораи пардохтҳо ва дигар амалиётҳо, ки аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Бонки миллии Тоҷикистон қабул карда мешавад, шахсе, ки пардохт ё дигар амалиётро анҷом медиҳад, вазифадор аст ба мақомоти андоз иттилоот пешниҳод намояд.
Моддаи 75. Дароз кардани мӯҳлати пешниҳоди эъломияҳои андоз
Агар андозсупоранда то ба охир расидани мӯҳлати пешниҳоди эъломия оид ба дароз кардани мӯҳлати эъломия барои андоз аз даромад ё андоз аз фоида муроҷиат намуда, ҳамзамон маблағи арзёбишудаи дахлдори андозро супорад, мӯҳлати пешниҳоди эъломия худ аз худ ду моҳ дароз карда мешавад. Тамдиди мӯҳлат мувофиқи ҳамин модда мӯҳлати пардохти андозро тағйир намедиҳад ва боиси боз доштани ҳисоби фоизҳо мутобиқи моддаи 93 ҳамин Кодекс намегардад.
Моддаи 76. Суратҳисобҳои бонки
Бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредитие, ки амалиёти алоҳидаи бонкиро иҷро мекунанд, вазифадоранд:
1) суратҳисобхои ҳисоббаробаркуни ё дигар суратҳисобҳои (ба истиснои суратҳисобҳои пасандозии (депозитии) шахсони воқеи) шахсони воқеи ва ҳуқуқиро танҳо бо пешниҳоди ҳуҷҷатҳое, ки бо рақами мушаххаси андозсупоранда аз ҷониби мақомоти андоз рақамгузори намудани онҳоро тасдиқ менамояд, кушода, мақомоти андозро дар мӯҳлати панҷрӯза дар хусуси аз ҷониби андозсупоранда кушодани суратҳисобҳои номбурда огоҳ намоянд ва бе зикри рақами мушаххаси андозсупоранда дар ҳуҷҷатҳои бонки амалиётро бо суратҳисобҳо анҷом надиҳанд;
2) тибқи навбати муқаррарнамудаи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағҳои пулиро барои пардохти андозҳо аз суратҳисобҳои ҳисоббаробаркуни ва дигар суратҳисобҳо, аз ҷумла аз суратҳисобҳои асъории андозсупорандагон аз ҳисоб бароранд;
3) бо супориши андозсупоранда ба суратҳисоби Хазинадории Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бонк ё дигар муассисаҳои молиявию кредити, ки хизматрасонии хазинавии буҷетро иҷро мекунанд, маблағи андозҳоро дар мӯҳлати на дертар аз рӯзи дигари баъди гузаронидани амалиёт ҷиҳати аз ҳисоб баровардани маблағҳо аз суратҳисоби ҳисоббаробаркуни ё дигар суратҳисоби андозсупоранда ба манфиати буҷети дахлдор дохил намоянд (гузаронанд);
4) ба мақомоти андоз мутобиқи моддаи 48 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи фаъолияти бонкӣ маълумот пешниҳод намоянд ва ҳангоми мавҷудияти амрнома барои гузаронидани санҷиши андоз кормандони мақомоти андозро ба санҷиши амалиёти анҷомдодашуда бо суратҳисобҳои бонкии шахсони воқеи ва ҳуқуқии санҷишшаванда ва ба санҷиши мавҷудияти маблағҳо дар ин суратҳисобҳо иҷозат диҳанд .
5) ҳангоми қабули ҳуҷҷатҳои пардохтӣ барои супоридани андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ зикр намудани рақами мушаххаси андозсупоранда, рақами инфиродии суғуртавӣ, намудҳои андозҳои пардохтшаванда (рамзҳои андозҳо)-ро талаб намоянд, инчунин дурустии нишододани маълумотҳои (реквизитҳои) бонкии гирандаи пардохтро назорат кунанд .
Моддаи 77. Пешниҳоди иттилоот ба мақомоти андоз
1. Бо мақсади татбиқи назорати андоз ва ноил гаштан ба хадафи қонуни мақоми андоз ҳуқуқ дорад бо роҳи фиристодани огоҳномаи хатти аз ҳама гуна шахс дар мӯҳлати 10 рӯз аз санаи фиристодани огоҳнома, талаб намояд, ки:
1) иттилооти дар огоҳнома зикршуда, аз ҷумла иттилоот доир ба даромадҳо ва хароҷоти худ дар давраи муайян (дар доираи мӯҳлати мурури даъво, ки моддаи 86 ҳамин Кодекс муқаррар намудааст), аз ҷумла иттилоот дар бораи даромадҳои худ, ки аз шахси дар огоҳнома мушаххас зикргардида гирифтааст ва дар бораи хароҷоти вобаста ба муносибатҳои мутақобила бо шахси дар огоҳнома мушаххас зикрёфта масраф гардидааст ;
2) тибқи мӯҳлат ва маҳалли дар огоҳнома зикршуда барои гузаронидани пурсиш ё пешниҳоди ҳуҷҷатҳо ё дигар нишондодҳои дар ихтиёри ин шахс мавҷудбуда ва дар огоҳнома зикрёфта ҳозир шавад.
2. Барои расидан ба ҳадафи қонунии вобаста ба иҷрои назорати андоз шахси ваколатдори мақоми андоз ҳукуқ дорад дар мавриди мавҷуд будани амрнома ба ҳудуд ё ба биноҳо, ё ба объектҳои андозбанди, ё объектҳои ба андозбанди алоқаманд, ки дар моддаи 53 ҳамин Кодекс пешбинӣ шудаанд, ба манзили истиқоматӣ бошад - мувофиқи санксияи прокурор ворид шавад .
3. Шахси мансабдори ваколатдори мақоми андоз, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда ба таври қонуни дар бинои хизмати ё истиқомати ҳозир аст, бо тартиби муқаррарнамудаи қонун ҳуқуқ дорад:
1) аз ҳама гуна ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳои вобаста ба андозбанди нусхабардори намояд;
2) дар асоси тасдиқи хатти оид ба гирифтан ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳоеро, ки аз нигоҳи он барои ноил шудан ба ҳадафи қонуни алоқаманданд, гирад, ки нусхаҳои онҳо аз ҷониби шахси ваколатдори мақоми андозе, ки санҷиши андозро мегузаронад ва аз ҷониби андозсупоранда имзо карда мешаванд ва дар дасти андозсупоранда мемонанд ;
3) ҳисобкунакҳо гузорад ё нишондиҳандаҳои онҳоро гирад; ва
4) ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳоро мӯҳр гузорад. Агар шахси мансабдори ваколатдори мақоми андоз мутобиқи ҳамин банд таҷҳизот ва маводи дигар шахсро барои мақсадҳои гирифтани навиштаҷот аз ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳо ё нусха аз онҳо истифода барад, мақоми андоз бояд хароҷоти истифодаи таҷҳизот ва маводро ҷуброн намояд, ҳамзамон ҳаҷми ҷуброн бояд ба нархи бозории истифодаи таҷҳизот ва мавод асос ёбад. Агар шахси мансабдори ваколатдори мақоми андоз ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳоро дар асоси ваколатҳои пешбининамудаи ҳамин қисм гирад, мақоми андоз метавонад ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳоро нусхабардори намояд ва нусхаҳои аслиро дар мӯҳлатҳои имконпазири кӯтоҳтарин, вале на дертар аз мӯҳлати 10 рӯз аз санаи гирифтан баргардонад.
Дар мавриди гирифтани ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё дигар ҳуҷҷатҳо шахси ваколатдор бояд дар ин бора санад тартиб дода, нусхаи онро ба андозсупоранда диҳад.
4. Ҳамин модда ҳуқуқи ворид шуданро ба сафоратҳо, биноҳои консулгари ва дигар намояндагиҳои давлатҳои хориҷи, инчунин ташкилотҳои байналмилали, ки мутобиқи ҳуқуқҳои байналмилали аз чунин тафтишот аз масуният (иммунитет) истифода мебаранд, бе розигии расмии онҳо намедиҳад.
5. Иҷозат ба ҳуҷҷатҳо ва дигар объектҳои дорои ин ё он сир мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
6. Дар ҳамин модда "ҳадафи қонуни" дорои маънои ҷамъоварии маълумот бо мақсади муайян намудани ӯҳдадориҳои андозсупоранда оид ба пардохти андоз ё мақсади ситонидани андоз аз шахси мушаххас мебошад.
7. Дар ҳамин модда "шахси мансабдори ваколатдор" маънои корманди мақоми андозро дорад, ки онро роҳбари якум ё муовини роҳбари якуми мақоми дахлдори андоз барои иҷрои ҳуқуқҳои дар ҳамин модда зикршуда таъин намудааст.
БОБИ 7. ӯҲДАДОРИИ АНДОЗ
Моддаи 78. ӯҳдадории андоз
1. ӯҳдадории андоз ҳангоми мавҷудияти ҳолатҳои дар ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории андоз пешбинишуда аз вазифаи андозсупоранда оид ба пардохти андози муайян, инчунин ҷаримаҳои ҳисобшуда ва фоизҳо ба буҷет иборат аст.
2. Асосҳоро барои ба миён омадан, тағйир ёфтан ё қатъи ӯҳдадории андоз, инчунин тартиб ва шартҳои иҷрои ӯҳдадории андоз танҳо ҳамин Кодекс ё дигар санадҳои қонунгузории андоз метавонанд муайян намоянд.
3. ӯҳдадории андоз аз лаҳзаи ба миён омадани вазъияте, ки пардохти андоз, ҷаримаҳои ҳисобшуда ва фоизҳоро мутобиқи талаботи қонунгузории андоз пешбини менамояд, ба зиммаи андозсупоранда гузошта мешавад.
Моддаи 79. Иҷрои ӯҳдадориҳои андоз
1. Иҷрои ӯҳдадориҳои андоз, новобаста аз мавҷудияти маблағҳо дар суратҳисобҳо ва дигар молу мулки андозсупоранда, аз пардохти андозҳои пешбинишуда, ҷаримаҳои ҳисобшуда ва фоизҳо дар мӯҳлатҳои муқарраргардида иборат мебошад .
2. Агар ҳамин Кодекс ё дигар санадҳои қонунгузории андоз тартиби дигареро муайян накунанд, иҷрои ӯҳдадориҳои андоз бевосита аз ҷониби андозсупоранда ба амал бароварда мешавад. Дар ҳолатҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс ё дигар санадҳои қонунгузории андоз ҷавобгари барои иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ба зиммаи дигар ӯҳдадор гузошта мешавад.
3. Яктарафа даст кашидан аз иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ё яктарафа тағйир додани тартиби иҷрои он аз ҷониби андозсупорандагон ё дигар шахси ӯҳдадор, агар он дар қонунгузории андоз пешбини нашуда бошад, иҷозат дода намешавад.
4. Иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ҳангоми муфлисшавии андозсупоранда мутобиқи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунгузори оид ба муфлисшави анҷом дода мешавад.
5. Ҳангоми пардохти андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ дар ҳуҷҷатҳои пардохтии андозсупоранда ном, номи падар ва насаби (дар ҳолати мавҷуд будан) шахси воқеӣ ё номи расмии шахси ҳуқуқӣ, рақами мушаххаси андозсупоранда, рақами инфиродии суғуртавӣ, намудҳои андозҳои (рамзҳои андозҳо) пардохтшаванда ва маълумотҳои (реквизитҳои) бонкии гирандаи пардохт нишон дода мешаванд .
Моддаи 80. Иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ҳангоми барҳамдиҳии корхона (ташкилот)
1. ӯҳдадориҳои андози корхонаи (ташкилоти) барҳамхӯрандаро комиссияи барҳамдиҳи аз ҳисоби воситаҳои пулии он, аз ҷумла даромадҳо аз фурӯши молу мулки корхона (ташкилот) иҷро менамояд. Ҳамзамон комиссияи барҳамдиҳии корхона бояд ҳамчунин ӯҳдадориҳои андози дигар воҳидҳои махсуси онро, ки мутобиқи моддаи 19 ҳамин Кодекс ҳамчун корхона эътироф шудаанд, иҷро намояд, агар ҳамин модда тартиби дигареро муқаррар накарда бошад. ӯҳдадориҳои андози воҳидҳои махсуси барҳамхӯрандаи корхонаро (ташкилотро) бевосита корхонае (ташкилоте) иҷро менамояд, ки ба таркиби он воҳиди махсуси номбаршуда дохил аст ва ҳангоми барҳамдиҳии ҳамин корхона (ташкилот) бошад - комиссияи барҳамдиҳии ҳамин корхона (ташкилот) иҷро менамояд .
2. Агар воситаҳои пулии корхонаи (ташкилоти) барҳамхӯранда, аз ҷумла баъди фурӯши молу мулки он, барои иҷрои ӯҳдадориҳои андоз нокифоя бошанд, қарзи боқимондаро ҷиҳати иҷрои ӯҳдадориҳои андоз бояд иштирокчиёни (муассисони) корхона пардозанд, агар мутобиқи қонун, оиннома ё дигар ҳуҷҷати муассиси онҳо доир ба ӯҳдадориҳои корхона (ташкилот) ҷавобгарии муштаракро ба зимма дошта бошанд .
Моддаи 81. Иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ҳангоми азнавташкилкунии шахси ҳуқуқи
1. ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфтаро тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин модда вориси (ворисони) ҳуқуқии он иҷро менамояд.
2. Иҷрои ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта ба зиммаи вориси (ворисони) ҳуқуқии он гузошта мешавад, новобаста аз он ки ба ворис (ворисон) то ба охир расидани азнавташкилкуни далел ё ҳолатҳои иҷро накардан ё ба таври лозими иҷро накардани ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта маълум буданд ё на. Ҳамзамон ба зиммаи вориси (ворисони) ҳуқуқи ӯҳдадориҳои супоридани тамоми ҷарима ва фоизҳои вобаста ба ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта гузошта мешаванд.
3. Азнавташкилкунии шахси ҳуқуқи мӯҳлати иҷрои ӯҳдадориҳои андози онро аз ҷониби вориси (ворисони) ҳуқуқии ин шахси ҳуқуқи тағйир намедиҳад.
4. Ҳангоми якшавии якчанд шахси ҳуқуқи вориси ҳуқуқии онҳо оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз шахси ҳуқуқие ба ҳисоб меравад, ки дар натиҷаи ин якшави ба миён омадааст.
5. Ҳангоми ҳамроҳшавии як шахси ҳуқуқи бо дигар шахси ҳуқуқи вориси ҳуқуқии шахси ҳуқуқии ҳамрошуда оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз шахси ҳуқуқие ба ҳисоб меравад, ки онро ҳамроҳ намудааст.
6. Ҳангоми тақсимшавии шахси ҳуқуқи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқие, ки дар натиҷаи чунин тақсимшави ба миён омадаанд, ворисони ҳуқуқии шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз ба ҳисоб мераванд .
7. Ҳангоми мавҷудияти якчанд вориси ҳуқуқи ҳиссаи иштироки ҳар яки онҳо дар иҷрои ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта мувофиқи баланси тақсимоти ё дигар санади супоридашави муайян карда мешавад. Агар баланси тақсимоти ё дигар санади супоридашави имконият надиҳад, ки ҳиссаи иштироки ҳар як вориси ҳуқуқии шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз муайян карда шавад ё аз ҷониби ин ё он вориси ҳуқуқи пурра иҷро гардидани ӯҳдадориҳои андозро истисно намояд, пас шахсони ҳуқуқии навтаъсис оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта ё қисми дахлдори ӯҳдадориҳои андози номбаршуда ӯҳдадории муштарак доранд.
8. Ҳангоми табдил додани як шахси ҳуқуқи ба шахси ҳуқуқии дигар бо роҳи тағйир додани шакли ташкилию ҳуқуқи вориси ҳуқуқи оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз шахси ҳуқуқии навтаъсис ба ҳисоб меравад.
9. Ҳангоми аз таркиби шахси ҳуқуқи ҷудо шудани як ё якчанд шахси ҳуқуқи масъалаи вориси ҳуқуқи нисбати шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз дар назди шахсони ҳуқуқии ҷудошуда ба миён намеояд, агар чунин азнавташкилёби барои иҷро накардани ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфта нигаронида нашуда бошад. Агар дар натиҷаи аз таркиби шахси ҳуқуқи ҷудо шудани як ё якчанд шахси ҳуқуқи шахси ҳуқуқии якум - андозсупоранда имконияти пурра иҷро кардани ӯҳдадориҳои андозро надошта бошад, пас бо қарори мақоми ваколатдори давлати шахсони ҳуқуқии ҷудошуда ӯҳдадориҳои андози шахси ҳуқуқии аз нав ташкилёфтаро муштарак иҷро менамоянд.
Моддаи 82. Иҷрои ӯҳдадориҳои андози шахсони воқеии фавтида, ғайри қобили амал, бедарак ғоибшуда ё шахсоне, ки суд фавтида эълон кардааст
1. ӯҳдадориҳои андози шахси воқеии фавтида ё шахсеро, ки суд фавтида эълон кардааст, вориси (ворисони) ҳуқуқии он дар доираи арзиши молу мулки мероси ва мутаносибан ба ҳиссаи молу мулки мероси дар санаи гирифтан иҷро менамояд .
2. Ҳангоми набудани вориси (ворисони) ҳуқуқи ё аз мерос даст кашидани тамоми ворисон ӯҳдадориҳои андози шахси воқеии фавтида ё шахсе, ки суд фавтида эълон кардааст, қатъ мегарданд.
3. ӯҳдадориҳои андози шахси воқеиро, ки суд бедарак ғоибшуда ё ғайри қобили амал ё фавтида эълон кардааст, шахсе, ки молу мулки шахси бедарак ғоибшуда ё ғайри қобили амал ё фавтида эълоншударо соҳиби менамояд, аз ҳисоби ҳамин молу мулк иҷро мекунад .
4. Агар молу мулки шахси тибқи тартиби муқарраргардида бедарак ғоибшуда ё ғайри қобили амал эътирофшуда ё шахсе, ки суд фавтида эълон кардааст барои иҷрои ӯҳдадориҳои андози ин шахси воқеи ва ҷаримаю фоизҳои ба онҳо ҳисобшуда нокифоя бошад, пас қисми иҷронашудаи ӯҳдадориҳои андоз, аз ҷумла ҷаримаю фоизҳо, бо сабаби нарасидани молу мулки шахси воқеии бедарак ғоибшуда ё ғайри қобили амал ё шахсе, ки суд фавтида эълон кардааст, тибқи тартиби муқаррарнамудаи моддаи 99 ҳамин Кодекс аз ҳисоб бароварда мешавад .
5. Ҳангоми тибқи тартиби муқарраргардида қабул шудани қарор ҷиҳати беэътибор донистани эътирофи шахси воқеи ҳамчун бедарак ғоибшуда ё ғайри қобили амал (дар ҳолати охирин ҳангоми қобили амал эътироф намудани шахси воқеи) ё дар бораи бекор кардани қарори дахлдори суд дар бораи фавтида эълон кардани шаҳрванд (шахси воқеи) амали ӯҳдадориҳои андоз, ки қаблан, мувофиқи қисми 4 ҳамин модда аз ҳисоб бароварда шуда буданд, барқарор карда мешавад, аммо фоизҳо ва ҷаримаҳо аз давраи қабули қарор дар хусуси бедарак ғоибшуда, ғайри қобили амал ё фавтида эълон кардани шаҳрванд (шахси воқеи) то лаҳзаи бекор шудани ин қарор ҳисоб карда намешаванд.
Моддаи 83. Тартиби иҷрои ӯҳдадориҳои андоз
1. Агар қонунгузории андоз тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, андозсупоранда маблағи андозеро, ки дар давраи ҳисоботи бояд супорида шавад, бо назардошти манбаи андоз, меъёри андоз ва имтиёзҳои андоз мустақилона ҳисоб менамояд.
2. Дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ё дигар санади қонунгузории андоз ҳисобкунии маблағи андозҳои супоридашавандаро ба зиммаи мақоми андоз ё агенти андоз гузоштан мумкин аст.
3. Ҳисобкунии андоз тибқи тартибе сурат мегирад, ки ҳамин Кодекс ё дигар санади қонунгузории андоз барои ҳар як андози дахлдор муқаррар намудаанд.
4. Маблағи андозро, ки бояд дар мӯҳлатхои муқарраршуда пардохта шавад, андозсупоранда ё дигар шахси ӯҳдадор мутобиқи ҳамин Кодекс ё дигар санади қонунгузории андоз месупоранд (мегузаронанд).
БОБИ 8. ҲИСОБКУНИИ МАБЛАғИ АНДОЗҲО
Моддаи 84. Ҳисобкунии маблағи андозҳо
1. Тахта мафҳуми ҳисобкунии маблағи андозҳо (ӯҳдадориҳои андоз) дар ҳамин Кодекс ҳисоб кардан ва дар ҳисобномаҳои шахсии андозсупорандагон аз ҷониби мақомоти андоз гузаронидани маблағҳои андоз, ҷарима ва фоизҳо, ки бояд барои давраи мушаххаси андоз супорида шаванд, дар назар дошта шудааст. Ҳисобкуниҳо ҳисобкуниҳои ислоҳгардида ва ҳисобкуниҳои дар назар дошташудаи маблағҳоро дарбар мегиранд.
2. Мақомоти андоз ваколатдоранд ҳисобкунии ӯҳдадориҳои андози ҳар як андозсупорандаро мутобиқи ҳамин Кодекс дар асоси як ё якчанд манбаи маълумоти дар поён зикршуда амали намоянд:
1) иттилооте, ки дар эъломияҳои андоз ва дигар ҳисоботи андози андозсупоранда мавҷуд аст;
2) иттилоот оид ба пардохтҳо мувофиқи моддаи 74 ҳамин Кодекс;
3) иттилоот оид ба пардохтҳои ҷории андоз мутобиқи моддаи 198 ва дигар муқаррароти ҳамин Кодекс; ва
4) маводи санҷиши андоз ва ҳама гуна дигар иттилооте, ки ба мақомоти андоз маълум шудааст.
Агар андозсупоранда иттилооти заруриро барои ҳисобкунии андоз пешниҳод накунад, мақомоти андоз ҳуқуқ доранд андозро дар асоси ҳама гуна дигар маълумоти дастрас ҳисоб кунанд.
3. Дар ҳолатҳое, ки қонунгузории андоз пардохти андозро бо пешниҳоди эъломия талаб намекунад, инчунин дар ҳолатҳое, ки мақомоти андоз ҳисобкунии андози қаблиро нодуруст мешуморанд, мақоми андоз маблағи андозро ҳисоб менамояд ва оид ба ҳисобкунии андоз мутобиқи моддаи 85 ҳамин Кодекс ба андозсупоранда огоҳнома мефиристад. Мақомоти андоз метавонанд ҳисобкунии андозро анҷом диҳанд ё ба ҳисобкунии пештараи маблағи андоз то анҷом ёфтани мӯҳлати даъво, ки моддаи 86 ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, тағйирот ворид намоянд.
4. Дар ҳолате, ки ситонидани андоз бо пур кардани эъломия вобаста аст, пур кардани эъломия, ки маънои ӯҳдадории пардохти андозро дорад, бояд ба сифати зерин барраси карда шавад:
1) ҳисобкунии чунин андоз; ва
2) огоҳнома ва талабнома оид ба супоридани чунин андоз дар мӯҳлати муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс.
5. Дар ҳолатҳои ситонидани андоз бо роҳи нигоҳ доштан аз манбаи пардохт, яъне вақте, ки андозсупоранда эъломияи андоз пешниҳод намекунад ва мақомоти андоз маблағи андози андозсупорандаро дар асоси дигар иттилоот ҳисоб намекунанд, чунин ба ҳисоб меравад, ки мақомоти андоз ҳисобкунии ӯҳдадориҳои андози андозсупорандаро барои як сол, бо маблағи андози нигоҳдошташуда аз пардохтҳои дар давоми сол гирифтаи андозсупоранда анҷом додаанд, агар он ҷой дошта бошад, ва андозсупорандаро оид ба ин ҳисобкунии андоз огоҳ намудаанд.
6. Роҳбари мақоми андоз ҳуқуқ дорад маблағи андозро ҳисоб карда, пардохти фаврии онро то санае, ки маъмӯлан андоз супорида мешавад, талаб намояд, агар ин чорабини барои таъмини ситонидани андоз зарур бошад ва иттилооти мушаххас мавҷуд бошад, ки агар пардохти фаврии андоз сурат нагирад, андозсупоранда бо роҳи фирор аз ҳудуди кишвар, супоридани активҳо ба дигар шахс ё андешидани дигар чораҳое, ки ба ситонидани андоз монеъ мешавад, аз андозбанди канорагири менамояд.
Андозсупоранда метавонад ҳисобкунии андози мутобиқи ҳамин қисм суратгирифта, ҳамчунин ҳама гуна ҳисобкунии андозро, ки мақомоти андоз мувофиқи ҳуқуқҳои ба онҳо додашуда анҷом додаанд, ҳангоми нокифоя ё шубҳанок будани маълумоти дар даст доштаи онҳо (ба онҳо пешниҳодшуда), ки ҳангоми ҳисобкунии маблағи андоз истифода бурдаанд, таҳти баҳс қарор диҳад, аз ҷумла ба суд муроҷиат кунад.
Моддаи 85. Огоҳнома оид ба ҳисобкунии андоз ва талаби пардохти он
Андозсупоранда оид ба ҳисобкунии ӯҳдадории андоз огоҳ карда мешавад. Дар огоҳнома оид ба ҳисобкунии андоз инҳо зикр мешаванд:
1) насаб, ном, номи падари (ё номи) андозсупоранда;
2) рақами мушаххаси андозсупоранда;
3) санаи огоҳнома;
4) объекте, ки ба он огоҳнома тааллуқ дорад ва соли андоз (давраи андоз) ё солҳои андоз (давраҳои андоз), ки огоҳнома фаро мегирад;
5) маблағи аыдози ҳисобкардашуда, аз ҷумла фоизҳо ва ҷаримаҳо;
6) талаби пардохти андоз ва мӯҳлатҳои пардохт;
7) маҳал ва тарзи пардохти андоз (маълумотҳо мутобиқи қисми 3 моддаи 88 ҳамин Кодекс);
8) зикри асосҳо, ки тибқи он ҳисобкунии андоз сурат гирифтааст, ва 9) тартиби шикоят намудан.
Моддаи 86. Мӯҳлати даъво
1.Агар қисмҳои 3 ва 4 моддаи мазкур тартиби дигареро пешбинӣ накарда бошанд, мақомоти андоз маблағҳои андози шахсони воқеи ва ҳуқуқиро метавонанд дар давоми 3 соли баъди ба охир расидани давраи андоз ҳисоб намоянд ва маблағи андози ҳисобкардашударо аз нав дида бароянд, вале маблағи андози ҳисобшударо (ислоҳшударо) бошад, дар давоми 6 соли баъди ба охир расидани давраи андоз ситонанд .
2. Андозсупоранда ҳуқуқ дорад баргардонидан ё ба ҳисоб гирифтани маблағи андозро дар давоми 3 соли баъди ба охир расидани давраи андоз, бо назардошти мӯҳлати иловагие, ки боби 11 ҳамин Кодекс зиёда аз ин мӯҳлати сесола фароҳам овардааст, талаб намояд.
3. Нисбат ба андозсупорандагоне, ки тибқи Фасли XVIII Кодекси мазкур низоми махсуси андозро истифода мебаранд, мутобиқи созишномаҳои дутарафаи басташуда ё аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайянгардида мӯҳлати даъво ба мӯҳлати андозбандии имтиёзнок дароз карда мешавад .
4. Ҷараёни мӯҳлати даъво дар давраи амали мораторияи санҷиши андозҳо боздошта мешавад .
БОБИ 9. ПАРДОХТ, ҶАМЪОВАРИ ВА БАРГАРДОНИДАНИ АНДОЗҲО
Моддаи 87. Шаклхо ва мӯҳлатҳои пардохти андозхо, чаримаҳо ва фоизҳо
1. Агар ҳамин модда тартиби дигареро муқаррар накарда бошад, андозҳо, чаримаҳо, фоизҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ бояд дар мӯҳлатҳои пешбиникардаи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои меъёрӣ доир ба андозхо, ки дар асоси ҳамин Кодекс қабул гардидаанд, дар шакли ғайринақдӣ супорида шаванд.
2. Андози замин аз шахсони воқеӣ ва андоз аз молу мулки ғайриманқули шахсони воқеӣ метавонад бо пули накд аз чониби шахси ваколатдори мақоми андоз, ки барои ҷамъоварии ин андозҳо махсус ваколатдор шудааст ва ҳуқуқ надорад санҷиши андози минбаъдаро дар ин андозсупорандагон нисбати хамин андозҳо гузаронад, рӯёнида шавад. Ҳамзамон шахси ваколатдори мақоми андоз барои ҷамъоварии ин андозҳо махсус ваколатдор кардашуда ва шахси ваколатдори мақоми андоз, ки санҷиши андозро мегузаронад, наметавонанд ҳамон рӯз дар як вақт ба ҳузури андозсупоранда ҳозир шаванд .
3. Ҳангоми бо пули нақд руёнидани андози замин аз шахсони вокеӣ ва андоз аз молу мулки ғаириманқули шахсони воқеӣ дар ду нусхаи шабеҳ ҳуҷҷати дорои ҳисоботи қатъӣ дар бораи пардохти андоз, ки шакли онро мақоми ваколатдори давлатӣ дар мувофиқа бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд, пур карда мешавад. Ин хуҷҷат бояд аз ҷониби шахси ваколатдори мақоми андоз барои ҷамъоварии ин андозҳо махсус ваколатдор кардашуда ва андозсупоранда имзо карда шавад. Як нусхаи ин хуҷҷати имзокардашуда дар лаҳзаи ҷамъоварии андозҳое, ки дар қисми 2 ҳамин модда зикр ёфтаанд, ба андозсупоранда дода мешавад .
Моддаи 88. Ҷои пардохти андозҳо ва буҷетҳое, ки ба онҳо андозҳо гузаронида мешаванд
1. Андоз, ҷарима ва фоизҳо бояд дар ҷойҳои зерин пардохта шаванд:
1) дар маҳале, ки дар огоҳнома оид ба ҳисобкунии андоз ва талабот оид ба пардохти андоз зикр шудааст; ё
2) агар огоҳнома оид ба ҳисобкунии андоз зарур набошад, дар маҳале, ки дар санади дахлдори қонунгузории андоз зикр шудааст; ё
3) агар маҳал дар санади дахлдори қонунгузории андоз зикр нашуда бошад, дар маҳали зисти андозсупоранда - шахси воқеи ё ҷои идоракунии андозсупоранда - шахси ҳуқуқи.
2. Агар қонунгузори тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, новобаста аз минтақаи фаъолияти иқтисодии андозсупоранда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, андозҳо, ҷарима ва фоизҳо бояд ба буҷети ҷумҳурияви ва буҷетҳои дахлдори маҳалли мутобиқи қонунгузории буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид карда шаванд.
Новобаста аз муқаррароти сархати аввали ҳамин қисм, андози даромад ва андози иҷтимоӣ нисбати шахсони воқеие, ки дар воҳидҳои махсуси шахсони ҳуқуқӣ кор мекунанд ва нисбати шахсони воқеие, ки ба таври кироя дар ҷойҳои кории доимии (статсионарии) таъсисдодаи соҳибкорони инфиродӣ, ки фаъолияти соҳибкориро дар асоси шаҳодатнома дар бораи бақайдгирӣ ба сифати соҳибкори инфиродӣ амалӣ менамоянд, кор мекунанд, бояд ба буҷети маҳали ҷойгиршавии воҳидҳои махсус (ҷойҳои кори доимӣ) бо назардошти тақсими маблағҳои ин андозҳо байни буҷетҳои ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ мутобиқи қонунгузории буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон супорида шаванд .
3. Андозсупоранда ҳар сол дар мақоми андози ҷои баҳисобгирии бақайдгириаш маълумоте (суратҳисобҳои бонки ва хазинадори), ки ба онҳо бояд ин ё он намуди андоз, ҷарима ва фоизҳо ба ин ё он буҷет супорида шаванд, аниқ менамояд.
Моддаи 89. Ба ҳисоб гирифтан ё баргардонидани маблағҳои барзиёд пардохтшудаи андоз
1. Агар маблағи андоз, ҷарима ва фоизҳои пардохтшуда аз маблағи ҳисобкардашудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо зиёд бошад, ба истиснои муқаррароти моддаи 236 Кодекси мазкур нисбат ба андоз аз арзиши иловашуда, пас мақомоти андоз :
1) бе розигии андозсупоранда маблағи барзиёдро ҳамчун иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда оид ба дигар намуди андозҳо, ҷарима ва фоизҳое, ки ба ҳамин буҷет ворид мешаванд, ба ҳисоб мегиранд;
2) бо розигии хаттии андозсупоранда, ки ҷавобан ба муроҷиати дахлдори хаттии мақомоти андоз гирифта шудааст, бақияи баъди иҷрои амали дар банди 1) ҳамин қисм номбаршуда бавуҷудомадаро ба ҳисоби ӯҳдадориҳо оид ба пардохтҳои минбаъдаи ҳамон андозҳо ба буҷете, ки бояд ин бақия низ ворид шавад, мегузаронанд;
3) баъди иҷрои амалҳои пешбининамудаи бандҳои 1) ва 2) ҳамин қисм, агар ҳамин Кодекс тартиби дигареро муқаррар накарда бошад, якҷоя бо мақомоти дахлдори молия маблағи зиёдатиро (бақияро) ба андозсупоранда дар мӯҳлати 30 рӯзи тақвими аз лаҳзаи пешниҳоди аризаи хаттии андозсупоранда ба мақомоти андози баҳисобгирии бақайдгириаш бармегардонанд.
2. Агар маблағи андоз, ҷарима ва фоизҳои зиёдатии пардохтаи андозсупоранда мувофиқи банди 1) қисми 1 ҳамин модда ба ҳисоби ӯҳдадориҳои дигар андозҳои он гузаронида шавад, мақомоти андоз бояд дар ин маврид андозсупорандаро дар мӯҳлати 3 рӯз аз санаи гузаронидани чунин баҳисобгирии дар боло номбаршуда огоҳ намоянд.
3. Агар маблағи андоз, ҷарима ва фоизҳои (пардохтҳои гумрукии) воқеан ҳангоми гузаштани (барои гузаштани) молҳо ва воситаҳои нақлиёт аз сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохтшуда аз маблағи воқеан ҳисобшудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо (пардохтҳои гумруки) ҳангоми гузаштани (барои гузаштани) молҳо ва воситаҳои нақлиёт аз сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд бошад, мақомоти андоз ҳангоми муроҷиати хаттии андозсупоранда тасдиқномаи чунин маблағи зиёдатиро аз мақомоти гумруки дахлдор гирифта, амали дар қисми 1 ҳамин модда пешбинишударо иҷро мекунанд ва дар мӯҳлати 3-рӯзаи баъди гузаронидани чунин баҳисобгирии дар боло номбаршуда андозсупорандаро огоҳ менамоянд.
4. Маблағҳои зиёдатии андоз, ҷарима ва фоизҳои дар ҳамин модда баррасишуда, бо мувофиқаи андозсупоранда, мақомоти дахлдори андоз ва гумрук мумкин аст барои пӯшонидани қарзҳои андоз, ҷарима ва фоизҳо барои гузаштани молҳо ва воситаҳои нақлиёт аз сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон равона карда шаванд, агар барзиёди ва қарзҳо ба ҳамон як буҷет тааллуқ дошта бошанд.
5. Агар маблағи барзиёд пардохтшудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо ба ҳамон як буҷет, вале ӯҳдадории андоз ба дигар буҷет тааллуқ дошта бошад, баҳисобгири ё баргардонидани маблағҳои барзиёд пардохташудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо тибқи тартиби муқаррарнамудаи дастуруламал дар бораи анҷом додани баҳисобгири ё баргардонидани маблағҳои изофагии пардохташудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо, ки мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул менамояд, сурат мегарад.
Моддаи 90. Тағйир додани мӯҳлати пардохти андоз
1. Тағйир додани мӯҳлати пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо (ба таъхир гузоштан) ин аз мӯҳлати мутобиқи ҳамин Кодекс муқаррарнамудаи пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо, аз ҷумла пардохтҳои ҷори, ба мӯҳлати нисбатан дертар гузарондани он ба ҳисоб меравад.
2. Тағйир додани мӯҳлати пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо дар асоси кафолати бонкӣ барои таъмини иҷрои ӯҳдадориҳои андоз тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад .
3. Батаъхиргузори танҳо нисбати он ӯҳдадориҳои андоз анҷом дода мешавад, ки мӯҳлати пардохташон расидааст.
4. Батаъхиргузори метавонад доир ба як ё якчанд андоз фароҳам оварда шавад.
5. Маблағи андоз, ҷарима ва фоизҳое, ки ба таъхир гузошта шудаанд, то рӯзи ба охир расидани давраи батаъхиргузори ҳамчун бақияпули ба ҳисоб намеравад ва нисбати он тадбирҳои ситонидани маҷбурии андоз, ҷарима ва фоизҳо, татбиқ намегарданд .
6. Батаъхиргузорӣ андозсупорандаро аз ҷавобгарии ҳисоби фоизҳо нисбат ба маблағҳои ба таъхир гузошташудаи андозҳо озод менамояд .
7. Батаъхиргузори андозсупорандаро аз иҷрои ӯҳдадориҳои дар мӯҳлатхои муқарраршуда пешниҳод намудани эъломия ва дигар ҳисоботи муқарраршуда ба мақомоти андоз нисбати андозҳое, ки ба таъхир гузошта шудаанд, озод намекунад.
8. Дар давраи батаъхиргузори ҷараёни мӯҳлатҳои даъво, ки ҳамин Кодекс муқаррар кардааст, қатъ мегардад.
9. Пӯшонидани маблағи ӯҳдадориҳои андози ба таъхир гузошташуда аз моҳе, ки баъди моҳи давраи батаъхиргузори фаро мерасад, оғоз мегардад. Ҳамзамон андозсупоранда дар баробари пӯшонидани маблағи ӯҳдадориҳои андози ба таъхир гузошташуда ӯҳдадор аст ба буҷет тамоми маблағҳои ӯҳдадориҳои ҷории андозро пардозад.
10. Ҳангоми пардохт ба буҷет маблағҳои барои иҷрои ӯҳдадориҳои андоз равонашуда аввал барои пӯшонидани ӯҳдадориҳои ҷории андоз ва қисми боқимонда барои пӯшонидани ӯҳдадориҳои андозҳои ба таъхир гузошташуда истифода мешаванд.
11. Батаъхиргузори метавонад ба шахсе фароҳам оварда шавад, ки барои он манфиатдор (шахси манфиатдор) буда, ақаллан яке аз чунин асосҳо мавҷуд бошад:
1) дар натиҷаи офати табий, садамаи технологи ва дигар ҳолатҳои таъсири қувваҳои рафънопазир ба ин шахс зарар расидааст;
2) сари вақт аз буҷет маблағгузори нашудани ин шахс ё сари вақт напардохтани маблағи фармоиши давлати, ки аз ҷониби ин шахс иҷро шудааст;
3) аз ҷониби ин шахс гузаронидани корҳои илмию тадқиқоти ё таҷрибавию конструктори;
4) аз ҷониби ин шахс анҷом додани фаъолияти ҷоринамои ё инноватсиони, аз ҷумла офаридани технологияҳои нав ё такмили технологияҳои истифодашаванда, кор карда баромадани ашё ё маводи нав.
12. Батаъхиргузории такрории пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо бе пурра пӯшонидани маблағҳои андози қаблан ба таъхир гузошташуда, ба истиснои ҳолатҳои мавҷудияти асосҳои пешбининамудаи бандҳои 1) ва 2) қисми 10 ҳамин модда, манъ аст.
13. Агар қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигаре пешбини накарда бошад, қоидаҳои пешбининамудаи ҳамин модда ҳамчунин ҳангоми ба таъхир гузоштани пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо вобаста ба гузаштани молҳо ва воситаҳои нақлиёт аз сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқ мегардад.
14. Қарор дар хусуси батаъхиргузори оид ба андозҳои умумидавлати бо пешниҳоди Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудааст, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешавад .
15. Қарор дар хусуси батаъхиргузори оид ба андозҳои маҳалли бо пешниҳоди мақомоти дахлдори молия ва андози шаҳр (ноҳия) аз ҷониби раиси шаҳри (ноҳияи) дахлдор қабул карда мешавад.
16. Бо назардошти талаботи ҳамин модда Низомномаи тартиб ва мӯҳлати (давомнокии) батаъхиргузории ӯҳдадории андоз аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 91. Тартиби пӯшонидани ӯҳдадориҳои андоз
Пӯшонидани ӯҳдадориҳои андоз мувофиқи тартиби зайл анҷом дода мешавад:
1) маблағи андозҳои ҳисобкардашуда;
2) ҷаримаҳои ҳисобкардашуда;
3) фоизҳои ҳисобкардашуда.
Ҳамзамон аз рӯи маблағи андозҳо, ҷаримаҳо ва фоизҳои ҳисобкардашуда пардохтани ӯҳдадориҳои андоз ба тарзи пайдарҳамии зерин амали карда мешавад:
а) дар навбати аввал ӯҳдадориҳои андози соли ҷори пардохта мешаванд (агар онҳо мавҷуд бошанд);
б) маблағи боқимонда барои пардохт кардани ӯҳдадориҳои андози солҳои гузашта, аз қарзҳои андози нисбатан дертар (қарзҳои андози ба соли ҷори хеле наздик) сар карда, то қарзҳои андози барвақттар (қарзҳои андози аз соли ҷори хеле дур) гузаронда мешавад .
БОБИ 10. МАҶБУРАН СИТОНИДАНИ АНДОЗҲО
Моддаи 92. Тадбирҳои таъмини иҷрои ӯҳдадориҳои андози дар мӯҳлаташ иҷронашуда
1. Мақомоти андоз иҷрои ӯҳдадориҳои андози дар мӯҳлати муқарраршуда иҷронакардаи андозсупорандаро тибқи тадбирҳои зерини пешбининамудаи ҳамин Кодекс таъмин менамоянд:
1) ҳисобкунии фоизҳо ба маблағҳои тибқи мӯҳлат насупоридаи андозҳо;
2) хориҷ карда шуд
3) хориҷ карда шуд
4) ҳабси молу мулки андозсупоранда .
Тадбирҳои пешбининамудаи бандҳои 2), 3) ва 4) ҳамин қисм бо тартиби судӣ анҷом дода мешаванд. Ҳангоми иҷрои талаботи банди 2) қисми 1 моддаи 94 ҳамин Кодекс нисбати андозсупорандае, ки қарзи андоз дорад, мақоми андоз метавонад дар як вақт ҳамаи тадбирҳои пешбининамудаи ҳамин қисмро татбиқ намояд .
Тартиби муроҷиати мақомоти андоз ба судҳои дахлдор оид ба андешидани тадбирҳои пешбининамудаи бандҳои 2), 3) ва 4) ҳамин қисм дар Низомномаи қабулнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад .
2. Тадбирҳои пешбининамудаи бандҳои 2), 3) ва 4) қисми 1 ҳамин модда бо тартиби зерин анҷом дода мешаванд:
1) бевосита аз ҷониби мақомоти андоз тибқи тартиби ғайрисудӣ нисбат ба қарзи андози аз ҷониби андозсупоранда эътирофшуда;
2) нисбат ба қарзи андози дар банди 1) ҳамин қисм зикрнашуда тибқи тартиби судӣ, ки дар моддаҳои 94-97 Кодекси мазкур ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ карда шудааст.
Ҳангоми иҷрои талаботи банди 2) қисми 1 моддаи 94 Кодекси мазкур нисбат ба андозсупорандае, ки қарзи андоз дорад, мақомоти андоз метавонад дар як вақт ҳамаи тадбирҳои пешбининамудаи қисми 1 ҳамин моддаро татбиқ намояд .
3. Ҳангоми татбиқи тартиби ғайрисудии тадбирҳои маҷбуран ситонидани андозҳо амалҳои зерин анҷом дода мешаванд:
1) нисбат ба боз доштани амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳо дар ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ), ба истиснои суратҳисобҳои пасандозии (депозитии) шахсони воқеӣ, ки бо фаъолияти соҳибкорӣ машғул намебошанд, суратҳисобҳои кредитӣ ва суратҳисобҳои махсуси аз ҳисоби маблағҳои ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ кушодашуда:
а) қарори дахлдори роҳбари аввали (ё муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақомоти андоз барои иҷро ба ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ), ки дар он суратҳисобҳои андозсупоранда кушода шудаанд ва хизмат расонида мешаванд, ирсол мегардад;
б) ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ) бо назардошти маҳдудияте, ки дар қисми 3 моддаи 94 Кодекси мазкур нисбат ба пардохти музди меҳнат ва дигар пардохтҳои ба он баробаркардашуда, инчунин пардохти ӯҳдадориҳои андози соли ҷорӣ ва пардохти қарзҳои андоз пешбинӣ шудааст, ӯҳдадор аст қарори дахлдори мақомоти андозро оид ба боздоштани амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои андозсупоранда иҷро намояд, инчунин ҳуқуқ надорад ба ӯ суратҳисобҳои нав кушояд, аз суратҳисобаш пули нақд ва ё ба ӯ қарз диҳад ;
в) то гирифтани огоҳиномаи хаттӣ аз мақомоти андоз оид ба иҷрои пурраи қарорҳои қаблан қабулнамудаи он дар бораи боздошти амалиёти хароҷотии андозсупоранда аз рӯи суратҳисобҳо, ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ) ӯҳдадоранд, ки тибқи дархости ин мақомоти андоз оид ба амалиёти даромадию хароҷотӣ ва маблағҳои пулии воридшуда (харҷшуда) аз рӯи суратҳисобҳои амалиёташон боздошташудаи андозсупоранда ҳар моҳ маълумот пешниҳод намоянд. Дурустии маълумоти мазкур метавонад аз тарафи мақомоти андоз таҳти санҷиш қарор дода шавад ;
2) нисбат ба ситонидани қарзи андоз аз ҳисоби маблағи дар суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда ва/ё дебиторони ӯ мавҷудбуда, инчунин аз ҳисоби пули нақди андозсупоранда, ба истиснои суратҳисобҳои пасандозии (депозитии) шахсони воқеӣ, ки бо фаъолияти соҳибкорӣ машғул намебошанд, суратҳисобҳои кредитӣ ва суратҳисобҳои махсуси аз ҳисоби маблағҳои ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ кушодашуда:
а) фармоишҳои инкассавии дахлдори роҳбари аввали (ё муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақомоти андоз, инчунин санадҳои муқоисавии қарзи дебиторӣ (танҳо ҳангоми ситонидани қарз аз ҳисоби дебиторҳои андозсупорандаи қарздор), барои иҷро ба, ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ), ки дар онҳо суратҳисобҳои андозсупоранда ва/ё дебиторони он кушода шудаанд ва хизмат расонида мешаванд, ирсол мегарданд. Ҳангоми ситонидани маблағҳои дар суратҳисобҳои асъорӣ ҷойгиршуда роҳбари аввали (ё муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақомоти андоз дар як вақт бо фармоиши инкассавии мақомоти андоз барои ситонидани маблағҳои пулӣ ба ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ) супориш оид ба фурӯши маблағҳои асъории андозсупоранда дар мӯҳлати ду рӯзи амалиётӣ мефиристад. Хароҷоти марбут ба фурӯши асъори хориҷӣ аз ҳисоби андозсупоранда анҷом дода мешаванд ;
б) ташкилотҳои қарзӣ (кредитӣ) бо назардошти маҳдудияти пешбининамудаи қисми 3 моддаи 94 Кодекси мазкур нисбат ба пардохти музди меҳнат ва дигар пардохтҳои ба он баробаркардашуда, инчунин ӯҳдадориҳои андозии соли ҷорӣ ва пардохти қарзҳои андоз ӯҳдадоранд бидуни аз мақомоти андоз талаб намудани ҳуҷҷатҳои иловагӣ, тибқи тартиби муқаррарнамудаи моддаи 91 Кодекси мазкур фармоишҳои дахлдори инкассавии мақомоти андозро дар бораи ситонидани маблағҳои пулӣ аз суратҳисобҳои андозсупоранда ва/ё дебиторони он барои пӯшонидани қарзи андоз иҷро намоянд ;
в) барои ситонидани қарзи андоз бо пули нақдии андозсупоранда қарори дахлдори роҳбари аввали ( ё муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақомоти андоз барои иҷро ба андозсупоранда ирсол карда мешавад;
3) барои таъмини иҷрои қарзи андози андозсупоранда ба воситаи ҳабси молу мулки он қарори дахлдори мақомоти андоз оид ба ҳабси молу мулки андозсупоранда ва ба фурӯш баровардани он барои пӯшонидани қарзи андоз қабул гардида, мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи истеҳсолоти иҷро" ба иҷро расонида мешавад ;
4) баъди бартараф намудани асосҳое, ки боиси татбиқи тадбирҳои маҷбуран ситонидани андозҳо шуда буданд, мақомоти андоз дар асоси маълумоти хаттии ташкилоти қарзӣ (кредитӣ) оид ба маблағҳои пулии аз суратҳисобҳои андозсупоранда ва (ё) дебиторони он ситонидашуда ва (ё) маълумоти хаттии иҷрочии суд оид ба маблағҳои ситонидашуда дар мӯҳлати на дертар аз як рӯзи корӣ қарорҳои қаблан қабулшударо иҷрошуда ҳисобида, ҳамзамон ба шахсони дахлдор огоҳинома мефиристад. Қарорҳои қаблан қабулнамудаи мақомоти андоз барои ташкилотҳои қарзии (кредитии) дахлдор ва (ё) иҷрочии суд ва (ё) андозсупоранда аз рӯзи фиристода шудани огоҳиномаи хаттии мақомоти андоз иҷрошуда ҳисобида мешаванд .
4. Дар сурати аз ҷониби андозсупоранда дар мӯҳлатҳои муқарраршуда иҷро нагардидани ӯҳдадориҳои пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо, яъне ҳангоме, ки андозсупоранда бақияпули дорад, мақомоти андоз андозсупорандаро оид ба зарурати пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо дар давоми 10 рӯзи тақвимӣ аз санаи гирифтани чунин огоҳнома ва имконпазирии нисбати ӯ андешидани тадбирҳои пешбининамудаи бандҳои 2).
3) ва 4) қисми 1 ҳамин модда огоҳ менамоянд. Агар дар ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, ҳисобкунии фоизҳо дар ҳамаи ҳолатҳои мавҷудияти бақияпули анҷом дода шуда, барои истифодаи чунин тадбир огоҳ намудани андозсупоранда тақозо намегардад .
5. Қоидаҳои ҳамин боб нисбати агентҳои андоз тибқи ҳамон тартибе, ки барои андозсупоранда пешбини шудааст, татбиқ мегарданд.
6. Ҳамин боб бо риояи муқаррароти Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбати навбати аз ҳисоб баровардани маблағҳои пули дар суратҳисобҳои бонки истифода бурда мешавад .
7. Дар сурати аз ҷониби андозсупоранда, ки нисбат ба ӯ тадбирҳои маҷбуран ситонидани андозҳо амалӣ шуда истодаанд, пешниҳод гардидани нақшаи воқеии беҳбудии вазъи молиявӣ, мақомоти андоз ва андозсупоранда метавонанд барои давраи на зиёдтар аз шаш моҳи пай дар пай оид ба тартиб ва мӯҳлатҳои пардохти қарзи андоз шартнома банданд. Ҳамзамон иҷрои қарорҳои қаблан қабулгардида оид ба истифодабарии тадбирҳои маҷбуран ситонидани андозҳо ба мӯҳлати иҷрои шартномаи басташуда боздошта мешаванд. Мӯҳлати иҷрои шартномаи мазкур ва боздошта шудани қарорҳои қаблан қабулгардида оид ба истифодабарии тадбирҳои маҷбуран ситонидани андозҳо наметавонад дароз карда шавад .
Моддаи 93. Фоизҳо вобаста ба пардохти кам ё барзиёди андозҳо
1. Ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс, агар ягон маблағи андоз, аз ҷумла пардохтҳои ҷори, дар мӯҳлати муқарраргардида пардохт нашуда бошад, яъне ҳангоми мавҷуд будани пардохти кам (бақияпули), андозсупоранда вазифадор аст фоизҳои ин маблағи кам пардохтшударо (бақияпулиро) дар мӯҳлати аз санаи фаро расидани мӯҳлати пардохт то санаи пардохти маблағи кам супоридашуда (бақияпули) пардозад.
2. Агар аз санаи аз ҷониби андозсупоранда додани ариза барои баргардонидани маблағи андози барзиёд пардохтшуда, яъне изофапули, то санаи воқеии баргардонидани маблағи изофапули беш аз 30 рӯзи тақвими гузашта бошад, фоизҳо ба фоидаи андозсупоранда ба маблағи изофапулии андоз бояд аз буҷети дахлдор аз санаи додани ариза барои баргардонидани изофапули то санаи воқеии баргардонидани он пардохта шаванд.
Барои мақсадҳои сархати боло ҳангоми ҳисоби кардани маблағи барзиёд санаи баргардонидан санаи анҷом додани баҳисобгири ва ё агар пардохти изофапули ва бақияпули ба буҷетҳои мухталиф тааллуқ дошта бошад, санаи гирифтани иҷозат барои баҳисобгири ба ҳисоб меравад.
Фоизҳо ба андозсупоранда пардохта намешаванд, агар баргардонидани маблағи изофаги дар мӯҳлати на бештар аз 30 рӯз аз лаҳзаи аз ҷониби андозсупоранда додани ариза дар мавриди баргардонидани маблағҳои зиёдатии пардохтшуда анҷом дода шавад.
3. Меъёри фоиз дар ҳаҷми 0,08 фоиз барои ҳар рӯзи мавҷуд будани бақияпулӣ ё изофапулӣ муқаррар карда мешавад .
4. Ба ҷарима ва фоизҳои ҳисобкардашуда фоизҳо ҳисоб карда намешаванд.
5. Ҳангоми дар андозсупоранда мавҷуд будани изофапули оид ба як андоз ва бақияпули оид ба дигар андозҳо ҳисобкунии фоиз ба маблағи бақияпули барои даврае, ки маблағи бақияпули аз маблағи изофапули камтар буд, анҷом дода намешавад, агар изофапули ва бақияпули ба ҳамон як буҷет тааллуқ дошта бошанд.
6. Дастуруламал дар бораи ҳисобкунии фоизҳо оид ба пардохти бақияпули ё изофапули вобаста ба андозҳо аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Бонки миллии Тоҷикистон қабул карда мешавад.
Моддаи 94. Боз доштани амалиётҳои хароҷоти бо суратҳисобҳои андозсупоранда дар бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредити
1. Боз доштани амалиётҳои хароҷоти бо суратҳисобҳои андозсупоранда дар бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредитӣ (ба истиснои суратҳисобҳои муросилотии бонкҳо) (минбаъд - "боз доштани амалиётҳои хароҷоти бо суратҳисобҳои бонки") ҳангоми мавҷудияти ҳатто яке аз ҳолатҳои зайл амали карда мешавад :
1) агар андозсупоранда дар мӯҳлати муқарраргардида эъломияи андозро пешниҳод накунад ва мақоми андоз ӯро дар мавриди зарурати пешниҳоди он огоҳ карда бошад ва агар баъди гузаштани 30 рӯзи тақвими аз санаи чунин огоҳони эъломияи андоз пешниҳод нашуда бошад;
2) ҳангоми напардохтани андоз, ҷарима ва фоизҳо дар мӯҳлати муқаррарнамудаи қисми 4 моддаи 92 ҳамин Кодекс мақоми андоз такроран дар бораи зарурати пардохти андоз, ҷарима ва фоизҳо огоҳ менамояд ва агар дар ҷараёни 30 рӯзи тақвимии баъди гирифтани огоҳномаи такрори аз ҷониби андозсупоранда қарзи андоз (бақияпули) пардохта нашавад ;
3) иҷозат надодан ба шахсони мансабдори мақомоти андоз барои санҷиши андоз ва азназаргузаронии объектҳои андозбанди ва объектҳои бо андозбанди алоқаманд, ба истиснои ҳолатҳое, ки онҳо тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодексро оид ба гузаронидани санҷиши андоз вайрон кардаанд, агар аз санаи аз ҷониби андозсупоранда гирифтани огоҳномаи мақоми андоз дар бораи зарурати иҷозат додан ба шахсони мансабдори мақоми андоз барои санҷиши андоз ва имконпазирии татбиқи тадбирҳои пешбининамудаи ҳамин модда 10 рӯзи тақвими гузашта бошад.
2. Ҳангоми мавҷудияти асосҳои пешбининамудаи қисми 1 ҳамин модда, дар ҳолати мавҷуд будани қарзи андоз, ки дар банди 2) қисми 2 моддаи 92 Кодекси мазкур муайян шудааст, роҳбари аввали мақоми андоз (ё шахси ивазкунандаи он), ки дар он андозсупоранда дар баҳисобгирии бақайдгири гузошта шудааст, дар хусуси боз доштани амалиёти хароҷоти бо суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузори ба суди маҳали ҷойгиршавии андозсупоранда муроҷиат мекунад, ҳамзамон андозсупорандаро дар бораи муроҷиат ба суд огоҳ месозад .
Суди иқтисодӣ муроҷиати мақоми андозро дар бораи боздоштани амалиёти хароҷотии шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ аз рӯи суратҳисобҳои бонкиашон бо тартиби истеҳсолоти соддакардашуда мувофиқи Кодекси Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мурофиаи судии иқтисодӣ баррасӣ менамояд .
Суди юрисдиксияи умумӣ муроҷиати мақоми андозро дар бораи боздоштани амалиёти хароҷотии шахси воқеие, ки соҳибкори инфиродӣ ба ҳисоб намеравад, аз рӯи суратҳисобҳои бонкиаш дар рафти мурофиаи фармонӣ тибқи Кодекси мурофиавии граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ менамояд .
3. Боздошти амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои бонкӣ ба ҳамаи амалиёти хароҷотии андозсупоранда, ба истиснои пардохти музди меҳнат ва дигар пардохтҳои ба он баробаркардашуда, амалиёт барои пардохти қарзи андозсупорӣ, инчунин амалиёти хароҷоти аз рӯи ҳуҷҷатҳои иҷроиявие татбиқ карда мешавад, ки тибқи моддаи 879 Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд то ҳуҷҷатҳои пардохтие, ки пардохтҳоро ба буҷети давлат пешбинӣ менамоянд, иҷро гарданд .
4. Қарори суд оид ба боз доштани амалиёти хароҷоти бо суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда бояд бечунучаро аз ҷониби бонк ва ташкилоте, ки амалиёти алоҳидаи бонкиро ба ҷо меоварад, иҷро гардад.
5. Мақоми андоз барои иҷрои қарори суд оид ба боз доштани амалиёти хароҷоти бо суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда ба бонкҳо ва муассисаҳои дигари молиявию кредитӣ, ки дар онҳо андозсупоранда суратҳисобҳои бонкӣ дорад, нусхаи қарори номбурдаро ирсол менамояд .
6. Бонк ё дигар ташкилоти молиявию кредитӣ ва мақоми андоз барои зарари дидаи андозсупоранда дар натиҷаи боздоштани амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои бонкӣ бо қарори суд, ки мувофиқи талаботи ҳамин Кодекс қабул шудааст, ҷавобгар нестанд .
7. Аз рӯзи гирифтани қарори суд дар бораи боздоштани амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда ҳар як бонк ё дигар ташкилоти молиявию кредитӣ ҳуқуқ надорад, ки барои ин андозсупоранда суратҳисоби нав кушояд, қарз ё аз суратҳисоби ӯ пули нақд диҳад, ба истиснои маблағе, ки барои амалиёти хароҷотӣ тибқи қисми 3 ҳамин модда медиҳад .
8. Пас аз бартараф намудани асосҳое, ки барои боздоштани амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои бонкӣ сабаб шудаанд, мақоми андоз на дертар аз як рӯзи бонкӣ мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи моддаи 64 ҳамин Кодекс ба андозсупоранда, инчунин ба бонки манфиатдор дар бораи бартараф намудани асосҳое, ки барои боздоштани амалиёти хароҷотӣ аз рӯи суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда сабаб шудаанд, огоҳиномаи хаттӣ равон мекунад. Бонке, ки огоҳиномаи дар боло зикргардидаро гирифтааст, аз лаҳзаи гирифтани он амалиёти хароҷотиро аз рӯи суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда аз нав барқарор мекунад .
9. Хориҷ карда шуд .
Моддаи 95. Ҳабси молу мулк
1. Ҳабси молу мулк барои таъмини назорати бе осеб нигоҳ доштани молу мулки андозсупоранда, ки минбаъд ба мақсади иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда бояд бегона карда (фурӯхта) шавад, татбиқ карда мешавад .
2. Ҳабси молу мулки андозсупоранда аз рӯйхатгирии молу мулк, муқаррар кардани тартиби ихтиёрдорӣ, соҳибӣ ва истифода кардани молу мулки ҳабсшуда, инчунин додани молу мулки ҳабсшуда барои нигохдорӣ ё гирифтани он ҷиҳати минбаъд бо мақсади иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда бегона кардан (фурӯхтан) иборат мебошад .
3. Дар ҳолати мавҷуд будани қарзи андоз, ки дар банди 2) қисми 2 моддаи 92 Кодекси мазкур муайян шудааст, роҳбари аввали (муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақоми андоз метавонад тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ аз рӯи маҳалли ҷойгиршавии андозсупоранда дар бораи ҳабси молу мулки андозсупоранда бо дар як вақт огоҳонидани андозсупоранда дар бораи муроҷиати худ ба суд ҳангоми иҷрои талаботи бандҳои 1) ё 2) қисми 1 моддаи 94 ҳамин Кодекс ба суд муроҷиат кунад
Суди иқтисодӣ муроҷиати мақоми андозро дар бораи ҳабси молу мулкии шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ тибқи тартиби истеҳсолоти соддакардашуда мувофиқи Кодекси Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мурофиаи судии иқтисодӣ баррасӣ менамояд .
Суди юрисдиксияи умумӣ муроҷиати мақоми андозро дар бораи ҳабси молу мулки шахси воқеие, ки соҳибкори инфиродӣ ба ҳисоб намеравад, дар рафти мурофиаи фармонӣ тибқи Кодекси мурофиавии граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ менамояд .
4. Қарори суд дар бораи ҳабси молу мулк дар давоми се рӯзи корӣ пас аз қабул шуданаш барои иҷро тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи истеҳсолоти иҷро" дода мешавад. Нусхаи қарори суд дар бораи ҳабси молу мулки андозсупоранда дар ҳамин мӯҳлат ба мақоми дахлдори андоз барои назорати рафти иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда аз ҳисоби ворид гардидани маблағ ба буҷети давлатӣ аз рӯи бегона кардани (фурӯши) молу мулки ҳабсшуда дода мешавад .
5. Мақомоти гумрук дар асоси огоҳномаи хаттии мақоми андоз оид ба қарори суд дар бораи ҳабси молу мулки андозсупоранда амалиёти содиротии тамоми молу мулки ҳабсшудаи ҳамин андозсупорандаро барои мӯҳлатҳои дар огоҳномаи хаттии мақоми андоз зикргардида боз медоранд .
6. Қарори суд оид ба ҳабси молу мулк аз лаҳзаи бекор намудани ин қарор аз ҷониби суди болои бекор, аз лаҳзаи иҷрои ӯҳдадории андоз бошад, иҷрошуда дониста мешавад. Амали қарори суд аз лаҳзаи эътирози прокурор то мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи қонун моҳиятан барраси намудани ин эътироз боз дошта мешавад .
Моддаи 96. Фурӯши молу мулки ҳабсшуда
1. Молу мулки ҳабсшудаи андозсупоранда ва амволе, ки аз шахси қарздори андозсупоранда мутобиқи моддаи 97 ҳамин Кодекс гирифта шудааст, агар он дар шакли пули пешниҳод нашуда бошад, тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи истеҳсолоти иҷро, фурӯхта мешавад .
2. Даромад аз бегона кардани (фурӯши) молу мулки ҳабсшуда барои иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда ва пӯшонидани хароҷот тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи истеҳсолоти иҷро" равона карда мешавад. Бақияи маблағ ба андозсупоранда дар муддати се рӯзи бонки баргардонида мешавад .
Моддаи 97. Ситонидани маблағҳое, ки ба андозсупоранда тааллуқ доранд
1. Дар ҳолати мавҷуд будани қарзи андоз, ки дар банди 2) қисми 2 моддаи 92 Кодекси мазкур муайян шудааст, роҳбари аввали (муовини ваколатдори роҳбари аввали) мақоми андоз метавонад тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ аз рӯи маҳалли ҷойгиршавии андозсупоранда дар бораи ситонидани маблағ аз суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда ва дебиторҳои он бо дар як вақт огоҳонидани андозсупоранда дар бораи муроҷиати худ ба суд ҳангоми иҷрои талаботи банди 2) қисми 1 моддаи 94 ҳамин Кодекс ба суд муроҷиат кунад .
Суди иқтисодӣ муроҷиати мақоми андозро дар бораи ситонидани маблағ аз суратҳисобҳои бонкии шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ ва дебиторҳои он тибқи тартиби истеҳсолоти соддакардашуда мувофиқи Кодекси Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мурофиаи судии иқтисодӣ баррасӣ менамояд.
Суди юрисдиксияи умумӣ муроҷиати мақоми андозро дар бораи ситонидани маблағ аз суратҳисобҳои бонкии шахси воқеие, ки соҳибкори инфиродӣ ба ҳисоб намеравад ва дебиторҳои он дар рафти мурофиаи фармонӣ тибқи Кодекси мурофиавии граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ менамояд .
Мақоми андоз ҳуқуқ дорад ба бонк ва дигар муассисаи молиявию кредити, ки дар онҳо суратҳисобҳои андозсупоранда ва (ё) дебиторонаш кушода шудаанд ва хизмат расонида мешаванд, қарори судро дар бораи ситонидани маблағҳои пулии суратҳисоби андозсупоранда ва (ё) дебиторонаш фиристад, ки он бонк ва дигар муассисаҳои молиявию кредитиро ӯҳдадор менамояд пардохти мустақими (бе дахолати андозсупоранда ва суратҳисобҳои он) ҳама гуна маблағро, ки дар суратҳисобҳои андозсупоранда ва (ё) дебиторонаш мавҷуд аст, ба буҷети дахлдор дар асоси фармоиши инкассавии мақоми андоз тибқи қисми 2 ҳамин модда иҷро кунанд .
2. Ҳангоми татбиқи қисми 1 ҳамин модда ситонидани маблағи қарзи андоз аз ҳисоби маблағҳои дар суратхисобҳои андозсупоранда дар бонк ва дигар муассисаи молиявию кредити мавҷуда, баъди гирифтани қарори суд дар бораи ситонидани маблағҳои пулии суратҳисоби андозсупоранда, бо чунин тартиб амали карда мешавад:
1) ба бонк ва дигар муассисаи молиявию кредити, ки дар онҳо суратҳисобҳои андозсупоранда кушода шудаанд ва хизмат расонида мешаванд, мақоми андоз қарори дахлдори судро мефиристад;
2) ситонидани маблағи қарзи андоз аз маблағҳои дар суратҳисобҳои андозсупоранда дар бонк ва дигар муассисаи молиявию кредити мавҷудбуда дар асоси фармоиши инкассавии мақоми дахлдори андоз анҷом дода мешавад;
3) фармоиши инкассави оид ба ситонидани маблағи қарзи андоз ба бонк ва дигар муассисаи молиявию кредити, ки дар онҳо суратҳисобҳои андозсупоранда кушода ва хизмат расонида мешаванд, равона мегардад ва мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи банди 2) моддаи 76 ҳамин Кодекс иҷро карда мешавад;
4) фармоиши инкассави дар шакле, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудаанд, пешниҳод карда мешавад ва бояд дар он зикр гардад, ки аз кадом суратҳисоби (суратҳисобҳои) андозсупоранда маблағҳои қарзи андоз ситонида мешаванд;
5) ҳангоми дар суратҳисобҳои андозсупоранда набудани маблағ бо арзи милли ситонидани қарзи андоз аз суратҳисобҳои андозсупоранда бо арзи хориҷи, бо истифодаи қурби арзи милли нисбати арзҳои хориҷи, ки дар рӯзи ситонидани қарзи мазкур Бонки миллии Тоҷикистон муқаррар кардааст, анҷом дода мешавад;
6) ҳангоми кифоя будани пул дар суратҳисоби (суратҳисобҳои) андозсупоранда фармоиши инкассави оид ба ситонидани қарзи андоз аз ҷониби бонк ва дигар муассисаи молиявию кредити дар мӯҳлати на дертар аз як рӯзи амалиётии баъди рӯзи қабули чунин фармоиш иҷро карда, мешавад;
7) ҳангоми нокифоя будани пул ё мавҷуд набудани он дар суратҳисоби (суратҳисобҳои) андозсупоранда фармоиши инкассави (фармоишҳои инкассави) вобаста ба дохилшавии маблағҳо ба ин суратҳисоб (суратҳисобҳо) иҷро карда мешавад;
3. Дар сурати имконнопазир будани ҳолатҳои дар қисми 2 ҳамин модда пешбинигардида, татбиқи қисми 1 ҳамин модда оид ба ситонидани маблағи қарзи андоз аз суратҳисобҳои дебиторҳои андозсупоранда бо тартиби зерин анҷом дода мешавад:
1) ҳангоми мавҷуд набудани пул дар суратҳисобҳои андозсупоранда мақоми андоз, ки дар он андозсупоранда ба қайд гирифта шудааст, ҳуқуқ дорад дар доираи қарзи андози ташаккулёфта пулҳои ба андозсупоранда тааллуқдоштаро аз суратҳисобҳои дебиторонаш ситонад. Ҳамзамон ба дебитор ва бонк ё дигар муассисаи молиявию кредитии дебитор аз ҷониби ҳамин мақоми андоз қарори дахлдори суд ва огоҳнома оид ба ситонидани пулҳо аз суратҳисобҳои ӯ (дебитор) барои пардохти қарзи андози андозсупоранда фиристода мешавад. Чунин огоҳнома дорои маънои манъ намудани иҷрои пардохтҳо аз ҷониби дебитор ба ҳисоби пӯшонидани қарзи худ дар назди андозсупоранда мебошад.
Дар мӯҳлати на дертар аз 30 рӯзи тақвимии баъди қабули огоҳнома дебитор ӯҳдадор аст ба мақоми андозе, ки огоҳнома фиристодааст, санади муқоисавии ҳисоббаробаркуниҳои якҷоя бо андозсупоранда дар рӯзи қабули огоҳнома таҳиянамударо пешниҳод намояд;
2) санади муқоисавии ҳисоббаробаркунии байни андозсупоранда ва дебитори он бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:
- номи андозсупоранда ва дебитори он, рақамҳои мушаххаси андозсупорандаи онҳо;
- номи мақоми андозе, ки андозсупоранда ва дебитори он дар қайд аст;
- маълумотҳои суратҳисобҳои андозсупоранда ва дебитори он;
- маблағи қарзи дебитор дар назди андозсупоранда;
- маълумотҳои ҳуқуқи, мӯҳр ва имзои андозсупоранда ва дебитори он;
- санаи тартиб додани санади муқоисави;
3) дар асоси санади муқоисавии ҳисоббаробаркуни мақоми андозе, ки андозсупоранда дар баҳисобгирии бақайдгирии он мебошад, ба суратҳисоби (суратҳисобҳои) дебитор оид ба ситонидани қарзи андози андозсупоранда фармоиши инкассави мегузорад;
4) бонк ё дигар муассисаи молиявию кредитии дебитор ӯҳдадор аст фармоиши инкассави оид ба ситонидани қарзи андози андозсупорандаро мувофиқи талаботи пешбининамудаи қисми 2 ҳамин модда иҷро намояд.
Моддаи 97(1). Муроҷиат ба суд дар бораи муфлис эътироф кардани андозсупоранда
Дар сурати аз ҷониби шахси ҳуқуқӣ, соҳибкори инфиродӣ напардохтани қарзи андоз пас аз татбиқ кардани ҳамаи чораҳои пешбининамудаи моддаи 92 ҳамин Кодекс мақоми андоз ҳуқуқ дорад тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи муфлис эътироф кардани андозсупоранда ба суд муроҷиат намояд .
Моддаи 98. Масъулияти шахсоне, ки активҳои андозсупорандаро бо нархҳои ғайрибозори дастрас намудаанд
Ҳангоме, ки ӯҳдадории андози андозсупоранда баъди фурӯши молу мулки ҳабсшуда иҷро намегардад, шахсе, ки активҳои андозсупорандаро дар рафти амалиёти бо шартҳои ғайрибозори амалишуда гирифтааст ва ин амалиёт дар ҷараёни се сол то санаи татбиқи расмиёти ҳабс ҷой дошта бошад, оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда дар ҳаҷми арзиши активҳои гирифта, бо тарҳи ҳама гуна маблағи барои гирифтани чунин активҳо масрафнамудааш масъул мебошад .
Моддаи 99. Аз ҳисоб баровардани қарзҳои беэътимод оид ба андоз
Қарзҳои беэътимод доир ба андоз, ҷарима ва фоизҳо мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоб бароварда мешаванд.
БОБИ 11. ҲАЛЛИ БАҲСҲО
Моддаи 100. Ҳуқуқ барои шикоят намудан
1. Андозсупорандае, ки санади санҷиши андоз, маблағи ҳисобшудаи андоз, ҷарима ва фоизҳо, инчунин дигар қарорҳои мақоми андозро мавриди баҳс қарор додааст, метавонад ба мақоми андозе, ки қарорҳои дахлдорро қабул кардааст, ба мақоми болоии андоз, ба мақоми ваколатдори давлати ё ба суд дар хусуси аз нав дида баромадани онҳо бо ариза (шикоят) муроҷиат намояд. Дар ариза (шикоят) бояд далелҳо ва ҳуҷҷатҳое нишон дода шаванд, ки тибқи онҳо андозсупоранда хоҳиши худро дар мавриди аз нав барраси намудани қарорҳои нисбат ба ӯ қабулгардида асоснок мекунад.
Пешниҳоди ариза (шикоят) ба ҳама гуна мақомоти андози дар боло зикргардида ҳуқуқи андозсупорандаро барои ҳамзамон ё минбаъд пешниҳод намудани чунин аризаи шабеҳ ба мақоми андози сатҳи нисбатан баланд (мақоми болоии андоз) ё суд истисно наменамояд.
2. Шикоятҳои (аризаҳои даъвоии) андозсупоранда ба санадҳои санҷишҳои андоз, ҳисоби маблағҳои андоз, ҷарима ва фоизҳо, инчунин дигар қарорҳои мақомоти андоз, ки ба суд пешниҳод шудаанд, тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барраси ва ҳал карда мешаванд .
Моддаи 101. Тартиб ва мӯҳлати пешниҳод ва баррасии шикоят дар мақомоти андоз
1. Шикоят ба санади санҷиши андоз, ҳисоб намудани маблағҳои андоз, ҷарима ва фоизҳо, инчунин дигар қарорҳои мақоми андоз метавонад дар ҷараёни 30 рӯзи тақвими аз санаи аз ҷониби андозсупоранда гирифтани санади санҷиши андоз, огоҳнома дар бораи ҳисоб намудани маблағҳои андоз, ҷарима ва фоизҳо, инчунин дигар қарор ё қабул накардани (нагарифтани) қарор вобаста ба моҳияти шикояташ дар ҳамон мӯҳлат пешниҳод карда шавад.
Дар сурати гузаронидани мӯҳлати пешниҳоди шикоят бо сабабҳои узрнок дар доираи мӯҳлати даъво, ки ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, тибқи аризаи шахси шикоятнамуда ин мӯҳлат метавонад аз ҷониби мақоми болоии андоз, мақоми ваколатдори давлати ё суд барқарор карда шавад.
2. Шикоят дар шакли хатти пешниҳод карда мешавад.
3. Шикояти андозсупоранда барраси гардида, нисбати он қарор қабул карда мешавад ва оид ба қарори қабулгардида мақоми андоз дар шакли хатти шахси шикоятнамударо дар мӯҳлати на бештар аз 30 рӯзи тақвими аз санаи гирифтани шикоят аз ҷониби мақоми андоз огоҳ менамояд.
Моддаи 102. Оқибати пешниҳоди ариза (шикоят) нисбати ҳисобкунии маблағи андоз, ҷарима ва фоизҳо
То ба охир расидани баррасии ариза (шикоят) нисбати ҳисобкунии маблағи андоз, ҷарима ва фоизҳо, инчунин дигар қарорҳо, ки ба мақомоти андоз ё суд мутобиқи моддаҳои 100 ва 101 ҳамин Кодекс пешниҳод шудааст, тибқи расмиёти муқаррарнамудаи боби 10 ҳамин Кодекс танҳо он қисми ӯҳдадориҳои андоз бояд пардохта ва ситонида шавад, ки аз ҷониби андозсупоранда таҳти баҳс қарор нагирифтааст. Боз доштани пардохти маблағи ҳамаи ӯҳдадориҳои андоз ё як қисми он вобаста ба баррасии шикоят андозсупорандаро аз пардохти фоизҳо барои сари вақт нагузаронидани маблағ ба буҷет, аз ҷумла фоизҳое, ки дар давраи аз санаи пешниҳоди шикоят то қабули қарор вобаста ба он ҳисоб шудааст, озод намекунад.
Ҳамзамон фоизҳо танҳо ба маблағи андозе, ки дар натиҷаи баррасии шикоят бояд ба буҷет пардохт шавад, ҳисоб карда мешаванд.
БОБИ 12. ҶАВОБГАРИ
Моддаи 103. Мафҳуми ҳуқуқвайронкунии андоз
Ҳуқуқвайронкунии андоз - ин амали ё беамалии зиддиқонунии (хилофи қонунгузории андоз) шахси воқеи ё ҳуқуқие мебошад, ки содир намудани он боиси ҷавобгарии муқаррарнамудаи қонун мегардад.
Моддаи 104. Ҳолатҳои истиснокунандаи ҷавобгарии шахс барои содир намудани ҳуқуқвайронкунии андоз
Ба ғайр аз ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузори шахсро барои содир намудани ҳуқуқвайронкунии андоз дар ҳолатҳои зайл ба ҷавобгари кашидан мумкин нест:
1) аз ҷониби андозсупоранда ё агенти андоз иҷро намудани дастурҳо ва тавзеҳоти хаттии мақоми андоз ё дигар мақоми давлати, ё шахсони мансабдори онҳо, ки дар доираи салоҳияташон додаанд;
2) аз ҳисоб баровардани бақияпули аз дигар андозҳо аз ҳисоби маблағҳои барои ҳама гуна дигар андозҳо барзиёд пардохтшуда, аз ҷумла андозҳои пардохтаи агенти андоз;
3) бартараф намудани ҳуқуқвайронкунии андоз бо роҳи пешниҳоди эъломияи иловагии андоз мутобиқи қисми 5 моддаи 73 ҳамин Кодекс.
4) Хориҷ карда шуд
Моддаи 105. Мӯҳлати даъвои ба ҷавобгари кашидан барои содир намудани ҳуқуқвайронкунии андоз
1. Шахсро барои содир намудани ҳуқуқвайронкунии андоз ба ҷавобгари кашидан мумкин нест, агар аз рӯзи содир намудан ё аз рӯзи дигари баъди ба охир расидани давраи андоз, ки дар давоми он чунин ҳуқуқвайронкунии андоз содир шуда буд, се сол гузашта бошад (мӯҳлати даъво).
2. Ҳисоби мӯҳлати даъво аз рӯзи содир намудани ҳуқуқвайронкунии андоз барои ҳамаи ҳуқуқвайронкунии содиргаштаи андоз, ба истиснои дар қисми 3 ҳамин модда пешбинишуда, истифода мегардад.
3. Ҳисоби мӯҳлати даъвои ҳуқуқвайронкунии андоз аз рӯзи ояндаи баъди рӯзи ба охир расидани давраи андоз, ки дар давоми он ҳуқуқвайронкунии андоз содир гашта буд, нисбати ҳуқуқвайронкуниҳои андози дар бандҳои 1)-3) қисми 1 моддаи 106 ҳамин Кодекс пешбинишуда анҷом дода мешавад .
Моддаи 106. Ҷавобгари барои вайрон кардани қонунгузории андоз
1. Шахсони воқеи ва ҳуқуқи мутобиқи Кодекси Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳуқуқвайронкуниҳои маъмури дар ҳолатҳои зайл ба ҷавобгари кашида мешаванд:
1) сари вақт пешниҳод накардани эъломияи андоз ва дигар ҳисоботи андоз ;
2) кам нишон додани маблағи андозҳо;
3) вайрон кардани қоидаҳои пардохти андоз аз арзиши иловашуда;
4) монеъ шудан ба гузаронидани санҷиши андоз;
5) вайрон кардани мӯҳлати ба баҳисобгирии бақайдгири гузоштан дар мақомоти андоз;
6) зикр накардан ё нодуруст зикр кардани рақами мушаххаси андозсупоранда дар эъломияҳои андоз ва гумруқ ҳисобнома-фактураҳо;
7) вайрон кардани тартиби нигоҳ доштани андоз дар манбаи пардохт ё нигоҳ надоштани он;
8) кушодани суратҳисобҳои ҳисоббаробаркуни ва дигар суратҳисобҳо (ба истиснои суратҳисобҳои амонатии (дипозитии) шахсони воқеи мутобиқи моддаи 76 ҳамин Кодекс) ба шахсони воқеи ва ҳуқуқи бе пешниҳоди ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи рақами мушаххаси андозсупоранда;
9) вайрон кардани мӯҳлати огоҳ намудани мақомоти андози маҳали баҳисобгирии бақайдгирии худ дар бораи аз ҷониби шахси воқеи ва ҳуқуқи кушодани суратҳисобҳои ҳисоббаробаркуни ва дигар суратҳисобҳо (ба истиснои суратҳисобҳои амонатии (депозитии) шахсони воқеи мутобиқи моддаи 76 ҳамин Кодекс);
10) пешниҳод накардан ё сари вақт пешниҳод накардани санади муқоисавии ҳисоббаробаркуниҳои мутақобила ба мақоми андоз;
11) иҷро накардан ё сари вақт иҷро накардани фармоишҳои инкассавии мақомоти андоз мутобиқи моддаи 97 ҳамин Кодекс, ки барои гузаронидан мутобиқи навбати муқаррарнамудаи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон аз суратҳисобҳои шахсони сеюм - дебиторҳои андозсупоранда (аз ҷумла аз суратҳисобҳои худи андозсупоранда дар бонк ё дигар муассисаи молиявию кредити, ки дар он ба ҳамин андозсупоранда хизматрасони сурат мегирад) маблағҳои пули ба ҳисоби пӯшонидани қарзи андози андозсупоранда;
12) ғайриқонуни монеъ шудан ба даромадани шахси мансабдори мақоми андоз ба ҳудуди корхона ё бино;
13) риоя накардани тартиби соҳиби, истифода ва (ё) ихтиёрдории амволе, ки мақоми андоз ба ҳабс гирифтааст;
14) вайрон кардани тартиби истифодаи мошинаҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали;
15) ба мақоми андоз пешниҳод накардани маълумоти зарури;
16) аз тарафи бонкҳо ва дигар муассисаҳои молпявию кредити саривақт гузаронида нашудани маблағи андозҳо аз рӯи супоришномаҳои пардохтаи андозсупорандагоне, ки дар ин ташкилотҳо суратҳисоб доранд.
17) аз ҷониби шахси ваколатдор бо вайрон кардани талаботи моддаи 45 Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба тасдиқи додани рақами мушаххаси андозсупоранда бо роҳи пешниҳоди шаҳодатнома дар бораи додани рақами мушаххаси андозсупоранда ё шиносномаи шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо сабти дахлдор оид ба додани рақами мушаххаси андозсупоранда содир кардани амалҳо (амалиёте, аҳдҳое), инчунин аз ҷониби шахси ваколатдор зикр накардани рақами мушаххаси андозсупоранда дар нусхаҳои аслӣ ва нусхаҳои ҳуҷҷатҳое, ки содир шудани амалҳои (амалиёти, аҳдҳои) дар боло қайдшударо нисбати (ба фоидаи) андозсупоранда тасдиқ мекунанд .
18) вайрон кардани тартиби навиштани ҳисобномаҳо-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо .
2. Шахсони воқеи барои содир намудани ҷиноят дар соҳаи қонунгузории андоз мутобиқи Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгари кашида мешаванд.
3. хориҷ карда шавад .
ФАСЛИ III. ВАЗЪ ВА СОХТОРИ МАҚОМОТИ АНДОЗИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
БОБИ 13. МАҚОМОТИ АНДОЗ
Моддаи 107. Вазифаҳои асосии мақомоти андоз
Вазифаҳои асосии мақомоти андоз аз инҳо иборатанд:
1) таъмини иҷро ва риоя намудани қонунгузории андоз, таҳияи механизмҳои маъмурияти андоз бо мақсади таъмини воридоти саривақти ва пурраи андозҳо ба буҷетҳои тамоми сатҳҳо;
2) иштирок дар таҳияи лоиҳаҳои қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқи доир ба масъалаҳои андозбанди, аз ҷумла шартномаҳо бо дигар давлатҳо;
3) ба андозсупорандагон тавзеҳ додани ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳояшон;
4) сари вақт огоҳ намудани андозсупорандагон оид ба тағйирот дар қонунгузории андоз.
Моддаи 108. Асосҳои ҳуқуқии фаъолияти мақомоти андоз
Асосҳои ҳуқуқии фаъолияти мақомоти андоз Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсиони, ҳамин Кодекс ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои якҷояи Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси милли, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои меъёрии ҳуқуқии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил медиҳанд .
Моддаи 109. Принсипҳои фаъолияти мақомоти андоз
1. Мақомоти андози Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси Принсипҳои зерин фаъолият менамоянд :
1) қонуният;
2) риояи ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд;
3) таҳти назорат ва ҳисоботдиҳанда будан ба мақомоти болои.
2. Дар системаи мақомоти андоз таъсис ва фаъолияти ҳизбҳои сиёси ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятие, ки ҳадафҳои сиёси доранд, иҷозат дода намешавад. Кормандони мақомоти андоз ва воҳидҳои полиси андоз наметавонанд иҷрои фаъолияти хизматии худро бо қарорҳои ҳизбҳои сиёси ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъияти маҳдуд намоянд .
3. Мақомоти андоз фаъолияти худро дар ҳамбастаги бо дигар мақомоти давлати ва шаҳрвандон, инчунин мақомоти андози дигар давлатҳо дар асоси шартномаҳо ва ӯҳдадориҳои байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон амали менамоянд .
Моддаи 110. Вазъ ва сохтори мақомоти андози Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Мақомоти андози Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - "мақомоти андоз") аз мақоми ваколатдори давлати ва воҳидҳои дахлдори ҳудудии он - раёсатҳои андоз дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе, нозироти андоз дар шаҳру ноҳияҳо ва ноҳияҳои шаҳрҳо, нозироти андози андозсупорандагони калони назди мақоми ваколатдори давлати бо шӯъбаҳо дар вилоятҳо ва шаҳри Душанбе (минбаъд -"мақомоти андози ҳудудҳо") иборат буда, системаи ягонаи мутамаркази мақомоти андози Ҷумҳурии Тоҷикистонро ташкил медиҳанд.
2. Мақоми ваколатдори давлати мақоми марказии давлатии иҷроия буда, татбиқи амалии вазифаҳои мақомоти андозро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқи берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин карда, системаи мақомоти андози Ҷумҳурии Тоҷикистонро идора менамояд ва мустақиман ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон итоат мекунад.
Мақомоти андози ҳудудҳо воҳидҳои сохтории мақоми ваколатдори давлати дар маҳалҳо мебошанд ва мустақиман ба таври амуди (вертикали) ба мақомоти дахлдори болоии андоз итоат менамоянд.
3. Мақоми ваколатдори давлати ба системаи марказии мақоми ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил мешавад.
4. Мақоми ваколатдори давлати ва мақомоти андози ҳудудҳо шахси ҳуқуқи, дорои нишони мақомоти андоз, баланси мустақил, суратҳисобҳои махсус дар Хазинадории Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти он дар маҳалҳо, мӯҳр бо акси Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сабти номи худ ба забони давлати мебошад. Нишони мақомоти андоз ва нишони сарисинагии кормандони мақомоти андоз аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд .
5. Роҳбароии мақомоти андоз дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе, нозироти андоз дар ноҳияҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳои шаҳрҳо, нозироти андозсупорандагони калон бо шӯъбаҳо дар вилоятҳо ва шаҳри Душанбе иҷрои вазифаҳои ба зиммаи мақомоти андоз гузошташударо дар ҳудудҳои дахлдор таъмин намуда, фаъолияти воҳидҳои тобеашонро ташкил, ҳамоҳанг ва назорат мекунанд.
6. Мақомоти андоз дар масъалаҳои таъмини назорати давлатии пардохти пурра ва саривақтии андозҳо, ба истиснои ҳолатҳое, ки ҳамин Кодекс ситонидани андозҳоро ба дигар мақомот вогузор менамояд, дорои тамоми ваколатҳо мебошанд.
Моддаи 111. Ваколатҳои роҳбари якуми мақоми ваколатдори давлати
Роҳбари якуми мақоми ваколатдори давлати:
1) фаъолияти мақоми ваколатдори давлати ва мақомоти андози ҳудудҳо, дигар воҳидҳоеро, ки ба системаи мақоми ваколатдори давлати дохиланд, оид ба иҷрои вазифаҳо ва ӯҳдадориҳои ба зиммаи ин мақомот ва сохторҳо гузошташуда таъмин менамояд ва барои натиҷаи ин фаъолият ҷавобгар мебошад;
2) ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси ба вазифа таъин ва аз вазифа озод намудани муовинони худ, оид ба тасдиқи ҳайати шахсии аъзои коллегияи мақоми ваколатдори давлати таклифҳо пешниҳод менамояд;
3) мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии дар Ҷумҳурии Тоҷикистон амалкунанда оид ба музди меҳнат ҷадвали штати ва сметаи хароҷотро барои нигоадории мақомоти андоз, дигар корхона, ташкилот ва воҳидҳои тобеи мақоми ваколатдори давлати, тасдиқ менамояд, ки онҳо дар мақомоти молия ба қайд гирифта мешаванд ;
4) вазифаҳои функсионалии муовинони худро муайян мекунад, низомномаҳои идораҳо, шӯъбаҳои мустақил ва дигар воҳидҳои мақоми ваколатдори давлатиро, тасдиқ менамояд ва тибқи тартиби муқарраргардида фармонҳо, нишондодҳо, дастуруламалҳо ва тавсияҳои методи мебарорад ;
5) роҳбароии якуми мақомоти андози ҳудудҳоро ба вазифа таъин ва аз вазифа озод менамояд;
6) номгӯи мансабҳои кормондони мақомоти андоз, дигар корхона ва ташкилотҳои тобеи мақоми ваколатдори, давлатиро, ки аз ҷониби роҳбари якуми мақоми ваколатдори давлати ва роҳбароии мақомоти андози ҳудудҳо таъин ва озод карда мешаванд, муайян мекунад ;
7) тибқи тартиби муқарраргардида ба кормандони мақомоти андоз рутбаҳои тахассусӣ ва нишони сарисинагӣ медиҳад ;
8) бо тартиби муқарраршуда ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси ба кормандони мақомоти андоз додани рутбаҳои олии тахассусӣ тавсиянома пешниҳод мекунад .
9) фармонҳо, дастуруламалҳо ва нишондодҳои роҳбароии мақомоти андози поёниро ва воҳидҳои полиси андозро, ки хилофи ҳамин Кодекс ва дигар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, бекор менамояд ;
10) мутобиқи қонунгузории амалкунанда ба мақомоти давлати, шахсони мансабдори корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳо, сарфи назар аз шакли моликият ва ба иттиҳодияҳои ҷамъияти ҷиҳати бартараф намудани ҳолатҳое, ки ба содиршавии ҳуқуқвайронкуниҳои андоз мусоидат мекунанд, пешниҳодот ирсол медорад, ки баррасиашон ҳатми мебошад ;
11) дигар вазифаҳои муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии амалкунандаро иҷро менамояд.
Моддаи 112. Маблағгузори ва таъминоти моддию техникии мақомоти андоз
1. Маблағгузории хароҷоти мақомоти андоз аз ҳисоби буҷети ҷумҳурияви анҷом дода мешавад .
2. Тартиб ва меъёри таъминоти моддию техникии мақомоти андозро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд .
3. Молу мулки мақомоти андоз моликияти давлати мебошанд. Молу мулки номбаршуда хусуси гардонида намешавад .
Моддаи 113. Корманди мақоми андоз
1. Ба вазифаҳои кормандони мақомоти андози тамоми сатҳҳо шахсоне таъин мешаванд, ки ба талаботи тахассуси ҷиҳати ишғоли мансабҳое, ки мақоми ваколатдори давлати бо тартиби муқарраргардида тасдиқ менамояд, ҷавобгӯ мебошанд. Тибқи муқаррароти Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи хизмати давлатӣ" кормандони мақомоти андоз хизматчиёни давлатӣ ба ҳисоб мераванд .
2. Ба корманди мақоми андоз мутобиқи тартиби муқарраршуда рутбаи тахассусӣ дода мешавад (Конун аз 20.03.20008 № 376).
3. Рутбаҳои тахассусии кормандони мақомоти андоз, аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд. Низомнома дар бораи тартиби додани рутбаҳои тахассусӣ ба кормандони мақомоти андоз аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад .
4. Ба кормандони мақомоти андоз либоси расми дода шуда, намуна ва меъёри додани онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд.
5. Ба кормандони мақомоти андоз барои тасдиқи ваколатҳояшон шаҳодатномаи хизмати дода мешавад, ки намунаи онро мақоми ваколатдори давлати тасдиқ менамояд.
Моддаи 114. Хизмат дар мақомоти андоз
1. Хизмат дар мақомоти андоз тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳамин Кодекс танзим мегардад.
2. Кормандони мақомоти андоз мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқи аз аттестатсия мегузаранд.
3. Ба кормандони мақомоти андоз манъ аст:
1) дар баробари вазифаи асосӣ ҳамзамон иҷрои дигар кори музднок (ба истиснои фаъолияти илмӣ, эҷодӣ ва омӯзгорӣ) ва машғул шудан ба фаъолияти соҳибкорӣ;
2) дахолат намудан ба фаъолияти андозсупоранда доир ба масъалаҳое, ки ба мавзӯи санҷиш ё назорат алоқаманд нест;
3) аз андозсупоранда ба пули нақд рӯёнидани андозҳо, ҷаримаҳо, фоизҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ, ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи моддаи 87 ҳамин Кодекс;
4) истифода бурдани далели мавҷудияти вайронкунии андоз ба сифати асос барои дахолат кардан ё маҳдуд намудани дигар фаъолияти қонунии андозсупоранда;
5) талаб намудани пешниҳоди хуҷҷатҳо, баёнот ва маводе, ки ба мавзӯи санҷиши андоз дахл надорад;
6) истифода бурдан ва паҳн намудани иттилооти дар ҷараёни санҷиши андоз дар бораи андозсупоранда бадастоварда ба мақсадҳои дар ҳамин Кодекс пешбининагардида ва дигар амалҳои хилофи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон .
Моддаи 115. Муносибати баиниҳамдигарии мақомоти андоз бо мақомоти ҳокимияти давлати
1. Мақомоти андоз вазифаҳои қонунии худро новобаста аз мақомоти иҷроияи маркази ва маҳаллии ҳокимияти давлати, мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, молия ва дигар мақомоти давлати иҷро мекунанд ва бо ин мақомот ҳамкори менамоянд .
2. Мақомоти ҳокимияти давлати вазифадоранд ба мақомоти андоз ёри расонанд ва бо дархости онҳо бо мақсади таъмини иҷрои қонунгузории андоз ва муқаррар намудани назорати пардохти андозҳо маълумот пешниҳод намоянд. Агар қонунгузори тартиби дигарро муқаррар накарда бошад, дахолати ин мақомот ба фаъолияти мақомоти андоз ва воҳидҳои полиси андоз манъ аст .
3. Мақомоти гумрук ва дигар мақомоти ваколатдор, мақомоти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ вазифадоранд мунтазам бо тартиби муқарраршуда ба мақомоти андоз маълумоти барои иҷрои қонунгузории андоз зарурии дар ихтиёрашон бударо пешниҳод намоянд .
Моддаи 116. Ба дигар шахс додани ваколатҳо аз ҷониби роҳбар
Роҳбари мақоми андоз метавонад ба шахси мансабдори мақомоти андоз ваколатҳо ё ӯҳдадориҳои ба ӯ боваршуда ё тибқи қонунгузори ба зиммааш гузошташударо интиқол диҳад, ба истиснои ваколатҳое, ки дар қисми 2 моддаи 120 ҳамин Кодекс пешбини шудаанд.
Моддаи 117. Ҳисоботи солона
1. Дар ҷараёни шаш моҳи баъди анҷоми ҳар як соли молияви мақоми ваколатдори давлати дар нашрияи дастраси умум нашри ҳисоботро оид ба фаъолияти системаи андози Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд.
2. Ҳисобот бояд маълумоти зайлро дар бар гирад:
1) маблағи андозҳои ҷамъовардаи мақомоти андоз, бо нишон додани намуди андозҳое, ки мувофиқи онҳо ҷамъовари шудаанд ва нозироти андози ноҳияҳо (шаҳрҳо), ки андозҳо ба онҳо пардохта шудаанд (аз ҷониби онҳо ҷамъовари шудаанд);
2) маблағи қарзи андозҳо (бақияпулиҳо), бо назардошти тақсимот мутобиқи банди 1) ҳамин қисм;
3) хароҷотҳои мақомоти андоз дар рафти ҷамъоварии андозҳо;
4) маълумоти омори оид ба фароҳам овардани имтиёзҳои андоз ва батаъхиргузории бақияпулиҳо, аз ҷумла дар давоми соли ҳисоботии молияви;
5) инъикоси комёбиҳо ва норасоиҳо дар фаъолияти системаи мақомоти андоз;
6) руйхати насаб ва номи шахсони воқеи, номи шахсони ҳуқуқи, ки андозҳои ҳисобшуда, вале насупоридаи онҳо аз 5000 нишондиҳанда барои ҳисобҳо, ки қонунгузорӣ дар санаи 31 декабри соли молиявии ҳисоботӣ муқаррар кардааст, зиёд аст, инчунин бо зикри ҳаҷми бақияпули .
БОБИ 14. ҲУҚУҚ ВА ВАЗИФАҲОИ МАҚОМОТИ АНДОЗ
Моддаи 118. Ҳуқуқҳои мақомоти андоз
1. Агар ҳамин Кодекс тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, мақомоти андоз мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ доранд:
1) мутобиқи ҳамин Кодекс санҷишҳои андоз гузаронанд;
2) ҳангоми гузаронидани санҷишҳои андози андозсупоранда ё агенти андоз ҳуҷҷатҳоро, ки ба содир намудани ҳуқуқвайронкуниҳои андоз вобастаанд, гиранд ва доир ба ин амалҳо мувофиқи тартиби муқарраршуда ҳуҷҷат тартиб диҳанд. "Ҳамзамон хуҷҷат оид ба гирифтани хуҷҷатҳо тартиб дода мешавад ва аз ҷониби шахси мансабдори санҷишкунандаи мақоми андоз ва андозсупоранда (агенти андоз) имзо карда мешавад ва як нусхаи он дар дасти андозсупоранда (агенти андоз) мемонад ;
3) дар асоси огоҳномаи хатти андозсупоранда ё агенти андозро ба мақомоти андоз барои додани маълумот вобаста ба пардохти андозҳо (нигоҳ доштан, гузаронидан) аз ҷониби онҳо ё вобаста ба санҷиши андоз, инчунин дигар мақсадҳои марбут ба иҷрои қонунгузории андоз даъват намоянд. Ҳамзамон андозсупоранда ё агенти андоз бояд на дертар аз 5 рӯзи корӣ аз рӯзи бо тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс додани огоҳнома ба мақоми андоз ҳозир шавад ;
4) маблағи андозҳоеро, ки андозсупоранда бояд ба буҷет пардозад, тибқи ҳолат ва тартиби муқаррарнамудаи қисми 3 моддаи 44 ҳамин Кодекс бо роҳи ҳисоб кардан (бо истифодаи тарзҳои баҳодиҳии мустақим ва ғайримустақим) муайян намоянд;
5) дар рафти гузаронидани санҷиши андози шахсони воқеи ва ҳуқуқи тамоми ҳуҷҷатҳои молияви, китобҳои муҳосиби, ҳисобот, сметаҳо, маблағҳои нақд, қоғазҳои қиматнок ва дигар арзишҳои дар даст буда, ҳисобномаҳо, эъломияҳо ва дигар ҳуҷҷатҳои вобаста ба ҳисобкуни ва пардохти андозҳоро санҷанд, аз шахсони мансабдор ва дигар кормандони корхона (ташкилот) ва шахсони воқеи оид ба масъалаҳои дар рафти гузаронидани чунин санҷишҳо пайдошуда маълумот ва тавзеҳоти шифоҳи ва хатти гиранд;
6) мутобиқи қисми 2 моддаи 77 ҳамин Кодекс тамоми биноҳои истеҳсоли, анборҳо, биноҳои савдо ва дигар бинои корхонаҳо ва шахсони воқеиро, новобаста аз маҳали ҷойгиршави, ки барои гирифтани даромад ё барои нигоҳдории объетҳои андозбанди истифода мешаванд, аз назар гузаронанд ва бо усули хронометраж ва дигар усулҳо ташхис намоянд;
7) ба роҳбарон ва дигар кормандони мансабдори корхона, инчунин шахсони воқеи ҷиҳати бартараф намудани вайронкуниҳои ошкоршудаи қонунгузории андоз супоришҳо диҳанд, ки барои иҷро ҳатми мебошанд ва иҷрои онҳоро назорат намоянд ;
8) барои вайрон кардани қонунгузории андоз нисбати корхонаҳо, кормандони мансабдор ва шахсони воқеи муҷозоти андози ва ҷаримаҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс ва дигар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро истифода баранд;
9) мутобиқи ҳамин Кодекс аз корхонаҳо, шахсони мансабдори онҳо ва шахсони воқеи андозҳо, ҷаримаҳо ва фоизҳо ситонанд, аз ҷумла тавассути даъво ба суд;
10) оид ба далелҳои ҳуқуқвайронкунии андоз аз ҷониби шахсони мансабдори корхонаҳо ё шахсони воқеи протоколҳо тартиб диҳанд ;
11) дар рафти гузаронидани санҷиши андоз мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати, ки бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа карда шудааст, инвентаризатсияи молу мулки андозсупорандаро (ба истиснои молу мулки биноҳои истиқомати) гузаронанд ;
12) аз шахсони ҳуқуқи ва соҳибкорони инфироди оид ба фаъолияти соҳибкори ва амалиёти корхонаҳо ва шахсони воқеии санҷишшаванда танҳо барои мақсадҳои хизмати ва барои муайян кардани ӯҳдадориҳои андоз маълумот, маълумотнома ва ҳуҷҷатҳоро гиранд ;
13) тибқи тартиби муқарраргардида ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба мақомоти намояндаги ва иҷроияи маҳалии ҳокимияти давлати дар хусуси бекор намудани қарорҳояшон ва қарорҳои мақомоти поёнии онҳо, ки хилофи қонунгузории амалкунандаи андоз мебошанд, таклифҳо пешниҳод намоянд;
14) дар бораи баҳабсгирии молу мулк ва ситонидани маблағҳо аз суратҳисобҳои шахсони воқеи ва ҳуқуқи тибқи тартиби муқарраргардидаи Кодекси мазкур ва қонунгузорӣ дар соҳаи истеҳсолоти иҷро амал намоянд ;
14 (1)) мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси муфлис эътироф намудани андозсупоранда ба суд муроҷиат менамояд ;
15) ҳангоми мавҷудияти ҳолатҳои пешбининамудаи моддаҳои 92 ва 94 ҳамин Кодекс амалиёти хароҷотии шахсони ҳуқуқи ва воқеиро бо суратҳисобҳои ҷори ва дигар суратҳисобҳо, аз ҷумла бо арзи хориҷи, ба истиснои амалиёти хароҷоти бо мақсади иҷрои ӯҳдадориҳои андози, дар муассисаҳои бонкии Ҷумҳурии Тоҷикистон боз доранд ;
15(1)) тибқи тартиби муқарраргардида қарзи андозро аз ҳисоби маблағи дар суратҳисобҳои бонкӣ будаи андозсупоранда ва дебиторҳои он, инчунин пули нақде, ки аз ҷумла дар натиҷаи мӯҳр мондан ва инвентаризатсияи хазинаи андозсупоранда ошкор шудааст, ситонанд ;
16) дар рафти гузаронидани санҷиши андози худи бонкҳо санҷиши ҳаракати воситаҳои пули дар суратҳисобҳои мизоҷони бонкҳоро танҳо дар асоси қарори суд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонун анҷом диҳанд;
17) аз бонкҳо ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи иҷрои супоришҳои пардохтии тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқи гузошташудаи андозсупорандагон ва агентҳои андоз ва супоришҳои инкассавии (амрномаҳои) мақомоти андозро оид ба гузаронидани маблағи андозҳо аз суратҳисобҳои андозсупорандагон ва агентҳои андоз, инчунин ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс боздоштани амалиёти хароҷоти бо суратҳисобҳои андозсупорандагон ва агентҳои андоз мутобиқи банди 4 моддаи 76 ҳамин Кодекс, талаб намоянд ;
18) оид ба масъалаҳо марбут ба андозбандии андозсупорандаи санҷишшаванда аз бонкҳо ё дигар муассисаҳои молиявию кредити дар бораи мавҷудият ва рақамҳои суратҳисобҳои бонки, дар бораи бақия ва ҳаракати пулҳо дар ин суратҳисобҳо, бо риояи талаботи санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба фош накардани маълумоти дорои сирри тиҷорати, бонки, андоз ва дигар сирри қонунан ҳифзшаванда мутобиқи банди 4 моддаи 76 ҳамин Кодекс, маълумот гиранд ;
19) барои гузаронидани назорати андоз мутахассисон, коршиносон ва тарҷумонҳоро ҷалб (даъват) намоянд;
20) ба сифати шоҳид шахсонеро, ки барояшон ҳолатҳои барои гузаронидани назорати андоз аҳамиятдошта маълуманд, даъват намоянд;
21) дар асоси протоколҳо аз рӯи ҳодисаҳои вайронкунии қонунгузории андоз аз ҷониби шахсони мансабдори корхонаҳо ё шахсони воқеӣ қарори дахлдор қабул намоянд ;
22) мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс анборҳои андоз ва дидбонгоҳҳои аксизи таъсис диҳанд;
23) ба судҳо вобаста ба масъалаҳои иҷро кардани (накардани) қонунгузории андоз аз ҷониби андозсупорандагон ва (ё) агентҳои андоз даъво пешниҳод намоянд;
24) мутобиқи ҳамин Кодекс санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ таҳия намоянд, ки аз ҷониби роҳбари аввали мақоми ваколатдори давлатӣ ё шахси ваколатдори ӯро ивазкунанда тасдиқ карда мешаванд ва бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нашр мегарданд ;
24(1)) бо мақсади ҷорӣ намудани меъёрҳои пасттари андоз ва (ё) шаклҳои соддакардашудаи андозбандӣ бе кам намудани ҳаҷми воридоти андозҳо тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳои алоҳида бо истифода аз омилҳои тағйирёбандаи андозбандӣ (меъёри андоз, манбаи андоз ва ғайра) дар мӯҳлати на кам аз як соли тақвимӣ якҷоя бо мақомоти молия корҳои таҷрибавӣ ва тадқиқотӣ гузаронанд ;
25) оид ба пайдоиш, иҷро ва қатъи ӯҳдадориҳои андоз дар доираи салоҳияташон тавзеҳот диҳанд;
26) дурустии истифодаи мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискалиро назорат кунанд;
27) мақомоти андоз инчунин дорои дигар ҳуқуқҳое мебошанд, ки ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудаанд, ки амалӣ гардидани онҳо наметавонад барои шахсони сеюм хусусияти ҳатмӣ дошта бошад .
2. Мақомоти болоии андоз ҳуқуқ доранд қарорҳои мақомоти поёнии андозро дар ҳолати мувофиқ набудани онҳо ба қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон бекор кунанд .
Моддаи 119. ӯҳдадориҳои мақомоти андоз
1. Мақомоти андоз ӯҳдадоранд:
1) Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамин Кодекс, қонунҳои конститутсиони ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои якҷояи Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси милли, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои меъёрии ҳуқуқии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунан ҳифзшавандаи корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, инчунин шаҳрвандонро риоя намоянд;
2) татбиқи сиёсати давлатии андозро таъмин намоянд;
3) бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродиро тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ" анҷом диҳанд ;
4) баҳисобгирии пурра ва саривақтии андозсупорандагон, аз ҷумла супорандагони андоз аз арзиши иловашуда ва объектҳои андозбанди, баҳисобгирии андозҳои ҳисобшуда, пардохтшуда ва бақияпулиҳо, назорати ҳисобкунии дуруст, пурра ва саривақтии пардохти андозҳоро ба буҷет таъмин намоянд;
5) оид ба воридоти андозҳо ба буҷет ҳисобот тартиб диҳанд, баҳисобгири ва ҳисоботро оид ба маблағҳои имтиёзҳои додашудаи андоз аз рӯи гурӯҳҳои андозсупорандагон, намудҳои андозро ва имтиёзҳо, инчунин минтақаҳо таъмин намоянд;
6) муҷозоти молияви ва дигар муҷозот, ҷаримаҳо ва фоизҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро татбиқ намоянд ва сари вақт ситонанд;
7) мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқи санҷиши андозсупорандагонро гузаронанд;
8) нишондодҳои дастури ва методи доир ба масъалаҳои таҳти салоҳияташон қарордошта, инчунин мавод, китобча ва овезаҳо таҳия кунанд, дар воситаи ахбори умум оид ба ин масъалаҳо ахбори машварати ва тавзеҳоти нашр намоянд;
9) ба андозсупорандагон оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз тибқи мӯҳлат ва ҳолатҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс огоҳнома супоранд;
10) тибқи аризаи андозсупоранда дар мӯҳлати на дертар аз даҳ рӯз аз ҳисобномаи шахсии ӯ оид ба вазъи ҳисоббаробаркуни бо буҷет дар бораи иҷрои ӯҳдадориҳои андози нусха пешниҳод намоянд;
11) чораҳои таъмини иҷрои ӯҳдадориҳои андозро татбиқ намоянд ва қарзи андози андозсупорандаро мутобиқи ҳамин Кодекс ситонанд;
12) ба андозсупорандагон нусхаи санади санҷиши андоз ва қарори дахлдори мақоми андозро оид ба натиҷаи санҷиши андоз пешниҳод намоянд;
13) феҳристи давлати ва баҳисобгирии мошинҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискалиро пеш баранд;
14) бо тартиби муқарраршуда мактубҳо, шикояту аризаҳоро оид ба масъалаҳои таҳти салоҳияти мақомоти андоз қарордошта барраси намоянд;
15) ҳар моҳ ба мақомоти молия оид ба маблағҳои андози воқеан ба буҷет дохилшуда маълумот пешниҳод намоянд;
16) якҷоя бо мақомоти молия иҷрои қисми даромади буҷетро назорат намоянд;
17) оид ба иҷро ва ҳуқуқвайронкунии андоз маълумотро ҷамъовари ва талил кунанд, зуҳуроти манфии вобаста ба андозбандии шахсони ҳуқуқи ва воқеиро пешбини намоянд ва дар ин бора ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иттилоъ диҳанд;
18) якҷоя бо дигар мақомоте, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатдор намудааст, назорати асъориро анҷом диҳанд;
19) мувофиқи муқаррароти моддаи 89 ҳамин Кодекс маблағҳои аз андозҳои ҳисобшуда барзиёд супоридаи андозсупорандагонро ба ҳисоб гиранд ва (ё) ба андозсупорандагон баргардонанд;
20) сирри маълумоти оид ба андозсупорандагонро мувофиқи муқаррароти моддаи 123 ҳамин Кодекс нигоҳ доранд;
21) оид ба татбиқи қонунгузории андоз корҳои тавзеҳотиро анҷом диҳанд, ба андозсупорандагон шаклҳои ҳисоботи андозро пешниҳод кунанд ва тарзи тартибдиҳии онҳоро фаҳмонанд, аз ҷумла дар шакли хатти тартиби ҳисобкуни ва пардохти андозҳоро шарҳ диҳанд;
22) дар давоми 6 соли баъди ба охир расидани соли андоз нигоҳдории ҳуҷҷатҳо, аз ҷумла нусхаи ҳуҷҷатҳоеро, ки ба андозсупоранда дода шудаанд (квитансия ва ғайра) ва далели иҷрои ӯҳдадориҳои андози андозсупорандаро оид ба пардохти андозҳо ба буҷети давлатӣ тасдиқ мекунанд, инчунин санадҳои санҷиши андоз ва дигар ҳуҷҷатҳое, ки ба ин андозсупорандаи мушаххас муносибат доранд, таъмин намоянд. Ҳамаи ҳуҷҷатҳои дар боло зикргардида дар парвандаи шахсии андозсупоранда ҷамъ оварда мешаванд (парвандаи шахсии андозсупорандаро ташкил медиҳанд). Мақомоти андоз парвандаҳои шахсии андозсупорандагонро нисбати андозсупорандагон - шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ, инчунин шахсони воқеие, ки ӯҳдадоранд мутобиқи ҳамин Кодекс эъломияи андоз пешниҳод кунанд, ташкил менамоянд ;
23) ҳангоми дар рафти санҷиши андоз муайян намудани далелҳое, ки дорои аломатҳои ҷиноятҳои вобаста ба саркашӣ аз пардохти андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет мебошанд, ба мақомоти дахлдори ҳифзи ҳуқуқ маводҳоро дар давоми 10 рӯзи кории баъди қабули қарор тибқи санади санҷиши андоз барои чораҷӯӣ, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон фиристанд .
Барои мақсадҳои ҳамин банд далелҳои зерин, ки дорои аломатҳои ҷиноятҳои вобаста ба саркашӣ аз пардохти андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет мебошанд, ҳисобида мешаванд:
а) барои шахсони ҳукуқӣ - дар ҳолати дидаву дониста (қасдан) аз ҳисоби андоз дохил кардани нишондиҳандаҳои таҳрифшуда ё истифода кардани дигар усулҳои пинҳонкунии (кам нишон додани) даромадҳо ё зиёд кардани тарҳҳо (хароҷот), ки ба барилова ҳисоб гардидан ва (ё) напардохтани андозҳо дар ҳаҷми калон ё махсусан калон оварда расонидааст;
б) барои шахсони воқеӣ - дар ҳолати пешниҳод накардани эъломия дар бораи даромад ва дигар ҳисоботи андоз, вақте ки пешниҳоди чунин эъломия ва дигар ҳисоботи андоз ҳатмист ё дидаву дониста ба эъломия ё дигар ҳисоботи андоз дохил кардани нишондиҳандаҳои таҳрифшуда, ки ба барилова ҳисоб гардидан ва (ё) напардохтани андозҳо дар ҳаҷми калон ё махсусан калон оварда расонидааст .
24) фаъолияти мақомоти поёнии андоз ва корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои тобеъро назорат намоянд;
25) то оғози санҷиши андоз ҳуқуқ ва вазифаҳои андозсупоранда, инчунин ҳуқуқу ӯҳдадориҳои худро, ки ба гузарондаи ва натиҷаҳои санҷиши андоз алоқаманданд, фаҳмонанд;
26) таъмин намудани дастрасии андозсупорандагон бо иттилооти ба масъалаҳои андозбандии онҳо алоқамандбуда, аз ҷумла бо тартиби пешбининамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи иттилоот" бо роҳи дар ҷойҳои кушодаю намудори мақомоти андоз (дар лавҳаи эълонҳо) ҷойгир кардани санадҳои меъёрии ҳуқуқии масъалаҳои андозбандиро танзимкунанда;
Хориҷ карда шуд .
2. Мақомоти андоз инчунин дигар ӯҳдадориҳои пешбининамудаи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистонро иҷро менамоянд .
Моддаи 120. Тартиби татбиқи ҳуқуқҳои ба мақомоти андоз додашуда
1. Ҳуқуқҳои мақомоти андоз, ки дар бандҳои 1), 2), 5), 6), 10), 11), 12), 16), 17), 18), 20), 26) қисми 1 моддаи 118 ҳамин Кодекс пешбини шудаанд, ба ҳамаи кормандони мақомоти андоз дода мешаванд.
2. Ҳуқуқҳои мақомоти андоз, ки дар бандҳои 3), 7), 8), 9), 13), 14), 14(1)), 15), 15(1)), 19), 21), 22), 23), 24) ва 25) қисми 1 моддаи 118 ҳамин Кодекс пешбини шудаанд, ба роҳбари якуми мақоми ваколатдори давлати, муовини аввали он ва муовинони ваколатдор, роҳбарони якум ва муовинони роҳбарони якуми мақомоти андози ҳудудҳо дода мешаванд .
3. Ҳуқуқҳои мақомоти андоз, ки дар қисми 1 моддаи 118 ҳамин Кодекс пешбини шуда, дар қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда номбар нашудаанд, ба ҳамаи кормандони мақомоти андоз, ки мансабҳои сарнозир ва болотар аз онро ишғол менамоянд, дода мешаванд.
4. Дастуруламал оид ба татбиқи ҳуқуқҳои ба мақомоти андоз додашуда аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати таҳия, тасдиқ ва нашр карда мешавад.
Моддаи 121. Ҷавобгарии шахсони мансабдори мақомоти андоз
1. Кормандони мақомоти андоз барои иҷро накардан ё иҷрои номатлуби вазифаҳояшон, риоя накардани муқаррароти қонунгузори оид ба сирри давлати, хизмати, андоз, тиҷорати ва сирри пасандозҳо, суиистифода аз мансаби хизмати ва дигар амалҳои хилофи қонун мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарии интизоми, маъмури ё ба ҷавобгарии ҷинояти кашида мешаванд.
2. Зараре, ки ба андозсупоранда дар натиҷаи амалҳои ғайриқонунии кормандони мақомоти андоз расонида шудааст, тибқи тартиби муқаррарнамудаи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷуброн карда мешавад.
Моддаи 122. Ихтилофи манфиатҳо
Ба корманди мақоми андоз анҷом додани вазифаҳои хизмати дар ҳолатҳои зайл манъ аст, агар:
1) корманди мақоми андоз бо андозсупоранда алоқаи хешу табори дошта бошад; ё
2) нисбати корманди мақоми андоз андозсупоранда ё хеши вай манфиати мустақим ё ғайримустақими молияви дошта бошад.
Моддаи 123. Сирри маълумот (сирри андоз)
1. Мақомоти андоз, агентҳои андоз ва тамоми шахсоне, ки кормандони онҳо буданд ё мебошанд, вазифадоранд, ки сирри ҳама гуна маълумотро оид ба андозсупорандагон (ба истиснои маълумот дар бораи рақами мушаххаси андозсупоранда ва дигар маълумоти вобаста ба баҳисобгирии бақайдгирии андозсупорандагон), ки ҳангоми иҷрои ӯҳдадориҳои хизматиашон гирифтаанд, пинҳон нигоҳ доранд, Мақомоти андоз ва агентҳои андоз ҳуқуқ доранд чунин маълумотро тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати танҳо ба шахсони зерин пешниҳод намоянд:
1) ба дигар кормандони мақомоти андоз ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизмати ва бо мақсадҳои иҷрои ин вазифаҳо;
2) ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо мақсади тибқи қонун тафтиш намудани шахсе, ки қонунгузории андозро вайрон намудааст ё ҷиноят содир кардааст;
3) ба судҳо ҳангоми баррасии парванда оид ба муайян намудани ӯҳдадориҳои андози андозсупоранда ё ҷавобгари барои вайрон кардани қонунгузории андоз ё содир намудани ҷинояти вобаста ба андоз ё дигар ҷавобгарии ҷинояти;
4) ба мақомоти андози дигар давлатҳо мутобиқи шартномаҳои байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон;
5) ба мақомоти молия дар ҳамон ҳаҷме, ки барои таъмини иҷрои қонунгузори оид ба буҷет зарур аст ;
6) ба мақомоти гумрук барои татбиқи қонунгузории гумрук, инчунин ба мақомоте, ки мутобиқи ҳамин Кодекс барои мақсадҳои амали намудани андозбанди дорои ҳуқуқи ситонидани андозҳо мебошанд.
2. Шахсоне, ки мутобиқи қисми 1 ҳамин модда маълумот гирифтаанд, мутобиқи муқаррароти ҳамин модда махфияти маълумотро нигоҳ медоранд, ба истиснои ҳадди акале, ки барои ноил шудан ба мақсадҳои вобаста ба пешниҳоди маълумоти иҷозат додашуда зарур аст.
3. Ба истиснои ҳолатҳои гирифтани маълумот мутобиқи қисмҳои 1 ё 4 ҳамин модда шахсе, ки маълумотро мегирад ва додани онро ҳамин модда танзим менамояд, наметавонад маълумотро фош кунад ва ӯҳдадор аст ҳуҷҷатҳои дорои маълумотро ба мақомоти андоз баргардонад.
4. Маълумоти марбут ба андозсупорандаро танҳо бо розигии хаттии андозсупоранда ба шахси дигар додан мумкин аст.
БОБИ 15. Хориҷ карда шуд
Моддаи 124. Хориҷ карда шуд
Моддаи 125. Хориҷ карда шуд
Моддаи 126. Хориҷ карда шуд
Моддаи 127. Хориҷ карда шуд
Моддаи 128. Хориҷ карда шуд
Моддаи 129. Хориҷ карда шуд
Моддаи 130. Хориҷ карда шуд
БОБИ 16. ҲИФЗИ ҲУҚУҚИ ВА ИҶТИМОИИ КОРМАНДОНИ МАҚОМОТИ АНДОЗ
Моддаи 131. Ҳифзи ҳуқуқии кормандони мақомоти андоз
1. Кормандони мақомоти андоз намояндагони ҳокимияти давлати буда, таҳти ҳимояи давлат қарор доранд. Талаботи қонунии онҳо дар доираи салоҳияташон барои иҷро аз ҷониби шаҳрвандон ва шахсони мансабдор ҳатми мебошад .
2. Монеъ шудан ба иҷрои ӯҳдадориҳои хизматии кормандони мақоми андоз, таҳқири шаъну эътибори онҳо, таҳдид, зӯровари ё суиқасд ба ҳаёт, саломати ва молу мулки онҳо вобаста ба фаъолияти хизматиашон боиси ҷавобгарии пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мегардад .
3. Ҳифзи ҳаёт, саломати, шаъну эътибор ва молу мулки аъзои оилаи кормандони мақомоти андоз аз кирдорҳои ҷинояти вобаста ба иҷрои вазифаи хизматиашон тибқи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои қонунгузори ва (ё) меъёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини мегардад .
Моддаи 132. Таъминоти модди ва иҷтимоию маишии кормандони мақомоти андоз, ва аъзои оилаи онҳо
1. Давлат ҳифзи иҷтимоии кормандони мақомоти андозро кафолат медиҳад .
2. Таъминоти модди ва иҷтимоию маишии кормандони мақомоти андоз ва аъзои оилаи онҳо тибқи шарт, тартиб ва ҳаҷми барои хизматчиёни давлати муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хизмати давлати анҷом дода мешавад.
3. Намудҳо ва ҳаҷми таъминоти модди, аз ҷумла намуд ва андозаи маоши кормандони мақомоти андозро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд .
4. Хориҷ карда шуд .
5. Хориҷ карда шуд .
ҚИСМИ II. ҚИСМИ МАХСУС
ФАСЛИ IV. АНДОЗИ ДАРОМАД АЗ ШАХСОНИ ВОҚЕИ (АНДОЗ АЗ ДАРОМАДИ ШАХСОНИ ВОҚЕИ)
БОБИ 17. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 133. Андозсупорандагон
Шахсони воқеии резидент ва ғайрирезидент, ки мутобиқи моддаи 134 ҳамин Кодекс объекти андозбандишаванда доранд, супорандагони андоз аз даромад мебошанд.
Моддаи 134. Объекти андозбанди
1. Барои резидентҳо ба сифати объекти андозбандии даромад даромади андозбандишавандаи онҳо ба ҳисоб меравад, ки он ҳамчун фарқи байни даромади умуми дар соли тақвими ва маблағи тарҳшудаи хароҷоти пешбининамудаи ҳамин Кодекс барои ҳамин давра муайян карда мешавад.
2. Андозсупоранда - ғайрирезидент, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими фаъолият менамояд, нисбати даромади андозбандишавандае, ки ба муассисаи доими алоқаманд аст ва ҳамчун фарқи байни даромади умумии соли тақвими аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон марбут ба муассисаи доими (банди 3) қисми 8 моддаи 34 ҳамин Кодекс) ва маблағи нигоҳдошташудаи (хароҷоти) пешбининамудаи ҳамин Кодекс нисбати чунин даромад барои ҳамин давра муайян карда мешавад, супорандаи андоз аз даромад мебошад.
3. Даромади умумии ғайрирезидент, ки дар қисми 2 ҳамин модда зикр нашудааст, бояд аз манбаи пардохт бе нигоҳ доштани маблағ (бе тарҳкунии хароҷот), агар ин дар моддаи 164 ҳамин Кодекс пешбини шуда бошад, андозбанди карда шавад.
4. Шахси воқеи-ғайрирезидент, ки аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз меҳнати кироя ё аз фурӯш ё додани амволе, ки ба муассисаи доимиаш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд намебошад, даромад мегирад, нисбати даромади умумии чунин намуд дар соли тақвими бо кам кардани он ба маблағи нигоҳдошташудаи (хароҷоти) пешбининамудаи ҳамин Кодекс ва марбут ба чунин даромад барои ҳамин давра, супорандаи андоз аз даромад ба ҳисоб меравад.
Моддаи 135. Даромади умуми
1. Даромади умумии андозсупоранда-резидент аз даромадҳое иборат мебошад, ки вай аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифтааст.
2. Даромади умумии андозсупоранда-ғайрирезидент аз даромадҳое иборат мебошад, ки вай аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифтааст.
3. Ҳамаи намуди даромадҳои гирифташуда, ҳам дар шакли пули ва ҳам дар шакли асл (натурали), ба истиснои даромадҳо, ки мувофиқи ҳамин Кодекс аз андози даромад (андози фонди) озод карда шудаанд, ба даромади умуми дохил карда мешаванд, аз ҷумла:
1) даромадҳое, ки ҳамчун музди меҳнат гирифта шудаанд;
2) даромадҳо аз фаъолияте, ки кори кироя ҳисоб намешаванд;
3) ҳама гуна даромадҳои дигар.
Моддаи 136. Даромадҳое, ки дар шакли музди меҳнат гирифта мешаванд
1. Ҳама гуна пардохт ё манфиат, ки шахси воқеи аз кори кироя гирифтааст, аз ҷумла дар шакли натурали, даромади дар шакли музди меҳнат гирифташуда ба ҳисоб меравад, аз ҷумла, даромадҳо аз кори кирояи пешина дар шакли нафақа ё дигар шакл гирифташуда ё даромадҳо аз кори минбаъдаи кироя.
2. Барои мақсадҳои қисми 1 ҳамин модда арзиши манфиат аз кори кироя ба маблағи дар поён овардашуда, бо назардошти тарҳи ҳама гуна пардохтҳои корманд барои гирифтани ин манфиат баробар мебошад:
1) ҳангоми гирифтани қарз тибқи меъёри фоизи пасттар аз меъёри бозори барои чунин намуди қарзҳо - маблағи баробар ба фоизҳое, ки бояд тибқи меъёри бозори пардохта шаванд;
2) ҳангоми аз ҷониби корфармо ба корманди худ фурӯхтан ё ройгон додани молҳо, корҳо ё хизматрасониҳо - арзиши бозории чунин молҳо, корҳо ё хизматрасониҳо;
3) ҳангоми гирифтани кӯмак барои таҳсили корманд ё шахсони дар таъминоти он қарордошта (ба ғайр барномаҳои тайёри, ки бевосита ба иҷрои ӯҳдадориҳои корманд алоқаманданд) - арзиши кӯмак барои корфармо дар гирифтани маълумот;
4) дар ҳолати ба корманд ҷуброн кардани хароҷоте, ки бевосита ба кори кирояи ӯ алоқаманд нест - маблағи ҷуброн ;
5) ҳангоми бахшидани қарз ё ӯҳдадории корманд дар назди корфармо - маблағи қарз ё ӯҳдадории бахшидашуда;
6) ҳангоми пардохти подоши суғуртави тибқи шартномаҳои суғуртаи ҳаёт ва саломати ва дигар маблағҳои шабеҳ аз ҷониби корфармо - арзиши чунин подоши суғуртави ё маблағҳо барои корфармо;
7) дар дигар ҳолатҳо - арзиши бозории манфиат мутобиқи моддаи 32 ҳамин Кодекс.
3. Даромади умуми ҷуброни хароҷоти сафарҳои хизматиро мутобиқи меъёрҳои дар санадҳои меъёрии ҳуқуқи муқарраршуда, инчунин ҷуброни хароҷоти сафарҳои хизматиро аз ҷониби ташкилотҳои байналмилали ва муассисаҳои онҳо, фондҳо, ташкилотҳои ғайридавлати - ғайрирезидент аз ҳисоби маблағҳои шахсони дар боло номбаршуда дар бар намегирад.
4. Даромади умуми пардохтҳои намояндаги ва дигар хароҷоти шабеҳро (барои гузаронидани ҷашнҳо, ҷойгиронии меҳмонон ва ғайра), ки шахси воқеи гирифтааст, дар бар намегирад.
5. Арзиш ва хароҷоте, ки дар қисми 2 ҳамин модда номбар шудаанд, аксизҳо, андоз аз арзиши иловашуда ва дигар андозеро дар бар мегиранд, ки корфармо бояд вобаста ба аҳди арзишдошта супорад.
6. Даромади умумии шахси воқеи андози иҷтимоиро, ки корфармо ва ин шахс мутобиқи фасли IҶ ҳамин Кодекс мепардозанд, дар бар намегирад.
Моддаи 137. Даромадҳо аз фаъолияте, ки ба меҳнати кироя мансуб намебошад
1. Даромадҳои зерин даромад аз фаъолияте мебошанд, ки ба меҳнати кироя мансуб нестанд:
1) даромад аз фаъолияти соҳибкори, аз ҷумла:
- фоида аз фурӯш ё додани активҳое, ки мутобиқи моддаи 194 ҳамин Кодекс барои мақсадҳои фаъолияти соҳибкори истифода мешаванд;
- даромаде, ки барои розиги додан ҷиҳати маҳдуд намудани фаъолияти соҳибкори ё бастани корхона гирифта мешавад;
- маблағҳое, ки аз фурӯши воситаҳои асоси гирифта шуда, мутобиқи қисми 7 моддаи 153 ҳамин Кодекс ба даромад дохил карда шудаанд;
- хароҷоти ҷуброншаванда мутобиқи моддаи 193 ҳамин Кодекс;
2) даромад аз фаъолияти ғайрисоҳибкори, аз ҷумла:
- даромади фоизҳо;
- суди саҳмияҳо (дивидендхо);
- даромад аз иҷора ё кирояи молу мулк ;
- роялти;
- маблағи қарзи ба андозсупоранда бахшидаи қарздиҳанда;
- фоида аз фурӯш ё додани активҳое, ки барои фаъолияти соҳибкори истифода бурда намешавад;
3) ҳама гуна дигар даромад, ки дорои маънои афзоиши арзиши софи активҳои андозсупоранда мебошад, ба истиснои музди меҳнат ва ҳаҷми арзиши азнавбаҳодиҳии (азнавнархгузории) воситаҳои асосӣ .
хориҷ карда шуд .
2. Соҳибкорони инфироди, ба истиснои супорандагони андоз аз арзиши иловашуда, метавонанд дар асоси патент ё дигар низоми соддакардашуда, тибқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти андоз аз даромад, андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана қарор дода шаванд. Шакли патентии андозбанди, агар соҳибкори инфироди амалан кирояи қувваи кориро бо мақсади иҷрои фаъолияти соҳибкори анҷом диҳад, сарфи назар аз он, ки чунин кори кироя ҳуҷҷати ба расмият дароварда шудааст ё на, татбиқ намегардад .
3. Агар қонунгузории андоз тартиби дигар муқаррар накарда бошад, соҳибкорони инфиродӣ, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда супорандаи андоз аз даромад, андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана дар асоси патент ё дигар низоми соддакардашуда нестанд, бояд мутобиқи муқаррароти фаслҳои IX ва XIII ва боби 48 ҳамин Кодекс, агар дар давраи пешинаи давомнокиаш на зиёда аз 12 моҳи пурраи пай дар пайи тақвимӣ даромади умумии ин шахсон бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана аз ҳадди чоркаратаи барои мақсадҳои бақайдгирӣ ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс зиёд набошад, бо ин андоз, инчунин бо андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана фаро гирифта шаванд. Дар ин ҳолат, инчунин дар ҳолати қисми 4 ҳамин модда ба соҳибкори инфиродӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон шаҳодатнома дар хусуси бақайдгирӣ ба сифати соҳибкори инфиродӣ дода шуда, намудҳои фаъолиятеро, ки анҷом додани онҳо ба чунин соҳибкор манъ карда мешавад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд
4. Соҳибкорони инфиродие, ки даромади умумии онҳо дар давраи пешинаи давомнокиаш на зиёда аз 12 моҳи пурраи (пай дар пайи) тақвимӣ аз ҳадди чоркаратаи барои мақсадҳои бақайдгирӣ ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс зиёд бошад, ӯҳдадоранд ба пардохти андоз аз даромад мутобиқи муқаррароти фаслҳои IV ва VI, андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана, инчунин андозҳои дигар мутобиқи муқаррароти ҳамин Кодекс тибқи тартиб ва мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи моддаи 302 ҳамин Кодекс гузаранд .
5. Ҳар коргари кирояи (новобаста аз он ки кироякорӣ ба таври ҳуҷҷатӣ ба расмият дароварда шудааст ё не) соҳибкори инфиродӣ, ки фаъолияти соҳибкориро дар асоси шаҳодатнома дар хусуси бақайдгирӣ ба сифати соҳибкори инфиродӣ амалӣ менамояд, бояд мутобиқи музди меҳнати воқеии гирифтаи ин коргар бо андоз аз даромад ва андози иҷтимоӣ андозбандӣ карда шавад. Ҳамзамон барои мақсадҳои ҳисоб кардани андоз аз даромад ва андози иҷтимоӣ музди меҳнати чунин коргари кироя дар давраи аз 1 июли соли ҷорӣ то 30 июни соли оянда на камтар аз музди меҳнати номиналии миёнаи моҳонаи коргарони кироя дар шаҳру ноҳияҳои дахлдор, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли гузашта ташаккул ёфтааст, қабул карда мешавад .
6. Фаъолияти иқтисодии хориҷӣ барои мақсадҳои соҳибкории инфиродӣ, аз ҷумла содироту воридоти молҳо, танҳо аз ҷониби соҳибкорони инфиродӣ, ки дорандаи шаҳодатномаи бақайдгирӣ ба сифати соҳибкори инфиродӣ буда, тибқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон андозбандӣ мегарданд, амалӣ шуда метавонад .
Моддаи 138. Тасҳеҳи даромади умуми
Суди саҳмияҳо ва фоизҳое, ки шахсони воқеи гирифтаанд ва қаблан дар манбаи пардохтдар Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи моддаҳои 162 ё 163 ҳамин Кодекс андозбанди шудаанд, бояд аз даромади умуми хориҷ карда шаванд.
Моддаи 139. Ҳуқуқ ба тарҳкуниҳои шахси
1. Шахси воқеи ҳуқуқ дорад барои ҳар моҳи соли андози дар ҳаҷми як нишондиҳанда барои ҳисобҳо маблағ тарҳ намояд. Агар шахси воқеи корманд бошад, тарҳи маблағ танҳо нисбати музди меҳнат дар ҷои кори асосиаш иҷозат дода мешавад .
Даромади шахси воқеи, ки дар як сол аз 12 нишондиҳанда барои ҳисобҳо ё ба ҳисоби миёна як нишондиҳанда барои ҳисобҳо барои як моҳи тақвими зиёд набошад, бо андоз аз даромад андозбанди намегардад .
2. Шахсони воқеии зерин ҳуқуқ доранд барои ҳар моҳи соли андози дар ҳаҷми 10 нишондиҳанда барои ҳисобҳо тарҳ намоянд :
1) шахсони ба иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватанӣ баробаркардашуда, иштирокчиёни дигар амалиёти ҳарбӣ барои муҳофизати ИҶШС аз ҷумлаи хизматчиёни ҳарбие, ки дар қисмҳои ҳарбӣ, ситодҳо ва муассисаҳои ба ҳайати артиши амалкунанда шомилбуда хизмат кардаанд, собиқ партнзанҳо, ҷанговарони интернатсионалист, инчунин маъюбон аз давраи кӯдакӣ ва маъюбони гурӯҳҳои 1 ва 2 ;
2) шаҳрвандони беморшуда ва мубталои бемории шуоъ, ки дар натиҷаи оқибатҳои садамаҳо дар объектҳои атоми рух додааст; шахсони дар рафъи оқибатҳои чунин садамаҳо дар доираи минтақаи ҷудокуни иштирокдошта ;
шахсоне, ки дар давраи бартараф намудани оқибатҳои садамаҳо дар корҳои байстифодабари ё дигар корҳо дар объектҳои атоми иштирок намудаанд.
3. Шахси воқеи ҳуқуқ дорад андози иҷтимоиро, ки мутобиқи боби 35 ҳамин Кодекс анҷом додааст, тарҳ намояд.
4. Шахси воқеи ба тарҳи яке аз маблағҳои нисбатан калонтари дар қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда муқарраршуда ҳуқуқ дорад.
Моддаи 140. Меъёрҳои андоз аз даромад
1. Даромади андозбандишавандаи шахси воқеи аз рӯи меъёрҳои зерин аз даромад андозбанди мешавад, агар ҳамин Кодекс талаботи дигареро муқаррар накарда бошад :
+---+------------------------------------+---------------------------ҷ
|№№ | Миқдори даромади андозбандишаванда | Меъёр ва маблағи андоз |
| | (ба ҳисоби миёна дар як моҳ) | |
+---+------------------------------------+---------------------------+
| 1.| На зиёда аз нишондиҳанда | Аз даромад андозбанди |
| | барои ҳисобҳо |намешавад (меъёри сифри) |
+---+------------------------------------+---------------Т-----------+
|2. |Зиёда аз нишондиҳанда барои ҳисобҳо |8 фоиз аз маблағи даромади |
| |то 100 сомони |андозбандишавандаи зиёда аз|
| | |нишондиҳанда барои ҳисобҳо |
| | | |
+---+------------------------------------+---------------------------+
|3. |Зиёда аз 100 сомони |Маблағи андози сатри 2 ҷамъ|
| | |13 фоиз аз маблағи даромади|
| | |андозбандишавандаи зиёда аз|
| | |100 сомони |
+---+------------------------------------+---------------------------+
2. Барои мақсадҳои андозбанди ҳам маблағи даромади андозбандишаванда ва ҳам маблағи тарҳшаванда аз аввали сол ба тариқи афзоянда ҳисоб карда мешавад.
3. Даромади андозфаддишавандаи шахси воқеӣ -ғайрирезиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки коргари кироя мебошад, бо меъёри 25 фоиз андозбандӣ карда мешавад .
Моддаи 141. Озодкуни
Аз намудҳои зерини даромади шахсони воқеи андоз аз даромад гирифта намешавад:
1) даромад аз фаъолияти расмии дипломати ё консулии шахсе, ки шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошад;
2) даромад аз меҳнати кирояи шахсе, ки резидент ё шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошад ва дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли андози камтар аз 90 рӯз истиқомат дошт, агар чунин даромадро корфармо - ғайрирезидент диҳад ё аз номи ё аз ҳисоби корфармое диҳад, ки резиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошад ва онро муассисаи доимии ғайрирезидент дар Ҷумҳурии Тоҷикистон намепардозад;
3) арзиши молу мулки аз дигар шахси воқеи дар шакли тӯҳфа ё мерос гирифташуда, агар дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ барои гирифтани он боҷи давлатӣ падохта шуда бошад, ба истиснои даромад аз чунин молу мулк ва амволе, ки дар шакли музди меҳнат гирифта шудааст ;
4) арзиши тӯҳфаҳои аз шахсони ҳуқуқи гирифта, инчунин ҷоизаҳои (бурдҳои) дар намоиш ва мусобиқаҳо гирифташуда, аз ҷумла дар шакли пули, ки агар:
- тӯҳфаҳои аз шахсони ҳуқуқи гирифташуда дар ҳаҷми аз 100 нишондиҳанда барои ҳисобҳо дар як сол зиёд нест ;
- ҷоизаҳои (бурдҳои) дар намоишҳо ва мусобиқаҳои байналмилали гирифташуда дар ҳаҷми аз 500 нишондиҳанда барои ҳисобҳо дар як сол зиёд нест ;
- ҷоизаҳои (бурдҳои) дар намоишҳо ва мусобиқаҳои ҷумҳурияви гирифташуда дар ҳаҷми аз 100 нишондиҳанда барои ҳисобҳо дар як сол зиёд нест ;
5) нафақаҳои давлати, стипендияҳои давлати ва ҷубронпулиҳои давлати, аз ҷумла пардохт ва ҷубронпулиҳо барои дафн, ҳомиладори ва таваллуд, вобаста бо гум кардани қобилияти меҳнати (аз ҷумла мувақкатан), ва аз даст додани саробон;
6) алиментҳо аз ашхосе, ки онро мегиранд;
7) пардохтҳои якдафъаина, кӯмаки модди аз ҳисоби буҷет, ки мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқи дода мешаванд, инчунин кӯмаки башардӯстона (гуманитари), кӯмаки эҳсонкори, аз ҷумла ҳангоми офатҳои табий;
8) даромади шахси воқеӣ дар давоми як соли тақвимӣ аз фурӯш ё шакли дигари бегона кардани як манзили зист (хонаҳо, квартираҳо (ҳуҷраҳо), бӯстонсаройҳо ва амсоли он) ба пуррагӣ ё қисми он, ки моликияти шахси воқеии мазкур ба ҳисоб меравад ;
9) даромади шахси воқеи аз фурӯш ё шакли дигари бегона кардани молу мулки манқули модди, ба истиснои амволе, ки андозсупоранда дар фаъолияти соҳибкори истифода мебарад (бурдааст) ;
10) маблағи мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
11) пардохтҳои суғуртавие, ки тибқи шартномаҳои дорои хусусиятҳои ҷамъшаванда ва баргардонидашаванда дар доираи маблағҳои ба ҳисоби чунин шартномаҳо пардохтшуда гирифта шудаанд, дар ҳолате, ки подошҳои суғуртави аз рӯи чунин шартномаҳо аз ҳисоби ин шахси воқеи пардохта шудаанд, ва пардохтҳои суғуртавие, ки дар натиҷаи фавти шахси суғурташуда гирифта шудаанд;
12) даромадҳои замбӯрпарварон аз фурӯши асали оилаи замбӯри шахсиашон;
13) даромадҳо аз фурӯши маҳсулоти кишоварзи, ки дар қитъаи замини наздиҳавлиги парвариш (истеҳсол) карда шудааст, бе коркарди саноатии он;
14) маблағи маош, подошпулиҳо ва дигар маблағҳои пардохташуда вобаста ба адои хизмат (иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати) ба хизматичиёни ҳарби, шахсони ҳайати қатори ва роҳбарикунандаи системаи вазоратҳои мудофиа, корҳои дохили, Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии, Тоҷикистон, Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, воҳидҳои ҳифзи ҳуқуқи Агентии, назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Хадамоти гумруки назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи милли, инчунин дар системаи раёсати корҳои ислоҳии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ;
15) маблағҳое, ки барои супоридани хун гирифта мешаванд;
16) бурдҳо аз вомбаргҳои давлати ва лотереяҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардааст. Бурдҳо аз вомбаргҳо ва лотереяҳо дар мавриди ифодаи арзиши ҳаҷми бурд на зиёда аз 50 сомони ба як вомбарг ё лотерея ;
17) кӯмаки иҷтимоии суроғави, ёрдампули ва ҷубронпулиҳо, ба истиснои музди меҳнат, ки аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлати тибқи ҳаҷм ва тартиби муайяннамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдор дода мешаванд;
18) ҷуброни зарари ҷисмони ё дигар намуди зарари ба саломатии корманд вобаста ба иҷрои ӯҳдадориҳои меҳнати ва хизматияш расонидашуда, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
19) арзиши либоси махсус ва (ё) либоси расми ва пойафзол, воситаҳои ҳифзии инфироди ва кӯмаки аввалияи тибби, собун, воситаҳои безараркуни, шир ё дигар маҳсулоти истеъмолии ба он баробар барои истеъмоли табобатию профилактики додашуда тибқи меъёрҳо ва вобаста ба соҳаи фаъолият, ки мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқи аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар шудааст;
20) пардохтҳои суғуртави тибқи шартномаҳои суғуртаи ҳатмии масъулияти корфармо (аз ҳисоби маблағҳои корфармо) барои расонидани (ҳангоми расонидани) зарар ба ҳаёт ва саломатии корманд ҳангоми иҷрои ӯҳдадориҳои меҳнати (хизмати);
21) маблағи ҷуброни зарари модди, ки бо қарори суд муқаррар шудааст;
22) даромадҳои шахсони воқеие, ки мутобиқи дигар муқаррароти ҳамин Кодекс озод карда мешаванд;
23) даромадҳои дар моддаи 136 ҳамин Кодекс нишондодашудаи Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ, Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ, Қаҳрамони Тоҷикистон, шахсоне, ки бо ҳамаи се дараҷаи ордени Шараф мукофотонида шудаанд ва иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945, иштирокчиёни фалокати нерӯгоҳи барқи атомии Чернобил .
ФАСЛИ V. АНДОЗ АЗ ФОИДАИ ШАХСОНИ ҲУҚУҚИ
БОБИ 18. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 142. Андозсупорандагон
1. Супорандагони андоз аз фоидаи шахсони хуқуқи (минбаъд - "андоз аз фоида") корхонаҳои резиденти ва корхонаҳои хориҷи мебошанд, ба истиснои корхонаҳое, ки ҷавобгӯи шартҳои моддаи 302 ҳамин Кодекс мебошанд .
2. Ҳама гуна субъекти хориҷие, ки шахси воқеи намебошад, барои мақсадҳои фасли мазкур ба сифати корхона барраси мегардад, агар исбот накунад, ки вай бояд мутобиқи моддаи 189 ҳамин Кодекс чун соҳибии муштарак барраси гардад.
Моддаи 143. Объекти андозбанди
1. Объекти андозбандии корхонаи резиденти фоидаи он мебошад. Фоида фарқи мусбии байни даромади умумии андозсупоранда ва маблағҳои тарҳшаванда мебошад, ки дар боби 19 ҳамин Кодекс пешбини шудааст. Барои мақсадҳои ҳамин модда даромади умуми мувофиқи муқаррароти моддаи 135 ҳамин Кодекс муайян карда мешавад (аз ҷумла тамоми воридоте, ки боиси афзоиши активҳои софи андозсупоранда мегардад, ба истиснои воридоте, ки аз андоз аз фоида озод аст. Ҳамзамон амволе, ки ба сифати саҳм ба фонди оинномави гирифта шудааст, ҳамчун даромад барраси намегардад).
2. Объекти андозбандии корхонаи хориҷие, ки тавассути муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолият менамояд, фоида аз чунин фаъолият ба ҳисоб меравад, яъне даромади умумии он аз манбаъҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба муассисаи доими, ки ба маблағи тарҳшаванда нисбати чунин даромад пешбининамудаи ҳамин Кодекс кам карда шудааст.
3. Намудҳои даромади умумии корхонаи хориҷии пешбининамудаи моддаи 164 ҳамин Кодекс, ки ба муассисаи доимии он алоқаманд нестанд, агар манбаи даромад дар Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъ бошад, бояд бе тарҳи хароҷот дар манбаи пардохт андозбанди гарданд.
4. Ҳангоми аз ҷониби корхонаи хориҷи гирифтани даромад аз фурӯш ё супурдани молу мулк, ки бо муассисаи доимии он дар Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд нест, объекти андозбанди фоидаи аз чунин фаъолият гирифтаи он мебошад, яъне чунин даромади умумии он аз манбаъҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли тақвими мебошад, ки ба маблағи тарҳшавандаи нисбати чунин даромад пешбининамудаи ҳамин Кодекс кам карда шудааст ва ба чунин даромад дар ҳамин давра дахл дорад .
Моддаи 144. Меъёрҳои андоз
1. Бо назардошти қисми 2 ва 3 ҳамин модда фоидаи корхона, ки тибқи муқаррароти моддаи 160 ҳамин Кодекс ба маблағи зарари ба давраи дигар гузаронидашуда кам карда шудааст, бояд аз рӯи меъёри 15 фоиз андозбандӣ гардад, ба истиснои корхонаҳои соҳаҳои нақлиёт ва алоқа, хизматрасонӣ ва бонкҳо, ки фоидаи онҳо аз рӯи меъёри 25 фоиз андозбандӣ мегардад .
2. Намудҳои даромади умумии корхонаи хориҷи, ки дар қисми 3 моддаи 143 ҳамин Кодекс пешбини шудаанд, тибқи меъёрҳои моддаи 164 ҳамин Кодекс андозбанди мешаванд.
3. Фоидаи корхонаи хориҷи дар ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 4 моддаи 143 ҳамин Кодекс тибқи меъёри 25 фоиз андозбанди мешавад.
4. Фоидаи тавозунии воқеан бадастовардаи Бонки миллии Тоҷикистон ба буҷети давлатӣ аз рӯи меъёрҳое, ки дар моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи Бонки миллии Тоҷикистон" муқаррар шудаанд, пардохта мешавад .
Моддаи 145. Имтиёзҳо
1. Аз андозбанди аз фоида инҳо озоданд :
1) ташкилотҳои дини, эҳсонкори, буҷети, созмонҳои байниҳукумати ва байнидавлатии (байналмилалии) ғайритиҷорати, ба истиснои фоидае, ки онҳо аз фаъолияти соҳибкори мегиранд. Ҳамзамон чунин ташкилотҳо бояд баҳисобгирии ҷудогонаи фаъолияти асоси (фаъолияте, ки аз андоз аз фоида озод аст) ва фаъолияти соҳибкориро пеш баранд;
2) маблағгузарониҳои ройгон ва молу мулки ройгон, аъзоҳаққиҳо, хайрия ва грантҳое, ки ташкилотҳои ғайритиҷорати мегиранд ва барои фаъолияти ғайритиҷоратӣ истифода мебаранд ;
3) корхонаҳое, ки дар онҳо дар як вақт дар соли ҳисоботии андоз :
а) на камтар аз 50% шумораи кормандонро маъюбон ташкил медиҳанд, ва;
б) на камтар аз 50% маблағҳои музди меҳнат ва дигар таъминоти модди, аз ҷумла натурали, барои эҳтиёҷоти маъюбон сарф карда шудааст;
4) корхонаҳои наве, ки дар соҳаи истеҳсоли молҳо таъсис меёбанд, дар соли бақайдгирии давлати ва аз соле, ки баъди соли бақайдгирии ибтидоии давлати фаро мерасад, ҳангоми аз ҷониби муассиси онҳо бо назардошти ҳаҷмҳои ҳадди ақали инвеститсияҳои муқаррарнамудаи қонунгузори ба фонди оинномавии чунин корхонаҳо ворид намудани ҳаҷмҳои дар поён зикргардидаи инвеститсияҳо ба мӯҳлати :
- 2 сол, агар ҳаҷми инвеститсияҳо баробари аз 200 ҳазор доллари ИМА то 500 ҳазор доллари ИМА бошад ;
- 3 сол, агар ҳаҷми инвеститсияҳо баробари бештар аз 500 ҳазор доллари ИМА то 2 миллион доллари ИМА бошад;
- 4 сол, агар ҳаҷми инвеститсияҳо баробари бештар аз 2 миллион то 5 миллион доллари ИМА бошад;
- 5 сол, агар ҳаҷми инвеститсияҳо баробари бештар аз 5 миллион доллари ИМА бошад.
2. Ҳангоми ҳисоби мӯҳлати (давомнокии) озодкуни аз андоз аз фоида (таътили андоз) мутобиқи ҳамин банд аз нав бақайдгирии корхона, тағйирёбии моликони корхона, тағйирот дар шакли ташкилию ҳуқуқи ва монанди ин дигар чунин тағйирот ба инобат гирифта намешавад.
3. Имтиёзҳо аз андози фоида, ки дар қисми 1 ҳамин модда пешбинӣ шудаанд, нисбат ба шахсоне, ки андозбандиашон бо бобҳои 49, 50 ва 52 Кодекси мазкур ба танзим дароварда мешавад (ё қаблан дароварда шуда буд) татбиқ намегардад .
ФАСЛИ VI. МУҚАРРАРОТИ УМУМИИ МАРБУТ БА АНДОЗ АЗ ФОИДА ВА АНДОЗИ ДАРОМАД
БОБИ 19. ТАРҲҲО АЗ ДАРОМАДИ УМУМИ
Моддаи 146. Тарҳи хароҷот вобаста ба гирифгани даромад
1. Аз даромади умуми тамоми хароҷоти дар давраи ҳисоботи (андоз) кардашуда (марбут ба давраи ҳисоботи), ки бо гирифтани чунин даромад алоқаманд аст, аз ҷумла хароҷоти пардохти андозҳои пешбининамудаи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки ба ҳамин Кодекс мухолифат намекунанд, бо назардошти маҳдудиятҳои муқаррарнамудаи моддаи 158 ҳамин Кодекс, хароҷоти музди меҳнат, фароҳам овардани неъматҳои модди ва иҷтимои ба кормандон, ки таҳти андоз аз даромад қарор доранд, хароҷоти харидани ашёи хом, мавод, энергия тарҳ карда мешавад, ба истиснои хароҷоти сохтмон, харидани воситаҳои асоси ва васли онҳо, инчунин дигар хароҷоти дорои хусусияти асоси мутобиқи моддаи 195 ҳамин Кодекс ва хароҷоте, ки мутобиқи моддаи 147 ҳамин Кодекс ва дигар муқаррароти ҳамин боб бояд тарҳ нашаванд .
2. Тарҳи хароҷотро андозсупоранда ҳангоми мавҷудияти ҳуҷҷатҳои ба таври лозими ба расмият даровардашуда ва тасдиқкунандаи хароҷоти вобаста ба даромади умумии гирифта анҷом медиҳад.
3. Агар ҳамон як хароҷот дар якчанд моддаи хароҷот пешбини шуда бошад, дар ин сурат ҳангоми ҳисоби фоидаи андозбандишаванда (даромади андозбандишаванда) ин хароҷот танҳо як маротиба тарҳ карда мешавад.
4. Ҷарима, фоизҳо (пеня), ноустувории ҳисобшуда ё қабулшудаи вобаста ба гирифтани даромади умуми, ки бояд аз ҳисоби андозсупоранда пардохта шаванд (шудаанд), ба истиснои онҳое, ки бояд ба буҷет ворид гарданд, тарҳ карда мешаванд.
Моддаи 147. Хароҷоте, ки тарҳ карда намешавад
1. Тарҳ нисбати хароҷоте, ки ба фаъолияти соҳибкори алоқаманд нест, иҷозат дода намешавад. Тарҳ нисбати хароҷоти вобаста ба сохтмон, истифодабари ва нигоҳдории объектҳое, ки ба фаъолияти соҳибкори (истеҳсолоти асоси) алоқаманд нестанд, сурат намегирад.
2. Тарҳи маблағҳои пешбининамудаи ҳамин боб иҷозат дода намешавад, агар он ҷавобгӯи талаботи моддаи 146 ҳамин Кодекс набошад.
3. Ҳеҷ гуна тарҳ нисбати хароҷоти намояндаги ва дигар хароҷоти шабеҳ (гузаронидани ҷашнҳо, ҷойгиронии меҳмонон ва ғайра) иҷозат дода намешавад.
4. Қисми 3 ҳамин модда нисбати андозсупорандае, ки фаъолияти соҳибкориаш дорои хусусияти фароғати мебошад, татбиқ намегардад, агар хароҷот дар доираи чунин фаъолият анҷом дода шавад.
5. Тарҳ нисбати ҳиссаҷудокуниҳо ба фондҳои захирави танҳо мувофиқи муқаррароти моддаҳои 150 ва 151 ҳамин Кодекс анҷом дода мешавад.
6. Шахси воқеи наметавонад тарҳи хароҷотро барои истеъмоли шахси ё хароҷоти вобаста бо меҳнати кирояи худ анҷом диҳад.
7. Тарҳ нисбати арзиши молу мулки ройгон (хайрия) додашуда, корҳо ва хизматрасониҳои ройгон (эҳсонкорона), ба истиснои ҳолати пешбининамудаи моддаи 148 ҳамин Кодекс, анҷом дода намешавад .
8. Тарҳ нисбати хароҷоти марбут ба мошинҳои сабукрав, ки дар ҳама давра дар ҷараёни давраи андоз дар ихтиёри кормандон ё саҳҳомон (иштирокчиёни андозсупоранда) қарор дошт, аз ҷумла истифодаи он барои кашондани кормандон ба ҷои кор ва баръакс, анҷом дода намешавад.
Моддаи 148. Тарҳ барои пардохтҳои эҳсонкори
Сарфи назар аз муқаррароти моддаи 147 ҳамин Кодекс, тарҳи пардохтҳо барои ташкилоти эҳсонкори ва иҷрои фаъолияти эҳсонкори мутобиқи қисмҳои 2 ва 3 моддаи 17 ҳамин Кодекс дар ҳаҷми воқеии маблағҳои пардохтшуда, аммо на бештар аз 10 фоизи фоидаи (даромади) андозбандишавандае, ки бе назардошти маблағҳои мутобиқи ин модда тарҳшуда, муайяншаванда (муайяншуда) иҷозат дода мешавад. Ҳангоми пардохтҳои эҳсонкори дар шакли молу мулк маблағи воқеии пардохтҳои эҳсонкори хурдтарини яке аз ин ду бузургиҳо - арзиши бозории молу мулк ё арзиши аслии он ба ҳисоб меравад
Моддаи 149. Маҳдудияти тарҳи маблағҳо нисбати фоизҳо
1. Агар дар қисми 2 ҳамин модда тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, ҳаҷми дар асл пардохтшудаи (ҳангоми истифодаи усули ҳисобу замкуни пардохтшавандаи) фоизҳо барои ҳар як кредит (қарз) тарҳ карда мешавад, аммо ба андозаи на бештар аз маблағи секаратаи фоизҳои бо истифодаи меъёри азнавмаблағгузории (рефинансирование) Бонки миллии Тоҷикистон ҳисобшуда (бояд ҳисоб карда шавад), ки дар давраи андоз амал мекунад. Ҳамин банд нисбати фоизҳои супоридашаванда тибқи шартномаҳои иҷораи молияви (лизинг) низ татбиқ мегардад.
2. Нисбати корхона, агар зиёда аз 25 фоизи сармояи оинномавиаш мустақим ё ғайримустақим ба ғайрирезидентҳо ё шахсони ҳуқуқии аз андоз аз фоида озод тааллуқ дошта бошад, доир ба ҳар як кредити (қарзи) истифодашуда, дар доираи давраи андоз фоизҳо мувофиқи қисми 1 ҳамин модда тарҳ карда мешаванд, аммо ҳамзамон маблағи ниҳоии фоизҳое, ки мувофиқи қисми 1 ҳамин модда метавонанд тарҳ шаванд, бо маблағҳои зерин маҳдуд мегарданд:
1) ҳама гуна даромади фоизии чунин корхона, ҷамъи
2) 50 фоизи бузургие, ки дар натиҷаи кам кардани даромади умумии (ғайр аз даромади фоизии) ин корхона ба тарҳҳои мутобиқи боби мазкур иҷозатшуда, ба истиснои тарҳ нисбати фоизҳо, ҳосил шудааст.
Моддаи 150. Тарҳ нисбати қарзҳои беэътимод (шубҳанок)
1. Андозсупорапдагон нисбати қарзҳои беэътимоди (шубҳаноки) вобаста ба таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо ба тарҳ ҳуқуқ доранд, агар даромади марбут ба онҳо қаблан ба даромади умумие, ки аз фаъолияти соҳибкори гирифта шудааст, дохил карда шуда бошад.
2. Тарҳ нисбати қарзи беэътимод (шубҳанок) ҳангоми чун қарзи беарзиш аз дафтарҳои муҳосибавии андозсупоранда аз ҳисоб баровардани он иҷозат дода мешавад.
3. Бонкҳо, ширкатҳои кредити ва ташкилотҳои амонатии кредитии хурд тибқи тартиби муқарраршуда таъсисёфта ба тарҳи ҳиссаҷудокуниҳо ба захира барои пӯшонидани талафҳои эҳтимоли доир ба кредитҳо (қарзҳо) (минбаъд дар ин қисм - захира) мувофиқи қоидаҳои ташаккули ин захира ва таснифи кредитҳои (қарзҳои) муқаррарнамудаи Бонки миллии Тоҷикистон ҳуқуқ доранд. Тарҳи маблағ нисбати ҳиссаҷудокуниҳо ба захира доир ба тамоми гурӯҳҳои кредитҳо (қарзҳо), ба истиснои ҳиссаҷудокуниҳо аз рӯи кредитҳои (қарзҳои) стандарти иҷозат дода мешавад. Маблағи тарҳи иҷозатшуда 70 фоизи бузургиеро ташкил мекунад, ки аз рӯи ҳиссаҷудокуниҳо доир ба тамоми гурӯҳҳои кредитҳо (қарзҳо), ба истиснои ҳиссаҷудокуниҳо доир ба кредитҳои (қарзҳои) стандарти бо чунин тартиб муайян мегардад: бузургии захира дар охири сол тарҳи бузургии захира дар аввали сол ҷамъи ҳиссаҷудокуниҳо дар давоми сол ба захира вобаста ба кредитҳои (қарзҳои) беэътимоди аз ҳисоб баровардашуда тарҳи ҳиссаҷудокуниҳо дар давоми сол ба захира доир ба кредитҳои (қарзҳои) воқеан баргардонидашуда. Дастуруламал оид ба муайян намудани маблағи иҷозатшавандаи тарҳро мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Бонки миллии Тоҷикистон ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд .
Моддаи 151. Тарҳи ҳиссаҷудокуниҳо ба фондҳои захиравии суғурта
Шахси ҳуқуқие, ки ба фаъолияти суғуртави машғул аст, ҳуқуқ дорад тарҳи ҳиссаҷудокуниҳоро ба фондҳои захиравии суғуртави мувофиқи тартиб ва меъёрҳое, ки бо пешниҳоди Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақоми ваколатдори давлати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, анҷом диҳад.
Моддаи 152. Тарҳ нисбати хароҷот барои тадқиқоти илми, корҳои лоиҳакаши ва таҷрибавию конструктори
Тарҳ нисбати хароҷот барои тадқиқоти илми, корҳои лоиҳакаши ва таҷрибавию конструктории вобаста ба гирифтани даромади умуми, ба истиснои хароҷот барои харидани воситаҳои асоси, васли онҳо ва дигар хароҷоти дорои хусусияти асоси, анҷом дода мешавад. Асос барои тарҳи ин хароҷот ҳуҷҷатҳои лоиҳавию сметави, санади корҳои иҷрошуда ва дигар ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда оид ба анҷом додани корҳои дахлдори тадқиқоти илми, лоиҳакаши ва таҷрибавию конструктори ба ҳисоб мераванд.
Моддаи 153. Тарҳи маблағҳои ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ ва дигар тарҳҳо аз рӯи воситаҳои асосии истеҳлокшаванда
1. Ҳиссаҷудокунии истеҳлоки доир ба воситаҳои асосие, ки дар фаъолияти соҳибкори истифода мешаванд, бояд мувофиқи муқаррароти ҳамин модда тарҳ карда шаванд.
Барои мақсадҳои ҳамин Кодекс ҳиссаҷудокунии истеҳлоки доир ба воситаҳои асоси ва акивҳои ғайримодди, ки дар фаъолияти соҳибкори истифода намешаванд (дар фаъолияти ғайрисоҳибкори истифода мешаванд) ҳисоб ва тарҳ карда намешаванд.
Ҳиссаҷудокунии истеҳлокӣ доир ба воситаҳои асосӣ ва активҳои ғайримоддии дар давоми соли тақвимӣ ба тавозун (баланс) дохилшудае, ки дар фаъолияти соҳибкорӣ истифода мешаванд, аз моҳи минбаъдаи тақвимии дар амал истифода шудани ин воситаҳо ва активҳо иҷозат дода мешавад .
2. Ба активҳои истеҳлокшаванда замин, асарҳои санъат, захираҳои молию модди, аз ҷумла сохтмони нотамом ва таҷҳизоти насб нашуда, амволе, ки арзиши онҳо дар соли ҷори ҳангоми муайян намудани фоидаи андозбандишаванда пурра тарҳ карда мешавад ва дигар активҳои фарсуданашуда дохил намешаванд.
3. Воситаҳои асосии истеҳлокшаванда ба гурӯҳҳои дорои меъёрҳои зерини истеҳлоки тақсим мешаванд:
+-----+------------------------------------------+-------------------ҷ
|Гурӯҳµ Намуди молу мулк | Меъёри |
| | |истеҳлоки (бо фоиз)|
+-----+------------------------------------------+-------------------+
| 1. |Техникаи автотрактории роҳсози; асбобу | |
| |анҷом ва лавозимоти махсус; мошинаҳои | |
| |электронии ҳисоббарор, дастгоҳу воситаҳои | 20 |
| |маҳалии коркарди маълумот, таҷҳизоти | |
| |электрони ва воситаҳои алоқа. | |
+-----+------------------------------------------+-------------------+
| 2. |Автомобилҳои боркаш, автобусҳо, | |
| |автомобилҳои махсус ва автопритсепҳо, | |
| |нақлиёти ҳавои. Мошинаҳо ва таҷҳизот барои| |
| |тамоми соҳаҳои саноат, истеҳсолоти | 15 |
| |рехтагари; таҷҳизоти оҳангарию прессҳо; | |
| |таҷҳизоти сохтмон; мошинаҳо ва таҷҳизоти | |
| |кишоварзи; автомобилҳои сабукрав; | |
| |мебели идора. | |
+-----+------Т--------------Т---Т------Т---------+-------------------+
| 3. |Воситаҳои нақлиёти роҳи оҳан, баҳри ва | |
| |дарёи; мошинаҳо ва таҷҳизоти қуввадиҳанда;| |
| |таҷҳизоти гармидиҳандаи техники, таҷҳизоти| 8 |
| |турбини, муҳаррикҳои электрики ва | |
| |генераторҳои дизели. Воситаҳои интиқоли | |
| |барқ; хатҳои қубур | |
+-----+----------------------Т-------------------+-------------------+
| 4. |Бино, иншоот ва иморатҳо. | 7 |
+-----+-----Т-------Т----------------------------+-------------------+
| 5. |Активҳои истеҳлокшавандае, ки ба дигар | |
| |гурӯҳ шомил нашудаанд. | 10 |
+-----+---Р--------------------------------------+-------------------+
4. Ҳиссаҷудокунии истеҳлоки доир ба ҳар гурӯҳи воситаҳои асоси (минбаъд - "гурӯҳ") бо роҳи татбиқи меъёри дар қисми 3 ҳамин модда нишондодашуда, нисбат ба баланси арзиши гурӯҳ дар охири соли андоз ҳисоб карда мешавад .
5. Ҳиссаҷудокунии истеҳлоки барои бино, иншоот ва иморатҳо (минбаъд - "иморат") на аз рӯи гурӯҳ балки барои ҳар як иморат алоҳида ҳисоб карда мешавад.
6. Баланси арзиши гурӯҳ дар охири соли андози ба маблағе баробар аст, ки бо тариқи зайл муайян карда мешавад (вале бояд аз сифр кам (манфи) набошад):
1) баланси арзиши гурӯҳ дар охири соли гузашта, бо назардошти тарҳи маблағҳои истеҳлоки барои соли гузашта, инчунин маблағе, ки дар қисмҳои 8 ва 9 ҳамин модда пешбини шудааст; ҷамъи
2) арзиши воситаҳои асоси мутобиқи қисми 1 моддаи 153 ва моддаи 195 Кодекси мазкур (бе дарназардошти зиёдшавии арзиши активҳо дар натиҷаи азнавбаҳодиҳӣ (азнавнархгузорӣ) тибқи Кодекси мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон), ки дар давоми сол ба гурӯҳ ҷамъ мешавад ;
3) маблағи ҳангоми фурӯши воситаҳои асоси дар давоми соли андози гирифташуда, ки дар асоси нархи фурӯш муқаррар мешавад.
7. Агар баланси арзиши гурӯҳи муайяни воситаҳои асосӣ дар охири соли андозбандӣ аз сифр кам бошад, андозсупоранда бояд бузургии мутлақи чунин баланси арзишро ҳамчун даромад ба даромади умумӣ ҳамроҳ намояд ва баланси арзиши чунин гурӯҳи воситаҳои асосиро ба сифр баробар кунад .
Бузургии манфии баланси арзиши гурӯҳи муайяни воситаҳои асосӣ маънои онро дорад, ки дар давоми соли андозбандӣ маблағи аз фурӯши воситаҳои асосии ин гурӯҳ бадастомада аз маблағи (бузургии) баланси арзиши ин гурӯҳи воситаҳои асосӣ дар охири соли гузашта бо тарҳи истеҳлок барои соли гузашта бо назардошти (зам кардани) арзиши воситаҳои асосие, ки ба гурӯҳ дар давоми соли андоз илова карда шудаанд, зиёд мебошад.".
8. Агар баланси арзиши гурӯҳ дар охири сол камтар аз 50 нишондиҳанда барои ҳисобҳоро ташкил намояд, маблағи баланси арзиши гурӯҳ бояд тарҳ карда шавад .
9. Агар тамоми воситаҳои асосии гурӯҳ фурӯхта, дода ё барҳам дода шуда бошад, баланси арзиши гурӯҳ дар охири соли андози бояд тарҳ карда шавад.
10. Арзиши воситаҳои асосии барои иҷораи молияви (лизинг) додашуда (аз рӯи иҷораи молияви (лизинг) гирифташуда) дар тавозуни (баланси) арзиши гурӯҳи дахлдори иҷорагиранда ҳисоб карда мешавад.
11. Барои иҷорадиҳанда маблағи асосие, ки барои воситаҳои асосии ба иҷораи молияви (лизинг) додашуда ба ӯ пардохта шудааст, ҳамчун маблағе барраси мегардад, ки ҳангоми фурӯши чунин воситаҳои асоси барои мақсадҳои банди 3) қисми 6 моддаи мазкур гирифта шудааст, агар воситаҳои асоси ба баланси арзиши гурӯҳ то интиқоли онҳо ба иҷораи молияви (лизинг) дохил карда шуда бошанд. Барои иҷорагиранда маблағи асосие, ки он ба иҷорадиҳанда мепардозад, ҳамчун нархи хариди воситаҳои асоси барраси мегардад .
хориҷ карда шуд .
Моддаи 154. Тарҳҳо нисбати хароҷоти таъмири воситаҳои асосии истеҳлокшаванда
1. Тарҳи маблағ нисбати ҳар як гурӯҳ оид ба хароҷоти таъмири воситаи асосии шомили ҳамин гурӯҳ иҷозат дода мешавад.
2. Тарҳи маблағ мувофиқи қисми 1 ҳамин модда доир ба хароҷоти таъмир дар ҳаҷми воқеии маблағҳои чунин таъмир, вале на бештар аз 10 фоизи баланси арзиши гурӯҳ дар охири соли андоз, аз моҳи минбаъда иҷозат дода мешавад .
3. Маблағи воқеии хароҷоти таъмир зиёда аз 10 фоизи баланси арзиши гурӯҳ ба афзоиши баланси арзиши гурӯҳ дохил карда мешавад.
хориҷ карда шуд .
Моддаи 155. Тарҳи хароҷот нисбати саҳмҳои суғуртави
Саҳмҳои суғуртави, ки суғуртакунандагон дар асоси шартномаҳои суғурта месупоранд, ба истиснои саҳмҳои суғуртави тибқи шартномаҳои дорои хусусияти ҷамъшаванда ва баргардонидашаванда, бояд тарҳ карда шаванд.
Моддаи 156. Хароҷот барои корҳои ҷустуҷӯию геологи ва омодаги ба истихроҷи захираҳои табий
1. Хароҷот оид ба корҳои ҷустуҷӯию геологӣ ва омодагӣ ба истихроҷи захираҳои табиӣ ҳамчун маблағгузорӣ ба воситаҳои асосие, ки гурӯҳи алоҳидаро ташкил медиҳанд, баррасӣ мегардад ва бояд аз даромади умумӣ мутобиқи моддаи 153 ҳамин Кодекс дар намуди ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ тибқи меъёри истеҳлоки воситаҳои асосии гурӯҳи 2 тарҳ карда шавад .
2. Ҳамин модда ҳамчунин нисбати хароҷоти андозсупоранда барои активҳои ғайримоддии вобаста ба гирифтани ҳуқуқ барои иҷрои корҳои ҷустуҷӯию геологи, коркард ё истифодаи захираҳои табий татбиқ мегардад.
Моддаи 157. Хароҷот барои активҳои ғайримодди
1. Ба активҳои ғайримодди хароҷоти шахсони воқеи ва ҳуқуқи барои объектҳои ғайримодди (объектҳои моликияти ғайримодди ба монанди литсензия, патенти ихтирооти, тамғаи савдо, ҳуқуқи муаллифи, шартнома оид ба истифодаи номи шахси ҳуқуқи, таъминоти барномави ва ғайра), ки дар давоми на камтар аз дувоздаҳ моҳ истифода мегарданд, дохил мешаванд, агар мӯҳлати истифодабарии хизматии онҳо маҳдуд бошад.
2. Хароҷот барои активҳои ғайримоддӣ ҳамчун маблағгузорӣ ба воситаҳои асосие, ки гурӯҳи алоҳидаро ташкил медиҳанд, ба назар гирифта мешавад ва бояд аз даромади умумӣ мутобиқи моддаи 153 ҳамин Кодекс дар намуди ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ тибқи меъёри истеҳлоки воситаҳои асосии гурӯҳи 5 тарҳ карда шавад .
3. Ба арзиши активҳои ғайримоддии истеҳлокшаванда хароҷот барои харид ё истеҳсоли онҳо дохил карда намешавад, агар онҳо ҳангоми ҳисоби фоидаи андозбандишавандаи андозсупоранда тарҳ шуда бошад.
4. Ҳамин модда нисбати активҳои ғайримоддие, ки дар моддаи 156 ҳамин Кодекс зикр шудаанд, татбиқ намегардад.
Моддаи 158. Маҳдудияти тарҳ нисбати андозҳо ва ҷаримаҳо
Тарҳ оид ба андозҳо ва ҷаримаҳо танҳо нисбати инҳо иҷозат дода намешавад:
1) андоз аз даромад ё андоз аз фоидае, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё дар дигар давлатҳо супорида шудаанд;
2) ҷаримаҳо ва фоизҳое, ки ба буҷети Ҷумҳурии Тоҷикистон ё буҷети дигар давлат пардохта шудаанд (бояд пардохта шаванд);
3) андози ҳадди ақал аз даромадҳо .
Моддаи 159. Зарар ҳангоми фурӯш ё супоридани амволе, ки дар фаъолияти соҳибкори истифода намешавад
Зараре, ки аз фурӯш ё супоридани молу мулк (ба истиснои амволе, ки барои фаъолияти соҳибкори истифода мешавад ё амволе, ки фоидаи фурӯш ё супоридани онҳо аз андоз озод аст) расонида мешавад, аз ҳисоби фоидаи фурӯш ё супоридани чунин молу мулки дигар ҷуброн мегардад. Агар ҷуброни зарар дар ҳамон сол имконнопазир бошад, он ба давраи минбаъдаи то 3 солро дарбаргиранда гузаронида мешавад ва аз ҳисоби фоидаи аз фурӯш ё супоридани дигар чунин молу мулк гирифташуда ҷуброн мегардад. Зарари дар ҳамин модда пешбинишуда набояд аз даромади умуми барои мақсадҳои андоз аз фоида ё андоз аз даромад тарҳ карда шавад .
Моддаи 160. Ба давраи дигар гузаронидани зарар
1. Нисбати корхона барзиёдии тарҳҳои имконпазир нисбат ба даромади умуми (зарар аз фаъолияти соҳибкори) ба давраи минбаъдаи давомнокиаш то 3 солро дарбаргиранда гузаронида мешавад ва аз ҳисоби фоидаи то андозбандишавандаи давраҳои минбаъда пӯшонида мешавад.
2. Нисбати шахси воқеи бошад барзиёдии тарҳҳои имконпазир аз даромади умуми аз фаъолияте, ки меҳнати кироя намебошад, нисбати чунин даромади умуми аз музди меҳнати ин шахс тарҳ шуда наметавонад, вале мумкин аст ба давраи минбаъдаи давомнокиаш то 3 солро дарбаргиранда барои пӯшонидан аз ҳисоби даромади умумии давраҳои минбаъда аз фаъолияте, ки меҳнати кироя намебошад, гузаронида шавад.
БОБИ 20. СИТОНИДАНИ АНДОЗ ДАР МАНБАИ ПАРДОХТ
Моддаи 161. Тартиби ситонидани андоз дар манбаи пардохт
1. Шахсони зерин (агентҳои андоз) вазифадоранд андозро дар манбаъҳои пардохт ситонанд:
1) шахсони ҳуқуқи, инчунин дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс, воҳидҳои махсуси онҳо, ки ба шахсони воқеии кироякор маблағ медиҳанд;
2) шахсони воқеи - соҳибкорони инфироди, ки ба шахсони воқеии кироякори худ ҳақ пардохт менамоянд;
3) шахсони воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқие, ки ба дигар шахсон нафақа, стипендия ва кӯмакпули медиҳанд, ба истиснои нафақа, стипендия ва кӯмакпулиҳои давлати ;
4) шахсони ҳуқуқи - резидентҳо, ки ба шахсони воқеи ва ҳуқуқи суди саҳмия мепардозанд;
5) шахсони воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқие, ки ба шахсони воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва ҳуқуқи фоизҳо мепардозанд ;
6) шахсони воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқие, ки маблағҳои дар моддаи 164 ҳамин Кодекс пешбинишударо мепардозанд ;
7) шахсони воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқие, ки бурдҳоро оид ба вомбаргҳо, лотереяҳо, оид ба натиҷаҳои озмунҳо ва мусобиқаҳо мукофот (бурдҳо, тӯҳфаҳо) медиҳанд , .
2. Шахси воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва шахси ҳуқуқие, ки даромад пардохт менамояд, барои ситонидан ва ба буҷет гузаронидани андозро ҷавобгар мебошад. Агар маблағи андоз ситонида нашавад, шахси даромад пардохткунанда ӯҳдадор аст маблағи андози ситониданашуда, ҷарима ва фоизҳои дахлдорро аз ҳисоби худ ба буҷет гузаронад .
Ба мақсади ҳисоб кардани андози даромад ва андози иҷтимоӣ музди меҳнати ҳар коргари кироя (новобаста аз он, ки кироякорӣ ба таври ҳуҷҷатӣ ба расмият дароварда шудааст ё не) дар давраи аз 1 июли соли ҷорӣ то 30 июни соли оянда наметавонад аз музди меҳнати миёнаи моҳонаи номиналии кироякорон дар шаҳру ноҳияи дахлдор, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли андози гузашта қарор дошт, камтар бошад (ба истиснои муассисаҳои буҷетӣ ва корхонаҳое, ки дар онҳо на камтар аз 50 фоизи кормандонашонро маъюбон ташкил медиҳанд) .
3. Шахсони воқеи - соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқие, ки мутобиқи қисми 1 ҳамин модда андозро дар манбаи пардохт меситонанд (ҳисоб мекунанд), аз ҷумла шахсоне, ки барои пардохти музди меҳнат аз бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредитии анҷомдиҳандаи амалиёти алоҳидаи бонки маблағ мегиранд, вазифадоранд ,:
1) андозҳои ситонидашуда (ҳисобшуда), аз ҷумла андози иҷтимоиро мутобиқи боби 35 ҳамин Кодекс ба буҷет ҳамзамон бо гирифтани маблағҳо барои музди меҳнат ва дар дигар ҳолатҳо - дар давоми 5 рӯзи бонкии баъди ба охир расидани моҳе, ки дар он пардохтҳо (маблағҳо) супорида шуда буданд, гузаронанд;
2) ҳангоми пардохти музди меҳнат ба шахсони воқеие, ки даромад мегиранд, бо дархости онҳо, бо зикри насабу ном, маблағ ва намуди даромад ва андозҳои ситонидашуда 1 (агар андоз нигоҳ дошта шавад), маълумотнома диҳанд;
3) дар давоми 30 рӯзи баъди ба охир расидани соли андоз ҳатман ба мақомоти андози ҷои баҳисобгирии бақайдгириашон, инчунин ба шахсони воқеи ва ҳуқуқие, ки мутобиқи қисми, 1 ҳамин модда даромад мегиранд (гирифтаанд), бо дархости онҳо дар давоми 10 рӯз, бо зикри рақами мушаххаси андозсупоранда, номгӯи (насаб, ном ва номи падари) шахс, маблағи умумии даромад ва маблағи умумии андози ситонидашуда дар соли ҳисоботи маълумотнома пешниҳод кунанд.
Ба бонкҳо ва дигар муассисаҳои молиявию кредитӣ додани маблағҳои пули нақд барои пардохти музди меҳнат бе пешакӣ ба буҷет аз ҷониби андозсупорандагон ё агентҳои андоз гузарондани маблағи андози даромад ва андози иҷтимоие, ки ба маблағи воситаҳои пули нақди дар боло зикргардида алоқаманд аст, манъ аст .
4. Корфармое, ки корфармои асосии андозсупоранда намебошад, вазифадор аст аз музди меҳнат тибқи меъёри 13 фоиз, бе татбиқ кардани тарҳҳои пешбининамудаи моддаи 139 ҳамин Кодекс, андоз аз даромадро ситонад.
Моддаи 162. Ситонидани андоз аз суди саҳмияҳо дар манбаи пардохт
1. Суди саҳмияҳое, ки корхонаҳои резиденти мепардозанд, бояд дар манбаи пардохт тибқи меъёри 12 фоиз андозбанди шаванд .
2. Суди саҳмияҳое, ки мутобиқи қисми 1 ҳамин модда андозбанди мегарданд, ба даромади умумии шахси гирандаи онҳо дохил карда намешаванд ва минбаъд андозбанди намегарданд.
Моддаи 163. Ситонидани андоз аз фоизҳо дар манбаи пардохт
1. Фоизҳое, ки резидент ё муассисаи доимии ғайрирезидент медиҳанд, ё аз номи чунин муассиса дода мешаванд, дар манбаи пардохт тибқи меъёри 12 фоиз аз маблағи додашаванда андозбанди мегарданд, агар даромад аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи моддаи 34 ҳамин Кодекс гирифта шавад, ба истиснои ҳолатҳои қисми 2 ҳамин модда.
2. Фоизҳо, аз ҷумла тибқи шартномаи иҷораи молияви (лизинг), ки ба бонкҳои резиденти, ба дигар муассисаҳои (ташкилотҳои) резидентии молиявию кредити, аз ҷумла ба ташкилотҳои резидентии маблағгузориҳои хурд, ширкатҳои резидентии иҷораи молияви (лизинги) пардохта мешаванд, дар манбаи пардохт андозбанди намешаванд.
3. Фоизҳое, ки мутобиқи қисми 1 ҳамин модда андозбанди шуданд, ба даромади умумии гирандаи онҳо - шахси воқеи дохил намешаванд ва дар оянда баъди пардохти онҳо ба ин шахс андозбанди намегарданд.
4. Шахси ҳуқуқи - резидент, ки фоидаи он бояд андозбанди гардад, ҳангоми гирифтани фоизҳои мутобиқи қисми 1 ҳамин модда андозбандишуда, ба даромади умумии худ тамоми маблағи даромади фоизиро бе тарҳи андози ситонидашуда дохил менамояд ва ҳуқуқ дорад ин андози дар манбаи пардохт нигоҳдошташударо ҳангоми мавҷудияти ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи нигаҳдошти андоз дар манбаи пардохт ба ҳисоб гирад.
Моддаи 164. Ситонидани андоз аз даромади ғайрирезидентҳо дар манбаи пардохт
1. Даромади ғайрирезидент аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки мутобиқи моддаи 34 ҳамин Кодекс муайян гардида, ба муассисаи доимии ҳамин ғайрирезидент дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон марбут намебошад, дар манбаи пардохт ҳамчун даромади умуми, бе тарҳи хароҷот (ба истиснои тарҳи дар ҳолати андозбанди мутобиқи моддаи 220 ҳамин Кодекс аз маблағи умумие, ки андоз аз арзиши иловашударо дар бар мегирад ва бояд ба ғайрирезидент дода шавад, андози аз арзиши иловашуда аз ҳамин маблағи умуми дошташуда), бояд тибқи меъёрҳои муайяннамудаи қисми 6 ҳамин модда андозбанди гардад.
2. Таҳти мафҳуми пардохти даромад супоридани пул дар шакли нақд ва (ё) ғайринақди, қоғазҳои қиматноқ молҳо, дигар молу мулк, иҷрои корҳо, хизматрасониҳо фаҳмида мешаванд .
3. Пардохтҳо ба манфиати ғайрирезидентҳо мутобиқи қисми 1 ҳамин модда, вобаста бо таҳвили молҳо ҳангоми амалиёти тиҷорати хориҷи (вобаста бо воридоти молҳо) ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар манбаи пардохт бояд андозбанди нагардад.
4. Андозбандии даромадҳои ғайрирезидент дар манбаи пардохт, сарфи назар аз ихтиёрдории ин ғайрирезидент нисбати даромадҳои худ, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба даст оварда шудаанд, ба манфиати шахсони сеюм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) воҳидҳои махсуси худ дар дигар давлатҳо, анҷом дода мешавад.
5. Андоз аз даромади ғайрирезидент аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон новобаста аз шакл ва маҳали пардохти даромад ситонида метавад.
6. Бо назардошти муқаррароти ҳамин модда даромадҳои ғайрирезидент аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо муассисаи доимии ин ғайрирезидент дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд намебошад, бояд дар манбаи пардохт ҳамчун даромади умуми, бе тарҳи хароҷот (ба истиснои тарҳи дар ҳолати андозбанди мутобиқи моддаи 220 ҳамин Кодекс аз маблағн умумие, ки андоз аз арзиши иловашударо дар бар мегирад ва бояд ба ғайрирезидент дода шавад, андози аз арзиши иловашуда аз ҳамин маблағи умуми дошташуда), тибқи меъёрҳои зайл андозбанди шаванд:
1) суди саҳмияҳо - мутобиқи моддаи 162 ҳамин Кодекс;
2) фоизҳо - мутобиқи моддаи 163 ҳамин Кодекс;
3) саҳмҳои суғуртавие, ки корхонаи резиденти ё соҳибкори инфироди-резидент мутобиқи шартномаҳои суғурта ва азнавсуғуртакунии таваккалҳо мепардозанд - тибқи меъёри 4 фоиз;
4) маблағҳое, ки корхонаи резиденти ё соҳибкори инфиродирезидент барои хизматрасонии телекоммуникатсиони ё нақлиёт ҳангоми алоқа ё боркашонии байналмилали байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар давлатҳо мепардозанд, ба истиснои маблағҳо оид ба фрахти баҳри - тибқи меъёри 4 фоиз, маблағҳо оид ба фрахти баҳри - тибқи меъёри 6 фоиз;
5) даромадҳо дар шакли музди меҳнат, инчунин даромадҳои пешбининамудаи бандҳои 8), 17), 18), 19), 20), 21), 22), 24) қисми 8 моддаи 34 ҳамин Кодекс, ки корхонаи резиденти ё соҳибкори инфиродирезидент мепардозад, - тибқи меъёри дар қисми 3 моддаи 140 ҳамин Кодекс зикргардида ;
6) даромадҳои дигар, ки дар бандҳои 1) - 5) ҳамин қисм пешбинӣ нашудаанд, - тибқи меъёри 15 фоиз .
7. Барои мақсадҳои ҳамин модда маблағҳои пардохтаи муассисаи доимии ғайрирезидент дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ё аз номи чунин муассиса пардохтшуда ҳамчун маблағҳои супоридаи корхонаи резиденти барраси мегарданд.
Моддаи 165. Пешниҳоди ҳисоботи андози оид ба ситонидани андоз дар манбаи пардохт
Агентҳои андоз, ки дар моддаи 161 ҳамин Кодекс зикр гардидаанд, вазифадоранд як маротиба дар нимсола, на дертар аз санаи 15-уми моҳе, ки баъди нимсолаи ҳисоботи фаро мерасад ва дар он ӯҳдадории ситонидани андоз дар манбаи пардохт ба вуҷуд омадааст, ба мақомоти андози маҳалли баҳисобгарии бақайдгириашон ҳисоботи андози дар манбаи пардохт ситонидашударо, ба истиснои андози даромад аз ҷониби корфармоён тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати пешниҳод намоянд .
Корфармоён ӯҳдадоранд, ки ҳар моҳ на дертар аз санаи 15 моҳе, ки баъди моҳи ҳисоботӣ фаро мерасад, ба мақомоти андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгириашон ҳисоботи андози даромад аз коргарони кирояашонро, ки дар манбаи пардохт ситонида шудааст, тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ пешниҳод намоянд .
БОБИ 21. АНДОЗБАНДИИ БАЙНАЛМИЛАЛИ
Моддаи 166. Андозбандии фоидаи софи муассисаи доимии шахси ҳуқуқии хориҷи
Илова ба андоз аз фоидаи муассисаи доимии шахси ҳуқуқии хориҷи аз фоидаи софи ин муассисаи доими тибқи меъёри 8 фоиз андоз гирифта мешавад.
Моддаи 167. Баҳисобгирии андози хориҷи
1. Маблағи андози даромад ё андоз аз фоида, ки берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта шудааст, ҳангоми дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохтани ин андозҳо, дар сурати тасдиқ шудани пардохти андоз берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати, ба ҳисоб гирифта мешавад.
2. Ҳаҷми баҳисобгири, ки дар қисми 1 ҳамин модда пешбини шудааст, набояд аз маблағи андозе, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбат ба чунин даромад ё фоида тибқи меъёрҳои дар Ҷумҳурии Тоҷикистон амалкунанда ҳисобида шудааст, зиёд бошад.
Моддаи 168. Даромаде, ки дар мамлакатҳои дорои андозбандии имтиёзнок гирифта шудааст
1. Агар резидент мустақим ё ғайримустақим дорои зиёда аз 10 фоизи фонди оинномави ё зиёда аз 10 фоизи саҳмияҳо бо ҳуқуқи овози корхонаи хориҷи бошад, ки вай дар навбати худ дар мамлакати дорои андозбандии имтиёзнок даромад мегирад, як қисми чунин даромад, ки ба резидент тааллуқ дорад, ба даромади (фоидаи) андозбандишавандаи вай (резидент) дохил карда мешавад.
2. Давлати хориҷи ҳангоме давлати дорои андозбандии имтиёзнок ҳисобида мешавад, ки агар меъёри андоз дар он нисбат ба меъёри мувофиқи ҳамин Кодекс муқарраршуда, 30 фоиз кам бошад ё қонунҳое дошта бошад, ки дар бораи махфи нигоҳ доштани маълумоти молияви ё маълумот дар бораи ширкатҳо, ки барои нигоҳ доштани сирри соҳиби воқеии молу мулк ё даромадгиранда (фоидагиранда) имконият медиҳанд, вуҷуд дошта бошанд .
БОБИ 22. МУҚАРРАРОТИ МАХСУС ДОИР БА ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛИ
Моддаи 169. Шартҳои татбиқи шартномаи байналмилали
1. Муқаррароти шартномаи байналмилали дар хусуси бартараф намудани андозбандии дукарата ва пешгирии саркашиҳо аз пардохтани андозҳо аз даромад ва молу мулк (сармоя), ки яке аз тарафҳои он Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд барои мақсадҳои моддаҳои 169-180 ҳамин Кодекс -"шартномаи байналмилали") мебошад, нисбати шахсоне татбиқ мегардад, ки резиденти як ё ҳардуи давлатҳое мебошанд, ки чунин шартнома бастаанд .
2. Муқаррароти қисми 1 ҳамин модда нисбати резиденти давлате, ки бо он шартномаи байналмилали баста шудааст, татбиқ намегардад, агар ин резидент муқаррароти шартномаи байналмилалиро ба манфиати дигар шахс истифода барад ва ин шахс резиденти давлате, ки бо он шартномаи байналмилали баста шудааст, набошад.
3. Барои мақсадҳои ҳамин боб андозбандии даромад, мутобиқи ҳамин Кодекс, вобаста ба матни (маънои) шартномаи байналмилали, маънои андозбандии фоида ё даромадро дорад.
Моддаи 170. Тартиби татбиқи шартномаҳои байналмилали
Татбиқи шартномаҳои байналмилали тибқи тартиби муқаррарнамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлати мутобиқи муқаррароти моддаҳои 169-180 ҳамин Кодекс амали карда мешавад.
Моддаи 171. Усулҳои тарҳи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмурии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент бо мақсади андозбандии даромадҳо аз манбаҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Агар дар муқаррароти шартномаи байналмилали ҳангоми муайян намудани даромади андозбандишавандаи шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент аз фаъолияташ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими тарҳи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмурии бо мақсади ба даст овардани чунин даромади андозбандишаванда ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам берун аз қаламрави он ба амал омада дар назар дошта шуда бошад, дар ин сурат маблағи чунин хароҷот бо яке аз чунин усулҳо муайян карда мешавад:
1) усули тақсимоти мутаносиби хароҷот;
2) усули бевоситаи (мустақими) тарҳи хароҷот.
2. Шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент мустақилона яке аз ду усули тарҳи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмуриро интихоб менамояд.
3.Усули интихобшудаи намудаи тарҳи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмури (аз ҷумла тартиби муайянкунии нишондиҳандаи ҳисоби, ки ҳангоми усули тақсимоти мутаносиби хароҷот истифода бурда мешавад) нисбати муассисаи доими ҳар сол татбиқ мегардад ва тағйир додани он танҳо бо мувофиқаи мақоми андози дахлдор имконпазир мебошад.
Моддаи 172. Усули тақсимоти мутаносиби хароҷот
1. Ҳангоми истифодаи усули тақсимоти мутаносиби хароҷот маблағи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмури, ки дар моддаи 171 ҳамин Кодекс зикр шудааст ва муассисаи доими бояд аз даромадаш тарҳ намояд, ҳамчун ҳосили зарби чунин хароҷот ва нишондиҳандаи ҳисоби муайян карда мешавад.
2. Нишондиҳандаи ҳисоби бо яке аз усулҳои зерин муайян карда мешавад:
1) таносуби маблағи солонаи даромади умумии аз тарафи шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими дар соли андоз гирифташуда нисбати даромади солонаи умумии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент аз фаъолият ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи зикргардидаи андоз;
2) муайянкунии андозаи миёна аз рӯи се нишондиҳанда:
- таносуби маблағи солонаи даромади умумии аз тарафи шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими дар соли андоз гирифташуда нисбати даромади солонаи умумии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент аз фаъолият ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи номбаршудаи андоз;
- таносуби арзиши воситаҳои асосии муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар охири давраи андоз дар ҳисоботи молиявиаш ҳисобшуда ба арзиши умумии воситаҳои асосии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент дар маҷмӯъ ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар чунин давраи андоз;
- таносуби ҳаҷми фонди музди меҳнати ҳайати кормандоне, ки дар муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон кор мекунанд, дар охири давраи андоз ба ҳаҷми умумии фонди музди меҳнати ҳайати кормандони шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент дар маҷмӯъ ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар чунин давраи андоз.
Шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент яке аз усулҳои зикршудаи ҳисоб намудани нишондиҳандаи ҳисобиро мустақилона интихоб менамояд.
3. Маблағи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмури, ки бо роҳи ҳисобкуни муайян шудааст, танҳо дар асоси ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда аз муассисаи доими тарҳ карда мешавад.
4. Ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда инҳо мебошанд:
1) нусхаи ҳисоботи молиявии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент, ки дар он вобаста ба нишондиҳандаи ҳисобии муайянкардаи шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент инҳо шарҳ дода мешаванд:
- маблағи умумии даромади умумии солона дар маҷмӯъ;
- маблағи умумии фонди музди меҳнат дар маҷмӯъ;
- арзиши аввалия ва интиҳоии воситаҳои асоси дар маҷмӯъ;
- маблағи умумии хароҷот бо тақсимоти модда ба моддаи он, аз ҷумла маблағи умумии хароҷоти идоракуни ва умумимаъмури бо тақсимоти модда ба моддаи онҳо;
2) нусхаи хулосаи аудитори оид ба аудити ҳисоботи молиявии шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент (ҳангоми гузаронидани аудити ҳисоботи молиявии чунин шахс).
5. Ҳисоби хароҷоти номбаршуда, ки тарҳи он ба муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тааллуқ дорад, ба эъломияи андози даромади корпоративи (андоз аз фоида), ки ба мақомоти дахлдори андози Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод мегардад, замима карда мешавад.
6. Ҳангоми дар ҳисоботи молияви дарҷ нашудани маблағи хароҷоти идоракуни ва умумимаъмури, ки бояд мутаносибан тақсим шаванд, барои тарҳи чунин хароҷот ба муассисаи доими роҳ дода намешавад.
Моддаи 173. Усули бевоситаи (мустақими) ҳисоббарии хароҷот
1. Ҳангоми истифодаи усули бевоситаи (мустақими) ҳисоббарии хароҷоти идоракуни ва (ё) умумимаъмурии ғайрирезидент чунин хароҷот ба хароҷоти муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил карда мешаванд, агар онҳо мустақиман муайян ва бевосита барои ба даст овардани даромадҳо аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими алоқаманд бошанд.
Хароҷоти мазкур танҳо дар асоси ҳуҷҷатҳои мавҷудбудаи тасдиқкунанда аз маблағи муассисаи доими тарҳ карда мешавад.
2. Ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда инҳо мебошанд:
1) ҳуҷҷатҳои муҳосибавие, ки хароҷоти шахси ҳуқуқи-ғайрирезидентро дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон барои мақсади гирифтани даромад аз фаъолият тавассути муассисаи доими тасдиқ менамоянд;
2) нусхаи ҳуҷҷатҳои муҳосибавие, ки хароҷоти шахси ҳуқуқи-ғайрирезидентро берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади гирифтани даромад аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими тасдиқ менамоянд.
Моддаи 174. Тартиби пардохтани андоз аз даромади ғайрирезидентҳо аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки боиси таъсиси муассисаи доими намегардад
1. Тартиби пардохтани андозе, ки дар ҳамин модда пешбини шудааст, нисбати даромади ғайрирезидент аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки мувофиқи муқаррароти шартномаи байналмилали боиси таъсиси муассисаи доими намегардад, ба истиснои даромадҳое, ки дар моддаҳои 175-178 ҳамин Кодекс зикр шудаанд, татбиқ мегардад, агар ҳамин моддаҳо тартиби дигарро пешбини накарда бошанд.
2. ,айрирезиденти дар қисми 1 ҳамин модда зикршуда, ки аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон даромад мегирад, ҳуқуқ дорад тартиби пардохти андози пешбининамудаи ҳамин моддаро истифода барад. Ҳангоми татбиқ накардани муқаррароти ҳамин модда агенти андоз ӯҳдадор аст андозро дар манбаи пардохт нигоҳ дорад ва мутобиқи тартиби умумии муқарраршуда ба буҷети давлати гузаронад.
3. Гайрирезиденте, ки даромад мегирад, агенти андоз, инчунин бонк-резиденте (минбаъд - "бонк"), ки агенти андоз муайян намудааст, оид ба пасандози шартии бонки тибқи шакли мувофиқанамудаи иштирокчиёни шартнома, бо назардошти муқаррароти ҳамин модда шартнома мебанданд.
4. Агенти андоз ӯҳдадор аст дар давоми 10 рӯзи тақвими аз рӯзи ба имзо расидани шартнома оид ба пасандози шартии бонки дар мақоми дахлдори андоз ин шартномаро аз қайд гузаронад, нусхаи чунин шартнома, инчунин нусхаи ҳуҷҷати пардохтро, ки супоридани андозро ба пасандози шартии бонки тасдиқ мекунад, ба мақоми дахлдори андоз пешниҳод намояд.
5. Муқаррароти ҳамин модда танҳо нисбати шартномаҳои оид ба пасандози шартии бонкие татбиқ мегардад, ки дар мақоми дахлдори андоз ба қайд гирифта шудаанд. Ҳамзамон шартномаҳои оид ба пасандози шартии бонкие ба қайд гирифта мешаванд, ки шартҳои онҳо хилофи муқаррароти ҳамин модда намебошанд.
6. Агенти андоз дар лаҳзаи пардохти даромад ба ғайрирезидент ӯҳдадор аст дар манбаи пардохт тибқи меъёрҳои муайяннамудаи моддаи 164 ҳамин Кодекс андозро ситонад ва маблағи андози ситонидашударо ба пасандози шартии бонки дар бонк ба фоидаи ғайрирезидент гузаронад.
7. Ҳангоми иҷрои шартҳои шартномаи байналмилали ғайрирезидент бо мақсади баргардонидани маблағи андози қаблан ситонидашуда ба мақоми дахлдори андоз тибқи тартиб ва шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ариза пешниҳод менамояд.
8. Мақоми андоз дар давоми 15 рӯзи тақвими аз лаҳзаи гирифтани ариза ин ариза ва ҳуҷҷатҳои заруриро барраси намуда, оид ба он қарор қабул мекунад ва аз натиҷааш ба ғайрирезидент ва бонк хабар медиҳад.
9. Ҳангоми гирифтани ариза барои баргардонидани андози ситонидашуда, ки мақоми андоз онро тасдиқ намудааст, бонк ба ғайрирезиденте, ки чунин ариза додааст, ҳуқуқ медиҳад, ки маблағҳои дар пасандози шартии бонки ҷойгирнамудаашро дар доираи маблағи дар ариза нишондодашуда, бо назардошти фоизҳои ҳисобшудаи бонки ихтиёрдори намояд.
10. Ҳангоми норозиги бо қарори манфии мақоми андоз ғайрирезидент ҳуқуқ дорад дар давоми даҳ рӯзи тақвими аз рӯзи гирифтани чунин қарор ба мақоми ваколатдори давлати (ҳангоми зарурат бо ҷалби мақоми салоҳиятдори мамлакати резиденти) бо ариза ҷиҳати баррасии такрории масъала нисбати қонуни будани татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали муроҷиат намояд ва ҳамзамон мақоми андозро дар мавриди шикоят нисбати қарори он огоҳ намояд.
11. Ҳангоми аз ҷониби мақоми андоз қабул шудани қарори манфи оид ба ариза ва дар сурати дар давоми мӯҳлати даҳрӯзае, ки дар қисми 10 ҳамин модда муқаррар шудааст, нагирифтани ҷавоби ғайрирезидент вобаста ба арзи шикоят нисбати қарори мақоми андоз ин мақоми андоз ба бонк ҷиҳати ба буҷет гузаронидани маблағи дар ариза нишондодашуда ва дар пасандози шартии бонки ҷойгиршуда бо фоизҳои ҳисобшуда бо замимаи ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи радди аз андозбанди озод намудани даромадҳои ғайрирезидент фармоиши инкассави пешниҳод менамояд.
12. Бонк ӯҳдадор аст дар давоми рӯзи кори аз лаҳзаи гирифтани ҳуҷҷатҳои мақоми андоз, ки дар қисми 11 ҳамин модда номбар шудаанд, маблағи андози дар пасандози шартии бонки ҷойгиршударо бо фоизҳои бонкии ҳисобшуда ба буҷет гузаронад.
Чунин маблағи андози ситонидашуда ба ҳисоби пардохти ӯҳдадориҳои ғайрирезидент дар назди буҷет бояд ба ҳисоб гирифта шавад.
13. Пасандозҳои шартии бонки бо арзи милли ё хориҷи кушода мешаванд. Ҳангоми кушодани пасандозҳои шартии бонки бо арзи хориҷи маблағи андозҳо ба буҷет ва фоизҳои бонки бо арзи милли, бо қурби расмии Бонки миллии Тоҷикистон, ки дар лаҳзаи пардохти андоз аз нав ҳисоб карда шудаанд, супорида мешаванд.
14. Гайрирезидент ва агенти андоз то қабул шудани қарори дахлдори мақоми андоз ҳуқуқи ихтиёрдории маблағи андозеро, ки дар пасандози шартии бонки ҷойгир шудааст, надоранд.
15. Ҳангоми вайрон намудани шартҳои шартнома оид ба пасандози шартии бонки ва сари вақт нагузаронидани маблағи андоз ба буҷет, ки бо гуноҳи бонк содир шудааст, бонк мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.
16. Ҳангоми аз ҷониби бонк ғайриимкон будани иҷрои ӯҳдадориҳо оид ба гузаронидани маблағи андози дар пасандози шартии бонки ҷойгиршуда, ӯҳдадории ба буҷет гузаронидани андоз дар манбаи пардохт, фоизи бонк ва ҷаримаҳо барои сари вақт нагузаронидани андоз ба буҷет ба зиммаи агенти андоз гузошта мешавад.
17. Мақомоти андоз ӯҳдадоранд баҳисобгирии маблағҳои андози зеринро амали намоянд:
1) дар пасандозҳои шартии бонки ҷойгиршуда;
2) маблағҳои пардохтшуда ба ғайрирезидентҳое, ки ҳуқуқи татбиқи муқаррароти шартномаҳои байналмилалиро доранд;
3) ба буҷет гузаронидашуда.
Моддаи 175. Тартиби татбиқи шартномаҳои байналмилали нисбати андозбандии даромадҳо аз расонидани хизматҳои нақлиёти дар боркашонии байналмилали
1. Даромадҳои гирифташуда аз хизматрасонии нақлиёти дар боркашонии байналмилали, ки яке аз тарафҳои он Ҷумҳурии Тоҷикистон аст, аз ҷониби шахси ҳуқуқи-ғайрирезиденти дорои ҳуқуқ барои татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали мебошад, бояд бе пешниҳоди ариза оид ба татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали дар асоси ҳуҷҷате, ки резидентии вайро тасдиқ менамояд, аз андозбанди озод карда шавад, агар ин шахси ҳуқуқи дар Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба чунин фаъолият муассисаи доими дошта бошад.
Ҳамзамон шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент ӯҳдадор аст баҳисобгирии алоҳидаи маблағи даромадҳоро аз хизматрасонии нақлиёти дар боркашонии байналмилали (ки бояд мутобиқи шартномаи байналмилали андозбанди нашаванд) ва аз хизматрасонии нақлиёти дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон (андозбандишаванда) таъмин намуда, инчунин ин даромадҳоро дар эъломияи андоз аз фоида бояд дарҷ намояд.
Маблағи умумии фоидаи андозбандишаванда (даромади андозбандишаванда) дар эъломияи дар боло зикршуда ба маблағи фоидаи андозбандишавандае (даромади андозбандишавандае), ки мутобиқи шартномаи байналмилали аз андозбанди бояд озод карда шавад, дар асоси баҳисобгирии алоҳида кам карда мешавад.
Ҳангоми ғайриҳуқуқи татбиқ намудани муқаррароти шартномаи байналмилали, ки боиси насупоридан ё нопурра пардохтани андоз ба буҷет гардидааст, андозсупоранда мутобиқи санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.
2. Даромади шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент, ки воситаҳои нақлиётро дар боркашонии байналмилалие, ки яке аз тарафҳои он Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, бе таъсиси муассисаи доими дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебарад ва ҳуқуқи татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилалиро дорад, бояд аз андозбанди тибқи тартиби муқаррарнамудаи моддаи 174 ҳамин Кодекс озод карда шавад.
Моддаи 176. Тартиби татбиқи шартномаи байналмилали нисбати андозбандии суди саҳмияҳо, фоизҳо, роялти
1. Агенти андоз ҳуқуқ дорад дар лаҳзаи пардохти даромад ба ғайрирезидент дар шакли суди саҳмияҳо, фоизҳо, роялти муқаррароти шартномаи байналмилалии дахлдорро бе пешниҳоди ариза аз ҷониби ғайрирезидент ҷиҳати татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали дар асоси ҳуҷҷати тасдиқкунандаи резиденти татбиқ намояд, агар чунин ғайрирезидент гирандаи охирини даромад бошад ва барои татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали ҳуқуқ дошта бошад.
2. Агенти андоз ӯҳдадор аст дар ҳисоби андоз дар манбаи пардохт, ки ба мақоми андоз пешниҳод мешавад, маблағи даромади супоридашуда (ҳисобшуда) ва андозҳои ситонидашударо мутобиқи муқаррароти шартномаҳои байналмилали, меъёрҳои андоз ва номи шартномаҳои байналмилали дарҷ намояд.
3. Ҳангоми татбиқи ғайриҳуқуқии муқаррароти шартномаи байналмилали, ки боиси насупоридан ё нопурра пардохтани андоз ба буҷет гардидааст, агенти андоз мутобиқи санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.
Моддаи 177. Тартиби татбиқи шартномаи байналмилали нисбати андозбандии фоидаи соф (даромади соф) ҳангоми фаъолият тавассути муассисаи доими
1. Гайрирезидент ҳуқуқ дорад муқаррароти шартномаи байналмилалиро нисбати андозбандии фоидаи соф (даромади соф) аз фаъолият дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доими бе пешниҳоди ариза барои татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали, дар асоси ҳуҷҷати тасдиқкунандаи резиденти амали намояд, агар чунин ғайрирезидент гирандаи охирини фоидаи соф (даромади соф) ва дорои ҳуқуқи татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали бошад.
2. Шахси ҳуқуқи-ғайрирезидент дар эъломия оид ба андоз аз фоида ӯҳдадор аст меъёри андоз, маблағи андоз аз фоидаи соф (даромади соф) ва номи шартномаи байналмилалиро, ки дар асоси он меъёри дахлдори андоз татбиқ шудааст, зикр намояд.
3. Ҳангоми татбиқи ғайриҳуқуқии муқаррароти шартномаи байналмилали, ки боиси насупоридан ё нопурра пардохтани андоз ба буҷет гардидааст, андозсупоранда мутобиқи санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.
Моддаи 178. Тартиби татбиқи шартномаи байналмилали нисбати андозбандии дигар даромадҳо аз манбаъҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Гайрирезиденте, ки аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон даромад мегирад, ба истиснои ҳолатҳои дар моддаҳои 174-177 ҳамин Кодекс зикр шуда, ҳуқуқ дорад ба мақоми андози ҷои қайди агенти андоз тибқи шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати оид ба татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали то пардохти даромад ариза пешниҳод намояд.
2. Мақоми андоз дар давоми 10 рӯзи тақвими аризаро барраси намуда, дар ҳолати дуруст будани маълумоти дар ариза зикргардида онро тасдиқ менамояд.
3. Дар ҳолати ғайриқонуни будани татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали мақоми андоз ба ғайрирезидент раддияи асоснок пешниҳод менамояд.
4. Дар ҳолати рози нашудан бо қарори манфии мақоми андоз ғайрирезидент ҳуқуқ дорад ба мақоми ваколатдори давлати (ҳангоми зарури бо ҷалби мақоми салоҳиятдори мамлакати резиденти) бо ариза ҷиҳати баррасии такрории масъалаи қонуни будани татбиқи шартномаи байналмилали муроҷиат намояд.
Моддаи 179. Талаботи умуми ҳангоми пешниҳоди ариза барои татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали
Аризаро барои татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилали мақоми андоз тибқи шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати дар мавриди иҷрои талаботи зерин қабул менамояд:
1) бо ариза пешниҳод намудани:
- нусхаи қарордодҳо (шартномаҳо, созишномаҳо) барои иҷрои корҳо (хизматрасониҳо) ё барои дигар мақсадҳо;
- нусхаҳои ҳуҷҷатҳои таъсиси;
- шарҳи маблағи даромадҳо аз хизматрасонии нақлиёти дар боркашонии байналмилали ва дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- санади корҳои иҷрошуда - ҳангоми аз ҷониби ғайрирезидент ба иҷро расидани намудҳои гуногуни корҳо, санади қабули истифодабарии объект - ҳангоми иҷрои корҳои сохтмон, ҳисобнома ё дигар ҳуҷҷати пардохт, ки гирифтани даромадро аз хизматрасони тасдиқ менамоянд;
2) аз ҷониби агенти андоз пешниҳоди ҳуҷҷатҳои баҳисобгири, ки маблағи ҳисобшуда ва (ё) пардохтшудаи даромадҳо ва андозҳои ситонидашударо тасдиқ менамояд;
3) тасдиқи резидент будани аризадиҳанда аз ҷониби мақоми салоҳиятдор ё ваколатдори давлати аризадиҳандае, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон бо он шартномаи байналмилали бастааст (дар варақаи расмии аризаи мазкур ё бо замимаи ҳуҷҷати тасдиқкунандаи резиденти). Ҳамзамон барои мақсадҳои ҳамин модда ва моддаҳои 174-178 ҳамин Кодекс ғайрирезиденте, ки дорои ҳуқуқи татбиқи муқаррароти шартномаи байналмилалии дахлдор мебошад, ҳангоми тағйир ёфтани нишондиҳандаҳои бақайдгири дар мамлакати резиденти ӯҳдадор аст тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин моддаҳо ҳуҷҷати тасдиқкунандаи резидентиро бо назардошти маълумоти тағйирёфта пешниҳод намояд;
4) тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ё шартномаи байналмилали, ки яке аз тарафҳои он Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, ба расмиятдарории дипломати ё консулии имзо ва мӯҳри мақомеро, ки резидентии ғайрирезидентро (ҳуҷҷатеро, ки резидентиро шаҳодат медиҳад) тасдиқ намудааст, амали гардонад.
Моддаи 180. Маълумотнома оид ба маблағҳои андозҳои ситонидашуда ва пардохтшуда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Бо талаби ғайрирезидент мақоми андоз, тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати, оид ба маблағҳои даромади аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифташуда ва андозҳои ситонидашуда маълумотнома пешниҳод менамояд.
БОБИ 23. ҚОИДАҲОИ БАҲИСОБГИРИИ АНДОЗ
Моддаи 181. Давраи (соли) андоз
Давраи (соли) андоз соли тақвими ба ҳисоб меравад.
Моддаи 182. Тартиби баҳисобгирии даромадҳо ва хароҷотҳо
1. Андозсупоранда вазифадор аст баҳисобгирии даромадҳо ва хароҷотҳоро дар асоси маълумотҳои бо ҳуҷҷатҳо асоснокшуда аниқ ва саривақт пеш барад ва даромадҳо ва хароҷотҳоро ба давраҳои ҳисоботии дахлдоре, ки дар зарфи он онҳо гирифта ё пардохта шудаанд, вобаста ба усули баҳисобгирии тибқи ҳамин боб истифодашаванда ҷиҳати дуруст нишон додани даромади (фоидаи) андозбандишаванда ба роҳ монад. Таҳти усули баҳисобгири, ки андозсупоранда, истифода мебарад, ҳамаи омилҳои вақт ва тартиби баҳисобгирии маблағҳои воридшуда ва хароҷот, ба монанди истифодаи усули баҳисобгири дар асоси кассави ё дар асоси ҳисобу замкуни, усули баҳисобгирии хароҷоти истеҳсоли ва дигар хароҷоти сармоя фаҳмида мешавад.
2. Андозсупоранда вазифадор аст баҳисобгирии ҳамаи амалиёти марбут ба фаъолияташро, ки барои муайян кардани оғоз, ҷараён ва ба охиррасии он имконият медиҳанд, таъмин намояд.
3. Агар дар ҳамин модда тартиби дигаре муқаррар нашуда бошад, даромади (фоидаи) андозбандишаванда бояд тибқи ҳамон усули баҳисобгири, ки андозсупоранда дар ҳисоботи муҳосибави истифода мебарад, бо ислоҳоти зарури барои риояи муқаррароти ҳамин Кодекс, ҳисоб карда шавад.
4. Агар дар ҳамин модда тартиби дигаре муқаррар нашуда бошад, андозсупоранда метавонад бо мақсади андозбанди баҳисобгириро тибқи усули кассави ё тибқи усули ҳисобу замкуни ба роҳ монад, ба шарте агар андозсупоранда дар давоми соли андозбанди ҳамон як усулро истифода барад.
5. Андозсупоранда бояд баҳисобгириро тибқи усули ҳисобу замкуни дар соли андоз пеш барад, агар:
1) амалиёти вай дар соли гузашта назар ба ҳаҷми амалиёти андозбандишаванда, ки барои бақайдгири бо мақсади андоз аз арзиши иловашуда муқаррар гардидааст, 5 маротиба зиёд шуда бошад; ё
2) вай мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқи барои баҳисобгирии муҳосибави тибқи усули қайди дубора вазифадор бошад.
Андозсупорандае, ки барои баҳисобгири аз рӯи усули ҳисобу замкуни тибқи муқаррароти ҳамин қисм бори аввал вазифадор шудааст, баҳисобгириро тибқи усули ҳисобу замкуни бояд барои ҳамаи солҳои минбаъда низ пеш барад.
6. Бонкҳо, ширкатҳои кредити ва ташкилотҳои амонатии кредитии хурд вазифадоранд баҳисобгириро тибқи усули ҳисобу замкуни аз оғози фаъолияти худ пеш баранд.
Ташкилотҳои қарзи хурд ва фондҳои қарзи хурд барои мақсадҳои андозбанди ҳисобро аз оғози фаъолияти худ, сарфи назар аз муқаррароти ҳамин модда, тибқи усули кассави пеш мебаранд.
7. Барои шахси воқеи талаботи баҳисобгири тибқи усули ҳисобу замкуни танҳо нисбати даромад ва тарҳҳои вобаста ба фаъолияти соҳибкори татбиқ мегардад.
8. Дар сурати тағйир ёфтани усули баҳисобгири, ки андозсупоранда истифода мебарад, тағйирёби нисбати баҳисобгирии даромад, хароҷот ва дигар унсурҳое, ки ба маблағи андоз таъсир мерасонанд, бояд дар соли тағйир додани усули баҳисобгири дохил карда шаванд, то ин, ки ҳеҷ яке аз ин унсурҳо сарфи назар нагарданд ё дубора ба ҳисоб гирифта нашаванд.
9. Нисбати супорандагони андоз аз арзиши иловашуда даромаду хароҷот бе андоз аз арзиши иловашуда ба ҳисоб гирифта мешавад, ба истиснои хароҷоте, ки нисбати он ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда иҷозат дода намешавад.
Моддаи 183. Принсипҳои баҳисобгирии даромадҳо ва хароҷотҳо тибқи усули кассави
Андозсупорандае, ки тибқи усули кассави баҳисобгириро пеш мебарад, бояд мутобиқи моддаҳои 184 ва 185 ҳамин Кодекс даромадро дар санаи гирифтани он ҳисоб карда, тарҳи хароҷотҳоро дар санаи амали намудани он анҷом диҳад.
Моддаи 184. Лаҳзаи гирифтани даромад дар ҳолатҳои ҷудогона бо истифодаи усули кассави
1. Агар андозсупоранда маблағҳои пули гирад, лаҳзаи гирифтани маблағҳои пулии нақд ва ҳангоми пардохти ғайринақди бошад, лаҳзаи ба суратҳисоби бонкии вай ё дигар суратҳисобе, ки вай ихтиёрдори карда метавонад ё ҳуқуқи аз он гирифтани маблағҳои мазкурро дорад, лаҳзаи гирифтани даромад ба ҳисоб меравад.
2. Дар сурати бекор кардан ё пӯшонидани ӯҳдадории молиявии андозсупоранда, аз ҷумла ҳангоми ҳисоббаробаркунии байниҳамдигари, лаҳзаи гирифтани даромад лаҳзаи бекор кардан ё пӯшонидани ӯҳдадори ба ҳисоб меравад.
Моддаи 185. Лаҳзаи хароҷот намудан дар ҳолатҳои ҷудогона бо истифодаи усули кассави
1. Лаҳзаи хароҷот намудан, агар дар ҳамин модда тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, лаҳзаи аз тарафи андозсупоранда воқеан анҷом додани хароҷот ба ҳисоб меравад.
2. Агар андозсупоранда маблағҳои пули супорад, лаҳзаи хароҷот намудан лаҳзаи пардохти маблағҳои пули нақд ба ҳисоб рафта, ҳангоми пардохти ғайринақди бошад, лаҳзаи хароҷот намудан ин лаҳзаи аз тарафи бонк гирифтани супоришномаи андозсупоранда дар бораи гузаронидани маблағҳои пули (дар ҳолате, ки дар суратҳисобҳои бонкии андозсупоранда маблағҳои кофи мавҷуд бошанд) дониста мешавад.
3. Ҳангоми бекор кардан ё пӯшонидани ӯҳдадории молияви дар назди андозсупоранда, аз ҷумла ҳангоми баҳисобгирии байниҳамдигари, лаҳзаи хароҷот намудан лаҳзаи бекор кардан ё пӯшонидани ӯҳдадории молияви дониста мешавад.
4. Ҳангоми пардохтани фоизҳо тибқи ӯҳдадории қарз ё додани маблағ барои иҷораи молу мулк, агар мӯҳлати ӯҳдадори ё шартномаи иҷора якчанд давраи андозро дар бар гирад, маблағи фоизҳои пардохташуда (пардохти иҷора), ки амалан барои давраи андоз нигоҳ дошта мешавад, маблағи фоизҳое (пардохти иҷорае) мебошад, ки бояд дар ин давра супорида шавад .
Моддаи 186. Принсипҳои баҳисобгирии даромадҳо ва хароҷотҳо ҳангоми истифодаи усули ҳисобу замкуни
Андозсупорандае, ки тибқи усули ҳисобу замкуни баҳисобгириро пеш мебарад, бояд даромаду хароҷотро мутобиқи моддаҳои 187 ва 188 ҳамин Кодекс мутаносибан аз лаҳзаи гирифтани ҳуқуқ ба даромад ё пайдо шудани ӯҳдадории пардохт, сарфи назар аз вақти воқеии гирифтани даромад ё иҷрои пардохт, ба ҳисоб гирад.
Моддаи 187. Лаҳзаи гирифтани даромад ҳангоми истифодаи усули ҳисобу замкуни
1. Ҳуқуқи гирифтани даромад ҳангоме пайдошуда ба ҳисоб меравад, ки агар маблағи дахлдор бояд бегуфтугӯ ба андозсупоранда пардохта шавад ё андозсупоранда тамоми ӯҳдадориҳояшро тибқи муомилот ё шартнома иҷро кардааст.
2. Агар андозсупоранда корро иҷро кунад ё хизмат расонад, ҳуқуқи гирифтани даромад дар лаҳзаи иҷрои ниҳоии кор ё хизматрасонии дар муомилот ё шартнома пешбинишуда, ба даст овардашуда ба ҳисоб меравад.
Агар аҳд ё шартнома иҷрои кор ё хизматрасониро марҳала ба марҳала пешбини намояд, ҳуқуқи гирифтани даромад дар ҳар марҳала дар лаҳзаи ниҳоии иҷрои кор ё хизматрасонии ин марҳала пайдо мешавад, агар моддаи 190 ҳамин Кодекс тартиби дигаре пешбини накарда бошад.
3. Агар андозсупоранда даромад гирад ё ҳуқуқи гирифтани даромад дар шакли фоиз ё даромад барои ба иҷора додани амволро дошта бошад, ҳуқуқи гирифтани даромад дар лаҳзаи ба охир расидани мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора ба.даст овардашуда ҳисоб мешавад. Агар мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора якчанд давраи андозро дар бар гирад, даромад тибқи ин давраҳои андоз мутобиқи тартиби ҳисоби он тақсим карда мешавад.
Моддаи 188. Лаҳзаи хароҷот намудан ҳангоми истифодаи усули ҳисобу замкуни
1. Лаҳзаи хароҷот намудан вобаста ба аҳд (шартнома) лаҳзаи иҷрои ҳамаи шартҳои зайл ҳисобида мешавад, ба шарте агар ҳамин модда муқаррароти дигаре пешбини накарда бошад:
1) ҳангоми аз тарафи андозсупоранда бечунучаро эътироф шудани ӯҳдадории молияви;
2) ҳангоми ба қадри кифоя дақиқ баҳо додан ба ҳаҷми ӯҳдадории молияви;
3) агар ҳамаи тарафҳои дар аҳд ё шартнома иштирокдошта воқеан тибқи аҳд ё шартнома ӯҳдадориҳояшонро иҷро кунанд ва маблағҳои дахлдор бечунучаро пардохта шаванд.
2. Вобаста ба шартҳои дар қисми 1 ҳамин модда зикршуда ӯҳдадории молияви маънои ӯҳдадориеро дорад, ки андозсупоранда мутобиқи аҳд (шартнома) қабул кардааст ва тарафи дигари дар аҳд (шартнома) иштирокдошта бо мақсади иҷрои он вазифадор аст, ки даромади дахлдорро дар шакли пули ё шакли дигар ба андозсупоранда пешниҳод намояд.
3. Ҳангоми пардохти фоизҳо тибқи ӯҳдадории қарз ё пардохт барои молу мулки ба иҷора гирифташуда лаҳзаи хароҷот намудан лаҳзаи ба охир расидани мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора ҳисобида мешавад. Агар мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора якчанд давраи андозро дар бар гирад, хароҷот тибқи ин давраҳои андоз мувофиқи тартиби ҳисоби он тақсим карда мешавад .
Моддаи 189. Соҳибии муштарак
Ҳангоми аҳду паймон (ҳам хатти ва ҳам шифоҳи) барои соҳибии муштараки молу мулк ё якҷоя анҷом додани фаъолияти соҳибкори ё дигар аҳду паймон, ки на камтар аз ду соҳибро бидуни таъсиси шахси ҳуқуқи пешбини мекунанд, даромад ва тарҳҳо тибқи аҳду паймон нисбати ҳар як соҳиб сурат гарифта, онҳо мувофиқи ҳиссаи иштирокашон андозбанди карда мешаванд .
Моддаи 190. Даромадҳо ва тарҳҳо аз рӯи қарордодҳои дарозмуддат
1. Дар сурати аз тарафи андозсупоранда истифода бурдани баҳисобгири тибқи усули ҳисобу замкуни даромад ва тарҳҳо марбут ба қарордодҳои дарозмуддат оид ба ҳар як соли андоз мутобиқи ҳаҷми иҷрои амалии онҳо нишон дода мешаванд.
2. Ҳаҷми иҷрои қарордод тавассути муқоисаи хароҷоти дар давоми соли андоз суратгирифта бо хароҷоти умумии баҳогузории тибқи чунин қарордод пешбинишуда муайян мегардад.
3. Таҳти мафҳуми "қарордоди дарозмуддат" қарордод барои истеҳсол, насб ё сохтмон, ё хизматрасонии дахлдор, ки дар доираи соли андоз, ки дар он кори дар қарордод пешбинишуда оғоз гардида, ба охир расонида нашудааст, ба истиснои қарордодҳое, ки тибқи пешбиниҳо бояд дар доираи 6 моҳи баъди оғози корҳои мувофиқи қарордод пешбинигардида ба анҷом расанд, фаҳмида мешавад.
Моддаи 191. Тартиби баҳисобгирии захираҳои молию модди
1. Баҳисобгирии захираҳои молию модди бо мақсадҳои андозбанди танҳо тибқи муқаррароти амалкунандаи баҳисобгирии муҳосиботи, ки дар асоси қонунгузории оид ба баҳисобгирии муҳосиботи таҳия гардидаанд, ба анҷом расонида мешавад.
2. Ҳангоми баҳисобгирии захираҳои молию модди андозсупоранда вазифадор аст, ки арзиши молҳои истеҳсолнамуда ё харидаашро, ки мутаносибан дар асоси хароҷоти истеҳсоли (арзиши асли) ё нархи хариди онҳо муайян карда мешавад, дар ҳисоботи андоз нишон диҳад. Аз он ҷумла, андозсупоранда вазифадор аст ба арзиши ин молҳо хароҷоти нигоҳдори ва интиқоли онҳоро ҳамроҳ кунад.
3. Ҳангоми ба ҳисоб гирифтани захираҳои молию модди андозсупоранда ҳақ дорад, ки арзиши мол ё маҳсулоти нуқсондор, маънан кӯҳнашуда ё аз мӯд баромадаро, ки аз ҳамин сабаб ё бо сабабҳои шабеҳ бо нархи зиёдтар аз хароҷоти барои истеҳсоли (нархи хариди) онҳо сарфшуда фурӯхтан мумкин нест, дар асоси нархе, ки онҳоро фурӯхтан мумкин аст, баҳо диҳад.
4. Нисбати молҳое, ки андозсупоранда оид ба онҳо баҳисобгирии инфироди пеш намебарад, вай ҳақ дорад, ки барои баҳисобгирии захираҳои молию модди яке аз се усулҳои зеринро истифода барад:
1) усули ФИФО, ки мутобиқи он дар давраи ҳисоботи дар аввал молҳои дар аввали давраи ҳисоботи ба захираҳои молию модди дохилгардида, фурӯхташуда (истифодашуда) ҳисоб карда шуда, баъд молҳое, ки дар давоми давраи ҳисоботи истеҳсол (харида) шудаанд, мувофиқи навбати истеҳсол (харид) ҳисоб карда мешаванд;
2) усули ЛИФО, ки мутобиқи он дар давраи ҳисоботи дар аввал молҳое, ки охирин истеҳсол (харид) шудаанд, фурӯхташуда (истифодашуда) ҳисоб карда мешаванд;
3) усули баҳо додан тибқи арзиши аслии миёна.
Моддаи 192. Баҳисобгири ҳангоми иҷораи молияви (лизинг)
1. Агар иҷорадиҳанда то оғози иҷораи молияви (лизинг) соҳиби молу мулки моддии истеҳлокшаванда бошад, муомилот ҳамчун фурӯши молу мулк аз тарафи иҷорадиҳанда ва харидани он аз ҷониби иҷорагир дониста мешавад .
2. Молу мулки моддии истеҳлокшавандае, ки тибқи шартномаи иҷораи молияви (лизинг) ба иҷора дода мешавад, дар давраи амали шартномаи иҷораи молияви (лизинг) бояд дар баланси иҷорагир ба ҳисоб гирифта шавад, ки ин ба иҷорагир ҳуқуқ медиҳад тарҳҳоро вобаста ба предмети лизинг (аз ҷумла истеҳлок ва хароҷоти таъмир) амали намояд .
Моддаи 193. Тарҳҳои ҷуброншаванда ва ихтисори захираҳо
1. Агар маблағи хароҷот, зарар ва қарзҳои шубҳаноки пештар тарҳшуда ҷуброн гардад, маблағи гирифташуда даромади он давраи андозбандие ҳисоб карда мешавад, ки ҷуброн анҷом дода шудааст.
2. Агар захираҳое, ки нисбати онҳо пештар мутобиқи қисми 3 моддаи 150 ва моддаи 151 ҳамин Кодекс тарҳ сурат гирифта шудааст, ихтисор шаванд, маблағи чунин ихтисор ба даромад дохил карда мешавад.
Моддаи 194. Фоида ва зарар ҳангоми фурӯш ё супоридани активҳо
1. Фоида аз фурӯш ё супоридани активҳо фарқи мусбии байни маблағҳои аз фурӯш ё супоридани активҳои бадастомада ва арзиши активҳо, ки мутобиқи моддаи 195 ҳамин Кодекс муайян карда мешавад, иборат мебошад. Ҳангоми дар асоси ройгон ё бо нархҳои тахфифи супоридани активҳо фоидаи шахсе, ки активҳоро додааст, ҳамчун фарқи мусбии байни нархи бозории молу мулки ба ҳамин тарз супоридашаванда ва арзиши он, ки мутобиқи моддаи 195 ҳамин Кодекс муқаррар мегардад, муайян карда мешавад .
2. Зарари аз фурӯш ё супоридани активҳо расонидашуда фарқи манфии байни маблағҳои аз фурӯш ё супоридани активҳо воридгардида ва арзиши активҳо мебошад, ки мутобиқи моддаи 195 ҳамин Кодекс муайян карда мешавад.
3. Қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда нисбати активҳои тибқи гурӯҳҳо истеҳлокшаванда, инчунин нисбати захираҳои молию модди татбиқ намегарданд.
Моддаи 195. Арзиши активҳо
1. Ба арзиши активҳо хароҷот барои харидани онҳо, истеҳсол, сохтмон, васл ва насб, инчунин дигар хароҷоте, ки арзиши онҳоро зиёд мекунад (бо дарназардошти зиёдшавии арзиши активҳо дар натиҷаи азнавбаҳодиҳӣ (азнавнархгузорӣ) тибқи ҳамин Кодекс ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон), ба истиснои хароҷот, ки нисбати онҳо андозсупоранда барои тарҳ ҳуқуқ дорад, дохил карда мешаванд .
2. Агар танҳо як қисми активҳо фурӯхта ё дода шаванд, пас арзиши активҳо дар лаҳзаи фурӯш ё додан байни қисмҳои боқимонда ва қисмҳои фурӯхта ё додашуда тақсим карда мешавад.
Моддаи 196. Эътироф накардани фоида ё зарар
1. Дар ҳолатҳои зайл ҳеҷ гуна фоида ё зарар ҳангоми муайян кардани даромади (фоидаи) андозбандишаванда ба эътибор гирифта намешавад:
1) додани активҳо байни зану шавҳар;
2) додани активҳо байни собиқ ҳамсарон ҳангоми бекор кардани ақди никоҳ; ё
3) беғаразона нобуд кардани актив ё бегона кардани он бо реинвеститсияи маблағҳо (масалан, ҷубронпулии суғуртавии гирифташуда ҳангоми беғаразона нобуд сохтани актив) дар активҳои шабеҳи онҳо ё дар активҳои дорои ҳамон хусусият то ба охир расидани соли дуюми баъди соле, ки актив нобуд ё бегона карда шудааст.
2. Арзиши активи ивазшаванда, ки дар банди 3) қисми 1 ҳамин модда зикр шудааст, бо назардошти (дар сатхи) арзиши активи ивазкардашуда дар лаҳзаи нобуд ё бегона кардани он ба афзоиши арзиши активи ивазшаванда ба фарқи мусбии байни хароҷоти андозсупоранда барои реинвеститсия ва бузургии мадохилот мутобиқи банди 3) қисми 1 ҳамин модда муайян карда мешавад.
3. Арзиши активе, ки дар натиҷаи аҳд ба даст омадааст ва ҳангоми он фоида мувофиқи бандҳои 1) ва 2) қисми 1 ҳамин модда барои мақсадҳои андозбанди ба ҳисоб гирифта намешавад, аз арзиши актив барои тарафи супорандаи он дар рӯзи аҳд иборат мебошад.
4. Ҳамин модда нисбати активҳое, ки аз рӯи гурӯҳҳо истеҳлок мешаванд, татбиқ намегардад, ба истиснои бандҳои 1) ва 2) қисми 1 ҳамин модда, ки онҳо ҳангоме татбиқ мегарданд, ки ҳамаи активҳои гурӯҳ дар як вақт дода шаванд.
БОБИ 24. МУҚАРРАРОТИ МАЪМУРИ
Моддаи 197. Пешниҳоди эъломия
1. Андозсупорандагони зерин эъломияро оид ба андози даромад ва андози фоида то 1 апрели баъди соли ҳисоботи ба мақомоти андоз месупоранд:
1) шахсони ҳуқуқи - резидентҳо;
2) шахсони воқеи - резидентҳое, ки дар манбаи пардохти воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон даромади андозбандинашаванда доранд, ба истиснои даромадҳое, ки аз фаъолияти соҳибкории инфироди дар асоси патенти харидашуда тибқи моддаи 137 ҳамин Кодекс ба даст меоранд;
3) шахсони воқеи - резидентҳое, ки дар суратҳисобҳояшон дар бонкҳои хориҷии воқеъ берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағҳои пули доранд, инчунин онҳое, ки берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон даромад мегиранд;
4) шахсоне, ки мутобиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба зиммаашон вазифаи пешниҳоди эъломия оид ба андоз аз даромад ва эъломия оид ба вазъи молу мулки гузошта шудааст. Тартиб, мӯҳлати пешниҳод ва шакли эъломияро, ки ин шахсон пешниҳод мекунанд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд ;
5) шахсони ҳуқуқи ва воқеи - ғайрирезидентҳое, ки аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон даромаде, ки бояд андозбанди карда шавад мегиранд, аммо дар манбаи пардохт андоз намесупоранд;
6) шахсони воқеӣ - шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар муассисаҳои дипломатӣ, консулгарии давлатҳои хориҷӣ, ки мутобиқи қонунгузорӣ ё шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз иҷрои ӯҳдадориҳои агенти андоз нисбати шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон озод мебошанд, кор мекунанд. Ҳамзамон чунин шахсони воқеӣ, агар дигар муқаррарот дар санадҳои байналмилалии аз ҷониби Тоҷикистон эътирофшуда пешбинӣ нашуда бошад, дар давоми соли андоз ҳангоми ба даст овардани даромад аз кор дар ташкилотҳои дар боло зикргардида ӯҳдадоранд, ки дар давоми 15 рӯз аз рӯзи гирифтани ҳар пардохт ба таври мустақилона маблағи андози даромад ва андози иҷтимоиро ҳисоб кунанд ва ба буҷет дар маҳали ҷойгиршавии ташкилоти дар боло зикргардида супоранд. Маълумот дар бораи шахсони воқеии дар боло зикргардида ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар ҳар семоҳа то санаи 15 моҳи минбаъдаи семоҳаи сипаригардида аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад .
2. Ҳангоми қатъ гардидани фаъолияти соҳибкории андозсупоранда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон вай дар мӯҳлати 30 рӯз ба мақоми андози дахлдор эъломияи андоз пешниҳод мекунад.
3. Ҳангоми барҳам додани шахси ҳуқуқи комиссияи барҳамдиҳи ё андозсупоранда фавран дар ин бора ба мақоми андоз огоҳномаи хатти мефиристанд. Комиссияи барҳамдиҳи вазифадор аст, ки эъломияи андозро ба мақоми дахлдори андоз мутобиқи қисми 7 моддаи 71 ҳамин Кодекс пешниҳод намояд.
4. Шахси воқеие, ки аз вай пешниҳод кардани эъломияи андоз талаб карда намешавад, метавонад дар бораи аз нав ҳисоб кардани андоз ва баргардонидани маблағ эъломияи андоз пешниҳод кунад.
5) Бонки миллии Тоҷикистон нисбат ба фоидаи воқеии бо як пардохт ба буҷети давлатӣ пардохташаванда эъломияеро, ки шакли он аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ тасдиқ карда шудааст, ба мақомоти андоз то 1 августи соли баъди соли ҳисоботӣ пешниҳод менамояд .
Моддаи 198. Пардохтҳои ҷории (пешпардохти) андоз
1. Шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродии фаъолияти соҳибкориро дар асоси шаҳодатнома дар бораи бақайдгирӣ ба сифати соҳибкорони инфиродӣ амалкунанда, ба истиснои мутобиқи моддаи 302 ҳамин Кодекс тибқи низоми соддакардашуда андозбандишаванда, вазифадоранд дар мӯҳлати на дертар аз рӯзи 15-уми ҳар моҳ пардохти ҷориро ба буҷет анҷом диҳанд. Маблағи ҳар кадом пардохти ҷории моҳона дар давраи 12-моҳа, ки ҳар 15-уми апрел оғоз меёбад, бояд як фоизи даромади умумии моҳи ҳисоботиро мутобиқи моддаи 321 ҳамин Кодекс ташкил намояд, ки ба ҳисоби пардохти андози ҳадди ақал аз даромадҳо ҳисоб карда мешавад (ба ҳисоб гирифта мешавад). Ҳамзамон, агар аз дувоздаҳ як қисми андоз аз фоида, ё андоз аз даромад барои соли гузаштаи андоз, ки ба коэффисиенти 1,1 зиёд карда шудааст, аз як фоизи даромади умумии моҳи ҳисоботии дар боло зикргардида зиёд бошад, ба ҳисоби пардохтҳои ҷори оид ба андоз аз фоида, ё андози даромад дар ҳамон мӯҳлат бояд фарқияти байни ба коэффисенти 1,1 зиёдкардаи аз дувоздаҳ як қисми маблағи андоз аз фоида, ё андози даромад барои соли гузаштаи андоз ва маблағи як фоизи даромади умумии моҳи ҳисоботи, ки ба буҷет пардохта шудааст ва ҳамчун андози ҳадди ақал аз даромадҳо ба ҳисоб гирифта шудааст, пардохта шавад .
Хориҷ карда шуд
2. Пардохтҳои ҷории андоз ба маблағи андозе, ки аз андозсупоранда дар соли андозбанди гирифта мешавад, ҳисоб карда мешаванд. Ҳама гуна пардохтҳои барзиёдатии ҷории андоз аз фоида дар муқоиса бо ӯҳдадориҳо доир ба ин андоз барои соли андозбандишаванда ба ҳисоби ӯҳдадори оид ба андози ҳадди ақал аз даромади корхонаҳо барои ҳамин сол ҳисоб карда шуда, барзиёдатии боқимонда (муқобили ӯҳдадори оид ба андози ҳадди ақал аз даромади корхонаҳо) мувофиқи моддаи 89 ҳамин Кодекс ба ҳисоби ӯҳдадориҳо оид ба дигар андозҳо гузаронида ё ба андозсупоранда баргардонида мешавад. Ҳама гуна пардохтҳои барзиёдатии ҷории андоз аз рӯи андоз аз фоида ё андоз аз даромад дар муқоиса бо ӯҳдадориҳо доир ба ин андозҳо дар соли андоз ба ҳисоби ӯҳдадориҳо оид ба андози ҳадди ақал аз даромадҳо барои ҳамин сол ба ҳисоб гирифта мешавад, барзиёдатии боқимонда (ба муқобили ӯҳдадориҳо аз рӯи андози ҳадди ақал аз даромадҳо) мувофиқи моддаи 89 ҳамин Кодекс ба ҳисоби ӯҳдадориҳо оид ба дигар андозҳо ба ҳисоб гирифта мешавад ё ба андозсупоранда баргардонида мешавад .
3. Барои сари вақт напардохтани маблағҳои ҷории андоз фоизҳо мувофиқи моддаи 93 ҳамин Кодекс ҳисоб карда мешаванд .
Моддаи 198 (1). Хусусияти ҳисоб кардан ва пардохтани андоз (андоз аз фоида ва андози ҳадди ақал аз даромадҳо) аз ҷониби корхонаҳое, ки воҳидҳои махсус доранд (воҳидҳое, ки қисми вазифаҳои шахси ҳуқуқиро иҷро менамоянд ва шахсони ҳуқуқии мустақил ба ҳисоб намераванд)
1. Тақсим кардани маблағи пешпардохтҳо, инчунин маблағҳои андозе, ки бояд ба қисми даромади буҷетҳо аз рӯи ҷамъбасти соли андоз гузаронида шаванд, аз ҷониби корхона байни буҷетҳои маҳалли ҷойгиршавии воҳиди асосии корхона, инчунин дар маҳалли ҷойгиршавии ҳар як воҳидҳои махсуси он бо назардошти ҳиссаи хароҷот барои пардохти музди меҳнате, ки ба воҳиди асосии корхона ва ба ҳар як воҳидҳои махсуси корхона дар хароҷоти умумии музди меҳнат дар корхона (воҳиди асосии корхона дар якҷоягӣ бо ҳамаи воҳидҳои махсуси корхона) тааллуқ дорад, мутобиқи маълумоти баҳисобгирии муҳосибии корхона сурат мегирад.
Ҳиссаҳои хароҷоти барои пардохти музди меҳнат дар ҳамин қисм зикргардида бо назардошти нишондиҳандаҳои воқеии хароҷот барои музди меҳнати воҳиди асосии корхона ва воҳидҳои махсуси он мутобиқи маълумоти баҳисобгирии муҳосибии корхона дар охири моҳи (соли) ҳисоботӣ муайян карда мешавад.
2. Ҳисоб кардани маблағи пешпардохтҳо аз рӯи андоз, инчунин маблағҳои андозе, ки бояд ба қисми даромади буҷетҳо аз рӯи ҷамъбасти соли андоз дар маҳали ҷойгиршавии воҳиди асосии корхона ва ҳар кадом воҳидҳои махсуси он пардохта шавад, аз ҷониби корхона мустақилона анҷом дода мешавад.
Маълумотро дар бораи маблағҳои пешпардохт аз рӯи андоз, инчунин дар бораи маблағҳои аз рӯи ҷамъбасти соли андоз ҳисоб кардашударо корхона ба воҳидҳои махсуси худ, инчунин ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавии худ ва маҳали ҷойгиршавии воҳидҳои махсус на дертар аз мӯҳлати пешниҳодгардида барои амалӣ намудани пардохтҳои ҷорӣ (пешпардохтҳо) мутобиқи моддаи 198 ҳамин Кодекс ва барои пешниҳод кардани эъломия аз рӯи андоз аз фоида мутобиқи моддаи 197 ҳамин Кодекс хабар медиҳад.
3. Корхона маблағи пешпардохтҳо ва маблағи андозеро, ки аз рӯи ҷамъбасти соли андоз ҳисоб карда шудааст, ба буҷети маҳали ҷойгиршавии воҳиди асосии корхона ва воҳидҳои махсуси он тавассути воҳиди асосии корхона ё тариқи ҳар воҳиди махсус на дертар аз мӯҳлати муқаррарнамудаи моддаҳои 198 ва 199 ҳамин месупорад .
Моддаи 199. Пардохти андоз аз рӯи ҷамъбасти сол
1. Андозсупорандагон ҳисобу китоби ниҳоиро анҷом дода, андозро дар мӯҳлати на дертар аз 10 апрели соле, ки баъди соли ҳисоботии андоз фаро мерасад, месупоранд .
2. Бонки миллии Тоҷикистон андоз аз фоидаро на дертар аз 1 сентябри соле, ки баъди соли ҳисоботии андоз фаро мерасад, месупорад .
ФАСЛИ VII. АНДОЗ АЗ АРЗИШИ ИЛОВАШУДА
БОБИ 25. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 200. Мафҳуми андоз аз арзиши иловашуда
Андоз аз арзиши иловашуда, минбаъд - андоз аз арзиши иловашуда, шакли ба буҷет гирифтани қисми арзиши дар ҷараёни истеҳсол ва муомилоти мол, иҷрои кор ва хизматрасони дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон иловашуда, инчунин қисми арзиши тамоми молҳои андозбандишавандаи ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшаванда мебошад. Андоз аз арзиши иловашуда ҳамчун андози ғайримустақим бояд дар тамоми марҳилаҳои истеҳсолот, муомилоти молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасони пардохта шавад .
Маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд аз амалиёти андозбандишаванда пардохта шавад, ҳамчун фарқи байни маблағи андоз, ки аз чунин муомилот ҳисобу зам карда шудааст ва маблағи андозе, ки мутобиқи муқаррароти ҳамин фасл бояд тибқи ҳисобнома - фактураҳои андоз оид ба андоз аз арзиши иловашуда ҳисоб карда шавад, муайян мегардад. Маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд аз воридоти андозбандишаванда пардохта шавад, бо роҳи зарби воридоти андозбандишаванда ба меъёри андоз аз арзиши иловашуда муайян карда мешавад.
БОБИ 26. АНДОЗСУПОРАНДАГОН
Моддаи 201. Андозсупорандагон
1. Супорандаи андоз аз арзиши иловашуда шахсе мебошад, ки тибқи моддаи 202 Кодекс ӯҳдадор аст ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда аз қайд гузарад .
2. Шахсе, ки ӯҳдадор аст барои бақайдгири ариза диҳад, аз аввали давраи ҳисоботие, ки баъди давраи ба миён омадани ӯҳдадории додани аризаи бақайдгири фаро мерасад, оид ба андоз аз арзиши иловашуда андозсупоранда мебошад .
3. Ба ғайр аз шахсоне, ки тибқи қисми 1 ҳамин модда супорандагони андоз аз арзиши иловашуда мебошанд, ҳамаи шахсоне, ки воридоти андозбандишавандаи молҳоро ба Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом медиҳанд, оид ба чунин воридот супорандагони андоз аз арзиши иловашуда ҳисобида мешаванд.
4. Шахси ғайрирезидент, ки бидуни қайд барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба иҷрои корҳо ва хизматрасоние, ки бояд мувофиқи моддаи 220 ҳамин Кодекс андозбанди шавад, машғул аст, оид ба чунин кору хизматрасониҳо супорандаи андоз аз арзиши иловашуда мебошад.
Хориҷ карда шуд .
Хориҷ карда шуд .
Моддаи 202. Талабот оид ба додани ариза барои бақайдгири
1. Шахсе, ки машғули фаъолияти соҳибкори буда, ҳаҷми амалиёти андозбандишавандааш дар давраи пешинаи давомнокиаш на зиёда аз 12 моҳи пурраи муттасили (пай дар пайи) тақвими аз 200 ҳазор сомони бештар мебошад, ӯҳдадор аст ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгирии худ мувофиқи моддаҳои 45 ва 46 ҳамин Кодекс, агар ҳамин Кодекс ё дигар санадҳои қонунгузории андоз тартиби дигаре муқаррар накарда бошанд, ҷиҳати бақайдгири барои андоз аз арзиши иловашуда на дертар аз 30 рӯзи баъди ба охир расидани ин давра ариза диҳад .
2. Барои мақсадҳои ҳамин модда таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасони аз тарафи ғайрирезидент ҳангоми муайян кардани арзиши умумии амалиёти андозбандишаванда ба эътибор гирифта мешаванд, агар онҳо танҳо тавассути муассисаи доимии ин ғайрирезидент дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро карда шаванд.
3. Вориси ҳуқуқии андозсупоранда, ки фаъолияти андозсупорандаро давом медиҳад, вазифадор аст ҷиҳати бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда дар давоми 30 рӯзи баъди ба даст овардани ҳуқуқ ариза диҳад.
Моддаи 203. Хориҷ карда шуд
Моддаи 204. Бақайдгирӣ
1. Шахсе, ки ҷиҳати бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ариза медиҳад, ӯҳдадор аст ин амалро мувофиқи тартиб ва шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати анҷом диҳад.
2. Ҳангоми аз тарафи шахси машғули амалиёти андозбандишаванда додани ариза ҷиҳати бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда, мақоми андоз вазифадор аст чунин шахсро дар феҳристи супорандагони андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифта, дар давоми 10 рӯзи баъди супоридани ариза дар мавриди оид ба андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифта шуданаш шаҳодатнома диҳад ва дар он номи пурра (ному насаб) ва дигар маълумоти дахлдорро дар бораи андозсупоранда, санаи додани шаҳодатнома, санае, ки аз он бақайдгири эътибор пайдо мекунад ва рақами мушаххаси андозсупорандаро зикр намояд.
Варақаи шаҳодатномаи байқайдгири доир ба андоз аз арзиши иловашуда варақаи ҳисоботии қатъи мебошад ва ба андозсупоранда ройгон дода мешавад.
Шаҳодатномаи бақайдгири оид ба андоз аз арзиши иловашударо андозсупоранда бо худ нигоҳ медорад ва ҳангоми бекор шудани бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда дар давоми 10 рӯзи баъди бекор шудани бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба мақоми андози дахлдор бояд баргардонад.
Шакли варақа, тартиби супоридан ва гирифтани шаҳодатномаи бақайдгири оид ба андоз аз арзиши иловашударо мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд.
3. Бақайдгири дар яке аз санаҳои зерин, вобаста аз он, ки кадоме аз ин сана пештар фаро мерасад, эътибор пайдо мекунад:
1) ҳангоми бақайдгирии ҳатми - дар рӯзи якуми давраи ҳисоботии баъди моҳе, ки дар он барои додани ариза барои бақайдгири ӯҳдадори пайдо шудааст;
2) нисбати вориси ҳуқуқи - дар лаҳзаи ба даст овардани ҳуқуқ .
4. Мақомоти андоз вазифадоранд тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати феҳристи супорандагони андоз аз арзиши иловашударо, ки он дар бораи ҳамаи шахсони барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифташуда маълумоти муфассалро дар бар мегирад, кушоянд ва пеш баранд.
Мақоми ваколатдори давлати барои мақсадҳои бақайдгири ва назорат феҳристи умумидавлатии супорандагони андоз аз арзиши иловашударо пеш мебарад.
5. Агар шахс ӯҳдадор бошад, ки барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифта шавад ва ӯ барои бақайдгири ариза надода бошад, мақомоти андоз бо ташаббуси худ ин андозсупорандаро ба қайд гирифта, ба вай ҳуҷҷатҳои дахлдор мефиристанд.
6. Шахсе, ки барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифта шудааст, ӯҳдадор аст аз санаи эътибор пайдо кардани бақайдгири оид ба андоз аз арзиши иловашуда дар бораи амалиётҳои андозбандишавандаи худ ҳисобнома-фактураҳо таҳия намояд, дар тамоми ҳисобнома - фактураҳои оид ба андоз аз арзиши иловашуда ва тамоми эъломияҳо, инчунин мактубҳои расмие, ки ба мақомоти андоз мефиристад, рақами мушаххаси андозсупорандаро нишон диҳад.
7. Мақоми ваколатдори давлати тибқи аризаи андозсупорандаи андози арзиши иловашуда метавонад воҳидҳои махсуси вайро ба сифати супорандаи мустақили андоз аз арзиши иловашуда барраси намояд.
Моддаи 205. Бекор кардани бақайдгири
1. Ба андозсупоранда зарур аст, ки баъди гузаштани 24 моҳи эътибор пайдо кардани бақайдгирии охирин барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ҷиҳати бекор кардани бақайдгири ба мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда бо ариза муроҷиат намояд, агар ҳаҷми умумии амалиёти андозбандишавандаи андозсупоранда дар 12 моҳи пурраи муттасили (пай дар пайи) тақвими пеш аз додани чунин ариза аз 200 ҳазор сомони зиёд набошад. Бекор кардани бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда аз рӯзи якуми давраи андозбанди, ки баъди давраи (моҳи) барои бекор кардани бақайдгири ба мақомоти андоз ариза додани шахс фаро мерасад, эътибор пайдо мекунад .
2. Ҳангоми барҳам додани шахси ҳуқуқи, ки супорандаи андоз аз арзиши иловашуда мебошад, чунин шахс аз рӯзи хориҷ шуданаш аз феҳристи давлатии андозсупорандагон аз қайд оид ба андоз аз арзиши иловашуда (яъне бекор кардани бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда нисбати ин шахс эътибор пайдо мекунад) бароварда мешавад .
Дар ҳолати вафот кардани шахси воқеи бекоршавии бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда нисбати чунин шахс аз рӯзи вафот кардани ин шахс, ки мақоми дахлдори давлати расман тасдиқ менамояд, эътибор пайдо мекунад.
3. Агар бақайдгирии шахс барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда бекор карда шавад, мақомоти андоз ӯҳдадоранд номи (ному насаби) шахс ва дигар маълумотро дар бораи вай аз феҳристи супорандагони андоз аз арзиши иловашуда хориҷ намуда, барои хориҷ кардани ин шахс аз феҳристи умумидавлатии супорандагони андоз аз арзиши иловашуда чораҳо андешанд, инчунин шаҳодатномаи бақайдгири доир ба андоз аз арзиши иловашударо тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати аз вай гиранд .
4. Бекор намудани бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда мутобиқи ҳамин Кодекс тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати анҷом дода мешавад.
БОБИ 27. ОБЪЕКТҲОИ АНДОЗБАНДИ
Моддаи 206. Объектҳои андозбанди
1. Объектҳои андозбанди аз арзиши илозашуда амалиёти андозбандишаванда ва воридоти андозбандишаванда мебошанд.
2. Таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасони, ба истиснои таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасони, ки аз пардохти андоз аз арзиши иловашуда озод шудаанд ва дар доираи фаъолияти соҳибкории мустақилонаи шахсон анҷом дода мешаванд, агар онҳо мутобиқи моддаҳои 218 ва 219 ҳамин Кодекс дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷрошаванда эътироф гарданд, амалиёти андозбандишаванда мебошанд. Амалиёти андозбандишаванда мутобиқи моддаи 219 ҳамин Кодекс хизматрасониҳо ё иҷрои корҳои берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар бар намегирад.
3. Агар андозсупоранда молҳоро (корҳоро, хизматрасониҳоро) бо пардохти андоз аз арзиши иловашуда харад ва маблағи дахлдорро ба ҳисоб гирад (ё ҳуқуқи ба ҳисоб гирифтан дошта бошад), истифодаи чунин молҳо (иҷрои корҳо, хизматрасониҳо) ё натиҷаи истифодаи молҳо (иҷрои корҳо, хизматрасониҳо) барои фаъолияти ғайрисоҳибкори амалиёти андозбандишаванда ҳисобида мешавад.
4. Таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасонии андозсупоранда ба кормандони худ, аз ҷумла ройгон, амалиёти андозбандишаванда мебошад.
5. Таҳвили молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасони, агар онҳо тибқи муқаррароти ҳамин Кодекс аз андоз аз арзиши иловашуда озод набошанд, аз ҷониби як воҳиди махсус ба воҳиди махсуси дигари як шахси ҳуқуқи, ки тибқи қисми 7 моддаи 204 ҳамин Кодекс супорандагони мустақили андоз аз арзиши иловашуда ба шумор мераванд, инчунин чунин таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасони ба шахсони тарафи дигар амалиёти андозбандишаванда ба ҳисоб мераванд.
6. Сарфи назар аз дигар муқаррароти ҳамин модда таҳвили молҳо аз тарафи шахсе, ки ин молҳоро дар натиҷаи амалиёти аз арзиши иловашуда андозбандишаванда харидааст, аммо мувофиқи моддаи 226 ҳамин Кодекс ҳангоми харидани ин молҳо барои баҳисобгирии маблағ тибқи андоз аз арзиши иловашуда ҳуқуқ надошт, ҳамчун амалиёти андозбандишаванда ҳисобида намешавад. Агар ҳангоми харидани молҳо баҳисобгири қисман иҷозат нашуда бошад, дар ин сурат андозаи амалиёти андозбандишаванда мутаносибан ба ҳиссаи баҳисобгирии иҷозатнашуда кам карда мешавад.
7. Арзиши бастаҳое (зарфҳое), ки бояд тибқи шарт ва мӯҳлати муқарраркардаи шартномаи (қарордоди) таҳвили молҳо баргардонда шаванд, ба истиснои ҳолатҳои фурӯши чакана, ба маблағи андозбандишаванда дохил карда намешавад. Чаканафурӯшон метавонанд ҳаҷми амалиёти андозбандишавандаро ба маблағе, ки онҳо ба сифати ҳақки ҷуброни баргардонидани бастаҳо (зарфҳо) ба мизоҷон пардохтаанд, кам кунанд.
8. Агар бақайдгирии андозсупоранда бекор карда шавад, молҳои дар лаҳзаи бекоркуни дар ихтиёри он қарордошта ҳамчун молҳои дар доираи амалиёти андозбандишаванда таҳвилшуда барраси мегарданд.
9. Дар ҳолати истеҳсоли молҳо, иҷрои кор ва хизматрасониҳо аз ашё ва маводи фармоишгар, ҳангоме, ки соҳиби ашё, мавод ва маҳсули коркард худи фармоишгар аст, амалиёти андозбандишаванда барои коркардкунанда (истеҳсолкунанда, иҷрокунанда) хизматрасони (корҳо) доир ба коркарди ашё ва мавод барои молҳо (кору хизматрасониҳо) ба ҳисоб меравад.
10. Молҳои ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшаванда ё воридшуда (ба истиснои молҳое, ки мутобиқи моддаи 211 ҳамин Кодекс аз андоз аз арзиши иловашуда озод шудаанд), ки мутобиқи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд, дар эъломия зикр шаванд, воридоти андозбандишаванда ба ҳисоб мераванд.
Моддаи 207. Фурӯш ё супоридани корхона
1. Аз тарафи як супорандаи андоз аз арзиши иловашуда ба дигар супорандаи андоз аз арзиши иловашуда дар доираи як амалиёт фурӯхтан ё супоридани корхона дар маҷмӯъ чун комплекси молу мулки ё воҳиди мустақили амалкунандаи корхона амалиёти андозбандишаванда ҳисоб карда намешавад .
2. Дар мавриди қисми 1 ҳамин модда харидор ё гиранда ҳуқуқ ва ӯҳдадории фурӯшандаи дар ҳамин фасл зикршударо қабул менамояд, ки ба корхонаи фурӯхта ё додашуда ё воҳиди мустақили амалкунандаи корхона вобаста мебошанд.
3. Ҳамин модда танҳо ҳангоме татбиқ мегардад, ки агар тарафҳои фурӯшанда (супоранда) ва гиранда дар мӯҳлати на дертар аз 30 рӯзи тақвимии баъди фурӯш (супоридан) мақомоти андозро дар бораи қарор оид ба татбиқи муқаррароти ҳамин модда ба таври хатти огоҳ намоянд.
БОБИ 28. МУАЙЯН КАРДАНИ МУОМИЛОТИ АНДОЗБАНДИШАВАНДА ВА ВОРИДОТИ АНДОЗБАНДИШАВАНДА
Моддаи 208. Арзиши амалиёти андозбандишаванда
1. Арзиши амалиёти андозбандишаванда дар асоси маблағе (арзиш, аз ҷумла дар шакли натурали), ки андозсупоранда аз мизоҷ ё аз ҳар шахси дигар мегирад ё ҳуқуқи гирифтанро дорад, аз ҷумла ҳама гуна боҷҳо, андозҳо ва (ё) дигар пардохтҳо, бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана, муайян мегардад.
2. Агар андозсупоранда бар ивази амалиёти андозбандишаванда молҳо, корҳо ё хизматрасониҳоро ба даст орад ё ҳуқуқи гирифтани онҳоро дошта бошад, арзиши амалиёти андозбандишаванда нархи бозории ин молҳо, корҳо ва хизматрасониҳоро (аз ҷумла ҳама гуна боҷ андоз ё дигар пардохтҳоро), бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана, дар бар мегирад.
3. Дар ҳолате, ки агар андозсупоранда бар ивази амалиёти андозбандишаванда ҳеҷ сарвате нагирад ё ҳуқуқи гирифтанро надошта бошад, арзиши амалиёти андозбандишаванда ба арзиши бозории молҳои таҳвилкардашуда, корҳои иҷрошуда, ё хизматрасонии андозсупоранда дар рафти чунин амалиёти андозбандишаванда (аз ҷумла ҳама гуна боҷ андоз ва дигар пардохтҳо), бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана, баробар аст.
4. Дар сурати бо мақсадҳои ғайритиҷорати истеъмол ё истифода бурдани молҳо (корҳо ё хизматрасониҳо) тибқи қисми 3 моддаи 206 ҳамин Кодекс, инчунин ҳангоми таҳвили молҳо (иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо) ба кормандони худ мувофиқи қисми 4 моддаи 206 ҳамин Кодекс, арзиши амалиёти андозбандишаванда ба нархи бозории ин молҳо, корҳо ва хизматрасониҳо (аз ҷумла ҳама гуна боҷ андоз ва дигар пардохтҳо), бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана, баробар аст.
5. Ҳангоми таҳвили мол бо шарти пардохти мӯҳлатнок арзиши амалиёти андозбандишаванда мутобиқи қисми 1 ҳамин модда бо назардошти тамоми маблағҳои пардохтшаванда мувофиқи ҷадвали мӯҳлат, ки дар шартнома, аз ҷумла шартномаи иҷораи молияви (лизинг), ба истиснои пардохтҳои фоизи, муқаррар шудааст, муайян карда мешавад.
6. Ҳангоми гарави молу мулк (мол) арзиши чунин амалиёти андозбандишавандаи. гаравдиҳанда бо назардошти маблағи қарзи барои гарави чунин молу мулк (мол) гирифта шуда, бе илова намудани андоз аз арзиши иловашуда (яъне бе илова намудани андоз аз арзиши иловашуда ба арзиши молу мулки (моли) ба гарав гузошта ё ба маблағи қарзгирифта) муайян мегардад .
7. Нисбати корхонаҳои савдои яклухт ва чакана, корхонаҳои захиракунанда, соҳибкорони инфиродие ки супорандаи андоз оид ба андоз аз арзиши иловашуда мебошанд, дар сурати аз ҷониби онҳо харида шудани мол аз шахсоне, ки супорандаи андоз аз арзиши иловашуда намебошанд ва минбаъд таҳвил намудани чунин молҳо аз ҷониби ин андозсупорандагон арзиши амалиёти андозбандишаванда ба фарқияти мусбии байни арзиши таҳвили чунин молҳо бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана ва арзиши харидани онҳо аз шахсе, ки супорандаи андоз аз арзиши иловашуда намебошад, баробар дониста мешавад .
Ҳангоми фарқияти манфи арзиши амалиёти андозбандишаванда барои ҳисобкунии андоз аз арзиши иловашуда баробари сифр қабул карда мешавад.
Арзиши амалиёти андозбандишаванда ҳангоми таҳвили молҳо бевосита аз ҷониби воридкунанда, инчунин аз ҷониби агент (шахси боваринок) бо истифодаи механизми моддаи 223 ҳамин Кодекс таҳвил кардани молҳое, ки аз рӯи воридот мутобиқи бандҳои 5) ва 9) қисми 4 моддаи 211 ҳамин Кодекс ба Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил шудаанд, инчунин гази табиӣ, ки мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" барои соли дахлдор ҳангоми воридот аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешавад, ба фарқияти мусбии байни арзиши таҳвили чунин молҳо бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана ва арзиши гумрукии чунин молҳо бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда баробар ҳисобида мешавад. Ҳангоми фарқияти манфӣ арзиши амалиёти андозбандишаванда барои ҳисоб кардани андоз аз арзиши иловашуда ба сифр баробар қабул карда мешавад .
Моддаи 209. Тасҳеҳи муомилоти андозбандишаванда
1. Ҳамин модда нисбати амалиёти андозбандишавандаи андозсупоранда дар ҳолатҳои зерин татбиқ мегардад:
1) бекор кардани амалиёт:
2) тағйир ёфтани хусусияти амалиёт;
3) тағйир ёфтани ҷуброни мувофиқашуда барои амалиёт ҳам аз сабаби пастшавии нарх ва ҳам ҳама гуна сабабҳои дигар; ё
4) пурра ё қисман баргардонидани молҳо ба андозсупоранда (қабул накардани корҳо ё хизматрасониҳои анҷомдодаи андозсупоранда).
5) тарҳи карзҳои беэътимод (шубҳанок) мувофиқи қисми 20 моддаи 34 ва қисмҳои 1 ва 2 моддаи 150 хамин Кодекс .
2. Агар андозсупоранда дар натиҷаи яке аз сабабҳои дар қисми 1 ҳамин модда зикршуда:
1) оид ба андоз аз арзиши иловашуда ҳисобнома - фактура пешниҳод кунад, ки дар он маблағи андоз аз арзиши иловашуда нодуруст нишон дода шудааст; ё
2) дар эъломияи андоз аз арзиши иловашуда маблағи андоз аз арзиши иловашударо нодуруст зикр карда бошад,
пас мувофиқи қисми 2 моддаи 225 ё қисми 8 моддаи 226 ҳамин Кодекс ба он ислоҳ дароварда мешавад.
3. Тасҳеҳи амалиёти андозбандишаванда дар асоси ҳисобнома-фактураи иловаги оид ба андоз аз арзиши иловашуда ё дигар ҳуҷҷатҳо, ки фаро расидани ҳолатҳои дар қисми 1 ҳамин модда зикршударо баъди содир гардидани амалиёти ибтидоии андозбандишаванда тасдиқ менамояд, гузаронда мешавад.
Моддаи 210. Арзиши воридоти андозбандишаванда
1. Арзиши воридоти андозбандишаванда арзиши гумрукии молҳо, ки мутобиқи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян гардидаанд, инчунин ҷамъи маблағи боҷҳо ва андозҳое, ки ҳангоми воридоти молҳо ба Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд супорида шаванд, аммо бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда мебошад .
2. Ҳангоми хизматрасониҳое, ки мутобиқи қисми 2 моддаи 222 ҳамин Кодекс ҳамчун қисми воридоти молҳо барраси мегарданд, арзиши онҳо бе андоз аз арзиши иловашуда ба арзиши дар қисми 1 ҳамин модда зикргардида зам карда мешавад .
БОБИ 29. ИМТИЁЗҲОИ АНДОЗ
Моддаи 211. Озод кардан аз андоз
1. Озод кардан аз андоз аз арзиши иловашуда чунин маъни дорад, ки таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳои аз андоз аз арзиши иловашуда озод кардашуда амалиёти андозбандишаванда намебошанд ва арзиши онҳо аз ҷониби андозсупоранда ба муомилоти андозбандишаванда дохил карда намешавад, ва воридоти аз андоз аз арзиши иловашуда озодкардашуда ба арзиши воридоти андозбандишаванда дохил намегардад. Ҳамзамон мутаносибан арзиши чунин таҳвили молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасониҳо ва чунин воридоти молҳо барои аз ҷониби андозсупоранда тибқи моддаи 224 ҳамин Кодекс ҳисоб кардани андоз аз арзиши иловашуда асос шуда наметавонад.
2. Таҳвили молҳои зерин (ба ғайр аз содироти молҳо), иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд:
1) фурӯш, супоридан ё иҷораи молу мулки ғайриманқул, ба ғайр аз :
- фурӯш ё супоридани бинои меҳмонҳонаҳо ё манзилгоҳ барои истироҳаткунандагон;
- фурӯш ё супоридани биноҳои истиқоматии аз нав сохташуда, ба ғайр аз ҳолатҳое, ки бино чун манзили истиқомати камаш дар давоми 2 сол истифода шудааст;
- супоридан ё иҷораи молу мулки ғайриманқул, ки барои мақсадҳои соҳибкорӣ истифода бурда мешавад ;
2) хизматрасонии молиявӣ, аз ҷумла таҳвили молу мулки моддии истеҳлокшаванда, ки тибқи амалиёти иҷораи молиявӣ (лизинг) мутобиқи моддаи 33 Кодекси мазкур амалӣ мешавад, ба истиснои молу мулки ғайриманқул, автомобилҳои сабукрав ва мебел ;
3) таҳвили асъори милли ва (ё) хориҷи (ба ғайр аз мақсадҳои нумизмати), инчунин қоғазҳои қиматноқ;
4) хизматрасонии дини ва маросими аз ҷониби ташкилоти дини;
5) хизматрасонии тиббии муассисаҳои давлатӣ, ба истиснои хизмати косметологи ;
6) хизматрасони дар соҳаи:
- таълиму тарбияи томактаби;
- таҳсилоти умумии асоси, миёнаи умуми;
- таҳсилоти ибтидои, миёна ва олии касби, таҳсилоти касбии баъд аз муассисаи олии таълими;
- таҳсилоти иловаги ва махсус.
Намудҳои фаъолияти пешбининамудаи бандҳои 5) ва 6) ҳамин қисм аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд танҳо агар онҳоро шахсони дорои иҷозатномаҳои (литсензияҳои) дахлдори давлати барои иҷрои намудҳои мазкури фаъолият, ки тибқи тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шудаанд, анҷом диҳанд;
7) таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо ба сифати кӯмаки башардӯстона;
8) таҳвили молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасони, ки мустақиман муассисаҳои пенитенсиарии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё корхонаҳои давлатие, ки ба системаи пенитенсиарии Ҷумҳурии Тоҷикистон шомиланд, истеҳсол намудаанд (иҷро кардаанд, хизмат расонидаанд);
9) таҳвили рӯзномаю маҷаллаҳо, адабиёти бадеи, адабиёти бачагона, асарҳои илмию техники, адабиёти таълими, инчунин иҷрои корҳо оид ба нашри онҳо.
Имтиёзҳои пешбининамудаи ҳамин банд нисбати навъҳои эротики ва дорои хусусияти рекламавии махсусгардонидашудаи маҳсулоти дар боло зикргардида татбиқ намегарданд;
10) таҳвили молҳои (либос ва пойафзол, кӯлоҳ, маҳсулоти ҷуроб) навъҳои кӯдакона тибқи номгӯи муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
11) таҳвили маҳсулоти махсуси истифодаи фарди барои маъюбон мувофиқи номгӯе, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
Хориҷ карда шуд
Номгӯи муассисаҳоеро (ташкилотҳоеро), ки чунин хизматрасониро анҷом медиҳанд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.
3. Таҳвили алюминийи аввалия ва нахи пахта, инчунин калобаи пахта аз ҷумла барои содирот аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешавад .
Таҳвили пахтаи коркарднашуда, ба истиснои содирот, аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешавад. Содироти пахтаи коркарднашуда бо андоз аз арзиши иловашуда андозбанди карда мешавад.
Таҳвили тилло, нуқра, платина, палладий (родий, иридий, рутений, осмий) ба Бонки миллии Тоҷикистон, инчунин таҳвили тилло, нуқра, платина, палладий (родий, иридий, рутений, осмий), алмосҳои табий (коркардшуда ва коркарднашуда), сапфир, зумуррад, рубин, александрит, гавҳар, шпинел ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои Хазинаи давлатии сарватҳо аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешавад .
4. Намудҳои зерини воридот аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд:
1) воридоти асъори милли ва (ё) ҳориҷи (ба ғайр аз мақсадҳои нумизмати), инчунин қоғазҳои қиматнок;
2) воридоти тилло, нуқра, платина, палладий (родий, иридий, рутений, осмий) аз ҷониби Бонки миллии Тоҷикистон,инчунин воридоти тилло, нуқра, платина, палладий (родий, иридий, рутений, осмий), алмосҳои табий (коркардшуда ва коркарднашуда), сапфир, зумуррад, рубин, александрит, гавҳар, шпинел аз ҷониби Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои Хазинаи давлатии сарватҳо;
3) воридоти молҳо ба сифати кӯмаки башардӯстона, инчунин воридоти молҳое, ки ба ташкилотҳои эҳсонкори ба мақсади бартараф кардани окибатҳои офатҳои табий, садама ва фалоқатҳо ройгон дода мешаванд ва воридоти молҳое, ки ба мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ройгон дода мешаванд;
4) воридоти таҷҳизоти истеҳсолию технологӣ ва маҳсулоти такмилии (комплектии) онҳо (ки маҷмӯи ягонаро ташкил медиҳанд, яъне бе онҳо кори таҷҳизоти истеҳсолию технологӣ имконнопазир аст), аз ҷумла дар асоси шартҳои иҷораи молиявӣ (лизинг) барои ташаккул ё пурра кардани фонди оинномавии корхонаҳо ё азнавтаҷҳизонии техникии истеҳсолоти амалкунанда ба шарте, ки ин молу мулк мустақиман дар истеҳсоли молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасонӣ мутобиқи ҳуҷҷатҳои таъсисии корхона истифода гардад ва ба категорияи молҳои зераксизӣ дохил нагардад, инчунин молу мулки шахсие, ки кормандони хориҷии корхонаҳои дорои инвеститсияҳои хориҷӣ мустақиман барои эҳтиёҷоти худ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид менамоянд. Дар сурати барҳам дода шудани чунин корхона ё аз ҷониби ин корхона дар давоми ду сол аз лаҳзаи воридот ба ҷумҳурӣ истифода нашудан ё ба шахси дигар таҳвил намудани таҷҳизоти истеҳсолии технологӣ ва маҳсулоти такмилие, ки ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид карда шудаанд, андоз аз арзиши иловашуда, ки мутобиқи ҳамин банд пардохта нашудааст, бояд ба буҷет бе амалисозии баҳисобгирӣ мутобиқи моддаи 226 Кодекси мазкур ситонида шавад, ба истиснои воридоти чунин таҷҳизот дар асоси шартҳои иҷораи молиявӣ (лизинг). Номгӯи таҷҳизоти истеҳсолию технологӣ ва маҳсулоти такмилии онҳо мутобиқи Номгӯи молҳои фаъолияти иқтисодии хориҷӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад .
Дар ҳама ҳолат озодкунии пешбининамудаи ҳамин банд нисбати корхонаҳои навтаъсисёфта (нав) аз рӯзи бақайдгирии ибтидоии давлатӣ ва нисбати корхонаҳои дар лаҳзаи мавриди амал қарор додани ҳамин банд мавҷудбуда, аз лаҳзаи мавриди амал қарор додани ҳамин имтиёз ба мӯҳлати на зиёда аз чор сол пешниҳод карда мешавад, ба истиснои воридоти чунин таҷҳизот дар асоси шартҳои иҷораи молиявӣ (лизинг) .
5) воридоти техникаи кишоварзи, дорувории тибби, таҷҳизоти тибби, фармасевти ва асбобҳои тибби мувофиқи номгӯи муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ;
6) воридоти молҳое, ки барои татбиқи лоиҳаҳои мақсадноки маъқулдонистаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоби (дар доираи) маблағи грантҳо ва (ё) кредитҳо (қарзҳо), ки шахсони ҳуқуқи ва воқеи, давлатҳои ҳориҷи, ҳукуматҳои давлатҳои ҳориҷи ё ташкилотҳои байналмилали додаанд, амали мешавад;
7) воридоти молҳо барои сохтмони объектҳои махсусан муҳим тибқи ҳуҷҷатгузории лоиҳавию сметавии бо мақоми ваколатдори давлатии дар соҳаи сохтмон мувофиқашуда. Номгӯи чунин молҳо ва объектҳои махсусан муҳимро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд. Агар молҳои воридотии мазкур дар давоми ду сол аз рӯзи воридот истифода нашаванд ё ба дигар шахс таҳвил карда шаванд, маблағи тибқи ҳамин банд напардохтаи андоз аз арзиши иловашуда бе татбиқи баҳисобгирӣ тибқи моддаи 226 ҳамин Кодекс, бояд ба буҷет ситонида шавад .
8) воридоти намудҳои асосии ашёи хом (ба истиснои молҳои зераксизи), масолеҳ захираҳои энергетики ва таҷҳизот тибқи номгӯи ва ҳаҷми муайянкардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бевосита заводи алюминийи Тоҷикистон барои истеҳсоли алюминийи аввалия анҷом медиҳад;
9) воридоти маҳсулоти махсуси истифодаи фарди барои маъюбон мувофиқи номгӯе, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
10) воридоти нахи пахта ва алюминийи аввалия, ки тибқи тартиби муқарраршуда бо андоз аз фурӯш андозбандӣ мешавад .
Моддаи 212. Андозбандии боркашонии байналмилали ва транзити
1. Хизматрасонии нақлиёти ё дигар хизматрасониҳо ё иҷрои корҳои бевосита марбут ба ҳамлу нақли бор ва мусофиркашонии байналмилали, инчунин таҳвили масолеҳи сӯзишворию равғанҳои молидани ва дигар маводи истеъмоли, ки ба дохили киштии ҳавои барои истеъмол дар вақти парвозҳои байналмилали бор карда мешаванд, аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд. Таҳти мафҳуми ҳамлу нақли байналмилали кашондани бор ва мусофирон фаҳмида мешавад, ки нуқтаи сафар ё нуқтаи таъиноти онҳо (яке аз ин нуқтаҳо) берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад.
2. Барои мақсадҳои ҳамин модда ба корҳо ва хизматрасониҳое, ки бинобар ҳамлу нақли байналмилали анҷом дода мешаванд, инҳо марбутанд:
1) корҳо, хизматрасониҳои нақлиёти (боркашони, ҳамлу нақл), борбардори, борфарори, боргирии барзиёд, ирсоли молҳое, ки аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон содир мешаванд, инчунин молҳое, ки тавассути қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ба тарзи транзит интиқол дода мешаванд;
2) корҳо, хизматрасониҳои нақлиёти вобаста ба интиқоли почта, мусофирон, бағоҷ берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба истиснои хизматрасониҳо оид ба фурӯши чиптаҳои ҳавопаймоӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сайрхатҳои ҳавоии байналмилалӣ мутобиқи шартномаҳои комиссия, супориш ё дигар шартномаҳои ба ин шабеҳ новобаста аз шакли бастани онҳо ();
3) хизматрасонии техники, тиҷорати, аэронавигатсионӣ, фурудгоҳии рейсҳои байналмилалии ҳавои, ба истиснои хизматрасониҳо оид ба фурӯши чиптаҳои ҳавопаймоӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сайрхатҳои ҳавоии байналмилалӣ мутобиқи шартномаҳои комиссия, супориш ё дигар шартномаҳои ба ин шабеҳ новобаста аз шакли бастани онҳо
3. Дар ҳолати иҷрои корҳо ва хизматрасониҳои дар банди 1) қисми 2 ҳамин модда пешбинишуда озод намудан аз андоз аз арзиши иловашуда ҳангоми риояи шартҳои зерин татбиқ мегардад :
1) мавҷудияти шартнома (қарордод) оид ба иҷрои корҳо, хизматрасониҳо, ки бевосита бо таҳвилкунандаи молҳои содироти (содиркунандаи молҳо) баста шудааст;
2) ба расмият даровардани боркашони бо ҳуҷҷатҳои ягонаи байналмилалии боркашони;
3) нисбати борҳои транзити - мавҷудияти эъломияи гумрукии молҳое, ки ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид гардида, таҳти низоми транзит ба расмият дароварда шудаанд.
4. Дар ҳолати иҷро намудани корҳо ва хизматрасониҳои дар бандҳои
2) ва 3) қисми 2 ҳамин модда пешбинишуда озод намудан аз андоз аз арзиши иловашуда ҳангоми риоя намудани шартҳои зерин татбиқ мегардад :
1) мавҷуд будани шартнома (қарордод) оид ба иҷрои корҳо, хизматрасониҳо, ки бевосита бо қабулкунандаи (фармоишгари) корҳо, хизматрасониҳои номбаршуда баста шудааст;
2) барасмиятдарории боркашони бо ҳуҷҷатҳои ягонаи байналмилали.
5. Интиқол ва хизматрасонии борфиристониҳои транзитие, ки дар банди 3) қисми 1 моддаи 213 ҳамин Кодекс зикр шудаанд, аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд .
6. Ҳамин модда нисбати давлатҳое, ки оид ба хизматрасонии нақлиёти ё дигар хизматрасониҳо ё иҷрои корҳои мустақиман вобаста ба боркашони ва мусофиркашонии байналмилали ба Ҷумҳурии Тоҷикистон низоми андозбанди аз арзиши иловашударо истифода мебаранд, татбиқ намегардад.
Моддаи 213. Хусусиятҳои андозбанди ҳангоми гузарондани молҳо тавассути сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Ҳангоми воридоти молҳо ба қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста аз низоми гумрукии интихобшуда ва риояи шартҳои он андозбанди тибқи тартиби зайл сурат мегирад:
1) ҳангоми таҳти низоми гумрукии барориш барои амалиёти озод қарор додани молҳо андоз дар ҳаҷми пурра пардохта мешавад;
2) ҳангоми таҳти низоми гумрукии реимпорт қарор додани молҳо андозсупоранда маблағҳои андозҳоеро, ки аз пардохти онҳо озод шуда буд ё вобаста ба содироти молҳо мутобиқи ҳамин Кодекс онҳо ба вай баргардонда шудаанд, тибқи тартиби муқарраркардаи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон, мепардозад;
3) ҳангоми таҳти низоми гумрукии транзити гумрукии байналмилалӣ, анбори гумруки, реэкспорт, мағозаи савдои бебоҷ коркард таҳти назорати гумруки, минтақаи озоди гумруки, анбори озод, нобуд сохтан ва даст кашидан ба фоидаи давлат, интиқоли захираҳо ва низомҳои гумруким махсус қарор додани молҳо андоз супорида намешавад ;
4) ҳангоми дар қаламрави гумрукӣ таҳти низоми гумрукии коркард қарор додани моли воридшуда он мутобиқи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти андозҳо шартан пурра озод карда мешавад ;
5) ҳангоми таҳти низоми гумрукии воридоти муваққати қарор додани молҳо тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон озодкуни аз пардохти андоз пурра ё қисман анҷом дода мешавад;
6) ҳангоми ворид намудани маҳсулоти коркарди молҳое, ки таҳти низоми гумрукии коркард берун аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд, тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон озодкуни аз пардохти андоз пурра ё қисман анҷом дода мешавад;
7) ҳангоми таҳти низоми гумрукии коркард барои муомилоти озод қарор додани молҳо андоз аз арзиши гумрукии маҳсулоти коркард пардохта мешавад .
2. Ҳангоми аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардани молҳо андозбанди тибқи тартиби зерин амали мегардад:
1) дар сурати таҳти низоми гумрукии баровардан берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор додани молҳо андоз пардохта намешавад ё маблағҳои пардохтшудаи андоз мувофиқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳамин Кодекс аз ҷониби мақомоти андози Ҷумҳурии Тоҷикистон баргардонида (ба ҳисоб гирифта) мешавад.
Тартиби дар ҳамин банд нишондодашуда инчунин нисбати баровардани молҳо берун аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи низоми гумрукии содирот нисбати он молҳое, ки дар лаҳзаи содирот таҳти низоми гумрукии анбори гумруки, анбори озод ё минтақаи озоди гумруки қарор доранд, истифода бурда мешавад;
2) ҳангоми баровардани молҳои ҳориҷии таҳти низоми гумрукии реэкспорт қарордошта маблағи андозҳои ҳангоми воридот ба Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохтшуда (бо сабаби гузаштани мӯҳлати ҳатмии мувофиқи қонунгузории гумруки муайянкардашудаи баровардани молҳои ҳориҷии таҳти низоми реэкспорт қарордошта), тибқи тартиб ва шартҳои муқаррарнамудаи қонунгуэории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба андозсупоранда баргардонида мешавад;
3) ҳангоми аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи низоми дигари гумруки нисбат ба тартиби дар бандҳои 1) ва 2) ҳамин қисм нишондодашуда баровардани молҳо озод кардан аз пардохти андоз ва ё баргардонидани маблағҳои пардохтшудаи андоз ба амал бароварда намешавад, агар дар қонунгузории гумрук тартиби дигаре пешбини нашуда бошад.
3. Ҳангоми аз ҷониби шахсони воқеи тавассути сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронидани молҳои барои фаъолияти истеҳсоли ё дигар фаъолияти соҳибкори пешбининагардида метавонад тартиби соддакардашуда ё имтиёзноки пардохти андоз истифода гардад. Ҳамзамон арзиши молҳои харидашудаи барои истифодаи шахси пешбинншуда набояд аз маблағи муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд бошад. Маблағи зиёдати тибқи тартиби умумии муқарраршуда (беимтиёз) таҳти андозбанди қарор мегирад. Нисбат ба чунин амалиёт татбиқ кардани низоми соддакардашуда ё имтиёзноки андозбанди тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.
4. Андозсупоранда ҳангоми риоя накардани шартҳои интихобкардаи низоми гумруки дар ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағи андоз, инчунин фоизҳои ба ин маблағ ҳисобшударо мепардозад.
БОБИ 30. АМАЛИЁТҲОЕ, КИ ТИБҚИ МЕЪЁРИ СИФР АНДОЗБАНДИ МЕШАВАНД
Моддаи 214. Андозбандии содироти молҳо
1. Содироти молҳо, ба ғайр аз пахтаи коркарднашуда, нахи пахта, инчунин калобаи пахта ва алюминийи аввалия, металлҳои қиматбаҳо ва сангҳои қиматбаҳо, маснуоти зарагари аз металхои киматбахо ва сангхои киматбахо мутобиқи қисми 3 моддаи 211 ҳамин Кодекс бо андоз аз арзиши иловашуда тибқи меъёри сифр андозбанди карда мешавад .
2. Ҳангоми тасдиқ нашудани содироти молҳо мутобиқи моддаи 215 ҳамин Кодекс дар ҷараёни 120 рӯзи тақвими аз санаи сабти мақоми гумрук, ки молҳоро таҳти низоми содирот анҷом медиҳад ва ё ҳангоми баровардани молҳо таҳти низоми содирот бо воситаи хатҳои интиқоли қувваи барқ ё бо истифодаи расмиёти эъломияи нопурраи давраги - аз санаи сабти мақоми гумрук, ки расмиёти гумрукиро анҷом медиҳад, таҳвили ин молҳо бояд аз арзиши иловашуда тибқи меъёри мусбии дар қисми 1 моддаи 224 ҳамин Кодекс зикршуда андозбанди гардад (Конун аз 22 декабри соли 2006 № 219).
Моддаи 215. Тасдиқи содироти молҳо
1. Ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи содироти молҳо инҳо мебошанд:
1) шартномаи (қарордоди) таҳвили молҳои содиршаванда;
2) эъломияи гумрукии бор бо қайди мақоми гумруки, ки молҳоро бо низоми содирот баровардааст ва ҳангоми баровардани молҳо тибқи низоми содирот бо хатҳои интиқоли қувваи барқ ё бо истифодаи расмиёти эъломияи нопурраи даврави эъломияи пурраи гумрукии бор бо сабти мақоми гумрукие, ки барасмиятдарории гумрукро анҷом додааст;
3) нусхаи ҳуҷҷатҳои ҳамроҳикунандаи молфиристони бо сабти мақоми гумрук, ки дар нуқтаи гузаргоҳ дар сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъ гардидааст.
4) ҳуҷҷатҳои маблағсупори ва навиштаҷоти бонк (нусхаи навиштаҷот), ки воридоти воқеии даромади арзиро аз таҳвили молҳо ба содирот ба суратҳисобҳои андозсупоранда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) ба суратхисобхои у дар бонкхои дар хорича, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кушода шудаанд, тасдиқ менамоянд .
Дар ҳолате, ки агар шартнома (қарордод) ҳисобу китобро бо маблағҳои нақдии пули пешбини карда бошад, андозсупоранда навиштаҷоти бонкро (нусхаи навиштаҷотро), ки ба суратҳисоби дар бонки Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронидани маблағҳои ба дастовардаашро тасдиқ мекунад, инчунин нусхаҳои ордери хазинавии даромадро, ки воридоти воқеии даромадро (маблағро) аз шахси хориҷи - харидори молҳои содиршуда тасдиқ мекунад, пешниҳод менамояд .
Дар ҳолати анҷом додани амалиёти иқтисодии хориҷи доир ба мубодилаи молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) (амалиёти бартери) андозсупоранда ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи воридоти молҳоро (иҷрои корҳо, хизматрасониҳоро) ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз рӯи амалиётҳои зикргардида гирифта шудаанд ва ба ҳисоб гирифтани онҳоро пешниҳод мекунад .
Дар ҳолати баровардани молҳо таҳти низоми содирот тавассути хатҳои интиқоли қувваи барқ санади қабулу супоридани молҳо низ пешниҳод карда мешавад.
2. Ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи содироти молҳо ба давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил, ки бо Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамсарҳаданд, ҳуҷҷатҳое мебошанд, ки дар қисми 1 ҳамин модда зикр шудаанд, инчунин нусхаи эъломияи гумрукии бор, ки дар мамлакати воридоти молҳои аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти низоми содирот баровардашуда ба расмият дароварда шудаанд.
Мутобиқи шартномаи байналмилали мақоми ваколатдори давлати метавонад тартиби дигари тасдиқкунандаи содироти молҳо ба давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақилро муқаррар намояд.
3. Ҳангоми содироти минбаъдаи молҳое, ки қаблан берун аз сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти низоми коркард берун аз қаламрави гумруки бароварда шудаанд ё маҳсулоти коркарди онҳо, тасдиқи содирот мутобиқи қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда, инчунин дар асоси ҳуҷҷатҳои зерин анҷом дода мешавад:
1) эъломияи гумрукии бор, ки мутобиқи он низоми коркард ба ннзоми содирот тағйир дода мешавад;
2) эъломияи гумрукии бор, ки таҳти низоми коркарди молҳо берун аз қаламрави гумруки ба расмият дароварда шудааст;
3) нусхаи эъломияи гумрукии бор, ки ҳангоми воридоти бор ба қаламрави давлати ҳориҷи таҳти низоми коркарди молҳо дар қаламрави гумруки (коркарди молҳо таҳти назорати гумруки) ба расмият дароварда шуда, мақоми гумрукии ин барасмиятдарориро анҷомдода тасдиқ кардааст;
4) нусхаи эъломияи гумрукии бор, ки таҳти низоми содирот ҳангоми баровардани молҳо ё маҳсулоти коркарди онҳо аз қаламрави давлати коркарди мол ба расмият дароварда щудааст ва онро мақоми ба расмият дароварда тасдиқ кардааст.
4. Ҳангоми пешниҳоди ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи содироти молҳо ба мақоми андози маҳали бақайдгири дар ҷараёни 180 рӯзи тақвими аз санаи сабти мақоми гумруке, ки дар банди 2) қисми 1 ҳамин модда зикр шудааст, андозсупоранда ҳуқуқ дорад андозеро, ки мутобиқи қисми 2 моддаи 214 ҳамин Кодекс ҳисоб шудааст, баргашта гирад. Дар акси ҳол андозсупоранда барои баргашта гирифтани андозе, ки мутобиқи қисми 2 моддаи 214 ҳамин Кодекс ҳисоб шудааст, ҳуқуқ надорад.
5. Низомнома оид ба тартиб ва мӯҳлати тасдиқи содироти молҳо бо назардошти талаботи ҳамин модда бо пешниҳоди мақоми ваколатдори давлати аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.
Моддаи 216. Хориҷ карда шуд
БОБИ 31. ВАҚТ ВА МАҲАЛИ АНҶОМ ДОДАНИ АМАЛИЁТИ АНДОЗБАНДИШАВАНДА ВА ҚОИДАҲОИ МАХСУС
Моддаи 217. Вақти анҷом додани амалиёти андозбандишаванда
1. Амалиёти андозбандишаванда ҳангоми пешниҳод кардани ҳисобнома - фактура оид ба андоз аз арзиши иловашуда нисбат ба ҳамин амалиёт ба ҳисоб меравад, агар ҳамин модда тартиби дигареро пешбини накунад.
2. Агар ҳисобнома - фактураи андоз аз арзиши иловашуда то ё дар лаҳзаи (рӯзи) содир шудани амалиёти андозбандишаванда пешниҳод карда нашавад, қисми 1 ҳамин модда татбиқ намегардад ва амалиёти андозбандишаванда ҷой дорад :
1) дар лаҳзаи қабул, фурӯхтан ё супоридани молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо; ё
2) дар ҳолати таҳвили молҳое, ки ҳамлу нақли молҳоро дар назар дорад, дар лаҳзаи боркуни.
3. Ҳангоме, ки пардохтпулӣ то фарорасии мӯҳлати дар бандҳои 1) ё
2) қисми 2 ҳамин модда зикршуда барои таҳвили мол, иҷрои кор, расонидани хизмат гирифта шудааст, агар ҳисобнома - фактура оид ба андоз аз арзиши иловашуда дар давоми панҷ рӯзи баъди пардохт пешниҳод нашавад, қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда татбиқ карда намешаванд ва амалиёти андозбандишаванда ҳангоми гирифтани пардохтпулӣ ҷой дорад .
4. Барои мақсадҳои қисми 3 ҳамин модда, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 5 ҳамин модда, агар барои амалиёти андозбандишаванда ду ва ё зиёда аз он пардохтпулӣ гирифта шуда бошад, ҳар як пардохтпулии гирифташуда ҳамчун пардохти барои амалиёти алоҳида ба андозаи маблағи пардохт анҷомдодашуда ҳисоб карда мешавад .
5. Агар хизматрасони дар асоси мунтазам ё доими анҷом дода шавад, пас хизматрасони ҳамчун амали ҳар дафъа дар лаҳзаи пешниҳоди ҳисобнома - фактура оид ба андоз аз арзиши иловашуда (ҳисобнома барои пардохт) вобаста ба ҳама гуна қисми ин, амалиёт ё агар пардохт барои хизматрасонӣ пештар гирифта шуда бошад, дар лаҳзаи гирифтани пардохтпулӣ барои ҳар кадом аз қисматҳои амалиёт анҷомдодашуда ба ҳисоб меравад .
Дар ҳар ҳолат новобаста аз дигар, муқаррароти ҳамин модда барои мақсадҳои ҳамин қисм ҳисобнома-фактура оид ба андоз аз арзиши иловашуда (ҳисобнома барои пардохт) барои ҳар моҳ на дертар аз рӯзи 10 моҳе, ки бевосита баъди моҳи ҳисоботи фаро мерасад, бояд пешниҳод карда шавад. Агар ҳисобнома-фактура (ҳисобнома барои пардохт) дар мӯҳлати зикршуда пешниҳод нагардад, чунин шуморида мешавад, ки хизматрасони дар рӯзи охирини моҳи ҳисоботи сурат гирифтааст .
6. Ҳангоми татбиқи қисми 3 моддаи 206 ҳамин Кодекс лаҳзаи анҷом додани амалиёти андозбандишаванда лаҳзаи оғози истифодабари ё истеъмоли молҳо, корҳо ва хизматрасониҳо дониста мешавад.
7. Дар ҳолати дар қисми 4 моддаи 206 ҳамин Кодекс зикршуда лаҳзаи анҷом додани амалиёти андозбандишаванда лаҳзаи таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасони ба кормандон мебошад.
8. Лаҳзаи анҷом додани амалиёти андозбандишаванда оид ба таҳвили қувваи барқ қувваи гарми, газ ё об мувофиқи қоидаҳои нисбат ба хизматрасони дар асоси мунтазам ё доими амалкунанда муайян карда мешавад.
9. Хориҷ карда шуд .
Моддаи 218. Маҳалли таҳвили мол
1. Агар шартҳои таҳвили мол ҳамлу нақли молро пешбини намоянд, таҳвили мол дар маҳали саршавии ҳамлу нақли молҳо ба амал бароварда мешавад. Дар дигар ҳолатҳо таҳвили мол дар маҳали супоридани он анҷом дода мешавад.
2. Таҳвили қувваи барқ гарми ва газ дар ҷои гирифтани молҳо ба амал бароварда мешавад. Дар ҳолати аз Ҷумҳурии Тоҷикистон содир намудани чунин молҳо таҳвил дар Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷомдодашуда ба ҳисоб меравад.
Моддаи 219. Маҳалли иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо
1. Барои мақсадҳои ҳамин фасл маҳали иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо инҳо мебошанд:
1) маҳали ҷойгиршавии молу мулки ғайриманқул, агар корҳо (хизматрасониҳо) бевосита бо ин молу мулк алоқаманд бошанд. Барои мақсадҳои боби мазкур хизматрасониҳои алоқаи байналмилалӣ (аз ҷумла, пайвастшавии шабакавӣ, иҷораи шоҳроҳ (канал), интиқол ва қабули трафик ва (ё) интернет, пахши байналмилалии барномаҳои телевизион ва радио), ки анҷом додани онҳо бо молу мулки ғайриманқул алоқаманд мебошад, дар маҳали ҷойгиршавии молу мулки ғайриманқули зикргардида амалигардида ҳисобида мешаванд ;
2) маҳалли иҷрои амалии корҳо (хизматрасониҳо), агар онҳо бо молу мулки манқул алоқаманд бошанд ;
3) маҳали хизматрасониҳои амали, агар онҳо дар соҳаҳои фарҳанг, санъат, маориф, тарбияи ҷисмони ва варзиш ё дигар соҳаи фаъолияти шабеҳи ин расонида шаванд;
4) маҳали воқеии анҷом додани ҳамлу нақл, агар корҳо (хизматрасониҳо) бо ин ҳамлу нақл алоқаманд бошанд. Барои мақсадҳои моддаи 212 ҳамин Кодекс чунин амалиёти вобаста ба иҷрои корҳо ё хизматрасониҳои андозсупоранда берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷомдодашуда ба ҳисоб меравад;
5) маҳали ҷойгиршавии харидори хизматрасониҳо, ки ин хизматрасониҳо бештар бо он алоқаманд мебошанд .
Муқаррароти ҳамин банд нисбат ба хизматрасониҳои зерин татбиқ карда мешаванд:
- ба моликият додан ё гузашт кардани патентҳо, иҷозатномаҳо, тамғаҳои савдо, ҳуқуқҳои муаллифи ва дигар ҳуқуқҳои шабеҳи он;
- гузаронидани машваратҳо, расонидани хизматрасониҳои ҳуқуқи, муҳосибави, муҳандиси ё рекламави, инчунин хизматрасониҳои коркарди маълумот ва хизматрасониҳои шабеҳи он;
- хизматрасони оид ба пешниҳоди кормандон;
- ба иҷора додани молу мулки манқул (ба истиснои воситаҳои нақлиёти корхонаҳои нақлиёти) ;
- хизматрасонии агенте, ки шахсро (корхона ё шахси воқеиро) аз номи иштирокчии асосии қарордод барои иҷрои хизматрасониҳои пешбининамудаи ҳамин банд киро мекунад;
хориҷ карда шуд .
6) маҳалли анҷом додани фаъолияти соҳибкории шахси иҷрокунандаи корҳо ё хизматрасониҳое, ки дар бандҳои 1)-5) ҳамин қисм нишон дода нашудаанд .
2. Ҳангоми истифодаи қисми 1 ҳамин модда маҳалли иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо, ки дар зиёда аз як банди қисми 1 ҳамин модда нишон дода шудааст, маҳалли якуми тартибии яке аз ин бандҳо ба ҳисоб меравад.
Моддаи 220. Андозбандии бо бозгашт
1. Агар шахсе, ки резидент намебошад ва барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта нашудааст, барои агенти андози дар қисми 2 ҳамин модда зикршуда дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон хизмат расонад ё корҳоро иҷро кунад, барои мақсадҳои ҳамин фасл чунин иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо мувофиқи ҳамин модда андозбанди мешавад.
2. Барои мақсадҳои ҳамин модда ҳар шахси дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои мақсади андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифташуда ва ҳар ашхоси ҳуқуқи - резидент агенти андоз дониста мешавад.
3. Дар сурати татбиқ намудани қисми 1 ҳамин модда, агенти андоз аз маблағе, ки бояд ба ғайрирезидент пардозад, андоз мегирад. Маблағи андоз бо роҳи татбиқи меъёри мусбати андоз мутобиқи муқаррароти қисми 1 моддаи 224 ҳамин Кодекс нисбати маблағе, ки бояд баъди нигоҳ доштани андоз ба ғайрирезидент пардохта шавад, муайян мегардад.
4. Агар агенти андоз барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифта шуда бошад, андози нигоҳдошташуда бояд ба буҷет дар як вақт бо амалӣ намудани пардохти маблағ ба ғайрирезидент супорида шавад ва ба эъломияи андоз аз арзиши иловашуда барои моҳе, ки дар он амалиёт сурат гирифтааст, чун маблағи пардохтшаванда (чун маблағи ҳисобу замшуда) дохил карда шавад .
5. Агар агенти андоз барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифта нашуда бошад, ваи ӯҳдадор аст, ки андози нигоҳдошташударо мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати дар давоми панҷ рӯз аз рӯзи пардохт ба ғайрирезидент ба буҷет супорад.
6. Дар сурати воридоти молу мулки ба ғайрирезидент тааллуқдошта барои супоридан ба агенти андоз ба иҷора ҳангоми ситонидани андоз аз арзиши иловашуда аз пардохтҳои иҷора мувофиқи ҳамин модда бо розигии молик - ғайрирезидент агенти андоз метавонад баҳисобдарории маблағи андоз аз арзиши иловашударо, ки аз воридот пардохта шудааст, талаб кунад. Дар ин ҳолат агенти андоз ҳамчун андозсупоранда дониста шуда, ҳангоми таҳвили минбаъдаи молу мулк (ба истиснои содироти он) барои пардохти андоз аз арзиши иловашуда ҷавобгар мебошад .
Моддаи 221. Вақти воридот
Воридоти мол дар вақти аз молҳо мувофиқи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифтани боҷи гумруки ҷойдошта ба ҳисоб меравад. Агар молҳо аз супоридани боҷи гумруки озод карда шуда бошанд, воридоти молҳо дар вақте ҷойдошта ба ҳисоб меравад, ки боҷи гумруки бояд пардохта шуда бошад, агар молҳо аз супоридани боҷ озод карда нашуда бошанд.
Моддаи 222. Амалиётҳои омехта
1. Таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо, ки нисбат ба таҳвили асосии молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо хусусияти ёридиҳанда доранд, ҳамчун қисми таҳвили асосии молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо дониста мешаванд.
2. Иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо, ки нисбати воридоти молҳо дорои хусусияти ёридиҳанда ҳастанд, қисми воридоти молҳо мебошанд.
3. Амалиёти андозбандишавандае, ки унсурҳои мустақилро дар бар гирифта, як ё якчандтои онҳо таҳвили алоҳидаи молҳо, хизматрасониҳо ё иҷрои корҳои озодшуда аз андоз аз арзиши иловашударо пешбини менамоянд, ҳамчун амали иборат аз амалиётҳои алоҳида ба ҳисоб мераванд. Амалиёти аз андоз аз арзиши иловашуда озоде, ки унсурҳои мустақилро дар бар гирифта, як ё якчандтои онҳо таҳвили алоҳидаи молҳо, хизматрасониҳо ё иҷрои корҳои бо андоз аз арзиши иловашуда андозбандишавандаро пешбини мекунанд, ҳамчун амали иборат аз амалиётҳои алоҳида ба ҳисоб мераванд .
Моддаи 223. Амалиётҳое, ки агент анҷом медиҳад
1. Таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо аз тарафи шахсе, ки агенти (шахси бовариноки) шахси дигир (ваколатдиҳанда) мебошад ва аз номи вай ва бо супориши ин шахси дигар (ваколатдиҳанда) анҷом дода мешавад, амалиёти иҷронамудаи шахси ваколатдиҳанда ба ҳисоб меравад.
2. Қисми 1 ҳамин модда нисбат ба хизматрасониҳои агент ба шахси ваколатдиҳанда татбиқ карда намешавад.
3. Қисми 1 ҳамин модда нисбат ба таҳвили молҳо ба Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби агенти резидентии шахсе, ки резидент набуда ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта нашудааст, татбиқ намегардад. Дар ин ҳолат барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда таҳвил аз тарафи агент анҷомдодашуда ба ҳисоб меравад.
БОБИ 32.ТАРТИБИ ҲИСОБКУНИ ВА ПАРДОХТИ АНДОЗ
Моддаи 224. Меъёрҳои андоз аз арзиши иловашуда ва тартиби ҳисоби он
1. Меъёри андоз аз арзиши иловашуда, ба истиснои содирот, 18 фоизи муомилоти андозбандишаванда ва (ё) 18 фоизи воридоти андозбандишавандаро ташкил медиҳад .
Бо меъёри сифр амалиётҳои андозбандишавандаи дар боби 30 ҳамин Кодекс зикршуда андозбанди карда мешаванд.
2. Муомилоти андозбандишаванда аз арзиши умумии амалиётҳои андозбандишаванда дар давраи ҳисоботи (ҳам бо меъёри мусбат, ҳам бо меъёри сифр андозбандишаванда) иборат мебошад.
3. Маблағи андози аз муомилоти андозбандишаванда ҳисобшуда ҳамчун ҳосили зарби арзиши муомилоти андозбандишаванда ба меъёри дахлдори андоз мутобиқи қисми I ҳамин модда муайян карда мешавад.
4. Маблағи андози аз воридоти андозбандишаванда ҳисобшуда чун ҳосили зарби арзиши воридоти андозбандишаванда мувофиқи моддаи 210 ҳамин Кодекс ба меъёри дахлдори андоз тибқи қисми 1 ҳамин модда муайян карда мешавад.
5. Ҳисоби андоз аз арзиши иловашуда маънои иҷро намудани амалҳои пешбининамудаи қисмҳои 3 ва (ё) 4 ҳамин моддаро дорад.
Моддаи 225. Андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд аз муомилоти андозбандишаванда ба буҷет пардохта шавад
1. Маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд мувофиқи моддаи 217 ҳамин Кодекс аз муомилоти андозбандишаванда дар давраи ҳисоботи ба буҷет пардохта шавад, ҳамчун фарқи байни маблағи андоз, ки мутобиқи моддаи 224 ҳамин Кодекс аз муомилоти андозбандишаванда ҳисоб шудааст бо назардошти (иловаи) маблағи андоз, ки тибқи қисми 4 моддаи 220 ҳамин Кодекс ҳисоб шудааст ва маблағи андоз, ки мутобиқи моддаи 226 ҳамин Кодекс бояд ба ҳисоб гирифта шавад, муайян мегардад.
2. Дар ҳолатҳои дар моддаи 209 ҳамин Кодекс зикршуда, вақте, ки андоз аз арзиши иловашудаи пардохтшаванда нисбат ба маблағи воқеан нишондодаи андозсупоранда дар ҳисобнома-фактура оид ба андоз аз арзиши иловашуда ё дар эъломия оид ба андоз аз арзиши иловашуда зиёд аст, маблағи зиёдати ҳамчун андоз аз арзиши иловашудаи пардохташавандаи давраи ҳисоботи, ки дар он ҳолати дар моддаи 209 зикршуда ба миён омадааст, барраси гардида, ба маблағи андози мувофиқи қисми 1 ҳамин модда дар давраи ҳисоботи пардохтшаванада илова мегардад .
Моддаи 226. Андоз аз арзиши иловашуда, ки ҳангоми муайян намудани пардохтҳо ба буҷет ба ҳисоб гирифта мешавад
1. Агар дар ҳамин модда тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, маблағи андози аз арзиши иловашудаи ба ҳисоб гирифташаванда маблағи андозе мебошад, ки андозсупоранда тибқи ҳисобнома - фактураҳои оид ба андоз аз арзиши иловашуда ба вай пешниҳодшуда, бо назардошти талаботи қисми 4 ҳамин модда ва фаро расидани вақти амалиёти андозбандишаванда тибқи амалиёти зерин бояд пардозад (пардохт) :
1) воридоти молҳо дар давоми давраи ҳисоботи тибқи моддаи 221 ҳамин Кодекс; ва
2) амалиётҳои андозбандишаванда, ки таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасониҳоро пешбини намуда, тибқи моддаи 217 ҳамин Кодекс дар давраи ҳисоботи иҷрошуда ҳисобида мешаванд.
Ҳамзамон баҳисобгирии андоз аз арзиши иловашуда танҳо дар ҳолате иҷозат дода мешавад, ки агар молҳо, корҳо ва ё хизматрасониҳои дар бандҳои 1) ва 2) ҳамин қисм зикршуда барои мақсадҳои фаъолияти соҳибкории андозсупоранда истифода шаванд ё бояд истифода гарданд, ҳатто агар ин молҳо, корҳо ё хизматрасониҳо ба хароҷоти истеҳсоли дохил карда нашаванд. Барои ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда оид ба воридоти молҳо чунин андоз аз арзиши иловашуда бояд воқеан ба буҷет пардохта шавад.
2. Маблағҳои андоз аз арзиши иловашуда, ки тибқи қисми 1 ҳамин модда баҳисобгирифта дониста шудаанд, инҳо мебошанд:
1) маблағи андозе, ки бояд ба таҳвилкунандагон тибқи ҳисобнома-фактурҳо, бо ҷудо кардани андоз аз арзиши иловашуда, пардохта шавад;
2) маблағи андозе, ки дар эъломияи гумрукии бор мутобиқи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба расмият дароварда шуда, нишон дода шудааст ва тибқи тартиби муқарраршуда ба буҷети Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта шудааст ва мутобиқи шартҳои низоми гумруки бояд баргардонида нашавад;
3) маблағи андози дар чиптаи сафар зикршуда, ки дар нақлиёти роҳи оҳан ё ҳавои дода мешавад ;
4) маблағи андозе, ки дар ҳуҷҷатҳои аз ҷониби таҳвилкунандагони хизматҳои коммунали истифодашаванда зикр шудааст ва ҳисобу китоби онҳо тавассути бонкҳо анҷом дода мешавад .
3. Андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд ба таҳвилкунандагони молҳои ба Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшаванда пардохта шавад ва нисбати онҳо мутобиқи шартномаи байналмилали тартиби дигари андозбандии содироту воридоти молҳо татбиқ мегардад, тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб гирифта мешавад.
4. Андоз аз арзиши иловашуда дар ҳамон давраи андозбанди, ки молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) гирифта шудаанд, тибқи тартиби муқарраркардаи қисми 2 ҳамин модда ба ҳисоб гирифта мешавад.
Хориҷ карда шуд
Хориҷ карда шуд .
5. Нисбати андоз аз арзиши иловашудае, ки андозсупоранда тибқи ҳисобнома - фактураҳои ба вай пешниҳодшудаи андоз аз арзиши иловашуда барои воридоти мол ва амалиёти андозбандишаванда, ки қисман барои фаъолияти соҳибкории андозсупоранда ва қисман барои дигар мақсадҳо пешбини шудааст, бояд пардозад (пардохтааст), ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда дар асоси вазни қиёсии истифодабарии онҳо дар фаъолияти соҳибкори анҷом дода мешавад (агар муайян намудани вазни қиёсии мақсадҳои истифодабарии молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) ба воситаи воридот ва дар доираи дигар амалиётҳои андозбандишаванда ба даст омада бевосита дар давоми давраи андоз, ки онҳо гирифта шудаанд, имконпазир бошад).
6. Дар ҳолатҳои зерин ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашудае, ки пардохт шудааст (бояд пардохт шавад), иҷозат дода намешавад:
1) автомобилҳои сабукрав, ба истиснои фурӯш ва ба прокат додани он аз ҷониби шахсе, ки фурӯш ва ба прокат додани автомобилҳо барои вай намуди асосии фаъолияти соҳибкори ба ҳисоб меравад;
2) хароҷоти фароғат ё намояндаги, хароҷот барои мақсадҳои эҳсонкори ва ё иҷтимои;
3) ҳисобнома-фактураҳо оид ба андоз аз арзиши иловашуда, ки дар онҳо маблағи андоз аз арзиши иловашудаи аз амалиётҳои андозбандишавандаи мазкур ситонидашаванда дар ин ҳисобнома-фактураҳо мутобиқи моддаи 231 ҳамин Кодекс ба маблағи алоҳида ҷудо карда (нишон дода) нашудааст;
4) хароҷот барои корҳои геологӣ-ҷустуҷӯӣ ва омодагӣ ба истихроҷи захираҳои табиӣ ;
5) хароҷот барои дастрас намудан, истеҳсол, сохтмон, васлкунӣ ва барқарор намудани воситаҳои асосии истеҳлокшаванда ва активҳои ғайримоддии истеҳлокшаванда .
7. Дар ҳолатҳое, ки агар андозсупоранда амалиёти андозбандишаванда, амалиёти андозбандинашаванда ва амалиёти аз андоз аз арзиши иловашуда озод дошта бошад, барои ба ҳисоб гирифтан оид ба андоз аз арзиши иловашуда маблағи андоз аз арзиши иловашудае, ки мутобиқи моддаи 228 ҳамин Кодекс муайян шудааст, қабул карда мешавад. Агар андозсупоранда танҳо муомилоти озод ва (ё) муомилоти андозбандинашаванда дошта бошад, ба ҳисоб гирифтан иҷозат дода намешавад. Қисми 5 ҳамин модда қабл аз истифодаи ҳамин қисм бо назардошти муқаррароти моддаи 227 ҳамин Кодекс татбиқ карда мешавад (Конун аз 293.12.2010 № 665).
8. Дар ҳолатҳои дар моддаи 209 ҳамин Кодекс зикргардида, вақте ки андоз аз арзиши иловашуда дар ҳисобнома - фактура ё эъломияи андоз аз арзиши иловашуда нисбат ба андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд андозсупоранда пардозад, зиёд бошад, ба андозсупоранда ба ҳисоб гирифтани маблағи зиёдати дар давраи ҳисоботи, ки дар он ҳолати дар қисми 1 моддаи 209 ҳамин Кодекс зикршуда ҷой дошт, иҷозат дода мешавад (яъне кам кардани ӯҳдадориҳои андозсупоранда оид ба андоз ба ҳаҷми маблағи зиёдати иҷозат дода мешавад).
9. Дар ҳолатҳо ва бо тартибе, ки моддаи 316 ҳамин Кодекс муқаррар кардааст, баҳисобгирии маблағи андоз аз фурӯши нахи пахта ва алюминийи аввалия дар сурати пешниҳоди ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда иҷозат дода мешавад.
10. Новобаста аз муқаррароти қисми 1 ҳамин модда ба ҳисоби пардохти андоз аз арзиши иловашуда маблағи воқеии аз ҷониби андозсупоранда барои гирифтани ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда мутобиқи моддаи 231 ҳамин Кодекс пардохташуда ба ҳисоб гирифта мешавад .
Моддаи 227. Тасҳеҳи маблағҳои андоз аз арзиши иловашуда, ки ба ҳисоб гирифта мешаванд
1. Андоз аз арзиши иловашудае, ки қаблан ба ҳисоб гирифта шуда буд, бояд дар ҳолатҳои зерин аз маблағҳои ба ҳисоб гирифташавандаи минбаъдаи андоз аз арзиши иловашуда бароварда шавад:
1) доир ба молҳое (корҳо, хизматрасониҳое), ки барои мақсадҳои ғайрисоҳибкори истифода шудаанд;
2) доир ба молҳо, аз ҷумла воситаҳои асоси, ҳангоми вайрон ва гум шудани онҳо (ба истиснои ҳолатҳое, ки дар натиҷаи ҳодисаҳои фавқулодда рух додаанд). Вайрон, гум шудани молҳо дар натиҷаи ҳолатҳои фавқулодда бо хулосаи мақоми дахлдори давлати оид ба ҳолатҳои фавқулодда, ки бояд дар мӯҳлати на дертар аз 30 рӯзи тақвимии баъди санаи рух додани ҳолатҳои фавқулодда таҳия ва ба мақоми дахлдори андоз на дертар аз мӯҳлати зикргардида пешниҳод гардад, тасдиқ карда шавад;
3) ҳангоми риоя накардани муқаррароти пешбининамудаи моддаи 231 ҳамин Кодекс.
2. Барои мақсадҳои ҳамин Кодекс вайрон шудани мол (молу мулк) маънои бад шудани ҳамаи сифатҳои (хусусиятҳои) мол ё сифатҳои (хусусиятҳои) алоҳидаи молро (амволро) дорад, ки дар натиҷаи он мол (молу мулк) барои мақсадҳои муомилоти андозбандишаванда истифода бурда намешавад .
Таҳти мафҳуми гум шудани мол (молу мулк) ҳолате фаҳмида мешавад, ки дар натиҷаи содир шудани он нобудшави ва (ё) гумшавии мол (молу мулк) рух додааст. Дар ҳудуди меъёрҳои камшавии табий, ки асноди меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, нест шудани моли (молу мулки) андозсупоранда маънои гум шуданро надорад .
3. Ҳангоми тағйирёбии арзиши молҳои (корҳо, хизматрасониҳои) қабулшуда дар ҳолатҳои дар қисми 1 моддаи 209 ҳамин Кодекс зикргардида, бо тарзи дахлдор тасҳеҳи маблағи андоз аз арзиши иловашудаи қаблан ба ҳисоб гирифташуда анҷом дода мешавад.
4. Тасҳеҳи маблағҳои андоз аз арзиши иловашудаи ба ҳисоб гирифташуда дар ҳамон давраи андозбандие гузаронида мешавад, ки дар он ҳолатҳои дар қисмҳои 1 ва 3 ҳамин модда зикргардида рух додаанд.
Моддаи 228. Тартиби ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда ҳангоми мавҷудияти муомилоти аз андози арзиши иловашуда озодшуда ва (ё) муомилоти андозбандинашаванда (муомилоти озодкардашуда ва (ё) андозбандинашаванда)
1. Доир ба молҳое (корҳо, хизматрасониҳое), ки барои мақсадҳои муомилотҳои озодкардашуда ва (ё) андозбандинашаванда истифода мешаванд, андоз аз арзиши иловашудае, ки бояд ба таҳвилкунандагон ва оид ба воридот пардохта шавад, ба ҳисоб гирифта намешавад .
2. Ҳангоми мавҷудияти муомилоти андозбандишаванда, андозбандинашаванда ва озодкардашуда маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд ба ҳисоб гирифта шавад, бо тарзи мутаносиби муайян карда мешавад .
Хориҷ карда шуд .
Хориҷ карда шуд .
Моддаи 229. Усули мутаносиби
Бо усули мутаносиби маблағи андоз аз арзиши иловашудае, ки бояд ба ҳисоб гирифта шавад, дар асоси вазни қиёсии муомилоти андозбандишаванда дар маблағи умумии муомилот муайян карда мешавад.
Моддаи 230. Хориҷ карда шуд
Моддаи 231. Ҳисобнома-фактураҳо оид ба андоз аз арзиши иловашуда
1. Агар қисми 5 ҳамин модда тартиби дигареро пешбини накунад, шахси ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда ба қайд гирифташуда, ки амалиёти андозбандишавандаро иҷро менамояд, аз рӯзи амали гардидани бақайдгири барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ӯҳдадор аст ба қабулкунандаи молҳо, корҳо ё хизматрасониҳо ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашударо пешниҳод намояд. Шахсе, ки барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда дар қайд нест, ҳуқуқ надорад, ки ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашударо пешниҳод намояд.
2. Ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда ҳуҷҷатест, ки мутобиқи моддаи 226 ҳамин Кодекс барои ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда асос мебошад ва дар шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати таҳия гардида, дорои маълумоти зерин мебошад:
1) ном (ному насаб) ва суроғаи андозсупоранда ва харидор (фармоишгар), инчунин номи тиҷоратии андозсупоранда, агар он аз номи ҳуқуқи фарқ кунад ;
2) рақами мушаххаси андозсупоранда ва харидор (фармоишгар);
3) рақам ва санаи додани шаҳодатнома дар хусуси бақайдгири барои андоз аз арзиши иловашудаи андозсупоранда (таҳвилкунанда) ;
4) номи молҳои интиқолшуда, корҳои иҷрошуда ё хизматрасониҳо;
5) маблағи амалиёти андозбандишаванда;
6) маблағи андози аксиз аз молҳои зераксизи;
7) маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки аз ин амалиёти андозбандишаванда гирифта мешавад;
8) санаи додани ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда;
9) рақами тартибии ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда.
Ҳисобнома-фактура дар чор нусха тартиб дода (навишта) мешавад. Нусхаҳои аввал ва дуюми ҳисобнома-фактураҳои таҳиягардида оид ба андоз аз арзиши иловашуда ба гирандаи (харидорӣ, фармоишгари) молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) дода мешавад, нусхаҳои сеюм ва чорум дар ҳуҷҷатҳои баҳисобгирии андозсупоранда (шахси ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда навишта) мемонад. Ҳангоми аз ҷониби андозсупоранда ба мақоми андози дахлдор пешниҳод намудани эъломия аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда дар як вақт дар воситаи паҳнкунандаи коғазӣ ва электронӣ дар шакли тасдиқнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ феҳрист ва нусхаҳои сеюми ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда, ки андозсупорандаи мазкур тартиб додаст, инчунин нусхаҳои дуюми ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда, ки ҳамин андозсупоранда ҳангоми хариди (дастрас намудани) молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) гирифтааст, пешниҳод карда мешавад. Тартиб додани (навиштани) ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда дар китоби бақайдгирии ҳисобнома-фактураҳои аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда андозсупоранда ба қайд гирифта мешавад. Ҳисобнома-фактураҳои аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда гирифташуда дар китоби бақайдгирии ҳисобнома-фактураҳои аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда гирифтаи андозсупоранда ба қайд гирифта мешавад .
Шакли ин китобҳо ва тартиби пешбурди онҳо аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муайян карда мешавад. Китобҳои дар боло зикргардида ва феҳристи ҳисобнома-фактураҳои навишташуда аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда метавонанд дар ҳомилҳои қоғазӣ ва электронии маълумот пеш бурда шаванд .
Ҳисобнома - фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо хуҷҷатҳои ҳисоботи қатъӣ шуморида шуда, силсила ва рақами дахлдор дошта, дар матбааҳои махсус тибқи фармоиши Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон интишор карда мешаванд ва бо нархе, ки хароҷоти интишор кардан, нигоҳдорӣ ва тақсимоти онҳоро мепӯшонад, аз рӯи дархости супорандагони андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо ба онҳо аз ҷониби мақомоти андози дахлдор фурӯхта мешаванд .
Супорандагони андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо арзиши хисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳои харидаашонро ҳамчун маблағи андоз аз арзиши иловашуда тибқи муқаррароти моддаи 226 ҳамин Кодекс ба хисоб мегиранд
3. Андозсупоранда ӯҳдадор аст на дертар аз санаи амалӣ шудани амалиёти андозбандишаванда (таҳвили молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасониҳо) ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашударо ба харидори мол (фармоишгари корҳо, хизматрасониҳо) пешниҳод намояд .
Ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда бо имзои роҳбар ва сармуҳосиби таҳвилгар ё дигар шахсони мансабдори барои ин кор ваколатдори таҳвилдиҳанда тасдиқ карда мешавад.
Дар мавриди пешниҳод намудани ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда аз ҷониби соҳибкори инфиродӣ ҳисобнома-фактура аз ҷониби ҳамин соҳибкори инфиродӣ бо зикр намудани мушахассоти шаҳодатномаи ӯ дар бораи бақайдгирӣ ба сифати соҳибкори инфиродӣ имзо карда мешавад .
Андозсупорандагоне, ки таҳвили қувваи барқ, об, газ, хизматрасонии алоқа, хизматрасонии коммуналӣ, ҳамлу нақл тавассути роҳи оҳан, хизматрасонии нақлиётӣ-экспедиторӣ, амалиёти бонкии бо андоз аз арзиши иловашуда андозбандишавандаро амалӣ менамоянд, ҳуқуқ доранд аз рӯи ҷамъбасти давраи андоз дар мӯҳлати муқаррарнамудаи қисми 5 моддаи 217 ҳамин Кодекс аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда ҳисобнома-фактураҳо тартиб диҳанд
4. Агар ҳамин қисм тартиби дигареро муқаррар накарда бошад, ҳаҷми амалиёти андозбандишаванда дар ҳисобнома-фактура оид ба ҳар як номгӯи молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) алоҳида нишондода мешавад.
Агар ба чунин ҳисобнома-фактура номгӯи молҳои (корҳо, хизматрасониҳои) таҳвилшаванда замима шавад, ҳаҷми умумии амалиёти андозбандишаванда дар он зикр мегардад. Ҳамзамон дар ҳисобнома-фактура бояд рақам ва санаи ҳуҷҷати замимашаванда, инчунин номи он нишондода шавад.
5. Ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда танҳо ҳангоми иҷрои амалиётҳои андозбандишаванда пешниҳод карда мешаванд. Агар таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва (ё) хизматрасониҳо мувофиқи муқаррароти ҳамин фасл аз андоз аз арзиши иловашуда озод бошанд, ҳисобнома-фактураҳо пешниҳод карда намешаванд.
6. Ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда ба амалиёти содироти бояд дорои чунин нишондодҳо бошад:
1) сабт дар бораи он, ки ҳисобнима-фактура ба амалиёти содироти тааллуқ дорад;
2) мамлакат ва нуқтаи таъиноти содирот;
3) меъёри татбиқшудаи андоз аз арзиши иловашуда ба амалиёти содироти.
7. Дар ҳолатҳои зерин тартиб додани ҳисобнома-фактураҳо талаб карда намешавад:
1) ҳисоббаробаркуни барои хизматрасониҳои коммунали, хизматрасониҳои алоқа ба аҳоли тавассути бонкҳо, бо истифодаи ҳуҷҷатҳои ибтидои, ки барои муҳосиботи бухгалтери асос мебошанд;
2) бо чиптаи роҳкиро ба расмият даровардани ҳамлу нақли мусофирон;
3) ҳангоми пешниҳоди молҳое (корҳо, хизматрасониҳое), ки аз андоз аз арзиши иловашуда озод мебошанд.
8. Ҳангоми таҳвили чаканаи молҳо, иҷрои корҳо ё хизматрасониҳо ба харидороне, ки супорандагони андоз аз арзиши иловашуда нестанд, бар ивази ҳисобнома-фактураи андоз аз арзиши иловашуда мумкин аст квитансия ё ҳисобнома-фактураи дар шакли соддаи муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ё чеки мошинаи назоратию хазинавии дорои ҳотираи фискали дода шавад.
9. Дастуруламал оид ба тартиби интишор намудан, байни мақомоти андоз тақсим кардан ва ба супорандагони андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо фурӯхтан, таҳия (навиштан), пешниҳод, баҳисобгирӣ, ҳисоботдиҳӣ, нигоҳдорӣ, нест кардан ва дигар ҷиҳатҳои истифодабарӣ дар фаъолияти соҳибкорӣ, муқаррар намудани нархи фурӯши ҳисобномаҳо-фактураҳо (оид ба андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо) аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати қабул карда мешавад , .
Моддаи 232. Тартиб додани ҳисобнома-фактураҳои иловаги ҳангоми тасҳеҳи муомилоти андозбандишаванда
1. Ҳангоми тасхеҳи ҳаҷми муомилоти андозбандишаванда ҳисобнома-фактураи иловаги тартиб дода шуда, дар он нишондиҳандаҳои зерин сабт мешаванд:
1) рақами тартиби ва санаи таҳияи ҳисобнома-фактураи иловаги;
2) рақами тартиби ва санаи таҳияи ҳисобнома-фактурае, ки нисбати он ҳисобнома-фактураи иловаги тартиб дода мешавад (тааллуқ дорад);
3) ном, суроға ва рақами мушаххаси андозсупоранда - таҳвилкунанда ва қабулкунандаи молҳо (корҳо, хизматрасониҳо);
4) тасҳеҳи ҳаҷми муомилоти андозбандишаванда бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда;
5) маблағи андоз аз арзиши иловашуда.
2. Ҳисобнома-фактураи иловаги 1 аз ҷониби таҳвилкунандаи молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) таҳия шуда, аз ҷониби қабулкунандаи чунин молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) тасдиқ мешавад.
Моддаи 233. Қоидаҳои махсус
Муайян кардани маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд ҳангоми гузаронидани бозиҳои шавқовар, лотереяҳо, хизматрасонии агентҳои сайёҳи, фурӯши комиссиони, фурӯши молҳои нигоҳдошташуда (қисман истифодашуда) ва дигар намудҳои фаъолият сурат гирад ва вобаста ба иҷрои онҳо мустақиман (бевосита) муайян кардани манбаи андоз ва дигар омилҳои андозбанди дар асоси қоидаҳои умуми душвор аст, тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии’Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
БОБИ 33. МУҚАРРАРОТИ МАЪМУРИ ВА ХОТИМАВИ
Моддаи 234. Пешниҳоди эъломияҳо ва пардохти андоз аз арзиши иловашуда
1. Ҳар як андозсупоранда вазифадор аст:
1) ба мақоми дахлдори андоз дар бораи андоз аз арзиши иловашуда барои ҳар як давраи ҳисоботи эъломия пешниҳод намояд;
2) барои ҳар як давраи ҳисоботи дар мӯҳлати на дертар аз мӯҳлати барои пешниҳод намудани эъломияи андоз аз арзиши иловашуда муқарраргардида ба буҷет андозро пардохт намояд.
2. Агар ҳамин фасл тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, эъломияи андоз аз арзиши иловашуда барои ҳар як давраи ҳисоботи на дертар аз рӯзи 15-уми моҳи баъд аз давраи ҳисоботи пешниҳод карда мешавад.
Ҳамзамон бо эъломия дар ҳомилҳои қоғазӣ ва электронии маълумот тибқи шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ феҳрист ва нусхаҳои сеюми ҳисобнома-фактураҳои андоз аз арзиши иловашуда барои давраи ҳисоботӣ навиштаи андозсупорандаи мазкур, инчунин нусхаҳои дуюми ҳисобнома-фактураҳо аз рӯи андоз аз арзиши иловашуда гирифтаи ин андозсупоранда аз рӯи молҳои (корҳои, хизматрасониҳои) дар давоми ин давраи ҳисоботӣ дастрас намуда пешниҳод карда мешаванд .
3. Қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда нисбати шахсе, ки танҳо ҳангоми воридоти молҳо мутобиқи қисми 3 моддаи 201 ҳамин Кодекс андозсупоранда мебошад, татбиқ намегардад .
4. Агар ҳамин Кодекс тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, андоз аз арзиши иловашударо оид ба воридоти андозбандишаванда мақомоти гумрук мутобиқи ҳамин Кодекс ва қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиби барои пардохти гумруки муқарраршуда ҳисоб мекунанд ва меситонанд .
Моддаи 235. Давраи ҳисоботи (андоз) оид ба андоз аз арзиши иловашуда
Давраи ҳисоботи (андоз) оид ба андоз аз арзиши иловашуда моҳи тақвими мебошад.
Моддаи 236. Амалиётҳо бо буҷет дар ҳолати зиёд будани маблағи андози ба ҳисоб гирифташаванда нисбати маблағи андозе, ки барои давраи ҳисоботи ҳисоб карда шудааст
1. Нисбати андозсупорандае, ки на камтар аз 70 фоизи муомилоти андозбандишавандааш дар давраи ҳисоботи бояд тибқи меъёри сифр андозбанди шавад, барзиёдии маблағи андози ба ҳисоб гирифташаванда нисбат ба маблағи ҳисобкардашуда дар давраи ҳисоботи аз ҷониби мақоми молия якҷоя бо мақоми андоз дар давоми 30 рӯзи тақвими аз лаҳзаи аз ҷониби мақоми андоз гирифтани аризаи андозсупоранда дар бораи баргардонидани маблағи зиёдати, ки супорандаи андоз аз арзиши иловашуда дар шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати пешниҳод кардааст, аз буҷети дахлдор баргардонда мешавад.
Маблағи зиёдатии андози ба ҳисоб гирифташуда нисбати маблағи ҳисобкардашудаи андоз дар давраи ҳисоботи дар асоси ҳуҷҷатҳои зерин баргардонида мешавад:
1) эъломияи андоз аз арзиши иловашуда барои давраи андоз, ки тибқи тартиби муқарраршуда пешниҳод шудааст;
2) ҳуҷҷатҳое, ки мувофиқи моддаи 215 ҳамин Кодекс барои тасдиқ намудани содироти молҳо лозиманд;
3) хулосаи мақоми андоз, ки аз рӯи санади санҷиши андози мавзӯии мутобиқи банди 4) қисми 6 моддаи 49 ҳамин Кодекс гузаронидашуда тартиб дода шудааст дар хусуси тасдиқи ҳаққони будани маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки барои баргардонидан пешниҳод шудааст .
2. Андоз аз арзиши иловашуда бо роҳи пай дар пай иҷро намудани амалҳои зерин баргардонида мешавад:
1) ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда ба ҳисоби пардохти андози мавҷудбудаи ин супорандаи андоз аз арзиши иловашуда доир ба қарзи дигар андозҳо, аз ҷумла қарзи андоз аз арзиши иловашуда барои давраҳои пешинаи андоз;
2) ҳисобкуни ба андоз аз арзиши иловашуда, ки ҳангоми воридоти молҳо бояд супорида шавад;
3) ба суратҳисоби бонкии супорандаи андоз аз арзиши иловашуда гузарондани пулҳое, ки баъди иҷрои амалҳои пешбиникардаи бандҳои 1) ва
2) ҳамин қисм боқи мондаанд.
3. Нисбати дигар андозсупорандагоне, ки дар қисми 1 ҳамин модда фаро гирифта нашудаанд, зиёдатии маблағи андози ба ҳисоб гирифташуда нисбати маблағи андози барои давраи ҳисоботи ҳисобшуда ба 6 давраи минбаъдаи ҳисоботи гузаронида мешавад ва ба ҳисоби ӯҳдадориҳои оид ба андоз барои ин давраҳо, инчунин ба ҳисоби пардохти қарздории супорандаи андоз аз арзиши иловашуда доир ба дигар андозҳо, аз ҷумла андоз аз арзиши иловашуда барои давраҳои пешинаи андоз гузаронида мешавад. Ҳама гуна бақияи зиёдати дар давоми 30 рӯзи баъди гузаштани ин давраи 6-моҳа аз буҷет баргардонида мешавад.
4. Дар ҳама ҳолатҳо, агар аз ҷониби мақоми андоз ошкор шавад, ки маблағҳои муайян ба андозсупоранда иштибоҳан баргардонда шудаанд, мақоми андоз метавонад талаб намояд, ки чунин маблағҳо мувофиқи тартиби барои ҷамъоварии андозҳо муқарраршуда баргардонида шаванд.
5. Тартиби баргардонидани изофаи маблағи андози ба ҳисоб гирифташаванда нисбати маблағи ҳисобшудаи андоз дар давраи ҳисоботи бо назардошти муқаррароти ҳамин модда аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.
Моддаи 237. Аз андоз аз арзиши иловашуда озод кардани таҳвили молҳо (иҷрои корҳо, хизматрасониҳо), ки барои татбиқи лоиҳаҳои мақсаднок аз ҳисоби маблағҳои созишномаҳои (шартномаҳои) грантӣ кредитӣ (қарзӣ) маблағгузорӣ шудаанд
1. Аз андоз аз арзиши иловашуда озод кардани таҳвили молҳое (иҷрои корҳое, хизматрасониҳое), ки барои татбиқи лоиҳаҳои мақсаднок аз ҳисоби маблағҳои созишномаҳои (шартномаҳои) грантӣ кредитӣ (қарзӣ), ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маъқул донистааст, маблағгузорӣ шудаанд, дар асоси аризаи (мактуби) грантгиранда (кредитгиранда) ё шахси бо тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқи ваколатдоркардаи он ба суроғаи (ба номи) молрасон, иҷрокунандаи корҳо ё хизматрасони сурат мегирад, дар ҳолате, ки агар дар як вақт шартҳои зерин риоя гарданд :
1) грант, кредит (қарз), ки аз ҳисоби маблағи он молҳои (иҷрои корҳои, хизматрасониҳои) расонидашуда пардохта мешаванд, ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби давлатҳои хориҷи, ҳукуматҳои давлатҳои хориҷи, ташкилотҳои байналмилали дода шуда бошад;
2) молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) танҳо бо мақсадҳое, ки барои татбиқи онҳо грант, кредит (қарз) дода шудааст, харида мешаванд;
3) таҳвили молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасониҳо мутобиқи шартнома (қарордод), ки бевосита бо грантгиранда, кредитгиранда ё бевосита бо иҷрокунандаи (шахси) барои иҷро намудани мақсадҳои грант, кредит (қарз) таъиннамудаи грантгиранда, кредитгиранда баста шудаанд, амали мегардад.
2. Тартиби аз андоз аз арзиши иловашуда озод намудани таҳвили молҳо (иҷрои корҳо, хизматрасониҳо), ки аз ҳисоби маблағҳои грант, кредит (қарз) пардохта шудааст, бо дарназардошти муқаррароти ҳамин модда аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.
3. Хориҷ карда шуд .
Моддаи 238. Баргардонидани андоз аз арзиши иловашуда ба намояндагиҳои дипломати, консулгари, намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, инчунин ҳайати кормандони онҳо, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аккредититсия шудаанд
1. Баргардонидани андоз аз арзиши иловашуда ба намояндагиҳои дипломати, консулгари, намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, инчунин ҳайати кормандони онҳо, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аккредититсия шудаанд, ба шарте амали мегардад, ки агар чунин баргардониданро дар асоси дутарафа (мутақобили) шартномаҳои байналмилали пешбини карда бошанд ва Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирокчии онҳо бошад.
Андоз аз арзиши иловашуда, ки намояндагиҳои дипломати, консулгари, намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда ба таҳвилкунандагони молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) пардохтаанд ва онҳо барои истифодаи расмии намояндагиҳои дипломати, консулгари, намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, инчунин истифодаи шахсии ҳайати кормандони дипломати, маъмурию техники ва хизматрасонии ин намояндагиҳо, аз ҷумла аъзои оилаи бо онҳо истиқоматдошта пешбини шудааст, баргардонида мешавад.
2. Баргардонидани маблағи андоз аз арзиши иловашуда ба намояндагиҳои дипломати, консулгари ва намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, инчунин ҳайати кормандони онҳо, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аккредититсия шудаанд, дар асоси ведомостҳои ҷамъбастие (рӯйхатҳое), ки аз ҷониби ин намояндагиҳои дипломати, консулгари ва намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда тартиб дода мешаванд ва нусхаи ҳуҷҷатҳои (ҳисобнома-фактураҳо, чекҳо ва ғ.), ки далели супоридани андоз аз арзиши иловашударо тасдиқ мекунанд, амали карда мешавад.
Ведомостҳои ҷамъбасти (рӯйхатҳо) дар шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати тайёр карда шуда, намояндагиҳои дипломати, консулгари ва намояндагаҳои ба онҳо баробаркардашуда ба Вазорати корҳои ҳориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тасдиқи мубодилаи нотаҳо оид ба риоя намудани принсипи тарафайн ҳангоми пешниҳоди имтиёзҳо оид ба андозҳои ғайримустақим (андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз) мувофиқи муқаррароти шартномаи байналмилали, пешниҳод мекунанд. Баъди тасдиқ шудан ведомостҳои (рӯихатҳои) ҷамъбасти ба мақоми андозе, ки мақоми ваколатдори давлати барои баргардонидани маблағҳо муайян менамояд, пешниҳод карда мешаванд.
Агар дар ҳуҷҷатҳои ба ведомостҳои ҷамъбасти (руйхатҳо) замимашаванда маблағи андоз аз арзиши иловашуда дар сатри алоҳида ҷудо нашуда бошад, ҳуқуқ барои гирифтани маблағи баргардонидаи андоз танҳо ҳангоми аз ҷониби таҳвилгари молҳо (корҳо, хизматрасониҳо) тасдиқ намудани дохилшавии андоз аз арзиши иловашуда дар ҳисобнома-фактура имконпазир аст.
3. Маблағи андоз аз арзиши иловашударо ба намояндагиҳои дипломати, консулгари ва намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, инчунин ҳайати кормандони онҳо, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аккредититсия шудаанд, аз буҷети дахлдор мақоми молия якҷоя бо мақоми андоз дар давоми 30 рӯзи тақвимии баъди ведомостҳои ҷамъбастиро (рӯйхатҳоро) аз Вазорати корҳои ҳориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифтани мақоми ваколатдори давлати бармегардонанд.
Маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд аз буҷет баргардонида шавад, ба суратҳисобҳои дахлдори намояндагиҳои дипломати, консулгари ва намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда гузаронида мешавад .
4. Тартиби баргардонидани андоз аз арзиши иловашуда ба намояндагиҳои дипломати, консулгари, намояндагиҳои ба онҳо баробаркардашуда, инчунин аъзои ҳайати кормандони онҳо, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аккредититсия шудаанд, бо назардошти муқаррароти ҳамин модда аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад .
ФАСЛИ VIII. АКСИЗҲО
БОБИ 34. АКСИЗҲО
Моддаи 239. Мафҳуми аксизҳо (андози аксиз)
1. Аксиз (андози аксиз) андози ғайримустақим буда, ба нархи фурӯши молҳои зераксизи дохил карда мешавад.
2. Истеҳсол дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) воридоти молҳои зераксизи, ба истиснои ҳолатҳои озод кардани онҳо аз ин андоз, бояд бо аксизҳо андозбанди шаванд.
3. Бо андози аксизӣ мутобиқи ҳамин боб, инчунин намудҳои фаъолияте, ки номгӯи онҳо дар моддаи 240 ҳамин Кодекс муайян шудааст (намудҳои фаъолияти зераксизӣ), андозбандӣ карда мешаванд .
Моддаи 240. Андозсупорандагон
1. Агар фасли мазкур тартиби дигаре пешбини накарда бошад, супорандагони аксизҳо тамоми шахсони воқеи ва ҳуқукие мебошанд, ки молҳои зераксизиро дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсол мекунанд ва (ё) ворид менамоянд.
2. Дар ҳолатҳое, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон молҳои зераксизи аз ҳисоби ашёи хоми таҳвилкардаи (додаи) фармоишгар истеҳсол мешаванд, супорандаи аксизҳо истеҳсолкунандаи молҳои зераксизи мебошад, ки он ӯҳдадор аст ба фармоишгар молҳои зераксизии аз ашёи хоми вай истеҳсолкардаашро (маҳсулоти тайёрро) бо нархи фурӯше, ки он аксизро мутобиқи ҳамин Кодекс дар бар мегирад, супорад, чуноне ки агар ин ашёи хоми додашуда ба молистеҳсокунанда тааллуқ дошта бошад.
3. Супорандагони аксизҳо ҳамчунин шахсони зерин мебошанд:
1) онҳое, ки молҳои зераксизии мусодирашуда, бесоҳиб, инчунин молҳои зераксизии тибқи ҳуқуқи меросгузори гузашта ва ройгон дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ба моликияти давлат дода шударо таҳвил медиҳанд;
2) онҳое, ки ба вайроншави, нестшавии молҳои зераксизи роҳ додаанд.
3) онҳое, ки намудҳои фаъолияти зерини зериаксизиро дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд:
а) тиҷорати бозӣ;
б) ташкил ва гузаронидани лотереяҳо, ба истиснои лотереяҳое, ки Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардааст .
4) онҳое, ки хизматрасонии алоқаи мобилиро амалӣ менамоянд .
4. Супорандагони аксизҳо бо назардошти муқаррароти ҳамин модда, инчунин шахсони ҳуқуқи-ғайрирезидентҳо ва воҳидҳои махсуси онҳо мебошанд.
Моддаи 241. Объекти андозбанди
1. Объекти андозбанди амалиётҳои андозбандишавандаи зерин мебошанд :
1) нисбати молҳои зераксизие, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсол мешаванд, амалиёти андозбандишаванда баровардани молҳои зераксизи берун аз ҳудуди бинои истеҳсоли (сехҳо) мебошад, аз ҷумла:
а) таҳвили молҳои зераксизи, ба истиснои таҳвил барои содирот;
б) супоридани молҳои зераксизи барои коркард дар асоси ашёи фармоишгар ба дигар шахс ;
в) таҳвили (супоридани) молҳои зераксизие, ки маҳсулоти коркард аз ашёи хом ва маводи фармоишгар мебошанд, аз ҷумла ашёи хом ва маводи зераксизии додашуда;
г) саҳми молҳои зераксизи ба фонди (сармояи) оинномави;
д) истифодаи молҳои зераксизи ҳангоми пардохти натурали;
е) фиристодани молҳои зераксизи аз ҷониби истеҳсолкунанда ба воҳидҳои махсуси худ;
ж) молҳои зераксизии истеҳсолкардаашро барои эҳтиёҷоти истеҳсолии худ истифода бурдани истеҳсолкунанда.
2) ҳангоми воридот амалиёти андозбандишаванда воридоти молҳои зераксизи ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи қонунгузории гумруки мебошад;
3) таҳвили (супоридани) молҳои зераксизии мусодирашуда ва (ё) бесоҳиб, тибқи ҳуқуқи мерос ба давлат гузашташуда ва ройгон ба моликияти давлат супоридашуда;
4) вайроншави, нобудшавии молҳои зераксизи.
2. Объекти андозбандӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолият дар соҳаи тиҷорати бозӣ (ба истиснои лотерея) ба ҳисоб мераванд :
а) мизи бозӣ;
б) автомати бозӣ бо бурди пулӣ;
в) кассаи тотализатор;
г) кассаи идораи букмекерӣ;
д) автомати бозӣ бе бурди пулӣ;
е) роҳрави бозӣ (ҳангоми бозии боулинг (кегелбан)
ж) мизи билярд (ҳангоми бозии билярд)
з) ташкилкунандаи лото (ҳангоми бозии лото).
Барои мақсадҳои ҳамин боб мафҳумҳое, ки бо тиҷорати бозӣ алоқаманд мебошанд, чунин маъно доранд:
1) тиҷорати бозӣ - фаъолияти соҳибкорие, ки бо ташкил ва гузаронидани бозиҳои шавқангези бурднок бо мақсади ба даст овардани даромад (фоида) алоқаманд мебошад;
2) муассисаи бозӣ - ҷое, ки дар он бозиҳои шавқангези бурднок гузаронида мешаванд: казино, тотализатор, идораи букмекерӣ, толори автоматҳои бозӣ бо бурд ва дигар хонаҳои (ҷойҳои) бозӣ;
3) мизи бозӣ - таҷҳизоти махсус дар муассисаи бозӣ барои гузаронидани бозиҳои шавқангези бурднок бо ҳама гуна намудҳои бурд, ки дар онҳо (бозиҳои шавқовар) муассисаи бозӣ тавассути намояндаҳои худ ҳамчун тараф ё ҳамчун ташкилкунанда ва (ё) назоратчӣ иштирок менамояд;
4) автомати бозӣ - таҷҳизоти махсус (механикӣ, барқӣ, электронӣ (компютерӣ) ва дигар таҷҳизоти техникӣ) барои гузаронидани бозиҳо, аз ҷумла бозиҳои шавқангези бурднок истифодашаванда;
5) касса - ҷои дар муассисаи бозӣ (тотализатор ё идораи букмекерӣ) махсус таҷҳизонидашуда, ки дар он маблағи бурди пардохтшаванда ба ҳисоб гирифта мешавад;
6) роҳрави бозӣ - роҳрави махсусе, ки барои бозии боулинг (кегелбан) пешбинӣ шудааст;
7) мизи билярд - мизи махсус, ки барои бозии билярд пешбинӣ шудааст;
8) лото - бозӣ дар қартаҳои махсуси рақамдор (суратдор ё дигар аломатдор), ки бо мӯҳрачаҳо пӯшонда мешаванд;
9) варақаи бақайдгирии баҳисобгирии объектҳои андозбандӣҳуҷҷати тасдиқкунандаи бақайдгирии объекти андозбандии бо тичорати бозӣ алоқаманд дар мақомоти андоз, ки шакли он аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ тасдиқ карда мешавад;
10) нуқтаи доимӣ - ҷои амалӣ намудани фаъолияти соҳибкорӣ, ки ба тиҷорати бозӣ алоқаманд мебошад, аз ҷумла бо истифодаи мизҳои бозӣ, автоматҳои бозӣ, боулинг (кегелбан), билярд ва ташкили лото.
3. Объекти андозбандӣ аз рӯи лотерея ба фурӯш бароварданн чиптаҳои лотерея аз ҷониби ташкилкунандаи лотерея ба ҳисоб меравад.
Барои мақсадҳои ҳамин боб зери мафҳуми ба фурӯш баровардан миқдори чиптаҳои лотереяи барои фурӯш омоданамудаи ташкилкунандаи лотерея фаҳмида мешавад.
Ҳар як барориши чиптаҳои лоторея ба фурӯш ва ҳаҷми он бо ифодаи пулӣ бояд дар мақомоти андози дахлдор на дертар аз даҳ рӯзи тақвимӣ то оғози фурӯши чиптаҳои лотерея ба таври ҳатмӣ ба қайд гирифта шавад .
4. Барои операторони (ширкатҳои) алоқаи мобилӣ объекти андозбандӣ хизматрасонии алоқаи мобилӣ ба ҳисоб меравад .
Моддаи 242. Ҳисоб кардани андози аксиз ва маблағи амалиёти андозбандишаванда
1. Қисмҳои 2-4 ҳамин модда ҳангоме татбиқ мегарданд, ки ҳисобкунии маблағи аксиз ба арзиши молҳои зераксизи ва меъёри аксиз, ки бо фоиз (меъёри адвалори) нисбати арзиш ифода шудааст, асос меёбад. Ҳангоми татбиқи меъёри адвалории аксиз ҳисобкунии маблағи андози аксиз бо роҳи зарби арзиши молҳои зераксизи мутобиқи қисмҳои 2-4 ҳамин модда ба меъёри адвалории муқарраршуда амали мегардад. Дар дигар мавридҳо ҳисобкунии маблағи аксиз бо роҳи зарби меъёри аксиз, ки бо маблағи муайян (меъёрҳои махсус) ба воҳиди ченаки молҳо дар шакли натурали ифода шудааст, ба шумораи дахлдори воҳиди молҳои зераксизи дар шакли натурали амали мешавад.
Барои мақсадҳои рӯёндани андози аксизӣ мумкин аст комбинатсияи меъёрҳои адвалорӣ ва махсус, ки вобастагии маблағи андози аксизиро аз арзиши мол (кор, хизматрасонӣ) ва аз миқдори воҳиди ченаки мол (кор, хизматрасонӣ) бо ифодаи аслӣ (натуралӣ) пешбинӣ мекунад, муқаррар карда шавад .
2. Нисбати молҳои зераксизи, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсол мешаванд, маблағи амалиёти андозбандишаванда дар асоси музде, ки андозсупоранда аз мизоҷ ё ин ки ҳама гуна шахси дигар гирифтааст ё бояд гирад, ба истиснои маблағи андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз, инчунин андоз аз фурӯши чакана муайян карда мешавад, аммо дар ҳаҷми на камтар аз нархи бозор (бидуни андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз, инчунин андоз аз фурӯши чакана). Дар мавриди молҳои зераксизие, ки андозсупоранда дар савдои чакана мефурӯшад, маблағи амалиёти андозбандишаванда дар асоси нархи бозор (бидуни андоз аз арзиши иловашуда, аксиз, инчунин андоз аз фурӯши чакана) муайян карда мешавад.
3. Ҳангоми воридот маблағи амалиёти андозбандишаванда аз арзиши гумрукии молҳои зераксизи, ки мутобиқи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда шудааст (аммо дар ҳаҷми на камтар аз нархи бозор бидуни андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз), ҷамъ маблағи боҷҳо ва андозҳое, ки бояд ҳангоми воридоти молҳо ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба ғайр аз андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз, супорида шаванд, иборат мебошад.
4. Нархи бастаҳо, ба ғайр аз басатҳби баргардондашаванда, ҳангоми муайян намудани маблағи амалиёти андозбандишаванда ба инобат гирифта мешавад.
5. Ҳисоб кардани аксиз аз рӯи тиҷорати бозӣ мутобиқи қисми 3 моддаи 240 ва қисми 2 моддаи 241 бо роҳи татбиқи (зарби) меъёри аксизӣ барои давраи андоз муқарраршуда нисбати шумораи (ба шумораи) объектҳои андозбандӣ дар оғози давраи андоз бо назардошти ҳамаи муқаррароти ҳамин қисм сурат мегирад .
Ҳангоми дар давраи андоз тағйир ёфтани миқдори объектҳои андозбандӣ маблағи аксиз барои дар ин давраи андоз ба кор даровардани (аз кор баромадани) объект дар ҳаҷми пурра супорида мешавад.
Ҳангоми дар ихтиёри андозсупоранда мавҷуд будани якчанд муассисаи бозӣ (нуқтаҳои доимӣ) дар вилоят (шаҳр) аксиз ба таври алоҳида аз руи объекти андозбанди, ки дар ҳудуди як ноҳия. шаҳр, нохияи шахрӣ қарор доранд, ҳисоб карда мешавад.
Балоҳида аз рӯи объекти андозбандӣ, ки дар ҳудуди як ноҳия, шаҳр, ноҳияи шаҳрӣ қарор доранд, ҳисоб карда мешавад.
Бақайдгирии (аз нав бақайдгирии) объекти андозбандӣ дар асоси аризаи хаттии ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавии объекти андозбандӣ пешниҳоднамудаи андозсупоранда сурат мегирад.
Мақоми андоз дар асоси маълумоти дар ариза зикргардида варақаи бақайдгирии баҳисобгирии объектҳоро дар ду нусха пур карда, ҳар ду нусхаро бо мӯҳр ва имзои роҳбар (ё шахси ӯро ивазкунандаи) мақоми андоз тасдиқ мекунад.
Як нусхаи варақаи бақайдгирии баҳисобгирии объектҳо дар мақоми андоз мемонад, нусхаи дуюм ба андозсупоранда дода мешавад.
Варақаи бақайдгирии баҳисобгирии объектҳо барои ҳар муассисаи бозӣ (нуқтаи доимӣ) алоҳида бо назардошти объектҳои андозбандии истифодашаванда дода мешавад.
Муассисаи бозӣ (нуқтаи доимӣ) бояд дар маҳалли ҷойгиршавии ҳар муассисаи бозӣ ё ҳар нуқтаи доимӣ нусхаи аслии варақаи бақайдгирии баҳисобгирии объектҳоро дошта бошанд.
Ҳангоми тағйир ёфтани шумораи умумии ҳар намуди объекти андозбандӣ андозсупоранда ӯҳдадор аст ба мақоми андоз дар хусуси аз нав бақайдгирии объекти андозбандӣ дар давоми се рӯзи тақвимӣ аз лаҳзаи ба миён омадани ин тағйирот ариза пешниҳод кунад.
Азнавбақайдгирии объекти андозбандӣ бо роҳи ворид намудани тағйироти дахлдор ба варақаи баҳисобгирии бақайдгирии объектҳо сурат мегирад.
Ҳангоми қатъи амалисозии фаъолият дар соҳаи тиҷорати бозӣ, инчунин ҳангоми аз кор мондани шумораи умумии объектҳои андозбандӣ (нуқтаҳои доимӣ) варақаи бақайдгирии баҳисобгирии объектҳо бояд дар давоми даҳ рӯзи тақвимӣ аз лаҳзаи қатъ гардидани фаъолият, аз кор мондани объекти андозбандӣ (нуқтаи доимӣ) ба мақоми андоз супорида шавад.
Бақайдгирии (аз нав бақайдгирии) объектҳои андозбандӣ аз ҷониби мақоми андоз дар давоми ду рӯзи корӣ аз рӯзи додани ариза сурат мегирад ва дар китоби бақайдгирии (аз нав бақайдгирии) объектҳои андозбандӣ, ки шакл ва тартиби пешбурди он аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар мегардад, қайд карда мешавад.
Дар ҳудуди муассисаи бозӣ (нуқтаи доимӣ) мавҷуд будани объектҳои андозбандии дар мақомоти андоз ба қайд гирифтанашуда манъ аст. Дар давраҳои андозе, ки дар онҳо мақомоти андоз чунин объектҳои андозбандиро ошкор намудаанд, аксиз барои ҳар объекти ба қайд гирифтанашуда дар ҳаҷми даҳкаратаи меъёри ба ин намуди объекти андозбандӣ муқарраргардида бо бақайдгирии минбаъдаи объекти андозбандӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин қисм, пардохта мешавад.
Амалӣ намудани фаъолияти соҳибкорӣ дар соҳаи тиҷоратӣ бозӣ бе бақайдгирии муассисаи бозӣ (нуқтаи доимӣ) тибқи тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин бе бақайдгирии (аз нав бақайдгирии) объектҳои андозбандӣ барои напардохтани (ба пардохт ҷалб накардани) андози аксизӣ аз рӯи чунин фаъолият ва аз рӯи чунин объектҳои андозбандӣ асос шуда наметавонад.
6. Манбаи андоз ҳангоми амалӣ намудани фаьолият ҷиҳати ташкил ва гузарондани лотереяҳо ҳамчун маблағи даромади арзёбинамудаи ташкилкунандаи лотерея бо тарҳи маблағе, ки ба фонди мукофот гузаронда мешавад, ҳангоми бақайдгирии ба фурӯш баровардани чиптаҳои лотерея дар мақомоти андоз бидуни ба он ҳамроҳ кардани маблағи аксиз ва андоз аз арзиши иловашуда ҳисобкардашуда муайян карда мешавад ва баъди бақайдгирии ба фурӯш баровардани чиптаҳои лотерея тағйир дода намешавад. Ҳамзамон маблағи даромади арзнамудаи ташкилкунандаи лотерея бо роҳи зарби миқдори чиптаҳои лотереяҳое, ки дар ин барориш барои фурӯш омода карда шудааст, ба нархи воҳиди чиптаи лотерея муайян карда мешавад. Матлаби дар боло зикргардида онро мефаҳмонад, ки маблағи аксиз ва андоз аз арзиши иловашуда ҳисобкардашуда ба маблағи даромади дар боло зикргардида бе назардошти маблағи фонди мукофотӣ ҳамроҳ карда шудааст .
Ҳисоб кардани маблағи аксиз бо роҳи зарби манбаи андоз ба меъёри аксиз, ки бо фоиз ифода ёфтааст, сурат мегирад (Конун аз 20.03.2006 № 376).
7. Барои операторони (ширкатҳои) алоқаи мобилӣ манбаи андоз маблағи подоше ба ҳисоб меравад, ки андозсупоранда - оператори (ширкати) алоқаи мобилӣ аз муштарӣ ё ҳар шахси дигар барои хизматрасонии алоқаи мобилӣ гирифтааст ё бояд гирад, ба истиснои маблағи аксиз ва андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд аз рӯи хизматрасонӣ ҳисоб карда шавад. Ҳисоб кардани маблағи аксиз бо роҳи зарби меъёри аксиз ба бузургии умумии манбаи андоз сурат мегирад .
Моддаи 243. Вақти анҷом додани амалиёти андозбандишаванда
1. Агар ҳамин модда тартиби дигаре пешбини накунад, ҳангоми истеҳсоли молҳои зераксизи дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, амалиёти андозбандишаванда дар вақти баровардани молҳо берун аз бинои истеҳсоли содиршуда ба ҳисоб меравад, аз ҷумла дар ҳолати аз ҷониби истеҳсолкунанда таҳвил додани молҳои зераксизии истеҳсолкардааш тавассути шабакаи воҳидҳои махсуси худ ва ҳангоми супоридани молҳои додашудаи зераксизи ба пудратчи (коркардкунанда).
Ҳангоми тайёр кардани молҳои зераксизи аз молҳои фармоишгар, санаи содир гаштани амалиёт рӯзи супоридани молҳои зераксизии истеҳсолшуда ба фармоишгар ё шахси пешниҳоднамудаи фармоишгар ба ҳисоб меравад.
2. Ҳангоми истифодаи молҳои зераксизи барои эҳтиёҷоти истеҳсолии худ санаи содир шудани амалиёт рӯзи супоридани чунин молҳо барои чунин истифодабари мебошад.
3. Ҳангоми вайроншавии маҳсулоти зераксизи санаи содир шудани амалиёт рӯзи тартиб додани санад дар хусуси аз ҳисоб баровардани маҳсулоти зераксизии вайроншуда ё рӯзи қабули қарор оид ба истифодаи минбаъдаи он дар раванди истеҳсолот ба ҳисоб меравад.
Ҳангоми гумшавии маҳсулоти зераксизи санаи содир шудани амалиёт рӯзе ба ҳисоб меравад, ки молҳои зераксизи гум шудаанд.
4. Дар ҳолати воридоти молҳои зераксизи амалиёти андозбандишаванда ҳангоми амали шудани воридот мутобиқи қонунгузории гумрук содиршуда ба ҳисоб меравад.
5. Ҳангоми анҷом додани фаъолият дар соҳаи тиҷорати бозӣ санаи содир шудани амалиёти андозбандишаванда фарорасии (саршавии) давраи андоз ба ҳисоб меравад .
6. Дар ҳолати ташкил ва гузарондани лотерея санаи содир шудани амалиёти андозбандишаванда рӯзи бақайдгирии ба фурӯш баровардани чиптаҳои лотерея дар мақоми андоз ба ҳисоб меравад .
7. Барои операторони (ширкатҳои) алоқаи мобилӣ санаи содир шудани амалиёти андозбандишаванда лаҳзаи хизматрасонӣ ба ҳисоб меравад .
Моддаи 244. Озодкуни
1. Аз супоридани аксиз инҳо озод мебошанд:
1) нӯшокиҳои спиртдор, ки шахсони воқеи дар доираи номгӯй ва меъёри муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои истеъмоли худи истеҳсол мекунанд;
2) ворид намудани ду литр нӯшокии спирти, ду баста (400 дона) сигор, маҳсулоти ҷавоҳирот ба миқдори 4 адад (аммо бо арзиши на зиёда аз 150 нишондиҳанда барои ҳисобҳо) аз тарафи шахси воқеи барои истеъмоли худи, инчунин сӯзишвории автомобил мувофиқи ғунҷоиши зарфи сӯзишвории автомобил барои шахсоне, ки ба Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути автомобил ворид мешаванд ;
3) молҳое, ки ба таври транзит тавассути қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон кашонида мешаванд;
4) воридоти муваққатии молҳо ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба истиснои молҳое, ки барои реэкспорт таъин шудаанд;
5) воридоти молҳои барои реэкспорт пешбинишуда, дар ҳолати таъминоти кафолати гарав тибқи тартиби пешбиникардаи қонунгузории гумруки;
6) молҳои зераксизи, ба ғайр аз маснуоти спиртдор ва тамоку, ки дар доираи кӯмаки башардӯстона ворид мешаванд, инчунин молҳои воридшаванда барои беподош додан ба ташкилотҳои эҳсонкори ба мақсади бартараф намудани оқибатҳои офатҳои табий, садамаҳо, фалокатҳо ва барои беподош додан ба мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
7) содироти молҳои зераксизи, агар чунин содирот ҷавобгӯи талаботи муқаррарнамудаи моддаи 245 ҳамин Кодекс бошад.
2. Озодкуни аз аксиз, ки дар бандҳои 3)-6) қисми 1 ҳамин модда зикр шудааст, танҳо дар ҳолатҳое татбиқ мешавад, ки шартҳои озодкуни аз боҷи гумруки ҳангоми низоми дахлдор мутобиқи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро шаванд. Дар ин ҳолатҳо, агар барои мақсади ситонидани боҷи гумруки воридот таҳти низоми баргардонидани боҷи гумруки қарор гирад ё супориданш боҷи гумруки дар ҳолати вайрон намудани шарти озодкуни талаб карда шавад, ҳамин низом нисбати ситонидани аксиз татбиқ мегардад.
Моддаи 245. Тасдиқи содироти молҳои зераксизи
1. Ҳангоми таҳвили молҳои зераксизи ба содирот барои тасдиқи асоснокии озодкуни мутобиқи моддаи 244 ҳамин Кодекс аз ҷониби андозсупоранда дар давоми 120 рӯзи тақвими аз санаи қайди мақоми гумруке, ки баровардани молҳои зераксизиро ба низоми содирот амали намудааст, ба таври ҳатми ба мақоми андози ҷои қайдаш ҳуҷҷатҳои зерин пешниҳод карда мешаванд :
1) шартнома (қарордод) ба таҳвили молҳои зераксизии содиршаванда;
2) эъломияи гумрукии бор ё нусхаи он, ки мақоми гумрук тасдиқ кардааст бо қайди мақоми гумруке, ки молҳои зераксизиро ба низоми содирот баровардааст, дар мавриди баровардани молҳои зераксизи таҳти низоми содирот бо шабакаи қубурҳои магистрали ё ин ки бо истифодаи қоидаҳои ба расмиятдарории нопурраи эъломияи давраги, эъломияи гумрукии пурраи бор бо қайди мақоми гумруке, ки ба расмиятдарории гумрукиро анҷом додааст, асос мебошад;
3) нусхаи ҳуҷҷатҳои бо мол фиристодашаванда бо қайди мақоми гумруке, ки дар нуқтаи даромадан ба қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъ аст, дар мавриди баровардани молҳои зераксизи таҳти низоми содирот бо шабакаи қубурҳои магистрали санади қабулу супоридани молҳо пешниҳод карда мешавад;
4) ҳуҷҷатҳои маблағсупорӣ ва навиштаҷоти бонк (нусхаи навиштаҷот), ки воридоти воқеии даромади арзиро аз таҳвили молҳои зераксизӣ ба содирот ба суратҳисобҳои андозсупоранда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) ба суратҳисобҳои ӯ дар бонкҳои хориҷа, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кушода шудаанд, тасдиқ менамояд.
Агар шартнома (қарордод) ҳисоббаробаркуниро бо пули нақд пешбинӣ карда бошад, андозсупоранда навиштаҷоти бонкро (нусхаи навиштаҷотро), ки ба суратҳисоби дар бонки Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) ба суратҳисобҳои дар бонкҳои дар хориҷа мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кушодашудаи ӯ гузаронидани маблағҳои ба дастовардаашро тасдиқ мекунад, инчунин нусхаҳои ордери хазинавии даромадро, ки воридоти воқеии даромадро (маблағро) аз шахси хориҷӣ - харидори молҳои содиршуда тасдиқ мекунад, пешниҳод менамояд.
Дар ҳолати анҷом додани амалиёти иқтисодии хориҷӣ доир ба мубодилаи молҳо (корҳо, хизматрасониҳо), (амалиёти бартерӣ) андозсупоранда ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи воридоти молҳоро (иҷрои корҳоро, хизматрасониҳоро) ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз рӯи амалиётҳон зикргардида гирифта шудаанд ва ба ҳисоб гирифтани онҳоро пешниҳод мекунад .
2. Ҳангоми содироти молҳои зераксизи ба давлатҳои иштирокчии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил иловаги нусхаи эъломияи гумрукии бор, ки дар мамлакати воридоти молҳои зераксизии аз қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти низоми содирот баровардашуда тартиб дода шудааст, пешниҳод карда мешавад.
3. Ҳангоми тасдиқ нашудани таҳвили молҳои зераксизи ба содирот мувофиқи қисмҳои 1 ва 2 ҳамин модда чунин таҳвил тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин фасл барои андозбандии таҳвили молҳои зераксизи дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бо аксизҳо бояд андозбанди карда шавад.
4. Ҳангоми ба мақоми андози ҷои қайд пешниҳод намудани ҳуҷҷатҳое, ки содироти молҳои зераксизиро тасдиқ менамоянд, дар давоми 180 рӯзи тақвими аз санаи қайди мақоми гумруки, ки дар қисми 1 ҳамин модда муқаррар шудааст, андозсупоранда ҳуқуқи баргардонида гирифтани андози мутобиқи қисми 3 ҳамин модда ҳисобшударо дорад. Дар акси ҳол андозсупоранда ҳуқуқи баргардонидани андози мутобиқи қисми 3 ҳамин модда ҳисобшударо надорад.
Моддаи 246. Ба ҳисоб гирифтани аксиз барои захираҳои истеҳсоли
1. Шахсе, ки молҳои (масолеҳи ашёи хоми) зераксизиро харида, барои истеҳсоли дигар молҳои зераксизии андозбандишаванда истифода мебарад, ҳуқуқ дорад маблағи аксизи ҳангоми харидани мол (масолеҳи ашёи хом) супоридаашро ҳамчун андози супоридашуда ба ҳисоб гирад ё баргардонидани маблағи аксизро барои чунин мол (масолеҳи ашёи хом) талаб намояд.
Муқаррароти ҳамин қисм ҳамчунин ҳангоми супоридани молҳои зераксизии аз молҳои (маводи ашёи) зераксизии додашуда тайёршуда татбиқ мегардад, ба шарте, ки супоридани аксиз аз ҷониби соҳиби молҳои (маводи ашёии) зераксизии додашуда тасдиқ гардад.
2. Ба ҳисоб гирифтан ё баргардонидани аксизи супоридашуда барои молҳои зераксизие, ки бо мақсадҳои тибби муассисаҳои тибби ва дорухонаҳо ва инчунин корхонаҳои фармасевти ҳангоми истеҳсоли дорувори бо тартиб ва меъёри муқаррарнамудаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебаранд, иҷозат дода мешавад.
3. Ба ҳисоб гирифтан ё баргардонидани аксиз мувофиқи ҳамин модда танҳо дар мавриди пешниҳод намудани ҳисобнома-фактура, ки супоридани аксизро ҳангоми харидани молҳои зераксизи (ашёи хом) тасдиқ менамояд ё ба шарте, ки супоридани аксиз аз ҷониби соҳиби молҳои зераксизии додашуда (ашёи хом) тасдиқ шавад, ё дар ҳолати воридоти ашёи хом ҳангоми пешниҳоди ҳуҷҷатҳои дахлдор, иҷозат дода мешавад. Маблағи аксиз ба андозсупоранда аз буҷети дахлдор аз ҷониби мақоми молия якҷоя ба мақоми андоз дар давоми 30 рӯзи тақвими баъди супоридани ҳуҷҷатҳо ба мақоми андоз баргардонида мешавад. Номгӯи ҳуҷҷатҳоеро, ки супоридани аксизро тасдиқ мекунанд, мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд.
4. Мувофиқи ҳамин модда ба ҳисоб гирифтан ё баргардонидани андоз (бо назардошти муқаррароти ҳамин Кодекс) нисбати маблағи аксизе, ки аз ҳаҷми (миқдори, арзиши) дар асл дар давраи андоз истифодашудаи молҳои (ашёи хоми) зераксизии харидашуда (додашуда) барои истеҳсоли дигар молҳои зераксизи, мақсадҳои тибби дар муассисаҳои тибби ва дорухонаҳо, инчунин аз ҷониби корхонаҳои фармасевти ҳангоми истеҳсоли дорувории тибби муайян мешавад, сурат мегирад.
Моддаи 247. Меъёри андоз ба молҳои зераксизӣ ва намудҳои фаъолияти зераксизӣ
1. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи номгӯи молҳои фаъолияти иқтисодии ҳориҷи номгӯи молҳои зераксизиро муайян карда, меъёрҳои андози аксизро ба онҳо муқаррар менамояд.
2. Молҳои зераксизи инҳо мебошанд:
1) спирт, нӯшокиҳои беспирт ва спиртдор;
2) тамокуи коркардшуда ва маҳсулоти саноатии ивазкунандаи тамоку;
3) сӯзишвории минерали, нафт ва маҳсулоти коркарди онҳо; моддаҳои битуминози; шамъҳои минерали;
4) шина ва покришкаҳои пневматикии резинии нав, шина ва покришкаҳои пневматикии резинии барқароршуда ё пештар истифодашуда; шина ва покришкаҳои яклухт ё нимпневматики, протекторҳои шинаги ва лентаҳои ҳошиядори резини;
5) автомобилҳои сабукрав ва ҳама гуна васоити нақлиёти мотордоре, ки барои кашонидани одамон таъин шудаанд;
6) маҳсулоти ҷавоҳирот аз тилло, платина ё нуқра.
3. Меъёрҳои аксизҳо мумкин аст бо фоизҳо (адвалори) нисбати арзиши молҳои зераксизи ва (ё) бо маблағи муайян (мутлақи) ба воҳиди ченаки молҳои зераксизи дар ифодаи натурали муқаррар карда шаванд.
4. Меъёрҳои аксизҳо ба маҳсулоти спиртдор мутобиқи қисмҳои 1 - 3 ҳамин модда вобаста аз намуди чунин маҳсулот ё ин ки вобаста аз ҳаҷми спирти беоби дар таркибаш мавҷудбуда (садфоиза) тасдиқ карда мешаванд.
5. Ба объектҳои андозбандӣ дар соҳаи тиҷорати бозӣ меъёри аксизро аз рӯи ҳисоби барои як моҳ бо маблағи устувор ба воҳиди объекти андозбандии намуди муайян Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд .
6. Меъёри аксиз барои лотерея дар ҳаҷми 1 фоизи манбаи андозе, ки қисми 6 моддаи 242 ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, муқаррар карда мешавад .
7. Меъёри аксиз барои операторони (ширкатҳои) алоқаи мобилӣ дар ҳаҷми 3 фоизи манбаи андоз муқаррар карда мешавад .
Моддаи 248. Пардохти аксизҳо
1. Ҳангоми истеҳсоли молҳои зераксизи аксизҳо аз амалиётҳои андозбандишавандае, ки дар ҳар як давраи ҳисоботи (андоз) содир шудаанд, на дертар:
- аз рӯзи 13 моҳ - барои даҳрӯзаи аввали моҳ;
- аз рӯзи 23 моҳ - барои даҳрӯзаи дуюми моҳ;
- аз рӯзи 3 моҳи минбаъда - барои қисми боқимондаи моҳи ҳисоботииваз карда шаванд .
2.Агар ҳамин модда тартиби дигар муқаррар накарда бошад, давраҳои ҳисобот (андоз) оид ба аксиз давраҳои дар қисми 1 ҳамин модда зикргардида ба ҳисоб мераванд .
3. Андозсупоранда, ба истиснои низоми анбори андоз, ҳуқуқ надорад молҳоро аз ҳудуди биноҳои истеҳсоли бе супоридани аксиз тибқи ин молҳо берун барорад.
4. Ҳангоми воридоти молҳо аксиз аз ҷониби мақоми гумрук тибқи ҳамон тартибе, ки барои боҷи гумруки муқаррар шудааст, ситонида мешавад.
5. Маблағи аксиз аз рӯи тиҷорати бозӣ бояд на дертар аз санаи 5-уми моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботи андоз супорида шавад .
Давраи андоз барои ҳисоб кардан ва пардохтани аксиз аз рӯи тиҷорати бозӣ моҳи тақвимӣ мебошад.
6. Аксиз аз амалӣ намудани фаъолият доир ба ташкил ва гузарондани лотерея то бақайдгирии ба фурӯш баровардани чиптаҳое, ки мутобиқи қисми 3 моддаи 241 ҳамин Кодекс амалӣ мегардад, супорида мешавад.
Бақайдгирии ба фурӯш баровардани чиптаҳои лотерея бе супоридани аксиз амалӣ намегардад .
7. Аксиз аз ҷониби операторони (ширкатҳои) алоқаи мобилӣ бояд ба буҷет на дертар аз санаи 5 моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботи андоз супорида шавад. Давраи ҳисоботи андоз барои операторони (ширкатҳои) алоқаи мобилӣ моҳи тақвимӣ ба ҳисоб меравад .
Моддаи 249. Низоми андозбандии маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва тамоку
1. Нигоҳдори, интиқол ва аз ҳудуди бинои истеҳсоли (сех) мутобиқи банди 1) моддаи 241 ҳамин Кодекс баровардани маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамоку, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсол мешавад (минбаъд - "баровардан"), мувофиқи шартҳои низоми анбори андоз сурат мегирад .
2. Дар давраи нигоҳдории маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамоку таҳти низоми анбори андоз ин маҳсулот ба беруни ҳудуди бинои истеҳсоли (сех) баровардашуда ҳисоб намеёбад ва нисбати чунин маҳсулот ӯҳдадории супоридани аксиз ба вуҷуд намеояд .
3. Ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид намудани маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку таҳти низоми иҷозат барои муомилоти озод аз ҷониби мақомоти гумрук танҳо баъди пешакӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ ба чунин маҳсулот гузоштани тамғаҳои аксизӣ, иҷозат дода мешавад. Ба маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку гузоштани тамғаҳои аксизӣ аз ҷониби воридкунандаи чунин маҳсулот таъмин карда мешавад. Барои ба маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамокуи ба Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшуда гузоштани тамғаҳои аксизӣ ин маҳсулот бояд мутобиқи қонунгузории гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар анборҳои нигоҳдории муваққатӣ ҷойгир ё таҳти низоми анбори гумрукӣ эъломия карда шавад .
4. Эъломияи маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку бо низоми гумрукии баровардани молҳо барои муомилоти озод мумкин аст бо қисмҳои алоҳида мутаносибан ба маблағи супоридашудаи пардохтҳои гумрукие, ки қонунгузории андоз ва гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, сурат гирад .
5. Бо мақсади амали намудани назорати андози воридкунандаи маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку дар мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи қисми 1 моддаи 248 ҳамин Кодекс ба мақоми андози маҳали қайд тибқи тартиб ва шакле, ки мақоми ваколатдори давлати муқаррар намудааст, дар мавриди баровардани маҳсулоти тамғазадаи зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку бо назардошти моддаи 241 ҳамин Кодекс, бо замимаи нусхаи ҳисобнома-фактураҳои ба мизоҷон додашуда ё дигар ҳуҷҷатҳо барои баровардани маҳсулот ҳисобот пешниҳод менамояд.
6. Фурӯши маҳсулоти спиртдор ва (ё) тамоку дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки мутобиқи бандҳои 1) ва 2) қисми 1 моддаи 244 ҳамин Кодекс аз супоридани аксиз озод аст, манъ мебошад.
Моддаи 250. Низоми анбори андоз
1. Таҳти низоми анбори андоз маҷмӯи чораҳо ва чорабиниҳои назорати андозе дар назар дошта мешавад, ки аз ҷониби мақомоти андоз нисбати маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамоку аз лаҳзаи ба охир расидани истеҳсоли онҳо ва (ё) дохилшави ба анбор (минбаъд - "анбори андоз") то лаҳзаи баровардани онҳо андешида мешавад .
2. Таҳти таъсири низоми анбори андоз ҳудуде мавҷуд аст, ки дар он биноҳои истеҳсолии аз ҷониби андозсупоранда барои истеҳсоли маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамоку истифодашаванда ҷойгир шудаанд (онро бевосита ишғол менамоянд), инчунин берун аз ин ҳудуд барои нигаҳдории он анборҳои махсуси андоз барпо шудаанд. Нигоҳдории маҳсулоти номбаршуда то баровардани он мутобиқи қисми 1 моддаи 249 ҳамин Кодекс дар дигар ҷойҳо, ба истиснои анборҳои андоз ва воситаҳои нақлиёт дар рафти кашонидан (боркашони), манъ аст .
3. Лаҳзаи баровардани маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамоку аз ҳудуде, ки дар он биноҳои истеҳсоли ҷойгир шудаанд (онро бевосита ишғол менамоянд) ва онҳоро андозсупоранда барои истеҳсоли маҳсулот истифода мебарад ё баровардани он аз анбори андоз лаҳзаи ба охир расидани амали низоми анбори андоз ба ҳисоб меравад .
4. Маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамокуи таҳти таъсири низоми анбори андоз қароргирифта таҳти назорати кормандони мақомоти андоз дар биноҳои махсуси (анборҳои андози) ҷудокардашуда ва таҷҳизонидашуда нигоҳ дошта мешавад, ки онҳо метавонанд ҳам дар ҳудуд ва ҳам берун аз ҳудуди биноҳои истеҳсолии аз ҷониби андозсупоранда барои истеҳсоли маҳсулоти спиртдор ва (ё) тамоку истифодашаванда воқеъ бошанд .
5. Анборҳои андоз аз ҷониби андозсупорандагон ҳангоми мавҷуд будани иҷозатномаи дахлдоре, ки мақоми ваколатдори давлати медиҳад, ташкил карда мешаванд. Тартиби додани иҷозатнома барои барпо намудани анборҳои андоз, тартиби фаъолият, инчунин маҷмӯи чораҳои назорати андозе, ки нисбати чунин анборҳои андоз андешида мешаванд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.
6. Ҳангоми мавҷуд будани маҳсулоти зераксизии спиртдор, бе спирт ва (ё) тамоку дар анборҳои андоз танҳо амалиёти вобаста бо таъмини нигоҳдори, инчунин тайёри ба баровардан ва интиқоли онҳоро гузаронидан мумкин аст (аз ҷумла ба маҳсулоти спиртдор ва (ё) тамоку гузоштани тамғаҳои аксизи) .
Ҳамзамон тамғагузории маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку бо тамғаҳои аксизи метавонад танҳо дар ҳудуде сурат гирад, ки дар он ҷо (ки онро) биноҳои истеҳсолии барои истеҳсоли маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку истифодашаванда ҷойгир шудаанд (бевосита банд кардаанд). Содир намудани маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамокуи бо тамғаҳои аксизӣ тамғагузорӣ нашуда ба беруни ҳудуде, ки дар он ҷо (ки онро) биноҳои истеҳсолии барои истеҳсоли маҳсулоти зеракскзии спиртдор ва (ё) тамоку истифодашаванда ҷойгир шудаанд (бевосита банд кардаанд), аз ҷумла ҷойгиркунонии чунин маҳсулот ба анбори берун аз ҳудуди истеҳсолии дар боло зикршуда манъ аст.
Ҳангоми вайрон кардани манъкунии дар боло зикршуда мақомоти андоз ҳуқуқ доранд чунин молҳои зераксизиро мутобиқи қисми 1 моддаи 256 ҳамин Кодекс мусодира намоянд .
7. Бо тартиб ва шартҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад, мақомоти андоз дар корхонаҳои маҳсулоти спиртдор ва тамоку истеҳсолкунанда барои назорати ҳаҷми истеҳсолот ва таҳвили маҳсулоти зераксизии дар боло зикршуда ва маблағҳои андози аксизи ҳисобкардашуда дидбонгохҳо (постҳо) ташкил менамоянд.
Моддаи 251. Вайрон ва гум шудани молҳои зераксизи
1. Ҳангоми вайрон, гум шудани молҳои зераксизии истеҳсолшуда ва (ё) ба Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшуда аксиз дар ҳаҷми пурра аз микдори молхои зераксизии вайроншуда ва (ё) гумшуда пардохта мешавад, ба ғайр аз мавридҳое, ки дар натиҷаи ҳолатҳои фавқулодда рух додаанд ва он тибқи тартиби муқаррарнамудаи банди 2) қисми 1 моддаи 227 ҳамин Кодекс тасдиқ карда шудааст .
Ҳамзамон нисбати молҳои зеракскзии ба Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшуда сархати мазкур дар он ҳолат истифода бурда мешавад, ки андозсупоранда имконияти супоридани аксизро барои молҳои зераксизии амалан воридшуда бевосита дар лаҳзаи воридшавии онҳо ба Ҷумҳурии Тоҷикистон бо назардошти талаботи моддаи 363 Кодекси гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон надошта, нисбати молҳои зераксизии воридшуда расмиёт ва (ё) низомҳои насупоридани андозҳо пешбинишавандаро истифода бурдаст ва молҳои зераксизии воридшуда дар давраи таҳти расмиёт ва низомҳои фавқуззикр қарор доштанашон вайрон ва нобуд шуда бошанд .
2. Барои мақсадҳои ҳамин модда таҳти мафҳуми вайрон, гум шудани маҳсулоти зераксизи ҳолатҳои дар қисми 2 моддаи 227 ҳамин Кодекс зикршуда фаҳмида мешаванд.
Моддаи 252. Маҳали супоридани аксиз
1. Аксиз дар маҳали қайди супорандаи аксиз супорида мешавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки дар қисми 2 ва 3 ҳамин модда зикр шудаанд .
2. Супорандагони аксизи дорои воҳидҳои махсус аксизро дар ҷои воқеъшавии воҳидҳои махсус тибқи тартиби пешбининамудаи моддаи 253 ҳамин Кодекс месупоранд, агар ин воҳидҳои махсус маҳсулоти зераксизии спиртдор ва (ё) тамоку истеҳсол намоянд ва (ё) онро ба зарфҳо резанд (ба бастаҳо ҷойгир намоянд) ва минбаъд бароранд.
3. Аксиз аз рӯи тиҷорати бозӣ бояд ба буҷет аз рӯи маҳалли ҷойгиршавии объекти андозбандӣ супорида шавад .
Моддаи 253. Тартиби ҳисоб ва пардохти аксиз аз ҷониби андозсупорандагон барои воҳидҳои махсус
1. Супорандаи аксизи дар қисми 2 моддаи 252 ҳамин Кодекс пешбинишуда, ки воҳидҳои махсус доранд, ӯҳдадоранд онҳоро дар мақомоти андози маҳали ҷойгиршавиашон ба қайд гузоранд ва ба мақоми андози маҳали бақайдгирии худашон дар хусуси ба қайд гузоштани воҳидҳои махсуси худ хабар диҳанд.
2. Маблағи аксизе, ки барои воҳидҳои махсус бояд супорида шавад, дар асоси ҳисобкунии аксиз доир ба воҳидҳои махсус муайян карда мешавад ва он доир ба ҳар воҳиди махсус тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати тартиб дода мешавад.
3. Ҳангоми ҳисоб кардани аксиз оид ба воҳидҳои махсус амалиёти бо аксиз андозбандишавандаи содирнамудаи воҳидҳои махсус дар давраи андоз ба ҳисоб гирифта мешавад.
4. Супорандагони аксиз ӯҳдадоранд ҳисоботи маблағи аксизро, ки барои воҳидҳои махсус супорида мешавад, ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии худ ва нусхаи ҳисоботро ба мақомоти андози маҳалли баҳисобгирии воҳидҳои махсус дар мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи моддаи 248 ҳамин Кодекс пешниҳод намоянд.
5. Пардохти аксиз барои воҳидҳои I махсус аз ҷониби шахси ҳуқуқи-супорандаи аксиз дар мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи моддаи 248 ҳамин Кодекс бевосита аз суратҳисоби ҳисоббаробаркунии худ анҷом дода мешавад ё ба зиммаи воҳидҳои махсус гузошта мешавад.
Моддаи 254. Пешниҳоди эъломия
1. Дар ҳолатҳои дар қисми 1 моддаи 248 ҳамин Кодекс зикргардида андозсупоранда ӯҳдадор аст эъломияро тибқи тартиб ва шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати, дар мӯҳлатҳои барои супоридани андоз муқарраршуда, бо нишон додани амалиётҳои андозбандишаванда дар давраи ҳисоботи пешниҳод намояд.
2. Супорандагони аксиз, ки дар қисми 2 моддаи 252 ҳамин Кодекс зикр шудаанд, ҳамзамон бо эъломия ҳисобу китоби аксизро барои воҳидҳои махсус пешниҳод менамоянд.
3. Супорандаи аксиз барои ба ҳисоб гирифтани маблағи аксиз мутобиқи моддаи 246 ҳамин Кодекс аризаро якҷоя бо эъломияи пардохти аксиз пешниҳод мекунад. Шахсе, ки супорандаи аксиз намебошад, барои баргардонидани маблағи аксиз аризаи махсус пешниҳод менамояд, ки он метавонад дар ҳар вақт дар давоми як сол аз лаҳзаи пайдо шудани ҳуқуқ ба баргардонидани маблағ пешниҳод шавад.
Шакл ва тартиби навиштан ва пешниҳод намудани аризаро барои ба ҳисоб гирифтан ва аризаи махсусро барои баргардонидани маблағҳо мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд.
4. Эъломияҳо дар бораи пардохти аксиз аз рӯи тиҷорати бозӣ тибқи тартиб ва шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ на дертар аз санаи 5-уми моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботи андоз ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавии объекти андозбандӣ ва ба мақоми андозе, ки ташкилкунандаи (соҳиби) тиҷорати бозӣ дар он дар баҳисобгирии бақайдгирӣ қарор дорад, пешниҳод карда мешавад .
5. Эъломия дар бораи пардохти аксиз аз амалӣ намудани фаъолият доир ба ташкил ва гузарондани лотерея ба мақоми андози дахлдор бо мақсадҳои гузарондани бақайдгирӣ мутобиқи қисми 3 моддаи 241 ва қисми 6 моддаи 248 ҳамин Кодекс пешниҳод карда мешавад .
6. Эъломия дар бораи пардохти аксиз аз хизматрасонии алоқаи мобилӣ на дертар аз санаи 15 моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботи андоз ба мақоми андозе, ки андозсупоранда дар баҳисобгирии бақайдгирии он қарор дорад, пешниҳод карда мешавад .
Моддаи 255. Баргардонидани аксиз ҳангоми реэкспорт
1. Нисбати молҳое, ки бо мақсади содироти минбаъда ворид карда шудаанд (яъне ҳангоми аз нав содир намудани молҳо), аксиз ҳангоми воридоти молҳо супорида шуда, баъдан аз ҷониби мақомоти молия, ки ба онҳо ҳангоми воридоти молҳо аксиз супорида шуда буд, якҷоя бо мақомоти дахлдори гумрук мутобиқи ҳаҷми аслии азнавсодирнамои баргардонида мешавад. Баргардонидани маблағ тибқи тартиби муқарраргардида дар давоми 30 рӯзи баъди пешниҳод намудани аризаи хатти анҷом дода мешавад.
2. Қисми 1 ҳамин модда нисбати молҳое, ки воридоти онҳо мутобиқи банди 5) қисми 1 моддаи 244 ҳамин Кодекс аз аксиз озод аст, татбиқ намегардад.
Моддаи 256. Тамғаҳои аксиз
1. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон молҳои зераксизи, ватани ва воридотиро, ки бояд тамғаҳои аксизи гузошта шаванд, муқаррар менамояд. Фурӯши чунин молҳои зераксизи бе тамғаҳои аксизи манъ аст. Мақомоти андоз ҳуқуқ доранд тибқи тартиби муқарраргардида чунин молҳои зераксизиро, ки ба фурӯш бе тамғаҳои аксизи бароварда шудаанд, мусодира намоянд .
2. Тамғаҳои аксизи ҳуҷҷатҳои ҳисоботдиҳии қатъи буда, дорои дараҷаи муайяни ҳифозат мебошанд. Тартиби таҳия ва муомилоти онҳо аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Тартиби гузоштани тамғаҳои аксизи ба маҳсулоти зераксизи аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати муайян карда мешавад.
3. Агар дар ҳамин қисм тартиби дигаре муқаррар нагардида бошад, ҳангоми вайрон шудан ё гум кардани тамғаҳои аксизи аксиз дар ҳаҷми хелҳои маҳсулоти зераксизи пардохта мешавад.
Ҳисоби аксиз вобаста ба тамғаҳои аксизии вайронгардида ё гумшуда (аз ҷумла дуздидашуда), ки барои тамғагузории маҳсулоти спиртдор ё тамоку мутобиқи муқаррароти ҳамин Кодекс пешбини шудааст, бо назардошти меъёрҳои муқарраргардида, ки нисбати воҳиди ҳаҷми зарф (зарф, баста), ки дар тамға зикр шудааст, анҷом дода мешавад.
Ҳангоми дар тамға мавҷуд набудани зикри ҳаҷми воҳиди зарф (зарф, баста) ҳисоби аксиз вобаста ба тамғаҳои аксизии гум ё вайроншуда бо назардошти ҳаҷми нисбатан калони воҳиди зарф (зарф, баста), ки ба он андохтани (печонидани, бастубанди) маҳсулот дар ҷараёни давраи андозе, ки пеш аз давраи вайрон шудан ё гум кардани тамғаҳои аксиз сурат гирифтааст, муайян карда мешавад.
Ҳангоми вайрон шудан, гум кардани тамғаҳои аксизи дар ҳолатҳои зайл аксиз пардохта намешавад:
1) вайрон шудан ё гум кардани тамғаҳои аксизи дар натиҷаи рух додани ҳолатҳои фавқулодда, ки тибқи тартиби муқаррарнамудаи банди 2) қисми 1 моддаи 227 ҳамин Кодекс тасдиқ гардидаанд;
2) тамғаҳои аксизии вайроншуда аз ҷониби мақомоти андоз дар асоси санади аз ҳисоб баровардан ҷиҳати нобудсози қабул гардидаанд.
Моддаи 257. Ҳисобнома-фактураҳои аксиз
1. Андозсупорандае, ки таҳвили моли зераксизӣ, аз ҷумла воридотро амалӣ менамояд, ӯҳдадор аст мутобиқи моддаҳои 231 ва 232 ҳамин Кодекс ҳисобнома-фактураи аксизро навишта, ба қабулкунандагони молҳои зераксизӣ супорад .
2. Ҳисобнома фактураи аксиз ҳуҷҷати ҳисоботии қатъии ҷавобгӯи талаботи моддаҳои 231 ва 232 ҳамин Кодекс мебошад .
3. Хорич карда шуд .
ФАСЛИ IХ. АНДОЗИ ИҶТИМОИ
БОБИ 35. АНДОЗИ ИҶТИМОИ
Моддаи 258. Мафҳум ва нақши андози иҷтимои
Андози иҷтимои маблағсупории ҳатми мебошад, ки барои мақсадҳои суғуртаи иҷтимои аз ҷониби супорандагони андози иҷтимои мувофиқи меъёрҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс нисбати маблағи музди меҳнат ё дигар манбаи андоз мутобиқи ҳамин боб пардохта мешавад.
Моддаи 259. Андозсупорандагон
1. Супорандагони андози иҷтимои мутобиқи ҳамин фасл инҳо мебошанд:
1) соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқи - корфармоён, аз ҷумла муассисаҳои доимии ғайрирезидентҳое, ки ба шахсони воқеи-резидентҳо, ки ҳамчун коргарони кироя дар Ҷумҳурии Тоҷикистон кор мекунанд, музди меҳнат медиҳанд ;
2) соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқи, аз ҷумла муассисаҳои доимии ғайрирезидентҳое, ки дар рафти фаъолияти худ ба шахсони воқеӣ-резидентҳо дар асоси шартномаҳои дорои хусусияти гражданию ҳуқуқидошта ё бе шартнома барои дар Ҷумҳурии Тоҷикистон хизматҳои расонидашуда (корҳои иҷрошуда), музди меҳнат пардохт менамояд
3) шахсони воқеии дар бандҳои 1) ва 2) ҳамин қисм номбаршуда, ки пардохт мегиранд;
4) шахсони воқеи-резидентҳое, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ба фаъолияти инфиродии соҳибкори машғуланд, аз ҷумла онҳое, ки дар қисмҳои 2, 3 ва 4 моддаи 137 ҳамин Кодекс номбар шудаанд .
5) агар дигар муқаррарот бо санадҳои байналмилалии аз ҷониби Тоҷикистон эътирофшуда пешбинӣ нашуда бошад, шахсони воқеӣ-резидентҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар муассисаҳои дипломатӣ, консулгарии давлатҳои хориҷӣ, ки мутобиқи қонунгузорӣ ё шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти андози иҷтимоӣ ва иҷрои ӯҳдадориҳои агентҳои андоз нисбати шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикисто озод мебошанд, кор мекунанд. Маълумот дар бораи шахсони воқеии дар боло зикргардида ба мақоми ваколатдори давлатӣ ҳар семоҳа то санаи 15 моҳи минбаъдаи семоҳаи сипаришуда аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешашад ;
6) аъзои хоҷагиҳои деҳқонии бе таъсиси шахси ҳуқуқӣ .
2. Супорандагони дар банди 1) ва 2) қисми 1 ҳамин модда зикршуда минбаъд дар ҳамин боб суғуртакунандагон номида мешаванд, супорандагони дар бандҳои 3) ва 5 қисми 1 ҳамин модда зикршуда суғурташудагон номида мешаванд .
3. Тибқи аризаи шахси ҳуқуқи воҳидҳои махсуси вай метавонанд аз ҷониби мақомоти андоз ба сифати супорандаи мустақили андози иҷтимои барраси гарданд.
Моддаи 260. Объекти андозбанди
1. Дар ҳолатҳои пешбининамудаи банди 1) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс объекти андозбанди маблағи супоридашавандаи музди меҳнат ба кормандони кироя мебошад, ки мутобиқи моддаи 136 ҳамин Кодекс муайян карда мешавад. Дар ҳолатҳои дар банди 2) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс пешбинишуда объекти андозбанди маблағи супоридашавандаи музди меҳнат ба шахсони воқеи мебошад, ки мутобиқи моддаи 136 ҳамин Кодекс муайян карда мешавад, чуноне агар ин шахсони воқеи кормандон бошанд.
2. Барои супорандагони дар банди 4) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс нишондодашуда, ки бо андоз аз даромад, андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана мутобиқи қисми 2 моддаи 137 ҳамин Кодекс андозбандӣ мешаванд, "инчунин барои супорандагони андози дар банди 6) қисми 1 моддаи 259 Кодекси мазкур нишондодашуда, ҳаҷми андози иҷтимоӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад .
3. Барои супорандагони дар банди 4) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс нишондодашуда, ки бо андоз аз даромад, андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана мутобиқи қисми 3 моддаи 137 ҳамин Кодекс андозбандӣ мешаванд, манбаи андозбандӣ даромади умумӣ мутобиқи моддаи 303 ҳамин Кодекс ба ҳисоб меравад .
4. Барои супорандагони дар банди 4) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикршуда, ки тибқи қисми 4 моддаи 137 ҳамин Кодекс аз даромад андозбандӣ мешаванд, объекти андозбандӣ то лаҳзаи гузаштан ба системаи умумии андозбандӣ даромади умумӣ мутобиқи моддаи 303 ҳамин Кодекс ба ҳисоб меравад. Аз лаҳзаи гузаштан ба системаи умумии андозбандӣ объекти андозбандӣ даромади умумии мутобиқи моддаи 319 ҳамин Кодекс дар моҳи ҳисоботӣ аз рӯи усули муайянгардида ба ҳисоб меравад .
5. Барои супорандагони дар банди 5) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикргардида объекти андозбандӣ маблағи воситаҳои пулии ба даст овардаи онҳо барои кор дар муассисаҳо ва ташкилотҳои дар банди 5) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикршуда мебошад .
Моддаи 261. Озодкуни
Аз супоридани андоз озод карда мешаванд (ба объекти андозбанди дохил карда намешаванд):
1) даромади шахсоне, ки дар муассисаҳои дипломати ва (ё) консулгарии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷа кор мекунанд ва шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошанд ;
2) маблағҳое, ки ҳангоми корношоямии муваққати аз маблағҳои буҷетии барои суғуртаи иҷтимои ҷудошуда дода мешаванд;
3) даромади шахсоне, ки дар банди 14) моддаи 141 ҳамин Кодекс пешбинӣ шудаанд ;
4) даромади шаҳрвандони давлатҳои хориҷӣ аз кироякорӣ дар чаҳорчӯбаи татбиқи лоиҳаҳои мақсадноки маъқулдонистаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоби (дар ҳудуди) маблағҳои грантҳо ва (ё) кредитҳои (қарзҳои) пешниҳоднамудаи давлатҳои хориҷӣ, ҳукуматҳои давлатҳои хориҷӣ ё ташкилотҳои байналмилалӣ .
Моддаи 262. Меъёрҳои андоз
1. Доир ба андози иҷтимоие, ки ба буҷет гузаронида мешавад, барои суғуртакунандагон меъёри 25 фоиз ва барои суғурташудагон, ба истиснои шахсони воқеии дар банди 5) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикршуда, 1 фоиз татбиқ мегардад .
2. Барои шахсони воқеии дар қисми 2 моддаи 260 Кодекси мазкур зикргардида ҳаҷми андози иҷтимоӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад .
Барои шахсони воқеии дар қисмҳои 3 ва 4 моддаи 260 ҳамин Кодекс зикргардида меъёри андози иҷтимоӣ барои мақсадҳои суғуртаи иҷтимоии худи ин шахсон ба сифати суғуртакардашуда ба 0,2 фоизи объекти андозбандӣ баробар мебошад, аммо на камтар аз ҳадди калонтарини андози иҷтимоӣ, ки бо сархати аввали ҳамин қисм муқаррар карда шудааст .
3. Барои шахсони воқеии дар банди 5) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикрёфта меъёри андози иҷтимоӣ аз ҷониби худи андозсупорандагон дар ҳаҷми на камтар аз 5 фоиз муқаррар карда мешавад, аз ҷумла ба сифати шахсони суғуртакардашуда - на камтар аз 0,2 фоиз (Конун аз 20.03.2008, № 376,.
4. Барои мақсадҳои суғуртаи иҷтимоӣ, аз ҷумла таъмини нафақаи соҳибкорони инфиродӣ ва шахсоне, ки дар банди 5) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикр шудаанд, инчунин аъзои хоҷагиҳои деҳқонӣ (фермерӣ), ки шахси ҳуқуқӣ нестанд, муқаррар карда шавад, ки маблағи умумии андози иҷтимоии мутобиқи муқаррароти ҳамин Кодекс пардохташуда 20 фоизи даромадеро ташкил медиҳад, ки барои мақсадҳои суғуртаи иҷтимоӣ аз ҷониби шахсони воқеии дар боло нишондодашуда гирифта шудаанд (эъломия шудаанд). Дар баробари ин дар ҳолати кифоя набудани собиқаи суғурта, маблағи умумии андози иҷтимоии барои тамоми давраи суғуртаи воқеии иҷтимоӣ пардохташуда барои ҳамон даврае амалигашта маҳсуб мешавад, ки он на камтар аз собиқаи минималии суғуртавии барои таъин намудани нафақаҳо ва шаклҳои дигари таъминоти иҷтимоӣ мутобиқи қонунгузорӣ дар бораи суғуртаи иҷтимоии давлатӣ муқарраршуда мебошад .
Моддаи 263. Тартиби муайян кардан ва пардохтани андоз
1.Агар ҳамин Кодекс тартиби дигарро муқаррар накарда бошад, ҳаҷми андози иҷтимои, ки ба буҷет бояд гузаронда шавад, бо роҳи зарб задани объектҳои андозбанди мутобиқи моддаи 260 ҳамин Кодекс ба меъёрҳои дахлдори андозе, ки моддаи 262 ҳамин Кодекс муқаррар кардааст, муайян карда мешавад .
2. Андози иҷтимои дар ҳолатҳои дар банди 1), 2) ва 3) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс зикршуда тибқи тартиби муқаррарнамудаи моддаи 161 ҳамин Кодекс нисбати музди меҳнати кормандон нигоҳ дошта шуда ба буҷет гузаронда мешавад.
3. Супорандагони дар қисми 2 моддаи 260 ҳамин Кодекс зикршуда андози иҷтимоиро ҳамзамон бо гузаронидани маблағ ба буҷет барои патент барои моҳи дахлдор месупоранд .
Агар ҳамин Кодекс тартиби дигаре муқаррар накарда бошад, супорандагони андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ андози иҷтимоиро тибқи мӯҳлат ва тартиби муқаррарнамудаи қисми 3 моддаи 161 ҳамин Кодекс месупоранд .
4. Андозсупорандагоне, ки дар қисмҳои 3 ва 4 моддаи 260 ҳамин Кодекс зикр ёфтаанд, ҳар моҳ андози иҷтимоиро то рӯзи 15-уми моҳи минбаъдаи ҳисоботӣ месупоранд .
5. Андозсупорандагони дар бандҳои 1) ва 2) қисми 1 моддаи 259 ва қисмҳои 3 ва 4 моддаи 260 ҳамин Кодекс зикршуда ба мақоми андози маҳали баҳисобгирии бақайдгирии худ ҳар моҳ то санаи 15 моҳи минбаъдаи моҳи ҳисоботӣ дар хусуси мутобиқи қисми 1 моддаи 262 ҳамин Кодекс ҳисоб кардан ва пардохтани маблағи андози иҷтимоӣ тибқи шакли муқаррарнамудаи мақоми вақолатдори давлати эъломия пешниҳод мекунанд .
6. Андозсупорандагони дар қисми 4 ҳамин модда зикргардида дар бораи пардохти маблағи андози иҷтимоӣ мутобиқи қисми 2 моддаи 262 ҳамин Кодекс тибқи шакли муқаррарнамудаи мақоми вақолатдори давлатӣ то санаи 15 моҳи минбаъдаи моҳи ҳисоботӣ ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгирии худ эъломия пешниҳод мекунанд .
7. Андозсупорандагони дар банди 5) қмсми 1 моддам 259 ҳамин Кодекс зикршуда эъломияро дар бораи маблағи супоридашудаи андози иҷтимоӣ мутобиқи қисми 3 моддаи 262 ҳамин Кодекс тибқи шакли муқаррарнамудаи мақоми вақолатдори давлатӣ то санаи 15 моҳи минбаъдаи моҳи ҳисоботӣ ба мақоми андози маҳали баҳисобгирии бақайдгирии худ пешниҳод мекунанд ва дар ҳамон мӯҳлат маблағи андози иҷтимоиро, ки барои моҳи ҳисоботӣ ҳисоб карда шудааст (бояд ҳисоб карда шавад) пардохт менамоянд .
Барои шахсони воқеӣ-резидентҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар банди 5) қисми 1 моддаи 259 ҳамин Кодекс нишон дода шудаанд, андози иҷтимоӣ метавонад аз ҷониби корфармоёни онҳо бо меъёрҳои муқаррарнамудаи худи корфармоён пардохта шавад. Дар чунин ҳолат корфармоён суғуртакунанда ба ҳисоб мераванд ва андози иҷтимоиро аз рӯи меъёри на камтар аз 5 фоиз мепардозанд, шахсони воқеӣ - резидентҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ӯҳдадоранд аз ҳисоби музди меҳнати худ (новобаста ба талаботи истиснои пешбининамудаи қисми 1 моддаи 262, инчунин қисми 3 моддаи 262 ҳамин Кодекс) андози иҷтимоиро танҳо ба сифати суғурташудагон аз рӯи меъёри 1 фоиз тибқи қисми 1 моддаи 262 ҳамин Кодекс пардохт намоянд. Дар баробари ин эъломия дар бораи маблағи пардохташудаи андози иҷтимоӣ аз ҷониби корфармо тибқи мӯҳлат ва тартиби муқаррарнамудаи ҳамин қисм пешниҳод карда мешавад .
8. Супорандагони андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ эъломияро дар бораи маблағи супоридашудаи андози иҷтимоӣ барои семоҳаи аввали соли ҷорӣ то 15 апрели, барои семоҳаи дуюм то 15 июли, барои семоҳаи сеюм то 15 октябри соли ҷорӣ ва барои семоҳаи чоруми соли ҳисоботӣ то 15 январи соли минбаъда месупоранд , .
ФАСЛИ Х. АНДОЗИ ЗАМИН
БОБИ 36. АНДОЗИ ЗАМИН
Моддаи 264. Андозсупорандагон
Андози заминро заминистифодабарандагоне месупоранд, ки ба онҳо қитъаҳои замин барои истифодаи бемӯҳлат, мӯҳлатнок ва меросии якумра дода шудааст.
Моддаи 265. Объекти андозбанди
1. Андози замин бо назардошти сифату ҷойгиршавии қитъаи замин, арзиши кадастрии замин, таъиноти истифодабари ва хусусиятҳои экологии қитъаи замин муқаррар карда мешавад.
2. Асос барои муайян намудани андози замин бо назардошти муқаррароти қисми 1 ҳамин модда ҳуҷҷатҳои замину кадастрии истифодабарандаи замин мебошад.
Агар масоҳати замини амалан истифодашаванда назар ба масоҳати замини мутобиқи ҳуҷҷатҳои замину кадастрии андозсупоранда зиёд бошад, барои мақсадҳои андозбанди масоҳати замини амалан истифодашаванда қабул карда мешавад.
3. Маблағи андози замин аз натиҷаи фаъолияти ҳочагидории истифодабарандаи замин вобаста набуда, дар шакли пардохтҳои устувор барои воҳиди масоҳати замин ба ҳисоби як сол муқаррар карда мешавад.
Моддаи 266. Меъёрҳои андози замин барои заминҳои шаҳрҳо ва шаҳракҳо
1. Меъёрҳои андоз барои заминҳои шаҳрҳо ва шаҳракҳо дар ҳаҷмҳои зерин муқаррар карда мешаванд:
1) дар шаҳри Душанбе - 500 сомони аз ҳар гектар:
2) дар шаҳрҳои Хуҷанд, Қӯргонтеппа ва Кӯлоб - 375 сомони аз ҳар гектар;
3) дар шаҳрҳои тобеи ҷумҳури, вилояти ва шаҳри Хоруғ - 250 сомони аз ҳар гектар;
4) дар дигар шаҳр ва шаҳракҳо - 180 сомони аз ҳар гектар .
Заминҳои истифодаи кишоварзи ва зери ҷангалу буттазорҳои шаҳрҳо ва шаҳракҳо тибқи минтақаҳои кадастрии моддаҳои 267 ё 308 ҳамин Кодекс андозбанди карда мешаванд.
Ба истиснои заминҳои аз андоз озод, ба масоҳати андозбандишавандаи замин ҳамаи заминҳои вобасташуда, аз ҷумла заминҳои зери сохтмон, иншоотҳо, қитъаҳое, ки барои нигоҳубини онҳо заруранд, минтақаҳои санитарию муҳофизатии объектҳо, минтақаҳои техники ва дигар минтақаҳо дохил мешаванд.
2. Замин барои сохтмони манзили истиқоматии шахсони воқеи дар шаҳр ва шаҳракҳо бояд тибқи тартиби зайл андозбанди гарданд:
1) майдони ҳар як қитъаи замине, ки ба истифодабарандаи замин тибқи ҳуҷҷати алоҳидаи (мустақили) муқарраркунандаи ҳуқуқ вобаста карда шудааст, бо мақсади андозбанди алоҳида барраси мегардад, ба истиснои ҳолатҳое, ки ин қитъаҳои замин ҳамҳудуд мебошанд. Ҳангоми андозбанди майдони қитъаҳои замини ҳамҳудуд, ки ба як андозсупоранда дар асоси Ҳуҷҷатҳои мухталифи (якчанд) муайянкунандаи ҳуқуқ вобаста карда шудаанд, ҷамъ карда шуда ва ин қитъаҳои ҳамҳудуди замин чун як қитъаи замин барраси мегарданд;
2) ҳисоби маблағи андози замин тибқи тартиби зайл вобаста ба ҳаҷми қитъаи замин, ки ба истифодабарандаи замин вобаста карда шудааст, анҷом дода мешавад:
а) то 800 метри мураббаъ - тибқи меъёри муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда;
б) бештар аз 800 метри мураббаъ то 2000 метри мураббаъ - маблағи андоз, ки тибқи зербанди а) ҳамин банд ҳисоб шудааст, ҷамъи маблағи бо назардошти меъёри 2-каратаи андози муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда ҳисобшуда, барои майдоне, ки аз 800 метри мураббаъ зиёд аст;
в) беш аз 2000 метри мураббаъ - маблағи андозе, ки тибқи зербанди
б) ҳамин банд ҳисоб карда шудааст, ҷамъи маблағи бо назардошти меъёри 5-каратаи андози муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда ҳисобшуда барои майдоне, ки аз 2000 метри мураббаъ зиёд аст.
Моддаи 267. Меъёрҳои андози замин барои заминҳои берун аз шаҳрҳо ва шаҳракҳо
1. Меъёрҳои миёнаи андоз аз як гектар замин дар минтақаҳои кадастрӣ ва намудҳои замин, ғайр аз заминҳое, ки бо андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ андозбандӣ мешаванд, ба андозаи зерин муқаррар мешаванд
(бо сомонӣ):
+------------+------Т-----------+----+----+--------------+-----------ҷ
|Намудҳои | Заминҳои кишт ва | ч | а |Роҳ, кӯчаҳо, | Дигар |
| замин | дарахтҳои | а | л |иморати |заминҳое,ки|
|(қитъаҳо) | бисёрсола: обӣ/ | р | а |ҷамъиятӣ, |дар соҳаи |
+------------+ лалмӣ | о | ф |бешаҳо, |истеҳсоли |
| Номи | | г | з |майдонҳо, |маҳсулоти |
|минтақаи | | о | о |каналхо, ҷуйҳо|кишоварзӣ |
|кадастрӣ | | х | р |ва заҳбурҳо |истифода |
| | | х | х | |намешаванд |
| | | о | о | | |
+------------+------------------+----+----+--------------+-----------+
| | | | | | |
|Суғд, аз | | | | | |
|чумла | 60,0 / 11,0 | 2 | 4 | 7 | |
|минтақҳои | | | | | |
|кӯҳӣ | | 4 | 6 | 6 | 0.8 |
| | | | | | |
+------------+------------------+----+----+--------------+-----------+
| | | | | | |
|Ҳисор, аз | | | | | |
|ҷумла | 64,0 / 26,0 | 4 | 5 | 6 | 1 |
|минтақаҳои | | | | | |
|кӯҳӣ | | 4 | 5 | 5 | 0,8 |
| | | | | | |
+------------+------------------+----+----+--------------+-----------+
| | | | | | |
|Рашт | 52,0/38,0 | 4 | 6 | 6 | 0,8 |
| | | | | | |
+------------+------------------+----+----+--------------+-----------+
|Кӯлоб, аз | | | | | |
|чумла | 66,0/31,0 | 3 | 5 | 6 | 1 |
|минтақаҳои | | | | | |
|кӯҳӣ | | 4 | 6 | 5 | 0,8 |
| | | | | | |
+------------+------------------+----+----+--------------+-----------+
|Вахш, аз | | | | | |
|ҷумла | 93,0/23,0 | 2 | 4 | 7 | 1 |
|минтақаҳои | | | | | |
|кӯҳӣ | | 4 | 4 | 5 | 0,8 |
| | | | | | |
+------------+------------------+----+----+--------------+-----------+
|Вилояти | | | | | |
|Мухтори | | | | | |
|Куҳистони | | | | | |
|Бадахшон | 18,0/8,0 | 2 | 3 | 3 | 0,8 |
|(бе минтақаи| | | | | |
|Мурғоб) | | | | | |
+---Р--------+------------------+----+----+--------------+-----------+
2. Меъёрҳои миёнаи андози заминро дар ҳудуди минтақаҳои кадастри доир ба ноҳияҳои ҷумҳури тибқи тартиби муқаррарнамуда Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди Кумитаи давлатии заминсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.
3. Қитъаҳои замини наздиҳавлиги бояд тибқи тартиби зайл андозбанди карда шаванд:
1) майдони ҳар як қитъаи замини наздиҳавлиги, ки ба истифодабарандаи замин тибқи ҳуҷҷати алоҳидаи (мустақили) муқарраркунандаи ҳуқуқ вобаста карда шудааст, бо мақсади андозбанди алоҳида барраси мегардад, ба истиснои ҳолате, ки ин қитъаҳои замини наздиҳавлиги ҳамҳудуд бошанд. Ҳангоми андозбанди майдони қитъаҳои замини наздиҳавлигии ҳамҳудуд, ки ба як истифодабарандаи замин дар асоси ҳуҷҷатҳои мухталифи (якчанд) муқарраркунандаи ҳуқуқ вобаста карда шудаанд, ҷамъ карда шуда, ин қитъаҳои замини наздиҳавлигии ҳамҳудуд ҳамчун як қитъаи замини наздиҳавлиги барраси мегарданд;
2) ҳисоби маблағи андози замин тибқи тартиби зайл, вобаста ба андозаи қитъаи замини наздиҳавлиги, ки ба истифодабарандаи замин вобаста карда шудааст, анҷом дода мешавад:
а) агар андозаи қитъаи замини наздиҳавлиги дар доираи меъёри муқаррарнамудаи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон бошад - тибқи меъёрҳои муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда;
б) агар андозаи қитъаи замини наздиҳавлиги аз доираи меъёри муқаррарнамудаи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд бошадмаблағи андози тибқи зербанди а) ҳамин банд ҳисобшуда, ҷамъи маблағи 172 бо назардошти меъёри 2-каратаи андози муқаррарнамудаи қисми 1 ҳамин модда ҳисобшуда барои майдоне, ки аз меъёри муқаррарнамудаи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд аст.
4. Замини чарогоҳҳо, алафзорҳо ва бешаҳо, дигар заминҳое, ки дар соҳаи истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ истифода намешаванд ва барои бунёди боғҳо ва токзорҳо истифода шудаанд, дар давоми 5 сол аз соли бунёди нн боғҳо ва токзорҳо аз андозбандӣ озод мешаванд.
Дар бораи майдони воқеии боғҳо ва токзорҳое, ки дар мавсими шинондани ниҳолҳои бисёрсола дар замини чарогоҳҳо, алафзорҳо Ев бешазорҳо, дигар заминҳое, ки дар соҳаи истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ истифода намешаванд, бунёд карда шудаанд, андозсупоранда ба таври хаттӣ ба мақоми андози ҳудудӣ дар давоми 30 рӯзи тақвими аз рӯзи анҷом ёфтани ин кор ахборот медиҳад. Дар акси хол боғҳо ва токзорҳое, ки дар замини чарогоҳҳо, алафзорҳо ва бешазорҳо, дигар заминҳое, ки дар соҳаи истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ истифода намешаванд, бунёд карда шудаанд, бояд ҳамчун заминҳои бо дарахтҳои бисёрсола бандбуда, бе пешниҳоди давраи 5-солаи имтиёзноки дар боло зикргардида андозбандӣ карда шаванд.
5. Хориҷ карда шуд .
Моддаи 268. Тартиби умумии ҳисоб кардан ва пардохтани андози замин
1. Андози замин бо роҳи зарб задани объекти андозбанди (масоҳати қитъаи замин) ба меъёрҳои дахлдори андози замин алоҳида ба ҳар як қитъаи замин ҳисоб карда мешавад.
Меъёрҳои андози замин, инчунин андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ барои соли ояндаи буҷети нисбат ба меъёрҳои амалкунандаи соли ҷории буҷети аз ҳисоби 0,7 пункти фоизи ба ҳар пункти фоизии таваррум, ки барои соли гузаштаи андоз аз ҷониби мақоми давлатӣ оид ба омор муайян карда шудааст, индексатсия карда мешаванд .
2. Андози замин аз моҳи минбаъдаи моҳе, ки дар он андозсупоранда ҳуқуқи истифода ё ҳуқуқи истифодаи меросии якумраи қитъаи заминро гирифтааст, ҳисоб карда мешавад.
3. Ҳангоми қатъ гаштани ҳуқуқи истифода ё ҳуқуқи истифодаи меросии якумраи қитъаи замин, андози замин барои шумораи моҳҳои дар асл истифода бурдани қитъаи замин, аз ҷумла моҳи қатъ гаштани ҳуқуқҳои номбаршуда ҳисоб карда мешавад.
4. Ҳангоми дар давоми соли андоз гузаронидани заминҳои маҳали аҳолинишин (қитъаи замин) аз як гурӯҳи маҳалли аҳолинишин ба гурӯҳи дигар, андози замин барои соли ҷори аз андозсупорандагон тибқи меъёрҳои қаблан муқарраршуда барои чунин заминҳои маҳалли аҳолинишин (қитъаи замин), дар соли оянда бошад, тибқи меъерҳое, ки барои гурӯҳи дигари заминҳои маҳали аҳолинишин муқаррар шудааст, ситонида мешавад.
5. Ҳангоми барҳам додани нуқтаи аҳолинишин ва дохил намудани ҳудуди он ба таркиби дигар нуқтаи аҳолинишин дар ҳудуди нуқтаи барҳамхӯрдаи аҳолинишин меъёри нав аз 1 январи соли минбаъдаи соле, ки дар он барҳамдиҳи ба вуқӯъ омадааст, татбиқ мешавад.
Моддаи 269. Тартиби пешниҳоди ҳисобу китоби андоз
1. Андозсупорандагон, ба ғайр шахсони воқеи, ҳар сол на дертар аз 1 марти соли ҷори ба мақомоти андози маҳали ҷойгиршавии қитъаи замин ҳисоботи андози заминро, ки бояд дар соли ҷори супоранд, пешниҳод менамоянд. Шакл ва тартиби ҳисоботи номбурдаро мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд.
2. Мақомоти андози маҳали ҷойгиршавии қитъаи замин андози замини шахсони воқеиро, ки бояд супоранд, ҳисоб менамоянд. Шакл ва тартиби ҳисоби номбурдаро мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд.
Шахси воқеи оид ба ӯҳдадориҳои андозиаш доир ба андози замин дар мӯҳлати на дертар аз 1 июни соли ҷори аз ҷониби мақомоти андози дахлдор бояд огоҳонида шавад. Шакли огоҳнома оид ба ӯҳдадориҳои андози заминро мақоми ваколатдори андоз муқаррар менамояд.
3. Доир ба қитъаҳои замини аз нав ҷудокардашуда ҳисоби андози замин дар давоми 30 рӯзи тақвими аз лаҳзаи ҷудокуни пешниҳод мешавад.
4. Мақомоти андоз супорандагони андози заминро ба ҳисоб гирифта, дурустии ҳисоби саривақти ва супоридани андозро назорат мекунанд.
Моддаи 270. Мӯҳлати пардохти андози замин
1. Маблағи андози замин барои соли ҷории андоз дар асоси ҳисоботи пешниҳодшуда мутобиқи моддаи 269 ҳамин Кодекс, аз ҷониби андозсупорандагон, ба истиснои шахсони воқеи, дар мӯҳлатҳои зерин супорида мешавад:
1) доир ба заминҳои дар моддаи 266 ҳамин Кодекс зикршуда на дертар аз 15 феврал, 15 май, 15 август ва 15 ноябри соли ҷори бо ҷамъбасти афзоянда аз оғози сол дар ҳаҷми мутаносибан на камтар аз 25 фоиз, 50 фоиз, 75 фоиз ва 100 фоизи маблағи солона ;
2) доир ба заминҳои дар моддаи 267 ҳамин Кодекс зикршуда на дертар аз 15 феврал, 15 май, 15 август ва 15 ноябри соли ҷори бо ҷамъбасти афзоянда аз оғози сол дар ҳаҷми мутаносибан на камтар аз 15 фоиз, 35 фоиз, 60 фоиз ва 100 фоизи маблағи солона .
2. Маблағи андози замин барои соли ҷории андоз аз ҷониби шахсони воқеи дар асоси огоҳномае, ки мақомоти андози дахлдор ба онҳо доир ба заминҳои дар моддаҳои 266 ва 267 ҳамин Кодекс зикршуда мерасонанд, дар мӯҳлатҳои на дертар аз 15 июн, 15 август ва 15 ноябри соли ҷори бо ҷамъбасти афзоянда аз оғози сол дар ҳаҷми мутаносибан на камтар аз 33 фоиз, 66 фоиз ва 100 фоизи маблағи солона .
Агар бо ягон сабаб огоҳномаи мақомоти андоз оид ба ӯҳдадориҳои андози замин ба шахси воқеи то 1 июни соли ҷори нарасида бошад, чунин шахси воқеи ӯҳдадор аст дар ин маврид мустақилона ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавии қитъаи замин хабар диҳад ва ҳамаи маблағи андози заминро барои соли ҷории андоз дар мӯҳлати на дертар аз 15 декабри соли ҷори супорад (бо назардошти маблағсупориҳои афзояндаи мӯҳлати супориданашон расида).
3. Новобаста аз муқаррароти моддаи мазкур, андозсупоранда метавонад маблағи пурраи андози заминро тибқи аризаи хаттӣ, ки ҳамчун ҳисоботи андоз ба ҳисоб меравад, дар мӯҳлати якуми пардохти тибқи қисмҳои 1 ё 2 ҳамин модда муқарраргардида пардозад .
Моддаи 271. Имтиёзҳо барои андози замин
Аз андози замин инҳо озод мебошанд:
1) ҳудуди мамнӯъгоҳҳо, боғҳои милли ва дендрологи, ботаники мутобиқи номгӯи чунин ташкилотҳо ва ҳаҷми ҳудудҳои онҳо, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар гаридааст;
2) заминҳое, ки ташкилотҳои буҷети барои татбиқи мақсад, вазифа ва амалҳое, ки дар ҳуҷҷатҳои таъсисии чунин ташкилотҳо дарҷ шудаанд, истифода мебаранд ;
3) замини ташкилотҳое, ки дар онҳо биноҳои истифодабарандаи онҳо воқеъ гардида, аз ҷониби давлат ҳамчун ёдгориҳои таърихи, фарҳанги ва меъмори ҳифз карда мешавад, тибқи номгӯи ташкилотҳо ва ҳаҷми қитъаҳои замине, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст;
4) заминҳои барои истифода гирифташуда, ки мутобиқи хулосаи Кумитаи давлатии заминсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлати вайроншуда (рекултиватсия талабкунанда) эътироф шудаанд ва заминҳое, ки дар зинаи азхудкунии кишоварзи мебошанд, дар соли барои истифода (азхудкуни) гирифташуда ва дар давоми 5 соли минбаъда аз соли қабул намудани (оғози азхудкунии) чунин заминҳо;
5) заминҳое, ки таҳти хати мушоҳида дар тӯли сарҳади давлати қарор доранд;
6) заминҳои истифодаи умумии нуқтаҳои аҳолинишин ва хоҷагиҳои коммунали, аз ҷумла қабристонҳо, ба истиснои чунин заминҳо, ки дар онҳо фаъолияти соҳибкори анҷом дода мешавад;
7) заминҳое, ки дар зери пиряхҳо, ярч, дарёҳо ва кӯлҳо воқеъ мебошанд;
8) заминҳои захираи озоди давлати;
9) заминҳои таҳти роҳҳои автомобилии истифодаи умум ва роҳи оҳан, инчунин таҳти объектҳои давлатии обтаъминкуни ва таҷҳизоти оби қарордошта;
10) заминҳое, ки барои таъмини фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлати ва идоракуни, инчунин барои таъмини мудофиа ва бехатарии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи ҷойгиркуни ва масоҳати муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шудаанд;
11) қитъаҳои заминҳои наздиҳавлиги ва заминҳое, ки барои сохтмони манзил ба иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватани ва шахсони ба онҳо баробаркардашуда ҷудо гардидаанд;
12) қитъаҳои заминҳои наздиҳавлигие, ки ба шаҳрвандони аз дигар ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои зисти муқими ба ноҳияҳои муайянкардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон омадаанд (муҳоҷир), ҷудо карда мешаванд, дар соли ҷудо намудан ва ба мӯҳлати 3 соли тақвимие, ки баъди аз соли ҷудо намудани чунин заминҳо фаро мерасад;
13) қитъаҳои заминҳои наздиҳавлиги ва заминҳои барои сохтмони манзил ба муаллимони дар муассисаҳои таҳсилоти ҳамагонии деҳот коркунанда ҷудо кардашуда, дар давраи кори онҳо дар чунин муассисаҳо;
14) заминҳое, ки мустақиман барои мақсадҳои илми ва таълими, инчунин озмоиши навъҳои зироатҳои кишоварзи, дарахтхои ороиши ва мевадиханда аз ҷониби ташкилотҳои илми, хоҷагиҳои экспериментали ва илмию озмоиши, муассисаҳои илмию тадқиқоти ва муассисаҳои таълимии самтҳои кишоварзи ва хоҷагии ҷангал тибқи ҳаҷми замин ва мутобиқи номгӯи истифодабарандагони замин, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд, истифода мегарданд ;
15) қитъаҳои заминҳои наздиҳавлиги ва заминҳое, ки барои сохтмони манзил ба маъюбони ҳамаи гурӯҳҳо ҷудо карда шудаанд, дар ҳолати мавҷуд набудани аъзои оилаи қобили меҳнат;
16) Хориҷ карда шуд ;
17) заминҳое, ки барои корхонаю ташкилот ҷудо карда шудаанд, агар на камтар аз 50 фоизи кормандони онҳоро маъюбон ташкил диҳанд.
ФАСЛИ ХI. АНДОЗҲО АЗ ИСТИФОДАБАРАНДАГОНИ ҚАЪРИ ЗАМИН
БОБИ 37. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 272. Муносибатҳое, ки ҳамин фасл танзим менамояд
1. Ҳамин фасл хусусиятҳои вобаста ба иҷрои ӯҳдадориҳои андоз, ки аз қарордодҳо барои истифодаи қаъри замин бармеоянд ва тартиби ҳисоб ва супоридани маблағҳои махсуси истифодабарандагони қаъри заминро, ки бонусҳо (обунавӣ, кашфи тиҷоратӣ) ва роялтиро дар бар мегиранд, муайян менамояд .
2. Шахсони воқеи ва ҳуқуқие, ки қарордодҳои истифодаи қаъри заминро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқ (иҷро) менамоянд, дар баробари пардохтҳои махсуси истифодабарандагони қаъри замин супорандагони дигар андозҳои муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс мебошанд, агар онҳо ба талаботи ҳамин Кодекс нисбати супорандагони дигар андозҳо ҷавоб дода тавонанд.
3. Тамоми намудҳои бонусҳо ва роялти барои мақсадҳои андоз аз фоида (андози даромади соҳибкорони инфироди), аз даромади умуми тарҳ карда мешаванд .
Моддаи 273. Супорандагон
Супорандагони пардохтҳои махсуси истифодабарандагони қаъри замин (минбаъд - "пардохтҳои махсус") шахсони воқеи ва ҳуқуқие мебошанд, ки амалиётро оид ба истифодаи қаъри замин дар Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - "истифодабарандагони қаъри замин") содир менамоянд, аз ҷумла истихроҷи канданиҳои фоиданок аз ташкилаҳои техногении минерали.
Моддаи 274. Муқаррар намудани низоми андоз дар қарордодҳои оид ба истифодаи қаъри замин
1. Низоми андоз, ки барои истифодабарандаи қаъри замин муқаррар карда мешавад, танҳо дар қарордод оид ба истифодаи қаъри замин (минбаъд-"қарордод"), ки тибқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон байни истифодабарандаи қаъри замин ва мақоми салоҳиятдори ваколатдорнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - "мақоми салоҳиятдор") имзо шудааст, муайян карда мешавад.
Ҳангоми анҷом додани истифодабарии қаъри замин тибқи ҳамин Фасл роялтии истифодаи қаъри замин барои ҳамаи давраи фаъолият бе бастани қарордод бояд бо меъёрҳое, ки ҳамин Кодекс муқаррар кардааст, пардохт карда, минбаъд истифодабарандаи қаъри замин бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ба ҷавобгарӣ кашида шавад .
2. Низоми андозе, ки дар қарордод муқаррар карда мешавад, бояд ба талаботи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон дар санаи бастани (имзо намудани) қарордод мувофиқат намояд.
3. Масъалаҳои вобаста ба супоридани андозҳо ва пардохтҳои махсусро ба иҷозатномаҳо ва дигар асноде, ки бо истифодаи қаъри замин алоқаманд мебошанд, ҳамроҳ кардан манъ аст, ба истиснои қарордодҳо оид ба истифодаи қаъри замин.
4. Дар мавриде, ки истифодаи қаъри заминро бо як қарордод якчанд андозсупорандагон амали менамоянд, низоми андози дар қарордод муқарраршуда барои ҳамаашон ягона мебошад.
Дар баробари ин фаъолияти якчанд андозсупорандае, ки дар доираи чунин қарордод иҷро мешавад, барои мақсади андозбанди ҳамчун андозсупорандаи ягона ҳисоб ёфта, онҳо ӯҳдадор мебошанд баҳисобгарии ягонаи муштаракро пеш баранд, ҳамаи андозҳо ва маблағҳои махсуси дар қарордод мутобиқи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраршударо супоранд.
5. Истифодабарандагони қаъри замине, ки дар асоси зиёда аз як қарордод фаъолият мекунанд, даромад ва хароҷотро дар доираи қарордодҳои гуногун барои муайян намудани андозҳо ва пардохтҳои махсус наметавонанд якҷоя намоянд. Доир ба ҳар як қарордод бояд баҳисобгирии алоҳидаи даромадҳо ва хароҷот, инчунин баҳисобгарии алоҳидаи андозҳо ва пардохтҳои махсус пеш бурда шавад.
6. Муқаррароти қисми 5 ҳамин модда дар ҳолатҳое, ки истифодабарандагони қаъри замин дар асоси зиёда аз як қарордод фаъолият мекунанд ва ҳамаи ин қарордодҳо ба истихроҷи канданиҳои фоиданоки умумимаъмӯли ва (ё) обҳои зеризамини баста шудаанд, татбиқ намегардад, ба шарте агар ҳамаи чунин қарордодҳо истихроҷи дигар намуди канданиҳои фоиданокро дар бар нагиранд.
7. Истифодабарандаи қаъри замин ӯҳдадор аст баҳисобгарии алоҳидаро барои ҳисоби ӯҳдадориҳои андоз мутобиқи низоми андозе, ки қарордод пешбини намудааст ва ҳисоб намудани ӯҳдадориҳои андоз оид ба фаъолияти аз доираи чунин қарордод берунро (бо истифодаи қаъри замин алоқаманд набуда) амали намояд.
8. Муқаррароти қисми 7 ҳамин модда дар хусуси баҳисобгирии алоҳида дар ҳолатҳое, ки истифодабарандагони қаъри замин дар баробари фаъолият тибқи қарордоди истихроҷи канданиҳои фоиданоки умумимаъмули ва (ё) обҳои зеризамини, фаъолиятеро анҷом медиҳанд, ки аз доираи чунин қарордодҳо берун аст (новобаста бо истифодаи қаъри замин), татбиқ намегардад.
9. Ҳангоми бо мақсади соҳибкори коркард намудани канданиҳои фоиданоки ҳамрадифи дар қарордод пешбининашуда истифодабарандаи қаъри замин доир ба онҳо мувофиқи муқаррароти боби 39 ҳамин Кодекс роялти месупорад.
Моддаи 275. Низоми андоз оид ба амалиёте, ки ба истифодаи қаъри замин мансуб нест
Иҷрои ӯҳдадориҳои андоз доир ба фаъолият, ки дар доираи қарордод сурат мегирад, истифодабарандаи қаъри заминро аз иҷрои ӯҳдадориҳои андози пешбининамудаи ҳамин Кодекс барои фаъолияти берун аз қарордод (ки ба истифодаи қаъри замин мансуб намебошад) мутобиқи қонунгузории андоз, ки дар санаи пайдо шудани чунин ӯҳдадориҳо (ки ба истифодаи қаъри замин марбут намебошад) амал мекунад, озод наменамояд.
Моддаи 276. Устувории низоми андоз
1. Низоми андози муайяннамудаи қарордод, ки мутобиқи тартиби муқарраршуда баста шуда, аз экспертизаи ҳатмии андоз гузаштааст, ба истиснои ҳолати пешбининамудаи қисми 2 ҳамин модда, то охири мӯҳлати амали чунин қарордод бетағйир амал мекунад.
2. Ҳангоми ворид намудани тағйирот ба қонунгузории андоз баъди санаи имзои қарордод, ки боиси имконнопазирии риояи минбаъдаи шартҳои ибтидои мегардад, Истифодабарандаи қаъри замин ва намояндагони мақоми салоҳиятдор, мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд ба қарордод тағйирот ё иловаҳое ворид намоянд, ки барои барқарор намудани манфиатҳои иқтисодии тарафҳо мутобиқи ҳолате, ки дар лаҳзаи имзои қарордод мавҷуд буд, заруранд. Ин тағйирот ё ислоҳи шарти қарордод дар давоми шаст рӯз аз лаҳзаи ба таври хатти ирсол намудани огоҳномаи хаттии мақоми ваколатдори давлати ба истифодабарандаи қаъри замин ё ирсоли баръакси чунин огоҳнома ворид карда мешаванд.
3. Ҳангоми бекор кардани намудҳои алоҳидаи андозҳо ва пардохтҳои махсус, ки дар қарордод пешбини шудаанд, Истифодабарандаи қаъри замин супоридани онҳоро ба буҷет то ворид намудани тағйироти дахлдор ба қарордод бо мақсад ва тартиби пешбининамудаи қисми 2 ҳамин модда, тибқи тартиб ва ҳаҷми муқаррарнамудаи қарордод анҷом медиҳад.
Моддаи 277. Анбозбандии гузашт намудани ҳуқуқҳо
Даромадҳое, ки ҳангоми гузашт намудан аз ҳуқуқҳои фароҳамовардаи қарордод ба даст меоянд, бояд тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс андозбанди шаванд.
Моддаи 278. Экспертизаи андоз
1. Экспертизаи андоз - экспертизаи махсус буда, таҳлил ва баҳодиҳии лоиҳаи қарордоди байни истифодабарандаи қаъри замин ва мақоми салоҳиятдор басташуда, иловаю тағйироти онро дар бар мегирад, ки бо мақсади муайян намудани низоми андоз, аз ҷумла мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудани пардохтҳои махсус гузаронда мешавад.
2. Тамоми қарордодҳое, ки байни истифодабарандаи қаъри замин ва мақоми салоҳиятдор (тарафҳои аҳдкунанда) баста мешаванд, то лаҳзаи баста (имзо) шуданашон бояд тибқи тартиб ва мӯҳлати муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон экспертизаи ҳатмии андозро гузаранд. Ин муқаррарот нисбати тағйирот ва иловаҳое, ки ба қарордодҳои қаблан басташуда ворид карда мешаванд, низ татбиқ мегардад.
3. Ҳангоми тағйирёбии қонунгузории андоз дар давраи аз санаи гузаронидани экспертизаи андоз то санаи имзо намудани қарордод, низоми андоз бояд тавассути экспертизаи такрории андоз ба ин тағйирот мутобиқ гардонида шавад.
4. Низоми андоз, ки тибқи натиҷаи экспертизаи андоз муайян шудааст, бояд ҳатман ба матни ниҳоии қарордод бе ягон тағйирот ва тасҳеҳ дохил карда шавад.
БОБИ 37(1). БОНУСҲО
Моддаи 279(1). Муқаррароти умумӣ оид ба бонусҳо
1. Бонусҳо пардохтҳои яккаратаи пулӣ барои истифодабарандагони қаъри замин мебошанд.
2. Истифодабарандагони қаъри замин намудҳои зерини бонусро пардохт менамоянд:
1) бонуси обунавӣ;
2) бонуси кашфи тиҷоратӣ.
3. Бонусҳо аз ҳамаи истифодабарандагони қаъри замин ситонида мешаванд, ба истиснои онҳое, ки корҳои омӯзиши геологии аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузоришавандаро анҷом медиҳанд .
Моддаи 279(2). Бонуси обунавӣ
1. Бонуси обунавӣ пардохти яккаратаи пулӣ барои муайян гардидан ба сифати истифодабарандаи қаъри замин дар ҳудуди муқаррарнамудаи иҷозатнома мебошад.
2. Меъёр ва (ё) андозаи бонуси обунавӣ мувофиқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда шуда, дар қарордоди истифодаи қаъри замин дарҷ карда мешавад .
Моддаи 279(3). Мӯҳлати пардохти бонуси обунавӣ ва пешниҳод кардани эъломияи андоз
1. Бонуси обунавӣ дар мӯҳлатҳои муайяннамудаи қарордоди истифодаи қаъри замин пардохта мешавад.
2. Эъломия оид ба бонуси обунавӣ аз ҷониби истифодабарандагони қаъри замин ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии андозсупоранда дар мӯҳлати на дертар аз санаи 15 моҳи баъди моҳи фарорасии мӯҳлати пардохти бонуси обунавӣ пешниҳод карда мешавад .
Моддаи 279(4). Бонуси кашфи тиҷоратӣ
1. Бонуси кашфи тиҷоратӣ пардохти яккаратаи пулӣ барои ҳар як кашфи тиҷоратӣ ҳангоми анҷом додани корҳои омӯзиши геологӣ ва корҳои иктишофи геологӣ дар конҳои истихроҷшаванда мебошад, ба истиснои ҳолатҳое, ки дар қисми 2 ҳамин модда зикр шудаанд.
2. Бонуси кашфи тиҷоратӣ барои кашфи захираҳои канданиҳои фоиданоке, ки истихроҷи минбаъдаи онҳо бинобар аз ҷиҳати иқтисодӣ самаранок набудан пешбинӣ намегардад, муқаррар карда намешавад.
3. Меъёр ва (ё) андозаи бонуси кашфи тиҷоратӣ мувофиқи тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда шуда, дар қарордоди истифодаи қаъри замин дарҷ карда мешавад .
Моддаи 279(5). Мӯҳлати пешниҳод кардани эъломияи андоз ва пардохти бонуси кашфи тиҷоратӣ
Эъломия оид ба бонуси кашфи тиҷоратӣ аз ҷониби истифодабарандаи қаъри замин ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии худ дар мӯҳлати на дертар аз 30 рӯзи тақвимӣ аз санаи тасдиқ шудани кашфи тиҷоратӣ мувофиқи тартиби муқарраргардида пешниҳод гардида, бонуси кашфи тиҷоратӣ на дертар аз ҳамин мӯҳлат пардохта мешавад .
БОБИ 38. Хорич карда шуд
БОБИ 39. РОЯЛТИ
Моддаи 289. Муқаррароти умуми оид ба роялти
1. Роялти пардохте мебошад, ки истифодабарандаи қаъри замин дар алоҳидаги, доир ба ҳар як намуди (доир ба тамоми намудҳои) канданиҳои фоиданоки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон истихроҷшаванда месупорад, новобаста аз он, ки онҳо ба харидорон (қабулкунандагон) таҳвил (бор карда фиристода) шудаанд ё барои эҳтиёҷоти худи истифода гардидаанд.
2. Хориҷ карда шуд .
3. Хориҷ карда шуд .
Моддаи 290. Супорандагон
Супорандагони роялти истифодабарандагони қаъри замине мебошанд, ки канданиҳои фоиданок, аз ҷумла канданиҳои фоиданокро аз ташкилаҳои минералии техногени истихроҷ менамоянд, сарфи назар аз он, ки таҳвили (бор карда фиристодани) онҳо дар давраи ҳисоботи сурат гирифтааст ё на.
Моддаи 291. Тартиби муқаррар намудани роялти
1. Ҳаҷми роялти дар асоси объекти андозбанди, заминаи ҳисобкуни ва меъёр муайян карда мешавад.
2. Барои ҳисоб намудани роялти:
1) объекти андозбанди доир ба ҳамаи намудҳои канданиҳои фоиданок аз ҳаҷми истихроҷи канданиҳои фоиданок ё ҳаҷми маҳсулоти молии якуми аз истихроҷи аслии канданиҳои фоиданок гирифташуда, ки дар асоси воҳидҳои дахлдори натуралии ченак муайян шудааст, иборат мебошад.
Ҳамзамон маҳсулоти молии якум метавонанд инҳо бошанд:
а) худи канданиҳои фоиданок:
- нафт, гази табий ва конденсати газ;
- ангишт ва слансҳои сӯзишвори;
- маъданҳои моли;
- обҳои зеризамини, аз ҷумла аз коркарди аввалин гузашта;
- слюда, асбест, ашё барои истеҳсоли маводи сохтмон;
- ашёи хоми ғайримаъдани барои металлургия;
б) металлҳои қиматбаҳо ва (ё) металлҳои софи химияви дар қум, маъданҳо,консентратҳо;
в) консентрати металлҳои сиёҳ, ранга, нодир ва радиоактиви, ашёи кимиёвии кӯҳи;
г) сангҳои қиматбаҳо, ашёи сангҳои ороиши ва пезооптикии аз коркарди якум гузашта;
д) оид ба дигар канданиҳои фоиданок - ашёи минералии аз коркарди якум гузашта;
2) заминаи ҳисоби роялти арзиши канданиҳои фоиданок мебошад, ки тибқи моддаи 292 ҳамин Кодекс муайян карда мешавад;
3). Хориҷ карда шуд .
"3. Меъёрҳои роялти барои канданиҳои фоиданоки маъмулӣ ва обҳои зеризаминӣ дар ҳаҷмҳои зерин муқаррар карда мешаванд:
+--+------------------------------------------------+----------------ҷ
| №| Номгӯи канданиҳои фоиданоки маъмулӣ ва |Меъёрҳои роялти |
| | обҳои зеризаминӣ |бо фоиз нисбат |
| | |ба манбаи ҳисоб |
| | |кардани роялти |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|1 |Рег (ба ғайр аз қолибрезӣ, шишасозӣ барои | |
| |саноати чиниворию фаянсӣ ва сементбарорӣ) | 10 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|2 |Реги қолибрезӣ, шишасозӣ барои саноати чиниворию| |
| |фаянсӣ ва сементбарорӣ | 7 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|3 |Омехтаи регу шағал | 10 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|4 |Гил (ба ғайр аз гили оташбардор, мушкилгудоз, | |
| |қолибрезӣ барои саноати чинисозию фаянсӣ ва | |
| |сементбарорӣ, флоридонӣ, рангрезӣ, бентонитӣ, | |
| |кислотабардор ва каолин) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|5 |Гили оташбардор, мушкилгудоз, қолибрезӣ барои | |
| |саноати чинисозию фаянсӣ ва сементбарорӣ, | |
| |флоридонӣ, рангрезӣ, бентонитӣ, кислотабардор | |
| |ва каолин | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|6 |Гилхок (ба ғайр аз гилхоки саноати сементбарорӣ)| 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|7 |Гилхок барои саноати сементбарорӣ | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|8 |Санги бинокорӣ | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|9 |Регсанг (ба ғайр аз битуминоз, барои рӯйкашкунӣ,| |
| |динас ва барои саноати шишабарорӣ) | 7 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|10|Регсанги битуминоз, барои рӯйкашкунӣ, буттахишти| |
| |динас ва барои саноати шишабарорӣ | 4 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|11|Бӯр (ба ғайр аз бӯр барои саноати сементӣ, | |
| |кимиёвӣ, шишасозӣ, резинбарорӣ ва барои ҳосил | |
| |кардани гилхок аз нефелин) | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|12|Бӯр барои саноати семент, кимиёвӣ, шишасозӣ, | |
| |резинбарорӣ ва барои ҳосил кардани гилхок аз | |
| |нефелин | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|13|Квартсит (ба ғайр аз буттахишт, флюсӣ, | |
| |рӯйкашкунӣ, оҳандор барои истеҳсоли карбиди | |
| |кремнӣ, кремнии булӯрин ва хӯлаи оҳан) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|14|Квартсити буттахишт, флюсӣ, рӯйкашкунӣ, оҳандор | |
| |барои истеҳсоли карбиди кремнӣ, кремнии булӯрин | |
| |ва хӯлаи оҳан | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|15|Доломит (ба ғайр аз битуминоз ва барои саноати | 6 |
| |семент) | |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|16|Доломити битуминоз ва барои саноати семент | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|17|Мергел (ба ғайр аз битуминоз ва барои саноати | |
| |семент) | 7 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|18|Мергели битуминоз ва барои саноати семент | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|19|Оҳаксанг (ба ғайр аз битуминозӣ, рӯйкашкунӣ, | |
| |хока барои саноати сементбарорӣ, металлургия, | |
| |кимиёвӣ, шишабарорӣ, селлюлозаю коғазбарорӣ ва | |
| |қандистеҳсолкунӣ, инчунин барои истеҳсоли | |
| |гилхок) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|20|Оҳаксанги битуминозӣ, рӯйкашкунӣ, хока барои | |
| |саноати сементбарорӣ, металлургия, кимиёвӣ, | |
| |шишабарорӣ, селлюлозаю коғазбарорӣ ва | |
| |қандистеҳсолкунӣ, инчунин барои истеҳсоли гилхок| 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|21|Оҳаксанги ковок (ба ғайр аз оҳаксанги рӯйкашкунӣ| |
| |ва ороишӣ) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|22|Мармар ва оҳаксанги ковоки рӯйкашкунӣ ва ороишӣ | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
| | | |
|23|Варақсанг (ба ғайр аз варақсанги сӯзанда ва | |
| |бомпӯшӣ) | 6 |
| | | |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|24|Варақсанги сӯзанда ва бомпӯшӣ | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|25|Аргиллитҳо ва алевролитҳо (ба ғайр аз онҳое, ки | |
| |дар саноати сементбарорӣ истифода мешаванд) | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|26|Аргиллитҳо ва алевролитҳое, ки дар саноати | |
| |сементбарорӣ истифода мешаванд | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|27|Ҷинсҳои магмативӣ, вулканӣ ва ҷинсҳои | |
| |метаморфозӣ (ба ғайр аз ҷинсҳои рӯйкашкунӣ, | |
| |ороишӣ, барои истеҳсоли маводи оташбардор ва | |
| |кислотабардор, гудозиши сангин ва пахтаи | |
| |маъданӣ, ба ғайр аз маводе, ки дар саноати | |
| |сементбарорӣ истифода бурда мешаванд) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|28|Ҷинсҳои магмативӣ, вулканӣ ва ҷинсҳои | |
| |метаморфозӣ, | |
| |рӯйкашкунӣ, ороишӣ, барои истеҳсоли маводи | |
| |оташбардор ва кислотабардор, гудозиши сангин ва | |
| |пахтаи маъданӣ, инчунин дар саноати сементбарорӣ| |
| |истифодашаванда | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|29|Обҳои зеризаминӣ, ба истиснои обҳои зеризаминие,| |
| |ки аз ҷониби истеҳсолкунандагони маҳсулоти | |
| |кишоварзӣ барои эҳтиёҷоти истеҳсолии онҳо ва аз | |
| |ҷониби корхонаҳои давлатии соҳаи коммуналӣ барои| |
| |таъмини эҳтиёҷоти аҳолӣ истихроҷ карда мешаванд | 10 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|30|Обҳои зеризаминӣ, ки аз ҷониби корхонаҳои | |
| |давлатии соҳаи коммуналӣ барои таъмини эҳтиёҷоти| |
| |аҳолӣ истихроҷ карда мешаванд | 2 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|31|Гаҷ | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
4. Меъёрҳои роялти барои канданиҳои фоиданок, ба истиснои дар қисми 3 ҳамин модда нишондодашуда, ба андозаҳои зерин муқаррар карда мешаванд:
+--+------------------------------------------------+----------------ҷ
|№ | Номгӯи канданиҳои фоиданок |Меъёрҳои роялти |
| | |бо фоиз нисбат |
| | |ба манбаи ҳисоб |
| | |кардани роялти |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|1 |Нафт, конденсати газ ва гази табиӣ | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|2 |Ангишт ва торф | 4 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|3 |Металлҳои сиёҳ (оҳан, манган, хром, ванадий) | 4 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|4 |Металлҳои ранга ва нодир (мис, сурб, руҳ, | |
| |қалъагӣ, никел, кобалт, молибден, симоб, сурма, | |
| |висмут, кадмий, алюминий, стронсий, титан, | |
| |сирконий, литий, волфрам, тантал, ниобий | |
| |ва ғайра) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|5 |Канданиҳои фоиданоки пошхӯрда | 9 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|6 |Металлҳои асил (тилло, нуқра, платиноидҳо) | 6 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|7 |Сангҳои қиматбаҳо | 8 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|8 |Сангҳои ранга (ҷилонок) ва/ё ашёи хоми | |
| |пезооптикӣ | 8 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|9 |Ашёи хоми радиоактивӣ | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|10|Ашёи хоми кӯҳии кимиёвӣ ва обҳои гарм | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|11|Ашёи хоми маъдани кӯҳӣ (консентрат) ва/ё ашёи | |
| |хоми ғайримаъданӣ барои металлургия | 5 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|12|Дигар канданиҳои фоиданоке, ки дар ҳамин ҷадвал,| |
| |инчунин тибқи қисми 3 ҳамин модда дар ҷадвали | |
| |меъёрҳо барои канданиҳои фоиданоки маъмулӣ ва | |
| |обҳои зеризаминӣ нишон дода нашудаанд | 3 |
+--+------------------------------------------------+----------------+
|13|Металлҳои ранга ва нодир (мис, сурб, руҳ, | |
| |қалъагӣ, никел, кобалт, молибден, симоб, сурма, | |
| |висмут, кадмий, алюминий, стронсий, титан, | |
| |сирконий, литий, волфрам, тантал, ниобий ва | |
| Жғайра), металлҳои асил (тилло, нуқра, | |
| |платиноидҳо), ки аз партовҳои корхонаҳои | |
| |саноати кӯҳӣ истихроҷ мегарданд | 0,5"; |
+--+------------------------------------------------+----------------+
5. Хориҷ карда шуд .
Роялти доир ба канданиҳои фоиданоки маъмули ва обҳои зеризаминиро истифодабарандаи қаъри замин сарфи назар аз он, ки онҳоро ба истеъмолкунандагон таҳвил додааст ё барои эҳтиёҷоти худи истифода бурдааст, месупорад, ба истиснои ҳолатҳои зерин, ки дар ҳамин қисм зикр шудаанд.
Роялти аз ҷониби инҳо пардохта намешавад:
1) аз ҷониби шахсони воқеи доир ба обҳои зеризаминие, ки дар қитъаҳои замини ба онҳо барои истифода вобасташуда ё истифодаи умрбоди мероси додашуда истихроҷ карда мешаванд, ба шарте агар чунин обҳо ба дигар шахс таҳвил дода ё барои истеҳсолот ва эҳтиёҷоти технологи ҳангоми фаъолияти соҳибкори истифода бурда нашаванд;
2) аз ҷониби истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ ва ташкилотҳои давлатие, ки обҳои зеризаминиро барои эҳтиёҷоти хоҷагидории худ истихроҷ менамоянд ;
3) аз ҷониби истифодабарандагони қаъри замин ҳангоми баргашта бо обҳои зеризаминии ҳамроҳ истихроҷшуда пур кардани чои онҳо барои нигоҳдории фишори кишри замин.
6. Ҳангоми истихроҷ намудани якчанд намуди канданиҳои фоиданок роялти доир ба ҳар як намуди канданиҳои фоиданок пардохта мешавад .
7. Ҳаҷми роялти, ки бояд ба буҷет пардохта шавад, ҳамчун ҳосили зарби арзиши ҳар як намуди канданиҳои фоиданоки истихроҷнамудаи истифодабарандаи қаъри замин дар давраи андоз ба меъёрҳои дахлдори роялти муайян карда мешавад.
Моддаи 292. Тартиби муайян намудани арзиши канданиҳои фоиданоки истихроҷшуда
1. Бо мақсади ҳисоби ҳаҷми роялти, ки бояд ба буҷет пардохта шавад, арзиши канданиҳои фоиданоки истихроҷнамудаи истифодабарандаи қаъри замин дар давраи андоз, ба истиснои тилло, нуқра ва платина, вобаста ба нархи миёнаи таҳвили канданиҳои фоиданоки истихроҷшуда ё маҳсулоти якуми молии аз канданиҳои фоиданоки истихроҷшуда бадастомада дар давраи андоз, бе назардошти андозҳои ғайримустақим муайян карда мешавад.
2. Арзиши тилло, нуқра ва платинаи истихроҷкардаи истифодабарандаи қаъри замин дар давраи андоз вобаста ба нархи миёнаи чунин металлҳо дар давраи андоз дар Биржаи металлҳои Лондон, тибқи тартиби бо мувофиқаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ҳисоб карда мешавад.
Моддаи 293. Тартиби пардохти роялти
1. Давраи андоз (ҳисоботи) оид ба муайян кардан ва пардохтани роялти моҳи тақвими мебошад.
2. Эъломияи (ҳисоби) роялтиро истифодабарандаи қаъри замин тибқи шакл ва тартиби бо мувофиқаи мақоми салоҳиятдор муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ба мақоми андози маҳалли ҷойгиршавии конҳои канданиҳои фоиданок то рӯзи даҳуми моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботи пешниҳод менамояд .
3. Роялти доир ба тамоми навъҳои канданиҳои фоиданок дар мӯҳлати на дертар аз рӯзи 15-уми моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботи пардохта мешавад.
Моддаи 294. Муайян намудани арзиши канданиҳои фоиданоки истихроҷшуда ҳангоми анҷом надодани таҳвил
1. Ҳангоми дар давраи андоз анҷом надодани таҳвили маҳсулоти якуми моли ҳамчун нархи миёнаи таҳвил (бидуни андозҳои ғайримустақим), ба истиснои тилло, нуқра, платина, барои ҳисоби арзиши канданиҳои фоиданоки истихроҷшуда нархи миёнаи таҳвили (бидуни андозҳои ғайримустақим) маҳсулоти молии давраи охирин, ки дар он таҳвил (таҳвил) анҷом дода шуда буд, ба ҳисоб гирифта мешавад ,.
2. Ҳангоми тамоман анҷом надодани таҳвили маҳсулоти якуми моли, ба истиснои тилло, нуқра ва платина, барои ҳисоби арзиши канданиҳои фоиданоки дар давраи ҳисоботи истихроҷшуда ҳамчун нархи миёнаи фурӯш хароҷоти воқеии истихроҷи канданиҳои фоиданок қабул мешавад , .
Дар ин ҳолат истифодабарандаи қаъри замин ӯҳдадор аст тасҳеҳи минбаъдаи маблағҳои ҳисобшудаи роялтиро тибқи ҳамон давраи андозе, ки таҳвили якум сурат гирифтааст, бо дарназардошти нархи воқеии таҳвили (бидуни андозҳои ғайримустақим) маҳсулоти якуми моли анҷом диҳад .
3. Хориҷ карда шуд .
Моддаи 295. Тартиби муқаррар намудан ва пардохтани роялти дар шакли натурали
1. Ҳангоми бастани созишномаи иловаги барои пардохти роялти дар шакли натурали то лаҳзаи имзои он бояд ҳатман экспертизаи ҳуқуқи ва андоз гузаронда шавад .
2. Шакли натуралии пардохти роялти бояд ба шакли пулии пардохт, ки барои пардохти роялти муқаррар шудааст, баробарарзиш бошад .
3. Ҳангоми муқаррар намудани шакли натуралии пардохти роялти, дар созишномаи иловаги ҳатман инҳо нишон дода мешаванд:
1) қабулкунандае, ки аз номи давлат қисми маҳсулоти ба роялти мувофиқро (минбаъд - "қабулкунанда") қабул мекунад;
2) нуқтаи қабул ва шартҳои таҳвил.
4. Мӯҳлати аз ҷониби истифодабарандаи қаъри замин супоридани маҳсулоте, ки ба ҳисоби пардохти роялти дода мешавад, дар созишномаҳои иловаги бояд ба мӯҳлатҳои пардохти роялти, ки барои пардохт дар шакли пули муқаррар шудааст, мувофиқат намояд .
Дар ин ҳолат истифодабарандаи қаъри замин маҳсулотро ба қабулкунанда дар мӯҳлати на дертар аз мӯҳлати пардохти роялти, ки дар қарордоди истифодаи қаъри замин муқаррар шудааст, месупорад.
5. Қабулкунанда дар мӯҳлати муқаррарнамудаи пардохти роялти дар шакли пулӣ роялтиро дар шакли пули ба буҷет мегузаронад, ки истифодабарандаи қаъри замин ҳисоб намудааст, инчунин мустақилона сари вақт ва пурра аз ҷониби истифодабарандаи қаъри замин ба вай супоридани ҳаҷми дахлдори маҳсулотро дар шакли натурали назорат менамояд .
6. Истифодабарандаи қаъри замин ва қабулкунанда тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми вакодатдори давлати ба мақоми дахлдори андоз оид ба супоридани роялти дар шакли натурали дар мӯҳлати муқаррарнамуда ҳисобот пешниҳод менамоянд .
7. Қабулкунанда барои вайрон кардани мӯҳлатҳо ва пуррагии гузаронидани маблағҳо ба буҷет барои маҳсулоти гирифташуда ба ҳисоби пардохти роялти мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгари дорад.
ФАСЛИ ХII. АНДОЗ АЗ ИСТИФОДАБАРАНДАГОНИ РОҲҲОИ АВТОМОБИЛГАРД
БОБИ 40. АНДОЗ АЗ ИСТИФОДАБАРАНДАГОНИ РОҲҲОИ АВТОМОБИЛГАРД
Моддаи 296. Андозсупорандагон
Супорандагони андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард шахсони зерин ба ҳисоб мераванд :
1) корхонаҳои резидентӣ;
2) корхонаҳои хориҷие, ки тавассути муассисаҳои доимиашон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба фаъолияти соҳибкорӣ машғуланд;
3) соҳибкорони инфиродӣ, ба истиснои соҳибкорони инфиродӣ, ки мутобиқи қисми 2 моддаи 137 ҳамин Кодекс бо андози даромад, андози иҷтимоӣ ва андоз аз фурӯши чакана андозбандӣ карда мешаванд .
Моддаи 297. Объекти андозбанди
Объекти андозбандӣ маблағи тарҳҳои (хароҷоти) дар давраи ҳисоботии андоз кардашуда - дар ҳаҷми пурра, бе назардошти маҳдудиятҳо ба тарҳҳо (хароҷот), ки боби 19 ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, ба ҳисоб меравад , ба истиснои хароҷот барои сохтмон, хариди воситаҳои асосӣ ва насб кардани онҳо, дигар хароҷоте, ки мутобиқи моддаи 195 ҳамин Кодекс хусусияти капиталӣ доранд ва бояд минбаъд дар шакли ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ аз рӯи воситаҳои асосӣ тибқи моддаи 153 ҳамин Кодекс тарҳ карда шаванд, инчунин андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгарди ҳисоб кардашуда (ҳисоб кардашаванда) .
Ҳамзамон барои ҳисоби андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард тамоми тарҳҳои (хароҷоти) воқеӣ ба назар гирифта мешаванд, аммо агар тарҳҳои (хароҷоти) воқеӣ аз 70 фоизи даромади умумӣ тибқи моддаи 319 ҳамин Кодекс бештар набошанд, пас манбаи андоз баробар ба 70 фоизи даромади умумии дар боло нишондодашуда қабул карда мешавад .
Барои фаъолияти савдо, маҳсулоттайёркунӣ, таъминотию фурӯш арзиши (нархи) пардохташуда (пардохташаванда) барои молҳое, ки минбаъд бояд таҳвил (аз нав фурӯхта) шаванд, ҳамчун тарҳ (хароҷот) ба назар гирифта мешавад ва бояд ба манбаи андозбандӣ дохил карда шавад .
Моддаи 298. Имтиёзҳои андоз
Бо ин андоз инҳо андозбанди карда намешаванд:
1) ташкилотҳои буҷети, мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлати, аз ҷумла Бонки миллии Тоҷикистон ва муассисаҳои он;
2) иттиҳодияҳо ва ташкилотҳои дини, ҷамъиятҳои миллию фарҳанги, ба истиснои фаъолияти соҳибкории онҳо.
Моддаи 299. Меъёри андоз
Меъёри андоз дар ҳаҷми 2 фоизи манбаи андоз муқаррар карда мешавад.
Меъёри андоз барои фаъолияти савдо, маҳсулоттайёркунӣ, таъминотию фурӯш дар ҳаҷми 0,5 фоизи манбаи андоз муқаррар карда мешавад .
Моддаи 300. Манбаи андоз
Манбаи андоз бо роҳи ҷамъ намудани ҳамаи тарҳҳои (хароҷоти) дар давраи ҳисоботии андоз кардашуда дар ҳаҷми пурра, бе назардошти маҳдудиятҳо ба тарҳҳо (хароҷот), ки боби 19 ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, ҳисоб карда мешавад, ба истиснои хароҷоти сохтмон, хариди воситаҳои асосӣ ва насб кардани онҳо, дигар хароҷоте, ки мутобиқи моддаи 195 ҳамин Кодекс хусусияти капиталӣ доранд ва бояд минбаъд дар шакли ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ аз рӯи воситаҳои асосӣ тибқи моддаи 153 ҳамин Кодекс тарҳ карда шаванд, инчунин андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгарди ҳисоб кардашуда (ҳисоб кардашаванда).
Ҳамзамон барои ҳисоби андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард ҳамаи тарҳҳои (хароҷоти) воқеӣ ба ҳисоб гирифта мешаванд, аммо агар тарҳҳои (хароҷоти) воқеӣ аз 70 фоизи даромади умумӣ тибқи моддаи 319 ҳамин Кодекс зиёд набошанд, пас манбаи андоз баробар ба 70 фоизи даромади умумии дар боло нишондодашуда қабул карда мешавад .
Барои фаъолияти савдо, маҳсулоттайёркунӣ, таъминотию фурӯш арзиши (нархи) пардохташудаи (пардохташавандаи) молҳое, ки минбаъд бояд таҳвил (аз нав фурӯхта) шаванд, ҳамчун тарҳ (хароҷот) ба назар гирифта мешавад ва бояд ба манбаи андозбандӣ дохил карда шавад .
Моддаи 301. Тартиб ва мӯҳлати пардохти андоз
Давраи андоз, мӯҳлати пардохт ва тартиби пешниҳоди эъломия ба монанди онест, ки барои андоз аз арзиши иловашуда муқаррар гардидааст.
ФАСЛИ ХIII. АНДОЗЕ, КИ ТИБҚИ НИЗОМИ СОДДАКАРДАШУДА ПАРДОХТА МЕШАВАД
БОБИ 41. АНДОЗЕ, КИ ТИБҚИ НИЗОМИ СОДДАКАРДАШУДА ПАРДОХТА МЕШАВАД
Моддаи 302. Супорандагон
Супорандагони андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад, корхонаҳо, филиал ва намояндагиҳои шахсони ҳуқуқии хориҷӣ инчунин мутобиқи қисми 3 моддаи 137 ҳамин Кодекс соҳибкорони инфиродӣ мебошанд, ки даромади умумии онҳо барои давраи пешинаи давомнокиаш на зиёда аз як соли тақвимӣ бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана аз ҳадди чоркаратаи муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс барои мақсадҳои бақайдгири ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда зиёд намебошад, .
Агар дар ягон моҳи соли ҷорӣ андозсупоранда аз ҳадди даромади умумии дар сархати аввали ҳамин модда муқарраршуда гузашта бошад, ин андозсупоранда то охири соли ҷорӣ супорандаи андози аз рӯи системаи соддакардашуда пардохтшаванда буданро идома медиҳад ва ӯҳдадор аст аз 1 январи соли оянда ба системаи умумии андозбандӣ гузарад (яъне супорандаи андози аз рӯи системаи соддакардашуда пардохтшаванда буданро қатъ намояд) .
Андозсупоранда дар хусуси зиёд шудани ҳадди даромади умумии дар сархати аввали ҳамин модда муқарраршуда ба таври хаттӣ мақоми андози маҳали баҳисобгирии бақайдгириро то синаи 15 моҳи минбаъдаи моҳи зиёдшавии ҳадди дар боло зикргардидаи даромади умумӣ хабардор мекунад .
Моддаи 303. Объекти андозбанди
1. Объекти андозбанди даромади умумии дар давраи ҳисоботи бадастомада мебошад. Даромади умумӣ дар асоси усули хазинавӣ чун маблағи дар давраи Ҳисоботи аз фурӯши (таҳвили) молу мулк (кору хизмат), инчунин даромадҳои ғайрифурӯшӣ ва дигар даромадҳои дар доираи фаъолияти соҳибкорӣ бадастомада бо тарҳи маблағи андоз аз арзиши иловашуда, андози аксиз ва андоз аз фурӯши чакана ҳисоб карда мешавад. Даромади умуми бояд дар асоси ҳуҷҷатҳои даромад, ки тибқи тартиби муқарраршуда ба расмият дароварда шудаанд, тасдиқ гардад , , .
2. Новобаста ба дигар муқаррароти ҳамин Кодекс, андозсупорандагоне, ки тибқи низоми соддакардашуда андозбанди мегарданд, супорандагони андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқи ва андози ҳадди ақал аз даромадҳо, андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард, инчунин нисбати даромадҳои бевоситаи соҳибкорони инфиродӣ андози даромад мутобиқи талаботи фаслҳои IV ва VI ҳамин Кодекс намебошанд .
3. Андозсупорандагони дар боло зикрёфта доир ба андоз аз даромад нисбати кормандон агентҳои андоз ва доир ба андози иҷтимои бошад, ҳамзамон андозсупорандагон ва агентҳои андоз ба ҳисоб мераванд.
Ҳамзамон ҳар коргари кироя (новобаста аз он ки кироякорӣ ба таври ҳуҷҷатӣ ба расмият дароварда шудааст ё не) бояд мутобиқи музди меҳнати воқеии гирифтаи ҳамин коргар бо андози даромад ва андози иҷтимоӣ андозбандӣ карда шавад, аммо барои мақсадҳои ҳисоб кардани андози даромад ва андози иҷтимоӣ музди меҳнати чунин коргари кироя дар давраи аз 1 июли соли ҷорӣ то 30 июни соли оянда наметавонад аз музди меҳнати миёнаи моҳонаи номиналии кироякорон дар шаҳру ноҳияҳои дахлдор, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли андози гузашта қарор дошт, кам қабул карда шавад (ба истиснои корхонаҳое, ки дар онҳо на камтар аз 50 фоизи кормандонашонро маъюбон ташкил медиҳанд) .
4. Супорандагони андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад, баҳисобгирии оддии даромад, хароҷот ва ҳисоботро бо усули соддакардашуда, тибқи тартиби бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлати муайяннамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пеш мебаранд.
Хориҷ карда шуд .
5. Имтиёзҳои пешбининамудаи моддаи 145 ҳамин Кодекс барои мақсадҳои фасли мазкур татбиқ карда мешаванд.
Моддаи 304. Меъёри андоз
Меъёри андоз дар ҳаҷми 4 фоизи объекти андозбанди муқаррар карда мешавад .
Хориҷ карда шуд .
Моддаи 305. Тартиби истифодаи низоми соддакардашудаи андозбанди
1. Давраи андоз (ҳисоботи) барои андозсупорандагон ҳангоми истифодаи низоми соддакардашудаи андозбанди семоҳа мебошад .
2. Андозсупоранда ба мақоми андоз дар мӯҳлати то рӯзи 10-уми моҳи минбаъдаи давраи ҳисоботии андоз эъломияро оид ба маблағи пардохтшавандаи андоз пешниҳод менамояд ва дар ҳамин мӯҳлат андози дахлдорро мепардозад .
3. Андозсупорандае, ки тибқи низоми умумӣ андозбандӣ мешавад ва даромади умумиаш дар соли тақвимӣ, бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана аз ҳадди чоркаратаи муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс барои мақсадҳои бақайдгирӣ ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда зиёд намебошад, ӯҳдадор аст, ки аз 1 январи соли оянда ба рӯйхати супорандагони андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад, гузарад. Барои ин андозсупорандаи мазкур бояд ба мақомоти андози дахлдор бо аризаи хаттӣ на дертар аз 10 январи соли оянда муроҷиат намуда, бо гузаронидани санҷиши андоз ба рӯйхати супорандагони андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохт мешавад, ворид карда шавад.
Супорандаи андози тибқи низоми соддакардашуда пардохтшавандае, ки даромади умумиаш дар соли тақвимӣ бе назардошти андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурӯши чакана аз ҳадди чоркаратаи муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс барои мақсадҳои бақайдгирӣ ба сифати супорандаи андоз аз арзиши иловашуда зиёд шудааст, ӯҳдадор аст, ки аризаи хаттӣ пешниҳод намуда, аз 1 январи соли оянда ба низоми умумии андоз гузарад.
Дар ҳолати иҷро нагардидани талаботи дар банди якум ё дуюми ҳамин қисм муқарраршуда ва пешниҳод карда нашудани аризаи хаттии андозсупоранда мақомоти андоз мустақилона бо риояи тартиби муқарраргардида чунин андозсупорандаро ба рӯйхати супорандагони андози тибқи низоми соддакардашуда пардохтшаванда ё ба низоми умумии андоз аз 1 январи соли баъди соли ҳисоботӣ гузаронида, андозсупорандаро дар ин хусус ба таври хаттӣ огоҳ менамояд .
ФАСЛИ ХIV. АНДОЗИ ЯГОНА БАРОИ ИСТЕҲСОЛКУНАНДАГОНИ МАҲСУЛОТИ КИШОВАРЗИ
БОБИ 42. АНДОЗИ ЯГОНА БАРОИ ИСТЕҲСОЛКУНАНДАГОНИ МАҲСУЛОТИ КИШОВАРЗИ
Моддаи 306. Андозсупорандагон
1. Супорандагони андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи (минбаъд - "андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи") шахсони ҳуқуқи ва хоҷагиҳои деҳқони (фермери), ширкатҳои хоҷагидори ва (ё) кооперативҳои истеҳсолии дар заминаи онҳо таъсисёфта мебошанд, ки барои онҳо замин воситаи асосии истеҳсолот (минбаъд"истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи") ба ҳисоб мераванд.
Бо хоҳиши андозсупоранда андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ дар ҳолати парвариш, таҳвили чорво ва маҳсулоти он метавонад татбиқ карда нашавад .
2. Андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи танҳо ба ҳамон қисми фаъолияти истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи татбиқ мегардад, ки ба истеҳсол ва таҳвили маҳсулоти кишоварзи (фаъолияти кишоварзи) алоқаманд аст.
3. Ҳангоми анҷом додани фаъолияти дигари ғайрикишоварзи нисбати чунин фаъолият истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи бояд тибқи тартиби умумии муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс андозбанди карда шаванд ва оид ба даромад ва хароҷоти фаъолияти кишоварзи ва ғайрикишоварзи ҳисоби алоҳидаро пеш мебаранд.
Дар айни замон барои мақсадҳои муайян намудани фоидаи андозбандишаванда аз фаъолияти ғайрикишоварзӣ (аз фаъолият оид ба коркарди минбаъдаи маҳсулоти кишоварзии худӣ) арзиши маҳсулоти кишоварзии рӯёндаи истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзи, ки худаш ба сифати ашёи хом барои коркарди минбаъда истифода мебарад, дар асоси нархи бозории чунин маҳсулоти кишоварзи муайян карда мешавад .
4. Андозсупорандагони дар қисми 1 ҳамин модда зикргардида, ки дар таркиби худ воҳидҳои махсуси дар тавозуни мустақил қарорнадоштаро доранд, ки ба коркарди минбаъдаи маҳсулоти кишоварзии аз замини худ рӯёнида ва аз дигар истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ бадастоварда машғуланд, ҳуқуқ доранд ба системаи андозбандии умумӣ гузаранд. Чунин гузариш танҳо аз 1 январи соли минбаъдаи соли ба таври хаттӣ муроҷиат намудан ба мақоми андози ҳудудӣ дар хусуси гузаштан ба системаи андозбандии умумӣ амалӣ мегардад.
Дар бораи мақсади гузаштан ба системаи андозбандии умумӣ андозсупоранда ба таври хаттӣ ба мақоми андози ҳудудӣ то 1 октябри соли ҷорӣ муроҷиат мекунад.
Ҳамзамон барои соли андозе, ки пеш аз соли гузариш ба системаи андозбандии умумӣ (яъне барои соли андозе, ки дар он ба мақоми андози ҳудудӣ дар хусуси гузариши дар боло зикршуда муроҷиати хаттӣ пешниҳод шуда буд) мебошад, андозсупоранда (истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзӣ) ӯҳдадор аст ба мақоми андози ҳудудӣ мутобиқи моддаи 197 хдмин Кодекс барои мақсадҳои амалӣ намудани пардохтҳои ҷории (пешпардохти) андоз мутобиқи моддаи 198 ҳамин Кодекс ва иҷрои дигар муқаррароти Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон эъломия пешниҳод намояд. Дар мавриди гузариш ба системаи андозбандии умумӣ андозсупоранда (истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзӣ) ҳуқуқи озодкунӣ аз андозҳо ва дигар имтиёзҳои боби 42 ҳамин Кодекс пешбининамударо аз даст медиҳад.
Бозгашт аз системаи андозбандии умумӣ ба низоми андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ ба ҳамин тартиб сурат мегирад .
Моддаи 307. Объекти андозбанди
1. Объекти андозбанди масоҳати замини истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзи мебошад, ба истиснои заминҳое, ки мутобиқи моддаи 271 ва қисми 4 моддаи 267 ҳамин Кодекс аз андози замин озод карда шудаанд .
2. Маблағи андози ягона аз натиҷаҳои фаъолияти хоҷагии истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзи вобаста намебошад, ба истиснои ҳолатҳое, ки дар қисми 7 ҳамин модда муқаррар шудаанд ва дар шакли пардохтҳои устувор барси воҳиди масоҳати замин ба ҳисоби як сол муқаррар карда мешаванд.
3. Истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи дар қисми фаъолияте, ки бо андози ягона андозбанди мегарданд (фаъолияти кишоварзи), аз пардохти андозҳои зерин озод карда мешаванд:
- андоз аз арзиши иловашуда оид ба таҳвили маҳсулоти кишоварзи, ки дар заминҳои бо андози ягона андозбандишаванда рӯёнда шудааст;
- андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард оид ба таҳвили маҳсулоти кишоварзи, ки дар заминҳои бо андози ягона андозбандишаванда рӯёнда шудааст;
- андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқи;
- андози ҳадди ақал аз даромадҳо ;
- андози замин;
- андозе, ки тибқи низоми соддакардашуда супорида мешавад.
4. Маблағи андози ягона ҳамчун ҳосили зарби масоҳати қитъаи замини истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзи ба меъёрҳои муқарраршудаи андози ягона муайян карда мешавад.
5. Даромади вобаста ба фаъолияти кишоварзи бадастовардаи аъзои хоҷагии деҳқонии (фермерии) бе шахси ҳуқуқи таъсисёфта, ки бояд бо андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи андозбанди шавад, аз андози даромад озод карда мешавад.
6. Аъзои хоҷагии деҳқони (фермери), ки шахси ҳуқуқи намебошад, бояд суғуртаи иҷтимои кардашуда, ба буҷет аз даромаде, ки мутобиқи қисми 5 ҳамин модда аз андоз аз даромад озод карда шудааст, андози иҷтимоиро на камтар аз ҳаҷми муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон месупорад .
7. Ҳангоми рух додани офатҳои табий ё садама бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон меъёри андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи дар ҳудуди муайян ё барои андозсупорандагони муайян мумкин аст кам карда шавад.
Моддаи 308. Меъёрҳои андози ягона
Меъёрҳои андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ аз ҳар гектар замин барои соли тақвимӣ ба андозаи зерин муқаррар карда мешаванд
(бо сомонӣ):
+--------------------+-----------------------------------------------ҷ
| Намудҳои | Заминҳои кишт Дарахтхон бисёрсола |
| заминҳо (қитъаҳо) | |
+--------------------+----------------+----+--------------------+----+
| | обӣ | л | обӣ | л |
| +---Р----+-------+ а +----Р----+----------+ а |
| | Обёрии |Обёрии | л | Обёрии | Обёрии | л |
| | табиӣ |мошинӣ | м | табиӣ | мошинӣ | м |
| Номи минтақаҳои | | | ӣ | | | ӣ |
| кадастрӣ | | | | | | |
| | | | | | | |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
| Сугд, | 120 | 88 | 7 | 140 | 100 | 8 |
| аз чумла | | | | | | |
| минтакахои кухи | 104 | 80 | 10 | 112 | 88 | 10 |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
| Ҳисор, | 128 | 88 | 8 | 140 | 100 | 10 |
| аз ҷумла | | | | | | |
| минтақаҳои кӯҳӣ | 100 | 72 | 9 | 108 | 84 | 13 |
| | | | | | | |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
| Рашт | 104 | 80 | 10 | 112 | 88 | 15 |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
| Кӯлоб, | 132 | 88 | 9 | 140 | 100 | 7 |
| аз чумла | | | | | | |
| минтақаҳои кӯҳӣ | 100 | 80 | 10 | 108 | 84 | 10 |
| | | | | | | |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
| Вахш, | 140 | 104 | 6 | 164 | 112 | 6 |
| аз чумла | | | | | | |
| минтақаҳои куҳӣ | 120 | 88 | 9 | 140 | 92 | 8 |
| | | | | | | |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
| Вилояти Мухтори | 36 | 24 | 4 | 40 | 27 | 3 |
| Кӯҳистони Бадахшон | | | | | | |
|(бе минтақаи Мурғоб)| | | | | | |
| | | | | | | |
+--------------------+--------+-------+----+---------+----------+----+
Истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ барои заминҳои мутобиқи ҳуҷҷатҳои заминию кадастрӣ ҳамчун чарогоҳҳо, алафзорҳо, роҳҳо, кӯчаҳо, иморатҳои ҷамъиятӣ, майдонҳо, бешаҳо, каналҳо, ҷӯйҳо, заҳбурҳо ва дигар заминҳои дар истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ истифоданашавандаи ба онҳо вобастакардашуда андози ягонаро барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ мутобиқи меъёрҳои моддаи 267 ҳамин Кодекс месупоранд .
2. Доир ба заминҳои кишти оби, ки амалан барои парвариши пахта истифода мешаванд, меъёри андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи дар ҳаҷми нисфи меъёри дар қисми 1 ҳамин модда зикргардида муқаррар карда мешавад. Маълумот дар бораи масоҳати заминҳое, ки амалан барои парвариши пахта истифода мешаванд, аз ҷониби андозсупоранда ба мақоми андози маҳали қайд то 1 июни соли ҳисоботи (андоз) пешниҳод карда мешавад .
3. Ҳайати минтақаҳои кадастрӣ, минтақаҳои кӯҳӣ дар ҳудуди минтақаҳои кадастрӣ, инчунин меъёрҳои андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ доир ба ноҳияҳои ҷумҳурӣ бо пешниҳоди мақоми ваколатдор доир ба масъалаҳои заминсозӣ, геодезӣ ва харитасозӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд .
Моддаи 309. Тартиби пешниҳод кардани ҳисоби андоз
1. Истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзи то 1 феврали соли ҷори ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавии (баҳисобгирии бақайдгирии) худ ҳисоби маблағи андози ягонаи соли ҷори ва ҳисоби маблағи андози иҷтимоиро (фақат барои истеҳсолкунандаи маҳсулоти кишоварзӣ (хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ), ки шахси ҳуқуқӣ намебошад) барои соли ҷори тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати пешниҳод менамояд .
2. Истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи, ки фаъолияташон аз доираи андозбандии андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи берун аст (яъне фаъолияте, ки аз доираи истеҳсол ва таҳвили маҳсулоти кишоварзи берун аст), ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавии (баҳисобгирии бақайдгирии) худ ҳисоботи андозро тибқи шакл, тартиб ва мӯҳлати мутобиқи муқаррароти ҳамин Кодекс муқарраршуда пешниҳод менамоянд.
Истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи, ки фаъолияташон танҳо бо андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи андозбанди мешавад, ҳисоботи андози дар боло зикршударо пешниҳод намекунанд.
3. Истеҳсолкунандагони пахта ҳисоби аниқи маблағи андози ягонаи соли ҷории барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи муайяншударо ба мақоми дахлдори андоз то 1 июни соли ҷори пешниҳод мекунанд. Ҳамзамон пардохти маблағи андоз, ки барои 15 август ҳисоб шудааст, бо назардошти тасҳеҳи пардохти маблағи андоз барои 15 феврал ва 15 майи соли ҷори анҷом дода мешавад .
Моддаи 310. Мӯҳлати пардохти андози ягона
1. Андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзи барои соли андози ҷори на дертар аз 15 феврал, 15 май, 15 август ва 15 ноябри соли ҷори бо ҷамъбасти афзоянда аз оғози сол дар ҳаҷми мутаносибан на камтар аз 10 фоиз, 25 фоиз, 45 фоиз ва 100 фоизи маблағи солона дар маҳалли ҷойгиршавии заминҳои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ супорида мешавад .
2. Андозсупоранда метавонад маблағи пурраи андози ягона барои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзиро тибқи аризаи хаттӣ, ки ҳамчун ҳисоботи андоз ба ҳисоб меравад, то мӯҳлати якуми пардохти дар қисми 1 ҳамин модда муқарраршуда пардозад .
ФАСЛИ ХV. АНДОЗ АЗ ФУРӯШ (НАХИ ПАХТА ВА АЛЮМИНИЙИ АВВАЛИЯ)
БОБИ 43. АНДОЗ АЗ ФУРӯШ (НАХИ ПАХТА ВА АЛЮМИНИЙИ АВВАЛИЯ)
Моддаи 311. Супорандагони андоз
1. Супорандагони андоз аз фурӯши нахи пахта ва алюминийи аввалия (минбаъд - "андоз аз фурӯш") шахсони ҳуқуқи ва воқеие мебошанд, ки нахи пахта ва алюминийи аввалияи (минбаъд - "молҳои андозбандишаванда") дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсолшударо ба бозорҳои дохили ва ҳориҷи таҳвил медиҳанд, инчунин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии молҳои андозбандишавандаро мустақилона коркардкунанда ё барои коркард ё дигар мақсадҳо диҳанда, ба истиснои шахсоне, ки супорандагони андоз аз маҳсулоти коркарди молҳо мебошанд .
2. Шахсоне, ки молҳои андозбандишавандаро ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид менамоянд, ҳамчунин супорандагони андоз аз фурӯши нахи пахта ва алюминийи аввалия низ мебошанд .
Моддаи 312. Объекти андозбанди
1. Объекти андозбанди арзиши молҳои таҳвилшудаи андозбандишаванда, ба гарав монда, тибқи муомилоти фючерси фурӯхташуда, ба сифати ашёи хоми молик додашаванда, содир кардани молҳои андозбандишаванда ба хориҷи Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин арзиши молҳои андозбандишавандаи мустақилона коркарднамуда ё барои коркард ё дигар мақсадҳо додашуда, ба истиснон молҳое, ки бо андоз аз маҳсулоти коркарди молҳо андозбандӣ шудаанд (минбаъд - "амалиётҳои андозбандишаванда") мебошад
2. Воридоти нахи пахта ва алюминийи аввалия амалиёти андозбандишаванда ба ҳисоб меравад .
Моддаи 313. Манбаи андоз
1. Барои муайян кардани манбаи андоз арзиши молҳои ба фурӯш баровардашавандаи (таҳвилшавандаи), инчунин коркардшавандаи, додашавандаи андозбандишаванда, ки дар асоси нархҳои дар санаи содир гардидани амалиёти андозбандишаванда ташаккулёфта ҳисобкардашудаи моли андозбандишаванда бо назардошти сифат, намуд ва навъ дар биржаи дахлдори байналмилали (минтақави), ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст, қабул карда мешавад .
2. Шахсони ҳуқуқи ва воқеие, ки молҳои андозбандишавандаро харида мефурӯшанд, андози фурӯшро дар шакли фарқи байни маблағи андозе мепардозанд, ки дар асоси истифодаи нарх барои андозбанди дар санаи фурӯши молҳои андозбандишаванда ба харидорон ва санаи харидани онҳо аз таҳвилкунандагони худ ҳисоб карда шудааст.
3. Манбаи андоз барои молҳои андозбандишавандаи воридотӣ тибқи қонунгузории гумрукӣ муайян карда мешавад .
Моддаи 314. Меъёрҳои андоз
Меъёрҳои андоз аз фурӯш барои ҳисобкунии маблағи андоз бо фоиз нисбати нархҳои биржавии молҳои андозбандишаванда дар ҳаҷми зерин муайян карда мешавад:
1) барои нахи пахта - 10 фоиз;
2) барои алюминийи аввалия - 3 фоиз.
Моддаи 315. Тартиби ҳисобкуни ва мӯҳлати пардохти андоз
1. Маблағи андози пардохташавандаро супорандагон мустақилона, дар асоси нархҳои биржави дар рӯзи содир гаштани амалиёти андозбандишаванда, бо назардошти сифат, намуд, навъ ва ҳаҷми молҳои андозбандишаванда, инчунин меъёри андоз ҳисоб мекунанд. Дар ҳуҷҷатҳои пардохти андоз тарзи содир намудани амалиёти андозбандишаванда нишон дода мешавад .
2. Ҳангоми харида фурӯхтани молҳои андозбандишаванда андоз бо назардошти нарх дар санаи харид, санаи фурӯш ва ҳаҷми амалиёти андозбандишаванда муайян карда мешавад.
3. Ҳангоми дар рӯзи фурӯш дар супоранда мавҷуд набудани нархи биржави андоз дар асоси маълумоти мавҷуда оид ба нархи биржавии моли андозбандишаванда дар санаи наздиктарини рӯзи фурӯш ҳисоб карда мешавад. Маблағи андоз аз ҷониби андозсупоранда ҳангоми ворид гаштани маълумот оид ба нархи моли андозбандишавандаи фурӯхташуда дар санаи фурӯш аниқ карда мешавад .
4. Андоз то таҳвили моли андозбандишаванда, дар мӯҳлати на дертар аз се рӯзи баъди ворид шудани маблағ ба суратҳисоби супоранда дар муассисаи бонк, ҳангоми ҳисоби бо пули нақд - ба хазинаи ӯ ва ҳангоми ройгон додани он, мубодилаи молҳои андозбандишаванда, супоридан ба сифати ашёи хоми молик ё гарав - то бор кардан, таҳвил, интиқол пардохта мешавад .
Шахсоне, ки дар натиҷаи амалиёти андозбандишаванда молҳои андозбандишавандаро аз худ кардаанд, ӯҳдадоранд, ки нусхаи ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи пардохти андозро ба Нозироти андози андозсупорандагони калон пешниҳод кунанд. Дар ҳолати надоштани ҳуҷҷатҳои мазкур чунин шахсон ӯҳдадоранд маблағи пурраи андозро аз ҳисоби худ пардохт намоянд .
5. Ҳангоми ба ҳориҷи Ҷумҳурии Тоҷикистон содир кардани моли андозбандишаванда андоз то гузаштани сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи нархҳои дар лаҳзаи содирот амалкунанда пардохта мешавад. Шахсоне, ки ба таҳвили молҳои андозбандишаванда ё содироти молҳои андозбандишаванда ба хориҷи ҷумҳури бе пардохти андоз аз фурӯш роҳ додаанд, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгари кашида мешаванд. Баъди пардохти андоз ҳангоми содирот молҳои андозбандишаванда минбаъд андозбанди карда намешаванд .
6. Эъломия аз рӯи андоз аз фурӯш дар шакле, ки мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар кардааст ва ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда (ҳисобҳо) дар бораи пардохти андоз ба мақомоти дахлдори андоз аз ҷониби таҳвилкунанда на дертар аз 5 рӯзи тақвимӣ пас аз таҳвили молҳои андозбандишаванда (амалиёти андозбандишавандаи анҷомёфта) пешниҳод карда мешаванд .
7. Ҳисоб намудани андоз барои амалиёти андозбандишаванда ҳангоми ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид намудани нахи пахта ва алюминийи аввалия бо назардошти талаботи боби мазкур ва қонунгузории гумрук анҷом дода мешавад .
Моддаи 316. Ба ҳисоб гирифтани маблағи андоз аз фурӯши нахи пахта ва алюминийи аввалия ба ҳисоби андоз аз арзиши иловашуда ҳангоми таҳвили маҳсули коркарди онҳо ба бозори дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Нисбати молҳои аз ҷониби резидентони Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳвилнамуда, ки мустақиман маҳсули коркарди нахи пахта ва алюминийи аввалия мебошанд (минбаъд - "маҳсули коркард"), ба ҳисоб гирифтани андоз аз фурӯш, ки ҳангоми хариди нахи пахта ва алюминийи аввалия ё вобаста ба коркарди мустақилона ё ба коркард додани молҳои андозбандишаванда пардохта шудааст, ба ҳисоби андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд ҳангоми таҳвили маҳсули коркард ба бозори дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта шавад, иҷозат дода мешавад .
2. Ҳангоми таҳвили маҳсули коркард барои содирот ва ба бозори дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб гирифтан мутобиқи қисми 1 ҳамин модда тибқи тартиби пешбининамудаи моддаҳои 228, 229 ва 230 ҳамин Кодекс анҷом дода мешавад.
Дар аини замон тибқи тарзи мутаносиби маблағи андоз аз фурӯш, ки ба ҳисоб гирифта мешавад, бо назардошти вазни қиёсии таҳвили маҳсули коркард ба бозори дохили дар маблағи умумии таҳвили маҳсули коркард (ба бозори дохили ва барои содирот) муайян карда мешавад.
Хориҷ карда шуд .
3. Ҳангоми содироти маҳсули коркард ба ҳисоб гирифтани маблағи андоз аз фурӯш ба ҳисоби андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд пардохта шавад, анҷом дода намешавад .
4. Агар фарқи байни андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд тибқи таҳвили маҳсули коркард ба бозори дохили пардохта шавад ва маблағи дахлдори андоз аз фурӯш манфи бошад, ҷуброни (баргардонидани) маблағ аз фурӯш аз буҷет анҷом дода намешавад .
Фарқи мусбии байни маблағҳои дар боло зикргардида бояд ба буҷет пардохта шавад.
5. Дастуруламал дар бораи тартиби ба амал баровардани баҳисобгирии пешбининамудаи ҳамин модда аз ҷониби мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.
Моддаи 317. Назорати пардохти андоз
Назорати пардохти саривақти ва пурраи андоз аз фурӯш ба буҷет аз ҷониби мақомоти андоз анҷом дода мешавад.
ФАСЛИ ХVI. АНДОЗИ ҲАДДИ АҚАЛ АЗ ДАРОМАДҲО
БОБИ 44. АНДОЗИ ҲАДДИ АҚАЛ АЗ ДАРОМАДҲО
Моддаи 318. Андозсупорандагон
1. Супорандагони андози ҳадди ақал аз даромадҳо инҳо мебошанд :
1) корхонаҳои резиденти;
2) корхонаҳои ҳориҷи, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти соҳибкориро тавассути муассисаҳои доимии худ анҷом медиҳанд;
3) соҳибкорони инфиродӣ мутобиқи қисми 4 моддаи 137 ҳамин Кодекс .
2. Шахсони дар ҳамин модда зикргардида дар ҳамин боб андозсупорандагон номида мешаванд .
Моддаи 319. Объекти андозбанди
Объекти андозбанди ин даромади умуми (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда, андоз аз фурӯши чакана ва дар мавриди таҳвили нахи пахта ва алюминийи аввалия ба истиснои маблағи ҳисобкардашудаи андоз аз фурӯш) мебошад, ки барои давраи ҳисоботи гирифта шудааст (бояд гирифта шавад) .
Моддаи 320. Имтиёзҳои андоз
Бо ҳамин андоз андозсупорандагоне, ки аз андоз аз фоида мутобиқи моддаи 145 ва дигар муқаррароти ҳамин Кодекс озод карда шудаанд, андозбанди намегарданд .
Моддаи 321. Меъёри андоз ва тартиби гузаронидани он ба буҷет
1. Меъёри андози ҳадди ақал аз даромадҳо ба як фоизи объекти андозбанди баробар аст .
2. Давраи андоз барои андози ҳадди ақал аз даромадҳо соли тақвими мебошад .
3. Ҳисобкунии ниҳои бо буҷет оид ба андози ҳадди ақал аз даромадҳо вобаста ба натиҷаи сол дар мӯҳлати на дертар аз 10 апрели баъди соли андоз фарорасанда анҷом дода мешавад .
Моддаи 322. Эъломия дар бораи андози ҳадди ақал аз даромади корхонаҳо
1. Эъломияи солона оид ба андози ҳадди ақал аз даромадҳо барои соли ҳисоботии андоз то 1 апрели соли баъди соли ҳисоботии андоз фарорасанда пешниҳод карда мешавад .
2. Шакл ва тартиби пешниҳоди эъломияи солонаро оид ба андози ҳадди ақал аз даромадҳо мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд .
Моддаи 323. Баҳисобгирии маблағи андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқӣ ё андоз аз даромади шахсони воқеӣ-соҳибкорони инфиродӣ ба ҳисоби пардохти андози ҳадди ақал аз даромадҳо
Баҳисобгирии маблағи ҳисобшудаи андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқӣ ё андоз аз даромади шахсони воқеӣ-соҳибкорони инфиродӣ барои давраи ҳисоботии андоз ба ҳисоби маблағи ҳисобшудаи андози хадди ақал аз даромадҳо барои ҳамон давраи андоз анҷом дода мешавад. Агар маблағи андоз аз фоида ё андоз аз даромад камтар аз маблағи андози ҳадди ақал аз даромадҳо бошад, андоз аз фоида ё андоз аз даромад пардохта намешавад. Агар маблағи андоз аз фоида ё андоз аз даромад аз маблағи андози ҳадди ақал аз даромадҳо зиёд бошад, андоз аз фоида ё андоз аз даромад бояд ба буҷет дар ҳаҷме, ки маблағи андоз аз фоида ё андоз аз даромад аз маблағи андози ҳадди ақал аз даромадҳо зиёд аст, пардохта мешавад. Дар ҳама ҳолат маблағи андози ҳадди ақал аз даромадҳо бояд ба буҷет дар ҳаҷми пурра пардохта шавад .
ФАСЛИ ХVII. АНДОЗҲОИ МАҲАЛЛИ
БОБИ 45. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 324. Муқаррароти умуми
1. Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ дар ҳудуди худ андозҳои маҳаллиро, ки дар моддаи 6 ҳамин Кодекс пешбини шудаанд, дар асоси муқаррароти ҳамин Кодекс муқаррар менамоянд.
2. Нисбати андозҳои маҳалли муқаррароти қисми умумии ҳамин Кодекс татбиқ мегардад.
3. Қарорҳои маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ нисбати андозҳои маҳалли бояд ба муқаррароти ҳамин Кодекс мутобиқат намоянд ва дар нашрияҳои даврагии дастраси омма, ки дар ҳудуди дахлдор паҳн карда мешаванд, расман чоп карда шаванд ва мутобиқд қисми 2 моддаи 2 ҳамин Кодекс эътибор пайдо мекунанд .
4. Дастуруламалҳо оид ба татбиқи андозҳои маҳалли аз ҷониби раисони шаҳру ноҳияҳои дахлдор бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд .
БОБИ 46. АНДОЗ АЗ МОЛУ МУЛКИ ГАЙРИМАНҚУЛ
Моддаи 325. Андозсупорандагон
Супорандагони андоз аз молу мулки ғайриманқул шахсони воқеи ва ҳуқуқи - моликони молу мулки ғайриманқул ё шахсоне эътироф карда мешаванд, ки ин амволро истифода мебаранд ва он мутобиқи моддаи 326 ҳамин Кодекс объекти андозбанди мебошад .
Моддаи 326. Объекти андозбанди
Объектҳои андозбанди намудҳои зерини молу мулк эътироф карда мешаванд: хонаҳои истиқомати, квартираҳо (ҳуҷраҳо), бӯстонсаройҳо, гаражҳо ва дигар биною иморату иншоотҳо (минбаъд - "молу мулки ғайриманқул") .
Моддаи 327. Манбаи андоз
1. Манбаи андоз масоҳати ҳамаи ошёнаҳои молу мулки ғайриманқул (ба истиснои иншоотҳо) мебошад, ки бо назардошти коэффисиентҳо мутобиқи муқаррароти ҳамин модда тасҳеҳ шудааст.Манбаи андоз барои иншоотҳо (ба истиснои иншоотҳои нотамом) масоҳати замине ба ҳисоб меравад, ки дар амал онҳо ишғол намудаанд , .
2. Масоҳати ошёнаи якуми молу мулки ғайриманқул тавассути аз берун чен кардани андозаи молу мулки ғайриманқул ё дар ҳолати имконнопазир будани ченкунии берунии андозаи молу мулки ғайриманқул аз рӯи масоҳати умумии муфиди манзили дохилии молу мулки ғайриманқул, ки ба коэффисиенти 1,25 зиёд карда шудааст, муайян карда мешавад .
3. Агар молу мулки ғайриманқул таҳхона дошта бошад, он дар вақти муайян кардани манбаи андоз танҳо дар ҳолате ба ҳисоб гирифта мешавад, ки агар баланди аз фарш то шифт дар таҳхона на камтар аз 2 метр бошад. Дар ин ҳолат дар ҳисоби манбаи андоз масоҳати чунин таҳхона баробари 50 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян шудааст .
4. Агар молу мулки ғайриманқул болохона дошта бошад, он ҳангоми муайян кардани манбаи андоз танҳо дар ҳолате ба ҳисоб гирифта мешавад, ки агар баланди аз фарши болохона то нуқтаи пасти шифти болохона на камтар аз 2 метр бошад. Дар ин ҳолат дар ҳисоби манбаи андоз масоҳати чунин болохона баробари 50 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян шудааст .
5. Ҳангоми ҳисоб кардани манбаи андоз майдони ошёнаи 2 ва 3 молу мулки ғайриманқул баробари 100 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян карда шудааст .
6. Ҳангоми ҳисоб кардани манбаи андоз майдони ошёнаи 4 ва 5 молу мулки ғайриманқул баробари 90 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян карда шудааст .
7. Ҳангоми ҳисоб кардани манбаи андоз майдони ошёнаҳои 6 ва баландтари молу мулки ғайриманқул баробари 80 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян карда шудааст .
8. Агар баланди аз фарш то нуқтаи пасти шифт дар ҳар кадом аз ошёнаҳои молу мулки ғайриманқул дар масофаи аз 4 то 6 метр қарор дошта бошад, ҳангоми ҳисоб кардани манбаи андоз майдони чунин ошёна баробари 150 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян карда шудааст, ва он ба коэффисиентҳои ошёнави, ки мутобиқи қисмҳои 3-7 ҳамин модда бо фоизҳо ифода ёфтаанд, тасҳеҳ карда мешавад .
9. Агар баланди аз фарш то нуқтаи пасти шифт дар ҳар кадом аз ошёнаҳои молу мулки ғайриманқул аз 6 метр зиёд бошад, ҳангоми ҳисоб кардани манбаи андоз масоҳати чунин ошёна баробари 200 фоизи масоҳате қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисми 2 ҳамин модда муайян карда шудааст ва он ба коэффисиентҳои ошёнави, ки мутобиқи қисмҳои 3-7 ҳамин модда бо фоизҳо ифода ёфтаанд, тасҳеҳ карда мешавад .
10. Андозаи (ҳаҷми) молу мулки ғайриманқул дар асоси ҳуҷҷатҳои дахлдори техники ё дигар ҳуҷҷатҳои вобаста ба ин молу мулк ё дар асоси ченкунии гузаронидаи мақоми андоз, ки ин молу мулк дар ҳудуди он воқеъ гардидааст, мутобиқи тартиби бо мувофиқаи Кумитаи давлатии сохтмон ва меъмории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати муайян карда мешавад .
11. Барои шахсони воқеи ҳангоми ҳисоб кардани манбаи андоз майдони биноҳои ғайриманзилии алоҳида ҷойгиршуда (гаражҳо, саройҳо ва монанди инҳо) баробари 50-70 фоиз, майдони биноҳои нигаҳдории чорвобаробари 20-50 фоизи майдоне қабул карда мешавад, ки мутобиқи қисмҳои 1-10 ҳамин модда муайян карда шудааст.
Моддаи 328. Имтиёзҳо
1. Бо андози мазкур молу мулки ғайриманқуле, ки моликияти (дар баланси) ташкилоти буҷетӣ ё корхонаҳои на камтар аз 50 фоизи кормандонашонро маъюбон ташкилдиҳанда буда, ин ташкилоти буҷетӣ (ин корхонаҳо) мустақиман барои иҷрои вазифаҳои оинномавиаш истифода мебарад ва ба иҷора ё истифодаи шахси дигар дода нашудааст (ба истиснои иҷора ё ба истифода додан ба ташкилоти буҷети) андозбанди намегардад .
2. Бо андози мазкур молу муки ғайриманқул дар намуди хонаи истиқоматӣ ва дигар биною иморат ва иншоот дар як қитъаи замини наздиҳавлигӣ ва ё як қитъаи замин барои сохтмони манзил ҷойдошта ва ё як ҳуҷра, ки дар онҳо Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ, Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ, Қаҳрамони Тоҷикистон, шахсоне, ки бо ҳамаи се дараҷаи ордени Шараф мукофотонида шудаанд, иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945, шахсони ба онҳо баробаркардашуда, иштирокчиёни дигар амалиёти ҳарбӣ доир ба муҳофизати ИҶШС аз ҷумлаи хизматчиёни ҳарбие, ки дар қисмҳои ҳарбӣ, ситодҳо ва муассисаҳои ба ҳайати артиши амалкунанда шомилбуда хизмат кардаанд, собиқ партизанҳо ва ҷанговарони интернатсионалист, маъюбони гурӯҳҳои 1 ва 2, иштирокчиёни фалокати нерӯгоҳи барқи атомии Чернобил ба қайд гирифта шудаанд, ҳамчунин як бӯстонсарой ва як гараж, ки моликияти шахсони дар ҳамин сархат зикргардида ба ҳисоб мераванд, андозбандӣ намегарданд .
3. Маблағи имтиёзи аз андози мазкур додашаванда барои шахсони дигари воқеӣ, ки дар қисми 2 ҳамин модда нишон дода нашудаанд, аз ҳаҷми дар қисми 2 моддаи 139 Кодекси мазкур муқарраршуда зиёд шуда наметавонад .
4. Иншооти роҳҳои оҳани истифодаи умум, роҳҳои нақлиёти автомобилии истифодаи умум, қубурҳои интиқоли магистралӣ, хатҳои интиқоли барқ ва дигар иншоот тибқи номгӯе, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад, андозбандӣ намегарданд .
Моддаи 329. Меъёри андоз
1. Меъёрҳои андоз аз молу мулки ғайриманқул дар ҳаҷми карат аз меъёри андози замин мутобиқи моддаҳои 266 ва 267 ҳамин Кодекс дар ҳудудҳои зерин муқаррар карда мешаванд :
- молу мулки ғайриманқуле, ки ба сифати биноҳои истиқоматӣ истифода мешаванд ба андозаи 15-карата ;
- молу мулки гайриманқуле, ки барои амалӣ намудани фаъолияти тиҷоратӣ, ташкили нуқтаҳои хӯроки умумӣ ва хизматрасонии маишии аҳолӣ истифода мешаванд ба андозаи 60-карата ;
- молу мулки ғайриманқул, ки барои дигар мақсадҳои дар ҳамин қисм зикрнаёфта истифода мешаванд - ба андозаи 40-карата .
Хориҷ карда шуд .
Аз рӯи молу мулки ғайриманқуле, ки дар минтақахои рушди сайёҳӣ ва истироҳатӣ ҷойгир мебошад, меъёри андоз аз молу мулки ғайриманқул аз рӯи биноҳои истиқоматӣ ба андозаи 20-карата, аз рӯи молу мулки ғайриманқул барои ташкили фаъолияти тиҷоратӣ, хӯроки умумӣ ва хизматрасонии маишӣ ба андозаи 250-карата, аз рӯи молу мулки ғайриманқули барои дигар мақсадҳо истифодашаванда ба андозаи 100-карата муқаррар карда мешавад .
2. Барои мақсадҳои андоз аз молу мулки ғайриманқул меъёрҳои андози замин барои минтақаи Мурғоб баробари меъёрҳои миёнаи андози замин барои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон қабул карда мешаванд .
Моддаи 330. Тартиби ҳисобкуни ва пардохтани андоз
1. Маблағи андоз аз амволи ғайриманқули шахсони воқеи аз ҷониби мақомоти андоз, ки дар ҳудуди фаъолияти онҳо амволи ғайриманқул воқеъ гардидааст, тибқи тартиб ва шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати, дар асоси манбаи маълумот оид ба амволи ғайриманқул, ки дар мақомоти андоз ташаккул ёфтааст, ҳисоб карда мешавад.
Шахсони ҳуқуқи дар асоси маълумот оид ба амволи ғайриманқул ба санаи 1 январи соли ҷори мустақилона маблағи андоз аз амволи ғайриманқулро барои соли ҷории тақвими тибқи тартиб ва шакли муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ҳисоб карда, ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавии амволи ғайриманқул ҳисоби дар боло зикршударо то 1 феврали соли ҷори пешниҳод менамоянд ва маблағи ҳисобшудаи андоз аз амволи ғайриманқулро барои соли ҷории тақвими на дертар аз 15 феврал, 15 май, 15 август ва 15 ноябри соли ҷори бо ҷамъбасти афзоянда аз оғози сол дар ҳаҷми мутаносибан на камтар аз 25 фоиз, 50 фоиз, 75 фоиз ва 100 фоизи маблағи солона мепардозанд .
Маблағи андоз аз амволи ғайриманқул чун ҳосили зарби манбаи андози мутобиқи моддаи 327 ҳамин Кодекс муайянгардида ба меъёри андоз мутобиқи моддаи 329 ҳамин Кодекс ҳисоб карда мешавад.
2. Маблағи андоз аз молу мулки ғайриманқули шахсони воқеи дар соли ҷории андоз дар асоси маълумот оид ба молу мулки ғайриманқул ба санаи 1 январи соли ҷори ҳисоб карда мешавад .
3. Маблағи андоз аз молу мулки ғайриманқул танҳо оид ба объектҳои сохтмонашон хотимаёфта, ки онҳо амалан истифода бурда мешаванд, муайян карда мешавад, ҳатто агар онҳо ба қайди дахлдори давлати гузошта нашудаанд ва ба онҳо ҳуҷҷатҳои дахлдори техники ё дигар ҳуҷҷат ба расмият дароварда нашуда бошад .
4. Андозсупорандагон дар бораи маблағи ҳисобшудаи андоз аз молу мулки ғайриманқули шахсони воқеи аз ҷониби мақомоти андоз тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати то 1 июли соли ҷори огоҳ карда мешаванд .
5. Маблағи ҳисобшудаи андоз аз молу мулки ғайриманқули шахсони воқеи барои соли ҷории андоз, ки дар огоҳномаи мақоми андоз нишон дода шудааст, бояд ба буҷет то 1 октябри соли ҷори пардохта шавад .
6. Агар бо ягон сабаб огоҳнома дар бораи маблағи ҳисобшудаи андоз аз молу мулки ғайриманқул ба шахси воқеи то 1 июли соли ҷори расонда нашавад, чунин шахси воқеи ӯҳдадор аст мустақилона дар ин бора ба мақоми андози маҳали ҷойгиршавии молу мулки ғайриманқул хабар диҳад, то ки аз мақоми андоз огоҳномаро дар бораи ҳисобкунии андоз гирифта, маблағи андозро то мӯҳлати дар қисми 5 ҳамин модда муқарраршуда пардозад .
7. Шахсони воқеи пардохти ҷории андоз аз молу мулки ғайриманқулро на дертар аз 1 феврал, 1 май ва 1 августи соли ҷори бо ҷамъбасти афзоянда аз оғози сол дар ҳаҷми мутаносибан на камтар аз 25 фоиз, 50 фоиз ва 75 фоизи маблағи андоз аз молу мулки ғайриманқули ҳисобшуда барои соли гузашта ва на дертар аз 1 октябри соли ҷори ба маблағи баробари фарқи байни маблағи андоз аз молу мулки ғайриманқули ҳисобшуда барои соли андози ҷори ва маблағи андоз аз молу мулки ғайриманқули барои давраи гузаштаи соли ҷори пардохташуда анҷом медиҳанд , .
8. Андозсупоранда метавонад маблағи пурраи андоз аз молу мулки ғайриманқулро тибқи аризаи хаттӣ, ки ҳамчун ҳисоботи андоз ба ҳисоб меравад, дар мӯҳлати якуми муқаррарнамудаи ҳамин модда пардохт намояд .
БОБИ 47. АНДОЗ АЗ СОҲИБОНИ ВОСИТАҲОИ НАҚЛИЁТ
Моддаи 331. Андозсупорандагон
Ҳама гуна шахси соҳиби воситаи нақлиёт, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар воҳидҳои Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд ба қайд гирифта шавад, андозсупоранда мебошад.
Моддаи 332. Боъекти андозбанди
1. Объекти андозбанди ҳама гуна воситаи нақлиётест, ки дар гурӯҳи 87 (таҳти рамзҳои 8702-8705, 8711) номгӯи молии фаъолияти ҳориҷии иқтисоди нишон дода шудааст.
2. Дар воҳидҳои Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қайд наистодани воситаҳои нақлиёт, ки бояд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шаванд, инчунин вайрон будан ё бо дигар сабабҳо истифода набурдани воситаҳои нақлиёте, ки аз қайди номбаршуда гузаштаанд (дар ҳисоб мебошанд), барои насупоридани маблағи андоз аз ҷониби соҳибони чунин воситаҳои нақлиёт асос шуда наметавонад. Танҳо воситаҳои нақлиёте, ки аз қайди воҳидҳои Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиб ва асосҳои муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқи бароварда шудаанд, бояд аз таркиби объектҳои андозбанди ҳориҷ карда шаванд.
Моддаи 333. Озодкуни аз пардохти андоз
Аз андозбанди инҳо озод мебошанд:
1) мошинҳо ва механизмҳои тасмачарх;
2) комбайнҳои муҳаррикдори ғаллағундори ва махсус, аз ҷумла комбайнҳои пахтачини;
3) автобусҳо ва тролейбусҳое, ки корхонаҳои нақлиёти автомобилии истифодаи омма барои мусофиркашони дар шаҳрҳо истифода мебаранд;
4) мотоколяска ва автомобилҳои бо даст идорашавандаи ба маъюбон тааллуқдошта.
5) як автомобил новобаста аз иқтидори муҳаррик, ки моликияти Қаҳрамони Иттиҳоди Шуравӣ, Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ, Қаҳрамони Тоҷикистон, шахсоне, ки бо ҳамаи се дараҷаи ордени Шараф мукофотонида шудаанд, иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945, шахсони ба онҳо баробаркардашуда, иштирокчиёни дигар амалиётҳои ҳарбӣ доир ба муҳофизати ИҶШС аз ҷумлаи хизматчиёни ҳарбие, ки дар қисмҳои ҳарбӣ, ситодҳо ва муассисаҳои ба ҳайати артиши амалкунанда шомилбуда хизмат кардаанд, собиқ партизанҳо ва ҷанговарони интернатсионалист, иштирокчиёни фалокати нерӯгоҳи барқи атомии Чернобил мебошад .
Моддаи 334. Манбаи андоз
Манбаи андоз иқтидори муҳаррики воситаи нақлиёт мебошад, ки бо воҳидҳои қувваи асп ифода ёфтааст.
Моддаи 335. Меъёрҳои андоз
Меъёрҳои андоз вобаста ба намуди воситаҳои нақлиёт тафриқа шудаанд ва дар як сол ҳаҷмҳои зеринро ташкил медиҳанд (ба ҳисоби 1 қувваи аспи иқтидори муҳаррик) :
+--------------------------------------+-----------------------------ҷ
| Номи объектҳои андозбандӣ | Андоз бо фоиз нисбати |
| | нишондиҳанда барои ҳисобҳо |
| | ки дар рӯзи супоридани андоз|
| | амал мекунад |
| |
+-----------------------Т--------------+-----------------------------+
| Мотосикл ва мотороллерҳо | 2,5 фоиз |
| | |
| Автомобилҳои сабукрав | 5 фоиз |
| | |
| Автобусҳо (то 12 ҷой) | 6,25 фоиз |
| | |
| Автобусҳо (барои 13-30 ҷой) | 7,5 фоиз |
| | |
| Автобусҳо (зиёда аз 30 ҷой) | 8,75 фоиз |
| | |
| Автомобилҳои боркаш ва дигар | |
| воситаҳои нақлиёти иқтидори | |
| борбардориашон то 10 тонна | 10,0 фоиз |
| | |
| Автомобилҳои боркаш | |
| (иқтидори борбардориашон | |
| аз 10 то 20 тонна) | 11,25 фоиз |
| | |
| Автомобилҳои боркаш | |
| (иқтидори борбардориашон | |
| аз 20 то 40 тонна) | 12,5 фоиз |
| | |
| Автомобилҳои боркаш | |
| (иқтидори борбардориашон | |
| зиёда аз 40 тонна) | 13,75 фоиз |
| | |
+--------------------------------------+-----------------------------+
Моддаи 336. Тартиби супоридани андоз
1. Андоз ба буҷети дахлдори маҳалли бояд дар ҷои бақайдгирии воситаҳои нақлиёти дар мӯҳлати на дертар аз мӯҳлате пардохта шавад, ки барои гузаштани бақайдгири, аз нав бақайдгири ё муоинаи ҳарсолаи техникии нақлиёти автомобили муқаррар шудааст. Мӯҳлати муоинаи ҳарсолаи техникии воситаҳои нақлиётро Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамоянд. Вайрон намудани мӯҳлати супоридани андоз барои ҳисоб намудани фоиз тибқи тартиб ва ҳаҷми муқаррарнамудаи ҳамин Кодекс асос мебошад. Ҳангоми аз нав ба қайд гирифтани воситаи нақлиёт андоз супорида намешавад, агар соҳиби пештараи он барои соли мазкур андозро пардохта бошад.
2. Бе пешниҳоди ҳуҷҷатҳо дар хусуси супоридани андоз барои соли ҷори бақайдгири, аз нав бақайдгири ва муоинаи техники гузаронида намешавад.
Андозсупоранда ҳуқуқ надорад бе пардохти андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт барои соли ҷори воситаи нақлиётро истифода барад.
3. Дар сурати набудани ҳуҷҷат дар хусуси гузаштани муоинаи ҳарсолаи техники Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соҳибони воситаҳои нақлиёт бояд ҳуҷҷати супоридани андозро талаб намояд.
4. Ҳисобу китоби маблағи андозе, ки бояд барои соли ҷори пардохта шавад, шахсони ҳуқуқи ба мақоми андози ҷои бақайдгирии худ то 1 апрели соли ҷори пешниҳод менамоянд. Шакли ҳисобу китобро оид ба маблағи ҳисобшудаи андоз мақоми ваколатдори давлати муқаррар мекунад. Мақомоти андоз воситаҳои нақлиётро дар миқёси шахсони ҳуқуқи - соҳибони воситаҳои нақлиёт ва маблағи ҳисобшударо оид ба онҳо тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати ба ҳисоб мегиранд.
5. Ҳар сол, то 1 апрели соли баъди соли ҳисоботи, Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мақоми ваколатдори давлати оид ба воситаҳои нақлиёте, ки ба санаи 31 декабри соли ҳисоботи дар қайди мақомоти Бозрасии давлатии автомобили мебошанд, шумораи воситаҳои нақлиёте, ки аз муоинаи ҳарсолаи техники гузаштаанд ва маблағи андози дар соли ҳисоботи супоридашуда, тибқи шакл ва тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлати бо мувофиқаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисобот пешниҳод менамояд.
6. Мақоми ваколатдори давлати ва мақомоти ҳудудии андоз назорати андозсупорандагон, инчунин воҳидҳои Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистонро оид ба таъмини пурра ва саривақт супоридани андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт анҷом медиҳанд.
БОБИ 48. АНДОЗ АЗ ФУРӯШИ ЧАКАНА
Моддаи 337. Андозсупорандагон
Супорандагони андоз аз фурӯши чакана (минбаъд дар боби мазкур -"андоз") соҳибкорони инфиродӣ ва шахсони ҳуқуқие мебошанд, ки фурӯши чаканаи молҳоро анҷом медиҳанд .
Моддаи 338. Объекти андозбанди
Объекти андозбанди фурӯши чаканаи молҳо, аз ҷумла фурӯши маҳсулоти хӯроки умуми дар ҳудуди шаҳр (ноҳия) мебошад.
Хориҷ карда шуд .
Моддаи 339. Манбаи андоз
Агар қонунгузории андоз тартиби дигар муқаррар накарда бошад, манбаи андоз арзиши фурӯши чаканаи молҳо мебошад. Дар айни замон арзиши фурӯши чаканаи молҳо дар асоси усули кассави вобаста ба нархи озод (бозори), ки ҳамаи андозҳо, аз ҷумла андоз аз арзиши иловашуда ва аксизҳо оид ба молҳои зераксизиро дар бар мегирад, вале бе назардошти андоз аз фурӯши чакана муайян карда мешавад .
Моддаи 340. Меъёри андоз
Меъёри андоз дар ҳаҷми 3 фоизи нархҳои озод (бозорӣ) муқаррар карда мешавад ва нархи чаканаи мол нархи озод (бозорӣ) мебошад, ки ба маблағи андоз зиёд карда шудааст .
Моддаи 341. Давраи андоз
Давраи андоз моҳи тақвими мебошад .
Моддаи 342. Тартиби муайян намудани манбаи андоз, ҳисобкунии андоз, пешниҳоди эъломия ва пардохти андоз
1. Агар қонунгузории андоз тартиби дигар муқаррар накарда бошад, арзиши молҳои чакана фурӯхташуда аз ҷониби андозсупоранда мустақилона, дар асоси нишондиҳандаҳои мошинаҳои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали, дигар ҳуҷҷатҳои баҳисобгири ё сабти дафтари фурӯш, ки шакл ва тартиби пешбурди онро, аз ҷумла бо истифодаи технологияҳои компютери, мақоми ваколатдори давлати муқаррар менамояд, муайян шуда дар эъломияи ҳармоҳа оид ба андози фурӯши чакана инъикос карда мешавад .
Ҳангоми истифодаи мошинаҳои назоратию хазинавии дорои хотираи назоратӣ (фискалӣ) маблағи андози фурӯши чакана дар чеки назоратии моли фурӯхташуда инъикос карда мешавад, дар дигар ҳолатҳо маблағи андози фурӯши чакана дар квитансияҳо, чиптаҳо, талонҳо, нишонаҳои пардохти почта ё дигар ҳуҷҷатҳои ҳисоботашон қатъии ба чекҳо баробар кардашуда инъикос карда мешавад .
2. Агар қонунгузории андоз тартиби дигар муқаррар накарда бошад, эъломия оид ба маблағи ҳисобшавандаи андоз дар моҳи ҳисоботи ба мақоми дахлдори андоз то рӯзи 15-уми моҳи ояндаи моҳи ҳисоботи пешниҳод карда мешавад ва дар ҳамин мӯҳлат андоз ба буҷет дар маҳалли фурӯши молҳо пардохта мешавад .
ФАСЛИ ХVIII. НИЗОМҲОИ МАХСУСИ АНДОЗ
БОБИ 49. АНДОЗБАНДИИ СОХТМОНИ НЕРӯГОҲҲОИ БАРҚИ ОБИ
Моддаи 343. Андозбандии сохтмони нерӯгоҳи барқи оби
1. Дар давраи сохтмони нерӯгоҳи барқи оби (минбаъд - "сохтмон") дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон Фармоишгари сохтмон ва Пудратчии генералии сохтмон тибқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти пурра ё қисми маблағи андозҳои зерин (аз лаҳзаи фарорасидани мӯҳлати пардохт), ки бевосита ба сохтмон алоқаманд мебошанд, озод карда мешаванд :
- андоз аз арзиши иловашуда;
- андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард;
- андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқи (андоз, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад) ;
- андози ҳадди ақал аз даромадҳо ;
- андози замин;
- андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт;
- андоз аз молу мулки ғайриманқул ;
- андози иҷтимои нисбати шахсоне, ки бевосита дар сохтмони нерӯгоҳи барқи оби банд ҳастанд ва шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошанд;
- боҷи давлати барои ба қайдгирии лоиҳаҳои эмиссияҳои қоғазҳои қиматноки ғайридавлати, ки бинобар сохтмони нерӯгоҳи барқи оби амали шудаанд.
2. Воридоти молҳо барои сохтмони нерӯгоҳҳои барқи оби, ки барои Ҷумҳурии Тоҷикистон объекти махсусан муҳим ба ҳисоб мераванд, бояд аз андоз аз арзиши иловашуда ва боҷи гумруки бо тартиби муқаррарнамудаи банди 7 қисми 4 моддаи 211 ҳамин Кодекс ва банди 7 моддаи 345 Кодекси гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон озод карда шаванд.
3. Дар давраи сохтмони нерӯгоҳи барқи оби тибқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти пурра ё қисми маблағи андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз истифодабарандагони роҳҳои автомобилгард, ки бояд бевосита нисбати сохтмони (вобаста ба сохтмони) нерӯгоҳи барқи оби ҳисоб карда шаванд, инчунин аз пардохти андози иҷтимои нисбати шахсоне, ки бевосита дар сохтмони нерӯгоҳи барқи оби банд ҳастанд ва шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошанд, таҳвилгарон ва пудратчиёни сохтмони дар боло зикргардида озод карда мешаванд. Ҳамзамон ба сифати таҳвилгарон ва паймонкорони сохтмони нерӯгоҳи барқи оби шахсони ҳуқуқие, ки бевосита ба Фармоишгари сохтмони нерӯгоҳи барқи оби ё Пудратчии генералии сохтмони нерӯгоҳи барқи оби бо қарордодҳое (шартномаҳое, созишномаҳое), ки таҳвили молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасониҳои ба сохтмони (дар сохтмони) нерӯгоҳи барқи оби пешбини мекунанд, алоқаманд мебошанд, барраси мегарданд .
4. Муқаррар карда шавад, ки:
- Фармоишгари сохтмони нерӯгоҳи барқи оби ва Пудратчии генералии сохтмони нерӯгоҳи барқи оби бо пешниҳоди Вазорати энергетикаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, мутобиқи дастури Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқашуда, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд;
- давраи сохтмони нерӯгоҳи барқи оби бо дархости Вазорати энергетикаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар якҷояги бо Фармоишгари сохтмони нерӯгоҳи барқи оби ва Пудратчии генералии сохтмони нерӯгоҳи барқи оби таҳия шудааст ва мутобиқи дастури Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудааст, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад;
- муомилоти (амалиёти, қарордоди, шартномаи, созишномаи) ба сохтмони нерӯгоҳи барқи оби алоқаманд муомилоте (амалиёте, қарордоде, шартномае, созишномае) эътироф карда мешавад, ки аз ҷониби Фармоишгари сохтмони нерӯгоҳи барқи оби тасдиқ шудааст;
- озодкуни аз пардохти андозҳо аз рӯи муомилотҳои (амалиётҳои, қарордодҳои, шартномаҳои, созишномаҳои) ба сохтмони нерӯгоҳи барқи оби алоқаманд, ки дар давраи сохтмони нерӯгоҳи барқи оби баста шуда ва бояд то анҷоми давраи сохтмони нерӯгоҳи барқи оби анҷом ёбанд, пешниҳод карда мешавад .
БОБИ 50. ХУСУСИЯТИ АНДОЗБАНДИИ КОРХОНАҲОИ АЗНАВТАЪСИСЁФТА, КИ БА СИЛСИЛАИ ПУРРАИ КОРКАРДИ НАХИ ПАХТА БА МАҲСУЛОТИ НИҲОИ (АЗ КАЛОБАИ ПАХТА ТО МАҲСУЛОТИ ПАХТАГИИ ДӯЗАНДАГИ) БАНД МЕБОШАНД
Моддаи 344. Хусусияти андозбандии корхонаҳои азнавтаъсисёфта, ки ба силсилаи пурраи коркарди нахи пахта ба маҳсулоти ниҳои (аз калобаи пахта то маҳсулоти пахтагини дӯзандаги) банд мебошанд.
1. Воридоти молҳо бевосита барои зарурати худи корхонаҳои азнавтаъсисёфта, ки ба силсилаи пурраи коркарди нахи пахта ба маҳсулоти ниҳои (аз калобаи пахта то маҳсулоти пахтагини дӯзандаги) банд мебошанд (минбаъд - "корхонаҳои азнавтаъсисёфта"), аз боҷи гумруки ва андоз аз арзиши иловашуда озод мебошанд.
Дар ҳолати аз ҷониби корхонаҳои азнавтаъсисёфта таҳвил додани молҳои воридшуда ба бозори дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, чунин амалиётҳо бо боҷи гумруки, андоз аз арзиши иловашуда ва дигар андозҳо бо тартиби умумии муқаррарнамудаи Кодекси гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон андозбанди карда мешаванд.
2. Содироти молҳое, ки корхонаҳои азнавтаъсисёфта истеҳсол мекунанд, аз андоз аз арзиши иловашуда озод карда мешаванд.
3. Корхонаҳои азнавтаъсисёфта аз андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқи, (андоз, ки тибқи низоми соддакардашуда пардохта мешавад) андози ҳадди ақал аз даромадҳо, андоз аз молу мулки ғайриманқул ва андози замин озод мешаванд
4. Дар мавриди дар корхонаҳои азнавтаъсисёфта ба миён омадани ӯҳдадориҳои андоз аз рӯи дигар андозҳо чунин ӯҳдадориҳои андоз бояд мутобиқи Кодексҳои андоз ва гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро карда шаванд.
5. Имтиёзҳои андози дар қисмҳои 1, 2 ва 3 ҳамин модда пешбинигардида бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мӯҳлати то 12 сол аз 1 январи соли ба қайди давлати гирифтани корхонаҳои азнавтаъсисёфта дода мешавад.
6. Агар корхонаи азнавтаъсисёфта дар давоми мӯҳлате, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст, пас аз ба кор даровардани силсилаи пештараи коркарди нахи пахта ба маҳсулоти ниҳои ба таъсис додани силсилаи минбаъдаи коркард шурӯъ накарда бошад, имтиёзҳои андози ҳамин модда пешбининамуда амали худро қатъ менамоянд ва маблағи имтиёзҳои андози корхонаҳои азнавтаъсисёфта аз лаҳзаи ба қайди давлати гирифта шуданаш то лаҳзаи қатъ гардидани ин имтиёзҳо бояд аз рӯи меъёрҳое, ки дар давраи гирифтани имтиёзҳои андоз амал мекарданд ҳисоб карда шавад ва ба ҳисоби буҷет рӯёнида шавад. Ҳамзамон таъсис додани силсилаи минбаъдаи коркард бояд дар мӯҳлати бо ҳисобҳои техникию иқтисоди ва таҷрибаи байналмилали асоснокшуда амали карда шавад. Дар хусуси оғози кор тибқи ҳар силсила ва ба кор андохтани ҳар як силсилаи коркард корхонаи азнавтаъсисёфта барои баҳисобгирии махсус (алоҳида) бо мақсади гирифтани имтиёзҳои ҳамин модда муқаррарнамуда ба мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таври хатти ахборот медиҳад .
7. Барои гирифтани имтиёзҳои дар ҳамин модда пешбинигардида корхонаҳои азнавтаъсисёфта баъд аз бақайдгирии давлати тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузори бояд дар мақоми ваколатдори давлати ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартиби муқаррарнамудаи ин мақомоти давлати ба қайди махсус (алоҳида) гирифта шаванд. Барои корхонаҳои азнавтаъсисёфта мӯҳлати нигоҳдории ҳуҷҷатҳои баҳисобгирӣ ва ҳисоботи андоз, инчунин мӯҳлати мурури даъво ба мӯҳлати (давраи) пешниҳоди имтиёзоти андозӣ тибқи қисми 5 ҳамин модда дароз карда мешавад .
8. Агар ҳамин модда муқаррароти дигар пешбини накарда бошад, нисбати корхонаҳои азнавтаъсисёфта ҳамаи муқаррароти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амал мекунад .
БОБИ 51. АНДОЗ АЗ МАҲСУЛОТИ КОРКАРДИ МОЛҲО, КИ БА ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ҲАНГОМИ ИНТИХОБ КАРДАНИ НИЗОМИ ГУМРУКИИ КОРКАРД ДАР ҚАЛАМРАВИ ГУМРУКИ ВОРИД КАРДА МЕШАВАНД (АНДОЗ АЗ МАҲСУЛОТИ КОРКАРДИ МОЛҲО)
Моддаи 345. Андозсупорандагон
Супорандагони андоз аз маҳсулоти коркарди молҳо, ки ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми интихоб кардани низоми гумрукии коркард дар қаламрави гумруки ворид карда мешаванд, шахсоне мебошанд, ки аз Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳсулоти коркардро мебароранд .
Моддаи 346. Объекти андозбанди
Объекти андозбанди арзиши маҳсулоти коркард мебошад .
Моддаи 347. Манбаи андоз
1. Барои муайян кардани манбаи андоз арзиши бозории маҳсулоти коркарди баровардашаванда, ки дар асоси нархҳои дар санаи баровардани маҳсулоти коркард ҳисоб карда шудааст, қабул карда мешавад.
2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон номгӯи маҳсулоти коркардро, ки бояд бо андози мазкур андозбанди шаванд, инчунин номгӯи маҳсулоти коркардро, ки нархҳои онҳо барои ҳисоб кардани манбаи андоз дар биржаи дахлдори байналмилали (минтақави) муқаррар карда мешаванд, муайян менамояд .
Моддаи 348. Меъёрҳои андоз
Меъёрҳои андоз аз маҳсулоти коркард аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо фоиз аз арзиши маҳсулоти коркард ё бо маблағи устувор барои воҳид (бо ифодаи асли) муайян карда мешавад .
Моддаи 349. Тартиби ҳисобкуни ва мӯҳлати пардохти андоз
1. Маблағи андози аз маҳсулоти коркард пардохтшавандаро андозсупорандагон мустақилона дар асоси арзиши маҳсулоти коркард дар санаи баровардани маҳсулоти коркард аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва инчунин меъёри андоз ҳисоб менамоянд.
2. Шахсоне, ки коркарди маҳсулоти ба Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти низоми гумрукии коркард дар қаламрави гумруки воридшавандаро анҷом медиҳанд, ба сифати агенти андоз дар бобати сари вақт ва пурра ҳисобкуни ва пардохти андоз аз маҳсулоти коркард амал менамоянд.
3. Андоз то баровардани маҳсулоти коркард аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта мешавад.
4. Мақомоти гумрук дар асоси тасдиқномаи мақомоти дахлдори андоз барасмиятдарории гумрукии баровардани маҳсулоти коркардро аз ҳудуди қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом медиҳанд.
5. Ҳангоми дар рӯзи баровардани маҳсулоти коркард дар андозсупоранда мавҷуд набудани нархи биржави андоз дар асоси маълумоти мавҷуда оид ба нархи биржавии маҳсулоти коркард дар санаи наздиктарини рӯзи баровардан ҳисоб карда мешавад. Маблағи андоз аз ҷониби андозсупоранда ҳангоми ворид гаштани маълумот оид ба нархи биржавии маҳсулоти коркард дар санаи баровардан аниқ карда мешавад.
6. Давраи ҳисоботи оид ба пардохти андоз аз маҳсулоти коркард моҳи тақвими мебошад. Эъломия оид ба маблағи пардохтшудаи андоз аз маҳсулоти коркард ба мақомоти дахлдори андоз то санаи 15-уми моҳи баъди давраи ҳисоботи пешниҳод карда мешавад .
Моддаи 350. Назорати пардохти андоз
Назорати сари вақт ва пурра ба буҷет воридшавии маблағи андоз аз маҳсулоти коркардро мақомоти андоз анҷом медиҳад .
Боби 52. Андозбандӣ аз рӯи созишномаҳо (қарордодҳо) оид ба тақсими маҳсулот
Моддаи 351. Муқаррароти умумӣ
1. Ҳамин боб низоми махсуси андозро, ки ҳангоми иҷрои созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот истифода мегардад, муқаррар менамояд.
2. Ҳангоми иҷрои созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот, ки дар онҳо тартиби тақсими маҳсулоти пешбининамудаи қисми 2 моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" истифода мегардад, ҳиссаи давлат дар ҳаҷми умумии маҳсулоти истеҳсолшуда дар созишнома оид ба тақсими маҳсулот муайян карда мешавад.
3. Андозсупорандае, ки ҳангоми иҷрои созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот ҳуқуқи татбиқи низоми махсуси андозро истифода мекунад, ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгирӣ он қисми (иқтибос аз) созишнома оид ба тақсими маҳсулотро, ки бо пардохтҳо ба фоидаи Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд аст ё дигар ҳуҷҷатеро, ки иттилооти дар боло зикргардидаро дар бар мегирад, пешниҳод менамояд.
Иттилооти шабеҳ ба мақоми андоз аз ҷониби мақоми ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки созишнома оид ба тақсими маҳсулотро аз ҷониби давлат имзо намудааст, пешниҳод карда мешавад.
4. Дар ҳамин боб нархи маҳсулот бо мақсадҳои зерин истифода мегардад:
- муайян намудани ҳаҷми (миқдори) маҳсулоти ҷуброние, ки ба сармоягузор дода мешавад;
- муайян намудани арзиши маҳсулоти фоида ва тақсими он бо ифодаи арзишӣ;
- муайян намудани арзиши ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшуда.
5. Низоми махсуси андози дар ҳамин боб муқарраргардида ва дар созишнома оид ба тақсими маҳсулот инъикосшуда (ҳатман пурра инъикосшаванда) дар давоми тамоми мӯҳлати амали созишнома оид ба тақсими маҳсулот истифода мегардад.
6. Низоми махсуси андози дар ҳамин боб муқарраргардида нисбати андозсупорандагоне, ки дар моддаи 352 ҳамин Кодекс зикр шудаанд, истифода мегардад.
7. Низоми махсуси андози дар ҳамин боб муқарраргардида тақсими маҳсулоти фоидаро байни сармоягузор ва Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин аз ҷониби сармоягузор пардохт намудани андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмии муқаррарнамудаи ҳамин бобро пешбинӣ менамояд .
8. Ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот, ки шартҳои тақсими маҳсулоти истеҳсолшударо мутобиқи қисми 1 моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" пешбинӣ менамояд, сармоягузор андозҳо, хироҷҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмии зеринро пардохт менамояд :
- андозҳо аз истифодабарандагони қаъри замин ;
- андози иҷтимоӣ;
- андози замин;
- андоз аз истфодабарандагони роҳҳои автомобилгард;
- боҷи давлатӣ;
- хироҷҳои гумрукӣ;
- андозҳои маҳаллӣ (андоз аз молу мулки ғайриманқул, андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт) ;
- дигар пардохтҳои ҳатмие, ки бо иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот вобастаанд.
9. Ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот, ки шартҳои тақсими маҳсулоти истеҳсолшударо мутобиқи қисми 2 моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" пешбинӣ менамояд, сармоягузор андозҳо, хироҷҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмии зеринро мепардозад :
- андози иҷтимоӣ;
- андози замин;
- боҷи давлатӣ;
- хироҷҳои гумрукӣ;
- андозҳои маҳаллӣ (андоз аз молу мулки ғайриманқул, андоз аз соҳибони воситаҳои нақлиёт) ;
- дигар пардохтҳои ҳатмие, ки бо иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот вобастаанд.
10. Ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот мутобиқи қисмҳои 8 ва 9 ҳамин модда:
- сармоягузоре, ки ба коргарони кироя музди меҳнат ва дигар даромадҳои ба ои баробаркардашуда медиҳад, тибқи тартиби муқарраргардида пардохти андози даромад ва андози иҷтимоиро таъмин менамояд ;
- аз ҷониби сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) таҳвил намудани маҳсулоти истеҳсолшуда аз андоз аз арзиши иловашуда ва аксиз озод карда мешавад;
- сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) аз пардохти андоз аз фоида озод карда мешавад;
- аз пардохти андоз аз арзиши иловашуда молҳои ба қаламрави гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшаванда барои иҷрои корҳо тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот, ки дар барномаҳои корҳо ва сметаҳои хароҷоти тибқи тартиби муқаррарнамудаи созишнома оид ба тақсими маҳсулот мутобиқи қисми 1 моддаи 9 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" тасдиқ шудаанд, озод карда мешаванд. Дар сурати дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳвил шудани (ба истиснои содироти) ин молҳо андозҳои дар боло зикргардида ва дигар андозҳо мутобиқи ҳамин Кодекс ва дигар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта мешаванд. Номгӯи ҳуҷҷатҳое, ки дар сурати ба мақомоти гумрук пешниҳод намудани онҳо озод кардан аз пардохти андозҳои дар ин қисм зикргардида анҷом дода мешавад, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мегардад;
Хориҷ карда шуд ;
Хориҷ карда шуд .
11. Ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот объекти андозбандишаванда, манбаи андоз, давраи андоз, меъёри андоз ва тартиби ҳисоб кардани андоз нисбати андозҳое, ки дар қисмҳои 8, 9 ва 10 ҳамин модда зикр гардидаанд, мутобиқи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон бо назардошти хусусиятҳои пешбининамудаи муқаррароти ҳамин боб, ки дар санаи мавриди амал қарор додани созишнома оид ба тақсими маҳсулот амал мекунанд, муайян карда мешаванд.
12. Ҳангоми дар давоми мӯҳлати амали созишнома оид ба тақсими маҳсулот тағйир ёфтани номгӯи ягон андози дар ҳамин Кодекс зикргардида, вале дар айни ҳол тағйир наёфтани унсурҳои андозбандӣ, чунин андозҳо ҳангоми иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот тибқи номи нав ҳисоб ва пардохта мешаванд.
13. Ҳангоми дар давоми мӯҳлати амали созишнома оид ба тақсими маҳсулот тағйир ёфтани тартиби пардохти андозҳо, инчунин тағйир ёфтани шакл, тартиби пур кардан ва мӯҳлатҳои пешниҳоди эъломияҳои андоз бе тағйир ёфтани манбаи андоз, меъёри андоз ва тартиби ҳисоб кардани андозҳо, пардохти андозҳо, инчунин пешниҳод намудани эъломияҳои андоз мутобиқи қонунгузории ҷории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад .
Моддаи 352. Андозсупорандагон ҳангоми иҷрои созишномаҳо
1. Нисбати андозҳое, ки ҳангоми истифодаи низоми махсуси муқаррарнамудаи ҳамин боб пардохта мешаванд, шахсоне андозсупорандагон ё агентҳои андоз эътироф карда мешаванд, ки мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" ва ҳамин Кодекс сармоягузорон (ширкатҳои амалиётӣ (операторон) мебошанд.
Хориҷ карда шуд .
Моддаи 353. Ҷузъҳои (параметрҳои) асосии созишнома
1. Маҳсулоти истеҳсолшуда бояд байни давлат ва сармоягузор мутобиқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот, ки бо назардошти талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" ва ҳамин Кодекс баста шудааст, тақсим карда шавад.
2. Ба мақсадҳои ҳамин боб хароҷоти ҷуброншаванда бояд аз ҳисоби маҳсулоти ҷубронӣ ба андозаи хароҷоти воқеан анҷомдодашуда, вале на бештар аз маҳсулоти ҷубронии муқаррарнамудаи созишнома оид ба тақсими маҳсулот ба сармоягузор ҷуброн карда шавад. Дар айни ҳол маҳсулоти ҷубронӣ дар ҳар як давраи андоз (ҳисобот) наметавонад аз андозае, ки мутобиқи моддаи 33(1) ҳамин Кодекс муайян карда мешавад, зиёдтар бошад.
3. Созишнома оид ба тақсими маҳсулот, аз ҷумла ба мақсадҳои ҳамин боб бояд инҳоро пешбинӣ намояд:
а) дар сурати бастани он тибқи шартҳои қисми 1 моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" тартиб ва шартҳои:
- муайян намудани ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшудае, ки нуқтаи тақсимкуниро гузаштааст ва арзиши он;
- муаиян намудани қисми маҳсулоти истеҳсолшудае, ки маҳсулоти ҷуброниро ташкил медиҳад;
- тақсими (муайян намудани таносубҳои тақсими) маҳсулоти фоида байни давлат ва сармоягузор;
б) дар сурати бастани он мутобиқи шартҳои қисми 2 моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" тартиб ва шартҳои:
- муайян намудани ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшудае, ки нуқтаи тақсимкуниро гузаштааст ва арзиши он;
- тақсими (муайян намудани таносубҳои тақсими) маҳсулоти истеҳсолшуда байни давлат ва сармоягузор ё эквиваленти арзишии ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшуда. Таносубҳои чунин тақсимкунӣ дар созишнома вобаста ба баҳодиҳии геологӣ-иқтисодӣ ва арзишии конҳои маъданҳои фоиданок, лоиҳаи техникӣ, нишондиҳандаҳои асосноксозии техникӣ-иқтисодӣ муайян карда мешаванд;
в) дар ҳамаи ҳолатҳои бастани он мутобиқи моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" тартиб ва шартҳои:
- аз ҷониби сармоягузор ба давлат додани қисми маҳсулоти истеҳсолшудаи мутобиқи шартҳои созишнома оид ба тақсими маҳсулот ба давлат тааллуқдошта ё эквиваленти арзишии он ;
- қисми маҳсулоти мутобиқи шартҳои созишнома оид ба тақсими маҳсулот ба сармоягузор тааллуқдоштаро гирифтани сармоягузор.
4. Созишнома оид ба тақсими маҳсулот метавонад танҳо як усули тақсими маҳсулотро, ки ҳамин модда муқарар кардааст, пешбинӣ намояд. Созишнома оид ба тақсими маҳсулот наметавонад гузариш аз як усули тақсими маҳсулот ба усули дигарро, ки ҳамин модда муқаррар кардааст, пешбинӣ намояд, ҳамчунин наметавонад иваз кардани як усули тақсими маҳсулотро ба усули дигар пешбинӣ намояд.
5. Фаъолияти сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) нисбати иҷрои созишнома оид ба тақсими маҳсулот дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун фаъолияти шахси ҳуқуқии мустақил - корхонае, ки резиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, ба ҳисоб меравад .
Моддаи 354. Муайян намудани ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшуда ва арзиши он
1. Ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти дар давраи ҳисоботӣ (андозӣ) истеҳсолшуда дар нуқтаи тақсимкунии маҳсулот тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот муайян карда мешавад.
Нуқтаи тақсимкунии маҳсулотро созишнома оид ба тақсими маҳсулот муайян менамояд.
2. Арзиши маҳсулоти истеҳсолшуда дар нуқтаи тақсими маҳсулот барои ҳар як давраи ҳисоботӣ (андозӣ) ҳамчун ҳосили зарби ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти дар давоми давраи ҳисоботӣ (андозӣ) истеҳсолшуда, ки дар нуқтаи тақсимкунӣ андоза карда шуда, бо воҳидҳои дахлдори ченак (тонна, метри мукааб, баррел ва ҳоказо) ифода ёфтааст, ба нархи таҳвил ва содирот дар нуқтаи тақсимкунӣ дар давоми ин давраи ҳисоботӣ (андозӣ) мутобиқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот муайян карда мешавад .
Моддаи 355. Хароҷоти ҷуброншаванда
Хароҷоти ҷуброншаванда хароҷоти асоснок ва бо ҳуҷҷатҳо тасдиқгардидаи сармоягузор мебошад, ки онро воқеан ҳангоми иҷрои корҳо дар доираи созишномаи оид ба тақсими маҳсулот басташуда мутобиқи барномаҳои корҳо ва сметаҳои хароҷоти тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" тасдиқгардида анҷом додаст, ба истиснои хароҷоти дар моддаи 356 ҳамин Кодекс зикргардида .
Моддаи 356. Таркиби хароҷоти ҷуброннашаванда
Ба хароҷоти аз ҳисоби ҳиссаи маҳсулоти фоида анҷомдодашаванда (пӯшонидашаванда), ки ба сармоягузор тааллуқ дорад ва аз ҳисоби маҳсулоти ҷубронӣ ҷуброн намешавад, намудҳои зерини хароҷот (масрафҳо) дохил мешаванд:
1) пардохти саҳм барои иштирок дар озмуни барномаҳои сармоягузорӣ барои гирифтани ҳуқуқи истифодаи қаъри замин аз рӯи шартҳои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот";
2) барои гирифтани иттилооти геологӣ;
3) аз рӯи моддаҳои хароҷоте, ки барои онҳо созишнома оид ба тақсими маҳсулот маҳдудиятҳо муқаррар намудааст, дар қисмати зиёдтар аз ин маҳдудиятҳо;
4) аз рӯи пардохти пардохтҳои ҳатмӣ барои аз лимитҳои муқарраршуда зиёдтар ифлос кардани муҳити зист.
Хароҷоте, ки дар бандҳои 3) ва 4) ҳамин модда пешбинӣ шудаанд, дар доираи маҳдудиятҳо ва лимитҳои муқарраршуда ба таркиби хароҷоти ҷуброншаванда дохил карда мешаванд;
5) барои пардохти таҳвил ё содироти маҳсулоти ҷубронӣ ва ҳиссаи маҳсулоти фоидаи ба сармоягузор тааллуқдошта бо назардошти хароҷот барои аз нуқтаи тақсимот то нуқтаи таҳвил ё содирот бурдани ин маҳсулот, талафҳо ҳангоми боркашонӣ, хароҷот барои суғурта ҳангоми боркашонии маҳсулот то нуқтаи таъинот, хароҷоти комиссионӣ ва дигар хароҷот;
6) барои маблағгузории тафтиши (аудити) фаъолияти молиявию хоҷагӣ, ки бо талаби саҳомони (муассисони) сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) анҷом дода шудааст;
7) бинобар аз ҷониби сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) иҷро накардан ё дар сатҳи дахлдор иҷро накардани ӯҳдадориҳо, ки созишнома оид ба тақсими маҳсулот муқаррар кардааст, бо назардошти ӯҳдадориҳои мутобиқи қисми 2 моддаи 9 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи созишномаҳо оид ба тақсими маҳсулот" пешбинӣ карда шуда, инчунин хароҷот барои вайрон кардани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
8) барои пардохти арзиши экскурсияҳо ва саёҳатҳо, аз ҷумла бо роҳхатҳо;
9) додани мукофотпулӣ (фоизҳо) барои қарз (заём) ва истифодаи маблағҳои заём, инчунин пардохтҳои комиссионӣ ва дигар хароҷоте, ки бо ҷалб ва истифода намудани маблағҳои заём алоқаманд мебошанд, зиёда аз меъёри ЛИБОР бо ҷамъ намудани маржа, ки бо созишнома оид ба тақсими маҳсулот муқаррар карда мешавад. Ҳамзамон маржа наметавонад аз меъёри ЛИБОР зиёд бошад;
10) зарари (хароҷоти) расонидашуда (анҷомдодашуда) дар натиҷаи садамаҳое, ки бо айби сармоягузор бинобар риоя накардани технология ва (ё) техникаи бехатарӣ рӯй додаанд ;
11) хароҷот барои суғуртаи ихтиёрии кормандон;
12) хароҷот вобаста ба тафтишоти судӣ;
13) ҷарима ва пинаҳое (фоизҳое), ки аз тарафи мақомоти давлатӣ аз сармоягузор гирифта мешаванд ;
14) хароҷоти пардохти масрафҳо барои истифодаи шахсии кормандон, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ накардааст;
15) андозҳо, хироҷҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмии мутобиқи ҳамин боб пардохташуда;
16) тамоми хароҷоте, ки бевосита ба фаъолият аз рӯи созишнома оид ба тақсими маҳсулот тааллуқ надорад, бо назардошти арзиши молу мулки додашуда, корҳои иҷрошуда, хизматҳои аз ҷониби сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) (аз ҳисоби сармоягузор) ройгон (хайрия) расонидашуда .
Моддаи 357. Тартиби пӯшонидани хароҷоти ҷуброншаванда
1. Хароҷоти ҷуброншаванда аз ҳисоби маҳсулоти ҷубронӣ тибқи тартиби дар ҳамин модда муайянгардида бо назардошти хусусиятҳои дар созишнома оид ба тақсими маҳсулот муқарраргардида ба сармоягузор ҷуброн карда мешаванд.
2. Пӯшонидани хароҷоти ҷуброншавандаи сармоягузор аз ҳисоби маҳсулоти ҷубронӣ аз моҳи гирифтани маҳсулот сар карда анҷом дода мешавад.
Тақсими маҳсулоти фоида ё ҳаҷми (миқдори) умумии маҳсулоти истеҳсолшуда байни давлат ва сармоягузор мутобиқи шартҳои созишномаи оид ба тақсими маҳсулот басташуда низ аз моҳи гирифтани маҳсулот оғоз мегардад.
Ба мақсадҳои ҳамин боб хароҷоти ҷуброншаванда бояд аз ҳисоби ба сармоягузор додани маҳсулоти истеҳсолшуда ба миқдори на бештар аз маҳсулоти ҷубронӣ тибқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот пӯшонида шавад.
3. Бақияи хароҷоти ҷуброншавандае, ки дар охири давраи андоз пӯшонида нашудаанд, чунин муайян карда мешавад:
- хароҷоти ҷуброншавандае, ки дар аввали давраи андозӣ ба сармоягузор ҷуброн карда нашудаанд;
- ҷамъи хароҷоти ҷуброншавандае, ки сармоягузор дар давоми давраи андозӣ анҷом додааст;
- тарҳи хароҷоти ҷуброншавандае, ки дар давраи андозӣ (барои давраи андозӣ) ба сармоягузор ҷуброн карда шудаанд .
Моддаи 358. Баҳисобгирии маҳсулоти ҷубронӣ, фоида ва хароҷоти ҷуброншаванда
1. Сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) пешбурди ҳисоби маҳсулоти ҷубронӣ ва фоидаро бо воҳидҳои ченаки аслӣ (натуралӣ), инчунин бо асъори миллӣ ва асъори хориҷии озод табдилшаванда, ки дар созишнома оид ба тақсими маҳсулот муайян карда шудааст, тибқи қоидаҳои ҳисоби андоз, ки ҳамин Кодекс муқаррар намудааст, бо назардошти муқаррароти ҳамин модда анҷом медиҳад.
2. Сармоягузор ӯҳдадор аст пешбурди ҳисоби маҳсулоти ҷубронӣ ва хароҷоти ҷуброншавандаро тавре таъмин намояд, то ин ки ба инъикоси дукаратаи ҳамон як хароҷот дар маҳсулоти ҷубронӣ ва хароҷоти ҷуброншаванда роҳ дода нашавад .
Моддаи 359. Муайянкунии таносубҳои тақсими маҳсулоти фоида
Таносубҳои тақсими маҳсулоти фоида байни сармоягузор ва давлат дар созишнома оид ба тақсими маҳсулот муқаррар карда мешаванд .
Моддаи 360. Давраи андозӣ (ҳисоботӣ)
Давраи андозӣ (ҳисоботӣ) барои пардохтҳо ба фоидаи Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи созишнома оид ба тақсимн маҳсулот, аз ҷумла андозҳо мутобиқи ҳамин боб моҳи тақвимӣ ба ҳисоб меравад .
Моддаи 361. Мӯҳлати пардохт
Пардохтҳо ба фоидаи Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи ҳамин боб на дертар аз рӯзи 15-уми моҳи баъди давраи ҳисоботӣ (андозӣ) интиқол дода мешаванд .
Моддаи 362. Эъломияи андоз
Эъломия аз рӯи пардохтҳо ба фоидаи Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи созишнома оид ба тақсими маҳсулот аз ҷониби сармоягузор (ширкати амалиётӣ (оператор) ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгирӣ на дертар аз рӯзи 10-уми моҳи баъди давраи ҳисоботӣ (андозӣ) пешниҳод карда мешавад .
Боби 53. РОЯЛТИ БАРОИ ОБ
Моддаи 363. Андозсупорандагон
Андозсупорандагони роялти барои об (минбаъд дар ҳамин Бобандозсупорандагон) шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродие эътироф мешаванд, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистоы обро барои истеҳсоли нерӯи барқ истифода мебаранд ).
Моддаи 364. Объектҳои андозбандӣ
Объекти андозбандии роялти барои об истифодаи объектҳои обӣ бо мақсадҳои истеҳсоли нерӯи барқ дар нерӯгоҳҳои барқии обӣ эътироф мешавад .
Моддаи 365. Манбаи андоз
1. Манбаи андоз аз ҷониби андозсупоранда нисбат ба ҳар як объекти обӣ алоҳида муайян карда мешавад.
2. Ҳангоми истифодаи объектҳои обӣ бо мақсади истеҳсоли нерӯи барқ манбаи андоз ҳамчун миқдори дар давраи андозсупорӣ истеҳсолшудаи нерӯи барқ бе дарназардошти талафи он ҳангоми интиқоли (таҳвили) минбаъдаи он муайян карда мешавад .
Моддаи 366. Озодкунӣ
Истифодаи объектҳои обӣ барои мақсадҳои истеҳсоли нерӯи барқ ҳангоми аз 1000 киловатт бештар набудани иқтидори объектҳои нерӯистеҳсолкунанда аз андозбандӣ бо роялти барои об озод карда мешавад .
Моддаи 367. Давраи андоз
Нисбат ба истифодаи объектҳои обӣ бо мақсадҳои истеҳсоли нерӯи барқ давраи андоз моҳи тақвимӣ эътироф мешавад .
Моддаи 368. Меъёри андоз
Меъёри роялти барои об ҳангоми истифодаи объектҳои обӣ бо мақсадҳои истеҳсоли нерӯи барқ ба андозаи 0,06 нишондиҳанда барои ҳисобҳо барои ҳар 1000 киловатт/соат нерӯи барқи истеҳсолшуда ба ҳолати охири давраи андоз муқаррар карда мешавад .
Моддаи 369. Тартиби ҳисоб кардани роялти барои об
1. Андозсупоранда маблағи роялтиро барои об мустақилона ҳисоб менамояд.
2. Маблағи роялти барои об аз рӯи натиҷаи ҳар як давраи андоз ҳамчун ҳосили зарби манбаи андоз ба меъёри андоз ҳисоб карда мешавад .
Моддаи 370. Мӯҳлати пардохти роялти барои об
Маблағи умумии роялти барои об, ки тибқи моддаҳои 365 ва 368 ҳамин Кодекс ҳисоб карда шудааст, бояд ба буҷет на дертар аз 15-уми моҳи пас аз давраи гузаштаи андоз пардохта шавад .
Моддаи 371. Эъломияи андоз
Эъломияи андоз аз рӯи шакле, ки мақоми ваколатдори давлатӣ муайян менамояд, аз ҷониби андозсупоранда ба мақоми андози маҳалли баҳисобгирии бақайдгирии он дар мӯҳлате, ки барои пардохти андоз муқаррар шудааст, пешниҳод карда мешавад .
?
ҚАРОРИ МАҶЛИСИ МИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Оид ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи қабул намудани Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мавриди амал қарор додани он"
Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи қабул намудани Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мавриди амал қарор додани он" баррасӣ намуда, қарор мекунад:
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи қабул намудани Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мавриди амал қарор додани он" ҷонибдорӣ карда шавад.
Раиси
Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии
Ҷумҳурии Тоҷикистон М.Убайдуллоев
ш.Душанбе, 25 ноябри соли 2004 № 572
?
ҚАРОРИ МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Оид ба қабул намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи қабул намудани Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мавриди амал қарор додани он"
Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:
1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи қабул намудани Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мавриди амал қарор додани он" қабул карда шавад.
2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:
1) муқаррароти Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон аз синни 16 сола боло додани рақами мушаххаси андозсупоранда ва сабти он дар шиносномаҳои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, таъсис додан ва пешбурди Феҳристи ягонаи давлатии андозсупорандагонро дар қисмати шахсони воқеӣ давра ба давра аз 1 январи соли 2006 дар давоми се сол амалӣ гардонад, таъсис додан ва пешбурди Феҳристи ягонаи давлатии андозсупорандагонро дар қисмати шахсони ҳуқуқӣ бошад, то 1 январи соли 2006 таъмин намояд.
2) то 1 апрели соли 2005:
- оид ба мутобиқ гардонидани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон таклифҳо пешниҳод намояд;
- санадҳои меъёрии ҳуқуқиеро, ки аз Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон бармеоянд, қабул намояд ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии худро, ки то 1 январи соли 2005 қабул гардидаанд, ба Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқ созад;
- аз ҷониби мақомоти дахлдори идоракунии давлатӣ қабул гардидани санадҳои меъёрии ҳуқуқиеро, ки аз Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон бармеоянд, таъмин намояд.
Раиси
Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии
Ҷумҳурии Тоҷикистон С.Хайруллоев
НАЛОГОВЫЙ КОДЕКС РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
(в редакции Закона РТ от 26.12.2005г.№114, от 28.07.2006г.№193, от 22.12.2006г.№219, от 5.03.2007г. №239, от 30.07.2007г.№306, от 20.03.2008г.№376, от 18.06.2008г.№397, от 26.03.2009г.№493, от 19.05.2009г.№525, от 3.12.2009г.№571, от 21.07.2010г.№627, от 29.12.2010г.№665, от 29.12.2010г.№667, от 16.04.2012г.№813,от 03.07.2012г.№852)
ЧАСТЬ I. ОБЩАЯ ЧАСТЬ
РАЗДЕЛ I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
ГЛАВА 1. НАЛОГОВАЯ СИСТЕМА РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
Статья 1. Отношения, регулируемые настоящим Кодексом
1. Настоящим кодексом устанавливаются принципы построения и фукционирования налоговой системы Республики Таджикистан, регулируются властные отношения по установлению, изменению, отмене и сбору налогов, определяется правовое положение налоговых органов, налогоплательщиков, налоговых агентов и других участников регулируемых налоговым законодательством отношений, устанавливаются положения по определению объектов налогообложения, исполнению налоговых обязательств по принятию мер, обеспечивающих их исполнение, по ведению регистрационного учета налогоплательщиков, объектов налогообложения и налогового учета, привлечению к ответственности за налоговые правонарушения и обжалованию действий (бездействия) налоговых органов и их должностных лиц
2. Понятия и нормы, установленные настоящим Кодексом и другими актами налогового законодательства, применяются (если иное не установлено законодательством) только при регулировании отношений, связанных с налогообложением.
3. Взимание таможенной пошлины и иных таможенных платежей регулируется таможенным законодательством, настоящим Кодексом и иными нормативными правовыми актами, а государственной пошлины - Законом Республики Таджикистан "О государственной пошлине". Взимание иных обязательных платежей в бюджет, не определенных настоящим Кодексом, регулируется законодательством об иных обязательных платежах.
Статья 2. Налоговое законодательство Республики Таджикистан и его действие
1. Налоговое законодательство Республики Таджикистан основывается на Конституции Республики Таджикистан, состоит из настоящего Кодекса, принятых на его основании и в соответствии с ним нормативных правовых актов и международных договоров, признанных Республикой Таджикистан.
2. При налогообложении применяются официально опубликованные акты налогового законодательства, действующие на день возникновения (наличия) обстоятельств, связанных с исполнением налогового обязательства.
Акты налогового законодательства, официально опубликованные в течение первого и (или) второго месяцев квартала, вступают в силу 1-го числа квартала, непосредственно следующего за кварталом, в котором они были опубликованы.
Если акты налогового законодательства официально опубликованы в течение третьего месяца квартала, они вступают в силу 1-го числа второго месяца квартала, непосредственно следующего за кварталом их официального опубликования.
Положения второго и третьего абзацев настоящей части применяются в том случае, если иной срок вступления в силу не предусмотрен прямо в самом акте налогового законодательства.
3. Толкование норм и положений настоящего Кодекса, по представлению Правительства Республики Таджикистан, дает Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан в форме соответствующего постановления Маджлиси намояндагон, толкование другого акта налогового законодательства в форме соответствующего нормативного правового акта дает орган, принявший этот другой акт, если иное не предусмотрено в указанном другом акте. Такие толкования подлежат официальному опубликованию. Публикование актов налогового законодательства, в том числе толкований к ним признается официальным, если они опубликованы в официальных печатных изданиях Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Правительства Республики Таджикистан и уполномоченного государственного органа.
4. Положения нормативных правовых актов, принятых на основании настоящего Кодекса и в соответствии с ним не могут противоречить положениям настоящего Кодекса. В случае такого противоречия применяются положения настоящего Кодекса.
Нормативный правовой акт о налогах признается несоответствующим настоящему Кодексу, если такой акт в определенной степени противоречит общим принципам (основам) и (или) буквальному смыслу конкретных положений настоящего Кодекса.
5. Институты, понятия и термины гражданского, семейного и других отраслей законодательства Республики Таджикистан, используемые в настоящем Кодексе, применяются в том значении, в каком они используются в этих отраслях законодательства, если иное не предусмотрено настоящим Кодексом. В случае противоречия между положениями настоящего Кодекса и нормативными правовыми актами, относящимися к другой отрасли законодательства, для целей налогообложения применяются положения настоящего Кодекса.
6. Акты налогового законодательства могут иметь обратную силу в случаях, соответствующих статье 45 Конституции Республики Таджикистан.
Акты налогового законодательства, устанавливающие новые налоги, повышающие налоговые ставки, устанавливающие или отягчающие ответственность за нарушение налогового законодательства, устанавливающие новые обязанности налогоплательщиков, а также иных участников отношений, регулируемых налоговым законодательством, обратной силы не имеют.
Акты налогового законодательства, устраняющие или смягчающие ответственность за нарушение налогового законодательства либо устанавливающие дополнительные гарантии защиты прав налогоплательщиков, налоговых агентов, их представителей, имеют обратную силу, если иное прямо не предусмотрено в самом акте налогового законодательства.
Положения, предусмотренные настоящей частью, распространяются также на нормативные правовые акты, регулирующие порядок взимания налогов, подлежащих уплате в связи с перемещением товаров через таможенную границу Республики Таджикистан.
7. Запрещается включение в неналоговое законодательство вопросов, связанных с налогообложением, кроме:
1) положений об административных правонарушениях, включенных в административное законодательство;
2) положений о налоговых преступлениях, включенных в уголовное законодательство;
3) положений о приоритете налоговых обязательств, включенных в законодательство о банкротстве;
4) положений, включенных в таможенное законодательство;
5) положений, включенных в законодательство о государственной пошлине;
6) положений, включенных в законодательство о государственном социальном страховании, регулирующих целевое использование налогоплательщиками сумм социального налога;
7) положений, включенных в законодательство о государственном бюджете на соответствующий финансовый год;
8) положений о налогах, принятых в соответствии с законодательством о создании свободных экономических зон;
9) положений, включенных в законодательство об иных обязательных платежах, не установленных Налоговым кодексом Республики Таджикистан;
10) положений об уплате в государственный бюджет фактической прибыли Национального банка Таджикистана, включенных в законодательство о Национальном банке Таджикистана();
11) положений о налогах, включенных в международные правовые акты, признанные Республикой Таджикистан.
8. Если международным договором, признанным Республикой Таджикистан, содержащим положения, касающиеся налогообложения, установлены иные правила и нормы, чем предусмотренные настоящим Кодексом и принятыми на его основании и в соответствии с ним нормативными правовыми актами, то применяются правила и нормы международных договоров, признанных Республикой Таджикистан.
9. Привилегии, предусмотренные международным договором о предотвращении двойного налогообложения, не применяются в случае резидента государства-участника договора, если этот резидент используется другим лицом, не являющимся резидентом такого государства, в целях получения привилегий.
10. Для иностранных государств и правительств, международных организаций, дипломатических и консульских представительств иностранных государств и правительств и дипломатических и консульских работников, а также представительств международных организаций и их работников и членов семей вышеназванных лиц, освобождение от налогов и иные налоговые льготы, предоставляемые в соответствии с настоящим Кодексом или предусмотренные международными, договорами, признанными Республикой Таджикистан, обеспечиваются в соответствии с процедурами, установленными Правительством Республики Таджикистан. Освобождение от налогов и иные налоговые льготы должны предоставляться в пределах и на условиях, предписываемых настоящим Кодексом и международными договорами, признанными Республикой Таджикистан.
11. Уполномоченный государственный орган по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан, а в необходимых случаях с другими государственными органами Республики Таджикистан, разрабатывает, утверждает и официально опубликовывает Инструкции о порядке исчисления и уплаты нижеследующих налогов и платежей:
1) подоходного налога с физических лиц (налога с доходов физических лиц);
2) налога на прибыль юридических лиц;
3) налога на добавленную стоимость;
4) акцизов;
5) земельного налога;
6) налогов с недропользователей();
7) налога с пользователей автомобильных дорог;
8) налога, уплачиваемого по упрощенной системе;
9) единого налога для производителей сельскохозяйственной продукции;
10) налога с продаж (хлопка-волокна и алюминия первичного);
11) минимального налога на доходы() ;
12) таможенной пошлины и других таможенных платежей;
13) социального налога;
14) государственной пошлины;
15) налог на продукты переработки товаров(
16) роялти за воду()
17) иных обязательных платежей.
Никакие положения Инструкций, не соответствующие настоящему Кодексу и вышеуказанным международным договорам, признанным Республикой Таджикистан, не имеют юридической силы.
12. Общеобязательные нормативные правовые акты по налогам, принятые уполномоченным государственным органом в соответствии с настоящим Кодексом, направляются для проверки на соответствие законодательству и государственной регистрации в Министерство юстиции Республики Таджикистан и вводятся в действие после проверки, регистрации и официального опубликования в соответствии с частью 3 настоящей статьи(
Статья 3. Налоговая система Республики Таджикистан
Налоговая система Республики Таджикистан представляет собой совокупность предусмотренных настоящим Кодексом налогов, принципов, форм и методов их установления, изменения и отмены, уплаты и применения мер по обеспечению их уплаты, а также форм и методов налогового контроля и ответственности за нарушение налогового законодательства.
Статья 4. Правовая основа налогообложения
1. Все физические и юридические лица обязаны уплачивать все налоги, плательщиками которых они являются в соответствии с настоящим Кодексом.
2. Никому не может быть предписано уплачивать налоги, не установленные в настоящем Кодексе.
3. Налог, начисленный в соответствии с настоящим Кодексом, представляет собой обязательство перед государством и подлежит уплате в государственный бюджет.
Статья 5. Налог
Налогом является установленный настоящим Кодексом платеж в государственный бюджет (далее - "бюджет"), носящий обязательный и индивидуально безэквивалентный характер.
Статья 6. Налоги Республики Таджикистан
1. Налоги Республики Таджикистан состоят из общегосударственных налогов и местных налогов.
К общегосударственным налогам относятся:
1) подоходный налог с физических лиц (налог с доходов физических лиц);
2) налог на прибыль юридических лиц;
5) налог на добавленную стоимость;
4) акцизы;
5) социальный налог;
6) земельный налог;
7) налоги с недропользователей();
8) налог с пользователей автомобильных дорог;
9) налог, уплачиваемый по упрощенной системе;
10) единый налог для производителей сельскохозяйственной продукции;
11) таможенная пошлина и другие таможенные платежи;
12) государственная пошлина;
13) налог с продаж (хлопка-волокна и алюминия первичного);
14) минимальный налог на доходы ();
15) налог на продукты переработки товаров
16) роялти за воду ();
17) иные обязательные общереспубликанские платежи.
2. К местным налогам относятся:
1) налог на недвижимое имущество;
2) налог с владельцев транспортных средств;
3) налог с розничных продаж;
4) иные обязательные местные платежи.
3. Поступления от общегосударственных налогов распределяются между республиканским бюджетом и местными бюджетами в соответствии с бюджетным законодательством Республики Таджикистан. Платежи по местным налогам поступают в соответствующие местные бюджеты.
4. Налоги исчисляются в денежном выражении и уплачиваются в национальной валюте Республики Таджикистан, если иное не установлено законодательством Республики Таджикистан.
5. Сбор налогов, приведенных в специальной части настоящего Кодекса, за исключением налога с владельцев транспортных средств, обеспечивается налоговыми органами. Сбор налога с владельцев транспортных средств обеспечивается Государственной автомобильной инспекцией Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
6. Если иное не предусмотрено настоящим Кодексом, с учетом части 7 статьи 2 настоящего Кодекса, освобождение от любого налога или изменение налоговой ставки, предусмотренных настоящим Кодексом, может осуществляться путем внесения изменений и дополнений в настоящий Кодекс ().
Статья 7. Порядок установления, изменения и отмены налогов
1. Установление новых, помимо предусмотренных настоящим Кодексом, налогов, а также изменение или отмена существующих налогов осуществляются исключительно принятием Закона Республики Таджикистан о внесении изменений в настоящий Кодекс по представлению Правительства Республики Таджикистан.
При установлении налогов должны быть определены все элементы налогообложения, а именно: налогоплательщики; объект налогообложения; налоговая база; налоговая ставка; налоговый период; порядок исчисления налога; порядок и сроки уплаты налога; в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, - налоговые льготы и основания для их получения (использования) налогоплательщиком().
2. Предложения о внесении изменений и дополнений в Налоговый кодекс Республики Таджикистан с учетом показателей прогноза доходов государственного бюджета представляются уполномоченным государственным органом в отрасли финансов и (или) уполномоченным государственным органом сопровождаются экономическими и иными обоснованиями().
ГЛАВА 2. ОПРЕДЕЛЕНИЕ ТЕРМИНОВ, ИСПОЛЬЗОВАННЫХ В НАСТОЯЩЕМ КОДЕКСЕ
Статья 8. Налогоплательщики (общее определение)
Налогоплательщиками признаются физические и (или) юридические лица, на которых в соответствии с настоящим Кодексом возложена обязанность уплачивать налоги.
В порядке, предусмотренном настоящим Кодексом, обособленные подразделения юридических лиц исполняют обязанности этих лиц по уплате налогов (признаются налогоплательщиками) по месту нахождения (физического, фактического) этих обособленных подразделений.
Статья 9. Объект налогообложения и (или) объект, связанный с налогообложением
Объектом налогообложения и (или) объектом, связанным с налогообложением является объект, имеющий стоимостную, количественную или физическую характеристики, при наличии которого (объекта) налоговое законодательство определяет обязанности налогоплательщика (субъекта) по уплате налога.
Объект налогообложения и (или) объект, связанный с налогообложением, может состоять из имущества, дохода, прибыли, операции по поставке товаров (работ, услуг), стоимости поставленных товаров (выполненных работ, оказанных услуг), ввоза (вывоза) товаров на (с) территорию (и) Республики Таджикистан и (или) других объектов, установленных настоящим Кодексом.
Каждый налог имеет соответствующий самостоятельный объект.
Статья 10. Налоговая база
Налоговая база представляет собой стоимостную, физическую или иные характеристики объекта налогообложения и (или) объекта, связанного с налогообложением, на основании которых определяется сумма налога, подлежащая уплате в бюджет.
Статья 11. Налоговая ставка
Налоговая ставка представляет собой величину налоговых начислений на единицу измерения налоговой базы.
Налоговая ставка устанавливается в процентах или (и) в абсолютной сумме на единицу измерения налоговой базы.
Статья 12. Налоговый период
Под налоговым периодом понимается период времени (календарный год, квартал, месяц, декада или иной период времени), установленный применительно к отдельным налогам настоящим Кодексом, по истечении (окончании) которого определяется налоговая база и исчисляется сумма налога, подлежащего уплате в бюджет. Налоговый период может состоять из одного или нескольких отчетных периодов (кварталов, месяцев, декад и иных периодов времени), по истечении (итогам) которых уплачиваются авансовые (текущие) платежи.
Статья 13. Срок уплаты
Срок уплаты налога представляет собой календарную дату, определяемую в соответствии с настоящим Кодексом, до или на момент наступления которой начисленная сумма налога должна быть уплачена в бюджет, то есть налоговое обязательство должно быть исполнено.
Статья 14. Налоговые льготы
Льготами по налогам признаются предоставляемые отдельным категориям налогоплательщиков предусмотренные настоящим Кодексом или международными договорами, признанными Республикой Таджикистан, и содержащими положения, касающиеся налогообложения, преимущества по сравнению с другими налогоплательщиками, включая возможность не уплачивать налог либо уплачивать его в меньшем размере или в более поздний срок без каких-либо отрицательных последствий для налогоплательщика, имеющего льготу.
Статья 15. Предпринимательская и непредпринимательская деятельность
1. Если иное не предусмотрено настоящей статьей, предпринимательской деятельностью считается любая деятельность, целью которой является получение прибыли, дохода или компенсации, независимо от результатов такой деятельности, которая не является в соответствии с настоящей статьей непредпринимательской деятельностью.
2. Деятельность, связанная с приобретением, продажей, передачей или арендой имущества, считается предпринимательской деятельностью при соблюдении, по крайней мере, одного из следующих условий:
1) такая деятельность выполняется на систематической основе и является обычной деятельностью для лица, осуществляющего вышеуказанные операции;
2) предлагаются товары (работы, услуги), произведенные (выполненные, оказанные) продавцом;
3) такие операции осуществляются в рамках торговой, торговопосреднической (в том числе дилерской) или посреднической деятельности.
3. Непредпринимательская деятельность включает деятельность в виде передачи имущества (в том числе денежных средств) на возмездной основе одним лицом какому-либо другому лицу во временное владение, пользование или распоряжение без перехода права собственности на это имущество или его часть и без права его последующего отчуждения, если такая передача не относится к финансовым услугам и не налагает на лицо, получающее данное имущество дополнительные обязательства, кроме обязательств, связанных с целевым использованием передаваемого имущества или с выплатой вознаграждения за вышеуказанное владение, пользование или распоряжение этим имуществом, если настоящей статьей не предусмотрено иное.
4. Непредпринимательская деятельность включает:
1) размещение денежных средств в банках или иных финансово- кредитных учреждениях;
2) сдачу имущества в аренду, физическим лицом();
3) передачу имущества в доверительное управление;
4) приобретение (продажа или передача) пая в уставном капитале предприятия или его ценных бумаг; приобретение (продажа или передача) облигаций или любых других векселей; приобретение (продажа или передача) пая в долевом инвестиционном фонде или авторских прав и любых аналогичных прав, принадлежащих продавцу, что является эквивалентом непредпринимательской деятельности, если иное не предусмотрено в части 2 настоящей статьи;
5) выполнение физическим лицом работы по найму.
5. Следующие виды деятельности рассматриваются в качестве непредпринимательской деятельности:
1) деятельность органов, входящих в систему органов государственной власти всех ветвей и уровней и органов самоуправления, непосредственно связанная с выполнением возложенных на них государственных функций, за исключением оказания услуг, оплачиваемых на договорной основе, и другой предпринимательской деятельности;
2) благотворительная деятельность;
3) религиозная деятельность.
Статья 16. Работа по найму
1. Для целей настоящего Кодекса "работа по найму" означает:
1) выполнение физическим лицом обязательств в рамках отношений, регулируемых Гражданским кодексом Республики Таджикистан, законодательством о труде или о государственной службе;
2) выполнение физическим лицом обязательств, непосредственно связанных со службой в рядах вооруженных сил или в правоохранительных или приравненных к ним органах (учреждениях);
3) работу на руководящей должности на предприятии или в организации.
2. Физическое лицо, работавшее, работающее или которое будет работать по найму, в настоящем Кодексе именуется "работником". Лицо, которое оплачивает услуги, оказанные таким физическим лицом в качестве работника, именуется "работодателем", а такая плата именуется "заработной платой".
Статья 17. Благотворительная деятельность
1. Благотворительной является деятельность, осуществляемая юридическими лицами и заключающаяся в прямом оказании материальной или иной помощи (поддержки), в том числе в виде безвозмездных перечислений, физическим лицам, нуждающимся в такой помощи, или некоммерческим организациям, непосредственно оказывающим такую помощь, в том числе некоммерческим благотворительным организациям (статья 26), если настоящей статьей не предусмотрено иное().
2. Если иное не предусмотрено частью 3 настоящей статьи, благотворительная деятельность определяется в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О благотворительной деятельности".
3. Оказание помощи (поддержки) лицам не считается благотворительной деятельностью, если имеет место любое из следующих условий:
1) лицо, получающее такую помощь (поддержку), принимает обязательство имущественного или неимущественного характера (кроме обязательства использовать полученные средства или имущество по целевому назначению) перед лицом, оказывающим такую помощь;
2) лицо, принимающее такую помощь (поддержку), и лицо, оказывающее такую помощь (поддержку), считаются взаимосвязанными лицами (статья 29 настоящего Кодекса);
3) такая помощь (поддержка) оказывается любому физическому или юридическому лицу для участия в избирательной кампании любого уровня.
Статья 18. Религиозная деятельность
Религиозная деятельность представляет собой деятельность зарегистрированных в установленном порядке религиозных организаций и объединений по вероисповеданию и распространению религиозных убеждений, в том числе посредством:
1) организации и проведения религиозных обрядов, церемоний, молитвенных собраний;
2) предоставления верующим возможности иметь и (или) пользоваться молитвенными зданиями или ритуальными сооружениями для совместного или индивидуального удовлетворения религиозных потребностей;
3) приема и отправления паломников, религиозных делегаций, представителей различных конфессий, проведения национальных или международных религиозных встреч, конгрессов и семинаров и обеспечения участников вышеуказанных мероприятий жильем, транспортом, питанием и культурным обслуживанием;
4) содержания культовых зданий, сооружений, духовных учебных заведений и прилегающих к ним территорий, обучения учащихся или слушателей указанных учебных заведений, а также другой аналогичной уставной религиозной деятельности.
Статья 19. Предприятия
Для целей настоящего Кодекса предприятиями (коммерческими организациями) являются следующие организации, осуществляющие предпринимательскую деятельность или созданные для выполнения такой деятельности:
1) юридические лица, созданные ими обособленные подразделения в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, имеющие самостоятельный баланс или смету;
2) корпорации, компании, фирмы и иные аналогичные образования, созданные в соответствии с законодательством иностранного государства.
Статья 20. Резидентное и иностранное предприятие
1. Резидентным предприятием является предприятие, местом учреждения или управления которого является Республика Таджикистан (статьи 21 и 22 настоящего Кодекса).
2. Иностранным предприятием является предприятие, не считающееся резидентным в соответствии с настоящей статьей.
Статья 21. Место учреждения предприятия
Местом учреждения предприятия является место государственной регистрации или, при отсутствии таковой, юридический адрес предприятия, указанный в документах об учреждении предприятия (уставе, контракте, положении).
Статья 22. Место управления предприятием
Местом управления предприятием является действительное место управления им, то есть место, в котором его исполнительный руководящий орган осуществляет свои повседневные управленческие функции.
Статья 23. Постоянное учреждение нерезидента (иностранного предприятия или нерезидентного физического лица)
1. Под постоянным учреждением нерезидента (иностранного предприятия или нерезидентного физического лица) в Республике Таджикистан (далее - "постоянное учреждение"), если иное не установлено в настоящей статье, понимается постоянное место, через которое он полностью или частично осуществляет предпринимательскую деятельность, в том числе деятельность, выполняемую через уполномоченное лицо.
2. Постоянными учреждениями, в частности, считаются:
1) любое место осуществления деятельности, связанной с производством, переработкой, комплектацией, фасовкой, упаковкой, поставкой товаров, независимо от сроков осуществления такой деятельности;
2) любое место управления (в частности, филиал, отделение, представительство, бюро, контора, офис, кабинет, агентство, фабрика, мастерская, цех, лаборатория, магазин, склад) нерезидента независимо от сроков осуществления такой деятельности;
3) любое место осуществления деятельности, включая установки или площадки, бурильное оборудование или суда, используемые для разведки природных ресурсов, шахту, рудник, нефтяную и (или) газовую скважину, карьер, наземные или надводные вышки и (или) скважины, независимо от сроков осуществления такой деятельности;
4) любое место осуществления деятельности (в том числе осуществление контрольной, надзорной или наблюдательной деятельности), связанной с трубопроводом, газопроводом, разведкой и (или) разработкой природных ресурсов, установкой, монтажом, сборкой, наладкой, пуском и (или) обслуживанием оборудования, независимо от сроков осуществления такой деятельности;
5) любое другое место осуществления деятельности, связанной с эксплуатацией игорных автоматов (включая приставки), компьютерных сетей и каналов связи, аттракционов, транспортной или иной инфраструктурой, независимо от сроков эксплуатации;
6) постоянная база, которую нерезидентное физическое лицо использует для осуществления предпринимательской деятельности.
3. Строительная площадка, монтажный или сборочный объект, выполнение надзорной деятельности, связанной с такими объектами, проведение проектных работ образуют постоянное учреждение, независимо от сроков осуществления работ.
При этом под строительной площадкой (объектом), в частности, понимается место осуществления деятельности по возведению и (или) реконструкции объектов недвижимости, в том числе строительство зданий, сооружений и (или) проведение монтажных работ, строительство и (или) реконструкция мостов, дорог, каналов, укладка трубопроводов, монтаж электрического, технологического или иного оборудования и (или) осуществление прочих схожих работ.
Строительная площадка (объект) прекращает свое существование со второго дня, следующего за днем подписания акта приёмки объекта в эксплуатацию (объемов выполненных работ) и полной оплаты строительства.
4. Нерезидент также считается имеющим постоянное учреждение в Республике Таджикистан, если:
1) через уполномоченного агента производит сбор страховых премий и (или) осуществляет страхование или перестрахование рисков в Республике Таджикистан;
2) оказывает услуги на территории Республики Таджикистан непрерывно более девяносто календарных дней в любом последовательном двенадцатимесячном периоде, оканчивающемся в данном налоговом периоде, через служащих или персонал, нанятый для этих целей;
3) является участником простого товарищества (договора о совместной деятельности), образованного в соответствии с законодательством Республики Таджикистан и действующего на территории Республики Таджикистан;
4) проводит выставки в Республике Таджикистан на платной основе и (или) на которых производится поставка (продажа) товаров;
5) на основании договорных отношений наделяет резидента или нерезидента правом представлять его интересы в Республике Таджикистан, действовать и (или) заключать от его имени контракты (договора, соглашения).
5. Временные или сезонные перерывы при осуществлении деятельности, указанной в настоящей статье, не приводят к ликвидации постоянного учреждения.
6. Нерезидент, осуществляющий предпринимательскую деятельность в Республике Таджикистан через независимого посредника (брокера и (или) иного независимого агента, действующего на основании договора поручения, комиссии, консигнации или другого аналогичного договора), не уполномоченного подписывать контракты (договора) от имени этого нерезидента, не рассматривается как образующий постоянное учреждение.
Под независимым посредником понимается лицо, осуществляющее в рамках своей обычной (основной) деятельности посреднические обязанности с целью сотрудничества сторон и являющееся как юридически, так и экономически независимым от нерезидента.
7. Дочернее предприятие юридического лица-нерезидента, созданное в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, не рассматривается как постоянное учреждение своего основного предприятия-нерезидента, если между дочерним и основным предприятиями не возникают отношения, отвечающие положениям пункта 5) части 4 настоящей статьи.
8. Не считается постоянным учреждением иностранного предприятия в Республике Таджикистан место, используемое (независимо от того, кто его использует) в Республике Таджикистан для:
1) хранения товаров или изделий, принадлежащих иностранному предприятию;
2) закупки товаров или изделий, сбора информации для иностранного предприятия;
3) осуществления любой другой деятельности подготовительного или вспомогательного характера в интересах иностранного предприятия;
4) подготовки к заключению или простому подписанию контрактов от имени иностранного предприятия по вопросу о кредитах (ссудах), поставке товаров или изделий или выполнении работ (предоставлении услуг);
5) осуществления любых видов деятельности, указанных в пунктах 1) - 4) настоящей части.
9. Зарегистрированное представительство иностранного предприятия, не являющееся отдельным юридическим лицом, считается постоянным учреждением иностранного предприятия.
10. Зависимые личные услуги (работа по найму), оказываемые физическим лицом - нерезидентом, не приводят к образованию постоянного учреждения такого лица.
11. Деятельность нерезидента образует постоянное учреждение в соответствии с положениями настоящей статьи, независимо от его постановки на регистрационный учет в налоговом органе или отсутствия такой постановки.
Статья 24. Некоммерческие организации
1. Некоммерческими организациями считаются органы законодательной, исполнительной и судебной власти, общественные и (или) религиозные организации (объединения), фонды, учреждения, ассоциации (союзы), межгосударственные, межправительственные и иные организации, осуществляющие непредпринимательскую деятельность, то есть субъекты - юридические лица, не преследующие цели извлечения прибыли, дохода или компенсации и не распределяющие полученные прибыли (при их получении), доходы или компенсации между участниками (учредителями).
2. Место учреждения некоммерческой организации и место управления некоммерческой организацией определяются в порядке, установленном для предприятий статьями 21 и 22 настоящего Кодекса.
3. Некоммерческая организация признается резидентной или иностранной некоммерческой организацией в порядке, установленном для предприятий (статья 20 настоящего Кодекса).
4. В той части, в которой некоммерческая организация осуществляет предпринимательскую деятельность, ее активы и деятельность, непосредственно связанные с выполнением предпринимательской деятельности, также считаются предприятием и подлежат отдельному (раздельному с основной деятельностью) учету.
Статья 25. Бюджетная организация
Бюджетной организацией является некоммерческая организация, деятельности которой не менее чем на 70 процентов финансируется за счет средств бюджета на основе ее бюджетной сметы доходов и расходов.
Статья 26. Благотворительная организация
1. Благотворительной организацией является некоммерческая организация, которая:
1) создается в целях осуществления благотворительной деятельности;
2) зарегистрирована как таковая в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан и отвечающая требованиям, установленным Законом Республики Таджикистан "О благотворительной деятельности".
2. Некоммерческая организация не считается благотворительной организацией (независимо от ее правового и организационного статуса или наименования), если:
1) такая некоммерческая организация осуществляет прямое или косвенное участие в выборной кампании любого уровня любой политической партии, общественной организации (движения) или отдельного физического лица; или
2) поступления или активы некоммерческой организации приносят или могут приносить выгоду любому лицу, за исключением выгоды в результате осуществления ее благотворительной деятельности или разумной платы за имущество или услуги.
Статья 27. Религиозная организация
Религиозной организацией является некоммерческая организация, созданная в целях осуществления религиозной деятельности и зарегистрированная как таковая в установленном законодательством порядке.
Статья 28. Налоговый агент
1. Налоговым агентом является любое (физическое или юридическое) лицо, не являющееся работником налогового органа, на которое в соответствии с настоящим Кодексом или иным актом налогового законодательства возлагаются обязанности по исчислению налога, его удержанию у налогоплательщика (или у источника выплаты) и его перечислению в соответствующий бюджет.
2. Налоговый агент в отношении своих прав и обязанностей имеет тот же статус, что и налогоплательщик, если в настоящем Кодексе не указано иное.
3. Налоговый агент обязан:
1) правильно и своевременно исчислять соответствующие налоги, удерживать их у налогоплательщика (или источника выплаты) и перечислять их в соответствующие бюджеты;
2) вести учет доходов, выплаченных налогоплательщикам, и налогов, удержанных у них (или источника выплаты) и перечисленных в соответствующие бюджеты, в том числе вести отдельный учет по каждому налогоплательщику;
3) представлять налоговым органам документы, необходимые для контроля за правильностью исчисления, удержания и уплаты налогов; и
4) выполнять другие обязанности, возложенные на него налоговым законодательством.
4. За невыполнение или ненадлежащее выполнение обязанностей, возлагаемых на него налоговым законодательством, налоговый агент несет ответственность в порядке, установленном настоящим Кодексом или другими законодательными актами Республики Таджикистан.
Статья 29. Взаимосвязанные лица
1. Взаимосвязанными лицами являются лица, имеющие особые взаимоотношения, которые могут оказывать непосредственное влияние на условия или экономические результаты операций между ними.
2.Такие особые взаимоотношения включают, в частности, взаимоотношения, при которых:
1) лица являются учредителями (участниками) одного и того же предприятия, если доля каждого лица составляет не менее 20 процентов;
2) одно лицо непосредственно или косвенно участвует в другом лице, являющемся предприятием, если доля такого участия составляет не менее 20 процентов;
3) одно лицо подчиняется другому лицу по должностному положению или одно лицо находится под контролем (прямым или косвенным) другого лица;
4) лица являются дочерними предприятиями одного и того же юридического лица или находятся под прямым или косвенным контролем третьего лица;
5) лица напрямую или косвенно контролируют третье лицо, если права голоса каждого лица составляют не менее 20 процентов;
6) лица состоят в брачных отношениях или имеют родственные связи (часть 48 статьи 34 настоящего Кодекса).
Статья 30. Физические лица-резиденты
1. Физические лица, если они в течение любого предшествующего последовательно следующего 12-месячного периода, оканчивающегося в этом текущем календарном году, действительно находились на территории Республики Таджикистан более 182 дней, или в течение этого текущего календарного года находились на государственной службе Республики Таджикистан за пределами Республики Таджикистан, независимо от продолжительности такой службы в этом текущем календарном году, считаются резидентами применительно ко всему текущему календарному году().
2. Физическими лицами-резидентами, независимо от времени их нахождения на территории Республики Таджикистан и любых других критериев, предусмотренных настоящей статьей, признаются физические лица, являющиеся гражданами Республики Таджикистан, физические лица, подавшие заявление о приёме в гражданство Республики Таджикистан или о разрешении постоянного проживания в Республике Таджикистан без приёма в гражданство Республики Таджикистан:
1) командированные за рубеж органами государственной власти Республики Таджикистан, в том числе сотрудники дипломатических, консульских учреждений и приравненных к ним представительств, торговых представительств Республики Таджикистан, международных или межправительственных организаций, а также члены семей указанных физических лиц;
2) члены экипажей транспортных средств, принадлежащим юридическим лицам или гражданам Республики Таджикистан, осуществляющих международные перевозки;
3) военнослужащие и гражданский персонал военных баз, воинских частей, групп, контингентов или соединений, дислоцированных за пределами Республики Таджикистан;
4) работающие на объектах, находящихся за пределами Республики Таджикистан и являющихся собственностью Республики Таджикистан или резидентов или субъектов Республики Таджикистан (в том числе на основе концессионных договоров);
5) учащиеся, студенты, стажеры и практиканты, находящиеся за пределами Республики Таджикистан с целью обучения или прохождения практики в течение всего периода обучения или практики;
6) преподаватели и научные работники, находящиеся за пределами территории Республики Таджикистан с целью преподавания, консультирования или осуществления научных работ в течение всего периода преподавания или выполнения указанных работ.
3. Для целей части 1 настоящей статьи время, в течение которого иностранное физическое лицо находилось в Республике Таджикистан, не считается временем действительного нахождения на территории Республики Таджикистан, если такое лицо пребывало:
1) в качестве лица, имеющего дипломатический или консульский статус (или в качестве члена семьи такого лица);
2) в качестве сотрудника международной организации или в качестве лица, находящегося на государственной службе иностранного государства (или члена семьи такого лица);
3) исключительно для следования из одного иностранного государства в другое иностранное государство через территорию Республики Таджикистан.
4. Днем пребывания в Республике Таджикистан считается любой день, в течение которого физическое лицо действительно находилось на территории Республики Таджикистан, независимо от продолжительности пребывания.
5. Физическое лицо, которое не является резидентом Республики Таджикистан в соответствии с настоящей статьей, считается нерезидентом Республики Таджикистан.
6. Физическое лицо считается нерезидентом Республики Таджикистан за период с последнего дня пребывания в данном налоговом году на территории Республики Таджикистан до конца данного налогового года, если таковое лицо является нерезидентом Республики Таджикистан в непосредственно следующем налоговом году.
Статья 31. Индивидуальный предприниматель
1. Физическое лицо, резидент или нерезидент, считается индивидуальным предпринимателем, если оно занимается предпринимательской деятельностью (статья 15 настоящего Кодекса) без образования юридического лица от своего имени, на свой риск и под свою имущественную ответственность.
2. Осуществление физическим лицом предпринимательской деятельности в нарушение установленного порядка регистрации и получения лицензии или иного документа не может служить основанием непризнания для целей налогообложения такого физического лица индивидуальным предпринимателем.
Статья 32. Рыночные цены
1. Рыночной ценой является цена свободного рынка на товар (работу, услугу), складывающаяся в результате взаимодействия спроса и предложения, а также интересов сторон сделки, не являющихся взаимосвязанными лицами в соответствии со статьей 29 настоящего Кодекса, в сопоставимых экономических (коммерческих) условиях.
2. Если иное не предусмотрено настоящим Кодексом, для целей налогообложения в качестве цены товаров (работ, услуг) принимается фактическая цена, указанная (закрепленная действительными документами) сторонами сделки. Если налоговым органом не доказано обратное, предполагается, что эта цена соответствует уровню рыночных цен.
3. Налоговые органы при осуществлении контроля за полнотой исчисления налогов вправе проверять соответствие рыночным условиям применяемых цен лишь в следующих случаях по сделкам:
1) между взаимозависимыми лицами;
2) обмена товарами, работами или услугами (бартерным операциям);
3) при совершении внешнеторговых (внешнеэкономических) операций;
4) при отклонении более чем на 30 процентов в сторону повышения или в сторону понижения цен, применяемых налогоплательщиком по товарам (работам, услугам) в пределах непродолжительного периода времени (не более 30 календарных дней до или после момента поставки товаров, работ или услуг), от рыночной цены идентичных (однородных) товаров (работ, услуг).
В случаях, описанных в пунктах 3) и 4) настоящей части, считается, что сделка фактически совершена по рыночным ценам, если налогоплательщик не докажет, что сделка фактически осуществлена по ценам, указанным в действительных документах.
4. Только в случаях, предусмотренный частью 3 настоящей статьи, когда цены товаров (работ, услуг) отклоняются в сторону повышения или в сторону понижения более чем на 30 процентов от рыночной цены идентичных (однородных) товаров (работ, услуг), налоговый орган вправе вынести мотивированное решение о доначислении налогов, с учетом рыночных цен соответствующих товаров (работ, услуг), определенных и соответствии с настоящей статьей.
Рыночная цена определяется с учетом положений, предусмотренных частями 5-11 и 14 настоящей статьи. При этом также учитываются надбавки или скидки к цене, обычные при заключении сделок между невзаимосвязанными лицами. В частности, учитываются скидки, вызванные в результате следующих факторов:
1) сезонных и иных колебаний спроса на товары (работы, услуги);
2) потери товарами качества или иных потребительских свойств;
3) истечения (приближения даты истечения) сроков годности или реализации (поставки, отпуска) товаров;
4) маркетинговой политики сторон сделки, в том числе при продвижении на рынки новых товаров (работ, услуг), не имеющих аналогов, а также при продвижении товаров (работ, услуг) на новые рынки;
5) реализации (поставки) опытных моделей и образцов товаров в целях ознакомления с ними потребителей
5. Рыночная цена на товар (работу, услугу) определяется на основе информации об осуществленных операциях в отношении идентичного (однородного) товара (работы, услуги), заключенных на момент поставки товара (работы, услуги), в том числе на основе цен международных и иных бирж.
6. К идентичным товарам относятся товары, имеющие одинаковые характерные для них основные признаки.
При определении идентичности товаров учитываются, в частности, их физические характеристики, качество и репутация на рынке, страна происхождения и производитель. При определении идентичности товаров незначительные различия в их внешнем виде могут не учитываться.
7. К однородным товарам относятся товары, которые, не являясь идентичными, имеют сходные характеристики и состоят из схожих компонентов, что позволяет им выполнять одни и те же функции и (или) быть коммерчески взаимозаменяемыми.
При определении однородности товаров учитываются, в частности, их качество, наличие товарного знака, репутация на рынке, страна происхождения.
8. При определении рыночной цены на товар (работу, услугу) операции между взаимосвязанными лицами могут приниматься во внимание только в том случае, если их взаимозависимость не повлияла на результаты таких операций.
9. Рынок товара (работы, услуги) образуется из сферы обращения такого товара (работы, услуги), определяемой возможностями продавца (покупателя) реально и без значительных дополнительных затрат предлагать (приобретать) товар (работу, услугу) на ближайшей к продавцу (покупателю) территории в Республике Таджикистан или за ее пределами.
10. При определении рыночной цены товара, работы или услуги учитывается информация о ценах на момент поставки этого товара, работы или услуги в осуществленных операциях (сделках) с идентичными (однородными) товарами, работами или услугами в сопоставимых условиях. В частности, учитываются такие условия сделок, как количество (объем) поставляемых товаров, сроки исполнения обязательств, условия платежей, обычно применяемые в сделках данного вида, а также иные разумные условия, которые могут оказать влияние на цену.
При этом условия сделок на рынке идентичных (а при их отсутствии однородных) товаров (работ или услуг) признаются сопоставимыми, если различие между такими условиями либо существенно не влияет на цену таких товаров (работ или услуг), либо может быть учтено с помощью поправок.
11. Если никакие операции в отношении идентичного (однородного) товара (работы, услуги) не были проведены на соответствующем рынке товара (работы, услуги) или если на рынке не существует предложения такого товара (работы, услуги), рыночная цена определяется на основании цен, сложившихся при соответствующих операциях в отношении идентичного однородного) товара (работы, услуги) на ближайшую дату к моменту поставки вышеуказанного товара (работы, услуги), но не более чем за 30 календарных дней до или после момента поставки товара (работы, услуги). При этом рыночная цена ценной бумаги определяется на основании котировок фондовой биржи для идентичных ценных бумаг того же эмитента на ближайшую дату, предшествующую моменту продажи или передачи вышеупомянутой ценной бумаги, при условии объявления котировок в соответствии с вышеуказанной процедурой.
Рыночная цена товара (работы, услуги) может быть определена с использованием метода учета цены последующей поставки (реализации) или затратного метода.
При использовании метода учета цены последующей поставки (реализации) рыночная цена товаров (работ, услуг), поставляемых (реализуемых) продавцом, определяется как разность цены, по которой такие товары (работы, услуги) реализованы (поставлены) покупателем этих товаров (работ, услуг) при последующей их реализации (поставке) (при перепродаже), и обычных в подобных случаях затрат, понесенных этим покупателем при перепродаже (без учета цены, по которой были приобретены указанным покупателем у продавца товары (работы, услуги)) и продвижении на рынок приобретенных у продавца товаров (работ, услуг), с учетом обычной для данной сфере деятельности прибыли покупателя.
При невозможности использования метода цены последующей поставки (в частности, при отсутствии информации о цене товаров (работ, услуг), в последующем реализованных покупателем) используется затратный метод, при котором рыночная цена товаров (работ, услуг), реализуемых (поставляемых) продавцом, определяется как сумма произведенных затрат и обычной для данной сферы деятельности прибыли. При этом учитываются обычные в подобных случаях прямые и косвенные затраты на производство (приобретение) и (или) поставку (реализацию) товаров (работ, услуг), обычные в подобных случаях затраты на транспортировку, хранение, страхование и иные подобные затраты
12. При возникновении спора между налогоплательщиком и налоговым органом по вопросам применяемых рыночных цен вышестоящий налоговый орган, уполномоченный государственный орган или суд вправе учесть любые иные обстоятельства, имеющие значение для определения результатов сделки и налоговых обязательств, не ограничиваясь обстоятельствами, перечисленными в настоящей статье, а также возражения и факты, представленные налогоплательщиком
13. Операции по обмену товарами, работами и услугами (бартерные операции) являются операциями, в соответствии с которыми каждая из обменивающихся сторон поставляет свои товары (работы, услуги) и приобретает другие товары (работы, услуги). При этом рыночные цены на поставляемые (приобретаемые) в ходе таких операций товары (работы, услуги) определяются в соответствии с положениями настоящей статьи.
14. При определении и признании рыночной цены на товар (работу, услугу) используются официальные источники информации о рыночных ценах на товар (работу, услугу) и биржевых котировках, базы данных государственных и местных органов власти, информация, предоставляемая налоговым органам налогоплательщиками, а также другая соответствующая информация.
15. Инструкция по применению налоговыми органами положений настоящей статьи утверждается уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан и Министерством экономического развития и торговли Республики Таджикистан().
Статья 33. Финансовая аренда (лизинг)
1. Если арендодатель сдает амортизируемое материальное имущество в аренду по договору о финансовой аренде (лизинге), заключенному в соответствии со статьей 7 Закона Республики Таджикистан "О финансовой аренде (лизинге), то для целей настоящего Кодекса арендатор рассматривается как владелец имущества, а арендные платежи как платежи по кредитам (состоящие из выплат основного долга и процентов), предоставленным арендатору().
2. Аренда амортизируемого материального имущества представляет собой финансовую аренду (лизинг), если она отвечает одному из следующих условий:
1) аренда предусматривает передачу собственности по окончании срока аренды или арендатор имеет право приобрести имущество по окончании срока аренды по фиксированной цене или цене, определяемой в соответствии с договором аренды; или
2) срок аренды превышает 75 процентов срока службы арендуемого имущества; или
3) оценочная остаточная стоимость имущества по окончании срока аренды составит менее 20 процентов его рыночной цены на начало аренды; или
4) текущая дисконтированная стоимость минимального платежа за весь срок аренды равна 90 процентам рыночной цены имущества на начало аренды или превышает ее; или
5) арендуемое имущество изготовлено на заказ для арендатора и по окончании срока аренды не может быть использовано никем, кроме арендатора.
3. Пункт 4) части 2 настоящей статьи не применяется к аренде, начало которой приходится на последние 25 процентов срока службы имущества.
4. Для целей настоящей статьи учетная ставка, используемая для определения текущей дисконтированной стоимости арендных платежей, равна процентной ставке, указанной в части 3 статьи 93 настоящего Кодекса.
5. Для целей настоящей статьи срок аренды включает дополнительный срок, на который арендатор имеет право возобновить аренду в соответствии с договором аренды.
Статья 33(1). Определение терминов, использованных для целей Главы 52 настоящего Кодекса
1. Операционная компания (оператор) - юридическое лицо, созданное инвестором в Республике Таджикистан, которое непосредственно осуществляет для инвестора и от имени инвестора соответствующие операции в соответствии с соглашением о разделе продукции.
2. Произведенная продукция - количество продукции горнодобывающей промышленности и продукции разработки карьеров, содержащееся в фактически добытом (извлеченном) из недр (отходов, потерь) количестве полезных ископаемых, минерального сырья (породы, жидкости и иной смеси), по своему качеству соответствующее государственному стандарту Республики Таджикистан или международному стандарту, добытое инвестором в ходе выполнения работ по соглашению о разделе продукции и уменьшенное на количество технологических потерь этой продукции в пределах установленных нормативов.
3. Раздел продукции - раздел произведенной продукции в натуральном и (или) стоимостном выражении между государством и инвестором в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции" и настоящим Кодексом.
4. Прибыльная продукция - произведенная за отчетный (налоговый) период при выполнении соглашения о разделе продукции продукция за вычетом компенсационной продукции.
5. Компенсационная продукция - часть произведенной продукции при выполнении соглашения о разделе продукции, которая передается в собственность инвестора для возмещения понесенных им в целях выполнения соглашения о разделе продукции расходов (возмещаемые расходы), состав которых устанавливается соглашением о разделе продукции в соответствии с главой 52 настоящего Кодекса.
Компенсационная продукция устанавливается индивидуально по каждому соглашению о разделе продукции с учетом экономической ценности разрабатываемого месторождения. Компенсационная продукция, установленная соглашением о разделе продукции, не может превышать 70 процентов общего объема (количества) произведенной продукции.
6. Пункт раздела - место коммерческого учета произведенной продукции, в котором осуществляется измерение (подсчет) ее общего объема (количества) и определение качества, и в котором государство передает инвестору часть произведенной продукции, причитающуюся ему по условиям соглашения о разделе продукции().
Статья 34. Определение других терминов, используемых для целей настоящего Кодекса
1. Активы - имущество, иные вещественные материальные активы, денежные фонды или имущественные права, составляющие общую сумму основных и оборотных средств (фондов) предприятия (лица); любая ценность, принадлежащая лицу; учетная категория, включающая стоимость собственного имущества субъекта, а также средства и запасы, предназначенные для уплаты (погашения) задолженности (обязательств).
2. Недоимка - начисленные и не уплаченные в срок, в том числе в измененный срок, суммы налогов, процентов и штрафов в бюджет.
3. Выигрыши - любые виды доходов в натуральном и денежном выражении, получаемые налогоплательщиками на конкурсах, соревнованиях (олимпиадах), фестивалях, по лотереям, по розыгрышам, включая розыгрыши по вкладам и долговым ценным бумагам.
4. Импорт товаров - ввоз товаров на таможенную территорию Республики Таджикистан на основе таможенного режима выпуска для свободного обращения согласно таможенного законодательства Республики Таджикистан.
5. Основные средства - материальные активы, которые одновременно отвечают следующим условиям:
1) срок их службы более одного года;
2) они используются при производстве товаров (выполнении работ, оказании услуг) либо для управленческих нужд в качестве средства труда;
3) как правило, стоимость каждой единицы таких материальных активов выше пределов, установленных нормативными правовыми актами Республики Таджикистан по вопросам бухгалтерского учета для отнесения материальных активов к средствам в обороте;
4) они подлежат амортизации в соответствии со статьей 153 настоящего Кодекса()
6. Грант - имущество, предоставляемое на безвозмездной основе: государствами, правительствами государств; международными и государственными организациями, зарубежными неправительственными общественными организациями и фондами, чья деятельность носит благотворительный и международный характер и не противоречит Конституции Республики Таджикистан, иностранцами и лицами без гражданства, - Республике Таджикистан, Правительству Республики Таджикистан, юридическим лицам, а также физическим лицам Республики Таджикистан для достижения определенных целей (задач), не противоречащих Конституции Республики Таджикистан.
7. Нерезидент - лицо, не являющееся резидентом.
8. Доходы из источников в Республике Таджикистан - это следующие виды поступлений в денежной и (или) натуральной форме, полученные лицом (без осуществления вычетов):
1) доход от работы по найму в Республике Таджикистан;
2) доход от поставки производителем товаров, произведенных в Республике Таджикистан, а также от выполнения работ и оказания услуг в Республике Таджикистан;
3) доход от предпринимательской деятельности, который может быть отнесен к постоянному учреждению нерезидента, расположенному на территории Республики Таджикистан, включая:
- доход, который может быть отнесен к продаже в Республике Таджикистан товаров такого же или аналогичного вида, что и товары, реализуемые через такое постоянное учреждение;
- доход, получаемый от предпринимательской деятельности в Республике Таджикистан, которая имеет такой же или аналогичный характер, что и деятельность, осуществляемая через такое постоянное учреждение;
4) доход, связанный с осуществлением предпринимательской деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение: от списания безнадежных долгов налогоплательщика его кредиторами; от продажи основных средств, включенный в доход в соответствии с частью 7 статьи 153 настоящего Кодекса; от компенсации расходов в соответствии со статьей 193 настоящего Кодекса;
5) доход в форме дивидендов, полученный от резидентного юридического лица, а также доход, полученный в результате продажи или передачи доли участия в таком юридическом лице;
6) доход в форме процентов, полученный от резидентов;
7) доход в форме процентов, полученный от нерезидентного лица, имеющего постоянное учреждение или имущество, расположенное на территории Республики Таджикистан, если задолженность такого лица связана с этим постоянным учреждением или имуществом;
8) пенсия, если она уплачивается резидентом;
9) доход в форме роялти, получаемого за имущество, находящееся или используемое в Республике Таджикистан, или доход от продажи или передачи имущества, указанного в части 38 настоящей статьи, находящегося или используемого в Республике Таджикистан;
10) доход, получаемый от сдачи в аренду движимого имущества, используемого в Республике Таджикистан;
11) доход, получаемый от недвижимого имущества, находящегося в Республике Таджикистан, включая доход от продажи или передачи доли участия в таком имуществе;
12) доход от продажи или передачи акций или доли участия в предприятии, стоимость активов которого большей частью прямо или косвенно образуется из стоимости недвижимого имущества, расположенного в Республике Таджикистан;
13) иные доходы от продажи или передачи имущества резидентом, не связанные с осуществлением предпринимательской деятельности;
14) доход, полученный от оказания управленческих, финансовых или страховых услуг, включая услуги перестрахования, если он выплачивается резидентным предприятием или постоянным учреждением нерезидента, расположенным на территории Республики Таджикистан, или если он получен на основе договора с таким предприятием или постоянным учреждением;
15) доход, выплачиваемый в форме страховых премий по договору о страховании или перестраховании риска в Республике Таджикистан;
16) доход от телекоммуникационных или транспортных услуг при осуществлении международной связи или перевозок между Республикой Таджикистан и другими государствами;
17) доходы от деятельности в Республике Таджикистан по индивидуальным трудовым договорам (контрактам) или по иным договорам гражданско-правового характера;
18) гонорары руководителей и (или) иные выплаты, получаемые членами высшего органа управления (совета директоров, правления или иного подобного органа) юридического лица - резидента, независимо от места фактического выполнения возложенных на таких лиц управленческих обязанностей;
19) надбавки, выплачиваемые в связи с проживанием в Республике Таджикистан;
20) доходы, полученные физическими лицами-нерезидентами, работающими в Республике Таджикистан, в форме компенсации им (этим лицам) со стороны (за счет) работодателей или нанимателей расходов, понесенных этими физическими лицами - нерезидентами на материальные, социальные блага или иные материальные выгоды, в том числе расходы на питание, проживание, обучение детей в учебных заведениях, расходы, связанные с отдыхом, включая поездки членов их семей в отпуск;
21) пенсионные выплаты, осуществляемые накопительными пенсионными фондами - резидентами;
22) доходы, выплачиваемые в связи с деятельностью в Республике Таджикистан артистам театра и кино, работникам радио и телевидения, музыкантам, художникам и спортсменам, независимо от того, кому осуществляются выплаты таких доходов;
23) выигрыши, выплачиваемые резидентами;
24) доходы, получаемые от оказания независимых личных (профессиональных) услуг в Республике Таджикистан;
25) доходы в форме безвозмездного получения имущества, находящегося в Республике Таджикистан, включая доходы от такого имущества;
26) другие доходы, не охваченные предыдущими пунктами, возникающие на основании деятельности в Республике Таджикистан.
При определении источника дохода в соответствии с настоящей частью место выплаты дохода не принимается во внимание.
9. Доход в натуральной форме - доход в форме поставки товаров, выполнения работ, оказания услуг.
10. Дивиденды - любое распределение средств или имущества юридическим лицом между его участниками (акционерами), включая: доход, полученный акционером (участником) от юридического лица - эмитента при распределении ежегодной прибыли, остающейся после налогообложения, пропорционально количеству (долям) акций акционера (участника) в уставном (акционерном, складочном) капитале этого юридического лица; полученные акционером (участником) дивиденды (доходы), маскируемые под другие платежи; доход, получаемый акционером (участником) от распределения средств или имущества в порядке выкупа юридическим лицом - эмитентом своих акций и доход, получаемый акционером (участником) от распределения имущества при ликвидации юридического лица за минусом (в обеих случаях) стоимости имущества (акций), внесенной учредителем (участником) в качестве вклада в уставной фонд (акционерный капитал). Дивидендом не считается доход акционера (участника), полученный в форме распределения юридическим лицом - эмитентом своих акций между акционерами, которое (распределение) не изменяет процентное соотношение (доли) акций акционеров в акционерном (складочном) капитале юридического лица - эмитента.
11. Земли для жилищного строительства - это земли городов и поселков городского типа, выделяемые физическим лицам в соответствии с Земельным кодексом Республики Таджикистан, для жилищного строительства.
12. Электронная подпись налогоплательщика - специальное криптографическое средство обеспечения подлинности, целостности и авторства электронных документов.
13. Выполнение работ - любое выполнение работ за вознаграждение.
14. Участник - акционер, партнер или другой участник в активах и прибыли предприятия.
15. Работа - работой признается деятельность, результаты которой имеют материальное выражение, включая строительные, монтажные и ремонтные работы, научные исследования, опытно-конструкторские и проектные разработки.
16. Дочернее предприятие - предприятие признается дочерним, если другому (основному) предприятию принадлежит 50 или более процентов долей участия (процентов акций) с правом голоса этого предприятия.
17. Гуманитарная помощь - имущество, предоставляемое безвозмездно Республике Таджикистан в лице ее субъектов в виде продовольствия, товаров народного потребления, техники, снаряжения, оборудования, медицинских средств и медикаментов, иных предметов, направленных из зарубежных стран и международных организаций для улучшения условий жизни и быта населения, а также предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций военного, экологического, природного, техногенного и иного характера, распределяемое в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
18. Благотворительная помощь - имущество, предоставляемое на безвозмездной основе физическим лицам с целью оказания им социальной поддержки и некоммерческим организациям с целью поддержания их уставной деятельности.
19. Территория Республики Таджикистан - это таможенная территория Республики Таджикистан в соответствии с определением таможенного законодательства.
20. Безнадежный (сомнительный) долг - это сумма, причитающаяся налогоплательщику, которую налогоплательщик не в состоянии полностью получить из-за неплатежеспособности или ликвидации должника, или когда реальность ее получения от должника или третьего лица маловероятна. В любом случае безнадежным (сомнительным) долгом считается долг, в счет погашения которого не осуществлен ни один платеж в течение трех лет с момента, когда такой платеж должен был быть осуществлен.
21. Приусадебные земельные участки - это земли сельскохозяйственного назначения, выделенные физическим лицам в соответствии с нормами, установленными Земельным кодексом Республики Таджикистан, включая земельную площадь, занятую под строения и дворы. Приусадебные земельные участки не включают земельные участки, выделенные в установленном порядке для организации дехканских (фермерских) хозяйств, а также не включают земельные участки, предоставленные физическим лицам на условиях аренды.
22. Источник выплаты дохода - юридическое или физическое лицо, от которого (за счет которого) субъект (другое лицо) получает доход.
23. Уполномоченный государственный орган - центральный исполнительный орган Республики Таджикистан, обеспечивающий налоговый, контроль за исполнением налоговых обязательств перед государством, определяемый Правительством Республики Таджикистан.
24. Уполномоченные органы - государственные органы Республики Таджикистан, за исключением налоговых органов, уполномоченные Правительством Республики Таджикистан осуществлять исчисление и (или) сбор налогов и других обязательных платежей в бюджет().
25. Место жительства физического лица - место, где это физическое лицо постоянно или преимущественно проживает. Это место может отличаться от места "прописки" этого физического лица.
26. Место нахождения обособленного подразделения юридического лица - место осуществления этим юридическим лицом деятельности через свое обособленное подразделение; место фактического нахождения обособленного подразделения.
27. Сельскохозяйственная продукция - это первоначальный результат (продукт) выращивания сельскохозяйственных растений и животных (включая самих живых животных), не подвергнутый дальнейшей переработке.
28. Товар - любое материальное или нематериальное имущество, включая электроэнергию или тепловую энергию, газ и воду. Для целей налога на добавленную стоимость товары не включают денежные средства и землю().
29. Страховая премия (страховой взнос) - сумма, уплачиваемая страхователем страховому учреждению за принятое последним обязательство возместить ущерб, причиненный застрахованному или выплатить застрахованному страховую сумму (страховое возмещение) при наступлении определенных событий (страхового случая).
30. Налоговый режим - совокупность норм налогового законодательства, применяемых налогоплательщиком при исчислении и уплате всех поступающих в бюджет налогов, установленных настоящим Кодексом.
31. Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности - система кодов товарной классификации, принятая в соответствии с Международной конвенцией о гармонизированной системе описания и кодирования товаров (товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического сообщества (ТН ВЭД ЕврАзЭС)).
32. Уведомление - любое письменное сообщение, составленное с учетом требований главы 5 и других положений настоящего Кодекса, направленное налоговыми органами налогоплательщикам, налоговым агентам или другим лицам.
33. Семья - совместно проживающие и ведущие общее хозяйство супруги, дети и родители.
34. Идентификационный номер налогоплательщика (ИНН) - номер, присвоенный налоговыми органами юридическому или физическому лицу.
35. Резидент - физическое лицо-резидент, резидентное предприятие или резидентная некоммерческая организация.
36. Реимпорт товаров - импорт товаров лицом, экспортировавшим данные товары, без их дальнейшей поставки или преобразования после экспорта.
37. Реэкспорт товаров - экспорт товаров лицом, импортировавшим данные товары, без их дальнейшей поставки или преобразования после импорта.
38. Роялти - плата: за право пользования природными ресурсами или за пользование или право пользования авторскими правами, программным обеспечением, патентами, чертежами или макетами, торговыми марками или другими вытекающими из них правами; за пользование или право пользования промышленным, торговым или научно-исследовательским оборудованием; за пользование технологическими знаниями; за пользование или право пользования кинофильмами, видеофильмами, звукозаписями или другими носителями записей; за предоставление технической помощи в связи с вышеуказанным; или за отказ от использования любых из вышеназванных прав().
39. Экспорт товаров - вывоз товаров с территории Республики Таджикистан в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан.
40. Международная организация - это субъект международного права, созданный на основании договора между государствами или правительствами государств.
41. Обособленное подразделение юридического лица - любое территориально обособленное подразделение юридического лица, по местонахождению которого оборудованы стационарные рабочие места, выполняющее часть функций юридического лица. Рабочее место считается стационарным, если оно создано на срок более одного месяца.
42. Поставка товаров - передача прав собственности на товары, включая продажу, обмен или дарение, передачу безвозмездно или с частичной оплатой, выплата заработной платы в натуральной форме и другие платежи в натуральной форме, а также передача в собственность залогодержателю товаров, помещенных в залог.
43. Транзит через территорию Республики Таджикистан - перевозка товаров под контролем таможенных органов через территорию Республики Таджикистан между двумя пунктами на таможенной границе Республики Таджикистан.
44. Метод начислений - метод налогового учета, согласно которому независимо от времени оплаты доходы и расходы учитываются с момента выполнения работ, предоставления услуг, отгрузки (поставки) товаров с целью их реализации и оприходования имущества.
45. Чистая прибыль (чистый доход) - прибыль (доход), остающаяся (остающийся) после вычета из налогооблагаемой прибыли (налогооблагаемого дохода) налога на прибыль (подоходного налога).
46. Проценты - любая плата, связанная с долговым обязательством, в том числе с налоговым обязательством, включая платежи за предоставленные кредиты (ссуды, займы) и за вклады на депозитах (счетах).
47. Представительские расходы - это расходы по приему и обслуживанию любых лиц, включая производимые в целях установления или поддержания взаимного сотрудничества, а также участников, прибывших на заседание совета директоров, ревизионной комиссии, собрания акционеров. К представительским расходам относятся расходы по проведению официального приема указанных лиц, их буфетное (фуршетное) обслуживание во время переговоров.
48. Родственники
1) лица, признаваемые таковыми в соответствии с семейным законодательством Республики Таджикистан;
2) лица, которые вследствие долгого опекунства или попечительства установили отношения, подобные родственным отношениям.
Опекунские или попечительские отношения между совместно проживающими лицами приравниваются к родственным отношениям. Прекращение совместного проживания между вышеуказанными лицами не учитывается при сохранении отношений, подобных родственным отношениям.
49. Оказание услуг - любая деятельность за вознаграждение, результаты которой не имеют материального выражения, в том числе():
1) транспортные или экспедиторские услуги, включая транспортировку газа, нефти и нефтепродуктов и подачу электроэнергии или тепловой энергии;
2) аренда движимого или недвижимого имущества;
3) услуги торговли, связи, бытовые услуги, жилищно-коммунальные услуги ();
4) услуги в области физической культуры и спорта, образовательные и медицинские услуги;
5) рекламные услуги;
6) услуги по обновлению технологии, услуги по обработке данных и по ведению базы данных;
7) услуги по предпродажной подготовке товаров;
8) услуги по хранению товаров или другого имущества или по обеспечению защиты;
9) прочие услуги, но исключая для целей налога на добавленную стоимость передачу прав собственности на денежные средства и арендные отношения на землю, а также оказание услуг работодателю в качестве наемного работника.
50. Финансовые услуги
1) предоставление, продажа или передача кредитов, кредитных гарантий и любого другого залогового обеспечения денежно-кредитных операций, включая управление кредитами и кредитными гарантиями лицом, предоставившим кредит или гарантию;
2) предоставление, продажа или передача займов (включая микрозаймы), гарантий по займам (микрозаймам) и любого другого залогового обеспечения таких денежно-кредитных операций, включая управление займами (микрозаймами) и гарантиями по займам (микрозаймам) лицом, предоставившим займы (микрозаймы) или гарантии;
3) операции, связанные с управлением депозитами и счетами, платежами, денежными переводами, долговыми обязательствами, платежными средствами и инструментами клиентов;
4) операции, связанные с обращением валюты, денежных средств и банкнот, являющихся законными платежными средствами (кроме нумизматических предметов);
5) операции, связанные с обращением акций, облигаций, сертификатов, векселей, чеков и других ценных бумаг (кроме услуг по их хранению);
6) операции, относящиеся к сделкам с производными финансовыми инструментами, форвардным контрактам, опционам и аналогичным соглашениям;
7) услуги, связанные с управлением инвестиционными фондами;
8) операции страхования и перестрахования;
9) финансовая аренда (лизинг). Для целей настоящего Кодекса финансовая аренда (лизинг) рассматривается как единая операция, включающая в себя приобретение (поставку и (или) импорт) амортизируемого материального имущества (амортизируемых основных средств) и (или) передачу его (их) в аренду в соответствии со статьями 33 и 192 настоящего Кодекса, а также получение лизинговых платежей, в состав которых входят сумма основного долга (погашение задолженности арендатора по договору финансовой аренды (лизинга)) и дохода арендодателя, получаемого в виде процентов()
Конкретный перечень операций, определяемых термином "финансовые услуги", в соответствии с настоящей частью устанавливается Министерством финансов Республики Таджикистан по согласованию с Национальным банком Таджикистана и уполномоченным государственным органом.
51. Доля участия - долевое участие физических и юридических лиц своим имуществом в создании предприятий, за исключением акционерных обществ.
52. Электронный документ налогоплательщика - документ, составленный и переданный в установленном электронном формате, зашифрованный и заверенный электронной подписью, имеющий силу отчетности после его приема и подтверждения достоверности.
53. Страховая выплата (страховое возмещение, страховая сумма)сумма, выплачиваемая страховой организацией застрахованному лицу по имущественному страхованию и страхованию ответственности в покрытие ущерба вследствие страховых случаев.
54. Лизинговая компания - юридическое лицо, более 50 процентов доходов которого являются доходы от лизинговых операций.
55. Лицо - физическое или юридическое лицо в соответствии с Гражданским кодексом Республики Таджикистан. Если иное не предусмотрено настоящим Кодексом, корпорация, компания, фирма, фонд, учреждение или иное образование, созданные в соответствии с законодательством иностранного государства, а также их обособленные подразделения (филиалы, представительства, постоянные учреждения и т.п.), созданные в соответствии с законодательством иностранного государства или Республики Таджикистан, международные организации, их филиалы и представительства, созданные и (или) функционирующие на территории Республики Таджикистан, для целей настоящего Кодекса рассматриваются в качестве самостоятельных юридических лиц независимо от того, обладают ли они статусом юридического лица иностранного государства, где они созданы.
56. Показатель для расчетов - денежная сумма, устанавливаемая ежегодно Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий год в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О показателе для расчетов", применяемая для исчисления налогов, пошлин, иных обязательных платежей и штрафных санкций, а также для исчисления тех или иных стоимостных (нижних или верхних) величин в соответствии с законодательством Республики Таджикистан. Для целей настоящего Кодекса показатель для расчетов применяется из расчета на один календарный месяц.
57. Амортизируемое материальное имущество для целей финансовой аренды (лизинга) - все виды амортизируемых основных средств, за исключением недвижимого имущества, используемых для предпринимательской деятельности, передаваемых в финансовую аренду (лизинг) на срок не менее 12 полных последовательно (друг за другом) следующих месяцев().
58. Налоговая задолженность, признанная налогоплательщиком, -непогашенная сумма налогового обязательства:
1) указанная налогоплательщиком в своей налоговой отчетности;
2) уплата которой в соответствии с настоящим Кодексом была отсрочена и после истечения срока отсрочки должна была быть сразу и полностью выплачена;
3) начисленная по акту проверки налогового органа, полученном и не оспоренном налогоплательщиком;
4) определенная вступившим в силу решением суда().
59. Коммерческое обнаружение - это запасы отдельных видов полезных ископаемых, открытые в пределах лицензионной территории, подтвержденные в соответствии с установленным порядком Государственной комиссией Республики Таджикистан по запасам полезных ископаемых и являются экономически эффективными для добычи().
60. Безответственный налогоплателыцик - для целей налогового контроля налогоплателыцик, который своими действиями (бездействием) приводит к повышению возможности (риска) несвоевременной и (или) неполной уплаты установленных налогов, в том числе:
- в течение более 3 последовательных месяцев не ведет в установленном порядке учет своих доходов, расходов и хозяйственных операций, либо допустил утерю бухгалтерской документации и (или) документов, связанных с налогообложением;
- в течение более 3 последовательных месяцев не представил для налогового учета сведения о своих объектах налогообложения и (или) объектах, связанных с налогообложением, либо в случаях, установленных настоящим Кодексом, не обеспечил изменение ранее представленных для налогового учета данных;
- в течение более 6 последовательных месяцев с момента возникновения обязательства своевременно и в полном объеме не обеспечил представление налоговой отчетности и (или) уплаты суммы налога (налогов) и (или) уплаты признанной налоговой задолженности;
- доля начисленной суммы налогов в валовом доходе за прошедший календарный год является более чем на 25 процентов ниже, чем определенная средняя доля исчисленных налогов в валовом доходе по данной отрасли;
- представлена счет-фактура по налогу на добавленную стоимость в случае, когда в действительности налогооблагаемая операция не осуществлялась, или представлена фальшивая счет-фактура;
- открыты дополнительные банковские счета в случае когда исполняется решение о приостановлении расходных операций по имеющимся счетам;
- осуществляет иные действия (бездействие), перечень которых устанавливается уполномоченным государственным органом.
Налоговые органы вправе собирать дополнительные сведения в отношении таких безответственных налогоплателыциков, уточнять их налоговую базу на основе хронометражных обследований или дополнительных проверок, а также осуществлять другие меры налогового контроля.
Перечень безответственных налогоплателыциков разрабатывается уполномоченным государственным органом, размещается на его электронном сайте, имя (наименование) безответственного налогоплателыцика исключается из этого списка после исправления допущенных нарушений и (или) представления обоснованных сведений. Любые операции налогоплателыциков с лицом, признанным безответственным налогоплателыциком, для целей налогообложения при зачете уплаченной суммы налога на добавленную стоимость приобретенных товаров (работ, услуг), не принимаются во внимание.
Лица, не включенные в список безответственных налогоплательщиков, считаются ответственными налогоплательщиками().
РАЗДЕЛ II. ОБЩИЕ АДМИНИСТРАТИВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
ГЛАВА 3. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 35. Порядок применения административных положений
Административные положения, установленные в настоящем разделе и в разделе III, применяются ко всем видам налогов, если иное не предусмотрено в настоящем Кодексе.
Правила, предусмотренные настоящей главой, распространяются на налоговых агентов.
Статья 36. Налоговый контроль за полным и своевременным поступлением платежей в бюджет
1. Налоговые органы несут полную и исключительную ответственность за осуществление налогового контроля над физическими и юридическими лицами, проверку точности расчета и своевременности уплаты налогов и за все другие аспекты осуществления налогообложения и сбора налогов, за исключением случаев, в которых настоящим Кодексом такая ответственность возложена на другие органы.
2. Налоговый контроль осуществляется налоговыми органами посредством;
1) регистрационного учета налогоплательщиков и присвоения идентификационного номера налогоплательщика;
2) учета объектов налогообложения и объектов, связанных с налогообложением;
3) учета поступлений в бюджет;
4) учета плательщиков налога на добавленную стоимость;
5) налоговых проверок;
6) камерального контроля;
7) контроля правил применения контрольно-кассовых машин с фискальной памятью;
8) контроля правильности маркировки отдельных видов подакцизных товаров и установления акцизных постов;
9) контроля над уполномоченными органами по взиманию налогов, сборов и иных обязательных платежей в бюджет;
10) хронометражного обследования().
3. Таможенные органы осуществляют налоговый контроль в пределах своей компетенции по взиманию налогов и других обязательных платежей в бюджет, подлежащих уплате в связи с перемещением товаров через таможенную границу Республики Таджикистан, в соответствии с настоящим Кодексом и таможенным законодательством Республики Таджикистан.
Статья 37. Права налогоплательщиков, их обеспечение и защита
1. Налогоплательщик имеет право:
1) требовать от налоговых органов информацию, связанную со всеми вопросами налогообложения и других обязательных платежей в бюджет, в том числе о нормативных правовых актах, регулирующих вопросы налогообложения, о предстоящей проверке их деятельности (за исключением рейдовых проверок), и получить письменное разъяснение по вопросам, связанным с соблюдением налогового законодательства
2) представлять свои интересы по вопросам налоговых отношений лично либо через своего представителя;
3) присутствовать при проведении налогового контроля, требовать и получать копии документов о результатах налогового контроля
4) представлять налоговым органам пояснения по исчислению и уплате налогов и других обязательных платежей в бюджет в ходе проведения налогового контроля и по его результатам
5) получать выписку из лицевого счета о состоянии расчетов с бюджетом по исполнению налоговых обязательств;
6) обжаловать в установленном настоящим Кодексом и другими законодательными актами Республики Таджикистан порядке акты налоговых проверок и уведомления по актам налоговых проверок и действия (бездействие) должностных лиц налоговых органов;
7) требовать соблюдения налоговой тайны;
8) не представлять информацию и документы, не относящиеся к налогообложению;
9) использовать налоговые льготы при наличии оснований и в порядке, установленном налоговым законодательством;
10) получать продление срока уплаты налогов (отсрочку) в порядке и на условиях, установленных настоящим Кодексом;
11) на своевременный зачет или возврат сумм излишне уплаченных либо излишне взысканных налогов (излишне поступивших в бюджет налогов);
12) требовать от должностных лиц налоговых органов соблюдения налогового законодательства при совершении ими действий в отношении налогоплательщиков;
13) не выполнять акты (решения) и требования налоговых органов и их должностных лиц, не соответствующие налоговому законодательству, другим нормативным правовым актам по вопросам налогообложения и законодательству Республики Таджикистан;
14) требовать от проверяющих должностных лиц налоговых органов основания для проведения налоговой проверки, ознакамливаться с их служебными удостоверениями;
15) требовать в порядке, установленном законодательством, от налогового органа возмещение ущерба, причиненных в результате неправомерных решений и действий (бездействия) его должностных лиц;
16) привлекать специалистов, представителей ассоциаций и других общественных организаций в процесс проведения налоговых проверок, а также полномочия привлекаемых лиц должны подтверждаться в соответствии с частью 3 статьи 39 настоящего Кодекса
2. Налогоплательщик имеет иные права, предусмотренные налоговым законодательством Республики Таджикистан.
3. Налогоплательщикам гарантируется судебная защита их прав и законных интересов.
Порядок защиты прав и законных интересов налогоплательщиков определяется настоящим Кодексом и иным законодательством Республики Таджикистан.
4. Права налогоплательщиков обеспечиваются соответствующими обязательствами должностных лиц налоговых органов.
Неисполнение или ненадлежащее исполнение обязанностей по обеспечению прав налогоплательщиков влечет ответственность, предусмотренную законодательством Республики Таджикистан.
Статья 38. Обязанности налогоплательщика
1. Налогоплательщик обязан:
1) своевременно встать на регистрационный учет в качестве налогоплательщика и учет в качестве плательщика налога на добавленную стоимость;
2) в полном объеме исполнять налоговое обязательство в соответствии с настоящим Кодексом;
3) выполнять законные требования налоговых органов об устранении выявленных нарушений налогового законодательства, а также не препятствовать законной деятельности при исполнении ими служебных обязанностей;
4) на основании предписания допускать должностных лиц налоговых органов к обследованию имущества, являющегося объектом налогообложения и (или) объектом, связанным с налогообложением;
5) представлять в соответствующие налоговые органы налоговые декларации, иную налоговую отчетность и документы в порядке, предусмотренном настоящим Кодексом;
6) проводить денежные расчеты с потребителями, осуществляемые при торговых операциях или оказании услуг посредством наличных денег, платежных банковских карточек, чеков с обязательным применением контрольно-кассовых машин с фискальной памятью и выдачей контрольного чека на руки потребителю в соответствии с настоящим Кодексом;
7) вести в установленном порядке учет своих доходов (расходов), объектов налогообложения и (или) объектов, связанных с налогообложением в соответствии с налоговым законодательством;
8) в течение не менее 3 лет после истечения календарного года обеспечивать сохранность данных бухгалтерского учета, иного учета и других документов, необходимых для исчисления и уплаты налогов этого календарного года, а также документов, подтверждающих полученные доходы, произведенные расходы и уплаченные (удержанные) налоги;
9) ежегодно проводить инвентаризацию имущества и обязательств в соответствии с законодательством Республики Таджикистан и бухгалтерском учете
10) сообщать налоговому органу по месту регистрационного учета обо всех открытых им счетах в банках и других финансово - кредитных учреждениях (кроме вкладных сберегательных (депозитных) счетов физических лиц) в срок не позднее 5 рабочих дней со дня открытия счетов
11) до 15 июля текущего года для первого полугодия текущего года и до 15 января следующего года для второго полугодия текущего года, представлять налоговому органу по месту регистрационного учета в случаях по форме и в порядке, утвержденным уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан и Государственным комитетом статистики Республики Таджикистан, отчет о сумме налоговых льгот по общегосударственным и местным налогам, полученным им при определении своих налоговых обязательств, в соответствии с налоговым законодательством Республики Таджикистан, в том числе о налоговых льготах, предоставленных иным лицам при выполнении данным налогоплательщиком функций налогового агента
2. Налогоплательщик выполняет иные обязанности, предусмотренные настоящим Кодексом.
3. Юридические лица и индивидуальные предприниматели, помимо обязанностей, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, обязаны письменно сообщать в налоговый орган по месту регистрационного учета:
1) обо всех обособленных подразделениях, существующих на территории Республики Таджикистан - в срок не позднее 30 календарных дней со дня их создания, реорганизации или ликвидации;
2) об объявлении несостоятельности (банкротстве), о ликвидации или реорганизации - в срок не позднее 10 календарных дней со дня принятия такого решения;
3) об изменении своего места нахождения или места жительства - в срок не позднее 10 календарных дней с момента такого изменения.
4. За невыполнение или ненадлежащее выполнение возложенных на него обязанностей налогоплательщик несет ответственность в соответствии с настоящим Кодексом и иным законодательством Республики Таджикистан.
Статья 39. Право на представительство в отношениях, регулируемых законодательством о налогах
1. Налогоплательщик может участвовать в отношениях, регулируемых законодательством о налогах, через законного или уполномоченного представителя, если иное не предусмотрено настоящим Кодексом.
2. Личное участие налогоплательщика в отношениях, регулируемых законодательством о налогах, не лишает его права иметь представителя, равно как участие представителя не лишает налогоплательщика права на личное участие в указанных правоотношениях.
3. Полномочия представителя должны быть документально подтверждены в соответствии с настоящим Кодексом и иными законами Республики Таджикистан.
Статья 40. Законный представитель налогоплательщика
1. Законными представителями налогоплательщика - юридического лица признаются лица, уполномоченные представлять указанное юридическое лицо на основании закона или его учредительных документов.
2. Законными представителями налогоплательщика - физического лица признаются лица, выступающие в качестве его представителей в соответствии с гражданским законодательством Республики Таджикистан.
Статья 41. Действия (бездействие) законных представителей юридического лица
Действия (бездействие) законных представителей юридического лица, совершенные в связи с участием этого лица в отношениях, регулируемых законодательством о налогах, признаются действиями (бездействием) этого юридического лица.
Статья 42. Уполномоченный представитель налогоплательщика
1. Уполномоченным представителем налогоплательщика признается физическое или юридическое лицо, уполномоченное налогоплательщиком представлять его интересы в отношениях с налоговыми органами, иными участниками отношений, регулируемых законодательством о налогах.
2. Не могут быть уполномоченными представителями налогоплательщика должностные лица налоговых органов, судьи, следователи и прокуроры, а также другие сотрудники правоохранительных и судебных органов, таможенных органов и военнослужащие
3. Уполномоченный представитель налогоплательщика - юридического лица осуществляет свои полномочия на основании доверенности, выдаваемой в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Таджикистан.
Уполномоченный представитель налогоплательщика - физического лица осуществляет свои полномочия на основании нотариально удостоверенной доверенности или доверенности, приравненной к нотариально удостоверенной в соответствии с гражданским законодательством Республики Таджикистан.
Статья 43. Валюта, используемая в целях налогообложения
Любая операция в иностранной валюте в целях налогообложения пересчитывается в национальную валюту Республики Таджикистан по официальному учетному курсу Национального банка Таджикистана на день совершения операции.
Иностранная валюта, по которой отсутствует официальный учетный курс Национального банка Таджикистана, определяется и пересчитывается по учетному курсу другой валюты на основании курса соответствующих валют по отношению к доллару США.
Статья 44. Меры борьбы с уклонением от уплаты налогов и альтернативные методы налогообложения
1. Любая сумма, используемая в интересах какого-либо лица, считается для целей налогообложения выплаченной данному лицу.
Полученный(ая) доход (прибыль) подлежит налогообложению в соответствии с настоящим Кодексом независимо от оснований, по которым он (она) получен(а).
Если в установленном законом порядке будет определено, что какой-либо доход или его элемент (часть) получен незаконно и подлежит обращению в собственность государства, то в этом случае подлежит перечислению в государственный бюджет сумма, равная разности между величиной этого незаконного дохода или его элемента (части) и величиной налогов, ранее удержанных (уплаченных) в пользу государства с этого незаконного дохода или его элемента (части).
2. Для целей определения налоговых обязательств налоговые органы имеют право:
1) не принимать в расчет операции, которые не имеют существенного экономического значения (за исключением значения для налоговых обязательств); или
2) переквалифицировать операцию в соответствии с реальной ситуацией, если ее форма не соответствует ее содержанию.
3. Налоговые органы имеют право установить (начислить) сумму причитающегося налога, используя методы прямой или косвенной оценки (на основе активов, оборота, производственных затрат, методов сопоставления с аналогичными налогоплательщиками, хронометражного обследования и т.д.) в следующих случаях
1) когда, что налогоплательщик не точно отражает свои операции в учете или не отражает их по установленной форме и в установленном порядке();
2) когда учетные документы, необходимые для определения налоговых обязательств, утеряны или уничтожены;
3) непредставления налоговой отчетности;
4) отказа налогоплательщика допустить должностных лиц налогового органа к осмотру (обследованию) производственных, складских, торговых и иных помещений и территорий, используемых налогоплательщиком для извлечения дохода либо связанных с содержанием объектов налогообложения;
5) непредставления в течение 30 календарных дней после установленного срока налоговому органу необходимых для расчета (начисления) налогов документов.
4. В случае любой операции между взаимосвязанными лицами налоговые органы могут распределить доходы или вычеты между этими лицами для целей исчисления налогооблагаемого дохода, который был бы получен при проведении операции между независимыми лицами. Если налогоплательщик применяет в своих коммерческих или финансовых операциях со связанной стороной цены, отличающиеся от применяемых между независимыми лицами, то в целях налогообложения налоговые органы корректируют доход налогоплательщика на возникшую разницу в ценах.
5. В случае, если физическим лицом декларирован доход, не соответствующий фактически произведенным расходам на личное потребление, включая приобретение имущества, налоговые органы могут определить доход для целей налогообложения на основе оценки расходов, произведенных таким лицом, с учетом доходов за предыдущие периоды.
6. Применительно к любым налогам бартерные и (или) другие операции, предусмотренные в части 3 статьи 32 настоящего Кодекса, включая получение доходов и осуществление расходов в натуральной форме рассматриваются налоговыми органами как продажа товаров (результата работ, услуг) по рыночным ценам с обязательным выставлением счетов-фактур в отношении соответствующих операций в том же порядке, что и при продаже за денежные средства. Если стоимость бартерной и (тли) другой операции, предусмотренной в части 3 статьи 32 настоящего Кодекса, указанная в счете-фактуре, занижена, налоговый орган корректирует налогооблагаемые объекты с учетом рыночных цен в соответствии с положениями статьи 32 настоящего Кодекса, пересчитывает сумму налога и налагает санкции в соответствии с настоящим Кодексом.
7. Хронометражное обследование для определения (уточнения) объема доходов и расходов иалогоплательщика проводится в течение до 2 рабочих дней не чаще двух раз за один календарный год в соответствии с решением первого руководителя (уполномоченного заместителя первого руководителя) налогового органа в случае возникновения у налогового органа сомнений в отношении достоверности бухгалтерского учета и (или) налоговой отчетности этого налогоплательщика. Хронометражное обследование может также проводиться в ходе налоговой проверки или на основании заявления налогоплательщика. Порядок проведения хронометражного обследования определяется уполномоченным государственным органом().
8. Порядок применения мер борьбы с уклонением от уплаты налогов и альтернативных методов налогообложения по представлению уполномоченного государственного органа, согласованному с Министерством финансов Республики Таджикистан, утверждается Правительством Республики Таджикистан.
Статья 45. Регистрационный учет налогоплательщиков. Порядок постановки на регистрационный учет, переучета и снятия с регистрационного учета. Идентификационный номер налогоплательщика
1. В целях проведения налогового контроля налогоплательщики и налоговые агенты, а также все юридические лица, в том числе образованные ими обособленные подразделения (филиалы, представительства, постоянные учреждения и т.п.) и граждане Республики Таджикистан старше 16 лет (далее в данной статье - "налогоплательщик", "налогоплательщики"), подлежат постановке на регистрационный учёт в налоговых органах соответственно по месту нахождения юридического лица, месту нахождения его обособленных подразделений, месту жительства физического лица, а также по месту нахождения принадлежащих им недвижимого имущества и транспортных средств, подлежащих налогообложению, в порядке, определенном уполномоченным государственным органом в соответствии с настоящей статьей.
Юридическое лицо, в состав которого входят обособленные подразделения, расположенные на территории Республики Таджикистан, а также в собственности которого находятся подлежащие налогообложению недвижимое, имущество и транспортные средства, обязано встать на учет в качестве налогоплательщика в налоговом органе как по своему месту нахождения, так и по месту нахождения каждого своего обособленного подразделения и месту нахождения принадлежащих ему недвижимого имущества и транспортных средств.
Уполномоченный государственный орган, с учетом положений настоящей статьи, вправе определять особенности постановки на учет крупных налогоплательщиков.
2. Постановка на учет в налоговом органе в качестве налогоплательщиков физических и юридических лиц осуществляется независимо от наличия обстоятельств, с которыми настоящий Кодекс связывает возникновение обязанности по уплате того или иного налога.
3. Постановка на учет в налоговых органах физических лиц осуществляется налоговым органом по месту жительства физического лица на основе информации, предоставляемой органами, указанными в статье 47 настоящего Кодекса и (или) заявления физического лица, представленного в налоговые органы в срок, установленный законодательством Республики Таджикистан.
4. Заявление о постановке на регистрационный учет юридического лица подается в налоговый орган по месту нахождения этого юридического лица в течение 30 календарных дней после его государственной регистрации.
5. При осуществлении деятельности в Республике Таджикистан через обособленное подразделение заявление о постановке на регистрационный учет юридического лица по месту нахождения обособленного подразделения подается в течение 30 календарных дней после создания обособленного подразделения.
6. Заявление юридического лица о постановке на регистрационный учет по месту нахождения подлежащих налогообложению недвижимого имущества или транспортных средств подается в налоговый орган по месту нахождения этого имущества в течение 30 календарных дней после его государственной регистрации.
Постановка на учет в налоговых органах физического лица по месту нахождения принадлежащего ему недвижимого имущества, являющегося объектом налогообложения, осуществляется на основе информации, предоставляемой органами, указанными в статье 47 настоящего Кодекса.
Местом нахождения имущества в целях настоящей статьи признается:
1) для морских, речных и воздушных транспортных средств - место нахождения (жительства) собственника имущества;
2) для транспортных средств, не указанных в пункте 1) настоящей части, - место (порт) приписки или место государственной регистрации, а при отсутствии таковых - место нахождения (жительства) собственника имущества;
3) для недвижимого имущества - место фактического нахождения имущества.
7. В случаях, предусмотренных частью 3 и абзацем вторым части 6 настоящей статьи, налоговый орган обязан незамедлительно уведомить физическое лицо о постановке его на регистрационный учет.
8. В случае возникновения у налогоплательщика затруднений с определением места постановки на регистрационный учет соответствующее решение на основе представленных им данных принимается налоговым органом по месту, жительства физического лица или месту нахождения налогоплательщика - юридического лица.
9. Налоговые органы вправе на основе имеющихся у них данных и сведений, сообщаемых им органами, указанными в статье 47 настоящего Кодекса, а также любой ставшей известной им информации, необходимой и достаточной для целей регистрационного учета, самостоятельно (до подачи заявления налогоплательщиком) обеспечить постановку на учет налогоплательщиков в налоговых органах.
10. Форма заявления о постановке на регистрационный учет физического или (и) юридического лица устанавливается уполномоченным государственным органом. При подаче заявления юридическое лицо одновременно с заявлением о постановке на регистрационный учет представляет копии заверенных в установленном порядке: свидетельства о государственной регистрации, учредительных и иных документов, подтверждающих в соответствии с законодательством Республики Таджикистан создание юридического лица.
При подаче заявления физическое лицо одновременно с заявлением о постановке на регистрационный учет представляет паспорт гражданина Республики Таджикистан (далее - "паспорт"), удостоверяющий личность налогоплательщика. Истребование иных документов, не предусмотренных настоящей статьей, запрещается.
При постановке на регистрационный учет в состав сведений о налогоплательщиках - физических лицах включаются также их персональные данные:
1) фамилия, имя, отчество;
2) дата рождения;
3) пол;
4) адрес места жительства;
5) данные паспорта (номер, серия, дата выдачи, кем выдан);
6) гражданство.
11. Налоговый орган обязан осуществить постановку налогоплательщика на регистрационный учет в течение 3 рабочих дней со дня подачи им всех необходимых документов и в тот же срок выдать соответствующее свидетельство о постановке на регистрационный учет, форма которого устанавливается уполномоченным государственным органом, и в установленных настоящим Кодексом случаях присвоить идентификационный номер налогоплательщика и выдать Удостоверение о присвоении идентификационного номера налогоплательщика().
12. Об изменениях в уставных и других учредительных документах юридических лиц, в том числе связанных с образованием новых обособленных подразделений или их ликвидацией, изменением места нахождения, а также о разрешении заниматься лицензируемыми видами деятельности юридические лица обязаны уведомлять налоговый орган, в котором они состоят на учете, в течение 30 календарных дней с момента регистрации изменений в учредительных документах или выдачи разрешения заниматься лицензируемыми видами деятельности. Об изменении места жительства физические лица обязаны уведомлять налоговый орган, в котором они состоят на регистрационном учете, течение 30 календарных дней с момента такого изменения.
13. Если состоящий на регистрационном учете налогоплательщик сменил место своего нахождения или место жительства, то снятие с учета налогоплательщика производится налоговым органом, в котором налогоплательщик состоял на регистрационном учете до изменения места нахождения или жительства, в течение 10 календарных дней после подачи налогоплательщиком заявления об изменении места своего нахождения или места жительства.
14. В случае ликвидации или реорганизации юридического лица, принятия юридическим лицом решения о закрытии своего филиала или иного обособленного подразделения, прекращения деятельности через постоянное учреждение, утраты дееспособности физическим лицом или его смерти снятие с регистрационного учета производится налоговым органом, в котором налогоплательщик состоял на регистрационном учете, по заявлению налогоплательщика или иного уполномоченного законодательством лица в течение 10 календарных дней со дня подачи такого заявления.
15. Постановка на регистрационный учет, снятие с регистрационного учета осуществляются бесплатно.
16. При постановке на регистрационный учет по месту нахождения юридического лица, по месту нахождения его обособленных подразделений (филиалов, представительств, постоянных учреждений и т.д.) и месту жительства физического лица каждому из этих лиц, включая вышеуказанные обособленные подразделения, присваивается идентификационный номер налогоплательщика (далее - ИНН), который должен использоваться для целей взимания всех налогов, в том числе таможенных платежей, социального налога и государственной пошлины.
Присвоенный данному налогоплательщику ИНН не подлежит изменению ни при каких обстоятельствах (за исключением случаев, указанных в настоящей статье) и не может быть присвоен другому налогоплательщику (любому другому физическому или юридическому лицу), даже при ликвидации данного налогоплательщика - юридического лица (его обособленного подразделения) или смерти данного налогоплательщика - физического лица.
Присвоенный конкретному налогоплательщику идентификационный номер налогоплательщика может быть изменен только при принятии Правительством Республики Таджикистан специального решения о полном переучете всех налогоплательщиков или одной из двух их групп (физических или юридических лиц), а также при допущении ошибок налоговыми органами при присвоении ИНН (неправильное присвоение ИНН, присвоение одного и того же ИНН разным налогоплательщикам или присвоение более одного ИНН одному и тому же налогоплательщику).
Физическим лицам, юридическим лицам и их обособленным подразделениям соответствующим налоговым органом выдается Удостоверение о присвоении идентификационного номера налогоплательщика по форме, утвержденной Правительством Республики Таджикистан().
О присвоении физическому лицу - гражданину Республики Таджикистан идентификационного номера налогоплательщика в паспорте в разделе "Особые отметки" делается отметка путем проставления штампа и записи в нем ИНН. Правила подготовки штампов, проставления штампа и оформления записи ИНН и паспорте по представлению уполномоченного государственного органа, согласованному с Министерством внутренних дел Республики Таджикистан, утверждаются Правительством Республики Таджикистан
Порядок и условия присвоения, применения, а также изменения и исправления идентификационного номера налогоплательщика в соответствии с настоящим Кодексом определяются Правительством Республики Таджикистан.
Государственные органы и иных лица, уполномоченные совершать с физическими и юридическими лицами (в отношении, в пользу таких лиц) нижеследующие действия (операции, сделки), обязаны требовать от этих лиц подтверждения присвоения идентификационного номера налогоплательщика путем представления удостоверения о присвоении идентификационного номера налогоплательщика или паспорта гражданина Республики Таджикистан с соответствующей записью о присвоении идентификационного номера налогоплательщика:
1) нотариальные действия, за которые предусмотрено взимание государственной пошлины, в том числе с недвижимостью и транспортными средствами, действия, за которые предусмотрено взимание установленных законом иных обязательных платежей, действия, предусматривающие обязательное предоставление паспорта гражданина Республики Таджикистан;
2) выдачу лицензий, свидетельств и иных разрешительных документов, предусмотренных нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, в том числе сертификатов на право пользования земельными участками и участками недр;
3) прием на работу в органы государственной власти и управления, на предприятия, в организации и учреждения;
4) оформление внешнеэкономических операций, перечисление денежных средств за пределы и в пределах Республики Таджикистан, выдачу кредитов и других денежных средств из банков и других финансово-кредитных учреждений, за исключением приходных и расходных операций по вкладным сберегательным (депозитным) счетам физических лиц в соответствии со статьей 76 настоящего Кодекса, отпуск товаров в кредит (с оплатой в рассрочку).
Государственные органы и иные лица, уполномоченные совершать с физическими и юридическими лицами (в отношении, в пользу таких лиц) действия (операции, сделки), предусмотренные в абзаце седьмом настоящей части, обязаны указывать идентификационный номер налогоплательщика в оригиналах и копиях документов, подтверждающих совершение вышеуказанных действий (операций, сделки)().
17. Физические и юридические лица обязаны указывать свой идентификационный номер налогоплательщика в налоговых декларациях, счетах-фактурах, переписке с налоговыми, таможенными или финансовыми органами, в таможенных декларациях, при взаимоотношениях с другими уполномоченными органами, в деловых документах (контрактах, договорах) и в других документах, предусмотренных настоящим Кодексом. ИНН должен быть размещен на бланках и штампах юридических лиц и индивидуальных предпринимателей()
18. На основе данных регистрационного учета уполномоченный государственный орган ведет Единый государственный реестр налогоплательщиков в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
19. Инструкция о порядке постановки на регистрационный учет, переучета и снятия с регистрационного учета налогоплательщиков принимается уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством внутренних дел Республики Таджикистан, Министерством финансов Республики Таджикистан()
Статья 46. Особенности постановки на регистрационный учет физических и юридических лиц, являющихся нерезидентами
1. С учетом положений статьи 45 настоящего Кодекса, постановке на регистрационный учет в Республике Таджикистан в качестве налогоплательщиков с присвоением идентификационного номера налогоплательщика подлежат:
1) физические лица-нерезиденты, осуществляющие индивидуальную предпринимательскую деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, - в налоговом органе по месту пребывания (жительства);
2) юридические лица-нерезиденты, осуществляющие деятельность в Республике Таджикистан с образованием постоянного учреждения, - в налоговом органе по месту нахождения постоянного учреждения.
2. Физическое лицо-нерезидент, осуществляющее индивидуальную предпринимательскую деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, обязано встать на регистрационный учет в налоговом органе в течение 30 календарных дней со дня начала осуществления предпринимательской деятельности.
3. Юридическое лицо-нерезидент, осуществляющее деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, обязано пройти регистрацию в налоговом органе в течение 30 календарных дней со дня начала осуществления деятельности.
4. Физическое или юридическое лицо, в том числе нерезидент, деятельность которого в соответствии с пунктом 5) части 4 статьи 23 настоящего Кодекса рассматривается как постоянное учреждение юридического лица-нерезидента, обязано представить в налоговый орган заявление о постановке на регистрационный учет своего партнера - юридического лица-нерезидента в течение 10 календарных дней с даты заключения соответствующего соглашения (договора, контракта) со своим партнером или в течение 10 календарных дней с даты начала фактического осуществления такой деятельности с целью присвоения юридическому лицу-нерезиденту идентификационного номера налогоплательщика.
5. Датой начала осуществления деятельности нерезидента в Республике Таджикистан признается одна из следующих дат.
1) дата заключения контракта (договора, соглашения):
- на выполнение работ (оказание услуг) в Республике Таджикистан;
- на предоставление полномочий на совершение от его (нерезидента) имени действий в Республике Таджикистан;
- на приобретение товаров в Республике Таджикистан в целях дальнейшей поставки;
- на осуществление совместной деятельности (участие в простом товариществе) в Республике Таджикистан;
- на приобретение работ (услуг) в целях осуществления деятельности в Республике Таджикистан;
2) дата заключения индивидуального трудового договора или иного договора гражданско-правового характера с физическим лицом в Республике Таджикистан;
3) дата заключения договора (договора купли-продажи, договора об аренде имущества), указывающего на открытие офиса.
В случае наличия нескольких условий настоящей части датой начала осуществления деятельности в Республике Таджикистан признается дата заключения первого (наиболее раннего) из указанных контрактов (договоров, соглашений).
6. Нерезиденты, не указанные в части 1 настоящей статьи, прибывающие в Республику Таджикистан с целью получения доходов из источников в Республике Таджикистан, обязаны представить в соответствующий налоговый орган в течение 10 календарных дней со дня приезда в Республику Таджикистан заявление о начале деятельности.
7. Правительство Республики Таджикистан может определять иные особенности постановки на регистрационный учет физических и юридических лиц, являющихся нерезидентами.
Статья 47. Обязанности органов, осуществляющих государственную регистрацию юридических лиц, места жительства физических лиц, актов гражданского состояния, выдачу паспортов гражданам, учет и регистрацию имущества и сделок с ним
1. Органы, осуществляющие государственную регистрацию юридических лиц, филиалов и представительств иностранных юридических лиц, за исключением лиц, зарегистрированных в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О государственной регистрации юридических лиц и индивидуальных предпринимателей", обязаны сообщать в налоговый орган по месту своего нахождения о зарегистрированных (перерегистрированных) или ликвидированных (реорганизованных) в течение отчетного месяца юридических лицах до 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем().
2. Органы, выдающие лицензии, свидетельства или иные подобные документы физическим и юридическим лицам, обязаны сообщать соответствующим налоговым органам по месту своего нахождения о таких лицах, которым выданы либо у которых отозваны или прекратили действие указанные документы, до 15 числа месяца, следующего за месяцем выдачи указанных документов, их изъятия либо истечения срока их действия.
3. Органы, осуществляющие регистрацию физических лиц по месту жительства либо регистрацию актов гражданского состояния физических лиц, выдачу паспортов гражданам Республики Таджикистан, обязаны сообщать соответственно о фактах регистрации либо о фактах смерти физических лиц, выдачи паспортов гражданам Республики Таджикистан, в налоговые органы по месту своего нахождения за первые 15 дней отчетного месяца до конца отчетного месяца и за вторую половину отчетного месяца до 15 числа Месяца, следующего за отчетным месяцем.
4. Органы, осуществляющие учет и (или) регистрацию (перерегистрацию) недвижимого имущества и транспортных средств, являющихся объектом налогообложения, обязаны сообщать ежегодно по состоянию на 31 декабря отчетного года о расположенных на подведомственной им территории недвижимом имуществе или о транспортных средствах, зарегистрированных в этих органах, и их владельцах в налоговые органы по месту своего нахождения до 31 января года, следующего за отчетным.
5. Органы опеки и попечительства, воспитательные, лечебные учреждения, учреждения социальной зашиты населения и иные аналогичные учреждения, которые в соответствии с законодательством Республики Таджикистан осуществляют опеку, попечительство или управление имуществом подопечного, обязаны сообщать об установлении опеки над физическими лицами, признанными судом недееспособными, об опеке, попечительстве и управлении имуществом малолетних, иных несовершеннолетних физических лиц, физических лиц, ограниченных судом в дееспособности, дееспособных физических лиц, над которыми установлено попечительство в форме патронажа, физических лиц, признанных судом безвестно отсутствующими, а также о последующих изменениях, связанных с указанной опекой, попечительством или управлением имуществом, в налоговые органы по месту своего нахождения до 15 числа месяца, следующего за месяцем принятия соответствующего решения.
6. Органы (учреждения), уполномоченные совершать нотариальные действия, и нотариусы обязаны сообщать о нотариальном удостоверении права на недвижимое имущество, права на наследство и договоров дарения в налоговый орган по месту своего нахождения ежеквартально до 15 числа месяца, следующего за отчетным кварталом.
7. Органы, осуществляющие учет и (или) регистрацию пользователей природными ресурсами, в том числе государственную регистрацию прав пользования землей, а также лицензирование деятельности, связанной с пользованием этими ресурсами, обязаны сообщать о предоставлении прав на такое пользование в налоговый орган по месту своего нахождения до 15 числа месяца следующего за месяцем регистрации (выдачи соответствующей лицензии, разрешения недропользователя).
8. Уполномоченный орган по вопросам таможенной деятельности представляет сведения об экспортной и импортной деятельности юридических лиц и индивидуальных предпринимателей на основе соглашения, заключенного между уполномоченным органом по вопросам таможенной деятельности и уполномоченным государственным органом();
9. Налоговые органы, получившие от органов, указанных в частях 1-7 настоящей статьи, соответствующие сведения, обязаны в течение 30 календарных дней со дня их получения довести эти сведения до налоговых органов, в которых налогоплательщики - физические и юридические лица, имеющие отношение к вышеуказанным сведениям, состоят на регистрационном учете.
ГЛАВА 4. НАЛОГОВЫЕ ПРОВЕРКИ И ДРУГИЕ ФОРМЫ КОНТРОЛЯ
Статья 48. Понятие и виды налоговых проверок
1. Налоговая проверка - осуществляемая налоговыми органами проверка исполнения налогового законодательства Республики Таджикистан. Участниками налоговых проверок являются должностные лица налоговых органов, указанные в предписании, и налогоплательщик.
2. Налоговые проверки осуществляются исключительно налоговыми органами в соответствии с настоящим Кодексом.
При наличии достаточных оснований и в соответствии с письменным запросом органов государственного финансового контроля и борьбы с коррупцией уполномоченный государственный орган обязан проводить совместно с этими органами налоговые проверки, предусмотренные настоящим Кодексом().
3. Налоговые проверки подразделяются на следующие виды:
1) документальная проверка;
2) рейдовая проверка;
3) исключен
4. Документальные проверки подразделяются на следующие виды:
1) комплексная проверка - проверка исполнения налогового обязательства по всем видам налогов;
2) в тематическую проверку входит проверка:
- исполнения налогового обязательства по отдельным видам налогов и других обязательных платежей, а также взаимосвязанных с ними налогов. Налог считается взаимосвязанным с другим налогом, если изменение исчисленной суммы другого налога приводит к соответствующему изменению суммы этого налога();
- исполнения уполномоченными органами возложенных на них обязательств по исчислению и (или) сбору налогов и других обязательных платежей в бюджет;
- исполнения органами определенными в статье 47 настоящего Кодекса возложенных на них обязанностей;
- исполнения банками и другими финансово - кредитными учреждениями, проводящими отдельные банковские операции, обязанностей, установленных настоящим Кодексом;
- вопросов оборота отдельных видов подакцизных товаров и осуществления отдельных видов подакцизной деятельности();
3) встречная проверка - проверка, проводимая в отношении третьих лиц в случае, если при проведении налоговых проверок у налогового органа возникает, необходимость в получении дополнительной информации о правильном отражении в налоговом учете проведенных операций налогоплательщиком. При этом проверяющее должностное лицо имеет право проверять у третьих лиц правильность отражения в налоговом учете проведенных конкретных операций налогоплательщика, которые указаны в предписании о проведении встречной проверки
5. Рейдовая проверка проводится налоговыми органами в отношении отдельных налогоплательщиков по вопросам соблюдения ими отдельных требований налогового законодательства Республики Таджикистан, а именно:
1) постановки налогоплательщиков на регистрационный учет в налоговых органах;
2) правильности применения контрольно-кассовых машин с фискальной памятью;
3) соблюдение правил розлива (упаковки), маркировки акцизными марками, хранения, реализации подакцизной продукции и осуществления отдельных видов подакцизной деятельности().
Должностное лицо налогового органа, проводящее рейдовую проверку, не имеет права требовать от налогоплательщика информацию, не связанную с предметом проверки, который предусмотрен в предписании о проведении рейдовой проверки
6. Документальные налоговые проверки, в том числе внеочередные, на основании обращений правоохранительных органов осуществляются налоговыми органами исключительно по тем налогоплательщикам, в отношении которых получено письменное подтверждение о возбуждении уголовного дела по признакам преступлений, связанных с налогообложением, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
7. Проведение налоговой проверки не должно приостанавливать деятельность налогоплательщика за исключением случаев,когда индивидуальный предприниматель работает без привлечения наемного работника и его участие в процессе проверки обязательно
8. Налоговый орган вправе проверять обособленные подразделения юридического лица независимо от проведения налоговой проверки самого юридического лица.
Статья 49. Периодичность проведения налоговых проверок
1. Периодичность налоговых проверок каждого конкретного субъекта (налогоплательщика) определяется на основе анализа статистических данных, налоговой декларации и выполнения по её обязательствам, результатов предыдущей проверки, а также других норм, которые могут быть основанием для оценки степени исполнения закона хозяйствующим субъектом (налогоплательщиком). Периодичность налоговых проверок всех конкретных хозяйствующих субъектов (налогоплательщиков), за исключением безответственных налогоплательщиков определяется в плане проведения налоговых проверок, утверждаемом первым руководителем территориального налогового органа или уполномоченным лицом, его замещающим, и письменно одобряемом первым руководителем уполномоченного государственного органа или уполномоченным лицом, его замещающим. Порядок определения периодичности налоговых проверок и составления плана проведения налоговых проверок устанавливается уполномоченным государственным органом().
2. Комплексные и тематические проверки налогоплательщиков, за исключением безответственных налогоплательщиков и налогоплательщиков, стоимость поставки товаров, выполнения работ и услуг которых (за исключением налога на добавленную стоимость и налога с розничной продажи) в прошедшем налоговом году составила более 15 млн. сомони, проводятся не чаще одного раза в два года().
Комплексные и тематические проверки налогоплательщиков, стоимость поставки товаров, выполнения работ и услуг которых (за исключением налога на добавленную стоимость и налога с розничной продажи) в прошедшем налоговом году составила более 15 млн. сомони, проводятся не чаще одного раза в год.
При этом тематическая налоговая проверка одного конкретного налогоплательщика может проводиться только в отношении отдельных видов налогов и других обязательных платежей, а также взаимосвязанных с ними налогов, которые в соответствии с настоящим Кодексом должен платить этот налогоплательщик, или в отношении одной темы, определенной статьей 48 настоящего Кодекса(, ).
Если в отношении запланированного для проведения проверки периода была проведена комплексная проверка налогоплательщика, то в таком случае тематическая проверка этого периода не проводится.
Комплексная проверка в обязательном порядке проводится при прекращении деятельности индивидуального предпринимателя-плательщика налога на добавленную стоимость или реорганизации, или ликвидации юридического лица. Комплексная проверка в обязательном порядке проводится также при прекращении действия льгот для юридических лиц, предусмотренных главами 49, 50 и 52 настоящего Кодекса. Такая проверка проводится только в отношении периода, не подвергнутого ранее комплексной проверке в соответствии с настоящим Кодексом().
3. Первая комплексная и тематическая проверка деятельности вновь образованного хозяйствующего субъекта (налогоплательщика), являющегося плательщиком налога, уплачиваемого по упрощенной системе, а также индивидуального предпринимателя, осуществляющего предпринимательскую деятельность на основе свидетельства о регистрации в качестве индивидуального предпринимателя, валовой доход которого удовлетворяет требованиям статей 302 и 303 настоящего Кодекса, может быть осуществлена только по истечении 30 полных календарных месяцев со дня их государственной регистрации. Если хозяйствующий субъект (налогоплательщик) реорганизуется или ликвидируется до истечения указанного срока, его деятельность подлежит комплексной налоговой проверке на основании():
1) заявления налогоплательщика;
2) сообщения или принятого решения соответствующего органа о реорганизации или ликвидации хозяйствующего субъекта (налогоплательщика);
3) информации органа, осуществляющего регистрацию реорганизации или ликвидации юридического лица.
В период освобождения от налоговых проверок вновь образованный хозяйствующий субъект (налогоплательщик) не освобождается от исполнения налоговых обязательств, установленных настоящим Кодексом.
4. Рейдовые проверки на определённой территории проводятся:
1) по решению первого руководителя территориального налогового органа или уполномоченного лица, его замещающего - не чаще одного раза в год;
2) по решению первого руководителя уполномоченного государственного органа или уполномоченного лица, его замещающегопри появлении необходимости проведения рейдовых проверок чаще, чем один раз в год;
5. Все виды налоговых проверок по конкретным налогам осуществляются по оконченным налоговым периодам.
6. Ограничения, предусмотренные в частях 2,3 и 4 настоящей статьи, не распространяются на следующие случаи:
1) при проведении документальных налоговых проверок, осуществляемых в случае снятия с учета по налогу на добавленную стоимость на основании заявления налогоплательщика. При этом проверка должна быть начата не позднее 30 календарных дней после получения заявления налогоплательщика;
2) при проведении документальных проверок, осуществляемых в связи с истечением срока действия контракта на недропользование;
3) при проведении встречных проверок;
4) при проведении тематических проверок, проводимых на основании заявления налогоплательщика, на предмет достоверности сумм налога на добавленную стоимость, предъявленного к возврату;
5) при дополнительных проверках, проводимых на основании решения органа, рассматривающего жалобу налогоплательщика на уведомление по акту налоговой проверки;
Орган, рассматривающий жалобу налогоплательщика на уведомление о результатах налоговой проверки, направляет налогоплательщику, подавшему жалобу, обоснование о необходимости проведения дополнительной налоговой проверки. Если в течение 10 рабочих дней со дня направления налогоплательщику вышеуказанного, обоснования не будет получено его письменное согласие на проведение дополнительной налоговой проверки, связанной с жалобой налогоплательщика, такая проверка органом, в адрес которого была направлена жалоба, не проводится, и уведомление о результатах налоговой проверки остается без изменения. При этом налогоплательщик может обратиться с аналогичной жалобой на вышеуказанное уведомление о результатах налоговой проверки в вышестоящий налоговый орган, в уполномоченный государственный орган или в суд.
Связанная с рассмотрением жалобы налогоплательщика дополнительная налоговая проверка вышестоящим налоговым органом или уполномоченным государственным органом проводится с соблюдением процедуры направления обоснования о необходимости проведения дополнительной налоговой проверки и последующих действий в зависимости от согласия или несогласия налогоплательщика на проведение такой налоговой проверки.";
6) при внеочередных документальных проверках, проводимых согласно приказу первого руководителя (его уполномоченного заместителя) уполномоченного государственного органа в отношении конкретного налогоплательщика, а также по основаниям, предусмотренным в части 6 статьи 48 настоящего Кодекса().
Налоговые органы могут проводить встречные проверки только на основании отдельного предписания первого руководителя налогового органа (или лица, его замещающего), разрешившего проведение основной проверки.
7.Запрещается проведение налоговыми органами повторных документальных налоговых проверок за уже проверенный налоговый период, за исключением, когда такие налоговые проверки в пределах срока исковой давности, установленного статьей 86 настоящего Кодекса, проводятся:
1) на основании письменного заявления самого налогоплательщика;
2) по основаниям, предусмотренным частью 6 статьи 48;
3) по решению первого руководителя уполномоченного государственного органа или уполномоченного лица, его замещающего, принятого на основании обоснования руководителя территориального налогового органа;
4) по решению первого руководителя уполномоченного государственного органа или уполномоченного лица, его замещающего, в порядке надзора над деятельностью территориального налогового органа, проводившего документальную налоговую проверку. Такая проверка проводится только в отношении периода, охваченного последней проведенной документальной налоговой проверкой();
5) исключен ()
исключен ()
При дополнительном начислении налогов в ходе повторной документальной проверки за уже проверенный налоговый период налогоплательщик в отношении таких налоговых обязательств освобождается от ответственности в виде штрафов и процентов, установленных настоящим Кодексом, за период с момента появления таких налоговых обязательств до их доначисления в ходе повторной документальной налоговой проверки. При этом налогоплательщик не освобождается от обязательства своевременно (в установленный срок) перечислить дополнительно начисленные суммы налогов в соответствующий бюджет
Статья 50. Продолжительность и время проведения налоговых проверок
1. Срок проведения налоговых проверок, указываемый в выдаваемых предписаниях, не должен превышать 30 рабочих дней с момента вручения предписания, если иное не установлено настоящей статьей.
2. При проведении налоговой проверки налогоплательщиков, у которых стоимость поставки товаров, выполнения работ и услуг (за исключением налога на добавленную стоимость и налога с розничной продажи) в прошедшем налоговом году составила более 15 млн. сомони, срок проведения налоговой проверки может быть установлен до 60 рабочих дней.
Срок проведения налоговой проверки налогоплательщика, являющегося в соответствии с настоящим Кодексом плательщиком налога по упрощенной системе, а также индивидуального предпринимателя, валовой доход которого удовлетворяет требованиям статей 302 и 303 настоящего Кодекса, не должен превышать 10 рабочих дней с начала налоговой проверки. Налоговая проверка деятельности индивидуального предпринимателя, не являющегося в соответствии с настоящим Кодексом плательщиком налога на добавленную стоимость, не должна превышать 5 рабочих дней с начала налоговой проверки
3. Течение срока проведения налоговой проверки приостанавливается на периоды времени между моментами вручения налогоплательщику требований налогового органа о представлении документов и представления налогоплательщиком запрашиваемых при проведении налоговой проверки документов, а также на период получения сведений и документов от третьих лиц по запросу налогового органа. При этом в период приостановления срока проведения налоговой проверки налоговый орган не имеет права на данном объекте и по данному вопросу совершать какие- либо действия, связанные с данной проверкой
4. Каждая рейдовая проверка в отношении отдельного налогоплательщика не должна продолжаться более четырех рабочих часов и общая продолжительность каждой рейдовой проверки на основании одного предписания не может превышать один рабочий день
5. Налоговая проверка может проводиться только в установленные рабочее время и рабочие дни. Если рабочее время налогового органа и налогоплательщика не совпадают, по решению первого руководителя налогового органа или уполномоченного лица, замещающего его, налоговая проверка может проводиться в рабочее время налогоплательщика.
6. Налоговый орган не имеет права проводить в хозяйствующих субъектах, деятельность которых носит сезонный характер, налоговые проверки в следующих случаях, за исключением рейдовых и встречных проверок:
1) в хозяйствах, производящих сельскохозяйственную продукцию, во время посевной с 20 марта до 20 мая календарного года;
2) в хозяйствах, производящих сельскохозяйственную продукцию, во время сбора урожая с 20 июля до 20 ноября календарного года;
3) на предприятиях по переработке Сельскохозяйственной продукции (скоропортящейся плодоогородной продукции) с 20 июня до 20 октября календарного года
Статья 50(1). Уведомление о предстоящей налоговой проверке
1. В целях проведения налоговой проверки, за исключением рейдовой проверки и встречной проверки, проверяющий налоговый орган письменно уведомляет налогоплательщика о предстоящей налоговой проверке не позднее 5 рабочих дней до начала налоговой проверки. В уведомлении о проведении налоговой проверки обязательно указываются():
1) дата и номер регистрации уведомления;
2) фамилия, имя, отчество либо полное наименование налогоплательщика;
3) идентификационный номер налогоплательщика;
4) основание для проведения налоговой проверки;
5) вид налоговой проверки;
6) дата, время начала и срок, на протяжении которого предполагается проведение налоговой проверки.
2. О предстоящей встречной налоговой проверке налогоплательщик письменно уведомляется не позднее 24 часов до начала встречной налоговой проверки.
В уведомлении о проведении встречной налоговой проверки должны быть указаны сведения, предусмотренные частью 1 настоящей статьи, а также конкретные операции, достоверность отражения которых в налоговом учете должна быть установлена.
3. Налогоплательщик, получивший уведомление о предстоящей налоговой проверке, обязан обеспечить начало проверки в день и время, предусмотренные уведомлением.
4. В случае, если налогоплательщик не может по уважительным причинам обеспечить начало проверки в предусмотренные в уведомлении день и время, он обязан письменно предупредить проверяющий налоговый орган об этом до начала налоговой проверки и предложить проверяющему налоговому органу приемлемую для сторон дату и время начала налоговой проверки, но не позднее 3 рабочих дней со дня, когда должна была начаться налоговая проверка в соответствии с уведомлением проверяющего налогового органа В любом случае налоговый орган имеет право начать налоговую проверку, предусмотренную уведомлением, по истечении 10 рабочих дней после срока, указанного в уведомлении, а налогоплательщик обязан обеспечить условия и предоставить документы, необходимые для проведения налоговой проверки().
Уважительными причинами, в связи с которыми налогоплательщик не может обеспечить начало проверки в предусмотренные в уведомлении день и время, могут быть болезнь и нахождение в командировке ответственного должностного лица, которое обязано обеспечить начало проверки
Статья 5О(2). Регулирование уровня налоговой проверки.
Если налоговая проверка в установленном- настоящим Кодексом порядке проводилась уполномоченным государственным органом или одним из территориальных налоговых органов, то другим территориальным налоговым органам запрещается проводить налоговую проверку того же налогоплательщика по тому же вопросу и тем же видам налоговой проверки, по которым уже была проведена налоговая проверка в течение установленных статьей 49 настоящего Кодекса сроков
Статья 51. Основание проведения налоговой проверки
1. Основанием для проведения налоговой проверки является предписание, содержащее следующие реквизиты:
1) дату и номер регистрации предписания в налоговом органе;
2) наименование налогового органа, вынесшего предписание;
3) полное наименование налогоплательщика;
4) идентификационный номер налогоплательщика;
5) вид проверки;
6) должности, фамилии, имена, отчества проверяющих лиц;
7) срок проведения проверки;
8) проверяемый налоговый период при документальных проверках.
2. При назначении рейдовых проверок в предписании должны быть указаны проверяемый участок территории, вопросы, подлежащие выяснению в ходе проверки, а также сведения, предусмотренные частью 1 настоящей статьи, за исключением пунктов 3) и 4).
3. При назначении тематических, встречных проверок в предписании указывается проверяемый вид налога.
В предписании о проведении встречной проверки также указываются:
1) полное наименование и ИНН налогоплательщика - юридического лица или фамилия, имя, отчество и ИНН налогоплательщика - физического лица, в отношении которого проводится основная документальная налоговая проверка;
2) конкретные операции, связанные с основной документальной налоговой проверкой, достоверность отражения которых в налоговом учете должна быть установлена
4. Предписание, должно быть подписано первым руководителем налогового органа или уполномоченным лицом, его замещающим().
Предписание о проведении рейдовой проверки на определённой территории один раз в год подписывается первым руководителем территориального налогового органа или уполномоченным лицом, его замещающим. При появлении необходимости проведения рейдовых проверок на определённой территории чаще, чем один раз в год, решение об этом принимается первым руководителем уполномоченного государственного органа или уполномоченным лицом, его замещающим, самостоятельно или на основании письменного обоснования первого руководителя территориального налогового органа или уполномоченного лица, его замещающего.
Во исполнение такого решения первого руководителя уполномоченного государственного органа или уполномоченного лица, его замещающего, предписания о проведении рейдовых проверок подписываются первым руководителем территориального налогового органа или уполномоченным лицом, его замещающим.
Каждое решение первого руководителя уполномоченного государственного органа или уполномоченного лица, его замещающего, может служить основанием для подписания предписаний о проведении рейдовых проверок на определенной территории в течение не более 15 последовательно (друг за другом) следующих рабочих дней().
При появлении необходимости проведения рейдовых проверок за пределами каждых следующих 15 последовательно (друг за другом) следующих рабочих дней первый руководитель уполномоченного государственного органа или уполномоченное лицо, его замещающее, самостоятельно или на основании обоснования первого руководителя территориального налогового органа или уполномоченного лица, его замещающего, принимает новое решение о проведении (продолжении) рейдовых проверок на определённой территории().
В предписании о проведении налоговой проверки, подписанном первым руководителем территориального налогового органа или уполномоченным лицом, его замещающим, во исполнение решения уполномоченного государственного органа помимо сведений, предусмотренных настоящей статьей, также должны быть указаны дата и номер решения уполномоченного государственного органа, во исполнение которого подписано предписание.
Предписание должно быть заверено гербовой печатью и зарегистрировано в налоговом органе в порядке, установленном уполномоченным государственным органом
5. На основании одного предписания может проводиться только одна налоговая проверка.
Статья 52. Начало налоговой проверки
1. Началом налоговой проверки считается момент вручения налогоплательщику (налоговому агенту) предписания.
2. Должностные лица налогового органа, проводящие налоговую проверку, обязаны предъявить налогоплательщику (налоговому агенту) служебное удостоверение и внести соответствующую запись в Книгу регистрации проверок хозяйствующих субъектов в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан
3. Должностным лицом налогового органа, проводящим налоговую проверку, за исключением рейдовых проверок, налогоплательщику вручается подлинник предписания. В копии предписания ставится отметка налогоплательщика (налогового агента) об ознакомлении и получении предписания.
4. При проведении рейдовых проверок налогоплательщику предъявляется подлинник предписания для ознакомления и вручается его копия, подписанная проверяющим должностным лицом налогового органа. В подлиннике ставится отметка и подпись налогоплательщика об ознакомлении с предписанием и получении копии.
5. При назначении налоговых проверок во исполнение решения уполномоченного государственного органа должностное лицо налогового органа, проводящее налоговую проверку, должно также вручить налогоплательщику копию решения уполномоченного государственного органа, на основании которого принято предписание территориального налогового органа о проведении налоговой проверки
6. Отказ налогоплательщика (налогового агента) от получения предписания не является основанием для отмены налоговой проверки.
Статья 53. Доступ должностных лиц налогового органа на территорию или в помещение для проведения налоговой проверки
1. Налогоплательщик обязан допустить должностных лиц налогового органа, проводящих налоговую проверку, на территорию или в помещения (Кроме жилых помещений), используемые для извлечения доходов, либо на объекты налогообложения и объекты, связанные с налогообложением, для обследования.
2. При воспрепятствовании доступа должностных лиц налогового органа, проводящих налоговую проверку, на указанные территории либо на объекты налогообложения или объекты, связанные с налогообложением, или в помещения (за исключением жилых помещений) составляется протокол.
3. Протокол подписывается должностными лицами налогового органа, проводящими налоговую проверку, и налогоплательщиком (налоговым агентом). При отказе от подписания указанного протокола налогоплательщик (налоговый агент) обязан дать письменные объяснения о причине отказа. Если налогоплательщик отказывается дать письменные объяснения причин неподписания протокола, должностные лица налогового органа, проводящие налоговую проверку, с привлечением не менее двух понятых составляют акт об отказе налогоплательщика дать письменные объяснения причин неподписания протокола, который (акт) подписывается этими должностными лицами и понятыми и принимаются меры, предусмотренные настоящим Кодексом.
Протокол составляется в двух экземплярах, один из которых передается налогоплательщику. При получении протокола налогоплательщик на другом экземпляре протокола, который остается у должностного лица налогового органа, проводящего налоговую проверку, делает только отметку о его получении и ставит подпись. Подпись налогоплательщика не означает, что он согласен или не согласен с заключением проверяющего должностного лица налогового органа и это не "может ограничивать право налогоплательщика на обжалование решений и действий (бездействия) данного должностного лица
4. Должностные лица налогового органа должны иметь при себе специальные допуски, если в соответствии с законодательными актами Республики Таджикистан они необходимы для допуска на территорию или в помещение налогоплательщика.
5. Налогоплательщик имеет право не допускать на территорию или в помещение для проведения налоговой проверки должностных лиц налогового органа в случаях, если:
1) отсутствует предписание или предписание не вручено либо не оформлено в установленном порядке;
2) сроки проверки, указанные в предписании, не наступили или истекли;
3) данные лица не указаны в предписании;
4) запрашиваемые документы не относятся к проверяемому налоговому периоду;
5) должностные лица налогового органа отказались внести соответствующую запись о налоговой проверке в книгу регистрации проверок хозяйствующих субъектов;
6) отсутствуют специальные допуски, предусмотренные частью 4 настоящей статьи;
7) ими не соблюдены требования статьи 50(1) или статьи 5О(2) настоящего Кодекса;
8) каждый из них не предъявил налогоплательщику (налоговому агенту) служебное удостоверение. В этом случае налогоплательщик имеет право не допускать на территорию или в помещение для проведения налоговой проверки только то должностное лицо налогового органа, которое не предъявило свое служебное удостоверение;
9) ими не соблюдена периодичность или продолжительность налоговых проверок, установленных настоящим Кодексом
Статья 54. Изъятие документов
1. Изъятие документов производится в соответствии с настоящим Кодексом и законодательными актами Республики Таджикистан.
2. Налоговая отчетность и любые другие документы, формирующиеся в процессе деятельности налоговых органов (личные дела налогоплательщиков в соответствии с пунктом 21) части 1 статьи 119 настоящего Кодекса, акты налоговых проверок, уведомления и иная документация, необходимая для осуществления целей налогового контроля), не подлежат передаче другим государственным органам и лицам, если иное не предусмотрено статьей 123 настоящего Кодекса.
С соблюдением требований части 1 настоящей статьи и статьи 123 настоящего Кодекса правоохранительным и другим государственным органам по их письменным запросам при наличии зарегистрированного уголовного дела, возбужденного в отношении данного налогоплательщика, могут быть переданы оригиналы документов, указанных в абзаце первом настоящей части. При этом в налоговой инспекции в обязательном порядке сохраняются оформленные в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан копии переданных в правоохранительные органы и другие государственные органы документов, указанных в настоящей части. В случае прекращения возбужденных уголовных дел по причине отсутствия состава преступления или по иным законным основаниям, или вступления приговора суда в законную силу оригиналы вышеуказанных документов в течение 30 календарных дней со дня прекращения дела или вступления приговора суда в законную силу, подлежат возврату в соответствующие налоговые органы().
Статья 55. Завершение налоговой проверки
1. По завершении налоговой проверки должностным лицом налогового органа составляется акт налоговой проверки с указанием:
1) места проведения налоговой проверки, даты составления акта;
2) вида проверки;
3) должности, фамилии, имени, отчества должностных лиц налогового органа, проводивших налоговую проверку;
4) фамилии, имени, отчества либо полного наименования налогоплательщика (налогового агента);
5) местонахождения, банковских реквизитов налогоплательщика (на логового агента), а также его идентификационного номера;
6) фамилии, имени, отчества руководителя и должностных лиц налогоплательщика (налогового агента), ответственных за ведение налоговой и бухгалтерской отчетности и уплату налогов в бюджет;
7) сведений о предыдущей проверке и принятых мерах по устранению ранее выявленных нарушений налогового законодательства Республики Таджикистан;
8) проверяемого налогового периода и общих сведений о документах, представленных налогоплательщиком (налоговым агентом) для проведения проверки;
9) подробного описания выявленного налогового нарушения со ссылкой на соответствующую норму налогового законодательства Республики Таджикистан
10) результатов налоговой проверки.
2. Завершением налоговой проверки считается день вручения налогоплательщику акта налоговой проверки или дата направления ему акта налоговой проверки заказным письмом с уведомлением в случае отказа налогоплательщика (налогового агента) получить акт налоговой проверки, но не позднее 5 рабочих дней от срока, указанного в предписании.
3. В случае, если по завершении налоговой проверки не установлены нарушения налогового законодательства, то об этом в акте налоговой проверки делается соответствующая отметка.
4. К акту налоговой проверки прилагаются необходимые копии документов, расчеты, произведенные должностным лицом налогового органа, и другие материалы, полученные в ходе налоговой проверки.
5. Акт налоговой проверки составляется в количестве не менее двух экземпляров и подписывается должностными лицами налогового органа, проводившими налоговую проверку, и налогоплательщиком.
6. Один экземпляр акта налоговой проверки вручается налогоплательщику (налоговому агенту). При получении акта налоговой проверки налогоплательщик (налоговый агент) обязан на другом экземпляре акта сделать только отметку о его получении и поставить свою подпись. При этом, подпись налогоплательщика не означает, что он согласен или не согласен с заключением проверяющего должностного лица налогового органа и это не может ограничивать право налогоплательщика на обжалование решений и действий (бездействия) данного должностного лица
Если налогоплательщик (налоговый агент) отказался получить акт налоговой проверки, об этом делается соответствующая запись в экземпляре акта налоговой проверки, остающемся в налоговом органе, подтвержденная подписями должностных лиц налогового органа, проводивших налоговую проверку. В этом случае акт налоговой проверки направляется налогоплательщику (налоговому агенту) заказным письмом с уведомлением.
7. Акт налоговой проверки регистрируется в специальном журнале регистрации актов налоговых проверок и предписаний, который ведется в каждом налоговом органе и должен быть пронумерован, прошнурован и скреплен печатью налогового органа. Форма и порядок ведения этого специального журнала, а также порядок хранения актов налоговых проверок определяются уполномоченным государственным органом.
Статья 56. Решение по результатам налоговой проверки
1. По завершении налоговой проверки на основе результатов, отраженных в акте налоговой проверки, налоговым органом за подписью первого руководителя налогового органа или лица, его замечающего, выносится уведомление о результатах налоговой проверки (далееуведомление), которое направляется налогоплательщику (налоговому агенту) в течение 10 рабочих дней со дня завершения налоговой проверки
2. Регистрация уведомления и акта налоговой проверки осуществляется налоговым органом под одним номером.
3. В уведомлении должны содержаться следующие сведения
1) дата и номер регистрации уведомления и акта налоговой проверки;
2) фамилия, имя, отчество либо полное наименование налогоплательщика;
3) идентификационный номер налогоплательщика;
4) подробное описание налогового нарушения и примененная мера ответственности, в том числе сумма начисленных налогов, включая проценты и штрафы, со ссылкой на соответствующие нормы законодательства Республики Таджикистан;
5) требование об исполнении налоговых обязательств и сроках их исполнения, в том числе об устранении выявленных нарушений
6) реквизиты соответствующих налогов (номера счетов, на которые следует зачислить начисленные суммы);
7) сроки и место обжалования.
4. Налогоплательщик, получивший уведомление о начисленных суммах налогов, штрафов и процентов, обязан исполнить его в сроки, установленные в уведомлении, если налогоплательщик не обжаловал результаты налоговой проверки.
5. В случае, если по завершении налоговой проверки нарушения налогового законодательства не установлены, налогоплательщик также получает уведомление об этом.
6. В уведомлении по результатам налоговой проверки, удовлетворяющем требованиям пункта 22) части 1 статьи 119 настоящего Кодекса, в обязательном порядке приводится запись о том, что в течение 10 рабочих дней со дня вынесения вышеуказанного уведомления материалы налоговой проверки будут переданы в соответствующие правоохранительные органы для принятия мер в соответствии с законодательством Республики Таджикистан().
Статья 57. Понятие камерального контроля
Камеральный контроль - контроль, осуществляемый непосредственно налоговым органом на основе изучения и анализа представленной налогоплательщиком налоговой отчетности и других документов. Камеральный контроль осуществляется непосредственно по местонахождению налогового органа.
Статья 58. Результаты камерального контроля
1. Камеральный контроль проводится уполномоченными должностными лицами налогового органа в соответствии с их служебными обязанностями без какого-либо специального решения (предписания) руководителя налогового органа.
2. Если в ходе камерального контроля:
- выявлены ошибки в налоговой декларации (расчете) и (или) противоречия между сведениями, содержащимися в представленных документах,
- либо выявлено несоответствие между сведениями, представленными налогоплательщиком, и сведениями, содержащимися в документах, имеющимся у налогового органа, и полученными им в ходе контрольной деятельности,
- а также выявлено превышение показателей, предусмотренных для плательщиков для целей налога, уплачиваемого по упрощенной системе и (или) иных налогов,
- об этом налогоплательщику направляется уведомление с требованием представить в течение пяти рабочих дней необходимые пояснения и документы и (или) выполнить иные обязательства, установленные настоящим Кодексом.
Если после рассмотрения представленных пояснений и документов, либо при отсутствии пояснений (документов) налогоплательщика налоговый орган установит факт совершения налогового правонарушения или иного нарушения налогового законодательства, налоговый орган обязан в порядке, установленном для налоговых проверок, составить акт и принять решение по нему().
Статья 59. Применение контрольно-кассовых машин с фискальной памятью
1. На территории Республики Таджикистан денежные расчеты с потребителями, осуществляемые при реализации товаров или оказании услуг посредством наличных денег, платежных банковских карточек, чеков производятся с обязательным применением контрольно-кассовых машин с фискальной памятью и выдачей контрольного чека потребителю.
Положение настоящей части не распространяется на денежные расчеты:
1) индивидуальных предпринимателей (за исключением реализующих подакцизные товары):
- осуществляющих деятельность на основе патента;
- если с момента государственной регистрации налогоплательщика в качестве индивидуального предпринимателя (за исключением осуществляющего деятельность на основе патента) не истекло шесть месяцев;
2) налогоплательщиков в части оказания услуг населению с выдачей квитанций, билетов, талонов, знаков почтовой оплаты или других приравненных к чекам документов строгой отчетности по формам, утвержденным Министерством финансов Республики Таджикистан;
3) адвокатов, врачей и других лиц свободных профессий, определенных Правительством Республики Таджикистан;
4) физических лиц, освобожденных от подоходного налога в соответствии с пунктами 12) и 13) статьи 141 настоящего Кодекса, реализующих сельскохозяйственную продукцию собственного производства на рынках и в других специально отведенных местах вне стационарных помещений.
2. Порядок применения контрольно-кассовых машин с фискальной памятью устанавливается Правительством Республики Таджикистан.
3. Контрольно-кассовые машины с фискальной памятью - это электронные устройства с блоком фискальной памяти и (или) компьютерные системы, используемые для регистрации денежных расчетов с потребителями при реализации товаров и оказании услуг, обеспечивающие некорректируемую ежесменную регистрацию и энергонезависимое долговременное хранение информации. Уполномоченный государственный орган по согласованию с Министерством экономического развития и торговли Республики Таджикистан утверждает Государственный реестр контрольно- кассовых машин с фискальной памятью, разрешенных к использованию на территории Республики Таджикистан(, ).
4. В случаях технической неисправности контрольно-кассовой машины с фискальной памятью или отсутствия электроэнергии временно допускается использование и выдача покупателям товарных чеков в порядке, предусмотренном пунктом 2) части 1 настоящей статьи.
Статья 60. Требования по применению контрольно-кассовых машин с фискальной памятью
При применении контрольно-кассовых машин с фискальной памятью предъявляются следующие требования:
1) до начала деятельности производится регистрация контрольнокассовых машин с фискальной памятью в налоговых органах по месту осуществления деятельности;
2) осуществляется выдача чека контрольно-кассовой машины с фискальной памятью;
3) обеспечивается доступ налоговых органов к контрольно-кассовой машине с фискальной памятью.
Статья 61. Налоговый контроль за соблюдением порядка применения и использования контрольно-кассовых машин с фискальной памятью
Налоговые органы:
1) осуществляют контроль за соблюдением порядка применения и использования контрольно-кассовых машин с фискальной памятью;
2) используют данные, хранящиеся в фискальных блоках памяти контрольно-кассовых машин с фискальной памятью, при проведении налоговых проверок.
Статья 62. Контроль за подакцизными товарами
1. Подакцизные товары подлежат маркировке акцизными марками в порядке и на условиях, определяемых уполномоченным государственным органом.
2. Ответственными за маркировку акцизными марками подакцизных товаров являются изготовители и импортеры подакцизных товаров.
3. Налоговый орган в порядке, установленном уполномоченным государственным органом, осуществляет контроль за соблюдением изготовителем подакцизных товаров правил маркировки отдельных видов подакцизных товаров.
4. Налоговый орган устанавливает акцизные посты на территории налогоплательщика, осуществляющего производство подакцизных товаров, в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
5. Контроль ввоза подакцизных товаров на таможенную территорию Республики Таджикистан осуществляется таможенными органами Республики Таджикистан в соответствии с положениями части 3 статьи 249 настоящего Кодекса().
Статья 63. Контроль над уполномоченными органами
Налоговые органы осуществляют контроль над уполномоченными органами по вопросам правильности исчисления, полноты взимания и своевременности перечисления налогов и других обязательных платежей в бюджет.
ГЛАВА 5. СВЯЗЬ С НАЛОГОПЛАТЕЛЬЩИКАМИ
Статья 64. Переписка с налогоплательщиками
Любое уведомление или любой другой документ, направляемые налоговым органом налогоплательщику, должны быть составлены в письменной форме, подписаны руководителем или уполномоченным должностным лицом налогового органа с указанием его фамилии и инициалов, заверены печатью и отправлены или вручены налогоплательщику. Документы считаются должным образом врученными, если они доставлены по адресу налогоплательщика заказной почтой с уведомлением о получении или лично вручены налогоплательщику или его доверенному лицу.
Статья 65. Действительность уведомлений и других документов
Никакое уведомление, о начислении налога или иной документ, составленный в соответствии с налоговым законодательством, не считаются недействительными, если:
1) они по содержанию и по существу соответствуют настоящему Кодексу; и
2) лицо, налог которого начисляется или которое затрагивается этими документами, указано понятным для всех образом.
Статья 66. Процедура установления обязательств
С учетом статей 64 и 65 настоящего Кодекса никакое уведомление налоговыми органами налогоплательщика не имеет обязательной юридической силы для налоговых органов или налогоплательщика, если только оно не составлено в письменной форме и не вручено налогоплательщику должным образом.
Статья 67. Письменные разъяснения по применению налогового законодательства
1. Конкретному налогоплательщику письменное разъяснение о применении налогового законодательства дает Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан и (или) Правительство Республики Таджикистан, о применении нормативных правовых актов, принятых в соответствии с настоящим Кодексом, первый руководитель (его уполномоченный заместитель) уполномоченного государственного органа.
2. Если налогоплательщиком полностью и верно указан характер всех аспектов операции, относящихся к данному письменному разъяснению, и операция проводится во всех существенных отношениях в соответствии с описанием, приводимым в обращении конкретного налогоплательщика, письменное разъяснение, не противоречащее законодательству Республики Таджикистан, имеет обязательную юридическую силу для налоговых органов и этого налогоплательщика в отношении применения налогового законодательства, действовавшего на момент направления письменного разъяснения.
ГЛАВА 6. ПРЕДСТАВЛЕНИЕ И СБОР ИНФОРМАЦИИ
Статья 68. Составление и хранение учетной документации
1. Любое лицо обязано вести учетную документацию по операциям, которые:
1) могут вести к возникновению налоговых обязательств у данного лица;
2) могут вести к возникновению обязательств у данного лица по удержанию налога; или
3) могут вести к возникновению обязательств у данного лица по представлению сведений в связи с налогообложением.
2. Учетная документация представляет собой первичные документы, регистры бухгалтерского учета и иные документы, являющиеся основанием для определения объектов налогообложения и объектов, связанных с налогообложением, а также для исчисления налоговых обязательств.
3. Налогоплательщики обязаны вести учетную документацию в соответствии с нормативными актами Министерства финансов Республики Таджикистан и уполномоченного государственного органа, а в необходимых случаях Национального банка Таджикистана и других уполномоченных органов государственной власти в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Любой первичный учетный документ, как минимум, должен содержать следующие реквизиты:
1) наименование документа;
2) дату составления документа;
3) наименование лица (официальное наименование юридического лица или фамилия и инициалы физического лица), от имени которого (от кого) составлен и выдан документ;
4) наименование лица (официальное наименование юридического лица) или фамилия и инициалы физического лица, для кого (кому) составлен и выдан документ;
5) идентификационный номер налогоплательщика лица, составившего и выдавшего документ и идентификационный номер налогоплательщика лица, для которого составлен и которому выдан данный документ;
6) содержание экономической операции;
7) измерители экономической операции в натуральном и денежном выражении;
8) наименование должностей лиц, ответственных за совершение экономической операции и правильность ее оформления и их личные подписи и печати (при их наличии).
Любой первичный учетный документ должен быть составлен, как минимум, в двух идентичных экземплярах, один из которых остается у лица, составившего и выдавшего данный документ, а другой передается и хранится у лица, для которого предназначен данный документ.
4. Если определенные учетные и иные документы налогоплательщика составлены на иностранном языке и они не понятны налоговым органам, такие документы должны быть переведены налогоплательщиком на государственный язык по требованию налоговых органов.
5. При составлении учетной документации в электронной форме налогоплательщик обязан в ходе налоговой проверки по требованию налоговых органов представить бумажные копии таких документов.
6. Лица, указанные в части 1 настоящей статьи, обязаны хранить учетную документацию в течение не менее срока исковой давности, установленного статьей 86 настоящего Кодекса ().
Статья 69. Раздельный учет и правила его ведения
1. Налогоплательщики, осуществляющие виды деятельности, для которых настоящим Кодексом предусмотрены различные условия налогообложения, обязаны вести раздельный учет объектов налогообложения и объектов, связанных с налогообложением в связи с этими видами деятельности.
2. Раздельный учет ведется налогоплательщиками путем осуществления расчетов на основании данных бухгалтерского учета с учетом положений настоящего Кодекса. Данные расчеты производятся отдельно по каждому виду деятельности.
3. Все доходы и расходы, отнесенные к определенному виду деятельности, должны подтверждаться соответствующей учетной документацией.
Статья 70. Налоговая отчетность
1. Налоговая отчетность представляет собой документацию, содержащую информацию об исчислении налоговых обязательств, представляемую налогоплательщиком (налоговым агентом) в налоговые органы.
2. Налоговая отчетность представляет собой:
1) налоговые декларации, расчеты, подлежащие составлению налогоплательщиком по каждому виду налога;
2) заявления на получение патента или на применение иных налоговых режимов;
3) заявления на получение свидетельства индивидуального предпринимателя;
4) заявления о постановке на учет в качестве плательщика налога на добавленную стоимость;
5) заявления на получение возврата налога на добавленную стоимость;
6) заявления на применение норм соглашений об избежании двойного налогообложения и других международных договоров, затрагивающих вопросы налогообложения, признанных Республикой Таджикистан;
7) годовую бухгалтерскую отчетность, материалы аудиторских проверок, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан, используемые для налогового контроля();
8) заявление о переходе на другой налоговый режим;
- сведения об обособленных подразделениях;
- копия решения о ликвидации или банкротстве;
- сведения об открытии счетов в банковских организациях;
- сведения о внешней экономической деятельности (ввозе и вывозе);
- сведения об изменении места жительства или места нахождения в сроки, установленные статьей 38 настоящего Кодекса;
- сведения о получении лицензии на осуществление отдельных видов деятельности;
- сведения о получении сертификата на землепользование и (или) другого документа, представляющего право на пользование землей();
9) иную документацию, подлежащую составлению и представлению в налоговые органы в соответствии с положениями настоящего Кодекса.
3. Налоговая декларация, налоговый расчет - это письменное заявление и (или) электронный документ налогоплательщика, налогового агента, представленное (ый) в налоговые органы в соответствии с порядком, установленным настоящим Кодексом, которое (ый) должно (должен) содержать сведения об объектах налогообложения и объектах, связанных с налогообложением, а также об исчислении налоговых обязательств и другие данные, связанные с исчислением и уплатой налогов в бюджет.
4. В случае фактического отсутствия определенных данных, подлежащих отражению в налоговой декларации и (или) расчетах, соответствующие приложения к ним, установленные уполномоченным государственным органом, не представляются.
Статья 71. Порядок составления и представления налоговой отчетности
1. Налоговая отчетность составляется налогоплательщиком либо его представителем, налоговым агентом самостоятельно в порядке и по формам, установленным уполномоченным государственным органом в соответствии с настоящим Кодексом.
2. Налоговая отчетность составляется в бумажной или электронной формах на государственном языке. При составлении налоговой отчетности в электронной форме налогоплательщик, налоговый агент обязаны по требованию налоговых органов представлять копии таких документов в бумажной форме. Порядок представления налоговой отчетности в электронной форме (без дополнительного требования данной отчетности в бумажной форме) устанавливается уполномоченным государственным органом().
3. Налоговая отчетность должна быть подписана налогоплательщиком, налоговым агентом (руководителем и главным бухгалтером), а также заверена печатью налогоплательщика, налогового агента. При составлении налоговой отчетности в электронном виде электронный документ должен быть заверен электронной подписью руководителя и главного бухгалтера и электронной печатью юридического лица. В случае отсутствия либо недееспособности налогоплательщика - физического лица налоговая отчетность подписывается и заверяется его представителем.
4. Представитель налогоплательщика, налогового агента, оказывающий услуга по составлению налоговой отчетности, обязан ее подписать, проставить печать и указать свой идентификационный номер налогоплательщика. Если налоговая отчетность готовится более чем одним представителем налогоплательщика, она подписывается только главным представителем.
5. При составлении налогоплательщиком, налоговым агентом налоговой отчетности, в том числе в случаях, когда такая отчетность составляется его представителем, ответственность за достоверность данных, указанных в налоговой отчетности, возлагается на налогоплательщика, налогового агента.
6. Налоговая отчетность представляется налогоплательщиком, налоговым агентом в соответствующие налоговые органы в порядке и сроки, установленные настоящим Кодексом.
7. При реорганизации, ликвидации налогоплательщика (юридического лица) на каждого реорганизованного, ликвидированного налогоплательщика составляется отдельная налоговая отчетность с начала налогового периода до дня завершения реорганизации или ликвидации на основании передаточного акта, разделительного баланса или ликвидационного баланса. Данная отчетность представляется в налоговые органы до внесения соответствующих сведений в государственный реестр юридических лиц.
8. Налогоплательщики, налоговые агенты вправе представлять налоговую отчетность по выбору:
1) в явочном порядке;
2) по почте заказным письмом с уведомлением;
3) в случаях, установленных уполномоченным государственным органом в электронном виде, допускающем компьютерную обработку информации.
9. Датой представления налоговой отчетности в налоговый орган является дата приёма документов налоговым органом или дата уведомления о доставке отправления отчетности по электронной почте.
Налоговая отчетность, сданная в почтовую организацию или в иную организацию связи до 24 часов последнего дня срока, установленного настоящим Кодексом, считается представленной в срок при наличии отметки времени и даты приёма почтовой или иной организации связи.
10. Налоговая отчетность принимается без предварительного камерального контроля.
Статья 72. Срок хранения налоговой отчетности
1. Налоговая отчетность хранится у налогоплательщиков и налоговых агентов в течение не менее срока исковой давности,установленного статьей 86 настоящего Кодекса ().
2. При реорганизации налогоплательщика, налогового агентаюридического лица обязательства по хранению налоговой отчетности за период деятельности реорганизованного лица (в пределах срока, установленного частью 1 настоящей статьи) возлагаются на его правопреемника.
Статья 73. Представление налоговых деклараций
1. Налогоплательщики обязаны представлять в соответствии с положениями настоящего Кодекса налоговые декларации в налоговые органы в сроки, определенные настоящим Кодексом, по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом.
2. Внесение изменений и дополнений в налоговую декларацию (налоговые расчеты) допускается в течение 3-хлетнего срока исковой давности, предусмотренного настоящим Кодексом.
3. Внесение изменений и дополнений в налоговую декларацию и (или) расчет производится налогоплательщиком путем составления дополнительной налоговой декларации и (или) расчета за налоговый период, к которому относятся данные изменения и дополнения.
4. В дополнительных налоговой декларации и (или) расчете по соответствующим строкам указывается только сумма выявленной разницы по сравнению с ранее предоставленными налоговой декларацией и (или) расчетом.
5. При представлении дополнительных декларации и (или) расчета до начала налоговой проверки выявленные налогоплательщиком суммы налогов подлежат внесению в бюджет без начисления штрафов.
6. Если в установленном законодательством Республики Таджикистан порядке юридическое лицо, его обособленное подразделение не ликвидировано или индивидуальный предприниматель не прекратил предпринимательскую деятельность, то вышеуказанные лица представляют в налоговые органы налоговые декларации в соответствии с требованиями настоящего Кодекса. независимо от того, осуществляют ли эти лица какую-либо деятельность().
Статья 74. Представление информации о платежах или иных операциях
В случаях и в порядке, установленных инструкцией о представлении налоговым органам информации о платежах или иных операциях, принимаемой уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан и Национальным банком Таджикистана, лицо, осуществляющее платеж или иную операцию, обязано предоставить налоговым органам информацию об этом.
Статья 75. Продление срока представления налоговых деклараций
Если налогоплательщик обращается до истечения срока представления декларации с просьбой о продлении срока представления декларации для подоходного налога или налога на прибыль и уплачивает при этом оценочную сумму причитающегося налога, срок представления декларации автоматически продлевается на два месяца. Продление срока в соответствии с настоящей статьей не меняет срока уплаты налога и не ведет к приостановке начисления процентов в соответствии со статьей 93 настоящего Кодекса.
Статья 76. Банковские счета
Банки и другие финансово-кредитные учреждения, проводящие отдельные банковские операции, обязаны:
1) открывать расчетные или другие счета (кроме вкладных сберегательных (депозитных) счетов физических лиц) физическим и юридическим лицам только по предъявлении документов, подтверждающих присвоение налоговыми органами идентификационного номера налогоплательщика, уведомлять налоговые органы в пятидневный срок об открытии налогоплательщиком указанных счетов и не проводить операций по счетам без проставления в банковских документах идентификационного номера налогоплательщика;
2) в очередности, установленной Гражданским кодексом Республики Таджикистан, осуществлять списание денежных средств в уплату налогов с расчетных или других, в том числе валютных, счетов налогоплательщика;
3) по поручению налогоплательщика зачислять (перечислять) на счет Казначейства Министерства финансов Республики Таджикистан в банке или другом финансово-кредитном учреждении, осуществляющем кассовое обслуживание бюджета, суммы налогов в доход соответствующего бюджета не позднее следующего дня после совершения операции по списанию средств с расчетного или другого счета налогоплательщика;
4) представлять налоговым органам сведения в соответствии со статьей 48 Закона Республики Таджикистан "О банковской деятельности" и при наличии предписания на осуществление налоговой проверки допускать работников налоговых органов к проверке совершаемых операций по банковским счетам проверяемого юридического или физического лица и к проверке наличия денег на этих счетах().
5) при приеме платежных документов в уплату налогов или иных обязательных платежей требовать указания идентификационного номера налогоплательщика, социального индивидуального номера, видов уплачиваемых налогов (кодов налогов), а также контролировать правильность указания банковских сведений (реквизитов) получателя платежа().
Статья 77. Представление информации налоговым органам
1. Для целей осуществления налогового контроля и для достижения законных целей налоговый орган имеет право путем направления письменного уведомления от любого лица потребовать в 10-дневный срок с даты направления уведомления:
1) представить информацию, указанную в уведомлении,в том числе информацию о другом лице" заменить словами "включая информацию о своих доходах и расходах за определенный период (в пределах срока исковой давности, установленного статьей 86 настоящего Кодекса), в том числе информацию о своих доходах, полученных от лица, конкретно указанного в уведомлении, и о своих расходах, понесенных в связи со взаимоотношениями с лицом, конкретно указанным в уведомлении
2) явиться в указанное в уведомлении место и время для проведения опроса или предоставления документов или иных данных, имеющихся в распоряжении этого лица и указанных в уведомлении.
2. Для достижения законной цели, связанной с выполнением налогового контроля, уполномоченное лицо налогового органа имеет право вхождения, при наличии предписания, на территорию или в помещения, или на объекты налогообложения, или объекты, связанные с налогообложением, предусмотренные в статье 53 настоящего Кодекса, а в жилье - в соответствии с санкцией прокурора
3. Уполномоченное должностное лицо налогового органа, находящееся на законном основании в служебном или жилом помещении в соответствии с частью 2 настоящей статьи, имеет право в установленном законом порядке:
1) снять копию с любой учетной и иной документации, связанной с налогообложением;
2) изъять учетную и иную документацию, которая представляется имеющей отношение к достижению разрешенной цели, на основе письменного подтверждения об изъятии , копии которых подписываются уполномоченным лицом налогового органа, проводящим налоговую проверку, и налогоплательщиком, и остаются у налогоплательщика
3) устанавливать счетчики или снимать с них показания; и
4) опечатывать учетную и иную документацию.
Если уполномоченное должностное лицо налогового органа использует оборудование и материалы другого лица для целей получения выписки из учетной и иной документации или копии с нее в соответствии с настоящим пунктом, налоговый орган должен возместить данному лицу затраты на использование оборудования и материалов, причем размер компенсации должен основываться на рыночных ценах за использование оборудования и материалов. Если уполномоченное должностное лицо изымает учетную и иную документацию на основании полномочий, предусмотренных в настоящей части, налоговый орган может снять копию с учетной и иной документации и должен вернуть оригиналы в возможно короткие сроки, но не позже 10-дневного срока с даты изъятия.
При изъятии учетных документов или иных документов уполномоченное лицо должно составить акт с вручением его копии налогоплательщику.
4. Настоящая статья не дает права доступа без их официального согласия в помещения дипломатических, консульских или иных представительств иностранных государств, а также международных организаций, которые пользуются иммунитетом от подобных расследований в соответствии с международным правом.
5. Допуск к документам или иным объектам, содержащим какую-либо тайну, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
6. В настоящей статье "законная цель" означает сбор информации с целью определения обязательств налогоплательщика по уплате налога или с целью взыскания налога с конкретного лица.
7. В настоящей статье "уполномоченное должностное лицо" означает сотрудника налогового органа, назначенного первым руководителем или заместителем первого руководителя соответствующего налогового органа для исполнения прав, указанных в настоящей статье.
ГЛАВА 7. НАЛОГОВОЕ ОБЯЗАТЕЛЬСТВО
Статья 78. Налоговое обязательство
1. Налоговым обязательством является обязанность налогоплательщика уплатить определенный налог, а также начисленные штрафы и проценты, в бюджет при наличии обстоятельств, указанных в настоящем Кодексе или ином акте налогового законодательства.
2. Основания для возникновения, изменения или прекращения налогового обязательства, а также порядок и условия исполнения налогового обязательства могут определяться только настоящим Кодексом или другими актами налогового законодательства.
3. Налоговое обязательство возлагается на налогоплательщика с момента возникновения обстоятельств, предусматривающих уплату налога, начисленных штрафов и процентов в соответствии с требованиями налогового законодательства.
Статья 79. Исполнение налоговых обязательств
1. Исполнение налоговых обязательств заключается в уплате суммы причитающихся налогов, начисленных штрафов и процентов, в установленные сроки, независимо от наличия средств на счетах и иного имущества у налогоплательщика.
2. Исполнение налоговых обязательств осуществляется непосредственно налогоплательщиком, если иное не установлено настоящим Кодексом или иными актами налогового законодательства. В случаях, указанных в настоящем Кодексе или иных актах налогового законодательства, ответственность за исполнение налоговых обязательств возлагается на иное обязанное лицо.
3. Односторонний отказ от исполнения налоговых обязательств или одностороннее изменение порядка их исполнения налогоплательщиков или иным обязанным лицом не допускаются, если это не предусмотрено в налоговом законодательстве.
4. Исполнение налоговых обязательств в случае банкротства налогоплательщика осуществляется в соответствии с Гражданским кодексом Республики Таджикистан и законодательством о банкротстве.
5. При уплате налогов и иных обязательных платежей в платежных документах налогоплательщика указываются фамилия, имя, отчество (при его наличии) физического лица или официальное наименование юридического лица, его идентификационный номер, социальный индивидуальный номер, виды уплачиваемых налогов (коды налогов) и банковские сведения (реквизиты) получателя платежа().
Статья 80. Исполнение налоговых обязательств в случае ликвидации предприятия (организации)
1. Налоговые обязательства ликвидируемого предприятия (организации) исполняются ликвидационной комиссией предприятия (организации) за счет его денежных средств, в том числе доходов от реализации имущества предприятия (организации). При этом ликвидационная комиссия предприятия должна также исполнить налоговые обязательства его обособленных подразделений, признаваемых предприятиями в соответствии со статьей 19 настоящего Кодекса, если иное не установлено настоящей статьей. Налоговые обязательства ликвидируемого обособленного подразделения предприятия (организации) исполняются непосредственно предприятием - организацией), в состав которого входило указанное обособленное подразделение, а при ликвидации и этого предприятия (организации) - ликвидационной комиссией этого предприятия (организации).
2. Если денежных средств ликвидируемого предприятия (организации) недостаточно для исполнения в полном объеме его налоговых обязательств, в том числе после реализации его имущества для исполнения налоговых обязательств, остающаяся задолженность по налоговым обязательствам должна быть погашена участниками (учредителями) предприятия (организации), если в соответствии с законом, уставом или иными учредительным и документами они несут солидарную ответственность по обязательствам предприятия (организации).
Статья 81. Исполнение налоговых обязательств при реорганизации юридического лица
1. Налоговые обязательства реорганизованного юридического лица исполняются его правопреемником (правопреемниками) в порядке, установленном настоящей статьей.
2. Исполнение налоговых обязательств реорганизованного юридического лица возлагается на его правопреемника (правопреемников), независимо от того, были ли известны правопреемнику (правопреемникам) до завершения реорганизации факты или обстоятельства неисполнения или ненадлежащего исполнения налоговых обязательств реорганизованным юридическим лицом. При этом на правопреемника (правопреемников) возлагается обязанность уплатить все причитающиеся в связи с налоговыми обязательствами реорганизованного юридического лица проценты и штрафы.
3. Реорганизация юридического лица не меняет сроков исполнения его налоговых обязательств правопреемником (правопреемниками) этого юридического лица.
4. При слиянии нескольких юридических лиц их правопреемником в части исполнения налоговых обязательств признается возникшее в результате такого слияния юридическое лицо.
5. При присоединении одного юридического лица к другому юридическому лицу правопреемником присоединенного юридического лица в части исполнения налоговых обязательств признается присоединившее его юридическое лицо.
6. При разделении физические и юридические лица, возникшие в результате такого разделения, признаются правопреемниками реорганизованного юридического лица в части исполнения налоговых обязательств(в).
7. При наличии нескольких правопреемников доля участия каждого из них в исполнении налоговых обязательств реорганизованного юридического лица определяется в соответствии с разделительным балансом или другим передаточным актом. Если разделительный баланс или передаточный акт не позволяют определить долю каждого правопреемника реорганизованного юридического лица либо исключают возможность исполнения в полном объеме налоговых обязательств каким- либо правопреемником, то вновь возникшие юридические лица несут солидарную ответственность по исполнению налоговых обязательств реорганизованного юридического лица либо соответствующей части указанных налоговых обязательств.
8. При преобразовании одного юридического лица в другое юридическое лицо путем изменения организационно-правовой формы правопреемником реорганизованного юридического лица в части исполнения налоговых обязательств признается вновь возникшее юридическое лицо.
9. При выделении из состава юридического лица одного или нескольких юридических дни правопреемства по отношению к реорганизованному юридическому лицу по исполнению налоговых обязательств у выделенных юридических лиц не возникает, если только такая реорганизация не направлена на неисполнение налоговых обязательств реорганизованным юридическим лицом. Если в результате выделения из состава юридического лица одного или нескольких юридических лиц первое юридическое лицо -налогоплательщик не имеет возможности исполнить в полном объеме свои налоговые обязательства, то по решению уполномоченного государственного органа выделившиеся юридические лица солидарно исполняют налоговые обязательства реорганизованного лица.
Статья 82. Исполнение налоговых обязательств умерших, недееспособных, безвестно отсутствующих физических лиц или лиц, объявленных судом умершими
1. Налоговые обязательства умершего физического лица или лица, объявленного судом умершим, исполняются его наследником (наследниками) в пределах стоимости наследуемого имущества и пропорционально доле в наследстве на дату его получения.
2. При отсутствии наследника (наследников) либо отказе всех наследников от наследства налоговые обязательства умершего физического лица иди лица, объявленного судом умершим, прекращаются.
3. Налоговые обязательства физического лица, признанного судом безвестно отсутствующим или недееспособным, объявленного судом умершим, исполняются лицом, которое распоряжается имуществом недееспособного или безвестно отсутствующего лица, лица, объявленного судом умершим, за счет этого имущества.
4. Если имущество физического лица, признанного в установленном порядке безвестно отсутствующим или недееспособным, объявленного судом умершим, недостаточно для исполнения налоговых обязательств этого физического лица, включая начисленные проценты и штрафы, то неисполненная из-за недостаточности имущества часть налоговых обязательств, включая проценты и штрафы, безвестно отсутствующего или недееспособного - физического лица или лица, объявленного судом умершим, списывается в порядке, установленном статьей 99 настоящего Кодекса.
5. При принятии в установленном порядке решения об отмене признания физического лица безвестно отсутствующим или недееспособным (в последнем случае при признании физического лица дееспособным) или об отмене соответствующего решения суда об объявлении гражданина (физического лица) умершим возобновляется действие ранее списанных в соответствии с частью 4 настоящей статьи налоговых обязательств, но проценты и штрафы не начисляются за период с момента признания физического лица безвестно отсутствующим или недееспособным или объявления гражданина (физического лица) умершим до момента принятия решения об отмене признания или объявления.
Статья 83. Порядок исполнения налоговых обязательств
1. Налогоплательщик самостоятельно, если иное не установлено налоговым законодательством, исчисляет сумму налога, подлежащую уплате за отчетный налоговый период, исходя из налоговой базы, налоговой ставки и налоговых льгот.
2. В случаях, установленных настоящим Кодексом или иным актом налогового законодательства, обязанность по исчислению подлежащей уплате суммы налога может быть возложена на налоговый орган, или налогового агента.
3. Исчисление налога производится в порядке, установленном для соответствующего налога настоящим Кодексом или иным актом налогового законодательства.
4. Подлежащая уплате в установленные сроки сумма налога уплачивается (перечисляется) налогоплательщиком или иным обязанным лицом в соответствии с настоящим Кодексом или иным актом налогового законодательства.
ГЛАВА 8. НАЧИСЛЕНИЕ СУММ НАЛОГОВ
Статья 84. Начисление сумм налогов
1. Под начислением суммы налога (налогового обязательства) в настоящем Кодексе подразумевается подсчет и внесение налоговыми органами в лицевые счета налогоплательщика суммы причитающегося с него налога, штрафов и процентов за конкретный налоговый период. Начисление включает исправленное начисление и предполагаемое начисление.
2. Налоговые органы уполномочены производить начисление налогового обязательства каждого налогоплательщика в соответствии с настоящим Кодексом на основании одного или более из нижеследующих источников информации:
1) информации, содержащейся в налоговых декларациях и другой налоговой отчетности налогоплательщика;
2) информации о платежах согласно статье 74 настоящего Кодекса;
3) информации о текущих налоговых платежах в соответствии со статьей 198 и другими положениями настоящего Кодекса; и
4) материалов налоговой проверки и любой другой информации, известной налоговым органам.
Если налогоплательщик не предоставляет информацию, необходимую для начисления налога, налоговые органы имеют право начислить налог на основе любой доступной информации.
3. В случаях, когда налоговое законодательство не требует уплаты налога с представлением декларации, а также в случаях, когда налоговые органы считают, что ранее произведенное начисление налога было составлено неверно, налоговый орган производит начисление налога и направляет налогоплательщику уведомление о начислении налога в соответствии со статьей 85 настоящего Кодекса. Налоговые органы могут производить начисление налога или вносить изменения в ранее начисленную сумму налога до истечения срока исковой давности, указанного в статье 86 настоящего Кодекса.
4. В случае, когда взимание налога связано с заполнением налоговой декларации, заполнение декларации, отражающей обязательство по уплате налога, следует рассматривать в качестве:
1) начисления такого налога; и
2) уведомления и требования об уплате такого налога в срок, установленный в настоящем Кодексе.
5. В случае взимания налогов путем удержания у источника выплаты, когда налогоплательщик не представляет налоговой декларации, а налоговые органы не производят начисления причитающейся с налогоплательщика суммы налога на основе иной информации, считается, что налоговые органы произвели начисление налогового обязательства налогоплательщика за год в сумме налога, удержанного из платежей, полученных налогоплательщиком за год, если таковые имелись, и уведомили налогоплательщика о начислении налога.
6. Руководитель налогового органа имеет право произвести начисление суммы налога и потребовать немедленной уплаты начисленного налога до даты, на которую налог обычно подлежит уплате, если эта мера необходима для обеспечения взимания налога и имеются конкретные сведения о том, что налогоплательщик планирует избежать налогообложения путем выезда за пределы страны, передачи активов другому лицу или принятия других мер, которые могут воспрепятствовать взиманию налога, если не будет произведено немедленное начисление налога.
Начисление суммы налога в соответствии с данной частью, как и любое иное начисление суммы налога, произведенное налоговыми органами в соответствии с предоставленными им правами в условиях недостаточности или сомнительности имеющейся у них (предоставленной им) информации, используемой при начислении суммы налога, может быть оспорено налогоплательщиком, в том числе в суде.
Статья 85. Уведомление о начислении налога и требование об уплате налога
Налогоплательщик уведомляется о начислении налогового обязательства. В уведомлении о начислении налога указываются:
1) фамилия, имя, отчество (или наименование) налогоплательщика;
2) идентификационный номер налогоплательщика;
3) дата уведомления;
4) объект, к которому относится уведомление, и охватываемый уведомлением налоговый год (налоговый период) или налоговые годы (налоговые периоды);
5) сумма начисленного налога, в том числе процентов и штрафов;
6) требование об уплате налога и сроки уплаты;
7) место и способ уплаты налога (реквизиты в соответствии с частью 3 статьи 88 настоящего Кодекса);
8) указание оснований, на которых было произведено начисление, и
9) порядок обжалования.
Статья 86. Сроки исковой давности
1. Если иное не установлено частями 3 и 4 настоящей статьи,налоговые органы могут начислять и пересматривать начисленную сумму налога с физического и юридического лица в течение 3 лет после окончания налогового периода, а взыскивать начисленную (исправленную) сумму налога в течение 6 лет после окончания налогового периода().
2. Налогоплательщик имеет право потребовать возврата или зачета суммы налога в течение 3 лет после окончания налогового периода, с учетом дополнительного времени, предоставляемого главой 11 настоящего Кодекса, сверх этого трехлетнего периода.
3. В отношении налогоплательщиков, использующих специальные налоговые режимы в соответствии с Разделом XVIII настоящего Кодекса, срок исковой давности увеличивается на срок льготного налогообложения в соответствии с подписанными соглашениями или определяемым Правительством Республики Таджикистан().
4. Срок исковой давности на период действия моратория на налоговые проверки приостанавливается().
ГЛАВА 9. УПЛАТА, СБОР И ВОЗВРАТ НАЛОГОВ
Статья 87. Формы игроки уплаты налогов, штрафов и процентов
1. Если настоящей статьей не установлен иной порядок, налоги, штрафы, проценты и иные обязательные платежи, принятые на основании настоящего Кодекса, подлежат уплате перечислением в сроки, указанные в настоящем Кодексе и других нормативных актах по налогам.
2. Земельный налог с физических лиц и налог на недвижимое имущество физических лиц могут взиматься в наличной форме уполномоченным должностным лицом налогового органа и не вправе проводить последующую налоговую проверку у этих налогоплательщиков в отношении данных налогов. При этом специально уполномоченное для сбора этих налогов должностное лицо и должностное лицо налогового органа, проводящее налоговую проверку, не могут явиться к налогоплательщику одновременно в один и тот же день.
3. При взимании земельного налога с физических лиц и налога на недвижимое имущество с физических лиц в наличной форме в двух идентичных экземплярах заполняется документ строгой отчетности об уплате налога, форму которого устанавливает уполномоченный государственный орган по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан. Этот документ должен быть подписан специально уполномоченным для сбора этих налогов должностным лицом налогового органа и налогоплательщиком. Один экземпляр заполненного и подписанного документа в момент сбора налогов, указанных в части 2 настоящей статьи, передается налогоплательщику
Статья 88. Место уплаты налогов и бюджеты, в которые зачисляются налоги
1. Налоги, штрафы и проценты подлежат уплате:
1) в месте, указанном в уведомлении о начислении налога и требовании об уплате налога; или
2) если уведомление о начислении налога не требуется, в месте, указанном в соответствующем акте налогового законодательства; или
3) если место не указано в соответствующем акте налогового законодательства, по месту жительства налогоплательщика - физического лица или по месту управления налогоплательщика - юридического лица.
2. Если иное не установлено законодательством, независимо от региона экономической деятельности налогоплательщика в Республике Таджикистан, налоги, штрафы и проценты подлежат зачислению в республиканский бюджет и соответствующие местные бюджеты в соответствии с бюджетным законодательством Республики Таджикистан.
Независимо от положений абзаца первого настоящей части, подоходный налог и социальный налог в отношении физических лиц, работающих на обособленных подразделениях юридических лиц, и в отношении физических лиц, работающих по найму на стационарных рабочих местах, созданных индивидуальными предпринимателями, осуществляющими предпринимательскую деятельность на основе свидетельства о регистрации в качестве индивидуального предпринимателя, подлежат оплате в бюджет по месту нахождения обособленных подразделений (стационарных рабочих мест) с учетом распределения сумм этих налогов между республиканским и местными бюджетами в соответствии с бюджетным законодательством Республики Таджикистан().
3. Уточнение реквизитов (банковских и казначейских счетов), на которые следует производить уплату того или иного налога, штрафов и процентов, в тот или иной бюджет, производится ежегодно налогоплательщиком в налоговом органе, где он состоит на регистрационном учете.
Статья 89. Зачет или возврат излишне уплаченных сумм налога
1. Если уплаченная сумма налога, штрафов, за исключением положений статьи 236 настоящего Кодекса в отношении налога на добавленную стоимость и процентов превышает начисленную сумму налога, штрафов и процентов, то налоговые органы():
1) без согласия налогоплательщика зачитывают превышение в счет погашения налоговых обязательств налогоплательщика по другим налогам, штрафам и процентам, поступающим в тот же бюджет;
2) с письменного согласия налогоплательщика, полученного в ответ на соответствующее письменное обращение налоговых органов, зачитывают остаток, образовавшийся после выполнения действий, указанных в пункте
1) настоящей части в счет обязательств по предстоящим платежам тех налогов, которые поступают в тот же бюджет, что и образовавшийся остаток;
3) после выполнения действий, предусмотренных пунктами 1) и 2) настоящей части, если настоящим Кодексом не установлено иное, совместно с соответствующими финансовыми органами возвращают налогоплательщику превышение (остаток) в 30-дневный календарный срок с момента подачи налогоплательщиком письменного заявления в налоговый орган по месту своего регистрационного учета.
2. Если излишняя сумма налога, штрафов и процентов, уплаченная налогоплательщиком зачитывается в счет обязательств по другим налогам в соответствии с пунктом 1) части 1 настоящей статьи, налоговые органы должны уведомить об этом налогоплательщика в 3-дневный срок с даты проведения вышеуказанного зачета.
3. Если сумма налога, штрафов и процентов (таможенных платежей), фактически уплаченная при перемещении (в счет перемещения) товаров и транспортных средств через таможенную границу Республики Таджикистан, превышает сумму налога, штрафов и процентов (таможенных платежей), начисленную фактически при перемещении (в счет перемещения) товаров и транспортных средств через таможенную границу Республики Таджикистан, то налоговые органы, получив подтверждение о вышеуказанном превышении от соответствующих таможенных органов при письменном обращении налогоплательщика производят действия, предусмотренные частью 1 настоящей статьи, и в 3-дневный срок уведомляют о своих действиях налогоплательщика и соответствующий таможенный орган.
4. Превышения, рассмотренные в настоящей статье, могут быть направлены на погашение задолженности по налогам, штрафам и процентам, подлежащим уплате при перемещении товаров и транспортных средств через таможенную границу Республики Таджикистан, если превышения и задолженности имеют отношение к одному и тому же бюджету по согласованию между налогоплательщиком и соответствующими налоговыми и таможенными органами.
5. Если превышение уплаченной суммы налога, штрафов и процентов имеет место по одному бюджету, а налоговые обязательства имеют место по другому бюджету, зачет или возврат излишне уплаченных сумм налога, штрафов и процентов осуществляется в порядке, установленном инструкцией об осуществлении зачета или возврата излишне уплаченных сумм налога, штрафов и процентов, принимаемой уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан.
Статья 90. Изменение срока уплаты налога
1. Изменением срока уплаты налогов, штрафов и процентов (отсрочкой) является перенос установленного настоящим Кодексом срока уплаты налогов, штрафов и процентов, в том числе авансовых платежей, на более поздний срок.
2. Изменение срока уплаты налогов, штрафов и процентов производится на основании гарантии банка для обеспечения налоговых обязательств в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан().
3. Отсрочка предоставляется только в отношении налоговых обязательств, по которым наступили сроки уплаты.
4. Отсрочка может быть предоставлена по одному или нескольким налогам.
5. Сумма налогов, штрафов и процентов, по которым предоставлена отсрочка, не рассматривается как недоимка до истечения периода отсрочки и в отношении нее не применяются меры принудительного взимания налогов, штрафов и процентов, за исключением начисления процентов.
6. Отсрочка освобождает налогоплательщика от ответственности в виде начисления процентов по отсроченным суммам налогов().
7. Отсрочка не освобождает налогоплательщика от обязанности представлять в налоговые органы в установленные сроки декларации и иную установленную отчетность в отношении налогов, по которым предоставлена отсрочка.
8. На период отсрочки прерывается течение сроков исковой давности, предусмотренных настоящим Кодексом.
9. Погашение отсроченной суммы налоговых обязательств начинается с месяца, следующего за месяцем, в котором истек период отсрочки. При этом налогоплательщик, одновременно с погашением отсроченных сумм, обязан уплачивать в бюджет всю сумму текущих налоговых обязательств.
10. При осуществлении платежей в бюджет суммы, направляемые на исполнение налоговых обязательств, в первую очередь засчитываются в счет погашения текущих налоговых обязательств и в оставшейся части в счет погашения налоговых обязательств, по которым была предоставлена отсрочка.
11. Отсрочка может быть предоставлена лицу, заинтересованному в ее получении (заинтересованному лицу), при наличии хотя бы одного из следующих оснований:
1) причинения этому лицу ущерба в результате стихийного бедствия, технологической катастрофы или иных обстоятельств непреодолимой силы;
2) задержки этому лицу финансирования из бюджета или оплаты выполненного этим лицом государственного заказа;
3) проведение этим лицом научно-исследовательских или опытноконструкторских работ;
4) осуществление этим лицом внедренческой или инновационной деятельности, в том числе создание новых или совершенствование применяемых технологий, создание новых видов сырья или материалов.
12. Повторное предоставление отсрочки по уплате налогов, штрафов и процентов, без полного погашения ранее отсроченных сумм налогов, штрафов и процентов, запрещается, за исключением случая, когда имеют место основания, предусмотренные в пунктах 1) и 2) части 10 настоящей статьи.
13. Правила, предусмотренные настоящей статьей, применяются также при предоставлении отсрочки по уплате налогов, штрафов и процентов в связи с перемещением товаров и транспортных средств через таможенную границу Республики Таджикистан, если иное не предусмотрено таможенным законодательством Республики Таджикистан.
14. Решение об отсрочке по общегосударственным налогам по представлению Министерства финансов Республики Таджикистан, согласованном с уполномоченным государственным органом и Министерством экономики и торговли Республики Таджикистан, принимается Правительством Республики Таджикистан.
15. Решение об отсрочке по местным налогам по представлению соответствующего городского (районного) финансового и налогового органов принимается Председателем соответствующего города (района).
16. С учетом требований настоящей статьи Положение о порядке и сроках (продолжительности) отсрочки налоговых обязательств определяется Правительством Республики Таджикистан.
Статья 91. Порядок погашения налоговых обязательств
Погашение налоговых обязательств производится в следующем порядке:
1) начисленные суммы налогов;
2) начисленные штрафы;
3) начисленные проценты.
При этом по начисленным суммам налогов, штрафов и процентов погашение налоговых обязательств осуществляется в следующей последовательности:
а) сначала погашаются налоговые обязательства текущего года (если они имеются);
б) оставшаяся сумма направляется на погашение налоговых обязательств прошлых лет, начиная с более поздней налоговой задолженности (налоговой задолженности, наиболее близкой к текущему году) до более ранней налоговой задолженности (налоговой задолженности, наиболее дальней к текущему году)
ГЛАВА 10. ПРИНУДИТЕЛЬНОЕ ВЗИМАНИЕ НАЛОГОВ
Статья 92. Меры обеспечения исполнения не выполненного в срок налогового обязательства
1. Налоговые органы обеспечивают исполнение налогового обязательства налогоплательщика, не выполненного в установленные сроки, следующими мерами, предусмотренными настоящим Кодексом:
1) начислением процентов на неуплаченную в срок сумму налогов;
2) исключен ()
3) исключен ()
4) арестом имущества налогоплательщика().
Меры, предусмотренные пунктами 2), 3) и 4) настоящей части, осуществляются в судебном порядке. При выполнении требований пункта 2) части 1 статьи 94 настоящего Кодекса в отношении налогоплательщика, имеющего налоговую задолженность, налоговый орган может одновременно применить все меры, предусмотренные настоящей частью.
Порядок обращения налоговых органов в соответствующие суды о применении мер, предусмотренных в пунктах 2), 3) и 4) настоящей части, устанавливается Положением, которое принимается Правительством Республики Таджикистан().
2. Меры, предусмотренные пунктами 2), 3) и 4) части 1 настоящей статьи, применяются в следующем порядке:
1) непосредственно налоговыми органами во внесудебном порядке в отношении налоговой задолженности, признанной налогоплательщиком;
2) в отношении иных видов налоговой задолженности, не указанных в пункте 1) настоящей части, в судебном порядке, предусмотренном статьями 94-97 настоящего Кодекса и законодательством Республики Таджикистан.
При выполнении требований пункта 2) части 1 статьи 94 настоящего Кодекса в отношении налогоплательщика, имеющего налоговую задолженность, налоговый орган может одновременно применить все меры, предусмотренные частью 1 настоящей статьи.
3. При внесудебном порядке применения мер принудительного взимания налогов осуществляются следующие действия:
1) в отношении приостановления расходных операций по счетам в кредитных организациях, за исключением накопительных (депозитных) счетов физических лиц, не занятых предпринимательской деятельностью, кредитных счетов и специальных счетов, открытых за счет средств международных финансовых организаций:
а) соответствующее постановление первого руководителя (или уполномоченного заместителя первого руководителя) налогового органа направляется для исполнения в кредитные организации, где открыты и обслуживаются счета налогоплательщика;
б) кредитные организации с учетом ограничений, предусмотренных частью 3 статьи 94 настоящего Кодекса в отношении заработной платы и приравненных к ней выплат,а также выплаты налоговых обязательств текущего года и выплаты налоговой задолженности обязаны исполнить соответствующее постановление налогового органа о приостановлении расходных операций по счетам налогоплательщика, а также не вправе открывать ему новые счета, выдавать наличные денежные средства с его счетов и/или выдавать ему кредиты();
в) до представления письменного уведомления налоговых органов о полном исполнении принятых ими решений о приостановлении расходных операций налогоплательщика по счетам, кредитные организации обязаны в соответствии с запросом этого налогового органа ежемесячно представлять в налоговый орган, где налогоплательщик поставлен на учет, сведения о доходных и расходных операциях и поступлении (расходе) средств на приостановленных банковских счетах налогоплательщика. Налоговые органы могут провести проверку достоверности представленных сведений();
2) в отношении взыскания налоговой задолженности за счет денежных средств на банковских счетах налогоплательщика и/или его дебиторов, а также наличных денежных средств налогоплательщика, за исключением накопительных (депозитных) счетов физических лиц, не занятых предпринимательской деятельностью, кредитных счетов и специальных счетов, открытых за счет средств международных финансовых организаций:
а) соответствующие инкассовые распоряжения первого руководителя (или уполномоченного заместителя первого руководителя) налогового органа, а также акты сверки дебиторской задолженности(только в случае взыскания задолженности за счет дебиторов налогоплательщика-должника), направляются для исполнения в кредитные организации, где открыты и обслуживаются счета налогоплательщика и/или его дебиторов. При взыскании средств, находящихся на валютных счетах, первый руководитель (или уполномоченный заместитель первого руководителя) налогового органа одновременно с инкассовым распоряжением налогового органа на перечисление денежных средств направляет поручение кредитным организациям на продажу в течение двух операционных дней валютных средств налогоплательщика. Расходы, связанные с продажей иностранной валюты, осуществляются за счет налогоплательщика();
б) кредитные организации с учетом ограничений, предусмотренных частью 3 статьи 94 настоящего Кодекса, в отношении выплаты заработной платы и приравненных к ней выплат, а также выплаты налоговых обязательств текущего года и выплаты налоговой задолженности, обязаны без предъявления требований к налоговым органам о представлении дополнительных документов в соответствии с порядком, установленным статьей 91 настоящего Кодекса, исполнить соответствующие инкассовые распоряжения налогового органа о взыскании со счетов налогоплательщика и/или со счетов его дебиторов денежных средств для погашения налоговой задолженности();
в) для взыскания налоговой задолженности за счет наличных денежных средств налогоплательщика соответствующее решение первого руководителя (уполномоченного заместителя первого руководителя) налогового органа направляется для исполнения налогоплательщику;
3) для обеспечения исполнения налоговой задолженности налогоплательщика посредством ареста его имущества принимается и в соответствии с Законом Республики Таджикистан "Об исполнительном производстве" исполняется соответствующее постановление налогового органа об аресте имущества налогоплательщика и его реализации в счет погашения налоговой задолженности;
4) после устранения оснований, ставших причиной применения принудительных мер взимания налогов, налоговый орган на основе письменных сведений кредитных организаций о взысканных суммах денежных средств со счетов налогоплательщика и (или) его дебиторов, и (или) письменных сведений судебного исполнителя о взысканных суммах, в течение одного рабочего дня признает исполненными принятые ранее решения и одновременно направляет извещения соответствующим лицам. Ранее принятые решения налогового органа считаются исполненными для кредитных организаций и (или) судебного исполнителя и (или) налогоплательщика со дня направления письменного уведомления налогового органа об их исполнении().
4. В случае неисполнения налогоплательщиком в установленные сроки обязанностей по уплате налога, штрафов и процентов, то есть при наличии у налогоплательщика недоимки, налоговые органы уведомляют налогоплательщика о необходимости уплаты налога в течение 10 календарных дней со дня получения налогоплательщиком этого уведомления и о возможности применения к нему мер, предусмотренных в пунктах 2),3) и 4) части 1 настоящей статьи. Если иное не предусмотрено настоящим Кодексом, начисление процентов производится во всех случаях наличия недоимки и для применения этой меры не требуется уведомление налогоплательщика().
5. Правила настоящей главы применяются в отношении налоговых агентов в том же порядке, который установлен для налогоплательщиков.
6. Настоящая глава применяется с соблюдением положений Гражданского кодекса Республики Таджикистан в отношении очередности списания денежных средств с банковских счетов.
7. В случае, если налогоплательщик, в отношении которого реализуются меры по принудительному взысканию налогов, представит реальный план финансового оздоровления, налоговый орган и налогоплательщик могут заключить на срок до шести последовательно следующих календарных месяцев договор о порядке и сроках погашения задолженности. Одновременно исполнение ранее принятых решений о применении мер по принудительному взысканию налогов приостанавливается на срок действия договора. Срок исполнения указанного договора и приостановления ранее принятых решений налогового органа о применении мер по принудительному взысканию налогов не может быть продлен().
Статья 93. Проценты по недоплате и переплате налогов
1. За исключением случаев, установленных настоящим Кодексом, если какая-либо сумма налога, в том числе текущего платежа, не уплачена к установленному сроку, то есть имеет место недоплата (недоимка), налогоплательщик обязан уплатить проценты с этой суммы недоплаты (недоимки) за период с даты наступления срока платежа до даты уплаты суммы недоплаты (недоимки).
2. Если за период с даты подачи налогоплательщиком заявления на возврат излишне уплаченных сумм налога, то есть переплаты, до даты фактического осуществления возврата сумм переплаты истекло более 30 календарных дней, проценты в пользу налогоплательщика на сумму переплаты налога подлежат уплате из соответствующего бюджета за период с даты подачи заявления за возврат суммы переплаты до даты фактического осуществления возврата.
Для целей предыдущего предложения в случаях зачета суммы переплаты возврат считается произведенным на дату осуществления зачета или если переплата и недоимка относятся к различным бюджетам, на дату получения разрешения на зачет.
Проценты не подлежат уплате налогоплательщику, если возврат суммы переплаты осуществляется в срок не более 30 дней с момента подачи налогоплательщиком заявления на возврат излишне уплаченных сумм.
3. Ставка процента устанавливается в размере 0,08 процента за каждый день наличия недоплаты или переплаты(, ).
4. Проценты на штрафы и начисленные проценты не начисляются.
5. При наличии у налогоплательщика переплаты по одним налогам и недоплаты по другим налогам начисление процентов на сумму недоимки за период, когда сумма недоимки была меньше суммы переплаты, не производится, если переплаты и недоимки имеют место по одному и тому же бюджету.
6. Инструкция о начислении процентов по недоплате и переплате налогов принимается уполномоченными государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан и Национальным банком Таджикистана.
Статья 94. Приостановление расходных операций по счетам налогоплательщика в банках и других финансово-кредитных учреждениях
1. Приостановление расходных операций по счетам налогоплательщика в банках и других финансово-кредитных учреждениях (за исключением корреспондентских счетов банков) (далее - "приостановление расходных операций по банковским счетам") производится при наличии хотя бы одного из следующих случаев():
1) если налогоплательщик не представляет налоговую декларацию к установленному сроку и налоговый орган уведомил его о необходимости ее предоставления и если по истечении 30 календарных дней с даты такого уведомления налоговая декларация не представлена;
2) в случае неуплаты налога, штрафов и процентов в срок, установленный в части 4 статьи 92 настоящего Кодекса, налоговый орган повторно уведомляет о необходимости уплаты налога, штрафов и процентов и если налоговая задолженность (недоимка) не будет погашена в течение 30 календарных дней после получения налогоплательщиком повторного уведомления();
3) недопуска должностных лиц налоговых органов к налоговой проверке и обследованию объектов налогообложения и объектов, связанных с налогообложением, кроме случаев нарушения ими установленного настоящим Кодексом порядка проведения налоговой проверки, если со дня получения налогоплательщиком уведомления налогового органа о необходимости допуска должностных лиц налогового органа к налоговой проверке и о возможности применения мер, предусмотренных настоящей статьей, истекли 10 календарных дней.
2. При наличии оснований, предусмотренных в части 1 настоящей статьи, при наличии налоговой задолженности, определенной в пункте 2) части 2 статьи 92 настоящего Кодекса первый руководитель (или лицо, его замещающее) налогового органа, в котором налогоплательщик состоит на регистрационном учете, обращается в установленном законодательством порядке в суд по месту нахождения налогоплательщика о приостановлении расходных операций по банковским счетам налогоплательщика с одновременным уведомлением налогоплательщика о своем обращении в суд().
Экономический суд рассматривает обращение налогового органа о приостановлении расходных операций по банковским счетам юридического лица или индивидуального предпринимателя в порядке упрощенного производства в соответствии с Кодексом Республики Таджикистан об экономическом судопроизводстве.
Суд общей юрисдикции рассматривает обращение налогового органа о приостановлении расходных операций по банковским счетам физического лица, не являющегося индивидуальным предпринимателем, в ходе приказного процесса в соответствии с Гражданским процессуальным кодексом Республики Таджикистан().
3. Приостановление расходных операций по банковским счетам распространяется на все расходные операции налогоплательщика, кроме заработной платы и других приравненных к ней платежей, операций по погашению налоговой задолженности, а также расходных операций по исполнительным документам, которые в соответствии со статьей 879 Гражданского кодекса Республики Таджикистан подлежат исполнению до платежных документов, предусматривающих платежи в государственный бюджет().
4. Решение суда о приостановлении расходных операций по банковским счетам налогоплательщика подлежит безусловному исполнению банками и организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций.
5. Налоговый орган для исполнения решения суда о приостановлении расходных операций по банковским счетам налогоплательщика направляет копию данного решения банкам и другим финансовокредитным учреждениям, в которых налогоплательщик имеет банковские счета().
6. Банк или другое финансово - кредитное учреждение и налоговый орган не несут ответственности за убытки, понесенные налогоплательщиком в результате приостановления его расходных операций по банковским счетам по решению суда, принятому в соответствии с требованиями настоящего Кодекса
7. Со дня получения решения суда о приостановлении расходных операций по банковским счетам налогоплательщика любой банк или другое финансово - кредитное учреждение не вправе открывать этому налогоплательщику новые счета, выдавать кредиты или наличные денежные средства с его счетов, за исключением выдачи денежных средств на осуществление расходных операций в соответствии с частью 3 настоящей статьи().
8. После устранения оснований, ставших причиной для приостановления расходных операций по банковским счетам, налоговый орган, не позднее одного банковского дня, в соответствии с установленным статьей 64 настоящего Кодекса порядком направляет письменное уведомление налогоплательщику, а также заинтересованному банку об устранении оснований, ставших причиной для приостановления расходных операций по банковским счетам налогоплательщика. Банк, получивший вышеуказанное уведомление, с момента его получения возобновляет расходные операции по банковским счетам налогоплательщика
9. исключена ()
Статья 95. Арест имущества
1. Арест имущества применяется для обеспечения контроля за сохранностью имущества налогоплательщика, которое в целях погашения налоговых обязательств налогоплательщика подлежит последующему отчуждению (продаже).
2. Арест имущества налогоплательщика состоит из описи имущества, установления порядка распоряжения, владения и пользования арестованным имуществом, а также передачи арестованного имущества на хранение или его изъятия для последующего отчуждения (продажи) в целях погашения налоговых обязательств налогоплательщика.
3. При наличии налоговой задолженности, определенной в пункте 2) части 2 статьи 92 настоящего Кодекса, первый руководитель (уполномоченный заместитель первого руководителя) налогового органа может обратиться в установленном законодательством порядке в суд по месту нахождения налогоплательщика об аресте имущества налогоплательщика с одновременным уведомлением налогоплательщика о своем обращении в суд при выполнении требований пунктов 1) или 2) части 1 статьи 94 настоящего Кодекса().
Экономический суд рассматривает обращение налогового органа об аресте имущества юридического лица или индивидуального предпринимателя в порядке упрощенного производства в соответствии с Кодексом Республики Таджикистан об экономическом судопроизводстве.
Суд общей юрисдикции рассматривает обращение налогового органа об аресте имущества физического лица, не являющегося индивидуальным предпринимателем, в ходе приказного процесса в соответствии с Гражданским процессуальным кодексом Республики Таджикистан.
4. Решение суда об аресте имущества в течение трех рабочих дней со дня принятия передается соответствующему судебному исполнителю для исполнения в соответствии с Законом Республики Таджикистан "Об исполнительном производстве". Копия решения суда об аресте имущества налогоплательщика в этот же срок передается соответствующему налоговому органу для контроля за ходом погашения налоговых обязательств налогоплательщика за счет поступления денежных средств в государственный бюджет от отчуждения (продажи) арестованного имущества().
5. Таможенные органы на основании письменного уведомления налогового органа о решении суда о полном аресте имущества налогоплательщика приостанавливают экспортные операции всего арестованного имущества данного налогоплательщика на срок, указанный в письменном уведомлении налогового органа.
6. Решение суда об аресте имущества считается отмененным с момента отмены этого решения вышестоящим судом, а исполненным с момента исполнения налогового обязательства. Решение суда приостанавливает свое действие с момента протеста прокурора до рассмотрения этого протеста по существу в установленном законом порядке().
Статья 96. Реализация арестованного имущества
1. Арестованное имущество налогоплательщика и имущество, полученное от должника налогоплательщика в соответствии со статьей 97 настоящего Кодекса, если оно не представлено в денежной форме, реализуется судебными исполнителями в соответствии с Законом Республики Таджикистан "Об исполнительном производстве"().
2. Поступления от продажи имущества направляются на уплату налогов, штрафов и процентов в соответствии с решением суда согласно статьи 95 настоящего Кодекса в соответствии со статьей 91 настоящего Кодекса, а также расходов по хранению и реализации, в том числе понесенных налоговым органом
Остаток средств возвращается налогоплательщику в течение трех банковских дней
Статья 97. Взыскание сумм, которые причитаются налогоплательщику
Первый руководитель (уполномоченный заместитель первого руководителя) налогового органа может обратиться в установленном законодательством порядке в суд по месту нахождения налогоплательщика о взыскании денежных средств с банковских счетов налогоплательщика и его дебиторов с одновременным уведомлением налогоплательщика о своем обращении в суд при выполнении требований пункта 2) части 1 статьи 94 настоящего Кодекса.
Экономический суд рассматривает обращение налогового органа о взыскании денежных средств с банковских счетов юридического лица или индивидуального предпринимателя и его дебиторов в порядке упрощенного производства в соответствии с Кодексом Республики Таджикистан об экономическом судопроизводстве.
Суд общей юрисдикции рассматривает обращение налогового органа о взыскании денежных средств с банковских счетов физического лица, не являющегося индивидуальным предпринимателем, и его дебиторов в ходе приказного процесса в соответствии с Гражданским процессуальным кодексом Республики Таджикистан().
Налоговый орган имеет право направить банку или другому финансово-кредитному учреждению, в которых открыты и обслуживаются счета налогоплательщика и (или) его дебиторов, решение суда о взыскании денежных средств со счетов налогоплательщика и (или) его дебиторов, обязывающее банк и другие финансово-кредитные учреждения осуществить прямую уплату (минуя налогоплательщика и его счета) в соответствующий бюджет любой суммы, имеющейся на счетах налогоплательщика и (или) его дебиторов на основании инкассового распоряжения налогового органа в соответствии с частью 2 настоящей статьи() .
2. В случае применения части 1 настоящей статьи взыскание суммы налоговой задолженности за счет сумм, находящихся на счетах налогоплательщика в банке или другом финансово-кредитном учреждении, производится после получения решения суда о взыскании денежных средств со счетов налогоплательщика в следующем порядке:
1) банку и другому финансово-кредитному учреждению, где открыты и обслуживаются счета налогоплательщика, налоговый орган направляет соответствующее решение суда;
2) взыскание суммы налоговой задолженности за счет сумм, находящихся на счетах налогоплательщика в банке и другом финансовокредитном учреждении, производится на основании инкассового распоряжения соответствующего налогового органа;
3) инкассовое распоряжение на взыскание сумм налоговой задолженности направляется в банк и другое финансово-кредитное учреждение, где открыты и обслуживаются счета налогоплательщика, и подлежит исполнению в порядке, установленном пунктом 2) статьи 76 настоящего Кодекса;
4) инкассовое распоряжение выставляется по форме, установленной нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, и должно содержать указание на тот счет (счета) налогоплательщика, с которого (которых) производится взыскание суммы налоговой задолженности.
5) в случае отсутствия денег на счетах налогоплательщика в национальной валюте взыскание налоговой задолженности производится с валютных счетов налогоплательщика с применением курса национальной валюты к иностранным валютам, установленного Национальным банком Таджикистана на день взыскания;
6) при достаточности денег на счете (счетах) налогоплательщика инкассовое распоряжение на взыскание суммы налоговой задолженности исполняется банком и другим финансово-кредитным учреждением не позднее одного операционного дня, следующего за днем получения указанного распоряжения;
7) при недостаточности денег или их отсутствии на счете (счетах) налогоплательщика инкассовое распоряжение (инкассовые распоряжения) исполняется (исполняются) по мере поступления денег на этот (эти) счет (счета).
3. При отсутствии случаев, предусмотренных в части 2 настоящей статьи, применение части 1 настоящей статьи по взысканию суммы налоговой задолженности со счетов дебиторов налогоплательщика производится в следующем порядке:
1) при отсутствии денег на счетах налогоплательщика налоговый орган, в котором налогоплательщик состоит на регистрационном учете, имеет право в пределах образовавшейся налоговой задолженности взыскать деньги, причитающиеся налогоплательщику, со счетов дебиторов налогоплательщика. При этом дебитору и банку или другому финансово- кредитному учреждению дебитора этим налоговым органом направляется соответствующее решение суда и уведомление об обращении взыскания на деньги на его (дебитора) счетах в счет погашения налоговой задолженности налогоплательщика. Такое уведомление означает запрет на осуществление дебитором платежей в счет погашения своей задолженности перед налогоплательщиком.
Не позднее 30 календарных дней после даты получения уведомления дебитор обязан предоставить в налоговый орган, направивший уведомление, акт сверки взаиморасчетов, составленный совместно с налогоплательщиком на дату получения уведомления;
2) акт сверки взаиморасчетов между налогоплательщиком и его дебитором должен содержать следующие сведения:
- наименование налогоплательщика и его дебитора, их идентификационные номера налогоплательщика;
- наименование налогового органа, где состоит на учете налогоплательщик и его дебитор;
- реквизиты счетов налогоплательщика и его дебитора;
- сумма задолженности дебитора перед налогоплательщиком;
- юридические реквизиты, печать и подписи налогоплательщика и его дебитора;
- дата составления акта сверки;
3) на основании акта сверки взаиморасчетов налоговый орган, в котором состоит на регистрационном учете налогоплательщик, выставляет на счет (счета) дебитора инкассовое распоряжение о взыскании налоговой задолженности налогоплательщика;
4) банк или другое финансово-кредитное учреждение дебитора обязан исполнить выставленное инкассовое распоряжение о взыскании суммы налоговой задолженности налогоплательщика в соответствии с требованиями, предусмотренными частью 2 настоящей статьи.
Статья 97(1). Обращение в суд о признании налогоплательщика банкротом
В случае непогашения юридическим лицом, индивидуальным предпринимателем суммы налоговой задолженности после реализации всех мер, предусмотренных статьей 92 настоящего Кодекса, налоговый орган вправе обратиться в суд о признании налогоплательщика банкротом в соответствии с законодательством Республики Таджикистан().
Статья 98. Ответственность лиц, получивших активы налогоплательщика по нерыночным ценам
В случае, когда налоговое обязательство налогоплательщика осталось неисполненным после реализации арестованного имущества, лицо, получившее активы налогоплательщика в ходе операции, которая совершена не по рыночным условиям и имела место в течение трехлетнего периода, предшествующего дате применения процедуры ареста имущества, несет ответственность по исполнению налогового обязательства налогоплательщика в размере стоимости полученных активов за вычетом любых сумм, уплаченных данным лицом за такие активы.
Статья 99. Списание безнадежной задолженности по налогам
Списание безнадежной задолженности по налогам, процентам и штрафам производится в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
ГЛАВА 11. РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ
Статья 100. Право на обжалование
1. Налогоплательщик, оспаривающий акт налоговой проверки, начисление суммы налога, штрафов и процентов, а также иные решения налогового органа, может обратиться с заявлением (жалобой) о пересмотре вышеуказанных решений в налоговый орган, принявший эти решения, в вышестоящий налоговый орган, в уполномоченный государственный орган или в суд. В заявлении (жалобе) должны быть изложены доводы и указаны документы, на которых налогоплательщик основывает свою просьбу о пересмотре принятых в отношении него решений.
Подача заявления (жалобы) в любой из вышеуказанных налоговых органов не исключает права налогоплательщика на одновременную или последующую подачу аналогичной жалобы в налоговый орган более высокого уровня (в вышестоящий налоговый орган) или в суд.
2. Жалобы (исковые заявления) налогоплательщика на акты налоговых проверок, начисления суммы налогов, штрафов и процентов, а также иные решения налоговых органов, поданные в суд, рассматриваются и разрешаются в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан
Статья 101. Порядок и сроки подачи и рассмотрения жалобы в налоговых органах
1. Жалоба на акт налоговой проверки, начисление суммы налога, штрафов и процентов, а также иные решения налогового органа может быть подана в течение 30 календарных дней с даты получения налогоплательщиком акта налоговой проверки, уведомления о начислении суммы налога, штрафов и процентов и иного решения или непринятия (неполучения) решения по существу жалобы в тот же срок.
В случае пропуска по уважительной причине срока подачи жалобы этот срок в пределах срока исковой давности, установленного настоящим Кодексом, по заявлению лица, подающего жалобу, может быть восстановлен вышестоящим налоговым органом, уполномоченным государственным органом или судом.
2. Жалоба подается в письменной форме.
3. Жалоба налогоплательщика рассматривается, решение по ней принимается и о принятом решении налоговый орган в письменной форме уведомляет лицо, подавшее жалобу, в срок не более 30 календарных дней со дня получения жалобы налоговым органом.
Статья 102. Последствия подачи заявления (жалобы) относительно начисления суммы налога, штрафов и процентов
До завершения рассмотрения заявления (жалобы) относительно начисления суммы налога, штрафов и процентов, а также других решений, подаваемого в налоговые органы или в суд в соответствии со статьями 100 и 101 настоящего Кодекса, оплате подлежит и может быть взыскана в соответствии с процедурами, установленными в главе 10 настоящего Кодекса, только та часть налоговых обязательств, которая не оспаривается налогоплательщиком. Приостановление в связи с рассмотрением жалобы налогоплательщика уплаты всей или части суммы налоговых обязательств не освобождает налогоплательщика от уплаты процентов за несвоевременное перечисление налога в бюджет, в том числе процентов, начисленных за период с даты подачи жалобы до принятия решения по жалобе.
В то же время проценты начисляются только на сумму налогов, которая по результатам рассмотрения жалобы подлежит уплате в бюджет.
ГЛАВА 12. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ
Статья 103. Понятие налогового правонарушения
Налоговое правонарушение - это противоправное действие или бездействие (в нарушение законодательства о налогах) физического или юридического лица, совершение которого влечет установленную законом ответственность.
Статья 104. Обстоятельства, исключающие ответственность лица за совершение налогового правонарушения
Помимо случаев, предусмотренных законодательством, лицо не может быть привлечено к ответственности за совершенное налоговое правонарушение в случаях:
1) выполнения налогоплательщиком или налоговым агентом письменных указаний и разъяснений, данных налоговым органом или другим государственным органом или их должностными лицами в пределах их компетенции;
2) списания недоимок по другим налогам за счет излишне уплаченных сумм по любым налогам, в том числе по налогам, уплаченным налоговыми агентами;
3) устранения нарушений налогового законодательства путем представления дополнительной налоговой декларации в соответствии с частью 5 статьи 73 настоящего Кодекса.
4) исключен ()
Статья 105. Давность привлечения к ответственности за совершение налогового правонарушения
1. Лицо не может быть привлечено к ответственности за совершение налогового правонарушения, если со дня его совершения либо со следующего дня после окончания налогового периода, в течение которого было совершено это правонарушение, истекли три года (срок исковой давности).
2. Исчисление срока давности со дня совершения налогового правонарушения применяется в отношении всех совершенных налоговых правонарушений, кроме предусмотренных частью 3 настоящей статьи.
3. Исчисление срока давности налоговых правонарушений осуществляется со следующего дня после окончания налогового периода, в течение которого было совершено налоговое правонарушение, в отношении налоговых правонарушений, предусмотренных пунктами 1)-3) части 1 статьи 106 настоящего Кодекса
Статья 106. Ответственность за нарушение налогового законодательства
1. Физические и юридические лица несут ответственность в соответствии с Кодексом Республики Таджикистан об административных правонарушениях в следующих случаях:
1) несвоевременного представления налоговой декларации и иной налоговой отчетности();
2) занижения суммы налогов;
3) нарушения правил уплаты налога на добавленную стоимость;
4) воспрепятствования проведению налоговой проверки;
3) нарушения срока постановки на регистрационный учет в налоговом органе;
6) неуказания или неправильного указания идентификационного номера налогоплательщика в налоговых и таможенных декларациях, счетах-фактурах;
7) нарушения порядка удержания и неудержания налога у источника выплаты;
8) открытия расчетных и других счетов (кроме вкладных сберегательных (депозитных) счетов физических лиц в соответствии со статьей 76 настоящего Кодекса) физическим и юридическим лицам без предъявления документов, подтверждающих идентификационный номер налогоплательщика;
9) нарушения срока уведомления налоговых органов по месту своего регистрационного учета об открытии физическим и юридическим лицом расчетных и других счетов (кроме вкладных сберегательных (депозитных) счетов физических лиц в соответствии со статьей 76 настоящего Кодекса);
10) непредставления или несвоевременного представления налоговому органу акта сверки взаиморасчетов;
11) неисполнения или несвоевременного исполнения инкассовых распоряжений налоговых органов, выставленных в соответствии со статьей 97 настоящего Кодекса, на перечисление в соответствии с очередностью, установленной Гражданским кодексом Республики Таджикистан, со счетов третьих лиц - дебиторов налогоплательщика (в том числе со счетов самого налогоплательщика в банке или другом финансово-кредитном учреждении, в котором обслуживается данный налогоплательщик) денежных средств в счет погашения налоговой задолженности налогоплательщика;
12) незаконного воспрепятствования доступу должностного лица налогового органа на территорию предприятия или в помещение;
13) несоблюдения порядка владения, пользования и (или) распоряжения имуществом, на которое налоговым органом наложен арест;
14) нарушения порядка применения контрольно-кассовых машин с фискальной памятью;
15) непредставления налоговому органу необходимых сведений;
16) несвоевременного перечисления банками и другими финансовокредитными учреждениями, в которых находятся счета налогоплательщиков, сумм налогов по платежным поручениям налогоплательщиков;
17) совершения уполномоченным лицом действий (операций, сделок) в нарушение требования статьи 45 Налогового кодекса Республики Таджикистан о подтверждении присвоения идентификационного номера налогоплательщика путем представления удостоверения о присвоении идентификационного номера налогоплательщика или паспорта гражданина Республики Таджикистан с соответствующей записью о присвоении идентификационного номера налогоплательщика, а также неуказания уполномоченным лицом идентификационного номера налогоплательщика в оригиналах и копиях документов, подтверждающих совершение вышеуказанных действий (операций, сделок) в отношении (в пользу) налогоплательщика;
18) нарушения порядка выписки налоговых счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость и акцизам().
2. Физические лица за совершение преступлений в сфере налогового законодательства несут ответственность в соответствии с Уголовным кодексом Республики Таджикистан.
3. исключена ()
РАЗДЕЛ III. СТАТУС И СТРУКТУРА НАЛОГОВЫХ ОРГАНОВ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
ГЛАВА 13. НАЛОГОВЫЕ ОРГАНЫ
Статья 107. Основные функции налоговых органов
Основными функциями налоговых органов являются:
1) обеспечение исполнения и соблюдения налогового законодательства, выработка механизмов налогового администрирования с целью обеспечения своевременного и полного поступления налогов в бюджеты всех уровней;
2) участие в подготовке проектов законов и других нормативных правовых актов по вопросам налогообложения, в том числе договоров с другими государствами;
3) разъяснение налогоплательщикам их прав и обязанностей;
4) своевременное информирование налогоплательщиков об изменениях налогового законодательства.
Статья 108. Правовая основа деятельности налоговых органов
Правовую основу деятельности налоговых органов составляют Конституция Республики Таджикистан, конституционные законы, настоящий Кодекс и другие законы Республики Таджикистан, совместные постановления Маджлиси Милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, постановления Маджлиси Милли, постановления Маджлиси намояндагон, нормативные правовые акты Президента Республики Таджикистан и Правительства Республики Таджикистан, международные правовые акты, признанные Республикой Таджикистан.
Статья 109. Принципы деятельности налоговых органов
1. Деятельность налоговых органов Республики Таджикистан осуществляется на основе принципов
1) законности;
2) соблюдения прав и свобод человека и гражданина;
3) подконтрольности и подотчетности вышестоящим органам.
2. В системе налоговых органов не допускается создание и деятельность политических партий и других общественных объединений, преследующих политические цели. Сотрудники налоговых органов и подразделений налоговой полиции не могут быть ограничены в своей служебной деятельности решениями политических партий и других общественных объединений
3. Налоговые органы осуществляют свою деятельность во взаимодействии с другими государственными органами, общественными объединениями и гражданами, а также налоговыми органами других государств на основе международных договоров и обязательств, признанных Республикой Таджикистан.
Статья 110. Статус и структура налоговых органов Республики Таджикистан
1. Налоговые органы Республики Таджикистан (далее - "налоговые органы") состоят из уполномоченного государственного органа и его соответствующих территориальных подразделений - налоговых управлений по Горно-Бадахшанской автономной области, областям и городу Душанбе, налоговых инспекций по районам, городам и районам в городах, налоговой инспекции крупных налогоплательщиков при уполномоченном государственном органе с отделениями по областям и городу Душанбе (далее - "территориальные налоговые органы"), и образуют единую централизованную систему налоговых органов Республики Таджикистан.
2. Уполномоченный государственный орган является центральным государственным исполнительным органом, обеспечивающим практическую реализацию функций налоговых органов в Республике Таджикистан и, в установленных нормативными правовыми актами случаях, за пределами Республики Таджикистан, осуществляющим руководство системой налоговых органов Республики Таджикистан и непосредственно подчиняющимся Правительству Республики Таджикистан.
Территориальные налоговые органы являются структурными подразделениями уполномоченного государственного органа на местах и подчиняются непосредственно по вертикали соответствующим вышестоящим налоговым органам.
3. Уполномоченный государственный орган входит в систему центральных органов исполнительной власти Республики Таджикистан.
4. Уполномоченный государственный орган и территориальные налоговые органы являются юридическими лицами, имеют эмблему налоговых органов самостоятельные балансы, специальные счета в Казначействе Министерства финансов Республики Таджикистан, его органах на местах, печати с изображением Государственного герба Республики Таджикистан со своим наименованием на государственном языке. Эмблема налоговых органов и нагрудный знак работников налоговых органов утверждаются Правительством Республики Таджикистан().
5. Руководители налоговых органов по Горно-Бадахшанской автономной области, областям и городу Душанбе, налоговых инспекций в районах, городах и районов в городах, инспекции крупных налогоплательщиков с отделениями по областям и городу Душанбе обеспечивают реализацию возложенных на налоговые органы задач на соответствующих территориях, организуют, координируют и контролируют деятельность подчиненных им подразделений.
6. Налоговые органы обладают всей полнотой власти в вопросах обеспечения государственного контроля за полной и своевременной уплатой налогов, кроме случаев, в которых настоящим Кодексом предусмотрено взимание налогов другими органами.
Статья 111. Полномочия первого руководителя уполномоченного государственного органа
Первый руководитель уполномоченного государственного органа:
1) организует деятельность уполномоченного государственного органа и территориальных налоговых органов, других подразделений, входящих в систему уполномоченного государственного органа, по исполнению возложенных на эти органы и подразделения функций, задач и обязанностей и несет ответственность за результаты этой деятельности;
2) вносит предложения в Правительство Республики Таджикистан о назначении на должность и освобождении от должности своих заместителей, об утверждении персонального состава членов коллегии уполномоченного государственного органа;
3) в соответствии с действующими в Республике Таджикистан нормативными правовыми актами об оплате труда утверждает штатные расписания и сметы расходов на содержание налоговых органов, других подведомственных предприятий, организаций и подразделений, уполномоченного государственного органа, которые регистрируются в финансовых органах
4) определяет функциональные обязанности своих заместителей, утверждает Положения об управлениях, самостоятельных отделах и других подразделениях уполномоченного государственного органа, в установленном порядке издает приказы, указания, инструкции и методические рекомендации
5) назначает на должность и освобождает от должности первых руководителей территориальных налоговых органов;
6) определяет перечень должностей работников налоговых органов, других подведомственных уполномоченному государственному органу предприятий и организаций, назначаемых и освобождаемых от должности первым руководителем уполномоченного государственного органа и руководителями территориальных налоговых органов
7) в установленном порядке присваивает работникам налоговых органов квалификационные чины и награждает нагрудными знаками
8) в установленном порядке представляет Президенту Республики Таджикистан ходатайство о присвоении работникам налоговых органов высших квалификационных чинов().
9) отменяет противоречащие настоящему Кодексу и иному законодательству Республики Таджикистан приказы, инструкции и указания руководителей нижестоящих налоговых органов ;
10) вносит в соответствии с действующим законодательством в государственные органы, должностным лицам предприятий, учреждений и организаций, независимо от формы собственности, и в общественные объединения обязательные для рассмотрения представления и предложения об устранении обстоятельств, способствовавших совершению налоговых правонарушений
11) выполняет другие функции, установленные действующими нормативными правовыми актами.
Статья 112. Финансирование и материально-техническое обеспечение налоговых органов
1. Финансирование расходов налоговых органов производится за счет республиканского бюджета
2. Порядок и нормы материально-технического обеспечения налоговых органов устанавливаются Правительством Республики Таджикистан
3. Имущество налоговых органов и подразделений налоговой полиции является государственной собственностью. Указанное имущество приватизации не подлежит.
Статья 113. Сотрудник налогового органа
1. На должности сотрудников налоговых органов всех уровней назначаются лица, отвечающие квалификационным требованиям для занятия должностей, утверждаемым уполномоченным государственным органом в установленном порядке.
Сотрудники налоговых органов в соответствии с положениями Закона Республики Таджикистан "О государственной службе" являются государственными служащими().
2. Сотруднику налогового органа в установленном порядке присваивается квалификационный чин().
3. Квалификационные чины сотрудников налоговых органов, определяются Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.Положение о порядке присвоения квалификационных чинов сотрудникам налоговых органов утверждаются Президентом Республики Таджикистан)().
4. Сотрудникам налоговых органов выдается форменная одежда, образцы и нормы выдачи которой утверждаются Правительством Республики Таджикистан.
5. Сотрудникам налоговых органов в подтверждение их полномочий выдается служебное удостоверение, образец которого утверждается уполномоченным государственным органом.
Статья 114. Прохождение службы в налоговых органах
1. Прохождение службы в налоговых органах регулируется законодательством Республики Таджикистан и настоящим Кодексом.
2. Сотрудники налоговых органов проходят аттестацию в установленном нормативными правовыми актами порядке.
3. Сотрудникам налоговых органов запрещается:
1) наряду с основной должностью выполнять иную оплачиваемую работу (кроме научной, творческой и педагогической деятельности), заниматься предпринимательской деятельностью;
2) вмешиваться в деятельность налогоплательщика по вопросам, не связанным с предметом проверки или контроля;
3) взимать с налогоплательщика в наличной форме налоги, штрафы, проценты и иные обязательные платежи, за исключением случаев, установленных статьей 87 настоящего Кодекса;
4) использовать факт наличия налогового нарушения в качестве основания для вмешательства или ограничения иной законной деятельности налогоплательщика;
5) требовать предоставления документов, объяснений, и материалов, не относящихся к предмету налоговой проверки;
6) использовать и распространять информацию о налогоплательщике, полученную в процессе налоговой проверки в целях, не предусмотренных настоящим Кодексом, и совершать другие действия, противоречащие нормативным правовым актам Республики Таджикистан
Статья 115. Взаимоотношения налоговых органов с органами государственной власти
1. Налоговые органы осуществляют свои законные обязанности независимо от центральных и местных исполнительных органов государственной власти, правоохранительных, финансовых и других государственных органов и взаимодействуют с этими органами
2. Органы государственной власти обязаны оказывать содействие и предоставлять информацию по просьбе налоговых органов в целях обеспечения исполнения налогового законодательства и установления контроля за уплатой налогов. Этим органам запрещается вмешательство в деятельность налоговых органов и подразделений налоговой полиции, если иное не установлено законодательством
3. Таможенные органы и другие уполномоченные органы, органы социальной защиты населения обязаны регулярно в установленном порядке предоставлять налоговым органам имеющуюся у них информацию, необходимую для исполнения налогового законодательства().
Статья 116. Передача руководителем полномочий другим лицам
Руководитель налогового органа может передать должностному лицу налоговых органов полномочия или обязанности, доверенные ему или возложенные на него законодательством, за исключением полномочий, предусмотренных в части 2 статьи 120 настоящего Кодекса.
Статья 117. Годовые отчеты
1. В течение шести месяцев после окончания каждого финансового года уполномоченный государственный орган обеспечивает опубликование в общедоступных печатных органах отчета о работе налоговой системы Республики Таджикистан.
2. Отчет должен содержать следующую информацию:
1) суммы налогов, собранных налоговыми органами с указанием наименования налогов, в соответствии с которыми они были собраны, и районных (городских) налоговых инспекций, в которых они были уплачены (собраны);
2) суммы задолженности по налогам (недоимки) с разбивкой в соответствии с пунктом 1) настоящей части;
3) расходы, понесенные налоговыми органами в процессе сбора налогов;
4) статистические данные по предоставленным налоговым льготам и отсрочкам недоимки, в том числе в течение отчетного финансового года;
5) описание достижений и недостатков в работе налоговой системы;
6) список фамилий и имен физических лиц, наименований юридических лиц, налог с которых был начислен, но остается неуплаченным в сумме, превышающей 5000 показателей для расчетов, установленных законодательством на 31 декабря отчетного финансового года, с указанием также размера недоимки().
ГЛАВА 14. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ НАЛОГОВЫХ ОРГАНОВ
Статья 118. Права налоговых органов
1. Если иное не предусмотрено настоящим Кодексом, налоговые органы имеют право, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан:
1) проводить налоговые проверки в соответствии с настоящим Кодексом;
2) производить изъятие документов при проведении налоговых проверок у налогоплательщика или налогового агента, связанных с совершением налоговых правонарушений, и в отношении данных действий в установленном порядке составить документ. При этом составляется документ об изъятых документах, который подписывается проверяющим должностном лицом налогового органа и налогоплательщиком (налоговым агентом), и одна копия остается у налогоплательщика (налогового агента
3) вызывать на основании письменного уведомления в налоговые органы налогоплательщиков или налоговых агентов для дачи пояснений в связи с уплатой (удержанием и перечислением) ими налогов либо в связи с налоговой проверкой, а также в иных целях, связанных с исполнением ими налогового законодательства. При этом налогоплательщик или налоговый агент должен явиться в налоговый орган не позже 5 рабочих дней со дня вручения уведомления в установленном настоящим Кодексом порядке
4) определять суммы налогов, подлежащих внесению налогоплательщиками в бюджет, расчетным путем (используя методы прямой или косвенной оценки) в случаях и в порядке, установленных в части 3 статьи 44 настоящего Кодекса;
5) в ходе проведения налоговых проверок физических и юридических лиц осуществлять проверки всех финансовых документов, бухгалтерских книг, отчетов, смет, наличных средств, ценных бумаг и других ценностей на руках, расчетов, деклараций и иных документов, связанных с исчислением и уплатой налогов, получать от должностных лиц и других работников предприятий (организаций) и от физических лиц информацию и устные и письменные разъяснения по вопросам, возникающим в ходе указанных проверок;
6) в соответствии с частью 2 статьи 77 настоящего Кодекса осматривать все производственные, складские, торговые и иные помещения предприятий и физических лиц, независимо от места их нахождения, которые используются для получения дохода или связаны с содержанием объектов налогообложения, и проводить наблюдения методом хронометража или другими методами;
7) давать руководителям и другим должностным лицам предприятий, а также физическим лицам обязательные к исполнению указания по устранению выявленных нарушений налогового законодательства, контролировать их выполнение
8) применять к предприятиям, должностным и физическим лицам налоговые санкции и штрафы, предусмотренные настоящим Кодексом и законодательством Республики Таджикистан за нарушения налогового законодательства;
9) взимать в соответствии с настоящим Кодексом налоги, штрафы и проценты с предприятий, их должностных лиц и физических лиц, в том числе посредством предъявления исков в суд;
10) составлять протоколы по фактам нарушений налогового законодательства должностными лицами предприятий или физическими лицами
11) в ходе налоговой проверки в порядке, установленном уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан, проводить инвентаризацию имущества налогоплательщика (кроме имущества жилых помещений);
12) получать от юридических лиц и индивидуальных предпринимателей исключительно в служебных целях и для определения налоговых обязательств сведения, справки и документы о предпринимательской деятельности и операциях проверяемых предприятий и физических лиц
13) вносить в установленном порядке в Правительство Республики Таджикистан, местные представительные и исполнительные органы государственной власти предложения об отмене их решений и решений их нижестоящих органов, противоречащих действующему налоговому законодательству;
14) в порядке, определенном настоящим Кодексом и законодательством об исполнительном производстве реализовать меры по наложению ареста на имущество и взыскании денежных средств со счетов физических и юридических лиц();
14(1)) в соответствии с законодательством Республики Таджикистан обратиться в суд о признании налогоплательщика банкротом();
15) при наличии обстоятельств, предусмотренных в статях 92 и 94 настоящего Кодекса, приостанавливать расходные операции, за исключением расходных операций в целях исполнения налогового обязательства, физических и юридических лиц по расчетным и другим, в том числе валютным, счетам в учреждениях банков Республики Таджикистан();
15(1)) в установленном порядке взыскивать налоговую задолженность за счет денежных средств на банковских счетах налогоплательщика и его дебиторов, а также наличных денежных средств, выявленных, в том числе в результате опечатывания и инвентаризации кассы налогоплательщика();
16) в ходе проведения налоговых проверок самих банков осуществлять проверку движения денежных средств на счетах клиентов банков только на основании решения суда в установленном законом порядке;
17) в соответствии с пунктом 4) статьи 76 настоящего Кодекса требовать от банков документы, подтверждающие исполнение выставленных в установленном настоящим Кодексом и другими нормативными правовыми актами порядке платежных поручений налогоплательщиков и налоговых агентов и инкассовых поручений (распоряжений) налоговых органов о списании со счетов налогоплательщиков и налоговых агентов сумм налогов, а также документы, подтверждающие приостановление в установленном настоящим Кодексом порядке расходных операций по счетам налогоплательщиков и налоговых агентов
18) по вопросам, связанным с налогообложением проверяемого налогоплательщика, получать в соответствии с подпунктом 4) статьи 76 настоящего Кодекса от банков или других финансово-кредитных учреждений сведения о наличии и номерах его банковских счетов, об остатках и движении денег на этих счетах с соблюдением установленных законодательными актами Республики Таджикистан требований к неразглашению сведений, составляющих коммерческую, банковскую, налоговую и иную охраняемую законом тайну
19) привлекать (приглашать) для проведения налогового контроля специалистов, экспертов и переводчиков;
20) вызывать в качестве свидетелей лиц, которым могут быть известны какие-либо обстоятельства, имеющие значение для проведения налогового контроля;
21) выносить соответствующие решения на основе протоколов по фактам нарушений налогового законодательства должностными лицами предприятий или физическими лицами
22) создавать налоговые склады и акцизные посты в порядке, установленном настоящим Кодексом;
23) предъявлять иски в суды по вопросам, связанным с исполнением (неисполнением) налогоплательщиками и (или) налоговыми агентами налогового законодательства;
24) разрабатывать нормативные правовые акты в соответствии с настоящим Кодексом, которые утверждаются первым руководителем уполномоченного государственного органа или уполномоченным лицом, его замещающим, и опубликовываются в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан
24(1)) в целях внедрения более низких ставок налогов и (или) упрощенных форм налогообложения без сокращения налоговых поступлений в отдельных городах и районах с использованием изменяемых элементов налогообложения (налоговая ставка, налоговая база и другие), совместно с финансовыми органами проводят экспериментальные работы и исследования в порядке, определяемом Правительством Республики Таджикистан();
25) в пределах своей компетенции давать разъяснения по возникновению, исполнению и прекращению налоговых обязательств;
26) контролировать правильность применения контрольно-кассовых машин с фискальной памятью;
27) налоговые органы имеют также иные права, предусмотренные настоящим Кодексом и другими законодательными актами Республики Таджикистан, реализация которых не может иметь обязательный характер для третьих лиц
2. Вышестоящие налоговые органы вправе отменять решения нижестоящих налоговых органов в случае их несоответствия налоговому законодательству Республики Таджикистан
Статья 119. Обязанности налоговых органов
1. Налоговые органы обязаны:
1) соблюдать Конституцию Республики Таджикистан, настоящий Кодекс, конституционные законы и другие законы Республики Таджикистан, совместные постановления Маджлиси Милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, постановления Маджлиси Милли, постановления Маджлиси намояндагон, нормативные правовые акты Президента Республики Таджикистан и Правительства Республики Таджикистан, охраняемые законом права и интересы предприятий, учреждений и организаций, а также граждан;
2) обеспечивать реализацию государственной налоговой политики;
3) осуществлять государственную регистрацию юридических лиц и индивидуальных предпринимателей в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О государственной регистрации юридических лиц и индивидуальных предпринимателей"();
4) обеспечивать полный и своевременный учет налогоплательщиков, в том числе плательщиков налога на добавленную стоимость, и объектов налогообложения, учет начисленных и уплаченных налогов и недоимки, контроль за правильностью исчисления, полнотой и своевременностью уплаты налогов в бюджет;
5) составлять отчеты о поступлениях налогов в бюджет, вести учет и составлять отчетность о суммах предоставляемых налоговых льгот в разрезе групп налогоплательщиков, видов налогов и льгот, а также территорий;
6) применять и своевременно взыскивать финансовые и иные санкции, штрафы и проценты, предусмотренные настоящим Кодексом и другими законодательными актами Республики Таджикистан;
7) осуществлять проверку налогоплательщиков в соответствии с нормативными правовыми актами;
8) издавать методические и инструктивные указания по вопросам, отнесенным к их компетенции, а также пособия, брошюры и плакаты, публиковать в средствах массовой информации консультации и разъяснения по этим вопросам;
9) вручать уведомление налогоплательщику по исполнению налогового обязательства в сроки и в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом;
10) по заявлению налогоплательщика не позднее десятидневного срока предоставлять выписку из его лицевого счета о состоянии расчетов с бюджетом по исполнению налоговых обязательств;
11) применять способы обеспечения исполнения налоговых обязательств и взыскивать налоговую задолженность налогоплательщика в соответствии с настоящим Кодексом;
12) представлять налогоплательщикам копию акта налоговой проверки и соответствующего решения налогового органа по результатам налоговой проверки;
13) вести государственный реестр и учет контрольно-кассовых машин с фискальной памятью;
14) рассматривать в установленном порядке письма, жалобы и заявления по вопросам, входящим в компетенцию налоговых органов;
15) ежемесячно представлять в финансовые органы сведения о фактически поступивших суммах налогов в бюджет;
16) совместно с финансовыми органами осуществлять контроль за исполнением доходной части бюджета;
17) осуществлять сбор и анализ информации об исполнении и о нарушениях налогового законодательства, прогнозирование тенденций раз вития негативных процессов, связанных с налогообложением юридических и физических лиц и информировать об этом Правительство Республики Таджикистан;
18) осуществлять валютный контроль совместно с другими уполномоченными законодательством Республики Таджикистан органами;
19) в соответствии с положениями статьи 89 настоящего Кодекса зачитывать и (или) возвращать плательщикам суммы, уплаченные сверх начисленного налога;
20) соблюдать тайну информации о налогоплательщиках в соответствии с положениями статьи 123 настоящего Кодекса;
21) проводить разъяснительную работу по применению налогового законодательства, представлять налогоплательщикам формы налоговой отчетности и разъяснять порядок их заполнения, давать разъяснения, в том числе письменные, о порядке исчисления и уплаты налогов;
22) обеспечивать в течение 6 лет после истечения налогового года сохранность налоговой отчетности и иных документов, в том числе выдаваемых налогоплательщику копий этих документов (квитанций и т.д), подтверждающих факт исполнения налогоплательщиком налоговых обязательств по уплате налогов в государственный бюджет, а также актов налоговых проверок и другой документации, имеющей отношение к данному конкретному налогоплательщику. Вся вышеуказанная документация собирается в личное дело налогоплательщика (составляет личное дело налогоплательщика). Налоговые органы составляют личные дела налогоплательщиков в отношении налогоплательщиков юридических лиц, индивидуальных предпринимателей, а также физических лиц, обязанных представлять налоговые декларации в соответствии с настоящим Кодексом().
23) при выявлении в ходе налоговой проверки фактов, указывающих на признаки преступлений, связанных с уклонением от уплаты налогов и других обязательных платежей в бюджет, направить в соответствующие правоохранительные органы материалы в течение десяти рабочих дней после вынесения решения по акту налоговой проверки для принятия мер в соответствии с законодательством Республики Таджикистан
Для целей настоящего пункта фактами, указывающими на признаки преступлений, связанных с уклонением от уплаты налогов и других обязательных платежей в бюджет, считаются:
а) для юридических лиц - в случае сознательного (умышленного) внесения искаженных данных в налоговую отчетность или использования других способов сокрытия (занижения) доходов или завышения вычетов (расходов), что привело к доначислению и (или) неуплате налогов в крупном или особо крупном размере;
б) для физических лиц - в случае непредставления декларации о доходах и иной налоговой отчетности, когда предоставление такой декларации или иной налоговой отчетности является обязательным, или сознательного внесения в декларацию или иную налоговую отчетность искаженных данных, что привело к доначислению и (или) неуплате налогов в крупном или особо крупном размере().
24) осуществлять контроль за деятельностью нижестоящих налоговых органов и подведомственных предприятий, учреждений и организаций;
25) до начала налоговой проверки объяснять права и обязанности налогоплательщиков, а также свои права и обязанности, связанные с проведением и результатами налоговых проверок;
26) обеспечить налогоплательщикам доступ к информации по вопросам, связанным с их налогообложением, в том числе путем размещения нормативных правовых актов, регулирующих вопросы налогообложения, в открытых обозреваемых местах зданий налоговых органов (на досках для объявлений) в порядке, предусмотренном Законом Республики Таджикистан "Об информации
27) исключен
2. Налоговые органы выполняют также иные обязанности, предусмотренные налоговым законодательством Республики Таджикистан
Статья 120. Порядок применения прав, предоставленных налоговым органам
1. Права налоговых органов, предусмотренные пунктами 1), 2), 5),6), 10), 11), 12), 16), 17), 18), 20), 26) части 1 статьи 118 настоящего Кодекса, предоставляются всем сотрудникам налоговых органов.
2. Права налоговых органов, предусмотренные пунктами 3), 7), 8),9), 13), 14),14(1)), 15),15(1) 19), 21), 22), 23), 24) и 25) части 1 статьи 118 настоящего Кодекса, предоставляются первому руководителю уполномоченного государственного органа, его первому заместителю и уполномоченным заместителям, первым руководителям и заместителям первых руководителей территориальных налоговых органов(, ).
3. Права налоговых органов, предусмотренные частью 1 статьи 118 настоящего Кодекса, и не перечисленные в частях 1 и 2 настоящей статьи, предоставляются всем сотрудникам налоговых органов, занимающих должности главного налогового инспектора и выше.
4. Инструкция о порядке применения прав, предоставленных налоговым органам, разрабатывается, утверждается и опубликовывается уполномоченным государственным органом.
Статья 121. Ответственность должностных лиц налоговых органов
1. Сотрудники налоговых органов за невыполнение или ненадлежащее выполнение своих обязанностей, несоблюдение установленных законодательством государственной, служебной, налоговой, коммерческой тайны и тайны вкладов, злоупотребления служебным положением и другие противоправные действия привлекаются к дисциплинарной, административной или уголовной ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
2. Ущерб, причиненный налогоплательщику в результате не правомерных действий сотрудников налоговых органов, подлежит возмещению в порядке, установленном Гражданским кодексом Республики Таджикистан.
Статья 122. Конфликт интересов
Сотруднику налогового органа запрещается осуществление служебных обязанностей в нижеследующих случаях, если:
1) у сотрудника налогового органа имеются родственные связи с налогоплательщиком; или
2) в отношении сотрудника налогового органа налогоплательщик или его родственник имеет прямую или косвенную финансовую заинтересованность.
Статья 123. Тайна сведений (налоговая тайна)
1. Налоговые органы, налоговые агенты и все лица, являющиеся или являвшиеся их сотрудниками, обязаны сохранять тайну любой информации о налогоплательщиках (за исключением информации об идентификационном номере налогоплательщика и другой информации, связанной с регистрационным учетом налогоплательщиков), полученной ими при исполнении служебных обязанностей. Налоговые органы и налоговые агенты имеют право раскрывать такую информацию в порядке, установленном уполномоченным государственным органом, только следующим лицам:
1) другим сотрудникам налоговых органов в ходе и в целях исполнения служебных обязанностей;
2) правоохранительным органам в целях проверки по закону лица, совершившего налоговое правонарушение или преступление;
3) судам в ходе рассмотрения дела об определении налоговых обязательств налогоплательщика или ответственности за налоговые правонарушения и преступления или иной уголовной ответственности;
4) налоговым органам других стран в соответствии с международными договорами, признанными Республикой Таджикистан;
5) финансовым органам в пределах, необходимых для выполнения законодательства о бюджете ()
6) таможенным органам для целей применения таможенного законодательства, а также органам, которые имеют право на взимание налогов в соответствии с настоящим Кодексом для целей осуществления налогообложения.
2. Лица, получившие сведения в соответствии с частью 1 настоящей статьи, сохраняют секретность информации в соответствии с положениями настоящей статьи, за минимальными исключениями, необходимыми для достижения целей, в которых допускается предоставление информации.
3. За исключением случаев получения информации в соответствии с частями 1 или 4 настоящей статьи, лицо, получающее информацию, предоставление которой регулируется настоящей статьей, не может разглашать информацию и обязано вернуть документы, отражающие информацию, налоговым органам.
4. Информация, касающаяся налогоплательщика, может быть предоставлена другому лицу с письменного разрешения налогоплательщика.
ГЛАВА 15. ПОДРАЗДЕЛЕНИЯ НАЛОГОВОЙ ПОЛИЦИИ исключена
Статья 124. исключена
Статья 125. исключена
Статья 126. исключена
Статья 127. исключена
Статья 128. исключена
Статья 129. исключена
Статья 130.исключена
ГЛАВА 16. ПРАВОВАЯ И СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА СОТРУДНИКОВ НАЛОГОВЫХ ОРГАНОВ
Статья 131. Правовая защита сотрудников налоговых органов
1. Сотрудники налоговых органов являются представителями государственной власти и находятся под защитой государства. Их законные требования в пределах их компетенции обязательны для выполнения гражданами и должностными лицами
2. Воспрепятствование исполнению сотрудниками налогового органа полиции своих служебных обязанностей, оскорбление их чести и достоинства, угрозы, сопротивление, насилие или посягательство на их жизнь, здоровье и имущество в связи с осуществлением ими служебной деятельности влекут за собой ответственность, предусмотренную законодательством Республики Таджикистан
3. Защита жизни, здоровья, чести, достоинства и имущества членов семей сотрудников налоговых органов от преступных посягательств, в связи с выполнением последними служебных обязанностей, предусматривается настоящим Кодексом и другими законодательными и (или) нормативными актами Республики Таджикистан
Статья 132. Материальное и социально-бытовое обеспечение сотрудников налоговых органов и членов их семей
1. Государство гарантирует социальную защиту сотрудников налоговых органов
2. Материальное и социально-бытовое обеспечение сотрудников налоговых органов и членов их семей осуществляется на условиях, в порядке и размерах, установленных законодательством Республики Таджикистан о государственной службе для государственных служащих.
3. Виды и размеры материального обеспечения, включая виды и размеры денежного содержания, сотрудников налоговых органов устанавливаются Правительством Республики Таджикистан
4. исключен
5. исключен
ЧАСТЬ II. СПЕЦИАЛЬНАЯ ЧАСТЬ
РАЗДЕЛ IV. ПОДОХОДНЫЙ НАЛОГ С ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ (НАЛОГ С ДОХОДОВ ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ)
ГЛАВА 17. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 133. Налогоплательщики
Плательщиками подоходного налога являются резиденты и нерезиденты - физические лица, имеющие объекты налогообложения в соответствии со статьей 134 настоящего Кодекса.
Статья 134. Объект налогообложения
1. Объектом обложения подоходным налогом для резидентов служит их налогооблагаемый доход, определяемый как разница между валовым доходом за календарный год и вычетами расходов, предусмотренными настоящим Кодексом для этого периода.
2. Налогоплательщик-нерезидент, осуществляющий деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, является плательщиком подоходного налога в отношении налогооблагаемого дохода, связанного с постоянным учреждением и определяемого как разница между валовым доходом за календарный год из источников в Республике Таджикистан, связанным с постоянным учреждением (пункт 3) части 8 статьи 34 настоящего Кодекса), и суммой вычетов, предусмотренных настоящим Кодексом в отношении такого дохода за этот период.
3. Валовой доход нерезидента, не указанный в части 2 настоящей статьи, подлежит налогообложению у источника выплаты, если это предусмотрено в статье 164 настоящего Кодекса, без осуществления вычетов.
4. Физическое лицо-нерезидент, получающее из источника в Республике Таджикистан доход от работы по найму или доход от продажи или передачи имущества, не связанного с его постоянным учреждением в Республике Таджикистан, является плательщиком подоходного налога с валового дохода такого вида за календарный год, уменьшаемого на сумму вычетов, предусмотренных настоящим Кодексом и относимых к такому доходу за этот период.
Статья 135. Валовой доход
1. Валовой доход налогоплательщика-резидента состоит из доходов, полученных им из источников в Республике Таджикистан и за пределами Республики Таджикистан.
2. Валовой доход налогоплательщика-нерезидента состоит из доходов, полученных им из источников в Республике Таджикистан.
3. Все виды доходов, как полученные в денежной форме, так и полученные в натуральной форме, кроме доходов, освобожденных от подоходного налога (налога на прибыль) в соответствии с настоящим Кодексом, относятся к валовому доходу, в том числе:
1) доходы, полученные в виде заработной платы;
2) доходы от деятельности, не являющейся работой по найму;
3) любые другие доходы.
Статья 136. Доходы, получаемые в виде заработной платы
1. Любые выплаты или выгоды, в том числе в натуральной форме, получаемые физическим лицом от работы по найму, считаются доходом, полученным в виде заработной платы, включая доходы от прежней работы по найму, получаемые в виде пенсии или в ином виде, или доходы от предстоящей работы по найму.
2. Для целей части 1 настоящей статьи стоимость выгод от работы по найму равняется сумме нижеуказанного за минусом любого платежа работника за полученную выгоду:
1) в случае ссуды по процентной ставке ниже рыночной ставки по ссудам такого типа - сумма, равная процентам, подлежащим уплате по рыночной ставке;
2) в случае продажи или безвозмездной передачи товаров, работ или услуг работодателем своему работнику - рыночная стоимость таких товаров, работ или услуг;
3) в случае помощи в получении образования работником или его иждивенцами (исключая программы подготовки, непосредственно связанные с выполнением работником его обязанностей) - стоимость для работодателя помощи в получении образования;
4) в случае возмещения работнику расходов, не связанных непосредственно с его работой по найму - сумма возмещения();
5) в случае прощения долга или обязательства работника по отношению к работодателю - сумма прощенного долга или обязательства;
6) в случае выплаты страховых премий по договорам страхования жизни и здоровья и других подобных сумм работодателем - стоимость для работодателя этих страховых премий или сумм;
7) в других случаях - рыночная стоимость выгоды в соответствии со статьей 32 настоящего Кодекса.
3. Валовой доход не включает возмещение командировочных расходов в соответствии с нормами, установленными в соответствующих нормативных правовых актах, а также возмещение командировочных расходов международными организациями и их учреждениями, фондами, неправительственными организациями - нерезидентами за счет средств вышеуказанных лиц.
4. Валовой доход не включает выплаты на представительские и другие подобные расходы (на проведение торжеств, размещение гостей и т. д.), полученные физическим лицом.
5. Упомянутые в части 2 настоящей статьи стоимости и затраты включают акцизы, налог на добавленную стоимость и любой другой налог, подлежащий уплате работодателем в связи с оцениваемой сделкой.
6. Валовой доход физического лица не включает социальный налог, уплачиваемый работодателем и этим лицом в соответствии с разделом IX настоящего Кодекса.
Статья 137. Доходы от деятельности, не относящейся к работе по найму
1. Нижеперечисленное представляет собой доход от деятельности, не относящейся к работе по найму:
1) доход от предпринимательской деятельности, включая:
- прибыль от продажи или передачи активов, используемых для целей предпринимательской деятельности, в соответствии со статьей 194 настоящего Кодекса;
- доход, полученный за согласие ограничить предпринимательскую деятельность или закрыть предприятие;
- суммы, полученные от продажи основных средств и включенные в доход в соответствии с частью 7 статьи 153 настоящего Кодекса;
- компенсируемые вычеты в соответствии со статьей 193 настоящего Кодекса;
2) доход от непредпринимательской деятельности, включая:
- процентный доход;
- дивиденды;
- доход от сдачи в аренду или наем имущества;
- роялти;
- сумма прощения долга налогоплательщика его кредитором;
- прибыль от продажи или передачи активов, не используемых в предпринимательской деятельности;
3) любой другой доход, означающий увеличение чистой стоимости активов налогоплательщика, кроме заработной платы и размера стоимости переоценки основных средств().
исключен ()
2. Индивидуальные предприниматели, за исключением плательщиков налога на добавленную стоимость, могут облагаться подоходным налогом, социальным налогом и налогом с розничных продаж на основе патента или другой упрощенной системы в порядке, определяемом Правительством Республики Таджикистан().
Патентная форма налогообложения не применяется, если индивидуальные предприниматели фактически осуществляют наем рабочей силы в целях осуществления предпринимательской деятельности, независимо от того, оформлен ли этот наем документально или нет.
3.Если иное не установлено налоговым законодательством, индивидуальные предприниматели, не являющиеся плательщиками подоходного налога, социального налога и налога с розничных продаж в соответствии с частью 2 настоящей статьи на основе патента или другой упрощенной системы, подлежат обложению этим налогом, а также социальным налогом и налогом с розничных продаж в соответствии с положениями разделов IX и XIII и главы 48 настоящего Кодекса, если за предшествующий период, не превышающий 12 полных последовательно (друг за другом) следующих календарных месяцев, валовой доход данных лиц без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж не превысил четырехкратный предел, установленный настоящим Кодексом для целей регистрации в качестве плательщика налога на добавленную стоимость. В этом случае, а также в случае части 4 настоящей статьи, индивидуальному предпринимателю выдается свидетельство о регистрации в качестве индивидуального предпринимателя в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, а виды деятельности, которые не допустимы для осуществления таким предпринимателем, определяются Правительством Республики Таджикистан ().
4. Индивидуальные предприниматели, валовой доход которых за предшествующий период, не превышающий 12 полных последовательно (друг за другом) следующих календарных месяцев, превысил четырехкратный предел, установленный настоящим Кодексом для целей регистрации в качестве плательщика налога на добавленную стоимость, обязаны перейти на уплату подоходного налога в соответствии с положениями разделов IV и VI, социального налога и налога с розничных продаж, а также других налогов в соответствии с положениями настоящего Кодекса в порядке и в срок, установленные статьей 302 настоящего Кодекса().
5. Каждый наемный работник (независимо от того, оформлен ли наем документально или нет) индивидуального предпринимателя, осуществляющего предпринимательскую деятельность на основе свидетельства о регистрации в качестве индивидуального предпринимателя, подлежит налогообложению подоходным налогом и социальным налогом в соответствии с фактически получаемой этим работником заработной платой. При этом для целей исчисления подоходного налога и социального налога заработная плата такого наемного работника в период с 1 июля текущего года до 30 июня следующего года не ниже среднемесячной номинальной заработной платы работающих по найму, сложившейся в Республике Таджикистан за предыдущий налоговый год в соответствующем городе и районе(, ).
6. Внешняя экономическая деятельность в целях индивидуального предпринимательства, в том числе ввоз и вывоз товаров, может осуществляться только индивидуальными предпринимателями, имеющими свидетельство о регистрации в качестве индивидуальных предпринимателей, и облагаемых налогами в соответствии с порядком, определенным Правительством Республики Таджикистан().
Статья 138. Корректировка валового дохода
Дивиденды и проценты, полученные физическими лицами и ранее обложенные начетом у источника выплаты в Республике Таджикистан в соответствии со статьями 162 или 163 настоящего Кодекса, подлежат исключению из валового дохода.
Статья 139. Право на личные вычеты
1. Физическое лицо имеет право на вычет в размере одного показателя для расчетов за каждый месяц налогового года. В случае физического лица, являющегося работником, вычет допускается только в отношении заработной платы по основному месту работы().
Доходы физического лица, не превышающие в год 12 показателей для расчетов или в среднем одного показателя для расчетов в расчете на календарный месяц, не подлежат обложению подоходным налогом().
2. Следующие физические лица имеют право на вычет за каждый месяц налогового года в размере 10 показателей для расчетов():
1) лица, приравненные к участникам Великой Отечественной Войны, участники других военных операций по защите СССР из числа военнослужащих, проходивших службу в воинских частях, штабах и учреждениях, входивших в состав действующей армии, бывшие партизаны, воины- интернационалисты, а также инвалиды с детства и инвалиды 1 и 2 групп();
2) граждане, заболевшие и перенесшие лучевую болезнь, вызванную последствиями аварий на атомных объектах; принимавшие участие в работах по ликвидации последствий таких аварий в пределах зоны отчуждения; занятые в период ликвидации последствий аварий на эксплуатации или других работах на атомных объектах.
3. Физическое лицо имеет право на вычет социального налога, уплачиваемого в соответствии с главой 35 настоящего Кодекса.
4. Физическое лицо имеет право на один, наибольший по размеру, вычет, установленный частями 1 и 2 настоящей статьи.
Статья 140. Ставки подоходного налога
1. Налогооблагаемый доход физического лица подлежит обложению подоходным налогом по следующим ставкам, если иное не установлено настоящим Кодексом:
+--+------------------------------------+----------------------------ҷ
|№№| Размер налогооблагаемого дохода | Сумма и ставка налога |
| | (в среднем за месяц) | |
+--+------------------------------------+----------------------------+
|1.|Не превышает показатель для |Подоходным налогом не обла-|
| |расчетов |гается (нулевая ставка) |
+--+------------------------------------+----------------------------+
|2.|Свыше месячного показателя для |8 процентов суммы налогооб-|
| |расчетов до 100 сомони |лагаемого дохода, превышаю-|
| | |щей показатель для расчетов |
| | | |
+--+------------------------------------+----------------------------+
|3.|Свыше 100 сомони |Сумма налога строки 2 плюс|
| | |13 процентов с суммы налого-|
| | |облагаемого дохода, превыша-|
| | |ющей 100 сомони |
+--+------------------------------------+----------------------------+
2. Для целей налогообложения как сумма налогооблагаемого дохода, так и сумма вычетов учитываются нарастающим итогом с начала года.
3. Налогооблагаемый доход физического лица - нерезидента Республики Таджикистан, работающего по найму, облагается налогом по ставке 25 процентов().
Статья 141. Освобождение
Следующие виды доходов физических лиц не подлежат обложению подоходным налогом:
1) доход от официальной дипломатической или консульской работы лица, не являющегося гражданином Республики Таджикистан;
2) доход от работы по найму лица, не являющегося резидентом или гражданином Республики Таджикистан и находящегося на территории Республики Таджикистан менее 90 дней в налоговом году, если этот доход уплачивается работодателем - нерезидентом или от имени и за счет средств работодателя, не являющегося резидентом Республики Таджикистан, и не выплачивается постоянным учреждением нерезидента в Республике Таджикистан;
3) стоимость имущества, полученного от другого физического лица в виде дарения или наследования, если в случаях, установленных законодательством, за его получение выплачена государственная пошлина, кроме доходов от этого имущества и имущества, полученного в виде оплаты труда;
4) стоимость полученных от юридических лиц подарков, а также призов (выигрышей) на конкурсах и соревнованиях, в том числе в денежной форме, если:
- стоимость подарков, полученных от юридических лиц, не превышает 100 показателей для расчетов в год;
- стоимость призов (выигрышей), полученных на международных конкурсах и соревнованиях, не превышает 500 показателей для расчетов в год;
- стоимость призов (выигрышей), полученных на республиканских конкурсах и соревнованиях, не превышает 100 показателей для расчетов в год();
5) государственные пенсии, государственные стипендии и государственные пособия, в том числе выплаты и пособия на погребение, по беременности и родам, в связи с потерей трудоспособности (в том числе временной) и в связи с потерей кормильца;
6) алименты у лиц, получающих их;
7) единовременные выплаты, материальная помощь за счет бюджета, оказываемые в установленном нормативными правовыми актами порядке, а также гуманитарная, благотворительная помощь, в том числе при стихийных бедствиях;
8) доход от продажи или иной формы отчуждения в течение одного календарного года физическим лицом одного жилого помещения в целом или его части (дома, квартиры, дачи и тому подобное), являющегося собственностью данного физического лица();
9) доход от продажи или иной формы отчуждения физическим лицом движимого материального имущества, кроме имущества, используемого (использовавшегося) налогоплательщиком в предпринимательской деятельности();
10) сумма государственных премий Республики Таджикистан;
11) страховые выплаты, полученные по договорам накопительного и возвратного характера в пределах произведенных платежей в счет таких договоров, в случае, когда страховые премии по таким договорам выплачивались за счет средств этого физического лица, и страховые выплаты, полученные в результате смерти застрахованного лица;
12) доходы от продажи меда собственных пчелосемей пчеловодами;
13) доходы от продажи сельскохозяйственной продукции, выращенной (произведенной) на приусадебном земельном участке без ее промышленной переработки;
14) суммы денежного довольствия, денежных вознаграждений и других выплат, полученных в связи с несением службы (исполнением служебных обязанностей) военнослужащими, лицами рядового и начальствующего состава системы министерств обороны, внутренних дел, Государственного комитета по национальной безопасности Республики Таджикистан,Комитета по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне при Правительстве Республики Таджикистан, правоохранительных подразделений Агентства по государственному финансовому контролю и борьбе с коррупцией Республики Таджикистан,Таможенной службы при Правительстве Республики Таджикистан Национальной гвардии, а также в системе управления исправительных дел Министерства юстиции Республики Таджикистан
15) суммы, получаемые за сдачу крови;
16) выигрыши от государственных облигаций и государственных лотерей Республики Таджикистан, выпущенных Министерством финансов Республики Таджикистан. Выигрыши по облигациям и лотереям при размере выигрыша, не превышающем в стоимостном выражении 50 сомони на одну облигацию или лотерею
17) адресная социальная помощь, пособия и компенсации, за исключением связанных с оплатой труда, выплачиваемые за счет средств государственного бюджета в размерах и порядке, установленном соответствующими нормативными правовыми актами;
18) возмещение ущерба, причиненного работнику увечьем или иным повреждением здоровья, связанным с исполнением им трудовых обязанностей, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;
19) стоимость выданных специальной и (или) форменной одежды и обуви, средств индивидуальной защиты и первой медицинской помощи, мыла, обеззараживающих средств, молока или других равноценных пищевых продуктов для лечебно-профилактического питания по нормам и в сферах деятельности, установленных в соответствии с нормативными правовыми актами Правительством Республики Таджикистан;
20) страховые выплаты по договорам обязательного страхования ответственности работодателя (за счет средств работодателя) за причинение (при причинении) вреда жизни и здоровью работника при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей;
21) суммы возмещения материального ущерба, присуждаемые по решению суда;
22) доходы физических лиц, освобождаемые в соответствии с другими положениями настоящего Кодекса;
23) доходы Героев Советского Союза, Героев Социалистического Труда, Героев Таджикистана, лиц, награжденных орденом Славы всех трех степеней и участников Великой Отечественной войны 1941-1945 годов, участников катастрофы Чернобыльской атомной электростанции, указанные в статье 136 настоящего Кодекса().
РАЗДЕЛ V. НАЛОГ НА ПРИБЫЛЬ ЮРИДИЧЕСКИХ ЛИЦ
ГЛАВА 18. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 142. Налогоплательщики
1. Плательщиками налога на прибыль юридических лиц (далее- "налог на прибыль") являются резидентные и иностранные предприятия, за исключением предприятий, отвечающих условиям статьи 302 настоящего Кодекса().
2. Любой иностранный субъект, не являющийся физическим лицом, рассматривается для целей настоящего раздела в качестве предприятия, если он не докажет, что он должен рассматриваться в качестве совместного владения в соответствии со статьей 189 настоящего Кодекса.
Статья 143. Объект налогообложения
1. Объектом налогообложения резидентного предприятия является его прибыль. Прибыль представляет собой положительную разницу между валовым доходом налогоплательщика и вычетами, предусмотренными в главе 19 настоящего Кодекса. Для целей настоящей статьи валовой доход определяется в соответствии с положениями статьи 135 настоящего Кодекса (включая все поступления, ведущие к увеличению чистой стоимости активов налогоплательщика, кроме поступлений, освобожденных от налога на прибыль. При этом в качестве дохода не рассматривается имущество, полученное в качестве вклада в уставной фонд.).
2. Объектом налогообложения иностранного предприятия, осуществляющего деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, является его прибыль от этой деятельности, то есть его валовой доход из источников в Республике Таджикистан, связанный с постоянным учреждением, уменьшенный на сумму вычетов, предусмотренных настоящим Кодексом в отношении такого дохода.
3. Виды валового дохода иностранного предприятия, предусмотренные в статье 164 настоящего Кодекса, не связанные с его постоянным учреждением, подлежат налогообложению у источника выплаты без осуществления вычетов, если источник дохода находится в Республике Таджикистан.
4. В случаях получения иностранным предприятием дохода от продажи или передачи имущества, не связанного с его постоянным учреждением в Республике Таджикистан, объектом налогообложения является его прибыль от этой деятельности, то есть его валовой доход этого вида из источников в Республике Таджикистан за календарный год, уменьшенный на сумму вычетов, предусмотренных настоящим Кодексом и относящихся к такому доходу за этот период.
Статья 144. Ставки налога
1. С учетом частей 2 и 3 настоящей статьи прибыль предприятий, уменьшенная на сумму перенесенных убытков с учетом положений статьи 160 настоящего Кодекса, подлежит обложению налогам по ставке 15 процентов, за исключением предприятий отраслей транспорта и связи, оказания услуг и банков, которые облагаются по ставке 25 процентов()
2. Виды валового дохода иностранного предприятия, предусмотренные в части 3 статьи 143 настоящего Кодекса, облагаются налогом по ставкам в соответствии со статьей 164 настоящего Кодекса.
3. Прибыль иностранного предприятия в случаях, предусмотренных частью 4 статьи 143 настоящего Кодекса, облагается налогом по ставке 25 процентов.
4. Фактическая балансовая прибыль, полученная Национальным банком Таджикистана, уплачивается в государственный бюджет по ставкам, установленным статьей 10 Закона Республики Таджикистан "О Национальном банке Таджикистана().
Статья 145. Льготы
1. От обложения налогом на прибыль освобождаются:
1) религиозные, благотворительные, бюджетные, межправительственные и межгосударственные (международные) некоммерческие организации, за исключением прибыли, получаемой ими от предпринимательской деятельности. При этом такие организации должны вести раздельный учет основной деятельности (деятельности, освобожденной от налога на прибыль) и предпринимательской деятельности;
2) получаемые некоммерческими организациями и используемые ими для некоммерческой деятельности безвозмездные перечисления, безвозмездное имущество, членские взносы, пожертвования и гранты();
3) предприятия, в которых одновременно в отчетном налоговом году;
а) не менее 50% численности работников составляют инвалиды; и
б) не менее 50% средств на оплату труда и иное материальное вознаграждение, включая натуральное, израсходовано на нужды инвалидов;
4) новые предприятия, создаваемые в сфере производства товаров, в год государственной регистрации и начиная с года, следующего за годом первоначальной государственной регистрации, при внесении их учредителями, с учетом установленных законодательством минимальных размеров инвестиций, в уставной фонд таких предприятий нижеследующих объемов инвестиций, сроком на:
- 2 года, если объем инвестиций составляет эквивалент свыше 200 тысяч долларов США до 500 тысяч долларов США();
- 3 года, если объем инвестиций составляет эквивалент свыше 500 тысяч долларов США до 2 миллионов долларов США;
- 4 года, если объем инвестиций составляет эквивалент свыше 2 миллионов до 5 миллионов долларов США;
- 5 лет, если объем инвестиций превышает эквивалент 5 миллионов долларов США.
2. При подсчете срока (продолжительности) предоставления освобождения от налога на прибыль (налоговых каникул) в соответствии с настоящим пунктом не учитываются последующие перерегистрации предприятия, изменения собственников предприятия, изменения его организационно-правовой формы и иные подобные изменения.
3. Льготы по налогу на прибыль, предусмотренные частью 1 настоящей статьи, не распространяются на лиц, налогообложение которых регулируется (или ранее регулировалось) главами 49, 50 и 52 настоящего Кодекса()
РАЗДЕЛ VI. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ, КАСАЮЩИЕСЯ НАЛОГА НА ПРИБЫЛЬ И ПОДОХОДНОГО НАЛОГА
ГЛАВА 19. ВЫЧЕТЫ ИЗ ВАЛОВОГО ДОХОДА
Статья 146. Вычет расходов, связанных с получением дохода
1. Из валового дохода вычитаются все расходы, произведенные в отчетном (налоговом) периоде (относящиеся к отчетному периоду), связанные с получением такого дохода, в том числе расходы по уплате предусмотренных настоящим Кодексом и иными нормативными правовыми актами,не противоречащими настоящему Кодексу налогов с учетом ограничений, установленных статьей 158 настоящего Кодекса, расходы по оплате труда, предоставлению материальных и социальных благ работникам, обложенные подоходным налогом, расходы по оплате приобретенного сырья, материалов, энергии, кроме затрат на строительство, приобретение основных средств и их установку, а также других расходов, носящих капитальный характер в соответствии со статьей 195 настоящего Кодекса, и расходов, не подлежащих вычету в соответствии со статьей 147 настоящего Кодекса и другими положениями настоящей главы().
2. Вычеты производятся налогоплательщиком при наличии надлежащим образом оформленных документов, подтверждающих расходы, связанные с получением валового дохода.
3. В случае, если одни и те же затраты предусмотрены в нескольких статьях расходов, то при расчете налогооблагаемой прибыли (налогооблагаемого дохода) указанные затраты вычитаются только один раз.
4. Вычету подлежат присужденные или признанные штрафы, проценты (пени), неустойки, связанные с получением валового дохода, подлежащие уплате (уплаченные) за счет налогоплательщика, за исключением подлежащих внесению в бюджет.
Статья 147. Расходы, не подлежащие вычету
1. Вычеты не допускаются в отношении расходов, не связанных с предпринимательской деятельностью. Вычеты не допускаются в отношении расходов по строительству, эксплуатации и содержанию объектов, не связанных с предпринимательской (основной производственной) деятельностью.
2. Вычеты, предусмотренные в настоящей главе, не допускаются, если они не соответствуют требованиям статьи 146 настоящего Кодекса.
3. Никакие вычеты не допускаются в отношении представительских и других подобных расходов (на проведение торжеств, размещение гостей и т.д.).
4. Часть 3 настоящей статьи не применяется к налогоплательщику, предпринимательская деятельность которого носит развлекательный характер, если расходы осуществляются в рамках такой деятельности.
5. Вычеты в отношении отчислений в резервные фонды производятся только в соответствии с положениями статей 150 и 151 настоящего Кодекса.
6. Физическое лицо не может вычитать расходы на личное потребление или расходы, связанные с его работой по найму.
7. Вычету не подлежит стоимость переданного имущества, выполненных работ, оказанных услуг на безвозмездной (благотворительной) основе, за исключением случая статьи 148 настоящего Кодекса.
8. Вычеты не допускаются в отношении расходов, связанных с легковыми автомобилями, находящимися в любой момент в течение налогового периода в личном распоряжении работников или акционеров (участников налогоплательщика), включая использование их для транспортировки работников на работу и обратно.
Статья 148. Вычет на благотворительные выплаты
Независимо от указанного в статье 147 настоящего Кодекса, вычет на выплаты благотворительным организациям и на осуществление благотворительной деятельности в соответствии с частями 2 и 3 статьи 17 настоящего Кодекса разрешается в размере фактически осуществленных выплат, но не более 10 процентов налогооблагаемой прибыли (налогооблагаемого дохода), определяемой (определяемого) без учета суммы вычета по настоящей статье. В случае благотворительных выплат в форме имущества суммой фактически осуществленной благотворительной выплаты считается меньшая из двух величин - рыночная стоимость имущества или его себестоимость().
Статья 149. Ограничение вычетов в отношении процентов
1. Если частью 2 настоящей статьи не предусмотрено иное, вычитаются фактически уплаченные (подлежащие уплате при использовании метода начислений) проценты за каждый кредит (заем), но в размере не более трехкратной суммы процентов, начисленных (подлежащих начислению) с использованием ставки рефинансирования Национального банка Таджикистана, действовавшей в налоговом периоде. Данный пункт применяется и к процентам, выплачиваемым по договорам финансовой аренды (лизинга).
2. В случае предприятия, более 25 процентов уставного капитала которого непосредственно или косвенно принадлежит нерезидентам или юридическим лицам, освобожденным от налога на прибыль, по каждому кредиту (займу), использованному в пределах налогового периода, уплаченные проценты вычитаются в соответствии с частью 1 настоящей статьи, но при этом максимальная сумма процентов, которая может вычитаться в соответствии с частью 1 настоящей статьи, ограничивается следующей суммой:
1) любым процентным доходом такого предприятия, плюс
2) 50 процентами величины, получаемой в результате уменьшения валового дохода этого предприятия (помимо процентного дохода) на разрешенные вычеты, допускаемые в соответствии с настоящей главой, кроме вычетов в отношении процентов.
Статья 150. Вычеты в отношении безнадежных (сомнительных) долгов
1. Налогоплательщики имеют право на вычеты в отношении безнадежных (сомнительных) долгов, связанных с поставкой товаров, выполнением работ и осуществлением услуг, если связанный с ними доход ранее был включен в валовой доход, полученный от предпринимательской деятельности.
2. Вычет в отношении безнадежного (сомнительного) долга допускается в момент списания долга в бухгалтерских книгах налогоплательщика как не имеющего стоимости.
3. Банки, кредитные товарищества и созданные в установленном порядке микрокредитные депозитные организации имеют право на вычет отчислений в резерв на покрытие возможных потерь по кредитам (ссудам) (далее в этой части - резерв) в соответствии с правилами формирования этого резерва и классификации кредитов (ссуд), установленными Национальным банком Таджикистана. Вычет допускается в отношении отчислений в резерв по всем группам кредитов (ссуд), за исключением отчислений по стандартным кредитам (ссудам). Сумма разрешенного вычета составляет 70 процентов от величины, определяемой по отчислениям по всем группам кредитов (ссуд), за исключением отчислений по стандартным кредитам (ссудам), в следующем порядке: величина резерва на конец года минус величина резерва на начало года плюс отчисления в течение года в резерв по списанным безнадежным кредитам (ссудам) минус отчисления в течение года в резерв по фактически возвращенным кредитам (ссудам). Инструкция по определению суммы разрешенного вычета утверждается уполномоченным государственным органом по согласованию с Национальным банком Таджикистана и Министерством финансов Республики Таджикистан().
Статья 151. Вычеты отчислений в страховые резервные фонды
Юридическое лицо, занимающееся страховой деятельностью, имеет право производить вычеты отчислений в страховые резервные фонды в соответствии с порядком и нормами, установленными по предложению Министерства финансов Республики Таджикистан и уполномоченного государственного органа Правительством Республики Таджикистан.
Статья 152. Вычеты в отношении расходов на научные исследования, проектные разработки и опытно-конструкторские работы
Вычеты производятся в отношении расходов на научные исследования, проектные разработки и опытно-конструкторские работы, связанные с получением валового дохода, кроме расходов на приобретение основных средств, их установку и других затрат капитального характера. Основанием для вычета таких расходов являются проектно-сметная документация, акт выполненных работ и другие документы, подтверждающие проведение соответствующих научно-исследовательских, проектных и опытно-конструкторских работ.
Статья 153. Вычет сумм амортизационных отчислений и иные вычеты по амортизируемым основным средствам
1. Амортизационные отчисления по основным средствам, используемым в предпринимательской деятельности, подлежат вычету в соответствии с положениями настоящей статьи.
В целях настоящего Кодекса амортизационные отчисления по основным средствам и нематериальным активам, не используемым в предпринимательской деятельности (используемым в непредпринимательской деятельности), не подсчитываются и не подлежат вычету.
Амортизационные отчисления по основным средствам и нематериальным активам, которые в течение календарного года включены в баланс и используются в предпринимательской деятельности, допускаются с календарного месяца, следующего за месяцем фактического использования этих средств и активов().
2. К активам, подлежащим амортизации, не относятся земля, произведения искусства, товарно-материальные запасы, включая объекты незавершенного строительства и неустановленное оборудование, имущество, стоимость которого полностью вычитается в текущем году при определении налогооблагаемой прибыли и другие не подверженные износу активы.
3. Подлежащие амортизации основные средства делятся на группы со следующими нормами амортизации:
+------+-------------------------------------------------+-----------ҷ
|Группа| Вид имущества |Предельная |
| | |норма амор-|
| | |тизации (в |
| | |процентах) |
+------+-------------------------------------------------+-----------+
| 1. |Автотракторная дорожная техника: специальные инс-| 20 |
| |трументы, инвентарь и принадлежности; ЭВМ, пери-| |
| |ферийные устройства и средства обработки данных;| |
| |электронное оборудование и средства связи. | |
+------+-------------------------------------------------+-----------+
| 2. |Грузовые автомобили, автобусы, специальные авто-| 15 |
| |мобили и автоприцепы, воздушный транспорт. Машины| |
| |и оборудование для всех отраслей промышленности,| |
| |литейного производства; кузнечно-прессовое обору-| |
| |дование; строительное оборудование; сельскохозяй-| |
| |ственные машины и оборудование; легковые автомо-| |
| |били; конторская мебель. | |
+------+-------------------------------------------------+-----------+
| 3. |Железнодорожные, морские и речные транспортные| 8 |
| |средства; силовые машины и оборудование; тепло-| |
| |техническое оборудование, турбинное оборудование,| |
| |электродвигатели и дизель - генераторы. Средства| |
| |электропередачи; трубопроводы. | |
+------+-------------------------------------------------+-----------+
| 4. |Здания, сооружения, строения | 7 |
+------+-------------------------------------------------+-----------+
| 5. |Подлежащие амортизации активы, не отнесенные к | 10 |
| |другим категориям | |
+------+-------------------------------------------------+-----------+
4. Амортизационные отчисления по каждой группе основных средств (далее "группа") подсчитываются путем применения указанной в части 3 настоящей статьи нормы амортизации, к стоимостному балансу группы на конец налогового года().
5. Амортизационные отчисления на здания, сооружения и строения (далее "строения") производятся не по группе, а для каждого строения в отдельности.
6. Стоимостной баланс группы на конец налогооблагаемого года равен сумме, определяемой следующим образом (но не являющейся меньше нуля (отрицательной)):
1) стоимостной баланс группы на конец предыдущего года за вычетом суммы амортизации за предыдущий год, а также сумм, указанных в частях 8 и 9 настоящей статьи; плюс
2) стоимость основных средств в соответствии с частью 1 статьей 195 (исключая увеличение стоимости активов в результате переоценки в соответствии с настоящим Кодексом и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан настоящего Кодекса, добавляемая к группе в течение налогового года; минус ()
3) суммы, полученные при реализации основных средств в течение налогового года, устанавливаемые на основе цены реализации.
7. Если стоимостной баланс определенной группы основных средств на конец налогооблагаемого года меньше нуля, налогоплательщик должен включить абсолютную величину такого стоимостного баланса в качестве дохода в валовой доход и приравнять стоимостной баланс такой группы основных средств к нулю.
Отрицательная величина стоимостного баланса определенной группы основных средств означает, что в течении налогооблагаемого года сумма, полученная от реализации основных средств этой группы, превышает сумму (величину) стоимостного баланса данной группы основных средств на конец предыдущего года за вычетом амортизации за предыдущий год с учетом (прибавлением) стоимости основных средств, добавленных к группе в течение налогового года().
8. Если стоимостной баланс группы на конец года составляет менее 50 показателей для расчетов, сумма стоимостного баланса группы подлежит вычету().
9. Если все основные средства группы были проданы, переданы или ликвидированы, стоимостной баланс группы на конец налогового года подлежит вычету.
10 Стоимость основных средств, переданных в финансовую аренду (лизинг) (полученных по финансовой аренде (лизингу)), учитывается в стоимостном балансе соответствующей группы лизингополучателя.
11. Для лизингодателя основная сумма, которая считается выплаченной для основных средств, переданных в финансовую аренду (лизинг), рассматривается как сумма, полученная при реализации таких основных средств для целей пункта 3) части 6 настоящей статьи, если основные средства были включены в стоимостной баланс группы до передачи их в финансовую аренду (лизинг). Для лизингополучателя основная сумма, выплачиваемая лизингодателю, рассматривается как цена приобретения основных средств.
12. исключена ()
Статья 154. Вычеты по расходам на ремонт амортизируемых основных средств
1. Допускаются вычеты в отношении каждой группы по расходам на ремонт основных средств, входящих в данную группу.
2. Вычет согласно части 1 настоящей статьи по расходам на ремонт производится со следующего месяца в размере фактической суммы таких расходов, но не более 10 процентов стоимостного баланса группы на конец налогового года().
3. Сумма фактических расходов на ремонт сверх 10 процентов стоимостного баланса группы относится на увеличение стоимостного баланса группы.
4.исключена ()
Статья 155. Вычет расходов по страховым взносам
Страховые взносы, производимые страхователями по договорам страхования, подлежат вычету, за исключением страховых взносов по договорам накопительного и возвратного характера.
Статья 156. Расходы на геолого-разведочные работы и работы по подготовке к добыче природных ресурсов
1. Расходы на геолого-разведочные работы и работы по подготовке к добыче природных ресурсов рассматриваются как финансирование в основные средства, образующие отдельную группу, и подлежат вычету из валового дохода в соответствии со статьей 153 настоящего Кодекса в виде амортизационных отчислений по ставке амортизации основных средств группы 2().
2. Настоящая статья применяется также к расходам на нематериальные активы, понесенным налогоплательщиком в связи с приобретением прав на ведение геолого-разведочных работ, разработку или эксплуатацию природных ресурсов
Статья 157. Расходы на нематериальные активы
1. К нематериальным активам относятся затраты физических и юридических лиц на нематериальные объекты (объекты нематериальной собственности, такие, как лицензия, изобретательский патент, торговая марка, авторское право, договор об использовании имени юридического лица, программное обеспечение и т.п.), используемые в течение не менее двенадцати месяцев, если они имеют ограниченный срок службы.
2. Расходы на нематериальные активы рассматриваются как финансирование в основные средства, образующие отдельную группу, и подлежат вычету из валового дохода в соответствии со статьей 153 настоящего Кодекса в виде амортизационных отчислений по ставке амортизации основных средств группы 5 ().
3. В стоимость подлежащих амортизации нематериальных активов не включаются расходы на их приобретение или производство, если они уже были вычтены при расчете налогооблагаемой прибыли налогоплательщика.
4. Настоящая статья не применяется в отношении нематериальных активов, указанных в статье 156 настоящего Кодекса.
Статья 158. Ограничение вычетов по налогам и штрафам
Вычеты по налогам и штрафам не допускаются в отношении только:
1) подоходного налога или налога на прибыль, уплаченного на территории Республики Таджикистан или в других государствах;
2) штрафов и процентов, уплаченных (подлежащих уплате) в бюджет (государственный фонд) Республики Таджикистан или в бюджет другого государства;
3) минимального налога на доходы ().
Статья 159. Убытки при продаже или передаче имущества, не используемого в предпринимательской деятельности
Убытки, возникающие при продаже или передаче имущества (кроме имущества, используемого для предпринимательской деятельности, или имущества, прибыль от продажи или передачи которого освобождена от налога), компенсируются за счет прибыли, полученной от продажи или передачи другого такого имущества. Если убытки не могут быть компенсированы в том же году, они переносятся на последующий период до 3 лет включительно и компенсируются прибылью, полученной за счет продажи или передачи другого такого имущества. Убытки, предусмотренные настоящей статьей, не подлежат вычету из валового дохода для целей налога на прибыль или подоходного налога.
Статья 160. Перенос убытков на иной период
1. В отношении предприятия превышение допустимых вычетов над валовым доходом (убыток от предпринимательской деятельности) переносится на последующий период продолжительностью до 3 лет включительно и покрывается за счет прибыли до налогообложения будущих периодов.
2. В отношении физического лица превышение допустимых вычетов из валового дохода от деятельности, не являющейся работой по найму, над таким валовым доходом не может вычитаться из заработной платы этого лица, но может быть перенесено на последующий период продолжительностью до 3 лет включительно для погашения за счет валового дохода от деятельности, не являющейся работой по найму, в будущие периоды.
ГЛАВА 20. УДЕРЖАНИЕ НАЛОГА У ИСТОЧНИКА ВЫПЛАТЫ
Статья 161. Порядок удержания налога у источника выплаты
1. Следующие лица (налоговые агенты) обязаны удерживать налог у источников выплаты:
1) юридические лица, а также в установленных настоящим Кодексом случаях их обособленные подразделения, которые производят выплаты работающим по найму физическим лицам;
2) физические лица - индивидуальные предприниматели, которые осуществляют выплаты физическим липам, работающим у них по найму;
3) физические лица - индивидуальные предприниматели и юридические лица, выплачивающие пенсии, стипендии и пособия другим лицам, за исключением государственных пенсий, стипендий и пособий;
4) юридические лица-резиденты, которые выплачивают дивиденды физическим и юридическим лицам;
5) физические лица - индивидуальные предприниматели и юридические лица, которые выплачивают проценты физическим и юридическим лицам;
6) физические лица - индивидуальные предприниматели и юридические лица, которые осуществляют платежи, предусмотренные в статье 164 настоящего Кодекса;
7) физические лица - индивидуальные предприниматели и юридические лица, выплачивающие выигрыши по облигациям, лотереям, призы (выигрыши, подарки) по результатам конкурсов и соревнований().
2. Физическое лицо - индивидуальный предприниматель или юридическое лицо, выплачивающее доход, несет ответственность за удержание и перечисление налогов в бюджет. Если суммы налога не удерживаются, лицо, выплачивающее доход, обязано внести за свой счет в бюджет сумму неудержанного налога и соответствующие штрафы и проценты().
В целях исчисления подоходного налога и социального налога заработная плата каждого наемного работника (независимо от того, оформлен ли наем документально или нет) в период с 1 июля текущего года до 30 июня следующего года не может быть ниже среднемесячной номинальной заработной платы работающих по найму в соответствующем городе и районе, сложившейся в Республике Таджикистан за предыдущий год (за исключением бюджетных учреждений и предприятий, в которых не менее 50 процентов работников составляют инвалиды)().
3. Физические лица - индивидуальные предприниматели и юридические лица, удерживающие (начисляющие) налог у источника выплаты согласно части 1 настоящей статьи, в том числе лица, получающие средства на выплату заработной платы в банках и других финансово-кредитных учреждениях, выполняющих отдельные виды банковских операций, обязаны():
1) перечислять удержанные (начисленные) налоги, в том числе социальный налог в соответствии с главой 35 настоящего Кодекса, в бюджет одновременно с получением средств на выплату заработной платы, в других случаях - в течение 5-ти банковских дней после окончания месяца, в котором были произведены выплаты (платежи);
2) при выплате заработной платы выдавать физическим лицам, получающим доход, по их требованию справки с указанием фамилии, инициалов, суммы и вида дохода, а также суммы удержанного налога (если налог удерживается);
3) в течение 30 дней после окончания налогового года представлять в налоговые органы по месту своего регистрационного учета в обязательном порядке, а также направлять (представлять) физическим и юридическим лицам, получающим (получившим) доход согласно части 1 настоящей статьи, по их требованию в течение 10 дней справки с указанием идентификационного номера налогоплательщика, наименования (фамилии, имени и отчества) лица, общей суммы дохода и общей суммы налога, удержанного в отчетном году.
Банкам и другим финансово - кредитным учреждениям запрещается выдавать наличные денежные средства на выплату заработной платы без предварительного перечисления в бюджет налогоплательщиками или налоговыми агентами сумм подоходного налога и социального налога, соответствующего вышеуказанной сумме наличных денежных средств(, ).
4. Работодатель, не являющийся основным работодателем налогоплательщика, обязан удерживать подоходный налог с заработной платы по ставке 13 процентов без применения вычетов, предусмотренных статьей 139 настоящего Кодекса.
Статья 162. Удержание налога на дивиденды у источника выплаты
1. Дивиденды, выплачиваемые резидентными предприятиями, подлежат налогообложению у источника выплаты по ставке в 12 процентов ().
2. Дивиденды, облагаемые налогом в соответствии с частью 1 настоящей статьи, не включаются в валовой доход их получателя и не подлежат дальнейшему налогообложению.
Статья 163. Удержание налога на проценты у источника выплаты
1. Проценты, выплачиваемые резидентом или постоянным учреждением нерезидента, или от имени такого учреждения, облагаются налогом у источника выплаты по ставке в 12 процентов от причитающейся суммы, если доход получен из источника в Республике Таджикистан в соответствии со статьей 34 настоящего Кодекса, за исключением случаев части 2 настоящей статьи.
2. Проценты, в том числе по договорам финансовой аренды (лизинга), выплачиваемые резидентным банкам, другим резидентным финансовокредитным учреждениям (организациям), в том числе резидентным микрофинансовым организациям, резидентным лизинговым компаниям, не подлежат налогообложению у источника выплаты.
3. Проценты, обложенные налогом в соответствии с частью 1 настоящей статьи, не включаются в валовой доход их получателяфизического лица и не подлежат дальнейшему налогообложению после их выплаты этому лицу.
4. Юридическое лицо - резидент, прибыль которого подлежит обложению налогом, в случае получения процентов, обложенных налогом в соответствии в частью 1 настоящей статьи, включает в свой валовой доход полную сумму процентного дохода без вычета удержанного налога и имеет право на зачет этого налога, удержанного у источника выплаты, при наличии документов, подтверждающих удержание налога у источника выплаты.
Статья 164. Удержание налога на доходы нерезидентов у источника выплаты
1. Доход нерезидента из источника в Республике Таджикистан, определяемый в статье 34 настоящего Кодекса и не относящийся к постоянному учреждению этого нерезидента, расположенному на территории Республики Таджикистан, подлежит обложению налогом у источника выплаты как валовой доход, без осуществления вычетов (за исключением вычета в случае налогообложения в соответствии со статьей 220 настоящего Кодекса из общей суммы, включающей налог на добавленную стоимость и подлежащей выплате нерезиденту, удержанного из этой общей суммы налога на добавленную стоимость), по ставкам, определенным в части 6 настоящей статьи.
2. Под выплатой дохода понимается передача денег в наличной и (или) безналичной формах, ценных бумаг, товаров, иного имущества, выполнение работ, оказание услуг.
3. Налогообложению у источника выплаты не подлежат выплаты в пользу нерезидентов в соответствии с частью 1 настоящей статьи, связанные с поставкой товаров по внешнеторговым операциям (связанные с импортом товаров) на территорию Республики Таджикистан.
4. Налогообложение доходов нерезидента у источника выплаты производится независимо от распоряжения данным нерезидентом своими доходами, полученными в Республике Таджикистан, в пользу третьих лиц в Республике Таджикистан и (или) своих подразделений в других государствах.
5. Налог на доходы нерезидента из источника в Республике Таджикистан удерживается независимо от формы и места осуществления выплаты дохода.
6. С учетом положений настоящей статьи доходы нерезидента из источника в Республике Таджикистан, не связанные с постоянным учреждением этого нерезидента, расположенным на территории Республики Таджикистан, подлежат налогообложению у источника выплаты как валовой доход, без осуществления вычетов (за исключением вычета в случае налогообложения в соответствии со статьей 220 настоящего Кодекса из обшей суммы, включающей налог на добавленную стоимость и подлежащей выплате нерезиденту, удержанного из этой общей суммы налога на добавленную стоимость), по следующим ставкам:
1) дивиденды - согласно статье 162 настоящего Кодекса;
2) проценты - согласно статье 163 настоящего Кодекса;
3) страховые взносы, выплачиваемые резидентным предприятием или индивидуальным предпринимателем - резидентом в соответствии с договором страхования или перестрахования риска - по ставке 4 процента;
4) платежи, выплачиваемые резидентным предприятием или индивидуальным предпринимателем - резидентом за телекоммуникационные услуги или транспортные услуги при осуществлении международной связи или международных перевозок между Республикой Таджикистан и другими государствами, кроме платежей по морскому фрахту, - по ставке 4 процента, а платежи по морскому фрахту - по ставке 6 процентов;
5) доход в виде заработной платы, а также доходы, предусмотренные в пунктах 8), 17), 18), 19), 20), 21), 22), 24) части 8 статьи 34 настоящего Кодекса, выплачиваемые резидентным предприятием или индивидуальным предпринимателем - резидентом, - по ставке, указанной в части 3 статьи 140 настоящего Кодекса;
6) иные доходы, не указанные в пунктах 1) -5) настоящей части,по ставке 15 процентов().
7. Для целей настоящей статьи платежи, произведенные постоянным учреждением нерезидента в Республике Таджикистан или от имени такого учреждения, рассматриваются как произведенные резидентным предприятием.
Статья 165. Представление налоговой отчетности по удержанию налога у источника выплаты
Налоговые агенты, определенные в статье 161 настоящего Кодекса, обязаны один раз в полугодие не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным полугодием, в котором возникло обязательство по удержанию налога у источника выплаты, представлять в налоговые органы по месту своего регистрационного учета расчет налога, удержанного у источника выплаты, за исключением подоходного налога работодателями, по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом().
Работодатели обязаны ежемесячно, не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем, представлять в налоговый орган, в котором они стоят на налоговом учете, расчет подоходного налога с наемных работников, удержанного у источника выплаты, по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом().
ГЛАВА 21. МЕЖДУНАРОДНОЕ НАЛОГООБЛОЖЕНИЕ
Статья 166. Налогообложение чистой прибыли постоянного учреждения иностранного юридического лица
В дополнение к налогу на прибыль постоянное учреждение иностранного юридического лица облагается налогом на чистую прибыль этого постоянного учреждения по ставке в 8 процентов.
Статья 167. Зачет иностранного налога
1. Суммы подоходного налога или налога на прибыль, уплаченные за пределами Республики Таджикистан, зачитываются при уплате этих налогов в Республике Таджикистан при подтверждении уплаты налога за пределами Республики Таджикистан в порядке, установленном уполномоченным государственным органом.
2. Размер зачета, предусмотренного в части 1 настоящей статьи, не должен превышать сумму налога, начисленного в Республике Таджикистан в отношении такого дохода или прибыли по ставкам, действующим в Республике Таджикистан.
Статья 168. Доход, полученный в странах с льготным налогообложением
1. Если резидент владеет напрямую или косвенно более чем 10 процентами уставного фонда или имеет более чем 10 процентов акций с правом голоса иностранного предприятия, которое, в свою очередь, получает доход в стране с льготным налогообложением, то часть такого дохода, относящаяся к резиденту, включается в его (резидента) налогооблагаемый доход (прибыль).
2. Иностранное государство считается государством с льготным налогообложением, если ставка налога в нем на 30 процентов ниже, чем ставка, установленная в соответствии с настоящим Кодексом, или если существуют законы о конфиденциальности финансовой информации или информации о компаниях, которые позволяют сохранять тайну о фактическом владельце имущества или получателе дохода (прибыли).
ГЛАВА 22. СПЕЦИАЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО МЕЖДУНАРОДНЫМ ДОГОВОРАМ
Статья 169. Условия применения международного договора
1. Положения международного договора об избежании двойного налогообложения и предотвращении уклонения от уплаты налогов на доходы и имущество (капитал), одной из сторон которого является Республика Таджикистан (далее в целях статей 169-180 настоящего Кодекса - "международный договор"), применяются к лицам, которые являются резидентами одного или обоих государств, заключивших такой договор.
2. Положение части 1 настоящей статьи не распространяется на резидента государства, с которым заключен международный договор, если этот резидент использует положения международного договора в интересах другого лица, не являющегося резидентом государства, с которым заключен международный договор.
3. В целях настоящей главы налогообложение доходов в зависимости от контекста (содержания) международного договора означает налогообложение прибыли или дохода в соответствии с настоящим Кодексом.
Статья 170. Порядок реализации международных договоров
Реализация международных договоров осуществляется в порядке, установленном Министерством финансов Республики Таджикистан по согласованию с уполномоченным государственным органом в соответствии с положениями статей 169-180 настоящего Кодекса.
Статья 171. Методы отнесения на вычеты управленческих и общеадминистративных расходов юридического лица-нерезидента в целях налогообложения доходов из источников в Республике Таджикистан
1. Если положениями международного договора при определении налогооблагаемого дохода юридического лица-нерезидента от деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение допускается вычет управленческих и общеадминистративных расходов, понесенных в целях получения такого налогооблагаемого дохода как в Республике Таджикистан, так и за ее пределами, то сумма таких расходов определяется по одному из следующих методов:
1) метод пропорционального распределения расходов;
2) метод непосредственного (прямого) отнесения расходов на вычеты.
2. Юридическое лицо-нерезидент самостоятельно выбирает один из указанных методов отнесения управленческих и общеадминистративных расходов на вычеты.
3. Выбранный метод отнесения управленческих и общеадминистративных расходов на вычеты постоянному учреждению (включая порядок исчисления расчетного показателя, используемого при методе пропорционального распределения расходов) применяется ежегодно и может быть изменен только по согласованию с соответствующим налоговым органом.
Статья 172. Метод пропорционального распределения расходов
1. При использовании метода пропорционального распределения сумма управленческих и общеадминистративных расходов, упомянутых в статье 171 настоящего Кодекса, относимых на вычеты постоянному учреждению, определяется как произведение суммы таких расходов и расчетного показателя.
2. Расчетный показатель исчисляется по одному из следующих способов:
1) соотношение суммы валового годового дохода, полученного юридическим лицом-нерезидентом от осуществления деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение за налоговый год, к общей сумме валового годового дохода юридического лица-нерезидента в целом от деятельности как в Республике Таджикистан, так и за пределами Республики Таджикистан за указанный налоговый период;
2) определение средней величины по трем показателям:
- соотношение суммы валового годового дохода, полученного юридическим лицом-нерезидентом от деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение за налоговый год, к общей сумме валового годового дохода юридического лица-нерезидента в целом от деятельности как в Республике Таджикистан, так и за пределами Республики Таджикистан за указанный налоговый период;
- соотношение стоимости основных средств, учтенных в финансовой отчетности постоянного учреждения в Республике Таджикистан по состоянию на конец налогового периода, к общей стоимости основных средств юридического лица-нерезидента в целом как в Республике Таджикистан, так и за пределами Республики Таджикистан за такой же налоговый период;
- соотношение размера фонда оплаты труда персонала, работающего в постоянном учреждении в Республике Таджикистан по состоянию на конец налогового периода, к общему размеру фонда оплаты труда персонала юридического лица-нерезидента в целом как в Республике Таджикистан, так и за пределами Республики Таджикистан за такой же налоговый период.
Один из вышеуказанных способов исчисления расчетного показателя определяется юридическим лицом-нерезидентом самостоятельно.
3. Сумма управленческих и общеадминистративных расходов, определенная расчетным путем, относится на вычеты постоянному учреждению только при наличии подтверждающих документов.
4. Подтверждающими документами являются:
1) копия финансовой отчетности юридического лица-нерезидента, в которой, в зависимости от определенного юридическим лицом-нерезидентом расчетного показателя, раскрываются:
- общая сумма совокупного годового дохода в целом;
- общая сумма фонда оплаты труда в целом;
- первоначальная и остаточная стоимости основных средств в целом;
- общая сумма расходов с постатейной расшифровкой, в том числе с расшифровкой общей суммы управленческих и общеадминистративных расходов;
2) копия аудиторского заключения по аудиту финансовой отчетности юридического лица-нерезидента (при осуществлении аудита финансовой отчетности такого лица).
5. Расчет суммы упомянутых расходов, относимых на вычеты постоянному учреждению в Республике Таджикистан, прилагается к декларации по корпоративному подоходному налогу (по налогу на прибыль), представляемой в соответствующий налоговый орган Республики Таджикистан.
6. В случае неотражения в финансовой отчетности суммы управленческих и общеадминистративных расходов, подлежащих пропорциональному распределению, такие расходы не принимаются на вычеты постоянному учреждению.
Статья 173. Метод непосредственного (прямого) отнесения расходов
1. При использовании метода непосредственного (прямого) отнесения управленческих и (или) общеадминистративных расходов нерезидента такие расходы относятся на вычеты постоянному учреждению в Республике Таджикистан, если они прямо определяемы и непосредственно понесены для целей получения доходов от деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение.
Указанные расходы относятся на вычеты постоянному учреждению только при наличии подтверждающих документов.
2. Подтверждающими документами являются:
1) бухгалтерские документы, подтверждающие расходы, понесенные юридическим лицом-нерезидентом на территории Республики Таджикистан в целях получения доходов от деятельности через постоянное учреждение;
2) копии бухгалтерских документов, подтверждающих расходы, понесенные юридическим лицом-нерезидентом за пределами Республики Таджикистан в целях получения доходов от деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение.
Статья 174. Порядок уплаты налога с доходов нерезидентов от деятельности в Республике Таджикистан, не приводящей к образованию постоянного учреждения
1. Порядок уплаты налога, предусмотренный настоящей статьей, применяется к доходу нерезидента от деятельности в Республике Таджикистан, не приводящей к образованию постоянного учреждения согласно положениям международного договора, за исключением доходов, указанных в статьях 175- 178 настоящего Кодекса, если иное не предусмотрено указанными статьями.
2. Нерезидент, указанный в части 1 настоящей статьи, получающий доход из источников в Республике Таджикистан, вправе применить порядок уплаты налога, предусмотренный настоящей статьей. В случае неприменения положений настоящей статьи налоговый агент обязан удержать и перечислить налог у источника выплаты в государственный бюджет в общеустановленном порядке.
3. Нерезидент, получающий доход, налоговый агент и банк-резидент (далее - "банк"), определенный налоговым агентом, заключают договор об условном банковском вкладе по форме, согласованной участниками договора, с учетом положений настоящей статьи.
4. Налоговый агент обязан в течение 10 календарных дней со дня подписания договора об условном банковском вкладе зарегистрировать в соответствующем налоговом органе такой договор, копия которого, а также копия платежного документа, подтверждающего перечисление налога на условный банковский вклад, представляются в соответствующий налоговый орган.
5. Положения настоящей статьи распространяются только на договоры об условном банковском вкладе, зарегистрированные в соответствующем налоговом органе. При этом регистрации подлежат договоры об условном банковском вкладе, условия которых не противоречат положениям настоящей статьи.
6. Налоговый агент в момент выплаты дохода нерезиденту обязан произвести удержание налога у источника выплаты по ставке, определенной статьей 164 настоящего Кодекса, и перечистить суммы удержанного налога на условный банковский вклад в банк в пользу нерезидента.
7. При выполнении условий международного договора нерезидент с целью возврата ранее удержанной суммы налога представляет в соответствующий налоговый орган заявление в порядке и по форме, установленных уполномоченным государственным органом.
8. Налоговый орган в течение 15 календарных дней с момента получения заявления рассматривает указанное заявление и необходимые документы, принимает решение по заявлению, которое сообщается нерезиденту и банку.
9. При получении заявления на возврат удержанного налога, заверенного налоговым органом, банк предоставляет нерезиденту, подавшему такое заявление, право на распоряжение суммой, размещенной на условном банковском вкладе, в пределах суммы, указанной в заявлении, с начисленными банковскими процентами.
10. В случае несогласия с отрицательным решением налогового органа нерезидент имеет право в течение десяти календарных дней со дня получения такого решения обратиться в уполномоченный государственный орган (с привлечением, при необходимости, компетентного органа страны резидентства) с заявлением о повторном рассмотрении вопроса относительно правомерности применения положений международного договора с одновременным уведомлением налогового органа об обжаловании его решения.
11. При принятии налоговым органом отрицательного решения по заявлению и в случае неполучения в течение десятидневного срока, установленного в части 10 настоящей статьи, уведомления от нерезидента об обжаловании решения налогового органа этот налоговый орган направляет в банк инкассовое распоряжение о перечислении суммы, указанной в заявлении и размешенной на условном банковском вкладе, с начисленными банковскими процентами в бюджет с приложением документа, подтверждающего отказ на освобождение от налогообложения доходов нерезидента.
12. Банк обязан в течение рабочего дня с момента получения от налогового органа документов, указанных в части 11 настоящей статьи, перечислить сумму налога, размешенного на условном банковском вкладе, с начисленными банковскими процентами в бюджет.
Такая сумма взысканного налога подлежит зачету в счет погашения обязательств нерезидента перед бюджетом.
13. Уставные банковские вклады открываются в национальной или иностранной валюте. В случае открытия уставных банковских вкладов в иностранной валюте в бюджет перечисляются суммы налога и банковских процентов в национальной валюте, пересчитанные по официальному курсу Национального банка Таджикистана на момент уплаты налога.
14. Нерезидент и налоговый агент не имеют право распоряжаться суммой налога, размещенного на условном банковском вкладе, до принятия налоговым органом какого-либо решения.
15. При нарушении условий договора об уставном банковском вкладе и несвоевременном перечислении удержанных сумм налога в бюджет, произошедших по вине банка, банк несет ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
16. В случае невозможности исполнения банком обязательств по перечислению налога, размещенного на уставном банковском вкладе, в бюджет обязательство по зачислению налога у источника выплаты, банковских процентов и штрафных санкций за несвоевременное перечисление налога в бюджет возлагается на налогового агента.
17. Налоговые органы обязаны вести учет сумм налогов:
1) размещенных на условных банковских вкладах;
2) выплаченных нерезидентам, имеющим право на применение положений международных договоров;
3) перечисленных в бюджет.
Статья 175. Порядок применения международного договора в отношении налогообложения доходов от оказания транспортных услуг в международных перевозках
1. Доходы от оказания транспортных услуг в международных перевозках, одной из сторон которых является Республика Таджикистан, получаемые юридическим лицом-нерезидентом, имеющим право на применение положений международного договора, подлежат освобождению от налогообложения без подачи заявления на применение положений международного договора на основании документа, подтверждающего его резидентство, если это юридическое лицо имеет постоянное учреждение в Республике Таджикистан, связанное с такой деятельностью.
При этом юридическое лицо-нерезидент обязано вести раздельный учет сумм доходов от оказания транспортных услуг в международных перевозках (не подлежащих налогообложению согласно международному договору) и от оказания транспортных услуг на территории Республики Таджикистан (подлежащих налогообложению), а также отразить указанные доходы в декларации по налогу на прибыль.
Общая сумма налогооблагаемой прибыли (налогооблагаемого дохода) в вышеуказанной декларации уменьшается на сумму налогооблагаемой прибыли (налогооблагаемого дохода), подлежащей (подлежащего) освобождению от налогообложения согласно международному договору, рассчитанную на основании раздельного учета.
При неправомерном применении положений международного договора, повлекшем неуплату или неполную уплату налога в бюджет, налогоплательщик несет ответственность в соответствии с законодательными актами Республики Таджикистан.
2. Доходы юридического лица-нерезидента, осуществляющего эксплуатацию транспортных средств в международных перевозках, одной из сторон которых является Республика Таджикистан, без образования постоянного учреждения в Республике Таджикистан и имеющего право на применение положений международного договора, подлежат освобождению от налогообложения в порядке, установленном статьей 174 настоящего Кодекса.
Статья 176. Порядок применения международного договора в отношении налогообложения дивидендов, процентов, роялти
1. Налоговый агент имеет право в момент выплаты доходов нерезиденту в форме дивидендов, процентов, роялти применить положения соответствующего международного договора без подачи нерезидентом заявления на применение положений международного договора на основании документа, подтверждающего резидентство, если такой нерезидент является окончательным получателем доходов и имеет право на применение положений международного договора.
2. Налоговый агент обязан указать в расчете по налогу у источника выплаты, представляемом в налоговый орган, суммы выплаченных (начисленных) доходов и удержанных налогов в соответствии с положениями международных договоров, ставки налога и названия международных договоров.
3. При неправомерном применении положений международного договора, повлекшем неуплату или неполную уплату налога в бюджет, налоговый агент несет ответственность в соответствии с законодательными актами Республики Таджикистан.
Статья 177. Порядок применения международного договора в отношении налогообложения чистой прибыли (чистого дохода) от деятельности через постоянное учреждение
1. Нерезидент имеет право применить положения международного договора в отношении налогообложения чистой прибыли (чистого дохода) от деятельности в Республике Таджикистан через постоянное учреждение без подачи заявления на применение положений международного договора на основании документа, подтверждающего резидентство, если такой нерезидент является окончательным получателем чистой прибыли (чистого дохода) и имеет право на применение положений соответствующего международного договора.
2. Юридическое лицо-нерезидент обязано указать в декларации по налогу на прибыль ставку, сумму налога на чистую прибыль (чистый доход) и название международного договора, на основании которого применялась соответствующая налоговая ставка.
3. При неправомерном применении положений международного договора, повлекшем неуплату или неполную уплату налога в бюджет, налогоплательщик несет ответственность в соответствии с законодательными актами Республики Таджикистан.
Статья 178. Порядок применения международного договора в отношении налогообложения иных доходов из источников в Республике Таджикистан
1. Нерезидент, получающий доходы из источников в Республике Таджикистан, за исключением случаев, указанных в статьях 174 - 177 настоящего Кодекса, вправе подать заявление на применение положений международного договора по форме, установленной уполномоченным государственным органом, в налоговый орган по месту регистрации налогового агента до выплаты дохода.
2. Налоговый орган в течение 10 календарных дней рассматривает заявление и в случае достоверности информации, указанной в заявлении, заверяет поданное заявление.
3. В случае неправомерности применения положений международного договора налоговый орган представляет нерезиденту обоснованный отказ.
4. В случае несогласия с отрицательным решением налогового органа нерезидент имеет право обратиться в уполномоченный государственный орган (с привлечением, при необходимости, компетентного органа страны резидентства) с заявлением о повторном рассмотрении вопроса относительно правомерности применения положений международного договора.
Статья 179. Общие требования при подаче заявления на применение положений международного договора
Заявление на применение положений международного договора по форме, установленной уполномоченным государственным органом, принимается налоговым органом при выполнении следующих требований:
1) представления с заявлением:
- копии контрактов (договоров, соглашений) на выполнение работ (оказание услуг) или на иные цели;
- копии учредительных документов;
- расшифровки сумм доходов от оказания транспортных услуг в международных перевозках и на территории Республики Таджикистан;
- акта выполненных работ - при выполнении нерезидентом различных видов работ, акта приемки объекта в эксплуатацию - при выполнении строительных работ, счета или платежного документа, подтверждающего получение дохода за оказанные услуги;
2) представления налоговым агентом бухгалтерских документов, подтверждающих суммы начисленных и (или) выплаченных доходов и удержанных налогов:
3) подтверждения резидентства заявителя компетентным или уполномоченным органом государства заявителя, с которым Республикой Таджикистан заключен международный договор (на бланке указанного заявления или с приложением документа, подтверждающего резидентство). При этом для целей настоящей статьи и статей 174-178 настоящего Кодекса нерезидент, имеющий право на применение положений соответствующего международного договора, в случае изменения его регистрационных данных в стране резидентства, обязан представить документ, подтверждающий резидентство, с учетом измененных данных в порядке, установленном указанными статьями;
4) осуществления в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан или международным договором, одной из сторон которого является Республика Таджикистан, дипломатической или консульской легализации подписи и печати органа, заверившего резидентство нерезидента (документа, подтверждающего резидентство).
Статья 180. Справка об удержанных и уплаченных суммах налогов в Республике Таджикистан
По требованию нерезидента налоговый орган по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом, представляет справку о суммах полученных доходов из источников в Республике Таджикистан и удержанных налогов.
ГЛАВА 23. ПРАВИЛА НАЛОГОВОГО УЧЕТА
Статья 181. Налоговый период (год)
Налоговым периодом (годом) является календарный год.
Статья 182. Порядок учета доходов и расходов
1. Налогоплательщик обязан вести точный и своевременный учет доходов и расходов на основе документированных данных и относить доходы и расходы к соответствующим отчетным периодам, в которые они были получены или произведены, в зависимости от метода учета, применяемого в соответствии с настоящей главой для правильного отражения налогооблагаемого дохода (прибыли). Под методом учета, используемым налогоплательщиком, понимаются все аспекты времени и порядка учета поступлений и затрат, такие как использование метода учета на кассовой основе или на основе начислений, метод учета производственных затрат и других затрат капитала.
2. Налогоплательщик обязан обеспечивать учет всех операций, связанных с его деятельностью, позволяющий определять их начало, ход и окончание.
3. Если в настоящей статье не установлено иное, налогооблагаемый доход (прибыль) должен (должна) рассчитываться по тому же методу учета, который используется налогоплательщиком в его бухгалтерском учете, с необходимыми поправками для соблюдения предписаний настоящего Кодекса.
4. Если в настоящей статье не установлено иное, налогоплательщик может вести учет в налоговых целях по кассовому методу или по методу начислений, при условии, что налогоплательщик применяет один и тот же метод в течение налогового года.
5. Налогоплательщик должен вести учет по методу начислений в налоговом году, если:
1) его оборот за предыдущий год превысил в 5 раз объем налогооблагаемых операций, установленный для регистрации для целей налога на добавленную стоимость; или
2) он обязан в соответствии с действующими нормативными правовыми актами вести бухгалтерский учет по методу двойной записи.
Налогоплательщик, впервые ставший обязанным вести учет по методу начислений в соответствии с положениями настоящей части, должен вести учет по методу начислений и во все последующие годы.
6. Банки, кредитные товарищества и микрокредитные депозитные организации обязаны вести учет по методу начислений с начала осуществления своей деятельности.
Микрозаёмные организации и микрозаёмные фонды ведут для целей налогообложения учет по кассовому методу с начала осуществления своей деятельности, независимо от положений настоящей статьи.
7. Для физического лица требование вести учет по методу начислений применимо только к доходу и вычетам, связанным с предпринимательской деятельностью.
8. При изменении метода учета, используемого налогоплательщиком, поправки в учет доходов, расходов и других элементов, влияющих на сумму налога, должны быть внесены в год изменения метода учета, с тем, чтобы ни один из этих вышеуказанных элементов не был упущен или учтен дважды.
9. В случае плательщиков налога на добавленную стоимость доходы и расходы учитываются без налога на добавленную стоимость, кроме случаев расходов, в отношении которых зачет по налогу на добавленную стоимость не допускается.
Статья 183. Принципы учета доходов и расходов по кассовому методу
Налогоплательщик, ведущий учет по кассовому методу, должен учитывать доход на дату его получения и проводить вычеты расходов на дату их осуществления в соответствии со статьями 184 и 185 настоящего Кодекса.
Статья 184. Момент получения дохода в отдельных случаях при использовании кассового метода
1. Если налогоплательщик получает денежные средства, то моментом получения дохода считается момент получения наличных денежных средств, а при безналичном платеже - момент зачисления денежных средств на его счет в банке либо на иной счет, которым он может распоряжаться или с которого он вправе получить указанные средства.
2. В случае аннулирования или погашения финансового обязательства налогоплательщика, в частности, в случае взаимозачета, моментом получения дохода считается момент аннулирования или погашения обязательства.
Статья 185. Момент осуществления расходов в отдельных случаях при использовании кассового метода
1. Моментом осуществления расходов считается момент фактического осуществления расходов налогоплательщиком, если в настоящей статье не предусмотрено иное.
2. Если налогоплательщик выплачивает денежные средства, то моментом осуществления расходов считается момент выплаты наличных денежных средств, а при безналичном платеже таковым считается момент получения банком поручения налогоплательщика о перечислении денежных средств (при наличии средств на счетах в банке).
3. В случае аннулирования или погашения финансового обязательства перед налогоплательщиком, в частности, в случае взаимозачета, моментом осуществления расходов считается момент аннулирования или погашения финансового обязательства.
4. При выплате процентов по долговому обязательству или при осуществлении платежей за аренду имущества, если срок долгового обязательства или договора аренды охватывает несколько налоговых периодов, суммой уплаченных процентов (арендной платы), фактически вычитаемых за налоговый период, является сумма процентов (арендной платы), причитающаяся за этот период.
Статья 186. Принципы учета доходов и расходов при использовании метода начислений
Налогоплательщик, ведущий учет по методу начислений, должен учитывать доходы и расходы, соответственно, на момент получения права на доход или возникновения обязательства произвести платеж, независимо от времени фактического получения дохода или осуществления платежа в соответствии со статьями 187 и 188 настоящего Кодекса.
Статья 187. Момент получения дохода при использовании метода начислений
1. Право на получение дохода считается приобретенным, если соответствующая сумма подлежит безусловной выплате налогоплательщику или налогоплательщик выполнил все обязательства по сделке или договору.
2. Если налогоплательщик выполняет работу или оказывает услугу, право на получение дохода считается приобретенным в момент окончательного выполнения работы или оказания услуги, предусмотренных в сделке или договоре.
Если сделка или договор предусматривают поэтапное выполнение работ или оказание услуг, право на получение дохода считается приобретенным в части каждого этапа в момент окончательного выполнения этапа работы или услуги, если иное не предусмотрено статьей 190 настоящего Кодекса.
3. Если, налогоплательщик получает доход или имеет право на получение дохода в виде процента или дохода от сдачи имущества в аренду, право на получение дохода считается приобретенным в момент истечения срока долгового обязательства или договора аренды. Если срок долгового обязательства или договора аренды охватывает несколько налоговых периодов, доход распределяется по этим налоговым периодам в соответствии с порядком его начисления.
Статья 188. Момент осуществления расходов при использовании метода начислений
1. Моментом осуществления расходов, связанных со сделкой (договором), считается момент выполнения всех нижеперечисленных условий, если в настоящей статье не предусмотрено иное:
1) однозначное признание налогоплательщиком финансового обязательства;
2) достаточно точная оценка размера финансового обязательства;
3) все стороны, участвующие в сделке или в договоре, действительно выполнили все свои обязательства по сделке или договору и соответствующие суммы подлежат безусловной выплате.
2. В связи с указанным в части 1 настоящей статьи, финансовое обязательство означает обязательство, принятое налогоплательщиком в соответствии со сделкой (договором), для целей, выполнения которой другая сторона, участвующая в сделке (договоре), должна будет предоставить налогоплательщику соответствующий доход (соответствующее обеспечение) в денежной или иной форме.
3. При выплате процентов по долговому обязательству или осуществлении платежей за арендованное имущество моментом осуществления расходов считается момент истечения срока долгового обязательства или договора аренды. Если срок долгового обязательства или договора аренды охватывает несколько налоговых периодов, расход распределяется по этим налоговым периодам в соответствии с порядком его начисления.
Статья 189. Совместное владение
В случае договоренности (как письменной, так и устной) о совместном владении имуществом или совместном осуществлении предпринимательской деятельности или иной договоренности, предусматривающей не менее двух владельцев, но без учреждения юридического лица, доходы и вычеты по договоренности относятся к каждому владельцу и они облагаются налогом в соответствии с их долями участия.
Статья 190. Доходы и вычеты по долгосрочным контрактам
1. В случае применения налогоплательщиком учета по методу начислений, доходы и вычеты в связи с долгосрочными контрактами отражаются по каждому налоговому году в соответствии с объемами их фактического исполнения.
2. Объем исполнения контракта определяется посредством сопоставления расходов, понесенных в течение налогового года, с общими оценочными расходами, предусмотренными по такому контракту.
3. Под "долгосрочным контрактом" понимается контракт на производство, установку или строительство или оказание сопутствующих услуг, который не завершен в пределах налогового года, в котором была начата предусмотренная по контракту работа, за исключением контрактов, которые, по оценкам, должны быть завершены в пределах 6 месяцев с даты начала предусмотренных по контракту работ.
Статья 191. Порядок учета товарно-материальных запасов
1. Учет товарно-материальных запасов для налоговых целей производится исключительно в соответствии с действующими положениями по бухгалтерскому учету, разработанными на основании законодательства Республики Таджикистан по бухгалтерскому учету.
2. При учете товарно-материальных запасов налогоплательщик обязан отражать в налоговом учете стоимость произведенных или приобретенных им товаров, определяемую, соответственно, на основании производственных затрат (себестоимости) или цены приобретения. В частности, налогоплательщик обязан включать в стоимость этих товаров затраты на их хранение и транспортировку.
3. При учете товарно-материальных запасов налогоплательщик вправе оценить стоимость имеющего дефекты, морально устаревшего или вышедшего из моды товара или продукции, которая по этим или по аналогичным причинам не может быть реализована по цене, превышающей затраты на ее производство (цену приобретения), исходя из цены, по которой они могут быть проданы.
4. В случае товаров, по которым налогоплательщик не ведет индивидуального учета, он вправе использовать один из следующих трех методов для учета товарно-материальных запасов:
1) метод ФИФО, в соответствии с которым в отчетном периоде вначале считаются реализованными (использованными) товары, отнесенные к товарно-материальным запасам в начале отчетного периода, а затем товары, произведенные (приобретенные) в течение отчетного периода в порядке очередности их производства (приобретения);
2) метод ЛИФО, в соответствии с которым в отчетном периоде вначале считаются реализованными (использованными) товары, которые были произведены (приобретены) последними;
3) метод оценки по средней себестоимости.
Статья 192. Учет при финансовой аренде (лизинге)
1. В случаях, когда арендодатель является владельцем амортизируемого материального имущества до начала финансовой аренды (лизинга), сделка рассматривается как продажа имущества арендодателем и его покупка арендатором.
2. Амортизируемое материальное имущество, сдаваемое в аренду по договору в финансовой аренде (лизинге), подлежит учету на балансе арендатора в период действия договора о финансовой аренде (лизинге), что дает право арендатору (лизингополучателю) производить вычеты, связанные с предметом лизинга (в частности, амортизации и расходов на ремонт).
Статья 193. Компенсируемые вычеты и сокращение резервов
1. Если ранее вычтенные расходы, убытки и сомнительные долги возмещаются, то полученная сумма становится доходом за тот налоговый период, в котором было произведено возмещение.
2. Если резервы, в отношении которых ранее был произведен вычет в соответствии с частью 3 статьи 150 и статьей 151 настоящего Кодекса, сокращаются, сумма такого сокращения включается в доход.
Статья 194. Прибыль и убытки при продаже или передаче активов
1. Прибыль от продажи или передачи активов представляет собой положительную разницу между поступлениями от продажи или передачи и стоимостью активов, определяемой в соответствии со статьей 195 настоящего Кодекса. При передаче активов на безвозмездной основе или по цене со скидкой прибыль лица, предоставляющего актив, определяется как положительная разница между рыночной ценой передаваемого таким образом имущества и его стоимостью, определяемой в соответствии со статьей 195 настоящего Кодекса.
2. Убытки от продажи или передачи активов представляют собой отрицательную разницу между поступлениями от продажи или передачи и стоимостью активов, определяемой в соответствии со статьей 195 настоящего Кодекса.
3. Части 1 и 2 настоящей статьи не применяются к активам, подлежащим амортизации по группам, а также к товарно-материальным запасам.
Статья 195. Стоимость активов
1. В стоимость активов включаются затраты на их приобретение, производство, строительство, монтаж и установку, а также другие затраты, увеличивающие их стоимость,(включая увеличение стоимости активов в результате переоценки в соответствии с настоящим Кодексом и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан),за исключением затрат, в отношении которых налогоплательщик имеет право на вычеты().
2. Если продается или передается только часть актива, то стоимость актива в момент его продажи или передачи распределяется между остающейся и проданной или переданной частями.
Статья 196. Непризнание прибыли или убытков
1. Никакие прибыли или убытки не принимаются во внимание при определении налогооблагаемого дохода (прибыли) в случае:
1) передачи активов между супругами;
2) передачи активов между бывшими супругами при бракоразводном процессе; или
3) непреднамеренного уничтожения актива или его отчуждения с реинвестированием поступлений (например, полученного страхового возмещения при непреднамеренном уничтожении актива) в аналогичный актив или в актив того же характера до окончания второго года, следующего за годом, в котором актив был уничтожен или отчужден.
2. Стоимость замещающего актива, указанного в пункте 3) части 1 настоящей статьи, определяется с учетом (на уровне) стоимости замещенного актива на момент уничтожения или отчуждения с увеличением стоимости замещающего актива на положительную разницу между расходами налогоплательщика на реинвестирование и величиной поступлений в соответствии с пунктом 3) части 1 настоящей статьи.
3. Стоимостью актива, приобретенного в результате сделки, при которой прибыль не учитывается для налоговых целей в соответствии с пунктами 1) и 2) части 1 настоящей статьи, является стоимость актива для передающей его стороны на дату сделки.
4. Настоящая статья не применяется к активам, которые подвергаются амортизации по группам, за исключением пунктов 1) и 2) части 1 настоящей статьи, которые применяются в случаях, когда все активы группы передаются в одно время.
ГЛАВА 24. АДМИНИСТРАТИВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 197. Подача декларации
1. Декларация по подоходному налогу и по налогу на прибыль подается до 1 апреля года, следующего за отчетным годом, в налоговые органы соответственно следующими налогоплательщиками:
1) юридическими лицами-резидентами;
2) физическими лицами-резидентами, имеющими доходы, не облагаемые налогом у источника выплаты в Республике Таджикистан, за исключением доходов, получаемых от осуществления индивидуальной предпринимательской деятельности на основе приобретенного патента в соответствии со статьей 137 настоящего Кодекса;
3) физическими лицами-резидентами, имеющими денежные средства на счетах в иностранных банках, расположенных за пределами Республики Таджикистан, а также получающими доходы за пределами Республики Таджикистан;
4) лицами, на которых возложена обязанность по подаче декларации по подоходному налогу и декларации об имущественном положении в соответствии с законами Республики Таджикистан. Порядок и сроки подачи, а также форма деклараций, подаваемых этими лицами, определяется Правительством Республики Таджикистан;
5) юридическими и физическими липами-нерезидентами, имеющими доходы из источников в Республике Таджикистан, которые подлежат обложению, но не облагаются налогом у источника выплаты;
6) физическими лицами - гражданами Республики Таджикистан, работающими в дипломатических, консульских учреждениях иностранных государств, которые в соответствии с законодательством или международными договорами Республики Таджикистан освобождены от выполнения обязанностей налоговых агентов в отношении граждан Республики Таджикистан. При этом такие физические лица в течение налогового года при получении дохода от работы в вышеуказанных организациях, если иное не предусмотрено международными правовыми актами, признанными Таджикистаном, обязаны в течение 15 дней со дня получения каждого платежа самостоятельно исчислить и уплатить в бюджет текущую сумму подоходного налога и социального налога по месту нахождения вышеуказанных организаций. Сведения о вышеуказанных физических лицах представляются Министерством иностранных дел Республики Таджикистан уполномоченному государственному органу ежеквартально до 15 числа месяца, следующего за истекшим кварталом().
2. При прекращении налогоплательщиком предпринимательской деятельности в Республике Таджикистан он представляет в соответствующий налоговый орган в 30-дневный срок налоговую декларацию.
3. При ликвидации юридического лица ликвидационная комиссия или налогоплательщик незамедлительно направляют письменное уведомление об этом в налоговый орган. Ликвидационная комиссия обязана представить налоговую декларацию в соответствующий налоговый орган в соответствии с частью 7 статьи 71 настоящего Кодекса.
4. Физическое лицо, от которого не требуется представления налоговой декларации, может представить налоговую декларацию с требованием о перерасчете налога и возврате средств.
5) Национальный банк Таджикистана в отношении уплачиваемой единым платежом в государственный бюджет налога на прибыль от фактической прибыли представляет в налоговый орган декларацию по форме, утвержденной уполномоченным государственным органом, до 1 августа года, следующего за отчетным годом().
Статья 198. Текущие (авансовые) налоговые платежи
1. Юридические лица и индивидуальные предприниматели, осуществляющие предпринимательскую деятельность на основе свидетельства о регистрации в качестве индивидуального предпринимателя, за исключением облагаемых по упрощенной системе в соответствии со статьей 302 настоящего Кодекса, обязаны производить ежемесячные текущие платежи в бюджет не позднее пятнадцатого числа месяца. Сумма каждого текущего месячного платежа за 12-месячный период, начинающийся каждого 15 апреля, должна составлять один процент валового дохода отчетного месяца в соответствии со статьей 321 настоящего Кодекса, которая засчитывается (учитывается) в счет уплаты минимального налога на доходы. При этом, если одна двенадцатая часть суммы налога на прибыль за предыдущий налоговый год, увеличенная на коэффициент 1,1, больше вышеуказанного одного процента валового дохода отчетного месяца, в счет текущих платежей по налогу на прибыль или подоходному налогу в тот же срок подлежит уплате разница между увеличенной на коэффициент 1,1 одной двенадцатой частью суммы налога на прибыль или подоходного налога за предыдущий налоговый год и суммой одного процента валового дохода отчетного месяца, уплаченной в бюджет и учтенной как минимальный налог на доходы().
2. Текущие налоговые платежи засчитываются в сумму налога, взимаемого с налогоплательщика за налоговый год. Любое превышение текущих налоговых платежей по налогу на прибыль или подоходному налогу против обязательств по этим налогам за налоговый год засчитывается в счет обязательств по минимальному налогу на доходы за этот же год, остальное превышение (против обязательств по минимальному налогу на доходы) засчитывается в счет обязательств по другим налогам или возвращается налогоплательщику в соответствии со статьей 89 настоящего Кодекса().
3. За несвоевременную уплату текущих налоговых платежей начисляются проценты в соответствии со статьей 93 настоящего Кодекса.
Статья 198(1). Особенности исчисления и уплаты налога (налога на прибыль и минимального налога на доходы) предприятиями, имеющими обособленные подразделения (подразделения. выполняющие часть функций юридического лица и не являющиеся самостоятельными юридическими лицами)
1.Распределение сумм авансовых платежей, а также сумм налога, подлежащих зачислению в доходную часть бюджетов по итогам налогового года, производится предприятием между бюджетами по месту нахождения головного подразделения предприятия, а также по месту нахождения каждого из его обособленных подразделений исходя из доли расходов на оплату труда, приходящейся на головное подразделение предприятия и на каждое из его обособленных подразделений в общих расходах на оплату труда по предприятию (головному подразделению предприятия совместно со всеми обособленными подразделениями предприятия) в соответствии с данными бухгалтерского учета предприятия.
Указанные в настоящей части доли расходов на оплату труда определяются, исходя из фактических показателей расходов на оплату труда головного подразделения предприятия и его обособленных подразделений в соответствии с данными бухгалтерского учета предприятия на конец отчетного месяца (года).
2. Начисление сумм авансовых платежей по налогу, а также сумм налога, подлежащих внесению в доходную часть бюджетов по итогам налогового года по месту нахождения головного подразделения предприятия и каждого из его обособленных подразделений осуществляются предприятием самостоятельно.
Сведения о суммах авансовых платежей по налогу, а также о суммах, начисленных по итогам налогового года, предприятие сообщает своим обособленным подразделениям, а также налоговым органам по месту своего нахождения и по месту нахождения обособленных подразделений не позднее срока, установленного для осуществления текущих (авансовых) платежей в соответствии со статьей 198 настоящего Кодекса и для представления декларации по налогу на прибыль в соответствии со статьей 197 настоящего Кодекса.
3. Предприятие уплачивает суммы авансовых платежей и суммы налога, начисленного по итогам налогового года, в бюджеты по месту нахождения головного подразделения предприятия и его обособленных подразделений посредством головного подразделения предприятия или через каждое обособленное подразделение не позднее сроков, установленных статьями 198 и 199 настоящей) Кодекса().
Статья 199. Уплата налога по итогам года
1. Налогоплательщики производят окончательный расчет и уплачивают налог не позднее 10 апреля года, следующего за отчетным налоговым годом.
2. Национальный банк Таджикистана уплачивает налог на прибыль не позднее 1 сентября года, следующего за отчетным налоговым годом().
РАЗДЕЛ VII. НАЛОГ НА ДОБАВЛЕННУЮ СТОИМОСТЬ
ГЛАВА 25. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 200. Понятие налога на добавленную стоимость
Налог на добавленную стоимость, далее - Налог на добавленную стоимость, является формой изъятия в бюджет части стоимости, добавленной в процессе производства и обращения товаров, работ и услуг на территории Республики Таджикистан, а также части стоимости всех налогооблагаемых товаров, ввозимых на территорию Республики Таджикистан. Налог на добавленную стоимость, являясь косвенным налогом, подлежит уплате на всех стадиях производства и обращения товаров, выполнения работ и оказания услуг. Сумма налога на добавленную стоимость, подлежащая уплате с налогооблагаемого оборота, определяется как разница между суммой налога, начисленной с такого оборота, и суммой налога, подлежащей зачету в соответствии с выставленными налоговыми счетами-фактурами по налогу на добавленную стоимость согласно положениям настоящего раздела.
Сумма налога на добавленную стоимость, подлежащая уплате с налогооблагаемого импорта, определяется как произведение налогооблагаемого импорта на ставку налога на добавленную стоимость.
ГЛАВА 26. НАЛОГОПЛАТЕЛЬЩИКИ
Статья 201. Налогоплательщики
1. Плательщиком налога на добавленную стоимость является лицо, обязанное в соответствии со статьей 202 настоящего Кодекса зарегистрироваться в качестве плательщика налога на добавленную стоимость().
2. Лицо,которое обязано подать заявление на регистрацию, является налогоплательщиком по налогу на добавленную стоимость с начала отчетного периода, следующего за периодом, в котором возникло обязательство подать заявление на регистрацию().
3. Помимо лиц, являющихся плательщиками налога на добавленную стоимость в соответствии с частью 1 настоящей статьи, все лица, осуществляющие налогооблагаемый импорт товаров в Республику Таджикистан, считаются плательщиками налога на добавленную стоимость по такому импорту.
4. Лицо-нерезидент, без регистрации для целей налога на добавленную стоимость выполняющее работы или оказывающее услуги, подлежащие налогообложению в соответствии со статьей 220 настоящего Кодекса, является налогоплательщиком по налогу на добавленную стоимость по таким работам или услугам.
5. исключена ()
6. исключена ()
Статья 202. Требование о подаче заявления на регистрацию
1. Лицо, которое занимается предпринимательской деятельностью и объем налогооблагаемых операций которого за предшествующий период, не превышающий 12 полных последовательно (друг за другом) следующих календарных месяцев, превысил 200 тысяч сомони, обязано подать в налоговый орган по месту своего регистрационного учета в соответствии со статьями 45 и 46 настоящего Кодекса, если иное не предусмотрено настоящим Кодексом или другими актами налогового законодательства, заявление на регистрацию для целей налога на добавленную стоимость не позднее чем через 30 дней после окончания этого периода
2. Для целей настоящей статьи поставка товаров, выполнение работ и оказание услуг нерезидентом принимаются во внимание при определении общей стоимости налогооблагаемых операций, только если они осуществляются через постоянное учреждение этого нерезидента в Республике Таджикистан.
3. Правопреемник налогоплательщика, который продолжает деятельность налогоплательщика, обязан подать заявление на регистрацию для целей налога на добавленную стоимость в течение 30 дней после вступления в права.
Статья 203. Исключена
Статья 204. Регистрация
1. Лицо, подающее заявление на регистрацию для целей налога на добавленную стоимость, обязано сделать это в порядке и по форме, установленных уполномоченным государственным органом.
2. При подаче лицом, осуществляющим налогооблагаемые операции, заявления на регистрацию для целей налога на добавленную стоимость, налоговый орган обязан зарегистрировать такое лицо в реестре плательщиков налога на добавленную стоимость и выдать свидетельство о постановке на учет по налогу на добавленную стоимость в течение 10 дней после подачи заявления, указав в нем полностью наименование (фамилию, имя) и другие соответствующие сведения о налогоплательщике, дату выдачи свидетельства, дату, с которой регистрация вступает в силу, и идентификационный номер налогоплательщика.
Бланк свидетельства о постановке на учет по налогу на добавленную стоимость является бланком строгой отчетности и выдается налогоплательщику без взимания платы.
Свидетельство о постановке на учет по налогу на добавленную стоимость хранится у плательщика налога на добавленную стоимость и в случае аннулирования регистрации для целей налога на добавленную стоимость подлежит возврату в соответствующий налоговый орган в течение 10 дней со дня вступления в силу аннулирования регистрации для целей налога на добавленную стоимость.
Форма бланка и порядок выдачи и изъятия свидетельства о постановке на учет по налогу на добавленную стоимость устанавливаются уполномоченным государственным органом.
3. Регистрация вступает в силу в одну из следующих дат в зависимости от того, какая дата наступит раньше:
1) при обязательной регистрации в первый день отчетного периода, следующего за месяцем, в котором возникает обязанность подать заявление на регистрацию;
2) в случае правопреемника с момента вступления в права().
4. Налоговые органы обязаны открыть и вести реестр плательщиков налога на добавленную стоимость в порядке, установленном уполномоченным государственным органом, содержащий подробные сведения о всех лицах, зарегистрированных для целей налога на добавленную стоимость.
Уполномоченный государственный орган для целей учета и контроля ведет общегосударственный реестр плательщиков налога на добавленную стоимость.
5. Если лицо обязано зарегистрироваться для целей налога на добавленную стоимость и не подало заявление на регистрацию, налоговые органы регистрируют налогоплательщика по собственной инициативе и направляют ему соответствующую документацию.
6. Лицо, зарегистрированное для целей налога на добавленную стоимость, с даты вступления регистрации для целей налога на добавленную стоимость в силу обязано выписывать счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость по своим налогооблагаемым операциям. Указывать идентификационный номер налогоплательщика на всех счетах-фактурах по налогу на добавленную стоимость и на всех декларациях и официальных письмах, направляемых в налоговые органы.
7. Уполномоченный государственный орган по заявлению плательщика налога на добавленную стоимость может рассматривать его обособленные подразделения в качестве самостоятельных плательщиков налога на добавленную стоимость.
Статья 205. Аннулирование регистрации
1. Налогоплательщик обязан обратиться с заявлением на аннулирование регистрации для целей налога на добавленную стоимость по прошествии 24 месяцев после вступления в силу последней регистрации для целей налога на добавленную стоимость, если общий размер налогооблагаемых операций налогоплательщика за предшествующие подаче такого заявления 12 полных последовательно (друг за другом) следующих календарных месяцев не превысит 200 тысяч сомони. Аннулирование регистрации для целей налога на добавленную стоимость вступает в силу с первого числа налогового периода, следующего за периодом (месяцем), в котором лицо подало в налоговые органы заявление на аннулирование регистрации().
2. В случае ликвидации юридического лица, являющегося плательщиком налога на добавленную стоимость, такое лицо подлежит снятию с учета по налогу на добавленную стоимость (то есть аннулирование регистрации для целей налога на добавленную стоимость в отношении такого лица вступает в силу) со дня исключения этого лица из государственного реестра налогоплательщиков.
В случае смерти физического лица аннулирование регистрации для целей налога на добавленную стоимость в отношении такого лица вступает в силу со дня смерти этого лица, официально подтвержденного соответствующим государственным органом.
3. Если регистрация лица для целей налога на добавленную стоимость аннулируется, налоговые органы обязаны исключить наименование (фамилию, имя) лица и другие сведения о нем из реестра плательщиков налога на добавленную стоимость и осуществить действия для исключения этого лица из общегосударственного реестра плательщиков налога на добавленную стоимость, а также изъять выданное свидетельство о постановке на учет по налогу на добавленную стоимость в порядке, установленном уполномоченным государственным органом.
4. Аннулирование регистрации для целей налога на добавленную стоимость в соответствии с настоящим Кодексом осуществляется в порядке, установленном уполномоченным государственным органом.
ГЛАВА 27. ОБЪЕКТЫ НАЛОГООБЛОЖЕНИЯ
Статья 206. Объекты налогообложения
1. Объектами обложения налогом на добавленную стоимость являются налогооблагаемые операции и налогооблагаемый импорт.
2. Налогооблагаемыми операциями являются поставки товаров, выполнение работ и оказание услуг, кроме поставок товаров, выполнения работ и оказания услуг, освобожденных от налога на добавленную стоимость, осуществляемые в рамках предпринимательской деятельности лица, если они считаются осуществляемыми на территории Республики Таджикистан в соответствии со статьями 218 или 219 настоящего Кодекса. Налогооблагаемые операции не включают оказание услуг или выполнение работ за пределами Республики Таджикистан в соответствии со статьей 219 настоящего Кодекса.
3. Если налогоплательщик приобретает товары (работы, услуги) с оплатой налога на добавленную стоимость и получает (или имеет право получить) соответствующую сумму в зачет, использование таких товаров (работ, услуг) или результатов использования товаров (работ, услуг) для непредпринимательской деятельности считается налогооблагаемой операцией.
4. Поставка товаров, выполнение работ или оказание услуг налогоплательщиком своим работникам, в том числе на безвозмездной основе, является налогооблагаемой операцией.
5. Поставка товаров, выполнение работ, оказание услуг, если они не являются освобожденными от налога на добавленную стоимость согласно положений настоящего Кодекса, одним обособленным подразделением другому обособленному подразделению одного юридического лица, являющимися самостоятельными плательщиками налога на добавленную стоимость в соответствии с частью 7 статьи 204 настоящего Кодекса, а также такие поставка товаров, выполнение работ, оказание услуг на сторону другим лицам являются налогооблагаемыми операциями.
6. Независимо от других положений настоящей статьи, поставка товаров лицом, которое приобрело эти товары в результате операции, облагаемой налога на добавленную стоимость, но не имело права на зачет сумм по налогу на добавленную стоимость при приобретении этих товаров согласно статье 226 настоящего Кодекса, не рассматривается в качестве налогооблагаемой операции. Если зачет частично не был допущен при приобретении товаров, то размер налогооблагаемой операции сокращается пропорционально доле зачета, который не был допущен.
7. Стоимость упаковки (тары), подлежащей возврату на условиях и в сроки, установленные договором (контрактом) на поставку товаров, не включается в налогооблагаемую сумму, кроме случаев розничной продажи. Розничные торговцы могут сокращать размер налогооблагаемого оборота на сумму, указываемую в качестве выплаченного ими возмещения за возврат упаковки (тары) клиентами.
8. Если регистрация налогоплательщика аннулируется, товары, остающиеся в его владении на момент аннулирования, рассматриваются как поставленные в рамках налогооблагаемой операции, осуществленной в этот момент.
9. В случае производства товаров, выполнения работ и оказания услуг из давальческого сырья и материалов заказчика, когда владельцем сырья, материалов и продуктов переработки остается заказчик, налогооблагаемой операцией для переработчика (производителя, исполнителя) являются услуги (работы) по переработке сырья и материалов в товары (работы, услуги).
10. Облагаемым импортом являются товары, ввозимые или ввезенные на территорию Республики Таджикистан (за исключением освобожденных от налога на добавленную стоимость в соответствии со статьей 211 настоящего Кодекса), подлежащие декларированию в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан.
Статья 207. Продажа или передача предприятия
1. Продажа или передача в рамках одной операции предприятия в целом как имущественного комплекса или независимо действующего подразделения предприятия одним налогоплательщиком по налогу на добавленную стоимость другому налогоплательщику по налогу на добавленную стоимость не считается налогооблагаемой операцией.
2. В случае части 1 настоящей статьи покупатель или получатель принимает права и обязательства продавца, указанные в настоящем разделе, которые связаны с проданным или переданным предприятием или независимо действующим подразделением предприятия.
3. Настоящая статья применяется только в том случае, если продающая (передающая) и получающая стороны не позднее чем через 30 календарных дней после продажи (передачи) письменно уведомят налоговые органы о решении применить положения настоящей статьи.
ГЛАВА 28. ОПРЕДЕЛЕНИЕ НАЛОГООБЛАГАЕМОГО ОБОРОТА И НАЛОГООБЛАГАЕМОГО ИМПОРТА
Статья 208. Стоимость налогооблагаемой операции
1. Стоимость налогооблагаемой операции определяется на основе суммы (стоимости, в том числе в натуральной форме), которую получает или имеет право получить налогоплательщик от клиента или от любого другого лица, включая любые пошлины, налоги и (или) другие сборы, но без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж.
2. Если налогоплательщик в обмен на налогооблагаемую операцию получает или вправе получить товары, работы или услуги, стоимость налогооблагаемой операции включает рыночную цену этих товаров, работ или услуг (включая любые пошлины, налоги или другие сборы), но без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж.
3. В случае, когда налогоплательщик в обмен на налогооблагаемую операцию не получает или не вправе получить какие-либо ценности, стоимость налогооблагаемой операции равна рыночной стоимости поставленных налогоплательщиком в ходе такой налогооблагаемой операции товаров, выполненных работ или оказанных услуг (включая любые пошлины, налоги или другие сборы), но без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж.
4. В случае потребления или использования товаров (работ или услуг) в непредпринимательских целях согласно части 3 статьи 206 настоящего Кодекса, а также в случае поставок товаров (выполнения работ или оказания услуг) собственным работникам согласно части 4 статьи 206 настоящего Кодекса, сумма налогооблагаемой операции равна рыночной цене этих товаров, работ или услуг (включая любые пошлины, налоги или другие сборы), но без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж.
5. При поставке товара на условиях рассрочки платежа стоимость налогооблагаемой операции определяется в соответствии с частью 1 настоящей статьи с учетом всех причитающихся платежей согласно графика рассрочки, предусмотренных условиями договора, в том числе договора финансовой аренды (лизинга), за исключением процентных платежей.
6. При залоге имущества (товара) стоимость этой налогооблагаемой операции у залогодателя определяется исходя из суммы заёмных средств, полученных под залог данного имущества (товара), без включения в них (то есть без включения в стоимость залогового имущества (товара) или в сумму заёмных средств) налога на добавленную стоимость.
7. По предприятиям оптовой и розничной торговли, заготовительным предприятиям,индивидуальным предпинимателям, являющимся налогоплательщиками по налогу на добавленную стоимость, в случае приобретения ими товаров у неплательщиков налога на добавленную стоимость и последующей поставки этими налогоплательщиками таких товаров стоимость налогооблагаемой операции считается равной положительной разнице между стоимостью поставки таких товаров без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продажи стоимостью их приобретения у неплательщика налога на добавленную стоимость().
Стоимость налогооблагаемой операции при поставке непосредственно импортером, а также при поставке агентом (доверенным лицом) с использованием механизма статьи 223 настоящего Кодекса товаров, поступивших в Республику Таджикистан по импорту в соответствии с пунктами 5) и 9) части 4 статьи 211 настоящего Кодекса, а также газа природного, освобождаемого от налога на добавленную стоимость при импорте в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О Государственном бюджете Республики Таджикистан" на соответствующий год, считается равной положительной разнице между стоимостью поставки таких товаров без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж и таможенной стоимостью таких товаров без учета налога на добавленную стоимость. При отрицательной разнице стоимость налогооблагаемой операции для исчисления налога на добавленную стоимость принимается равной нулю().
При отрицательной разнице стоимость налогооблагаемой операции для исчисления налога на добавленную стоимость принимается равной нулю.
Статья 209. Корректировка налогооблагаемого оборота
1. Настоящая статья применяется к налогооблагаемым операциям налогоплательщика в случаях:
1) отмены операции:
2) изменения характера операции;
3) изменения согласованной компенсации за операцию как по причине снижения цен, так и по любой иной причине; или
4) полного или частичного возврата товаров налогоплательщику (непринятия работ или услуг, выполненных налогоплательщиком).
5) вычета безнадежных (сомнительных) долгов в соответствии с частью 20 статьи 34 и частями 1 и 2 статьи 150 настоящего Кодекса().
2. Если налогоплательщик в результате наступления одного из событий, указанных в части 1 настоящей статьи:
1) предъявил счет-фактуру по налога на добавленную стоимость, в котором сумма налога на добавленную стоимость указана неверно; или
2) указал в декларации по налогу на добавленную стоимость неправильную сумму налога на добавленную стоимость, то производится корректировка в соответствии с частью 2 статьи 225 или частью 8 статьи 226 настоящего Кодекса.
3. Корректировка налогооблагаемой операции производится на основании дополнительного счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость или других документов, подтверждающих наступление после совершения первоначальной налогооблагаемой операции случаев, указанных в части 1 настоящей статьи.
Статья 210. Стоимость налогооблагаемого импорта
1. Стоимостью налогооблагаемого импорта является таможенная стоимость товаров, определяемая в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан, плюс сумма пошлин и налогов, подлежащих уплате при импорте товаров в Республику Таджикистан, но без учета налога на добавленную стоимость.
2. В случае услуг, рассматриваемых как часть импорта товаров согласно части 2 статьи 222 настоящего Кодекса, их стоимость без учета налога на добавленную стоимость добавляется к стоимости, указанной в части 1 настоящей статьи.
ГЛАВА 29. НАЛОГОВЫЕ ЛЬГОТЫ
Статья 211. Освобождение от налога
1. Освобождение от налога на добавленную стоимость означает, что освобожденные от налога на добавленную стоимость поставки товаров, выполненные работы и оказанные услуги не являются налогооблагаемыми операциями и их стоимость не включается налогоплательщиком в налогооблагаемый оборот, а освобожденный от налога на добавленную стоимость импорт не включается в стоимость налогооблагаемого импорта. При этом, соответственно, стоимость таких поставок товаров, выполненных работ, оказанных услуг и такого импорта товаров не может служить основанием для начисления налогоплательщиком налога на добавленную стоимость в соответствии со статьей 224 настоящего Кодекса.
2. Следующие поставки товаров (кроме экспорта товаров), выполненные работы и оказанные услуги освобождаются от налога на добавленную стоимость:
1) продажа, передача или аренда недвижимости, кроме:
- продажи или передачи гостиничных помещений или жилья для отдыхающих;
- продажи или передачи вновь выстроенных жилых помещений, кроме случаев, когда помещения использовались как жилье, по крайней мере, на протяжении 2 лет;
- передача или аренда недвижимого имущества, используемого для предпринимательских целей()
2) оказание финансовых услуг, в том числе поставка амортизируемого материального имущества по операциям финансовой аренды (лизинга), осуществляемым в соответствии со статьей 33 настоящего Кодекса, за исключением недвижимого имущества, легковых автомобилей и мебели();
3) поставка национальной и (или) иностранной валюты (кроме нумизматических целей), а также ценных бумаг;
4) оказание религиозной организацией религиозных и ритуальных услуг;
5) оказание государственными учреждениями медицинских услуг, за исключением косметологических();
6) оказание услуг в сфере:
- дошкольного воспитания и обучения;
- общего основного, общего среднего образования;
- начального, среднего, высшего профессионального образования, послевузовского профессионального образования;
- дополнительного и специального образования.
Виды деятельности, предусмотренные пунктами 5) и 6) настоящей части, подлежат освобождению от налога на добавленную стоимость, только если они осуществляются лицами, имеющими соответствующие государственные лицензии (разрешения) на право ведения данных видов деятельности, выданные в порядке, установленном нормативными правовыми актами Республики Таджикистан;
7) поставка товаров, выполнение работ и оказание услуг в качестве гуманитарной помощи;
8) поставка товаров, выполнение работ, оказание услуг, произведенных (выполненных, оказанных) непосредственно пенитенциарными учреждениями Республики Таджикистан или государственными предприятиями, входящими в пенитенциарную систему Республики Таджикистан;
9) поставка газет, журналов, художественной литературы, детской литературы, научно-технических книг и учебников, а также выполнение работ по их изданию.
Льготы, предусмотренные настоящим пунктом, не распространяются на вышеуказанные вилы продукции эротического и специализированного рекламного характера;
10) поставка товаров (одежды и обуви, головных уборов, чулочно-носочных изделий) детского ассортимента по перечню, определяемому Правительством Республики Таджикистан;
11) поставка специализированной продукции индивидуального использования для инвалидов по перечню, определяемому Правительством Республики Таджикистан;
12) исключен ()
3. Поставка, в том числе на экспорт, алюминия первичного и хлопка-волокна, а также хлопковой части освобождается от налога на добавленную стоимость().
Поставка, за исключением экспорта, хлопка-сырца освобождается от налога на добавленную стоимость. Экспорт хлопка-сырца облагается налогом на добавленную стоимость.
Поставка золота, серебра, платины, палладия (родия, иридия, рутения, осмия) Национальному банку Таджикистана, а также поставка золота, серебра, платины, палладия (родия, иридия, рутения, осмия), природных (обработанных и необработанных) алмазов, сапфиров, изумрудов, рубинов, александритов, жемчуга, шпинели Министерству финансов Республики Таджикистан для Государственного хранилища ценностей освобождается от налога на добавленную стоимость
4. Следующие виды импорта освобождаются отналога на добавленную стоимость:
1) импорт национальной и (или) иностранной валюты (кроме нумизматических пелен), а также ценных бумаг;
2) импорт золота, серебра, платины, палладия (родия, иридия, рутения, осмия) Национальным банком Таджикистана, а также импорт золота, серебра, платины, палладия (родия, иридия, рутения, осмия), природных (обработанных и необработанных) алмазов, сапфиров, изумрудов, рубинов, александритов, жемчуга, шпинели Министерством финансов Республики Таджикистан для Государственного хранилища ценностей;
3) импорт товаров в качестве гуманитарной помощи, а также импорт товаров, безвозмездно передаваемых благотворительным организациям на цели ликвидации последствий стихийных бедствий, аварий и катастроф и импорт товаров, безвозмездно передаваемых государственным органам Республики Таджикистан;
4) импорт, в том числе на условиях финансовой аренды (лизинга) производственно-технологического оборудования и комплектующих изделий к нему (образующие единый комплект, то есть без этих комплектующих невозможна работа производственно-технологического оборудования) для формирования или пополнения уставного фонда предприятия или технического перевооружения действующего производства, при условии, что это имущество используется непосредственно для производства товаров, выполнения работ и оказания услуг в соответствии с учредительными документами предприятия и не относится к категории подакцизных товаров, а также личное имущество, ввозимое в Республику Таджикистан иностранными работниками предприятий с иностранными инвестициями непосредственно для собственных нужд. В случае, если такое предприятие ликвидируется или вышеуказанное импортированное в Республику Таджикистан производственно-технологическое оборудование и комплектующие изделия к нему в течение двух лет с момента поступления (импорта) в республику не используются или поставляются этим предприятием другому лицу, не уплаченная в соответствии с настоящим пунктом сумма налога на добавленную стоимость подлежит взысканию в бюджет без осуществления зачета в соответствии со статьей 226 настоящего Кодекса, за исключением ввоза такого оборудования на условиях финансовой аренды (лизинга). Перечень производственно-технологического оборудования и комплектующих изделий к ним в соответствии с Товарной номенклатурой внешнеэкономической деятельности утверждается Правительством Республики Таджикистан(, ).
В любом случае предусмотренное настоящим пунктом освобождение предоставляется на срок не более четырех лет в отношении вновь созданных (новых) предприятий со дня первоначальной государственной регистрации и в отношении предприятий, существующих на момент введения в действие настоящего пункта, с момента введения в действие настоящей льготы, за исключением ввоза такого оборудования на условиях финансовой аренды (лизинга)
5) импорт сельскохозяйственной техники, медикаментов, медицинского, фармацевтического оборудования и медицинских инструментов в соответствии с перечнем, определяемым Правительством Республики Таджикистан
6) импорт товаров, осуществленный для реализации целевых проектов, одобренных Правительством Республики Таджикистан, за счет (в пределах) средств грантов и (или) кредитов (займов), предоставленных юридическими или физическими лицами, иностранными государствами, правительствами иностранных государств или международными организациями;
7) импорт товаров для строительства особо важных объектов в соответствии с согласованной с уполномоченным государственным органом в сфере строительства проектно-сметной документацией. Перечень таких товаров и особо важных объектов определяется Правительством Республики Таджикистан. В случае, если вышеуказанные импортируемые товары в течение двух лет с момента импорта не используются или поставляются другому лицу, неуплаченная в соответствии с настоящим пунктом сумма налога на добавленную стоимость подлежит взысканию в бюджет без осуществления зачета в соответствии со статьей 226 настоящего Кодекса().
8) импорт (за исключением подакцизных товаров) основных видов сырья, материалов, энергоресурсов и оборудования по перечню и в объемах, определяемых Правительством Республики Таджикистан, осуществляемый непосредственно Таджикским алюминиевым заводом для производства алюминия первичного;
9) импорт специализированной продукции индивидуального использования для инвалидов по перечню, определяемому Правительством Республики Таджикистан;
10) импорт хлопкового волокна и алюминия первичного, который в установленном порядке облагается налогом с продаж().
Статья 212. Налогообложение международных и транзитных перевозок
1. Оказание транспортных или иных услуг или выполнение работ, непосредственно связанных с международными грузовыми и пассажирскими перевозками, а также поставка горюче-смазочных материалов и других предметов потребления, загружаемых на борт воздушного судна, для потребления во время международных полетов, освобождаются от налога на добавленную стоимость. Под международными перевозками понимаются грузовые и пассажирские перевозки, пункт отправления или пункт назначения которых (один из этих пунктов) находится за пределами Республики Таджикистан.
2. Для целей настоящей статьи к работам, услугам, осуществляемым в связи с международными перевозками, относятся:
1) работы, услуги по транспортированию (транспортировке, перевозке), погрузке, выгрузке (разгрузке), перегрузке, экспедированию товаров, экспортируемых с территории Республики Таджикистан, а также товаров, следующих по территории Республики Таджикистан транзитом;
2) работы, услуги, связанные с транспортированием (транспортировкой, перевозкой) почты, пассажиров, багажа за пределы Республики Таджикистан, за исключением доходов и от услуг по продаже на территории Республики Таджикистан авиабилетов на международные авиарейсы в соответствии с договорами комиссии, поручения или иными аналогичными договорами, независимо от формы их заключения();
3) техническое, коммерческое аэронавигационное , аэропортное обслуживание международных авиарейсов, за исключением доходов от услуг по продаже на территории Республики Таджикистан авиабилетов на международные авиарейсы в соответствии с договорами комиссии, поручения или иными аналогичными договорами, независимо от формы их заключения(.
3. В случае выполнения работ, оказания услуг, указанных в пункте
1) части 2 настоящей статьи, освобождение от налога на добавленную стоимость применяется при соблюдении следующих условий:
1) наличия договора (контракта) на выполнение работ, оказание услуг, заключенного непосредственно с поставщиком экспортируемых товаров (экспортером товаров);
2) оформления перевозки едиными международными перевозочными документами;
3) в случае транзитных грузов - наличия грузовой таможенной декларации товаров, ввезенных на территорию Республики Таджикистан, оформленной в режиме транзита.
4. В случае выполнения работ, оказания услуг, указанных в пунктах
2) и 3) части 2 настоящей статьи, освобождение от налога на добавленную стоимость применяется при соблюдении следующих условий:
1) наличия договора (контракта) на выполнение работ, оказание услуг, заключенного непосредственно с получателем (заказчиком) названных работ, услуг;
2) оформления едиными международными перевозочными документами.
5. Перевозка и обслуживание транзитных грузоотправлений, указанных в пункте 3) части 1 статьи 213 настоящего Кодекса, освобождаются от налога на добавленную стоимость.
6. Данная статья не применяется в отношении государств, которые применяют по отношению к оказанию транспортных или иных услуг или выполнению работ, непосредственно связанных с международными грузовыми и пассажирскими перевозками в Республику Таджикистан, режим обложения налогом на добавленную стоимость.
Статья 213. Особенности налогообложения при перемещении товаров через таможенную границу Республики Таджикистан
1. При ввозе товаров на таможенную территорию Республики Таджикистан в зависимости от и при соблюдении условий избранного таможенного режима налогообложение производится в следующем порядке:
1) при помещении товаров под таможенный режим выпуска для свободного обращения налог уплачивается в полном объеме;
2) при помещении товаров под таможенный режим реимпорта налогоплательщиком уплачиваются суммы налогов, от уплаты которых он был освобожден, либо которые были ему возвращены в связи с экспортом товаров в соответствии с настоящим Кодексом, в порядке, предусмотренном таможенным законодательством Республики Таджикистан;
3) при помещении товаров под таможенные режимы международного таможенного транзита, таможенного склада, реэкспорта, магазина беспошлинной торговли, переработки под таможенным контролем, свободной таможенной зоны, свободного склада, уничтожения и отказа в пользу государства, перемещение припасов и специальные таможенные режимы налог не уплачивается();
4) при помещении ввезенных товаров под таможенный режим переработки на таможенной территории полное условное освобождение от уплаты налогов осуществляется в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан();
5) при помещении товаров под таможенный режим временного ввоза применяется полное или частичное освобождение от уплаты налога в порядке, предусмотренном таможенным законодательством Республики Таджикистан;
6) при ввозе продуктов переработки товаров, помещенных под таможенный режим переработки вне таможенной территории Республики Таджикистан, применяется полное или частичное освобождение от уплаты налога в порядке, предусмотренном таможенным законодательством Республики Таджикистан;
7) при помещении товаров под таможенный режим переработки для свободного обращения налог уплачивается от таможенной стоимости продукта переработки().
2. При вывозе товаров с таможенной территории Республики Таджикистан налогообложение производится в следующем порядке:
1) при помещении товаров под таможенный режим экспорта за пределы территории Республики Таджикистан налог не уплачивается или уплаченные суммы налога возмещаются (засчитываются) налоговыми органами Республики Таджикистан в порядке, предусмотренном таможенным законодательством Республики Таджикистан и настоящим Кодексом.
Указанный в настоящем пункте порядок применяется также к вывозу товаров за пределы таможенной территории Республики Таджикистан в соответствии с таможенным режимом экспорта в отношении тех товаров, которые в момент вывоза являются помешенными под таможенные режимы таможенного склада, свободного склада или свободной таможенной зоны;
2) при вывозе помещенных под таможенный режим реэкспорта иностранных товаров уплаченные при ввозе на таможенную территорию Республики Таджикистан (в связи с превышением установленных таможенным законодательством сроков обязательного вывоза помещенных под режим реэкспорта иностранных товаров) суммы налога возвращаются налогоплательщику в порядке и на условиях, определяемых таможенным законодательством Республики Таджикистан;
3) при вывозе товаров с таможенной территории Республики Таджикистан в соответствии с иными по сравнению с указанными в пунктах 1) и
2) настоящей части таможенными режимами освобождение от уплаты налога и (или) возврат уплаченных сумм налога не производится, если иное не предусмотрено таможенным законодательством Республики Таджикистан.
3. При перемещении через таможенную границу Республики Таджикистан физическими лицами товаров, не предназначенных для производственной или иной предпринимательской деятельности, может применяться упрощенный либо льготный порядок уплаты налога. При этом стоимость приобретенных товаров, предназначенных для личного потребления, не должна превышать сумму, установленную Правительством Республики Таджикистан. Превышение подлежит налогообложению в общеустановленном (не льготном) порядке. Применение к таким операциям упрощенного либо льготного режима налогообложения производится в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
4. При несоблюдении условий избранного таможенного режима в случаях, предусмотренных таможенным законодательством Республики Таджикистан, налогоплательщиком уплачиваются суммы налога, а также начисленные на эти суммы проценты.
ГЛАВА 30. ОПЕРАЦИИ, ОБЛАГАЕМЫЕ НАЛОГОМ ПО НУЛЕВОЙ СТАВКЕ
Статья 214. Налогообложение экспорта товаров
1. Экспорт товаров, кроме хлопка-сырца, хлопка-волокна, а также хлопковой пряжи и алюминия первичного,драгоценных металлов и драгоценных камней, ювелирных изделий из драгоценных металлов и драгоценных камней в соответствии с частью 3 статьи 211 настоящего Кодекса облагается налогом на добавленную стоимость по нулевой ставке(
2. В случае неподтверждения экспорта товаров в соответствии со статьей 215 настоящего Кодекса в течение 120 календарных дней с даты отметки таможенного органа, осуществившего выпуск товаров в режиме экспорта или, в случае вывоза товаров в режиме экспорта по линиям электропередачи либо с применением процедуры неполного периодического декларирования - с даты отметки таможенного органа, производившего таможенное оформление, поставки указанных товаров подлежат обложению налогом на добавленную стоимость по положительной ставке, указанной в части 1 статьи 224 настоящего Кодекса
Статья 215. Подтверждение экспорта товаров
1. Документами, подтверждающими экспорт товаров, являются:
1) договор (контракт) на поставку экспортируемых товаров;
2) грузовая таможенная декларация с отметками таможенного органа, осуществившего выпуск товаров в режиме экспорта, а в случае вывоза товаров в режиме экспорта по линиям электропередачи либо с применением процедуры неполного периодического декларирования полная грузовая таможенная декларация с отметками таможенного органа, производившего таможенное оформление;
3) копии товаросопроводительных документов с отметкой таможенного органа, расположенного в пункте пропуска на таможенной границе Республики Таджикистан;
4) платежные документы и выписка банка (копия выписки), подтверждающие фактическое поступление валютной выручки от поставки товаров на экспорт на счета налогоплательщика в Республике Таджикистан, и (или)на его счета в банках за рубежом открытые в соответствии с законодательством Республики Таджикистан
В случае, если договором (контрактом) предусмотрен расчет наличными денежными средствами, налогоплательщик представляет выписку банка (копию выписки), подтверждающую внесение налогоплательщиком полученных средств на его счет в банке Республики Таджикистан и (или) на его счета, открытые в банках за рубежом в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, а также копии приходных кассовых ордеров, подтверждающие фактическое поступление выручки от иностранного лица - покупателя экспортированных товаров
В случае осуществления внешнеэкономических операций по обмену товарами (работами, услугами) (бартерных операций) налогоплательщик представляет документы, подтверждающие ввоз товаров (выполнение работ, оказание услуг), полученных по указанным операциям, на территорию Республики Таджикистан и их оприходование
В случае вывоза товаров в режиме экспорта по линиям электропередачи представляется также акт приема-сдачи товаров.
2. Документами, подтверждающими экспорт товаров в государстваучастники Содружества Независимых Государств, имеющие границу с Республикой Таджикистан, являются документы, указанные в части 1 настоящей статьи, а также копия грузовой таможенной декларации, оформленной в стране импорта товаров, вывезенных с таможенной территории Республики Таджикистан в режиме экспорта.
В соответствии с международным договором уполномоченным государственным органом может быть установлен иной порядок подтверждения экспорта товаров в государства-участники Содружества Независимых Государств.
3. В случае осуществления дальнейшего экспорта товаров, ранее вывезенных за пределы таможенной территории Республики Таджикистан в режиме переработки вне таможенной территории, или продуктов их переработки подтверждение экспорта осуществляется в соответствии с частями 1 и 2 настоящей статьи, а также на основании следующих документов:
1) грузовой таможенной декларации, в соответствии с которой производится изменение режима переработки на режим экспорта;
2) грузовой таможенной декларации, оформленной в режиме переработки товаров вне таможенной территории;
3) копии грузовой таможенной декларации, оформленной при ввозе товаров на территорию иностранного государства в режиме переработки товаров на таможенной территории (переработки товаров под таможенным контролем), заверенной таможенным органом, осуществившим такое оформление;
4) копии грузовой таможенной декларации, оформленной в режиме экспорта при вывозе товаров или продуктов их переработки с территории государства переработки и заверенной таможенным органом, осуществившим такое оформление.
4. При представлении в налоговый орган по месту регистрации документов, подтверждающих экспорт товаров, в течение 180 календарных дней с даты отметки таможенного органа, указанного в пункте 2) части 1 настоящей статьи, налогоплательщик имеет право получить возврат налога, начисленного в соответствии с частью 2 статьи 214 настоящего Кодекса. В противном случае налогоплательщик не имеет право на возврат налога, начисленного в соответствии с частью 2 статьи 214 настоящего Кодекса.
5. Положение о порядке и сроках подтверждения экспорта товаров с учетом требований настоящей статьи утверждается по представлению уполномоченного государственного органа Правительством Республики Таджикистан.
Статья 216. Исключена
ГЛАВА 31. ВРЕМЯ И МЕСТО СОВЕРШЕНИЯ НАЛОГООБЛАГАЕМОЙ ОПЕРАЦИИ И СПЕЦИАЛЬНЫЕ ПРАВИЛА
Статья 217. Время совершения налогооблагаемой операции
1. Если иное не предусмотрено настоящей статьей, налогооблагаемая операция имеет место при выставлении счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость в отношении данной операции.
2. Если счет-фактура по налогу на добавленную стоимость не выставляется до или в момент (день) совершения налогооблагаемой операции, часть 1 настоящей статьи не применяется, и налогооблагаемая операция имеет место():
1) в момент приемки, продажи или передачи товаров, выполнения работ или оказания услуг; или
2) в случае поставки товаров, предусматривающей перевозку товаров, в момент отгрузки.
3. Когда платеж за поставку товаров, выполнение работ, оказание услуг получен наступления срока, указанного в пункте 1) или 2) части 2 настоящей статьи, то, если счет-фактура по НДС не выставляется в течение пяти дней после платежа, части 1 и 2 настоящей статьи не применяются, и налогооблагаемая операция имеет место при получении платежа().
4. Для целей части 3 настоящей статьи и за исключением случаев, предусмотренных в части 5 настоящей статьи, если за налогооблагаемую операцию получены два или более платежа, то каждый полученный платеж рассматривается как осуществляемый за отдельную ().
5. Если услуги оказываются на регулярной или постоянной основе, то оказание услуг рассматривается как происходящее каждый раз в момент выставления счета-фактуры по налога на добавленную стоимость (счета на оплату) в связи с любой частью этой операции или, если платеж за услуги получен раньше, в момент получения оплаты за любую из частей операции производится раньше, в момент оплаты любой из частей операции().
В любом случае независимо от других положений настоящей статьи для целей настоящей части счет-фактура по налогу на добавленную стоимость (счет на оплату) подлежит выставлению за каждый месяц не позже 10 числа месяца, непосредственно следующего за отчетным месяцем. Если счет-фактура (счет на оплату) не выставляется в указанный срок, считается, что оказание услуг происходит в последний день отчетного месяца().
6. В случае применения части 3 статьи 206 настоящего Кодекса моментом совершения налогооблагаемой операции служит момент начала использования или потребления товаров, работ или услуг.
7. В случаях, указанных в части 4 статьи 206 настоящего Кодекса, моментом совершения налогооблагаемой операции является момент поставки товаров, выполнения работ или оказания услуг работникам.
8. Момент совершения налогооблагаемой операции по поставке электроэнергии, теплоэнергии, газа или воды определяется в соответствии с правилами, действующими в отношении оказания услуг на регулярной или постоянной основе.
9. исключена ()
Статья 218. Место поставки товаров
1. Если условия поставки предусматривают транспортировку товаров, поставка осуществляется в месте начала транспортировки товаров. В остальных случаях поставка товаров осуществляется в месте их передачи.
2. Поставка электро- или теплоэнергии и газа осуществляется в месте получения товаров. В случае экспорта таких товаров из Республики Таджикистан считается, что поставка осуществляется в Республике Таджикистан.
Статья 219. Место выполнения работ или оказания услуг
1. Местом выполнения работ или оказания услуг для целей настоящего раздела служит:
1) местонахождение недвижимого имущества, если работы (услуги) непосредственно связаны с этим имуществом. Для целей настоящей главы услуги международной связи (в том числе сетевое соединение, аренда канала, отправка и получение трафика и (или) интернета, распространение международных программ телевидения и радио), оказание которых связано с недвижимым имуществом, считаются осуществленными по месту расположения указанного недвижимого имущества();
2) место фактического осуществления работ (услуг), если они связаны с движимым имуществом;
3) место фактического осуществления услуг, если они оказываются в сфере культуры, искусства, образования, физической культуры и спорта или в иной аналогичной сфере деятельности;
4) место фактического осуществления транспортировки, если работы (услуги) связаны с этой транспортировкой. Для целей статьи 212 настоящего Кодекса такая операция, связанная с выполнением работ или оказанием услуг налогоплательщиком вне территории Республики Таджикистан, считается осуществляемой на территории Республики Таджикистан;
5) местонахождение покупателя услуг, с которым в наибольшей мере связаны эти услуги().
Положения настоящего пункта применяются к следующим услугам:
- передача в собственность или уступка патентов, лицензий, торговых марок, авторских прав или иных аналогичных прав;
- проведение консультаций, оказание юридических, бухгалтерских, инженерных или рекламных услуг, а также услуг по обработке данных и иных аналогичных услуг;
- оказание услуг по предоставлению персонала;
- аренда движимого имущества (за исключением транспортных средств транспортных предприятий);
- оказание услуг агента, нанимающего лицо (предприятие или физическое лицо) от имени главного участника контракта для выполнения услуг, предусмотренных настоящим пунктом;
- исключен ()
6) место осуществления предпринимательской деятельности лица, выполняющего работы или оказывающего услуги, не указанные в пунктах
1)-5) настоящей части().
2. При применении части 1 настоящей статьи место выполнения работ или оказания услуг, указанное более чем в одном пункте части 1 настоящей статьи, определяется первым по порядку из этих пунктов.
Статья 220. Обратное налогообложение
1. Если лицо, которое не является резидентом и не зарегистрировано для целей налога на добавленную стоимость в Республике Таджикистан, оказывает услуги или выполняет работы на территории Республики Таджикистан для налогового агента, указанного в части 1 настоящей статьи, то для целей настоящего раздела такое выполнение работ или оказание услуг облагается налогом в соответствии с настоящей статьей.
2. Для целей настоящей статьи налоговым агентом является любое лицо, зарегистрированное в Республике Таджикистан для целей налога на добавленную стоимость, и любое юридическое лицо-резидент.
3. В случае применения части 1 настоящей статьи налоговый агент удерживает налог из суммы, подлежащей выплате нерезиденту. Сумма налога определяется путем применения положительной налоговой ставки в соответствии с положениями части 1 статьи 224 настоящего Кодекса к сумме, подлежащей выплате нерезиденту после удержания налога.
4. Если налоговый агент зарегистрирован для целей налога на добавленную стоимость, удержанный налог подлежит уплате в бюджет одновременно с осуществлением выплаты средств нерезиденту и включению в декларацию по налогу на добавленную стоимость за месяц, в котором была совершена операция, как сумма, подлежащая уплате (как начисленная сумма)
5. Если налоговый агент не зарегистрирован для целей налога на добавленную стоимость, он обязан уплатить в бюджет удержанный налог в порядке, установленном уполномоченным государственным органом в течение пяти дней со дня осуществления платежа нерезиденту.
6. В случае импорта имущества, принадлежащего нерезиденту, для сдачи в аренду налоговому агенту при взимании налога на добавленную стоимость с арендных платежей в соответствии с настоящей статьей с согласия владельца-нерезидента налоговый агент может потребовать зачет суммы налога на добавленную стоимость, уплаченного с импорта. В данном случае налоговый агент рассматривается в качестве налогоплательщика и несет ответственность за уплату налога на добавленную стоимость при последующей поставке имущества (исключая его экспорт).
Статья 221. Время импорта
Импорт товаров имеет место в момент обложения товаров таможенной пошлиной в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан. Если товары освобождены от таможенной пошлины, импорт товаров имеет место в момент, в который была бы оплачена таможенная пошлина, если бы товары не были освобождены от пошлины.
Статья 222. Смешанные операции
1. Поставка товаров, выполнение работ или оказание услуг, носящие вспомогательный характер по отношению к основной поставке товаров, выполнению работ или оказанию услуг, рассматриваются как часть основной поставки товаров, выполнения работ или оказания услуг.
2. Выполнение работ или оказание услуг, носящих вспомогательный характер по отношению к импорту товаров, являются частью импорта товаров.
3. Налогооблагаемая операция, которая включает самостоятельные элементы, один или более из которых предусматривают отдельную поставку товаров, оказание услуг или выполнение работ, освобожденных от налога на добавленную стоимость, рассматривается как состоящая из отдельных операций. Освобожденная от налога на добавленную стоимость операция, которая включает самостоятельные элементы, один или более из которых предусматривают отдельную поставку товаров, оказание услуг или выполнение работ, подлежащие обложению налога на добавленную стоимость, рассматривается как состоящая из отдельных операций.
Статья 223. Операции, осуществляемые агентом
1. Поставка товаров, выполнение работ или оказание услуг лицом, которое является агентом (доверенным лицом) другого лица (доверителя), от имени и по поручению этого другого ища (доверителя), считается операцией, осуществляемой доверителем.
2. Часть 1 настоящей статьи не применяется к услугам, оказываемым агентом доверителю.
3. Часть 1 настоящей статьи не применяется к поставке товаров в Республику Таджикистан резидентным агентом лица, не являющегося резидентом и не зарегистрированного в качестве плательщика налога на добавленную стоимость в Республике Таджикистан. В этом случае для целей налога на добавленную стоимость поставка считается осуществляемой агентом.
ГЛАВА 32. ПОРЯДОК НАЧИСЛЕНИЯ И УПЛАТЫ НАЛОГА
Статья 224. Ставки налога на добавленную стоимость и порядок его исчисления
1. Ставка налога на добавленную стоимость составляет 18 процентов налогооблагаемого оборота, за исключением экспорта, и (или) 18 процентов налогооблагаемого импорта().
По нулевой ставке облагаются налогооблагаемые операции, приведенные в главе 30 настоящего Кодекса.
2. Налогооблагаемый оборот состоит из общей стоимости налогооблагаемых операций за отчетный период (как облагаемых по положительной ставке, так и облагаемых по нулевой ставке).
3. Сумма налога, начисленного с налогооблагаемого оборота, определяется как произведение налогооблагаемого оборота на соответствующую ставку налога согласно части 1 настоящей статьи.
4. Сумма налога, начисленного с налогооблагаемого импорта, определяется как произведение стоимости налогооблагаемого импорта согласно статье 210 настоящего Кодекса на соответствующую ставку налога согласно части 1 настоящей статьи.
5. Начисление налога на добавленную стоимость означает проведение действий, предусмотренных частями 3 и (или) 4 настоящей статьи.
Статья 225. Налог на добавленную стоимость, подлежащий уплате в бюджет с налогооблагаемого оборота
1. Сумма налога на добавленную стоимость, подлежащего уплате в бюджет с налогооблагаемого оборота за отчетный период в соответствии со статьей 217 настоящего Кодекса, определяется как разница между суммой налога, начисленного с налогооблагаемого оборота в соответствии со статьей 224 настоящего Кодекса с учетом (прибавлением) суммы налога, начисленного в соответствии с частью 4 статьи 220 настоящего Кодекса, и суммой налога, подлежащего зачету в соответствии со статьей 226 настоящего Кодекса.
2. В случаях, указанных в статье 209 настоящего Кодекса, когда подлежащий уплате налога на добавленную стоимость превышает фактически показанный налогоплательщиком в счет - фактуре по налога на добавленную стоимость или в декларации по налога на добавленную стоимость, сумма превышения рассматривается как налога на добавленную стоимость, подлежащий уплате за отчетный период, в котором имело место событие, упомянутое в статье 209 настоящего Кодекса, и добавляется к сумме налога, подлежащего уплате за отчетный период в соответствии с частью 1 настоящей статьи().
Статья 226. Налог на добавленную стоимость, зачитываемый при определении платежей в бюджет
1. Если иное не предусмотрено настоящей статьей, суммой зачитываемого налога на добавленную стоимость является сумма налога, подлежащего уплате (уплаченного) налогоплательщиком по выставленным ему счетам-фактурам по налога на добавленную стоимость, с учетом требований части 4 настоящей статьи и наступления времени облагаемой операции по():
1) импорту товаров в течение отчетного периода согласно статье 221 настоящего Кодекса; и
2) облагаемым операциям, которые предусматривают поставки товаров, выполнение работ или оказание услуг и которые считаются имеющими место в отчетный период согласно статье 217 настоящего Кодекса.
При этом зачет налога на добавленную стоимость допускается только в том случае, если товары, работы или услуги, указанные в пунктах 1) и 2) настоящей части, используются или должны быть использованы в целях предпринимательской деятельности налогоплательщика, даже если эти товары, работы или услуги не включаются в производственные затраты. Для осуществления зачета налога на добавленную стоимость по импорту товаров такой налог на добавленную стоимость должен быть фактически уплачен в бюджет.
2. Суммой налога на добавленную стоимость, относимого в зачет в соответствии с частью 1 настоящей статьи, является:
1) сумма налога, подлежащего уплате поставщикам по выставленным счетам-фактурам с выделенным в них налогом на добавленную стоимость;
2) сумма налога, указанная в грузовой таможенной декларации, оформленной в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан, и уплаченная в установленном порядке в бюджет Республики Таджикистан, и не подлежащая возврату в соответствии с условиями таможенного режима;
3) сумма налога, указанная в проездном билете, выдаваемом на железнодорожном или авиационном транспорте;
4) сумма налога, указанная в документах, применяемых поставщиком коммунальных услуг, расчеты за которые производятся через банки().
3. Налог на добавленную стоимость, подлежащий уплате поставщикам товаров, импортируемых в Республику Таджикистан, в отношении которых в соответствии с международным договором применяется иной порядок налогообложения экспорта и импорта товаров, относится в зачет в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
4. Налог на добавленную стоимость относится в зачет в том налоговом периоде, в котором получены товары (работы, услуги), в порядке, установленном частью 2 настоящей статьи.
исключен ()
исключен ()
5. В случаях налога на добавленную стоимость, подлежащего уплате (уплаченного) налогоплательщиком по выставленным ему счетам-фактурам по налогу на добавленную стоимость за импорт товаров и налогооблагаемые операции, которые частично предназначены для предпринимательской деятельности налогоплательщика, а частично - для других целей, зачет налога на добавленную стоимость производится исходя из удельного веса их использования в предпринимательской деятельности (если представляется возможным определить удельный вес целевого использования приобретенных по импорту и в рамках других налогооблагаемых операций товаров (работ, услуг) непосредственно в пределах налогового периода, в котором они получены).
6. Не допускается зачет налога на добавленную стоимость, уплаченного (подлежащего уплате) в случаях:
1) легковых автомобилей, за исключением предлагаемых на продажу или в прокат лицом, для которого продажа или прокат автомобилей являются основным видом предпринимательской деятельности;
2) расходов на развлечения или представительских расходов, расходов на благотворительность или на социальные цели;
3) счетов-фактур по налога на добавленную стоимость, в которых сумма налога на добавленную стоимость, причитающаяся с данных налогооблагаемых операций, не выделена (не указана) в этих счетах-фактурах отдельной суммой в соответствии со статьей 231 настоящего Кодекса;
4) расходов на геолого - разведочные работы и работы по подготовке к добыче природных ресурсов;
5) расходов на приобретение, производство, строительство, монтаж и установку амортизируемых основных средств и амортизируемых нематериальных активов().
7. В случае, когда налогоплательщик имеет налогооблагаемые операции, необлагаемые операции и операции, освобожденные от налога на добавленную стоимость, в зачет по налогу на добавленную стоимость принимается сумма налога на добавленную стоимость, определенная в соответствии со статьей 228 настоящего Кодекса. Если налогоплательщик имеет только освобожденный оборот и (или) необлагаемый оборот, зачет не допускается. Часть 5 настоящей статьи применяется до применения настоящей части с учетом положений статьи 227 настоящего Кодекса().
8. В случаях, описанных в статье 209 настоящего Кодекса, когда налога на добавленную стоимость, указанный в счете-фактуре или в декларации по налогу на добавленную стоимость, превышает налогу на добавленную стоимость, подлежащий уплате налогоплательщиком, допускается зачет налогоплательщику суммы превышения (то есть допускается уменьшение налоговых обязательств налогоплательщика на сумму превышения) за отчетный период, в котором имел место случай, указанный в части 1 статьи 209 настоящего Кодекса.
9. В случаях и в порядке, установленных статьей 316 настоящего Кодекса, допускается зачет уплаченной суммы налога с продаж хлопка-волокна и алюминия первичного при представлении подтверждающих документов().
10. Независимо от положений части 1 настоящей статьи, в счет уплаты налога на добавленную стоимость зачитывается сумма, фактически уплаченная налогоплательщиком за приобретенные им счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость в соответствии со статьей 231 настоящего Кодекса().
Статья 227. Корректировка сумм налога на добавленную стоимость, относимого в зачет
1. Налог на добавленную стоимость, ранее отнесенный в зачет, подлежит исключению из последующей суммы зачитываемого налога на добавленную стоимость в следующих случаях:
1) по товарам (работам, услугам), использованным не в целях облагаемых оборотов
2) по товарам, включая основные средства, в случае их порчи, утраты (за исключением случаев, возникших в результате чрезвычайных ситуаций). Порча, утрата товаров в результате чрезвычайных ситуаций должна быть подтверждена заключением соответствующего государственного органа по чрезвычайным ситуациям, составленным в срок не позднее 30 календарных дней с даты возникновения чрезвычайных ситуаций и представленным в соответствующий налоговый орган не позднее вышеуказанного срока;
3) в случае несоблюдения положений, установленных статьей 231 настоящего Кодекса.
2. Для целей настоящего Кодекса порча товара (имущества) означает ухудшение всех или отдельных качеств (свойств) товара (имущества), в результате которого данный товар (имущество) не может быть использован для целей налогооблагаемого оборота.
Под утратой товара (имущества) понимается событие, в результате которого произошло уничтожение и (или) потеря товара (имущества). Не является утратой потеря товаров (имущества), понесенная налогоплательщиком в пределах норм естественной убыли, установленных нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.
3. При изменении стоимости полученных товаров (работ, услуг) в случаях, указанных в части 1 статьи 209 настоящего Кодекса, соответствующим образом корректируется сумма налога на добавленную стоимость, ранее отнесенного в зачет.
4. Корректировка сумм налога на добавленную стоимость, относимого в зачет, производится в том налоговом периоде, в котором наступили случаи, указанные в частях 1 и 3 настоящей статьи.
Статьи 228. Порядок отнесения в зачет налога на добавленную стоимость и (или) необлагаемых оборотов при наличии оборотов, освобожденных от налога на добавленную стоимость (освобожденных и (или) необлагаемых оборотов)
1. По товарам (работам, услугам), используемым для целей освобожденных и (или) необлагаемых оборотов, налог на добавленную стоимость, подлежащий уплате поставщикам и по импорту, не относится в зачет().
2. При наличии налогооблагаемых, необлагаемых и освобожденных оборотов в зачет относится сумма налога на добавленную стоимость, определенная пропорциональным методом().
исключен ().
исключен ().
Статья 229. Пропорциональный метод
По пропорциональному методу сумма налога на добавленную стоимость, относимая в зачет, определяется исходя из удельного веса налогооблагаемого оборота в общей сумме оборота.
Статья 230. исключена
Статья 231. Счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость
1. Если частью 5 настоящей статьи не предусмотрено иное, лицо, зарегистрированное как плательщик налога на добавленную стоимость, осуществляющее налогооблагаемую операцию, с даты вступления регистрации для целей НДС в силу обязано выставить счет-фактуру по НДС получателю товаров, работ или услуг. Лицо, не зарегистрированное для целей НДС, не имеет права выставлять счета-фактуры по НДС.
2. Счет-фактура по НДС представляет собой документ, являющийся основанием для отнесения в зачет налога на добавленную стоимость в соответствии со статьей 226 настоящего Кодекса, выполненный по форме, установленной уполномоченным государственным органом и содержащий следующую информацию:
1) наименование (фамилия, имя и адрес) налогоплательщика и покупателя (заказчика), а также торговое наименование налогоплательщика, если оно отличается от юридического наименования();
2) идентификационный номер налогоплательщика и покупателя (заказчика);
3) номер и дату выдачи свидетельства о постановке на учет по налогу на добавленную стоимость налогоплательщика (поставщика)();
4) название отгруженных товаров, выполненных работ или оказанных услуг;
5) сумму налогооблагаемой операции;
6) сумму акцизного налога с подакцизных товаров:
7) сумму налога на добавленную стоимость, причитающегося с данной налогооблагаемой операции;
8) дату выдачи счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость;
9) порядковый номер счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость.
Счет - фактура оформляется (выписывается) в четырех экземплярах. Первый и второй экземпляры оформленного счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость выдаются получателю (покупателю, заказчику) товаров (работ, услуг), третий и четвертый экземпляры остаются в учетной документации налогоплательщика (лица, выписавшего счет-фактуру по налогу на добавленную стоимость). При представлении налогоплательщиком в соответствующий налоговый орган декларации по налогу на добавленную стоимость одновременно представляются на бумажном и электронном носителях по форме, утвержденной уполномоченным государственным органом, реестр и третьи экземпляры выписанных данным налогоплательщиком счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость, а также вторые экземпляры счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость, полученных при покупке (приобретении) этим налогоплательщиком товаров (работ, услуг). Оформление (выписка) счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость регистрируется в журнале регистрации выписанных счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость налогоплательщика. Полученные счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость регистрируются в журнале регистрации полученных счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость налогоплательщика.
Форма данных журналов и порядок их ведения определяются уполномоченным государственным органом. Вышеуказанные журналы и реестр выписанных счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость могут вестись как на бумажных, так и на электронных носителях информации().
Счета - фактуры по налога на добавленную стоимость и акцизам являются документами строгой отчетности, имеют соответствующие серии и номера, печатаются специализированными типографиями по заказу Министерства финансов Республики Таджикистан и по цене, покрывающей издержки на их печатание, хранение и распределение, по заявкам плательщиков налога на добавленную стоимость и акцизов продаются им соответствующими налоговыми органами().
Плательщики налога на добавленную стоимость и акцизов учитывают стоимость счета- фактуры по налогу на добавленную стоимость и приобретенных акцизов как сумму налога по налогу на добавленную стоимость в соответствии со статьей 226 настоящего Кодекса
3. Налогоплательщик обязан выставить счет-фактуру по налогу на добавленную стоимость покупателю товара (заказчику работ, услуг) не позднее даты совершения налогооблагаемой операции (поставки товаров, выполнения работ, оказания услуг)().
Счет-фактура по налогу на добавленную стоимость заверяется подписями руководителя и главного бухгалтера поставщика либо иными уполномоченными на то должностными лицами поставщика.
При выставлении счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость индивидуальным предпринимателем счет-фактура подписывается этим индивидуальным предпринимателем с указанием реквизитов его Свидетельства о регистрации в качестве индивидуального предпринимателя.
Налогоплательщики, осуществляющие поставку электроэнергии, воды, газа, услуг связи, коммунальных услуг, железнодорожных перевозок, транспортно-экспедиторского обслуживания, банковских операций, облагаемых налогом на добавленную стоимость, вправе выписывать счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость по итогам налогового периода в срок, установленный частью 5 статьи 217 настоящего Кодекса(в).
4. Если иное не установлено настоящей частью, размер налогооблагаемой операции указывается в счете-фактуре отдельно по каждому наименованию товаров (работ, услуг).
Допускается указание общего размера налогооблагаемой операции, если к такому счету-фактуре прилагается документ, в котором приводится перечень поставляемых товаров (работ, услугу). При этом счет-фактура должен содержать указание на номер и дату прилагаемого документа, а также его наименование.
5. Счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость выписываются только при осуществлении налогооблагаемых операций. Если поставка товаров, выполнение работ и (или) оказание услуг освобождены от налога на добавленную стоимость в соответствии с положениями настоящего раздела, налоговые счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость не выписываются.
6. Счет-фактура по налогу на добавленную стоимость на экспортные операции должна включать:
1) запись о том, что счет-фактура относится к экспортной операции;
2) страну и пункт назначения экспорта;
3) применяемую ставку налога на добавленную стоимость по экспортной операции.
7. Оформление счета-фактуры не требуется в случаях:
1) осуществления расчетов за предоставленные коммунальные услуги, услуги связи населению через банки с применением первичных документов, служащих основанием при ведении бухгалтерского учета;
2) оформления перевозки пассажиров проездными билетами;
3) при предоставлении товаров (работ, услуг), освобождаемых от налога на добавленную стоимость.
8. В случае розничных поставок товаров, выполнения работ или оказания услуг покупателям, которые не являются плательщиками налога на добавленную стоимость, взамен счета-фактуры по налогу на добавленную стоимость может быть выдана квитанция или упрощенный счет-фактура по форме, установленной уполномоченным государственным органом, или чек контрольно-кассовой машины с фискальной памятью.
9. Инструкция о порядке печатания, распределения между налоговыми органами и продажи плательщикам налога на добавленную стоимость и акцизов, выписки, выставления, учета, отчетности, хранения, уничтожения и других аспектах использования в предпринимательской деятельности, установления продажной цены счетов-фактур (по налогу на добавленную стоимость и акцизам) принимается уполномоченным государственным органом
Статья 232. Составление дополнительных счетов-фактур при корректировке налогооблагаемого оборота
1. При корректировке размера налогооблагаемого оборота составляется дополнительный счет-фактура, в котором указываются:
1) порядковый номер и дата составления дополнительного счетафактуры;
2) порядковый номер и дата составления счета-фактуры, к которому составляется (относится) дополнительный счет-фактура;
3) наименование, адрес и ИНН поставщика и получателя товаров (работ, услуг);
4) размер корректировки налогооблагаемого оборота без учета налога на добавленную стоимость;
5) сумма налога на добавленную стоимость.
2. Дополнительный счет-фактура составляется поставщиком товаров (работ, услуг) и подтверждается получателем указанных товаров (работ, услуг).
Статья 233. Особые правила
Определение суммы налога на добавленную стоимость, подлежащей уплате в случае азартных игр, лотерей, услуг туристических агентов, комиссионных продаж, продаж подержанных (частично использованных) товаров и других видов деятельности, в связи с осуществлением которых прямое (непосредственное) определение налоговой базы и других аспектов налогообложения на основании общих правил затруднено, производится в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
ГЛАВА 33. АДМИНИСТРАТИВНЫЕ И ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 234. Представление деклараций и уплата налога на добавленную стоимость
1. Каждый налогоплательщик обязан:
1) представить в соответствующий налоговый орган декларацию о налоге на добавленную стоимость за каждый отчетный период;
2) уплатить налог в бюджет за каждый отчетный период не позднее срока, установленного для представления декларации по налогу на добавленную стоимость.
2. Если иное не предусмотрено настоящим разделом, декларация о налоге на добавленную стоимость представляется за каждый отчетный период не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным периодом.
Одновременно с декларацией представляются на бумажном и электронном носителях информации по форме, установленной уполномоченным государственным органом, реестр и третьи экземпляры выписанных данным налогоплательщиком за отчетный период счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость, а также вторые экземпляры счетов-фактур по налогу на добавленную стоимость, полученных данным налогоплательщиком по товарам (работам, услугам), приобретенным в течении данного отчетного периода().
3. Части 1 и 2 настоящей статьи не применяются к лицу, которое является налогоплательщиком только при импорте товаров в соответствии с частью 3 статьи 201 настоящего Кодекса.
4. Если иное не установлено настоящим Кодексом. Налога на добавленную стоимость по налогооблагаемому импорту начисляется и взимается таможенными органами в соответствии с настоящим Кодексом и таможенным законодательством Республики Таджикистан в порядке, предусмотренном для уплаты таможенных платежей.
Статья 235. Отчетный (налоговый) период по налогу на добавленную стоимость
Отчетным (налоговым) периодом по налогу на добавленную стоимость является календарный месяц.
Статья 236. Операции с бюджетом в случае превышения суммы налога, подлежащего зачету, над суммой налога, начисленного за отчетный период
1. В отношении налогоплательщика, не менее 70 процентов налогооблагаемого оборота которого за отчетный период подлежит обложению налогом по нулевой ставке, превышение суммы налога, относимого в зачет, над суммой начисленного налога за отчетный период возвращается из соответствующего бюджета финансовым органом совместно с налоговым органом в течение 30 календарных дней с момента получения налоговым органом заявления налогоплательщика о возврате вышеуказанного превышения, предоставленного плательщиком налога на добавленную стоимость по форме, установленной уполномоченным государственным органом.
Возврат превышения суммы налога, относимого в зачет, над суммой начисленного налога за отчетный период, производится на основании:
1) декларации по налогу на добавленную стоимость за налоговый период, предоставленной в установленном порядке;
2) документов, необходимых в соответствии со статьей 215 настоящего Кодекса для подтверждения экспорта товаров;
3) заключения налогового органа, составленного по акту тематической налоговой проверки, проведенной в соответствии с пунктом
4) части 6 статьи 49 настоящего Кодекса, о достоверности сумм налога на добавленную стоимость, предъявленного к возврату().
2. Возврат налога на добавленную стоимость производится путем осуществления следующей последовательности действий:
1) зачета налога на добавленную стоимость в счет погашения имеющейся у плательщика налога на добавленную стоимость налоговой задолженности по другим налогам, в том числе задолженности по налогу на добавленную стоимость за предыдущие налоговые периоды;
2) зачета в счет налога на добавленную стоимость, подлежащего уплате при импорте товаров;
3) перечисления денег, оставшихся после выполнения действий, предусмотренных пунктами 1) и 2) настоящей части, на банковский счет плательщика налога на добавленную стоимость.
3. В отношении других налогоплательщиков, не охваченных частью 1 настоящей статьи, превышение суммы налога, относимого в зачет, над суммой начисленного налога за отчетный период переносится на следующие 6 отчетных периодов и зачитывается в счет налоговых обязательств за эти периоды, а также в счет погашения имеющейся у плательщика налога на добавленную стоимость задолженности по другим налогам, в том числе по налогу на добавленную стоимость, за предыдущие налоговые периоды. Любой остаток превышения подлежит возврату из бюджета в течение 30 дней по истечении этого 6-месячного периода.
4. Во всех случаях, когда налоговым органом будет обнаружено, что определенные суммы были возвращены налогоплательщику по ошибке, налоговый орган может потребовать возврата таких сумм в порядке, установленном для сбора налогов.
5. Порядок возврата превышения суммы налога, относимого в зачет, над суммой начисленного налога за отчетный период с учетом положений настоящей статьи утверждается Правительством Республики Таджикистан.
Статья 237. Освобождение от налога на добавленную стоимость поставок товаров (выполнения работ, оказания услуг), осуществленных для реализации целевых проектов,финансируемых за счет средств грантовых (кредитных соглашений (договоров)
1. Освобождение от налога на добавленную стоимость поставок товаров (выполнения работ, оказания услуг), осуществленных для реализации целевых проектов, финансируемых за счет средств грантовых (кредитных) соглашений (договоров), одобренных Правительством Республики Таджикистан производится на основании заявления (письма) грантополучателя (кредитополучателя) или лица, им уполномоченного, в установленном нормативными правовыми актами порядке, в адрес (на имя) поставщика товаров, исполнителя работ или услуг в случае, если одновременно соблюдаются следующие условия():
1) грант, кредит (заем), за счет средств которого оплачиваются поставленные товары (выполненные работы, оказанные услуги), предоставлен Республике Таджикистан или Правительству Республики Таджикистан иностранными государствами, правительствами иностранных государств, международными организациями;
2) товары (работы, услуги) приобретаются исключительно в целях, для реализации которых предоставлен грант, кредит (займ);
3) поставка товаров, выполнение работ, оказание услуг осуществляется в соответствии с договором (контрактом), заключенным непосредственно с грантополучателем, кредитополучателем либо непосредственно с исполнителем (лицом), назначенным грантополучателем, кредитополучателем для осуществления целей гранта, кредита (займа).
2. Порядок освобождения от налога на добавленную стоимость поставок товаров (выполнения работ, оказания услуг), оплаченных за счет средств гранта, кредита (займа) с учетом положений настоящей статьи утверждается Правительством Республики Таджикистан.
3. исключена
Статья 238. Возврат налога на добавленную стоимость дипломатическим, консульским и приравненным к ним представительствам, а также членам их персонала, аккредитованным в Республике Таджикистан
1. Возврат налога на добавленную стоимость дипломатическим, консульским и приравненным к ним представительствам, а также членам их персонала, аккредитованным в Республике Таджикистан, производится при условии, если такой возврат на основе взаимности предусмотрен международными договорами, участником которых является Республика Таджикистан.
Возврату подлежит налог на добавленную стоимость, уплаченный дипломатическими, консульскими и приравненными к ним представительствами поставщикам по товарам (работам, услугам), предназначенным для официального пользования иностранными дипломатическими, консульскими и приравненными к ним представительствами, а также для личного пользования дипломатического, административно-технического и обслуживающего персонала этих представительств, включая членов их семей, проживающих вместе с ними.
2. Возврат сумм налога на добавленную стоимость дипломатическим, консульским и приравненным к ним представительствам, а также членам их персонала, аккредитованным в Республике Таджикистан, осуществляется на основании сводных ведомостей (реестров), составленных этими дипломатическими, консульскими и приравненными к ним представительствами, и заверенных копий документов (счетов-фактур, чеков и т.д.), подтверждающих факт оплаты налога на добавленную стоимость.
Сводные ведомости (реестры) выполняются по форме, установленной уполномоченным государственным органом, и представляются дипломатическими, консульскими и приравненными к ним представительствами в Министерство иностранных дел Республики Таджикистан для подтверждения обмена нотами по соблюдению принципа взаимности при предоставлении льгот по косвенным налогам (налогу на добавленную стоимость и акцизу) в соответствии с положениями международного договора. После подтверждения сводные ведомости (реестры) подлежат передаче в налоговый орган, определяемый уполномоченным государственным органом для осуществления возврата.
Если в документах, прилагаемых к сводным ведомостям (реестрам), суммы налога на добавленную стоимость не будут выделены отдельной строкой, право на получение возврата по налогу будет возможно лишь при получении подтверждения от поставщика товаров (работ, услуг) о включении им налога на добавленную стоимость в счет-фактуру.
3. Возврат налога на добавленную стоимость дипломатическим, консульским и приравненным к ним представительствам, а также членам их персонала, аккредитованным в Республике Таджикистан, осуществляется из соответствующего бюджета финансовым органом совместно с налоговым органом в течение 30 календарных дней после получения уполномоченным государственным органом сводных ведомостей (реестров) от Министерства иностранных дел Республики Таджикистан.
Суммы налога на добавленную стоимость, подлежащие возврату из бюджета, перечисляются на соответствующие счета дипломатических, консульских и приравненных к ним представительств.
4. Порядок возврата налога на добавленную стоимость дипломатическим, консульским и приравненным к ним представительствам, а также членам их персонала, аккредитованным в Республике Таджикистан, с учетом положений настоящей статьи определяется Правительством Республики Таджикистан.
РАЗДЕЛ VIII. АКЦИЗЫ
ГЛАВА 34. АКЦИЗЫ
Статья 239. Понятие акцизов (акцизного налога)
1. Акцизом (акцизным налогом) является косвенный налог, включаемый в цену реализации подакцизных товаров.
2. Производство на территории Республики Таджикистан и (или) импорт подакцизных товаров подлежит обложению акцизами, за исключением случаев их освобождения от этого налога.
3. Акцизным налогом в соответствии с настоящей главой облагаются также виды деятельности, перечень которых определен в статье 240 настоящего Кодекса (подакцизные виды деятельности)().
Статья 240. Налогоплательщики
1. Если настоящим разделом не предусмотрено иное, плательщиками акцизов являются все физические и юридические лица, осуществляющие производство подакцизных товаров на территории Республики Таджикистан и (или) импорт подакцизных товаров.
2. В случае подакцизных товаров, производимых на территории Республики Таджикистан из сырья, поставляемого заказчиком (давальческого сырья), плательщиком акцизов является товаропроизводитель, который обязан передать заказчику произведенные из его сырья подакцизные товары (готовую продукцию) по цене реализации, включающей акциз в соответствии с настоящим Кодексом, как если бы это давальческое сырье принадлежало товаропроизводителю.
3. Плательщиками акцизов являются также лица:
1) которые осуществляют поставку (передачу) конфискованных, бесхозяйных подакцизных товаров, а также подакцизных товаров, перешедших по праву наследования к государству и безвозмездно переданных в собственность государству на территории Республики Таджикистан;
2) которые допустили порчу, утрату подакцизных товаров;
3) которые осуществляют следующие подакцизные виды деятельности на территории Республики Таджикистан:
а) игорный бизнес;
б) организация и проведение лотерей, за исключением лотерей, выпущенных Министерством финансов Республики Таджикистан().
4) которые оказывают услуги мобильной связи().
4. Плательщиками акцизов с учетом положений настоящей статьи являются также юридические лица-нерезиденты и их обособленные подразделения.
Статья 241. Объект налогообложения
1. Объектом налогообложения являются следующие налогооблагаемые операции:
1) в случае подакцизных товаров, производимых на территории Республики Таджикистан, налогооблагаемой операцией является отпуск подакцизных товаров за пределы производственного помещения (цеха), в том числе:
а) поставка подакцизных товаров, кроме поставок на экспорт;
б) передача подакцизных товаров на переработку на давальческой основе другому лицу();
в) поставка (передача) подакцизных товаров, являющихся продуктом переработки давальческих сырья и материалов, в том числе давальческих подакцизных сырья и материалов;
г) взнос подакцизных товаров в уставной фонд (капитал);
д) использование подакцизных товаров при натуральной оплате;
е) отгрузка (отпуск) подакцизных товаров, осуществляемая производителем своим обособленным подразделениям;
ж) использование производителем произведенных им подакцизных товаров для собственных производственных нужд;
2) в случае импорта налогооблагаемой операцией является импорт подакцизных товаров на территорию Республики Таджикистан в соответствии с таможенным законодательством;
3) поставка (передача) конфискованных и (или) бесхозяйных, перешедших по праву наследования к государству и безвозмездно переданных в собственность государству подакцизных товаров;
4) порча, утрата подакцизных товаров.
2. Объектом налогообложения при осуществлении деятельности в сфере игорного бизнеса (за исключением лотереи) являются:
а) игровой стол;
б) игровой автомат с денежным выигрышем;
в) касса тотализатора;
г) касса букмекерской конторы;
д) игровой автомат без денежного выигрыша;
е) игровая дорожка (при игре боулинг (кегельбан));
ж) бильярдный стол (при игре бильярд);
з) организатор лото (при игре лото).
Для целей настоящей главы понятия, связанные с игорным бизнесом, означают следующее:
1) игорный бизнес - предпринимательская деятельность, связанная с организацией и проведением азартных игр с целью получения дохода (прибыли);
2) игорное заведение - место, в котором проводятся азартные игры: казино, тотализатор, букмекерская контора, зал игровых автоматов с выигрышем и иные игорные дома (места);
3) игровой стол - специальное оборудование в игорном заведении для проведения азартных игр с любым видом выигрыша, в которых (азартных играх) игорное заведение через своих представителей участвуют как сторона или как организатор и (или) наблюдатель;
4) игровой автомат - специальное оборудование (механическое, электрическое, электронное (компьютерное) и иное техническое оборудование), используемое для проведения игр, в том числе азартных;
5) касса - специально оборудованное место в игорном заведении (тотализаторе или букмекерской конторе), где учитывается сумма выигрыша, подлежащая выплате;
6) игровая дорожка - специальная дорожка, предназначенная для игры в боулинг (кегельбан);
7) бильярдный стол - специальный стол, предназначенный для игры в бильярд;
8) лото - игра на особых картах с номерами (картинками или другими обозначениями), которые закрываются фишками;
9) регистрационная карточка учета объектов налогообложениядокумент, удостоверяющий регистрацию в налоговых органах объектов налогообложения, связанных с игорным бизнесом, форма которого утверждается уполномоченным государственным органом:
10) стационарная точка - место осуществления предпринимательской деятельности, связанной с игорным бизнесом, в том числе с использованием игровых столов, игровых автоматов, по боулингу (кегельбану), бильярду и организации лото.
3. Объектом налогообложения по лотерее является выпуск в продажу лотерейных билетов организатором лотереи.
Для целей настоящей главы под понятием выпуск в продажу понимается количество лотерейных билетов, подготовленных для продажи организатором лотереи.
Каждый выпуск в продажу лотерейных билетов и его объем в денежном выражении подлежат обязательной регистрации в соответствующих налоговых органах, не позднее чем за десять календарных дней до начала продажи лотерейных билетов().
4. Для операторов (компаний) сотовой связи объектом налогообложения является оказание услуг сотовой связи().
Статья 242. Исчисление акцизного налога и сумма налогооблагаемой операции
1. Части 2-4 настоящей статьи применяются в случаях, когда исчисление суммы акциза основывается на стоимости подакцизных товаров и ставке акциза, выраженной в процентах (адвалорной ставке) к стоимости. При применении адвалорной ставки акциза исчисление суммы акцизного налога производится путем умножения стоимости подакцизных товаров в соответствии с частями 2-4 настоящей статьи на установленную адвалорную ставку. В иных случаях исчисление суммы акциза производится путем умножения ставки акциза, выраженной в твердой сумме (специфической ставки) на единицу измерения товара в натуральном выражении, на соответствующее количество единиц подакцизных товаров в натуральном выражении.
Для целей взимания акцизного налога может быть установлена комбинация адвалорной и специфической ставок, предусматривающая зависимость суммы акцизного налога от стоимости товара (работы, услуги) и от количества единиц измерения товара (работы, услуги) в натуральном выражении(в).
2. В случае подакцизных товаров, производимых на территории Республики Таджикистан, сумма налогооблагаемой операции определяется на основе вознаграждения, полученного или подлежащего получению налогоплательщиком от клиента или любого другого лица, за исключением суммы налога на добавленную стоимость и акциза, а также налога с розничных продаж, но в размере не менее рыночной цены (за вычетом налога на добавленную стоимость и акциза, а также налога с розничных продаж). В случае подакцизных товаров, которые налогоплательщик продает в розницу, сумма налогооблагаемой операции определяется на основе рыночной цены (за вычетом налога на добавленную стоимость и акциза, а также налога с розничных продаж).
3. В случае импорта суммой налогооблагаемой операции является таможенная стоимость подакцизных товаров, определенная в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан (но в размере, не меньшем рыночной цены за вычетом налога на добавленную стоимость и акциза), плюс сумма пошлин и налогов, подлежащих уплате при импорте товаров в Республику Таджикистан, за исключением налога на добавленную стоимость и акциза.
4. Цена упаковки, за исключением возвратной упаковки, учитывается при определении суммы налогооблагаемой операции.
5. Исчисление суммы акциза по игорному бизнесу в соответствии с частью 3 статьи 240 и частью 2 статьи 241 производится путем применения (умножения) ставки акциза, установленной на налоговый период, к количеству (на количество) объектов налогообложения на начало налогового периода с учетом всех положений настоящей части.
При изменении в налоговом периоде количества объектов налогообложения сумма акциза на введенный (выбывший) в этом налоговом периоде объект уплачивается в полном объеме.
При наличии у налогоплательщика нескольких игорных заведений (стационарных точек) в области (городе) акциз исчисляется отдельно по объектам налогообложения, находящимся в пределах одного района, города, района города.
Регистрация (перерегистрация) объектов налогообложения производится на основании письменного заявления налогоплательщика, представленного в налоговый орган по месту нахождения объектов налогообложения.
Налоговый орган на основании данных, указанных в заявлении, заполняет регистрационную карточку учета объектов в двух экземплярах, заверяет оба экземпляра печатью и подписью первого руководителя (или лица, его замещающего) налогового органа.
Один экземпляр регистрационной карточки учета объектов остается в налоговом органе, второй экземпляр выдается налогоплательщику.
Регистрационная карточка учета объектов выдается на каждое игорное заведение (стационарную точку) отдельно с учетом используемых объектов налогообложения.
Игорные заведения (стационарные точки) должны иметь оригинал регистрационной карточки учета объектов по месту расположения каждого игорного заведения или каждой стационарной точки.
При изменении общего количества каждого вида объекта налогообложения налогоплательщик обязан подать заявление в налоговый орган о перерегистрации объектов налогообложения в течение трех календарных дней с момента возникновения данных изменений.
Перерегистрация объектов налогообложения производится путем внесения соответствующих изменений в регистрационную карточку учета объектов.
При прекращении осуществления деятельности в сфере игорного бизнеса, а также при выбытии общего количества объектов налогообложения (стационарной точки) регистрационная карточка учета объектов подлежит сдаче в налоговый орган в течение десяти календарных дней с момента прекращения деятельности, выбытия объектов налогообложения (стационарной точки).
Регистрация (перерегистрация) объектов налогообложения производится налоговым органом в течение двух рабочих дней со дня подачи заявления и фиксируется в журнале регистрации (перерегистрации) объектов налогообложения, форма и порядок ведения которого устанавливаются уполномоченным государственным органом.
Запрещается нахождение на территории игорного заведения (стационарной точки) незарегистрированных в налоговых органах объектов налогообложения. За налоговые периоды, в которых налоговыми органами выявлены такие объекты налогообложения, акциз уплачивается за каждый незарегистрированный объект в десятикратном размере ставки, установленной на данный вид объекта налогообложения, с последующей регистрацией объекта налогообложения в порядке, установленном настоящей частью.
Осуществление предпринимательской деятельности в сфере игорного бизнеса без регистрации в установленном нормативными правовыми актами Республики Таджикистан порядке игорного заведения (стационарной точки), а также без регистрации (перерегистрации) объектов налогообложения не может служить основанием неуплаты (не привлечения к уплате) акцизного налога по такой деятельности и по таким объектам налогообложения.
6. Налоговая база при осуществлении деятельности по организации и проведению лотереи определяется как сумма выручки, заявленная организатором лотереи, за минусом сумм, относимых в призовой фонд, при регистрации в налоговых органах выпуска в продажу лотерейных билетов, без включения в неё суммы акциза и начисленного налога на добавленную стоимость , и не подлежит изменению после регистрации выпуска в продажу лотерейных билетов. При этом сумма выручки, заявленная организатором лотереи, определяется путем умножения количества лотерейных билетов, подготовленных к продаже в данном выпуске, на цену единицы лотерейного билета. Вышеизложенное означает, что сумма акциза и начисленного налога на добавленную стоимость включена в сумму вышеуказанной выручки без учета сумм призового фонда.
Исчисление суммы акциза производится путем умножения налоговой базы на ставку акциза, выраженную в процентах().
7. Для операторов (компаний) сотовой связи налоговой базой является сумма вознаграждения, полученная или подлежащая получению налогоплательщиком - оператором (компанией) сотовой связи от клиента или любого другого лица за оказание услуг сотовой связи, за исключением суммы акциза и налога на добавленную стоимость, подлежащих начислению по данным услугам. Исчисление суммы акциза производится путем умножения ставки акциза на общую величину налоговой базы().
Статья 243. Время совершения налогооблагаемой операции
1. Если иное не предусмотрено настоящей статьей, в случае подакцизных товаров, производимых на территории Республики Таджикистан, налогооблагаемая операция имеет место во время отпуска товаров за пределы производственного помещения, в том числе в случае поставки производителем произведенных им подакцизных товаров через сеть своих обособленных подразделений и при передаче давальческих товаров, являющихся подакцизными, подрядчику (переработчику).
При изготовлении подакцизных товаров из давальческих товаров датой совершения операции является день передачи изготовленных подакцизных товаров заказчику или лицу, указанному заказчиком.
2. При использовании подакцизных товаров для собственных производственных нужд датой совершения операции является день передачи указанных товаров для такого использования.
3. В случае порчи подакцизной продукции датой совершения операции является день составления акта о списании испорченной подакцизной продукции или день принятия решения о ее дальнейшем использовании в производственном процессе.
В случае утраты подакцизных товаров датой совершения операции является день, когда произошла утрата подакцизных товаров.
4. В случае импорта подакцизных товаров налогооблагаемая операция имеет место во время совершения импорта согласно таможенному законодательству.
5. При осуществлении деятельности в сфере игорного бизнеса датой совершения налогооблагаемой операции является наступление (начало) налогового периода.
6.В случае организации и проведения лотереи датой совершения налогооблагаемой операции является день регистрации в налоговом органе выпуска в продажу лотерейных билетов().
7. Для операторов (компаний) сотовой связи датой совершения налогооблагаемой операции является момент обслуживания().
Статья 244. Освобождение
1. От уплаты акциза освобождается следующее:
1) алкогольные напитки, производимые физическим лицом и используемые для собственного потребления по перечню и в пределах лимита, устанавливаемых Правительством Республики Таджикистан;
2) ввоз двух литров алкогольных напитков и двух блоков (400 штук) сигарет, ювелирных изделий в количестве 4 единиц (но по стоимости не более 150 показателей для расчетов) физическим лицом для собственного потребления, а также для лиц, въезжающих в Республику Таджикистан на автомобиле, - содержимое топливного бака();
3) товары, провозимые транзитом через территорию Республики Таджикистан;
4) временный импорт товаров на территорию Республики Таджикистан, за исключением товаров, предназначенных для реэкспорта;
5) ввозимые товары, предназначенные для реэкспорта, гарантированные залоговым обеспечением в порядке, предусмотренном таможенным законодательством;
6) подакцизные товары, кроме алкогольных и табачных изделий, импортируемые в рамках гуманитарной помощи, а также импортируемые для безвозмездной передачи благотворительным организациям на цели ликвидации последствий стихийных бедствий, аварий, катастроф и для безвозмездной передачи государственным органам Республики Таджикистан;
7) экспорт подакцизных товаров, если такой экспорт отвечает требованиям, установленным статьей 245 настоящего Кодекса.
2. Освобождения от акцизов, указанные в пунктах 3)-6) части 1 настоящей статьи, применяются только в случаях, когда выполняются условия освобождения от таможенной пошлины при соответствующих режимах в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан. В этих случаях, если для целей взимания таможенной пошлины импорт подпадает под действие режима возврата таможенной пошлины или если требуется оплата таможенной пошлины в случае нарушения условий освобождения, тот же режим применяется к взиманию акциза.
Статья 245. Подтверждение экспорта подакцизных товаров
1. При поставке на экспорт подакцизных товаров для подтверждения обоснованности освобождения в соответствии со статьей 244 настоящего Кодекса налогоплательщиком в течение 120 календарных дней с даты отметки таможенного органа, осуществившего выпуск подакцизных товаров в режиме экспорта, в обязательном порядке представляются в налоговый орган по месту регистрации следующие документы
1) договор (контракт) на поставку экспортируемых подакцизных товаров;
2) грузовая таможенная декларация или ее копия, заверенная таможенным органом, с отметками таможенного органа, осуществившего выпуск подакцизных товаров в режиме экспорта, а в случае вывоза подакцизных товаров в режиме экспорта по системе магистральных трубопроводов либо с применением процедуры неполного периодического декларирования полная грузовая таможенная декларация с отметками таможенного органа, производившего таможенное оформление;
3) копии товаросопроводительных документов с отметкой таможенного органа, расположенного в пункте пропуска на таможенной границе Республики Таджикистан, а в случае вывоза подакцизных товаров в режиме экспорта по системе магистральных трубопроводов акт приема-сдачи товаров;
4) платежные документы и выписка банка (копия выписки), подтверждающие фактическое поступление валютной выручки от поставки подакцизных товаров на экспорт на счета налогоплательщика в Республике Таджикистан и (или) на его счета в банках за рубежом, открытые в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
В случае, если договором (контрактом) предусмотрен расчет наличными денежными средствами, налогоплательщик представляет выписку банка (копию выписки), подтверждающую внесение налогоплательщиком полученных средств на его счет в банке Республики Таджикистан и (или) на его счета, открытые в банках за рубежом в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, а также копии приходных кассовых ордеров, подтверждающие фактическое поступление выручки от иностранного лица - покупателя экспортированных товаров.
В случае осуществления внешнеэкономических операций по обмену товарами (работами, услугами), (бартерных операций) налогоплательщик представляет документы, подтверждающие ввоз товаров (выполнение работ, оказанные услуг), полученных по указанным операциям, на территорию Республики Таджикистан и их оприходование
2. При экспорте подакцизных товаров в государства-участники Содружества Независимых Государств дополнительно представляется копия грузовой таможенной декларации, оформленной в стране импорта подакцизных товаров, вывезенных с таможенной территории Республики Таджикистан в режиме экспорта.
3. В случае не подтверждения поставки подакцизных товаров на экспорт в соответствии с частями 1 и 2 настоящей статьи такая поставка подлежит обложению акцизом в порядке, устанавливаемом настоящим разделом для поставки подакцизных товаров на территории Республики Таджикистан.
4. При представлении в налоговый орган по месту регистрации документов, подтверждающих экспорт подакцизных товаров, в течение 180 календарных дней с даты отметки таможенного органа, указанной в части 1 настоящей статьи, налогоплательщик имеет право получить возврат налога, начисленного в соответствии с частью 3 настоящей статьи. В противном случае налогоплательщик не имеет право на возврат налога, начисленного в соответствии с частью 3 настоящей статьи.
Статья 246. Зачет акциза для производственных ресурсов
1. Лицо, покупающее подакцизный товар (сырьевые материалы) и использующее этот товар для производства других подакцизных товаров, подлежащих обложению налогом, имеет право на налоговый зачет в размере акциза, уплаченного при покупке товара (сырьевых материалов), или на возврат суммы акциза по такому товару (сырьевым материалам).
Положения настоящей части применяются также при передаче подакцизных товаров, изготовленных из давальческих подакцизных товаров (сырьевых материалов), при условии подтверждения уплаты акциза собственником давальческих подакцизных товаров (сырьевых материалов).
2. Разрешается зачет или возврат акциза, уплаченного за подакцизные товары, используемые в медицинских целях медицинскими учреждениями и аптеками, а также фармацевтическими предприятиями при производстве медикаментов в соответствии с порядком и нормами, установленными Министерством здравоохранения Республики Таджикистан по согласованию с уполномоченным государственным органом и Министерством финансов Республики Таджикистан.
3. Зачет или возврат акциза согласно настоящей статье допускается только при представлении счета-фактуры, подтверждающего уплату акциза при покупке подакцизного товара (сырьевого материала) или при условии подтверждения уплаты акциза собственником давальческих подакцизных товаров (сырьевых материалов), или в случае импорта сырьевых материалов - при представлении соответствующей документации. Сумма акциза возвращается налогоплательщику из соответствующего бюджета финансовым органом совместно с налоговым органом в течение 30 календарных дней после подачи документов в налоговый орган. Перечень документов, подтверждающих уплату акциза, устанавливается уполномоченным государственным органом.
4. В соответствии с настоящей статьей зачет или возврат налога (с учетом положений настоящего Кодекса) производится в отношении суммы акциза, определенного исходя из объема (количества, стоимости) фактического использования в налоговом периоде приобретенных (давальческих) подакцизных товаров (сырьевых материалов) на производство других подакцизных товаров, в медицинских целях медицинскими учреждениями и аптеками, а также фармацевтическими предприятиями при производстве медикаментов.
Статья 247. Ставки налога на подакцизные товары и подакцизные виды деятельности
1. Правительство Республики Таджикистан в соответствии с товарной номенклатурой внешнеэкономической деятельности определяет перечень подакцизных товаров и устанавливает ставки акцизного налога по ним.
2. Подакцизными товарами являются:
1) спирт, безалкогольные и алкогольные напитки;
2) табак переработанный и промышленные заменители табака;
3) топливо минеральное, нефть и продукты их перегонки; битуминозные вещества; воски минеральные;
4) шины и покрышки пневматические резиновые новые, шины и покрышки пневматические резиновые, восстановленные или бывшие в употреблении; шины и покрышки сплошные или полупневматические, шинные протекторы и ободные ленты резиновые;
5) автомобили легковые и прочие моторные транспортные средства, предназначенные для перевозки людей;
6) ювелирные изделия из золота, платины или серебра.
3. Ставки акцизов могут устанавливаться в процентах (адвалорные) к стоимости подакцизного товара и (или) в твердой (абсолютной) сумме на единицу измерения подакцизного товара в натуральном выражении.
4. Ставки акцизов на алкогольную продукцию утверждаются в соответствии с частями 1-3 настоящей статьи в зависимости от вида этой продукции либо в зависимости от объемного содержания в ней безводного (стопроцентного) спирта.
5. На объекты налогообложения в сфере игорного бизнеса ставки акциза из расчета на месяц в твердой сумме на единицу объекта налогообложения определенного вида устанавливаются Правительством Республики Таджикистан.
6. Ставка акциза по лотерее устанавливается в размере 1 процента налоговой базы, предусмотренной частью 6 статьи 242 настоящего Кодекса().
7. Ставка акциза для операторов (компаний) сотовой связи устанавливается в размере 3 процентов налоговой базы().
Статья 248. Уплата акцизов
1. В случае производства подакцизных товаров акцизы подлежат уплате в отношении налогооблагаемых операций, которые имеют место в течение каждого отчетного (налогового) периода, не позже:
- 13 числа месяца - за первую декаду месяца;
- 23 числа месяца - за вторую декаду месяца;
- 3 числа следующего месяца - за оставшуюся часть отчетного месяца
2. Если иное не установлено настоящей статьей, отчетными (налоговыми) периодами по акцизу являются периоды, указанные в части 1 настоящей статьи
3. Налогоплательщик не имеет права вывозить товары за пределы производственных помещений без уплаты акциза по этим товарам, за исключением режима налогового склада.
4. В случае импорта товаров акциз взимается таможенным органом в том же порядке, что и таможенные пошлины.
5. Сумма акциза по игорному бизнесу подлежит уплате не позднее 5 числа месяца, следующего за отчетным налоговым периодом.
Налоговым периодом для исчисления и уплаты акциза по игорному бизнесу является календарный месяц.
6. Акциз от осуществления деятельности по организации и проведению лотерей уплачивается до регистрации выпуска в продажу лотерейных билетов, осуществляемой в соответствии с частью 3 статьи 241 настоящего Кодекса.
Регистрация выпуска в продажу лотерейных билетов без уплаты акциза не производится().
7. Выплата акциза операторами (компаниями) сотовой связи в бюджет должна производиться не позднее 5 числа месяца, следующего за отчетным налоговым периодом. Налоговым периодом для операторов (компаний) сотовой связи является календарный месяц().
Статья 249. Налоговый режим в отношении подакцизной алкогольной,безалкогольной и табачной продукции
1. Хранение, транспортировка и отпуск за пределы производственного помещения (цеха) в соответствии с пунктом 1) статьи 241 настоящего Кодекса подакцизной алкогольной,безалкогольной и (или) табачной продукции, производимой на территории Республики Таджикистан (далее - "отпуск"), осуществляется в соответствии с условиями режима налогового склада.
2. В период нахождения подакцизной алкогольной,безалкогольной и(или) табачной продукции под действием режима налогового склада указанная продукция не считается отпущенной за пределы производственного помещения (цеха) и в отношении этой продукции не возникает обязательство по уплате акциза
3. Ввоз на территорию Республики Таджикистан подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции в режиме выпуска для свободного обращения, допускается таможенными органами только после предварительной маркировки этой продукции в установленном уполномоченным государственным органом порядке акцизными марками. Маркировка подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции акцизными марками обеспечивается импортером этой продукции. Для осуществления маркировки акцизными марками ввозимая в Республику Таджикистан подакцизная алкогольная и (или) табачная продукция подлежит помещению в склады временного хранения или декларированию в режиме таможенного склада в соответствии с таможенным законодательством Республики Таджикистан().
4. Декларирование подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции в таможенный режим выпуска товаров для свободного обращения может производиться партиями пропорционально уплаченной сумме таможенных платежей, установленных налоговым и таможенным законодательством Республики Таджикистан
5. В целях осуществления налогового контроля импортер подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции представляет в срок, установленный в части 1 статьи 248 настоящего Кодекса, в налоговый орган по месту своего учета в порядке и по форме, установленной уполномоченным государственным органом, отчет об отпуске промаркированной подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции в соответствии со статьей 241 настоящего Кодекса с приложением к отчету копий выписанных своим клиентам счетов-фактур или иных документов на отпуск продукции.
6. Запрещается реализация на территории Республики Таджикистан алкогольной и (или) табачной продукции, освобожденной от уплаты акциза в соответствии с пунктами 1) и 2) части 1 статьи 244 настоящего Кодекса.
Статья 250. Режим налогового склада
1. Под режимом налогового склада понимается комплекс мер и мероприятий налогового контроля, осуществляемых налоговыми органами в отношении подакцизной алкогольной,безалкогольной и (или) табачной продукции с момента окончания ее производства и (или) поступления на склад (далее - "налоговый склад") до момента ее отпуска
2. Под действием режима налогового склада находится территория, на которой расположены (которую непосредственно занимают) производственные помещения, используемые налогоплательщиком для производства подакцизной алкогольной,безалкогольной и (или)табачной и продукции, а также находящиеся вне этой территории специально создаваемые налоговые склады для ее хранения. Хранение указанной продукции до ее отпуска в соответствии с частью 1 статьи 249 настоящего Кодекса в иных местах, за исключением налоговых складов и транспортных средств в процессе перевозки (транспортировки), запрещается
3. Момент отпуска подакцизной алкогольной,безалкогольной и (или) табачной продукции с территории, на которой расположены (которую непосредственно занимают) производственные помещения, используемые налогоплательщиком для ее производства, или с налогового склада, считается моментом завершения действия режима налогового склада
4. Поакцизная, алкогольная,безалкогольная и (или) табачная продукция, находящаяся под действием режима налогового склада, хранится под контролем сотрудников налоговых органов в специально выделенных и обустроенных помещениях (налоговых складах), которые могут находиться как на территории, так и вне территории, на которой расположены производственные помещения, используемые налогоплательщиком для производства подакцизной, алкогольной, безалкогольной и (или) табачной продукции
5. Налоговые склады создаются налогоплательщиками при наличии соответствующего разрешения, выдаваемого уполномоченным государственным органом. Порядок выдачи разрешений на создание налоговых складов, порядок их функционирования, а также состав осуществляемых в отношении таких налоговых складов мер налогового контроля определяются Правительством Республики Таджикистан.
6. При нахождении подакцизной,алкогольной, безалкогольной и (или) табачной продукции на налоговых складах с ней могут производиться исключительно операции по обеспечению сохранности, а также по подготовке ее к отпуску и транспортировке (включая маркировку алкогольной и (или) табачной продукции акцизными марками)
При этом маркировка подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции акцизными марками может производиться только на территории, на которой расположены (которую непосредственно занимают) производственные помещения, используемые для производства подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции. Вывоз не промаркированной акцизными марками подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции за пределы территории, на которой расположены (которую непосредственно занимают) производственные помещения, используемые для производства подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции, включая вывоз такой продукции на склады вне вышеуказанной производственной территории, запрещается.
При нарушении вышеуказанного запрета налоговые органы имеют право изъять такие подакцизные товары в соответствии с частью I статьи 256 настоящего Кодекса ().
7. В порядке и на условиях, определяемых Правительством Республики Таджикистан, налоговыми органами на предприятиях, производящих алкогольную и табачную продукцию, создаются акцизные посты для контроля объемов производства и поставки вышеуказанной подакцизной продукции и начисляемых сумм акцизного налога.
Статья 251. Порча и утрата подакцизных товаров
1. При порче, утрате произведенных и (или) ввезенных в Республику Таджикистан подакцизных товаров акциз уплачивается в полном размере от количества испорченных и (или) утраченных подакцизных товаров, за исключением случаев, возникших в результате чрезвычайных ситуаций, подтвержденных в порядке, установленном в пункте 2) части 1 статьи 227 настоящего Кодекса
При этом по ввезенным в Республику Таджикистан подакцизным товарам данный абзац применяется в том случае, когда налогоплательщик, не имея возможности уплатить акциз за фактически ввезенные подакцизные товары непосредственно при их ввозе в Республику Таджикистан с учетом требований статьи 363 Таможенного кодекса Республики Таджикистан применил в отношении ввезенных подакцизных товаров таможенные процедуры и (или) режимы, предусматривающие неуплату таможенных платежей, и порча, утрата ввезенных подакцизных товаров произошла в период их нахождения под действием вышеуказанных процедур и (или) режимов
2. Для целей настоящей статьи под порчей, утратой подакцизной продукции понимаются события, описанные в части 2 статьи 227 настоящего Кодекса.
Статья 252. Место уплаты акциза
1. Уплата акциза производится по месту регистрации плательщика акциза, за исключением случаев, указанных в частях 2 и 3 настоящей статьи().
2. Плательщики акциза, имеющие обособленные подразделения, уплачивают акциз по местонахождению обособленных подразделений в порядке, предусмотренном статьей 253 настоящего Кодекса, если эти обособленные подразделения осуществляют производство подакцизной алкогольной и (или) табачной продукции и (или) их разлив (фасовку, упаковку) и дальнейший отпуск.
3. Акциз по игорному бизнесу подлежит уплате в бюджет по месту нахождения объектов налогообложения().
Статья 253. Порядок исчисления и уплаты акциза налогоплательщиками за обособленные подразделения
1. Плательщики акциза, указанные в части 2 статьи 252 настоящего Кодекса, имеющие обособленные подразделения, обязаны поставить обособленные подразделения на учет в налоговых органах по месту их нахождения и уведомить налоговый орган по месту своего учета о постановке на учет своих обособленных подразделений.
2. Сумма акциза, подлежащего уплате за обособленное подразделение, определяется на основе расчета акциза по обособленному подразделению, составленного по каждому обособленному подразделению по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом.
3. При составлении расчета акциза по обособленным подразделениям учитываются операции, облагаемые акцизом и совершенные обособленными подразделениями в течение налогового периода.
4. Плательщики акциза обязаны представить расчет по суммам акциза, подлежащего уплате за обособленные подразделения, налоговому органу по месту своего учета и копии расчетов - в налоговые органы по месту учета обособленных подразделений в сроки, установленные статьей 248 настоящего Кодекса.
5. Уплата акциза за обособленные подразделения производится юридическим лицом-плательщиком акциза непосредственно со своего расчетного счета или возлагается на обособленные подразделения в сроки, указанные к статье 248 настоящего Кодекса.
Статья 254. Представление декларации
1. В случаях, упомянутых в части 1 статьи 248 настоящего Кодекса, налогоплательщик обязан представить декларацию в порядке и по форме, установленным уполномоченным государственным органом, в сроки, установленные для уплаты налога, с указанием налогооблагаемых операций за отчетный период.
2. Плательщики акциза, указанные в части 2 статьи 252 настоящего Кодекса, одновременно с декларацией представляют расчеты по акцизу за обособленные подразделения.
3. Плательщик акциза представляет заявление на зачет, упомянутый в статье 246 настоящего Кодекса, вместе с декларацией об уплате акциза. Лицо, не являющееся плательщиком акциза, представляет специальное заявление на возврат средств, которое может быть подано в любое время в течение одного года с момента появления права на возврат средств.
Форма и порядок заполнения и представления заявления на зачет и специального заявления на возврат средств устанавливаются уполномоченным государственным органом.
4. Декларации об уплате акциза по игорному бизнесу в порядке и по форме, установленным уполномоченным государственным органом, представляются не позднее 5 числа месяца, следующего за отчетным налоговым периодом, в налоговые органы по месту нахождения объектов налогообложения и в налоговый орган, в котором организатор (собственник) игорного бизнеса состоит на регистрационном учете.
5. Декларация об уплате акциза от осуществления деятельности по организации и проведению лотереи представляется в соответствующий налоговый орган в целях проведения регистрации в соответствии с частью 3 статьи 241 и частью 6 статьи 248 настоящего Кодекса().
6. Декларация об уплате акциза при оказании услуг сотовой связи представляется не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным налоговым периодом, в налоговый орган, в котором налогоплателыцик состоит на регистрационном учете().
Статья 255. Возврат акциза при реэкспорте
1. В случае товаров, импортируемых в целях их дальнейшего экспорта (то есть в случае реэкспорта товаров), акциз уплачивается при импорте товаров и затем возвращается финансовыми органами, которым был уплачен акциз при импорте товаров, совместно с соответствующими таможенными органами, в соответствии с фактическим объемом реэкспорта. Возврат средств осуществляется в установленном порядке в течение 30 дней после представления письменного заявления.
2. Часть 1 настоящей статьи не применяется к товарам, импорт которых освобожден от акциза в соответствии с пунктом 5) части 1 статьи 244 настоящего Кодекса.
Статья 256. Акцизные марки
1. Правительство Республики Таджикистан определяет подакцизные, отечественные и импортные, товары, подлежащие маркировке акцизными марками. Реализовывать такие подакцизные товары без акцизных марок запрещается. Налоговые органы имеют право конфисковать в установленном порядке такие подакцизные товары, поступающие в продажу без акцизных марок().
2. Акцизные марки являются документами строгой отчетности, имеющими определенную степень защиты. Порядок их изготовления и оборота определяется Правительством Республики Таджикистан.
Порядок маркировки подакцизной продукции акцизными марками устанавливается уполномоченным государственным органом.
3. Если иное не предусмотрено настоящей частью, при порче или утрате акцизных марок акциз уплачивается в размере заявленного ассортимента подакцизной продукции.
Исчисление акциза по испорченным или утерянным (в том числе похищенным) акцизным маркам, предназначенным для маркировки алкогольной или табачной продукции в соответствии с положениями настоящего Кодекса, производится исходя из установленных ставок, применяемых к объему единицы ёмкости (тары, упаковки), указанному на марке.
В случае отсутствия на марке обозначения объема единицы ёмкости (тары, упаковки) исчисление акциза по утерянным или испорченным акцизным маркам производится исходя из наибольшего объема единицы ёмкости (тары, упаковки), в которую производился разлив (фасовка, упаковка) продукции в течение налогового периода, предшествующего периоду порчи, утраты акцизных марок.
При порче, утрате акцизных марок акциз не уплачивается в следующих случаях:
1) порча или утрата акцизных марок произошли в результате чрезвычайных ситуаций, подтвержденных в порядке, установленном в пункте 2) части 1 статьи 227 настоящего Кодекса;
2) испорченные акцизные марки приняты налоговыми органами на основании акта списания к уничтожению.
Статья 257. Счета-фактуры по акцизам
1.Налогоплательщик, осуществляющий поставку подакцизного, в том числе импортированного товара, обязан, в соответствии со статьями 231 и 232 настоящего Кодекса выписать и выставить получателю подакцизного товара счет-фактуру по акцизам.
2. Счет-фактура по акцизам является документом строгой отчетности, отвечающим требованиям статей 231 и 232 настоящего Кодекса().
3. исключена ()
РАЗДЕЛ IX. СОЦИАЛЬНЫЙ НАЛОГ
ГЛАВА 35. СОЦИАЛЬНЫЙ НАЛОГ
Статья 258. Понятие и роль социального налога
Социальный налог является обязательным платежом, который в целях осуществления социального страхования уплачивается плательщиками социального налога согласно установленным настоящим Кодексом ставкам к суммам заработной платы или другой налоговой базе согласно настоящей главе.
Статья 259. Налогоплательщики
1. Плательщиками социального налога в соответствии с настоящим разделом являются:
1) индивидуальные предприниматели и юридические лицаработодатели, включая постоянные учреждения нерезидентов, которые выплачивают заработную плату физическим лицам-резидентам, работающим по найму в Республике Таджикистан;
2) индивидуальные предприниматели и юридические лица, включая постоянные учреждения нерезидентов, которые в ходе своей деятельности осуществляют оплату труда физических лиц-резидентов, оказывающих услуги (выполняющих работы) в Республике Таджикистан на основе договоров гражданско-правового характера или без договоров ();
3) получающие оплату физические лица, указанные в пунктах 1) и 2) настоящей части;
4) физические лица-резиденты, осуществляющие индивидуальную предпринимательскую деятельность на территории Республики Таджикистан, включая упомянутых в частях 2,3 и 4 статьи 137 настоящего Кодекса().
5) если иное не предусмотрено международными правовыми актами, признанными Таджикистаном, физические лица - резиденты Республики Таджикистан, работающие в дипломатических, консульских учреждениях иностранных государств, которые, в соответствии с законодательством или международными договорами Республики Таджикистан, освобождены от уплаты социального налога и выполнения обязанностей налоговых агентов в отношении граждан Республики Таджикистан. Сведения о вышеуказанных физических лицах представляется уполномоченному государственному органу ежеквартально до 15 числа месяца, следующего за истекшим кварталом, Министерством иностранных дел Республики Таджикистан();
6) члены дехканских (фермерских) хозяйств без образования юридического лица().
2. Плательщики, указанные в пунктах 1) и 2) части 1 настоящей статьи, далее в настоящей главе именуются страхователями, а плательщики, указанные в пункте 3) и 5) части 1 настоящей статьи,застрахованными().
3. По заявлению юридического лица его обособленные подразделения могут рассматриваться налоговыми органами в качестве самостоятельных плательщиков социального налога.
Статья 260. Объект налогообложения
1. Объектом обложения в случаях, указанных в пункте 1) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, является подлежащая выплате наёмным работникам заработная плата, определяемая согласно статье 136 настоящего Кодекса. Объектом обложения в случаях, указанных в пункте
2) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, является сумма выплат физическим лицам, определяемая в соответствии со статьей 136 настоящего Кодекса, как если бы эти физические лица являлись работниками.
2. Для плательщиков, указанных в пункте 4) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, облагаемых подоходным налогом, социальным налогом и налогом с розничных продаж, в соответствии с частью 2 статьи 137 настоящего Кодекса,а также для налогоплательщиков, указанных в пункте
6) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса размер социального налога устанавливается Правительством Республики Таджикистан().
3. Для плательщиков, указанных в пункте 4) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, облагаемых подоходным налогом, социальным налогом и налогом с розничных продаж, в соответствии с частью 3 статьи 137 настоящего Кодекса, объектом обложения является валовой доход в соответствии со статьей 303 настоящего Кодекса().
4. Для плательщиков, указанных в пункте 4) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, облагаемых подоходным налогом в соответствии с частью 4 статьи 137 настоящего Кодекса, объектом обложения является до момента перехода на общую систему налогообложения валовой доход в соответствии со статьей 303 настоящего Кодекса. С момента перехода на общую систему налогообложения объектом налогообложения является валовой доход за отчетный месяц, определенный по методу начислений, в соответствии со статьей 319 настоящего Кодекса().
5. Для плательщиков, указанных в пункте 5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, объектом обложения является сумма денежных средств, полученных ими за работу в учреждениях и организациях, указанных в пункте 5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса().
Статья 261. Освобождение
Освобождаются от уплаты налога (не включаются в объект обложения):
1) доход лиц, работающих в дипломатических и (или) консульских учреждениях Республики Таджикистан за рубежом и не являющихся гражданами Республики Таджикистан();
2) выплаты по временной нетрудоспособности из бюджетных средств, выделенных на социальное страхование.
3) доход лиц, предусмотренных в пункте 14) статьи 141 настоящего Кодекса:
4) доход граждан иностранных государств от работы по найму в рамках реализации целевых проектов, одобренных Правительством Республики Таджикистан, за счет (в пределах) средств грантов и (пли) кредитов (займов), предоставленных иностранными государствами, правительствами иностранных государств или международными организациями().
Статья 262. Ставки налога
1. По социальному налогу, уплачиваемому в бюджет, применяется ставка 25 процентов для страховщиков и 1 процент для застрахованных лиц, за исключением физических лиц, указанных в пункте 5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса().
2. Для физических лиц, указанных в части 2 статьи 260 настоящего Кодекса, размер социального налога устанавливается Правительством Республики Таджикистан().
Для физических лиц, указанных в частях 3 и 4 статьи 260 настоящего Кодекса, ставка социального налога для целей социального страхования самих этих лиц в качестве застрахованных равна 0,2 процента объекта обложения, но не менее максимального размера социального налога, установленного в соответствии с абзацем первым настоящей части().
3. Для физических лиц, указанных в пункте 5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, ставка социального налога устанавливается самими налогоплательщиками в размере не менее 5 процентов, в том числе в качестве застрахованных лиц - не менее 0,2 процента().
4. Для целей социального страхования, в том числе пенсионного обеспечения индивидуальных предпринимателей и лиц, указанных в пункте
5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, а также членов дехканских (фермерских) хозяйств, не являющихся юридическими лицами, установить, что уплаченная в соответствии с положениями настоящего Кодекса общая сумма социального налога составляет 20 процентов от дохода, принятого (декларируемого) для целей социального страхования вышеуказанными физическими лицами. При этом при недостаточности страхового стажа общая сумма уплаченного социального налога за весь период фактического социального страхования считается осуществленной за период, не меньший установленного минимального страхового стажа для назначения пенсий и других видов социального обеспечения, в соответствии с законодательством о государственном социальном страховании().
Статья 263. Порядок определения и уплаты налога
1. Если иное не установлено настоящим Кодексом, величина социального налога, подлежащая перечислению в бюджет, определяется путем умножения объектов обложения в соответствии со статьей 260 настоящего Кодекса, на соответствующие ставки налога, установленные в статье 262 настоящего Кодекса().
2. Социальный налог в случаях, указанных в пунктах 1), 2) и 3) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, удерживается и перечисляется в бюджет в порядке, установленном в статье 161 настоящего Кодекса в отношении заработной платы работников.
3. Плательщики, указанные в части 2 статьи 260 настоящего Кодекса, платят социальный налог одновременно с внесением в бюджет платы за патент за соответствующий месяц ().
Если иное не установлено настоящим Кодексом, плательщики единого налога для производителей сельскохозяйственной продукции уплачивают социальный налог в сроки и в порядке, установленные в части 3 статьи 161 настоящего Кодекса().
4. Налогоплательщики, указанные в частях 3 и 4 статьи 260 настоящего Кодекса, производят ежемесячные платежи социального налога до 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем().
5. Налогоплательщики, указанные в пунктах 1) и 2) части 1 статьи 259 и частях 3 и 4 статьи 260 настоящего Кодекса, представляют в налоговый орган по месту своего регистрационного учета ежемесячно до 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем, декларацию о начисленной в соответствии с частью 1 статьи 262 настоящего Кодекса и уплаченной сумме социального налога по форме, установленной уполномоченным государственным органом.
6.Налогоплательщики, указанные в части 4 настоящей статьи, декларацию об уплаченной сумме социального налога, в соответствии с частью 2 статьи 262 настоящего Кодекса, по форме, установленной уполномоченным государственным органом, представляют до 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем, в налоговый орган по месту своего регистрационного учета.
7. Налогоплательщики, указанные в пункте 5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, декларацию об уплаченной сумме социального налога, в соответствии с частью 3 статьи 262 настоящего Кодекса, по форме, установленной уполномоченным государственным органом, представляют до 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем, в налоговый орган по месту своего регистрационного учета и в этот же срок уплачивают сумму социального налога, начисленную (подлежащую начислению) за отчетный месяц().
За физических лиц - резидентов Республики Таджикистан, указанных в пункте 5) части 1 статьи 259 настоящего Кодекса, социальный налог может быть оплачен их работодателями по ставкам, установленным самими работодателями. В этом случае работодатели выступают страхователями и оплачивают социальный налог по ставке не менее 5 процентов, а физические лица - резиденты Республики Таджикистан обязаны за счет своей заработной платы (независимо от требований исключения, предусмотренного частью 1 статьи 262, а также части 3 статьи 262 настоящего Кодекса) произвести оплату социального налога только в качестве застрахованных по ставке 1 процент согласно части 1 статьи 262 настоящего Кодекса. При этом декларация об уплаченной сумме социального налога представляется работодателем в срок и в порядке, установленных настоящей частью().
8. Плательщики единого налога для производителей сельскохозяйственной продукции представляют декларацию об уплаченной сумме социального налога за первый квартал текущего года до 15 апреля, за второй квартал - до 15 июля, за третий квартал - до 15 октября текущего года и за четвертый квартал отчетного года - до 15 января следующего года().
РАЗДЕЛ X. ЗЕМЕЛЬНЫЙ НАЛОГ
ГЛАВА 36. ЗЕМЕЛЬНЫЙ НАЛОГ
Статья 264. Налогоплательщики
Земельный налог уплачивается землепользователями, за которыми закреплены земельные участки в бессрочное, срочное пользование или в пожизненное наследуемое пользование.
Статья 265. Объект налогообложения
1. Земельный налог устанавливается с учетом качества и месторасположения земельного участка, кадастровой оценки земель, характера использования и экологических особенностей земельного участка.
2. Основанием для определения земельного налога с учетом положений части 1 настоящей статьи является земельно-кадастровая документация землепользователя.
В случае, если площадь фактически используемой земли больше, чем площадь земли в соответствии с земельно-кадастровой документацией налогоплательщика, для целей налогообложения принимается площадь фактически используемой земли.
3. Размер земельного налога не зависит от результатов хозяйственной деятельности землепользователя и устанавливается в виде стабильных платежей за единицу земельной площади в расчете на один год.
Статья 266. Ставки земельного налога на земли городов и поселков городского типа
1. Ставки налога на земли городов и поселков городского типа устанавливаются в следующих размерах:
1) по городу Душанбе - 500 сомони с каждого гектара;
2) по городам Худжанд, Кургантюбе и Куляб - 375 сомони с каждого гектара;
3) по городам республиканского, областного подчинения и городу Хорог - 250 сомони с каждого гектара;
4) по иным городам и поселкам городского типа - 180 сомони с каждого гектара().
Земли сельскохозяйственного пользования и земли под лесами и кустарниками городов и поселков городского типа облагаются налогом по кадастровым зонам согласно статей 267 или 308 настоящего Кодекса.
За исключением земель, освобожденных от налога, в облагаемую налогом площадь включаются все закрепленные земли, в том числе земли, занятые под строения, сооружения, участки, необходимые для их содержания, санитарно-защитные зоны объектов, технические и другие зоны.
2. Земли для жилищного строительства физических лиц в городах и поселках городского типа подлежат налогообложению в следующем порядке:
1) площадь каждого земельного участка, закрепленного за землепользователем по отдельному (самостоятельному) правоустанавливающему документу, в целях налогообложения рассматривается отдельно, за исключением случая, когда эти земельные участки являются смежными. При налогообложении площадь смежных земельных участков, закрепленных за одним землепользователем на основе разных (нескольких) правоустанавливающих документов, суммируется, и эти смежные земельные участки рассматриваются как один земельный участок;
2) исчисление суммы земельного налога производится в следующем порядке в зависимости от размера земельного участка, закрепленного за землепользователем:
а) до 800 квадратных метров - по ставкам, установленным в части 1 настоящей статьи;
б) свыше 800 квадратных метров до 2000 квадратных метров включительно - сумма налога, исчисленная по подпункту а) настоящего пункта плюс сумма, исчисленная исходя из 2-кратной ставки налога, установленной в части 1 настоящей статьи, за площадь, превышающую 800 квадратных метров;
в) свыше 2000 квадратных метров - сумма налога, исчисленная по подпункту б) настоящего пункта плюс сумма, исчисленная исходя из 5-кратной ставки налога, установленной в части 1 настоящей статьи, за площадь, превышающую 2000 квадратных метров.
Статья 267. Ставки земельного налога на земли вне городов и поселков городского типа
1.Средние ставки налога с одного гектара земли по кадастровым зонам и видам угодий, за исключением земель, облагаемых единым налогом для производителей сельскохозяйственной продукции, устанавливаются в следующих размерах (в сомони):
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------ҷ
|Виды земель |Пахотные |Паст-| Сено-|Дороги, улицы,|Прочие земли, не|
|(угодий) |земли |бища | косы |общественные |используемые в |
|Наиме- |и многоле-| | |здания,леса, |производстве |
|нование |тние | | |площади,каналы|сельскохозяйст- |
|кадастровой |насаждения| | |арыки и колле-|венной продукции|
|зоны |орошаемые | | |кторы | |
| |богарные | | | | |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
|Согдийская, |60.0/11.О | 2 | 4 | 7 | 1 |
|в том числе | | | | | |
|горные | | | | | |
|регионы | | 4 | 6 | 6 | 0,8 |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
|Гиссарская |64,0/26,0 | 4 | 5 | 6 | 1 |
|в том | | | | | |
|числе горные| | | | | |
|регионы | | 4 | 5 | 5 | 0,8 |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
|Раштская |52.0/38,0 | 4 | 6 | 6 | 0,8 |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
|Кулябская |66.0/31.0 | 3 | 5 | 6 | 1 |
|в том | | | | | |
|числе горные| | | | | |
|регионы | | 4 | 6 | 5 | 0,8 |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
|Вахшская, |93,0/23,0 | 2 | 4 | 7 | 1 |
|в том | | | | | |
|числе горные| | | | | |
|регионы | | 4 | 4 | 5 | 0,8 |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
|Горно- |18,0/8,0 | 2 | 3 | 3 | 0,8 |
|Бадахшанская| | | | | |
|автономная | | | | | |
|область(без | | | | | |
|Мургабской | | | | | |
|зоны) | | | | | |
+------------+----------+-----+------+--------------+----------------+
2. Средние ставки земельного налога в пределах кадастровых зон по районам республики утверждаются в установленном порядке Правительством Республики Таджикистан по представлению Государственного комитета по землеустройству Республики Таджикистан.
3. Приусадебные земельные участки подлежат налогообложению в следующем порядке:
1) площадь каждого приусадебного земельного участка, закрепленного за землепользователем по отдельному (самостоятельному) правоустанавливающему документу, в целях налогообложения рассматривается отдельно, за исключением случая, когда эти приусадебные земельные участки являются смежными. При налогообложении площадь смежных приусадебных земельных участков, закрепленных за одним землепользователем на основе разных (нескольких) правоустанавливающих документов, суммируется, и эти смежные приусадебные земельные участки рассматриваются как один приусадебный земельный участок;
2) исчисление суммы земельного налога производится в следующем порядке в зависимости от размера приусадебного земельного участка, закрепленного за землепользователем:
а) при размере приусадебного земельного участка в пределах норм, установленных Земельным кодексом Республики Таджикистан, - по ставкам, установленным в части 1 настоящей статьи;
б) при размере приусадебного земельного участка, превышающем нормы, установленные Земельным кодексом Республики Таджикистан, - сумма налога, исчисленная по подпункту а) настоящего пункта плюс сумма, исчисленная исходя из 2-кратной ставки налога, установленной в части 1 настоящей статьи, за площадь, превышающую нормы, установленные Земельным кодексом Республики Таджикистан.
4. Земли пастбищ, сенокосов и лесов, прочие земли, не используемые для производства сельскохозяйственной продукции, использованные для закладки садов и виноградников, в течение 5 лет начиная с года закладки этих садов и виноградников освобождаются от налогооблажения.
О фактической площади садов и виноградников, заложенных в сезон посадки многолетних насаждений на землях пастбищ, сенокосов и лесов, прочих землях, не используемых для производства сельскохозяйственной продукции, налогоплательщик письменно информирует территориальный налоговый орган в течение 30 календарных дней со дня завершения данной работы. В противном случае сады и виноградники, заложенные на землях пастбищ, сенокосов и лесов, прочих землях, не используемых для производства сельскохозяйственной продукции, подлежат налогообложению как земли, занятые многолетними насаждениями, без предоставления вышеуказанного 5-летнего льготного периода.
5. исключена ()
Статья 268. Общий порядок исчисления и уплаты земельного налога
1. Исчисление земельного налога производится путем умножения объекта налогообложения (площади земельного участка) на соответствующие ставки земельного налога отдельно по каждому земельному участку.
Ставки земельного налога, а также единого налога для производителей сельскохозяйственной продукции на предстоящий бюджетный год индексируются к ставкам, действующим в текущем бюджетном году, из расчета 0,7 процентных пункта на каждый процентный пункт инфляции, определенный государственным органом по статистике за прошедший налоговый год().
2. Земельный налог исчисляется начиная с месяца, следующего за месяцем, в котором налогоплательщик приобрел право пользования или право пожизненного наследуемого пользования земельным участком.
3. В случае прекращения права пользования или пожизненного наследуемого пользования земельным участком земельный налог исчисляется за фактическое количество месяцев пользования земельным участком, включая месяц прекращения вышеуказанных прав.
4. При переводе в течение налогового года земель населенного пункта (земельного участка) из одной категории поселений в другую земельный налог за текущий год взимается с налогоплательщиков по ранее установленным для этих населенных пунктов (категорий земель) ставкам, а в следующем году, - по ставкам, установленным для новой категории поселений.
5. При упразднении населенного пункта и включении его территории в состав другого населенного пункта на территории упраздненного населенного пункта новая ставка применяется с 1 января года, следующего за годом, в котором произошло упразднение.
Статья 269. Порядок предоставления налогового расчета
1. Налогоплательщики, за исключением физических лиц, ежегодно не позднее 1 марта текущего года представляют налоговым органам по месту расположения земельного участка расчет причитающегося с них за текущий год земельного налога. Форма и порядок вышеуказанного расчета устанавливаются уполномоченным государственным органом.
2. Расчет земельного налога, подлежащего уплате физическими лицами, производится налоговыми органами по месту расположения земельного участка. Форма и порядок вышеуказанного расчета устанавливаются уполномоченным государственным органом.
Физическое лицо подлежит уведомлению соответствующими налоговыми органами о налоговых обязательствах по земельному налогу в срок не позднее 1 июня текущего года. Форма уведомления о налоговых обязательствах по земельному налогу устанавливается уполномоченным налоговым органом.
3. По вновь отведенным земельным участкам расчет налога представляется в течение 30 календарных дней с момента их отвода.
4. Налоговые органы ведут учет плательщиков земельного налога и осуществляют контроль за правильностью и своевременностью его исчисления и уплаты.
Статья 270. Сроки уплаты земельного налога
1. Сумма земельного налога за текущий налоговый год уплачивается на основе представленного в соответствии со статьей 269 настоящего Кодекса расчета налогоплательщиками, за исключением физических лиц:
1) по землям, указанным в статье 266 настоящего Кодекса, не позднее 15 февраля, 15 мая, 15 августа и 15 ноября текущего года нарастающим итогом с начала года в размере соответственно не менее 25 процентов, 50 процентов, 75 процентов и 100 процентов годовой суммы
2) по землям, указанным в статье 267 настоящего Кодекса, не позднее 15 февраля, 15 мая, 15 августа и 15 ноября текущего года нарастающим итогом с начала года в размере соответственно не менее 15 процентов, 35 процентов, 60 процентов и 100 процентов годовой суммы
2. Сумма земельного налога за текущий налоговый год уплачивается физическими лицами на основе уведомления, доводимого до них соответствующими налоговыми органами по землям, указанным в статьях 266 и 267 настоящего Кодекса, не позднее 15 июня, 15 августа и 15 ноября текущего года нарастающим итогом с начала года в размере соответственно не менее 33 процентов, 66 процентов и 100 процентов годовой суммы
Если по каким-либо причинам уведомление о налоговых обязательствах по земельному налогу не доведено до физического лица до 1 июня текущего года, такое физическое лицо обязано самостоятельно сообщить об этом налоговому органу по месту расположения земельного участка и уплатить всю сумму земельного налога за текущий налоговый год не позднее 15 декабря текущего года (с учетом платежей, производимых нарастающим итогом по наступившим срокам уплаты).
3. Независимо от положений настоящей статьи, в соответствии с письменным заявлением, которое считается налоговой отчетностью, налогоплательщик может выплатить сумму земельного налога в первый срок уплаты, установленный в части 1 или 2 настоящей статьи().
Статья 271. Льготы по земельному налогу
От земельного налога освобождаются:
1) территория заповедников, национальных и дендрологических парков, ботанических садов в соответствии с перечнем этих организаций и размерами их территории, установленными Правительством Республики Таджикистан;
2) земли, используемые бюджетными организациями для реализации целей, задач и функций, заложенных в учредительных документах этих организаций (в);
3) земли организаций, на которых находятся используемые ими здания, охраняемые государством как памятники истории, культуры и архитектуры по перечню организаций и в соответствии с размерами земельных участков, установленными Правительством Республики Таджикистан;
4) полученные в пользование в соответствии с заключением, выдаваемым Государственным комитетом по землеустройству Республики Таджикистан по согласованию с уполномоченным государственным органом, нарушенные земли (требующие рекультивации) и земли, находящиеся в стадии сельскохозяйственного освоения в год получения в пользование (для освоения) и в течение 5 лет, непосредственно следующих за годом получения (начала освоения) таких земель;
5) земли, занятые полосой слежения вдоль государственной границы;
6) земли общего пользования населенных пунктов и коммунального хозяйства, в том числе кладбищ, за исключением таких земель, на которых осуществляется предпринимательская деятельность;
7) земли, занятые под ледниками, оползнями, реками и озерами;
8) земли свободного государственного запаса;
9) земли, занятые автомобильными дорогами общего пользования и железными дорогами, а также занятые государственными объектами водообеспечения и гидросооружениями;
10) земли, предоставленные для обеспечения деятельности государственных органов власти и управления, а также для обеспечения обороны и безопасности Республики Таджикистан в соответствии с их дислокацией и размерами, установленными Правительством Республики Таджикистан;
11) приусадебные земельные участки и земли для жилищного строительства, выделенные участникам Великой Отечественной войны и приравненным к ним лицам;
12) приусадебные земельные участки, выделенные гражданам, прибывающим (переселяющимся) из других районов Республики Таджикистан для постоянного проживания в определяемые Правительством Республики Таджикистан районы, в год выделения и сроком на 3 календарных года, непосредственно следующих за годом выделения таких земель;
13) приусадебные земельные участки и земли для жилищного строительства, выделенные учителям, работающим в сельской местности в общеобразовательных учреждениях в период их работы в таких учреждениях;
14) земли, непосредственно используемые для научных и учебных целей, а также для испытания сортов сельскохозяйственных культур, декоративных и плодовых деревьев научными организациями, экспериментальными и научно-опытными хозяйствами, научно-исследовательскими учреждениями и учебными заведениями сельскохозяйственного и лесохозяйственного профиля в размерах земель и по перечню землепользователей, определяемому Правительством Республики Таджикистан();
15) приусадебные земельные участки и земли для жилищного строительства, выделенные инвалидам всех категорий при отсутствии трудоспособного члена семьи;
16) исключен ();
17) земли, отведенные под предприятия и организации, в случае, если не менее 50 процентов численности работников составляют инвалиды.
РАЗДЕЛ XI. НАЛОГИ С НЕДРОПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ
ГЛАВА 37. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 272. Отношения, регулируемые настоящим разделом
1. Настоящий раздел определяет особенности, связанные с исполнением налоговых обязательств, возникающих по контрактам на недропользование, и устанавливает порядок исчисления и уплаты специальных платежей недропользователей, включающих в себя роялти().
2. Физические и юридические лица, осуществляющие реализацию (исполнение) контрактов на недропользование в Республике Таджикистан, наряду с уплатой специальных платежей недропользователей, являются налогоплательщиками по другим налогам, установленным настоящим Кодексом, если они отвечают требованиям, предъявляемым настоящим Кодексом к плательщикам других налогов.
3. Все виды роялти вычитаются (являются вычетами) для целей налога на прибыль (подоходного налога для индивидуальных предпринимателей)().
Статья 273. Плательщики
Плательщиками специальных платежей недропользователей (далее"специальных платежей") являются физические и юридические лица, осуществляющие операции по недропользованию в Республике Таджикистан (далее - "недропользователи"), включая извлечение полезных ископаемых из техногенных минеральных образований.
Статья 274. Установление налогового режима в контрактах на недропользование
1. Налоговый режим, устанавливаемый для недропользователя, определяется только в контракте на недропользование (далее"контракт"), заключаемом между недропользователем и компетентным органом, уполномоченным Правительством Республики Таджикистан (далее "компетентный орган"), в порядке, определенном Правительством Республики Таджикистан.
При осуществлении недропользования без заключения контракта на недропользование в соответствии с настоящим Разделом роялти за недропользование за весь период деятельности без заключения контракта на недропользование подлежит уплате по наивысшим ставкам, установленным настоящим Кодексом, с последующим привлечением недропользователя к ответственности в установленном законодательством порядке().
2. Налоговый режим, устанавливаемый контрактом, должен соответствовать требованиям налогового законодательства Республики Таджикистан на дату заключения (подписания) контракта.
3. Запрещается включение вопросов, относящихся к уплате налогов и специальных платежей, в лицензии и другие акты, связанные с недропользованием, за исключением контрактов на недропользование.
4. В случаях, когда недропользование по одному контракту осуществляется несколькими налогоплательщиками, налоговый режим, установленный в контракте, является единым для всех.
При этом по деятельности, осуществляемой в рамках такого контракта, налогоплательщики в целях налогообложения считаются единым налогоплательщиком, обязаны вести единый консолидированный учет и выплачивать все налоги и специальные платежи, установленные в контракте в соответствии с налоговым законодательством Республики Таджикистан.
5. Недропользователи, осуществляющие деятельность по более чем одному контракту, не могут доходы и затраты, осуществленные в рамках реализации различных контрактов, объединять для целей определения налогов и специальных платежей. По каждому контракту должен вестись раздельный учет доходов и затрат, а также осуществляться раздельный расчет налогов и специальных платежей.
6. Положения части 5 настоящей статьи не распространяются на случай, когда недропользователи осуществляют деятельность по более чем одному контракту и все эти контракты заключены на добычу общераспространенных полезных ископаемых и (или) подземных вод, при условии, что все эти контракты не предусматривают добычу других видов полезных ископаемых.
7. Недропользователь обязан вести раздельный учет для исчисления налоговых обязательств в соответствии с налоговым режимом, предусмотренным контрактом и исчисления налоговых обязательств по деятельности, выходящей за рамки данного контракта (не связанной с недропользованием).
8. Положения части 7 настоящей статьи в части раздельного учета не распространяются на случай, когда недропользователь наряду с деятельностью по контрактам на добычу общераспространенных полезных ископаемых и (или) подземных вод осуществляет деятельность, выходящую за рамки данных контрактов (не связанную с недропользованием).
9. В случае разработки в предпринимательских целях попутных полезных ископаемых, не указанных в контракте, недропользователь производит по ним уплату роялти в соответствии с положениями главы 39 настоящего Кодекса.
Статья 275. Налоговый режим по операциям, не относящимся к осуществлению недропользования
Исполнение налоговых обязательств по деятельности, осуществляемой в рамках контракта, не освобождает недропользователя от исполнения налоговых обязательств, предусмотренных настоящим Кодексом за осуществление деятельности, выходящей за рамки контракта (не относящейся к осуществлению недропользования) в соответствии с налоговым законодательством, действующим на дату возникновения таких обязательств (не связанных с недропользованием).
Статья 276. Стабильность налогового режима
1. Налоговый режим, установленный контрактом, заключенным в установленном порядке и прошедшим обязательную налоговую экспертизу, действует неизменно до окончания срока действия данного контракта, за исключением случая, предусмотренного в части 2 настоящей статьи.
2. В случае внесения изменений в законодательство после даты подписания контракта, которые приводят к невозможности дальнейшего соблюдения первоначальных условий, недропользователь и представители компетентного органа, уполномоченного государственного органа и Министерства финансов Республики Таджикистан могут внести изменения или поправки в контракт, необходимые для восстановления экономических интересов сторон по состоянию на момент подписания контракта. Данные изменения или поправки условий контракта вносятся в течение 60 дней с момента письменного уведомления, направленного уполномоченным государственным органом или недропользователем противоположной стороне.
3. В случае отмены отдельных видов налогов и специальных платежей, предусмотренных контрактом, недропользователь продолжает производить их уплату в бюджет в порядке и размерах, установленных контрактом, до внесения соответствующих изменений в контракт для целей и в порядке, предусмотренных частью 2 настоящей статьи.
Статья 277. Налогообложение переуступки прав
Доходы, получаемые от переуступки прав, предоставляемых контрактом, подлежат налогообложению в порядке, установленном настоящим Кодексом.
Статья 278. Налоговая экспертиза
1. Налоговая экспертиза - специальная экспертиза, включающая в себя анализ и оценку проекта контракта, заключаемого между недропользователем и компетентным органом, дополнений и изменений к нему, проводимая с целью определения налогового режима, в том числе установления специальных платежей недропользователей в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
2. Все контракты, заключаемые между недропользователем и компетентным органом (договаривающимися сторонами), до момента их заключения (подписания) должны проходить обязательную налоговую экспертизу в порядке и сроки, определяемые Правительством Республики Таджикистан. Данное положение распространяется и на изменения и дополнения, вносимые в ранее заключенные контракты.
3. В случае изменения налогового законодательства в период с даты проведения налоговой экспертизы до даты подписания контракта налоговый режим должен быть приведен в соответствие с данными изменениями с проведением повторной налоговой экспертизы.
4. Налоговый режим, определенный по результатам налоговой экспертизы, подлежит обязательному включению в окончательный текст контракта без каких-либо изменений и корректировок.
ГЛАВА 37(1). БОНУСЫ
Статья 279(1). Общие положения по бонусам
1. Бонусы являются разовыми денежными платежами недропользователей.
2. Недропользователи выплачивают следующие виды бонусов:
1) подписной бонус;
2) бонус коммерческого обнаружения.
3. Бонусы взимаются со всех недропользователей, за исключением тех, кто осуществляет работы по геологическому изучению, финансируемые за счет государственного бюджета().
Статья 279(2). Подписной бонус
1. Подписной бонус является разовым денежным платежом за определение в качестве недропользователя в пределах, установленных лицензией.
2. Ставка и (или) размер подписного бонуса устанавливается в порядке, определенном Правительством Республики Таджикистан, и отражается в контракте по недропользованию().
Статья 279(3). Срок уплаты подписного бонуса и представления налоговой декларации
1. Подписной бонус уплачивается в сроки, определенные контрактом на недропользование.
2. Декларация по подписному бонусу представляется недропользователями в налоговый орган по месту учета налогоплательщика не позднее 15 числа месяца, следующего за месяцем, в котором наступил срок уплаты подписного бонуса().
Статья 279(4). Бонус коммерческого обнаружения
1. Бонус коммерческого обнаружения является разовым денежным платежом за каждое коммерческое обнаружение при проведении работ по геологическому изучению и геологоразведочных работ на разрабатываемых месторождениях, за исключением случаев, указанных в части 2 настоящей статьи.
2. Бонус коммерческого обнаружения не устанавливается за обнаружение месторождений полезных ископаемых, не предусматривающее их последующую добычу в силу экономической нецелесообразности.
3. Ставка и (или) размер бонуса коммерческого обнаружения устанавливается в соответствии с порядком, определенным Правительством Республики Таджикистан, и отражается в контракте по недропользованию().
Статья 279(5). Срок представления налоговой декларации и уплаты бонуса коммерческого обнаружения
Декларация по бонусу коммерческого обнаружения представляется недропользователем в соответствии с установленным порядком в налоговый орган по месту своего учета в срок не позднее 30 календарных дней после даты утверждения коммерческого обнаружения и бонус коммерческого обнаружения уплачивается не позднее этого срока() .
ГЛАВА 38. БОНУСЫ исключена
Статья 279. исключена
Статья 280. исключена
Статья 281. исключена
Статья 282. исключена
Статья 283. исключена
Статья 284. исключена
Статья 285. исключена
Статья 286. исключена
Статья 287. исключена
Статья 288. исключена
ГЛАВА 39. РОЯЛТИ
Статья 289. Общие положения о роялти
1. Роялти является платежом, выплачиваемым недропользователем в отдельности по каждому виду (по всем видам) добываемых на территории Республики Таджикистан полезных ископаемых, независимо от того, были ли они поставлены (отгружены) покупателям (получателям) или использованы на собственные нужды.
2. исключена ()
3.исключена ()
Статья 290. Плательщики
Плательщиками роялти являются недропользователи, осуществляющие добычу полезных ископаемых, включая извлечение полезных ископаемых из техногенных минеральных образований, независимо от того, имела ли место их поставка (отгрузка) в отчетном периоде.
Статья 291. Порядок установления роялти
1. Размер роялти определяется исходя из объекта налогообложения, базы исчисления и ставки.
2. Для исчисления роялти:
1) объектом налогообложения по всем видам полезных ископаемых является объем добычи полезных ископаемых или объем первого товарного продукта, полученного из фактически добытых полезных ископаемых, исчисленный в соответствующих натуральных единицах измерения.
При этом первым товарным продуктом могут быть:
а) собственно полезные ископаемые:
- нефть, природный газ и газовый конденсат;
- уголь и горючие сланцы;
- товарные руды;
- подземные воды, в том числе прошедшие первичную обработку;
- слюда, асбест, сырье для производства строительных материалов;
- нерудное сырье для металлургии:
б) драгоценные металлы и (или) химически чистые металлы в песке, руде, концентрате;
в) концентраты черных, цветных, редких и радиоактивных металлов, горно-химического сырья;
г) драгоценные камни, камнесамоцветное и пьезооптическое сырье, прошедшее первичную обработку;
д) по другим полезным ископаемым - минеральное сырье, прошедшее первичную обработку;
2) базой исчисления роялти является стоимость полезных ископаемых, определяемая в соответствии со статьей 292 настоящего Кодекса;
3) исключен ()
3. Ставки роялти по общераспространенным полезным ископаемым и подземным водам устанавливаются в следующих размерах:
+---+--------------------------------------------------+-------------ҷ
| № | Наименование общераспространенных |Ставки роялти|
| | полезных ископаемых и подземных вод |в процентах |
| | |от базы |
| | |исчисления |
| | |роялти |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|1 |Песок (кроме формовочного, стекольного для | |
| |фарфоро-фаянсовой и цементной промышленности) | 10 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|2. |Песок формовочный, стекольный для фарфоро- | |
| |фаянсовой и цементной промышленности | 7 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|3. |Песчано-гравийные смеси | 10 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|4. |Глина (кроме огнеупорной, тугоплавкой, | |
| |формовочной для фарфоро-фаянсовой и цементной | |
| |промышленности, флоридоновой, красочной, | |
| |бентонитовой, кислотоупорной и каолина) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|5. |Глина огнеупорная, тугоплавкая, формовочная для | |
| |фарфоро-фаянсовой и цементной промышленности, | |
| |флоридоновая, красочная, бентонитовая, | |
| |кислотоупорная и каолин | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|6. |Суглинок (кроме суглинка для цементной | |
| |промышленности) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|7. |Суглинок для цементной промышленности | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|8. |Камень бутовый | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|9. |Песчаник (кроме битуминозного, облицовочного, | |
| |динасового и для стекольной промышленности) | 7 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|10.|Песчаник битуминозный, облицовочный, динасовый и | |
| |для стекольной промышленности | 4 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|11.|Мел (кроме мела для цементной, химической, | |
| |стекольной, резиновой промышленности и для | |
| |получения глинозема из нефелина) | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|12.|Мел для цементной, химической, стекольной, | |
| |резиновой промышленности и для получения | |
| |глинозема из нефелина | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|13.|Кварцит (кроме динасового, флюсового, | |
| |облицовочного, железистого для производства | |
| |карбида кремния, кристаллического кремния | |
| |ферросплавов) | 6 |
| | | |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|14.|Кварцит динасовый, флюсовый, облицовочный, | |
| |железистый для производства карбида кремния, | |
| |кристаллического кремния ферросплавов | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|15.|Доломит (кроме битуминозного и для цементной | |
| |промышленности) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|16.|Доломит битуминозный и для цементной | |
| |промышленности | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|17.|Мергель (кроме битуминозного и для цементной | |
| |промышленности) | 7 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|18.|Мергель битуминозный и для цементной | |
| |промышленности | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|19.|Известняк (кроме битуминозного, облицовочного, | |
| |пильного для цементной, металлургической, | |
| |химической, стекольной, целлюлозно-бумажной и | |
| |сахарной промышленности, а также для производства | |
| |глинозема) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|20.|Известняк битуминозный, облицовочный, пильный для | |
| |цементной, металлургической, химической, | |
| |стекольной, целлюлозно-бумажной и сахарной | |
| |промышленности, а также для производства глинозема| 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|21.|Ракушечник (кроме облицовочного и декоративного) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|22.|Мрамор и ракушечник облицовочный и декоративный | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|23.|Сланец (кроме горючего и кровельного) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|24.|Сланец горючий и кровельный | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|25.|Аргиллиты и алевролиты (кроме пригодных для | |
| |использования в цементной промышленности) | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|26.|Аргиллиты и алевролиты, пригодные для | |
| |использования в цементной промышленности | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|27.|Магматические, вулканические и метаморфические | |
| |породы (кроме облицовочных, декоративных, для | |
| |производства огнеупорных и кислотоупорных | |
| |материалов, каменного литья и минеральной ваты, | |
| |а также кроме пригодных для использования в | |
| |цементной промышленности) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|28.|Магматические, вулканические и метаморфические | |
| |породы облицовочные, декоративные, для | |
| |производства огнеупорных и кислотоупорных | |
| |материалов, каменного литья и минеральной ваты, | |
| |а также пригодные для использования в цементной | |
| |промышленности | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|29.|Подземные воды, за исключением подземных вод, | |
| |добываемых сельхозпроизводителями для | |
| |производственных нужд и государственными | 10 |
| |предприятиями коммунальной отрасли для обеспечения| |
| |нужд населения | |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|30 |Подземные воды, добываемые государственными | |
| |предприятиями коммунальной отрасли для обеспечения| |
| |нужд населения | 2 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|31 |Гипс | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
()
4. Ставки роялти по полезным ископаемым, за исключением указанных в части 3 настоящей статьи, устанавливаются в следующих размерах:
+---+--------------------------------------------------+-------------ҷ
| № | Наименование общераспространенных |Ставки роялти|
| | полезных ископаемых и подземных вод |в процентах |
| | |от базы |
| | |исчисления |
| | |роялти |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|1. |Нефть, газовый конденсат и природный газ | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|2. |Уголь и торф | 4 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|3. |Черные металлы (железо, марганец, хром, ванадий) | 4 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|4 |Цветные и редкие металлы (медь, свинец, цинк, | |
| |олово, никель, кобальт, молибден, ртуть, сурьма, | |
| |висмут, кадмий, алюминий, стронций, титан, | |
| |цирконий, литий, вольфрам, тантал, ниобий и др.) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|5. |Россыпные полезные ископаемые | 9 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|6. |Благородные металлы (золото, серебро, платиноиды) | 6 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|7. |Драгоценные камни | 8 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|8. |Цветные камни (самоцветы) и (или) пьезооптическое | |
| |сырье | 8 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|9. |Радиоактивное сырье | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|10.|Горно-химическое сырье и термальные воды | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|11.|Горнорудное сырье (концентрат) и (или) нерудное | |
| |сырье для металлургии | 5 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|12.|Другие полезные ископаемые, не указанные в | |
| |настоящей таблице, а также в таблице ставок по | |
| |общераспространенным полезным ископаемым и | |
| |подземным водам в соответствии с частью 3 | |
| |настоящей статьи | 3 |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
|13.|Цветные и редкие металлы (медь, свинец, цинк, | |
| |олово, никель, кобальт, молибден, ртуть, сурьма, | |
| |висмут, кадмий, алюминий,стронций,титан, цирконий,| |
| |литий, вольфрам, тантал, ниобий и другие), | |
| |благородные металлы (золото, серебро, платиноиды),| |
| |добываемые из отходов горнодобывающих предприятий | 0,5"; |
+---+--------------------------------------------------+-------------+
()
5. Роялти по общераспространенным полезным ископаемым и подземным водам уплачиваются недропользователем независимо от того, поставлены ли они потребителям или использованы для собственных нужд, за исключением нижеприведенных в настоящей части случаев().
Роялти не уплачиваются:
1) физическими лицами по подземным водам, добываемым на земельных участках, закрепленных за ними в пользование или в пожизненное наследуемое пользование, при условии, что данные воды не поставляются на сторону и не используются на производство и технологические нужды при осуществлении предпринимательской деятельности;
2) производителями сельскохозяйственной продукции и государственными организациями, осуществляющими добычу подземных вод для собственных хозяйственных нужд();
3) недропользователями при обратной закачке попутно добытых подземных вод для поддержания пластового давления.
6. В случае добычи нескольких видов полезных ископаемых роялти уплачиваются по каждому виду полезных ископаемых().
7. Размер роялти, подлежащий уплате в бюджет, определяется как сумма произведений стоимости каждого из добытых недропользователем за налоговый период полезных ископаемых на соответствующие ставки роялти.
Статья 292. Порядок определения стоимости добытых полезных ископаемых
1. В целях исчисления размера роялти, подлежащего уплате в бюджет, стоимость добытых недропользователем за налоговый период полезных ископаемых, за исключением золота, серебра и платины, определяется исходя из средневзвешенной цены поставки за налоговый период добытых полезных ископаемых или первого товарного продукта, полученного из добытых полезных ископаемых, без учета косвенных налогов.
2. Стоимость добытых недропользователем за налоговый период золота, серебра и платины исчисляется исходя из средних цен этих металлов, сложившихся за налоговый период на Лондонской бирже металлов в соответствии с порядком, установленным уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан.
Статья 293. Порядок уплаты роялти
1. Налоговым (отчетным) периодом по определению и уплате роялти является календарный месяц.
2. Декларация (расчет) по роялти представляется недропользователем по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом по согласованию с компетентным органом, налоговому органу по месту нахождения месторождений полезных ископаемых до десятого числа месяца, следующего за отчетным периодом().
3. Роялти по всем видам полезных ископаемых уплачивается не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным периодом.
Статья 294. Определение стоимости добытых полезных ископаемых при отсутствии поставок
1. В случае отсутствия реализации первого товарного продукта в налоговом периоде за средневзвешенную цену реализации (без учета косвенных налогов), за исключением золота, серебра, платины, для исчисления стоимости добытых полезных ископаемых принимается средневзвешенная цена реализации (без учета косвенных налогов) товарного продукта последнего периода, в котором имела место поставка().
2. При полном отсутствии реализации первого товарного продукта, за исключением золота, серебра и платины, для исчисления стоимости добытых полезных ископаемых за налоговый период за средневзвешенную цену реализации принимаются фактически сложившиеся затраты на добычу полезных ископаемых.
При этом недропользователь обязан произвести последующую корректировку сумм начисленных роялти в том налоговом периоде, когда имела место первая реализация, исходя из фактической цены реализации (без учета косвенных налогов) первого товарного продукта.
3. исключена ()
Статья 295. Порядок установления и выплаты роялти в натуральной форме
1. В случае заключения дополнительного соглашения на уплату роялти в натуральной форме, до момента его подписания в обязательном порядке проводится правовая и налоговая экспертиза соглашения().
2. Натуральная форма выплаты роялти должна быть эквивалентна установленной для платежей роялти денежной форме выплаты().
3. При установлении натуральной формы выплаты роялти в дополнительном соглашении обязательно указывается:
1) получатель от имени государства части продукции, приходящейся на роялти (далее - "получатель");
2) пункт и условия поставки.
4. Сроки передачи недропользователем продукции, передаваемой в счет уплаты роялти, в дополнительных соглашениях должны соответствовать срокам уплаты роялти, установленным для выплаты в денежной форме().
При этом недропользователь передает продукцию получателю не позднее срока уплаты платежей роялти, установленного контрактом на недропользование.
5. Получатель в установленный срок уплаты роялти в денежной форме перечисляет в бюджет сумму роялти в денежной форме, исчисленную недропользователем , а также самостоятельно осуществляет контроль за своевременностью и полнотой передачи ему недропользователем соответствующего объема продукции в натуральной форме().
6. Недропользователь и получатель по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом, представляют в соответствующий налоговый орган отчетность об уплате роялти в натуральной форме в установленные сроки().
7. За нарушение сроков и полноты перечисления в бюджет средств за полученную продукцию в счет уплаты роялти получатель несет ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
РАЗДЕЛ ХII. НАЛОГ С ПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ АВТОМОБИЛЬНЫХ ДОРОГ
ГЛАВА 40. НАЛОГ С ПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ АВТОМОБИЛЬНЫХ ДОРОГ
Статья 296. Налогоплательщики
Плательщиками налога с пользователей автомобильных дорог являются следующие лица:
1) резидентные предприятия;
2) иностранные предприятия, осуществляющие предпринимательскую деятельность в Республике Таджикистан через свои постоянные учреждения;
3) индивидуальные предприниматели, за исключением индивидуальных предпринимателей, облагаемых подоходным налогом, социальным налогом и налогом с розничных продаж в соответствии с частью 2 статьи 137 настоящего Кодекса
Статья 297. Объект налогообложения
Объектом налогообложения считается сумма произведенных отчетном налоговом периоде вычетов (расходов) в полном объеме, без учета ограничений на вычеты (расходы), установленных главой 19 настоящего Кодекса, за исключением расходов на строительство, приобретение основных средств и их установку, других расходов, носящих капитальный характер в соответствии со статьей 195 настоящего Кодекса и подлежащих последующему вычету в виде амортизационных отчислений по основным средствам в соответствии со статьей 153 настоящего Кодекса, а также начисленного (подлежащего начислению) налога с пользователей автомобильных дорог(
При этом для расчета налога с пользователей автомобильных дорог учитываются все фактически произведенные вычеты (расходы), но если фактически произведенные вычеты (расходы) не превышают 70 процентов валового дохода в соответствии со статьей 319 настоящего Кодекса, то налоговая база принимается равной 70 процентам вышеуказанного валового дохода.
Для торговой, заготовительной, снабженческо-сбытовой деятельности стоимость (цена), уплаченная (подлежащая уплате) за товары, подлежащие дальнейшей поставке (перепродаже), рассматривается как вычет (расход) и подлежит включению в налогооблагаемую базу().
Статья 298. Налоговые льготы
Данным налогом не облагаются:
1) бюджетные организации, государственные органы власти и управления, в том числе Национальный банк Таджикистана и его учреждения;
2) религиозные объединения и организации, национально-культурные общества, за исключением их предпринимательской деятельности.
Статья 299. Налоговая ставка
Ставка налога устанавливается в размере 2 процентов налоговой базы.
Ставка налога для торговой, заготовительной, снабженческосбытовой деятельности устанавливается в размере 0,5 процента налоговой базы ().
Статья 300. Налоговая база
Налоговая база рассчитывается путем суммирования всех произведенных в отчетном налоговом периоде вычетов (расходов) в полном объеме, без учета ограничений на вычеты (расходы), установленных главой 19 настоящего Кодекса, за исключением расходов на строительство, приобретение основных средств и их установку, других расходов, носящих капитальный характер в соответствии со статьей 195 настоящего Кодекса и подлежащих последующему вычету в виде амортизационных отчислений по основным средствам в соответствии со статьей 153 настоящего Кодекса, а также начисленного (подлежащего начислению) налога с пользователей автомобильных дорог
При этом для расчета налога с пользователей автомобильных дорог учитываются все фактически произведенные вычеты (расходы), но если фактически произведенные вычеты (расходы) не превышают 70 процентов валового дохода в соответствии со статьей 319 настоящего Кодекса, то налоговая база принимается равной 70 процентам вышеуказанного валового дохода.
Для торговой, заготовительной, снабженческо-сбытовой деятельности стоимость (цена), уплаченная (подлежащая уплате) за товары, подлежащие дальнейшей поставке (перепродаже), рассматривается как вычет (расход) и подлежит включению в налогооблагаемую базу().
Статья 301. Порядок и сроки уплаты налога
Налоговый период, сроки уплаты и порядок представления декларации такие же. как по налогу на добавленную стоимость.
РАЗДЕЛ XIII. НАЛОГ, УПЛАЧИВАЕМЫЙ ПО УПРОЩЕННОЙ СИСТЕМЕ
ГЛАВА 41. НАЛОГ, УПЛАЧИВАЕМЫЙ ПО УПРОЩЕННОЙ СИСТЕМЕ
Статья 302. Плательщики
Плательщиками налога, уплачиваемого по упрощенной системе, являются предприятия, филиалы и представительтства иностранных юридических лиц,а также индивидуальные предприниматели в соответствии с частью 3 статьи 137 настоящего Кодекса валовой доход которых за предшествующий период, не превышающий одного календарного года без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж не превышает четырехкратный предел, установленный настоящим Кодексом для целей регистрации в качестве плательщика налога на добавленную стоимость ().
Если в какой-то месяц текущего года налогоплательщик превысил предел валового дохода, установленный в абзаце первом настоящей статьи, данный налогоплательщик до конца текущего года продолжает быть плательщиком налога, уплачиваемого по упрощенной системе, и обязан перейти на общую систему налогообложения (то есть прекращает быть плательщиком налога, уплачиваемого по упрощенной системе) с 1 января следующего года.
О превышении предела валового дохода, установленного в абзаце первом настоящей статьи, налогоплательщик письменно информирует налоговый орган по месту регистрационного учета до 15 числа месяца, следующего за месяцем превышения вышеуказанного предела валового дохода(в).
Статья 303. Объект налогообложения
1. Объектом обложения налогом является валовой доход, полученный за отчетный период. Валовой доход исчисляется на кассовой основе как сумма выручки полученной от реализации (поставки) товаров (работ, услуг), а также внереализационных и иных доходов, полученных за отчетный период в рамках предпринимательской деятельности, за вычетом налога на добавленную стоимость, акцизного налога и налога с розничных продаж. Валовой доход подлежат подтверждению на основе соответствующих приходных документов, оформленных в установленном порядке
2. Независимо от других положений настоящего Кодекса, налогоплательщики, облагаемые налогом по упрощенной системе, не являются плательщиками налога на прибыль юридических лиц и минимального налога на доходы, налога с пользователей автомобильных дорог, а также в отношении доходов непосредственно индивидуальных предпринимателей подоходного налога в соответствии с требованиями разделов IV и VI настоящего Кодекса
3. По подоходному налогу в отношении работников вышеуказанные налогоплательщики являются налоговыми агентами, по социальному налогу - одновременно налогоплательщиками и налоговыми агентами.
При этом каждый наемный работник (независимо от того, оформлен наем документально или нет) подлежит налогообложению подоходным налогом и социальным налогом в соответствии с фактически получаемой этим работником заработной платой, но для целей исчисления подоходного налога и социального налога заработная плата такого наёмного работника за период с 1 июля текущего года по 30 июня следующего года не может быть принята ниже среднемесячной номинальной заработной платы работающих по найму в соответствующем городе и районе(за исключением предприятиц, в которых не менее 50 процентов работающих составляют инвалиды), сложившемся в Республике Таджикистан за предыдущий налоговый год().
4. Плательщики налога, уплачиваемого по упрощенной системе, ведут простой учет доходов и расходов и отчетность по упрощенной системе в порядке, определяемом Министерством финансов Республики Таджикистан по согласованию с уполномоченным государственным органом.
исключен ()
5. Льготы, предусмотренные статьей 145 настоящего Кодекса, применяются для целей настоящего раздела.
Статья 304. Ставка налога
Ставка налога устанавливается в размере 4 процентов от объекта налогообложения
исключен ()
Статья 305. Порядок применения упрощенной системы налогообложения
1. Налоговым (отчетным) периодом для налогоплательщиков при применении упрошенной системы налогообложения является квартал().
2. Налогоплательщик представляет в налоговый орган в срок до 10 числа месяца, следующего за отчетным налоговым периодом, декларацию о подлежащей уплате сумме налога и уплачивает в этот же срок причитающийся налог().
4. Налогоплательщик, облагаемый налогами в соответствии с общим режимом налогообложения, валовой доход которого за календарный год без учета налога на добавленную стоимость и налога с розничных продаж не превысил четырехкратный предел, установленный настоящим Кодексом для целей регистрации в качестве плательщика налога на добавленную стоимость, обязан не позднее 1 января следующего года перейти в перечень плателыциков налога, уплачиваемого по упрощенной системе. Для этого данный налогоплательщик должен не позднее 10 января следующего года обратиться в соответствующий налоговый орган с письменным заявлением и, после проведения налоговой проверки, включиться в перечень плательщиков налога, уплачиваемого по упрощенной системе.
Плательщик налога, уплачиваемого по упрощенной системе, валовой доход которого без налога на добавленнуго стоимость и налога с розничных продаж превысил четырехкратный предел, установленный настоящим Кодексом для целей регистрации в качестве плательщика налога на добавленную стоимость, обязан подать заявление и с 1 января следующего года перейти на общий режим налогообложения.
В случае неисполнения требований, установленных в пунктах первом или втором настоящей части и непредставления письменного заявления налогоплательщика, налоговый орган самостоятельно с соблюдением установленных правил вносит налогоплательщика в перечень плательщиков налога, уплачиваемого по упрощенной системе, или переводит на общую систему налогообложения с 1 января следующего за отчетным годом, и извещает об этом налогоплательщика в письменном виде().
РАЗДЕЛ XIV. ЕДИНЫЙ НАЛОГ ДЛЯ ПРОИЗВОДИТЕЛЕЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННОЙ ПРОДУКЦИИ
ГЛАВА 42. ЕДИНЫЙ НАЛОГ ДЛЯ ПРОИЗВОДИТЕЛЕЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННОЙ ПРОДУКЦИИ
Статья 306. Налогоплательщики
1. Плательщиками единого налога для производителей сельскохозяйственной продукции (далее - "единый налог для сельхозпроизводителей") являются юридические лица и дехканские (фермерские) хозяйства, созданные на их базе хозяйственные товарищества и (или) производственные кооперативы, для которых земля является основным средством производства (далее"сельхозпроизводители").
По желанию налогоплательщика единый налог для сельхозпроизводителей в случае выращивания и поставки животных и животноводческой продукции, может не применяться().
исключен
2. Единый налог для сельхозпроизводителей применяется только к той части деятельности сельхозпроизводителей, которая связана с производством и поставкой сельскохозяйственной продукции (сельскохозяйственной деятельностью).
3. В случае осуществления иной, несельскохозяйственной, деятельности в отношении такой деятельности сельхозпроизводители подлежат налогообложению в общеустановленном настоящим Кодексом порядке и ведут раздельный учет доходов и расходов по сельскохозяйственной и несельскохозяйственной деятельности.
При этом для целей определения налогооблагаемой прибыли от несельскохозяйственной деятельности (от деятельности по дальнейшей переработке своей сельскохозяйственной продукции) стоимость выращенной сельхозпроизводителем сельскохозяйственной продукции, используемой им самим в качестве сырья для дальнейшей переработки, определяется на основе рыночной цены такой сельскохозяйственной продукции().
4. Плательщики налога, указанные в части 1 настоящей статьи, имеющие в своем составе обособленные подразделения, не находящиеся на самостоятельном балансе, занятые дальнейшей переработкой выращенной на своей земле и приобретенной у других сельхозпроизводителей сельскохозяйственной продукции, имеют право перейти на общую систему налогообложения. Такой переход может быть осуществлен только с 1 января года, следующего за годом письменного обращения в территориальный налоговый орган о намерении перейти на общую систему налогообложения.
О намерении перейти на общую систему налогообложения налогоплательщик письменно обращается в территориальный налоговый орган до I октября текущего года.
При этом за налоговый год, предшествующей году перехода на общую систему налогообложения (то есть за налоговый год, в котором было представлено письменное обращение в территориальный налоговый орган о вышеуказанном переходе) налогоплательщик (сельхозпроизводитель) обязан представить в территориальный налоговый орган декларацию в соответствии со статьей 197 настоящего Кодекса для целей последующего осуществления текущих (авансовых) налоговых платежей в соответствии со статьей 198 настоящего Кодекса и исполнения других положений Налогового кодекса Республики Таджикистан. При переходе на общую систему налогообложения налогоплательщик (сельхозпроизводитель) утрачивает право на освобождение от налогов и другие льготы, предусмотренные главой 42 настоящего Кодекса.
Обратный переход с общей системы налогообложения на уплату единого налога для производителей сельскохозяйственной продукции производится в аналогичном порядке.".
Статья 307. Объект налогообложения
1. Объектом налогообложения является площадь земель сельхозпроизводителя, за исключением земель, освобожденных от налога на землю в соответствии со статьей 271 и частью 4 статьи 267 настоящего Кодекса()
2. Сумма единого налога не зависит от результатов хозяйственной деятельности сельхозпроизводителя. за исключением случая, установленного в части 7 настоящей статьи, и устанавливается в виде стабильных платежей за единицу земельной площади в расчете на один год.
3. Сельхозпроизводители в части деятельности, облагаемой единым налогом (сельскохозяйственной деятельности), освобождаются от уплаты следующих налогов:
- налога на добавленную стоимость по поставкам сельскохозяйственной продукции, выращенной на землях, облагаемых единым налогом;
- налога с пользователей автомобильных дорог по поставкам сельскохозяйственной продукции, выращенной на землях, облагаемых единым налогом;
- налога на прибыль юридических лиц;
- минимального налога на доходы();
- земельного налога;
- налога, уплачиваемого по упрощенной системе.
4. Сумма единого налога определяется как произведение площади земельных угодий сельхозпроизводителя на установленные ставки единого налога.
5. Доход члена дехканского (фермерского) хозяйства, не являющегося юридическим лицом, полученный в связи с сельскохозяйственной деятельностью дехканского (фермерского) хозяйства, подлежащей обложению единым налогом для сельхозпроизводителей, освобождается от подоходного налога.
6. Член дехканского (фермерского) хозяйства, не являющегося юридическим лицом, подлежит социальному страхованию и уплачивает социальный налог в бюджет по доходам, освобожденным от подоходного, налога в соответствии с частью 5 настоящей статьи, не ниже размеров, установленных Правительством Республики Таджикистан ()
7. В случае стихийных бедствий или катастроф по решению Правительства Республики Таджикистан ставки единого налога для сельхозпроизводителей на определенной территории или для определенных налогоплательщиков могут быть снижены.
Статья 308. Ставки единого налога
1.Ставки единого налога для сельхозпроизводителей за каждый гектар земли на календарный год устанавливаются в следующих размерах (в сомони):
+------------+---------------------------+---------------------------ҷ
|Виды земель | Посевные земли | Многолетние насаждения |
|(угодий) +------------------+--------+-----------------+---------+
| | орошаемые | | орошаемые | |
| +----------+-------+ +----------+------+ |
| |Естествен-| Машин-|богарные| Естестве-|Машин-|богарные |
|Наименование|ное | ное | | нное |ное | |
|кадастровой |орошение | ороше-| | орошение |ороше-| |
|зоны | | ние | | | ние | |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
|1 Согдийская| 120 | 88 | 7 | 140 | 100 | 8 |
|в том числе | | | | | | |
|горные | | | | | | |
|регионы | 104 | 80 | 10 | 112 | 88 | 10 |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
|2 Гиссарская| 128 | 88 | 8 | 140 | 100 | 10 |
|в том числе | | | | | | |
|горные | | | | | | |
|регионы | 100 | 72 | 9 | 108 | 84 | 13 |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
|3 Раштская | 104 | 80 | 10 | 112 | 88 | 15 |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
|4 Кулябская,| 132 | 88 | 9 | 140 | 100 | 7 |
|в том числе | | | | | | |
|горные | | | | | | |
|регионы | 100 | 80 | 10 | 108 | 84 | 10 |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
|5Вахшская, в| 140 | 104 | 6 | 164 | 112 | 6 |
|том числе | | | | | | |
|горные | | | | | | |
|регионы | 120 | 88 | 9 | 140 | 92 | 8 |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
|6 ГБАО (без | 36 | 24 | 4 | 40 | 27 | 3 |
|Мургабской | | | | | | |
|зоны) | | | | | | |
+------------+----------+-------+--------+----------+------+---------+
Производители сельскохозяйственной продукции за земли, закрепленные за ними, в соответствии с земельно-кадастровой документацией, как пастбища, сенокосы, дороги, улицы, общественные здания, площади, леса, каналы, арыки, коллекторы и прочие земли, не используемые для производства сельскохозяйственной продукции, платят единый налог для сельхозпроизводителей по ставкам в соответствии со статьей 267 настоящего Кодекса().
2. По орошаемым посевным землям, фактически используемым для выращивания хлопка - сырца, ставки единого налога для сельхозпроизводителей устанавливаются в половинном размере ставок, приведенных в части 1 настоящей статьи. Информация о размере земель, фактически используемых для выращивания хлопка-сырца, сообщается налогоплательщиком в налоговый орган по месту своего учета до 1 июня отчетного (налогового) года
3. Состав кадастровых зон, горных регионов в пределах кадастровых зон, а также ставки единого налога для сельхозпроизводителей по районам республики по представлению уполномоченного органа по вопросам землеустройства, геодезии и картографии определяются Правительством Республики Таджикистан(в).
Статья 309. Порядок предоставления налогового расчета
1. До 1 февраля текущего года сельхозпроизводитель представляет в налоговый орган по месту своего расположения (регистрационного учета) расчет причитающейся в текущем году суммы единого налога для сельхозпроизводителей и расчет причитающейся в текущем году суммы социального налога (только для сельхозпроизводителя (дехканского (фермерского) хозяйства, не являющегося юридическим лицом) по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом()().
2. Сельхозпроизводители, осуществляющие деятельность, выходящую за рамки обложения единым налогом для сельхозпроизводителей (то есть деятельность, выходящую за рамки производства и поставки сельскохозяйственной продукции), представляют в налоговый орган по месту своего расположения (регистрационного учета) налоговую отчетность по формам, в порядке и сроки, установленным в соответствии с положениями настоящего Кодекса.
Сельхозпроизводители, осуществляющие деятельность, подлежащую налогообложению только единым налогом для сельхозпроизводителей, вышеуказанную налоговую отчетность не представляют.
3. Сельхозпроизводители хлопка-сырца представляют уточненный расчет причитающейся в текущем году суммы единого налога для сельхозпроизводителей в соответствующий налоговый орган до 1 июня текущего года. При этом платеж суммы налога, причитающейся на 15 августа, производится с учетом корректировки платежа суммы налога на 15 февраля и 15 мая текущего года()().
Статья 310. Сроки уплаты единого налога
1. Единый налог для сельхозпроизводителей за текущий налоговый год уплачивается по месту расположения земель сельхозпроизводителей не позднее 15 февраля, 15 мая, 15 августа и 15 ноября текущего года нарастающим итогом с начала года в размере соответственно не менее 10 процентов, 25 процентов, 45 процентов и 100 процентов годовой суммы
2. На основании письменного заявления, которое учитывается в качестве налоговой отчетности, налогоплательщик может всю сумму единого налога на производителей сельскохозяйственной продукции выплатить до первого срока уплаты, установленного в части 1 настоящей статьи().
РАЗДЕЛ XV. НАЛОГ С ПРОДАЖ (ХЛОПКА-ВОЛОКНА И АЛЮМИНИЯ ПЕРВИЧНОГО)
ГЛАВА 43. НАЛОГ С ПРОДАЖ (ХЛОПКА-ВОЛОКНА И АЛЮМИНИЯ ПЕРВИЧНОГО)
Статья 311. Плательщики налога
1. Плательщиками налога с продаж хлопка-волокна и алюминия первичного (далее - "налог с продаж") являются юридические и физические лица, осуществляющие поставки на внутренний и внешний рынки хлопкового волокна и алюминия первичного (далее - "налогооблагаемые товары"), произведенных в Республике Таджикистан, а также юридические и физические лица, самостоятельно перерабатывающие или передающие на переработку или иные цели налогооблагаемые товары, за исключением лиц, являющихся плательщиками налога на продукты переработки товаров().
2. Лица, ввозящие налогооблагаемые товары в Республику Таджикистан, также являются плательщиками налога с продаж хлопка-волокна и алюминия первичного().
Статья 312. Объект налогообложения
1. Объектом налогообложения является стоимость поставленных налогооблагаемых товаров, переданных в залог, реализованных по фьючерским (форвардным) сделкам. передаваемых в качестве давальческого сырья, вывоз налогооблагаемых товаров за пределы Республики Таджикистан ,а также стоимость самостоятельно переработанных или переданных на переработку или иные цели налогооблагаемых товаров, за исключением товаров, обложенных налогом на продукты переработки товаров
2. Ввоз хлопка-волокна и алюминия первичного является облагаемой операцией().
Статья 313. Налоговая база
1. Для определения налоговой базы принимается стоимость реализуемых (поставляемых), а также перерабатываемых,передаваемых налогооблагаемых товаров, исчисленная исходя из сложившейся на дату совершения облагаемой операции цены налогооблагаемого товара с учетом качества, вида и сорта на соответствующей международной (региональной) бирже, определенной Правительством Республики Таджикистан(
2. Юридические и физические лица, осуществляющие перепродажу налогооблагаемых товаров, уплачивают налог с продаж в виде разницы между суммами налога, рассчитанными исходя из используемых для обложения цен на дату продажи налогооблагаемых товаров покупателям и дату покупки их у своих поставщиков.
3. Налоговая база для ввозимых налогооблагаемых товаров определяется в соответствии с таможенным законодательством().
Статья 314. Налоговые ставки
Ставки налога с продаж для расчета сумм налога определяются в процентах от биржевой цены налогооблагаемых товаров в следующих размерах:
1) на хлопковое волокно - 10 процентов;
2) на алюминий первичный - 3 процента.
Статья 315. Порядок исчисления и сроки уплаты налога
1. Подлежащая уплате сумма налога исчисляется плательщиками самостоятельно на основе биржевых цен на день совершения облагаемой операции с учетом качества, вида и сорта, объема налогооблагаемых товаров, а также ставки налога. В документах на уплату налога указывается способ совершения облагаемой операции
2. При перепродаже налогооблагаемых товаров налог определяется с учетом цены на дату покупки, на дату продажи и объема облагаемой операции.
3. При отсутствии у плательщика на день продажи биржевой цены налог исчисляется исходя из имеющихся данных о биржевой цене налогооблагаемого товара на ближайшую к дню продажи дату. Сумма налога уточняется налогоплательщиком при поступлении данных о биржевой цене реализованного налогооблагаемого товара на дату продажи
4. Уплата налога производится до поставки налогооблагаемого товара не позднее трех дней после поступления средств на счет плательщика в учреждение банка, при расчете наличными деньгами в его кассу, а при безвозмездной передаче, обмене налогооблагаемых товаров, передаче в качестве давальческого сырья или в залог - до отгрузки, поставки, передачи
Лица, которые в результате облагаемых операций приобрели налогооблагаемые товары, обязаны представить в Налоговую инспекцию крупных налогоплательщиков копии документов, подтверждающих уплату налога. При отсутствии указанных документов эти лица обязаны за свой счет выплатить всю сумму налога().
5. При вывозе налогооблагаемого товара за пределы Республики Таджикистан по действующим ценам на момент экспорта уплата налога производится до пересечения таможенной границы Республики Таджикистан. Лица, допустившие передачу налогооблагаемых товаров или вывоз налогооблагаемых товаров за пределы республики без уплаты налога с продаж, привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан. После оплаты налога при вывозе налогооблагаемые товары дальнейшему налогообложению не подлежат().
6. Декларация о налоге с продаж по форме, установленной уполномоченным государственным органом, и подтверждающие документы (расчеты) об уплате налога представляются в соответствующий налоговый орган поставщиком не позднее 5 календарных дней после поставки налогооблагаемых товаров (совершения облагаемых операций)().
7. Исчисление налога по облагаемым операциям при ввозе в Республику Таджикистан хлопка-волокна и алюминия первичного осуществляется с учетом требовании настоящей главы и таможенного законодательства().
Статья 316. Зачет суммы налога с продаж хлопка-волокна и алюминия первичного в счет налога на добавленную стоимость по поставкам продуктов их переработки на внутренний рынок Республики Таджикистан
1. По поставкам на внутренний рынок Республики Таджикистан товаров, являющихся продуктами непосредственной переработки хлопкаволокна и алюминия первичного (далее - "продукты переработки") резидентами Республики Таджикистан, разрешается производить зачет налога с продаж, или в связи с самостоятельной переработкой или передачей на переработку налогооблагаемых товаров , в счет налога на добавленную стоимость, подлежащего уплате по поставкам на внутренний рынок Республики Таджикистан продуктов переработки().
2. При наличии поставок продуктов переработки на экспорт и на внутренний рынок Республики Таджикистан зачет в соответствии с частью 1 настоящей статьи производится в порядке, предусмотренном статьями 228, 229 и 230 настоящего Кодекса.
При этом по пропорциональному методу сумма налога с продаж, относимая в зачет, определяется исходя из удельного веса поставок продуктов переработки на внутренний рынок в общей сумме поставок продуктов переработки (на внутренний рынок и на экспорт).
исключен ()
3. При экспорте продуктов переработки зачет сумм налога с продаж в счет подлежащего уплате налога на добавленную стоимость не производится.
4. Если разница между суммой налога на добавленную стоимость, подлежащей уплате по внутренним поставкам продуктов переработки, и соответствующей суммой налога с продаж является отрицательной, возмещение (возврат) из бюджета суммы налога с продаж не производится.
Положительная разница между вышеуказанными суммами подлежит уплате в бюджет.
5. Инструкция о порядке осуществления зачета, предусмотренного настоящей статьей, утверждается уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан.
Статья 317. Контроль за уплатой налога
Контроль за своевременным и полным внесением в бюджет налога с продаж осуществляют налоговые органы.
РАЗДЕЛ XVI. МИНИМАЛЬНЫЙ НАЛОГ НА ДОХОДЫ
ГЛАВА 44. МИНИМАЛЬНЫЙ НАЛОГ НА ДОХОДЫ
Статья 318. Налогоплательщики
1. Плательщиками минимального налога на доходы являются():
1) резидентные предприятия;
2) иностранные предприятия, осуществляющие предпринимательскую деятельность в Республике Таджикистан через свои постоянные учреждения;
3) индивидуальные предприниматели, в соответствии с частью 4 статьи 137 настоящего Кодекса().
2. Лица, указанные в настоящей статье, в настоящей главе именуются налогоплательщиками().
Статья 319. Объект налогообложения
Объектом налогообложения является валовой доход (за исключением начисленного налога на добавленную стоимость, налога с розничных продаж и в случае поставки хлопка - волокна и алюминия первичного - за исключением налога с продаж), полученный (подлежащий получению) за отчетный период
Статья 320. Налоговые льготы
Данным налогом не облагаются налогоплательщики, освобожденные от налога на прибыль в соответствии со статьей 145 и другими положениями настоящего Кодекса().
Статья 321. Ставка налога и порядок его зачисления в бюджет
1. Ставка минимального налога на доходы равна 1 проценту объекта налогообложения.
2. Налоговым периодом для минимального налога на доходы является календарный год.
3. Окончательные расчеты с бюджетом по минимальному налогу на доходы по итогам налогового года производятся не позднее 10 апреля года, следующего за налоговым годом().
Статья 322. Декларация о минимальном налоге на доходы
1. Годовая декларация о минимальном налоге на доходы за отчетный налоговый год представляется до 1 апреля года, следующего за отчетным налоговым годом.
2. Форма и порядок представления годовых деклараций о минимальном налоге на доходы устанавливаются уполномоченным государственным органом().
Статья 323. Зачет сумм налога на прибыль юридических лиц или подоходного налога с физических лиц - индивидуальных предпринимателей в счет уплаты сумм минимального налога на доходы
Зачет начисленной суммы налога на прибыль юридических лиц или подоходного налога с физических лиц - индивидуальных предпринимателей за отчетный налоговый период в счет начисленной суммы минимального налога на доходы производится за тот же налоговый период. Если сумма налога на прибыль или подоходного налога меньше суммы минимального налога на доходы, налог на прибыль или подоходный налог не уплачивается. Если сумма налога на прибыль или подоходного налога превышает сумму минимального налога на доходы, налог на прибыль или подоходный налог подлежит уплате в бюджет в размере превышения суммы налога на прибыль или подоходного налога над суммой минимального налога на доходы. В любом случае минимальный налог на доходы подлежит уплате в бюджет в полном объеме().
РАЗДЕЛ XVII. МЕСТНЫЕ НАЛОГИ
ГЛАВА 45. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 324. Общие положения
1. Местные Маджлисы народных депутатов устанавливают на своей территории местные налоги, предусмотренные в статье 6 настоящего Кодекса на основе положений настоящего Кодекса.
2. В отношении местных налогов применяются положения Общей части настоящего Кодекса.
3. Решения местных Маджлисов народных депутатов относительно местных налогов должны соответствовать положениям настоящего Кодекса и подлежат официальному опубликованию в общедоступных периодических печатных изданиях, распространяемых на соответствующей территории, и вступают в силу в соответствии с частью 2 статьи 2 настоящего Кодекса.
4. Инструкции по применению местных налогов утверждаются председателями соответствующих городов и районов по согласованию с уполномоченным государственным органом и Министерством финансов Республики Таджикистан().
ГЛАВА 46. НАЛОГ НА НЕДВИЖИМОЕ ИМУЩЕСТВО
Статья 325. Налогоплательщики
Плательщиками налога на недвижимое имущество признаются физические и юридические лица - собственники недвижимого имущества или лица, пользующиеся этим имуществом, являющимся объектом налогообложения в соответствии со статьей 326 настоящего Кодекса.
Статья 326. Объект налогообложения
Объектами налогообложения признаются следующие виды имущества: жилые дома, квартиры, дачи, гаражи и иные здания, строения и сооружения (далее - "недвижимое имущество").
Статья 327. Налоговая база
1. Налоговой базой является площадь всех этажей недвижимого имущества(за исключением сооружений), скорректированная с учетом коэффициентов в соответствии с положениями настоящей статьи. Для сооружений (за исключением сооружений, строительство которых не завершено) налоговой базой является фактически занимаемая ими земельная площадь().
2. Площадь под первым этажом недвижимого имущества определяется в соответствии с наружным обмером размеров недвижимого имущества или, в случае невозможности наружного обмера размеров недвижимого имущества, по общей полезной площади внутренних помещений недвижимого имущества, увеличенной на коэффициент 1,25.
3. Если недвижимое имущество имеет подвальное помещение, то оно принимается в расчет при определении налоговой базы только в том случае, если высота от пола до потолка в подвальном помещении не ниже 2 метров. При этом в расчете налоговой базы площадь такого подвального помещения принимается равной 50 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи.
4. Если недвижимое имущество имеет мансарду, она принимается в расчет при определении налоговой базы только в том случае, если высота от пола мансарды до низшей точки потолка на мансарде не ниже 2 метров. При этом в расчете налоговой базы площадь такой мансарды принимается равной 50 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи.
5. При расчете налоговой базы площадь 2 и 3 этажа недвижимого имущества принимается равной 100 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи.
6. При расчете налоговой базы площадь 4 и 5 этажа недвижимого имущества принимается равной 90 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи.
7. При расчете налоговой базы площадь 6 и более высоких этажей недвижимого имущества принимается равной 80 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи.
8. Если высота от пола до низшей точки потолка на любом из этажей недвижимого имущества находится в диапазоне от 4 до 6 метров, при расчете налоговой базы площадь такого этажа принимается равной 150 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи, скорректированной на коэффициенты этажности, выраженные в процентах в соответствии с частями 3-7 настоящей статьи.
9. Если высота от пола до низшей точки потолка на любом из этажей недвижимого имущества превышает 6 метров, при расчете налоговой базы площадь такого этажа принимается равной 200 процентам площади, определенной в соответствии с частью 2 настоящей статьи, скорректированной на коэффициенты этажности, выраженные в процентах в соответствии с частями 3-7 настоящей статьи.
10. Размеры (габариты) недвижимого имущества определяются на основании соответствующей технической или иной документации на это имущество или на основании обмера, проведенного налоговым органом, на территории деятельности которого находится это имущество, в соответствии с порядком, установленным уполномоченным государственным органом по согласованию с Государственным комитетом по архитектуре и строительству Республики Таджикистан.
11. Для физических лиц при расчете налоговой базы площадь обособленно расположенных нежилых помещений (гаражей, сараев и тому подобное) принимается равной 50-70 процентам, а площадь помещений для содержания животных - равной 20-50 процентам площади, определенной в соответствии с частями 1-10 настоящей статьи.
Статья 328. Льготы
1. Данным налогом не облагается недвижимое имущество, являющееся бюджетной организации или предприятий, не менее 50 процентов работников которых составляют инвалиды, непосредственно используемое этой бюджетной организацией (этими предприятиями) собственностью (находящееся на балансе) для выполнения своих уставных задач и не переданное в аренду или пользование другому лицу (за исключением передачи в аренду или пользование бюджетной организации)().
2. Данным налогом не облагается недвижимое имущество в виде жилого дома и иных зданий, строений и сооружений, расположенных на одном приусадебном земельном участке или одном земельном участке для жилищного строительства, или одной квартиры, в которых прописаны Герой Советского Союза, Герой Социалистического Труда, Герой Таджикистана, лица, награжденные орденом Славы всех трех степеней, участники Великой Отечественной Войны 1941-1945 годов, приравненные к ним лица, участники других военных операций по защите СССР из числа военнослужащих. проходивших службу в воинских частях, штабах и учреждениях, входивших в состав действующей армии, бывшие партизаны, воины-интернационалисты,инвалиды 1 и 2 группы участники катастрофы Чернобыльской атомной электростанции, а также одна дача и один гараж, являющиеся собственностью лиц, указанных в настоящем абзаце().
3. Сумма льгот предоставляемых другим физическим лицам, не указанным в части 2 настоящей статьи, по данному налогу, не может превышать размеры, установленные в части 2 статьи 139 настоящего Кодекса.
4. Налогом не облагаются сооружения железнодорожных путей общего пользования, автомобильных дорог общего пользования, магистральных трубопроводов, линий электропередачи и иные сооружения в соответствии с перечнем, утвержденным Правительством Республики Таджикистан().
Статья 329. Ставка налога
1. Ставки налога на недвижимое имущество устанавливаются в кратком размере от ставок земельного налога в соответствии со статьями 266 и 267 настоящего Кодекса в следующих пределах:
- недвижимое имущество, используемое в качестве жилых помещений
- в 15 - кратного размера()
- недвижимое имущество, используемое для осуществления торговой деятельности, организации пунктов общественного питания и бытового обслуживания населения - в 60 кратном размере();
- недвижимое имущество, используемое для иных целей, не указанных в настоящей части - в 40 - кратном размере().
исключен ()
По недвижимому имуществу, расположенному в зонах развития туризма и отдыха ставки налога по жилым помещениям устанавливаются в 20-кратном размере, по недвижимому имуществу для организации торговой деятельности, общественного питания и бытового обслуживания - в 250-кратном размере, по недвижимому имуществу, используемому для иных целей - в 100-кратном размере().
2. Для целей налога на недвижимое имущество ставки земельного налога для Мургабской зоны принимаются равными средним ставкам земельного налога по Горно-Бадахшанской автономной области.
Статья 330. Порядок исчисления и уплаты налога
1. Сумма налога на недвижимое имущество физических лиц исчисляется налоговыми органами, на территории деятельности которых находится недвижимое имущество, в порядке и по форме, установленным уполномоченным государственным органом, на основе базы данных о недвижимом имуществе, формируемой в налоговых органах.
Юридические лица на основе данных о недвижимом имуществе на 1 января текущего года самостоятельно осуществляют расчет суммы налога на недвижимое имущество за текущий календарный год в порядке и по форме, установленным уполномоченным государственным органом, представляют в налоговый орган по месту расположения недвижимого имущества вышеуказанный расчет до 1 февраля текущего года и уплачивают причитающуюся за текущий календарный год сумму налога на недвижимое имущество не позднее 15 февраля, 15 мая, 15 августа и 15 ноября текущего года нарастающим итогом с начала года в размере соответственно не менее 25 процентов, 50 процентов, 75 процентов и 100 процентов годовой суммы
Сумма налога на недвижимое имущество исчисляется как произведение налоговой базы, определенной в соответствии со статьей 327 настоящего Кодекса, на ставку налога в соответствии со статьей 329 настоящего Кодекса.
2. Сумма налога на недвижимое имущество физических лиц за текущий налоговый год исчисляется на основе данных о недвижимом имуществе на 1 января текущего года.
3. Сумма налога на недвижимое имущество определяется только по завершенным строительством объектам, которые фактически эксплуатируются, даже если они не поставлены на соответствующий государственный учет и на них не оформлена соответствующая техническая или иная документация.
4. О начисленной сумме налога на недвижимое имущество физических лиц налогоплательщики уведомляются налоговыми органами по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом, до 1 июля текущего года.
5. Сумма начисленного за текущий налоговый год налога на недвижимое имущество физических лиц, указанная в уведомлении налогового органа, подлежит уплате в бюджет до 1 октября текущего года.
6. Если по каким-либо причинам уведомление о начисленной сумме налога на недвижимое имущество не доведено до физического лица до 1 июля текущего года, такое физическое лицо обязано самостоятельно сообщить об этом налоговому органу по месту нахождения недвижимого имущества с тем, чтобы получить от налогового органа уведомление о начислении налога и уплатить причитающуюся сумму налога до установленного в части 5 настоящей статьи срока.
7. Физические лица производят текущие платежи налога на недвижимое имущество не позднее 1 февраля, 1 мая и 1 августа текущего года нарастающим итогом с начала года в размере соответственно не менее 25 процентов, 50 процентов и 75 процентов начисленной, суммы налога на недвижимое имущество за предыдущий год и не позднее 1 октября текущего года в сумме, равной разнице между начисленной за текущий налоговый год суммой налога на недвижимое имущество и суммой налога на недвижимое имущество, уплаченной за истекший период текущего года
8. На основании письменного заявления, которое учитывается в качестве налоговой отчетности, налогоплательщик может выплатить полную сумму налога до первого срока, установленного настоящей статьей().
ГЛАВА 47. НАЛОГ С ВЛАДЕЛЬЦЕВ ТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ
Статья 331. Налогоплательщики
Налогоплательщиком является любое лицо, которое владеет транспортным средством, подлежащим регистрации в Республике Таджикистан в подразделениях Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
Статья 332. Объект налогообложения
1. Объектом обложения является любое транспортное средство, указанное в группе 87 (под кодами 8702-8705, 8711) товарной номенклатуры внешнеэкономической деятельности.
2. Не постановка на учет в подразделениях Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан транспортных средств, подлежащих регистрации в Республике Таджикистан, а также неисправность или не эксплуатация по другим причинам транспортных средств, прошедших вышеуказанную регистрацию (состоящих на учете), не является основанием для неуплаты владельцами таких транспортных средств причитающихся сумм налога. Только транспортные средства, снятые с учета в подразделениях Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан в порядке и по основаниям, установленным соответствующими нормативными правовыми актами, подлежат исключению из состава объектов обложения.
Статья 333. Освобождение от уплаты налога
От обложения налогом освобождаются:
1) машины и механизмы на гусеничном ходу;
2) зерноуборочные и специальные, в том числе хлопкоуборочные, комбайны с двигателями;
3) автобусы и троллейбусы, используемые предприятиями автотранспорта общего пользования для перевозки пассажиров в городах;
4) принадлежащие инвалидам мотоколяски и автомобили с ручным управлением;
5) один автомобиль, независимо от мощности двигателя, являющийся собственностью Героя Советского Союза, Героя Социалистического Труда, Героя Таджикистана, лиц, награжденных орденом Славы всех трех степеней, участников Великой Отечественной войны 1941-1945 годов, приравненных к ним лиц, участников других военных операций по защите СССР из числа военнослужащих, проходивших службу в воинских частях, штабах и учреждениях, входивших в состав действующей армии, бывших партизан, воинов- интернационалистов, участников катастрофы Чернобыльской атомной электростанции().
Статья 334. Налоговая база
Налоговой базой является мощность двигателя транспортного средства, выраженная в единицах лошадиных сил.
Статья 335. Налоговые ставки
Налоговые ставки дифференцированы по видам транспортных средств и составляют (в расчете на 1 лошадиную силу мощности двигателя) в год:
+-------------------------------------+------------------------------ҷ
|Наименование объектов налогообложения|Налог в процентах к показателю|
| |для расчетов, действующему |
| |на день уплаты налога |
| | |
+-------------------------------------+------------------------------+
| | |
|Мотоциклы и мотороллеры | 2,5 процента |
|Легковые автомобили | 5 процента |
|Автобусы (до 12 мест) | 6,25 процентов |
|Автобусы (на 13-30 мест) | 7,5 процентов |
|Автобус: (свыше 30 мест) | 8,75 процентов |
|Грузовики и прочие автотранспортные | |
|средства грузоподъемностью до 10 тонн| 10,0 процентов |
|Грузовики (грузоподъемностью свыше | |
|10 тонн до 20 тонн) | 11,25 процентов |
|Грузовики | |
|(грузоподъемностью свыше 20 тонн до | |
|40 тонн) | 12,5 процентов |
|Грузовики (грузоподъемностью свыше | |
|40 тонн) | 13,75 процентов |
+-------------------------------------+------------------------------+
Статья 336. Порядок уплаты налога
1. Налог подлежит уплате в соответствующий местный бюджет по месту регистрации транспортного средства не позднее сроков, которые установлены для прохождения регистрации, перерегистрации или ежегодного технического осмотра автотранспорта. Сроки ежегодного технического осмотра транспортных средств устанавливаются Государственной автомобильной инспекцией Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по согласованию с уполномоченным государственным органом и Министерством финансов Республики Таджикистан. Нарушение срока уплаты является основанием для начисления процентов в порядке и размере, установленных в настоящем Кодексе. При перерегистрации транспортного средства налог не уплачивается, если прежним владельцем был уплачен налог за данный год.
2. Без представления документов об уплате налога за текущий год регистрация, перерегистрация и технический осмотр не производятся. Налогоплательщик не имеет право осуществлять эксплуатацию транспортного средства без уплаты налога с владельцев транспортных средств за текущий год.
3. В случае отсутствия документа о прохождении ежегодного технического осмотра Государственная автомобильная инспекция Министерства внутренних дел Республики Таджикистан должна требовать от владельцев автотранспортных средств документы об уплате налога.
4. Расчет суммы налога, подлежащей уплате за текущий год, представляется юридическими лицами в налоговый орган по месту своей регистрации до 1 апреля текущего года. Форма расчета о начисленной сумме налога устанавливается уполномоченным государственным органом. Налоговые органы ведут учет транспортных средств в разрезе юридических лиц - владельцев транспортных средств и начисленных сумм налога по ним по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом.
5. Ежегодно, до 1 апреля года, следующего за отчетным, Государственная автомобильная инспекция Министерства внутренних дел Республики Таджикистан представляет уполномоченному государственному органу отчет о состоящих на учете в органах Государственной автомобильной инспекции транспортных средствах по состоянию на 31 декабря отчетного года, о количестве транспортных средств, прошедших ежегодный технический осмотр и сумме налога, уплаченной за отчетный год, по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом по согласованию с Министерством внутренних дел Республики Таджикистан.
6. Уполномоченный государственный орган и территориальные налоговые органы осуществляют контроль налогоплательщиков, а также подразделений Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по обеспечению полноты и своевременности уплаты налога с владельцев транспортных средств.
ГЛАВА 48. НАЛОГ С РОЗНИЧНЫХ ПРОДАЖ
Статья 337. Налогоплательщики
Плательщиками налога с розничных продаж (далее в настоящей главе - "налог") являются индивидуальные предприниматели и юридические лица, осуществляющие розничную продажу товаров().
Статья 338. Объект налогообложения
Объектом налогообложения является розничная продажа товаров, в том числе продажа продукции общественного питания, на территории города (района).
исключен ()
Статья 339. Налоговая база
Если иное не установлено налоговым законодательством, налоговой базой является стоимость розничной продажи товаров. При этом стоимость розничной продажи товаров определяется на кассовой основе исходя из свободных (рыночных) цен, включающих все налоги, в том числе налог на добавленную стоимость и акцизы по подакцизным товарам, но без учета налога с розничных продаж().
Статья 340. Налоговая ставка
Ставка налога устанавливается в размере 3-х процентов от свободных (рыночных) цен и розничной ценой товара является свободная (рыночная) цена, увеличенная на сумму налога().
Статья 341. Налоговый период
Налоговым периодом является календарный месяц().
Статья 342. Порядок определения налоговой базы, исчисления налога, представления декларации и уплаты налога
1. Если иное не установлено налоговым законодательством, стоимость проданных в розницу товаров определяется налогоплательщиком самостоятельно на основе показаний контрольнокассовых машин с фискальной памятью, других учетных документов или записей в книге продаж, форма и порядок ведения которой, в том числе с использованием компьютерных технологий, устанавливается уполномоченным государственным органом, и отражается в ежемесячной декларации по налогу с розничных продаж().
При использовании контрольно-кассовых машин с фискальной памятью сумма налога с розничных продаж отражается в контрольном чеке к проданному товару, в иных случаях сумма налога с розничных продаж отражается в квитанциях, билетах, талонах, знаках почтовой оплаты или других приравненных к чекам документах строгой отчетности().
2. Если иное не установлено налоговым законодательством, декларация о причитающейся сумме налога за отчетный месяц представляется в соответствующий налоговый орган до 15 числа месяца, следующего за отчетным месяцем, и в этот же срок производится уплата налога в бюджет по месту реализации товаров
Раздел XVIII. Специальные налоговые режимы
Глава 49. Налогообложение строительства гидроэлектростанций
Статья 343. Налогообложение строительства гидроэлектростанций
1. Освобождается на период строительства гидроэлектростанции (далее - "строительство") на территории Республики Таджикистан Заказчик строительства и Генеральный подрядчик строительства от уплаты нижеследующих налогов (с момента наступления срока уплаты), непосредственно связанных со строительством:
- налога на добавленную стоимость;
- налога с пользователей автомобильных дорог;
- налога на прибыль юридических лиц (налога,уплачиваемого по упрощенной системе)();
- минимального налога на доходы() ;
- земельного налога;
- налога с владельцев транспортных средств;
- налога на недвижимое имущество;
- социального налога в отношении лиц, непосредственно занятых на строительстве гидроэлектростанции и не являющихся гражданами Республики Таджикистан;
- государственной пошлины за регистрацию проспектов эмиссии негосударственных ценных бумаг, осуществленных в связи со строительством гидроэлектростанции.
2. Импорт товаров для строительства гидроэлектростанций, являющихся особо важными объектами для Республики Таджикистан, подлежит освобождению от налога на добавленную стоимость и таможенных пошлин в порядке, установленном пунктом 7 части 4 статьи 211 настоящего Кодекса и пунктом 7 статьи 345 Таможенного кодекса Республики Таджикистан.
3. В соответствии с постановлением Правительства Республики Таджикистан полностью или частично освобождаются на период строительства гидроэлектростанции от уплаты налога на добавленную стоимость и налога с пользователей автомобильных дорог, непосредственно подлежащих начислению в отношении строительства (в связи со строительством) гидроэлектростанции, а также от уплаты социального налога в отношении лиц, непосредственно занятых на строительстве гидроэлектростанции и не являющихся гражданами Республики Таджикистан, поставщики и субподрядчики вышеуказанного строительства. При этом в качестве поставщиков и субподрядчиков строительства гидроэлектростанции рассматриваются юридические лица, непосредственно связанные с Заказчиком строительства гидроэлектростанции или Генеральным подрядчиком строительства гидроэлектростанции контрактами (договорами, соглашениями), предусматривающими поставку товаров, выполнение работ, предоставление услуг, связанных со строительством (на строительство) гидроэлектростанции().
4. Установить что:
- Заказчик строительства гидроэлектростанции и Генеральный подрядчик строительства гидроэлектростанции утверждаются Правительством Республики Таджикистан по предложению Министерства энергетики Республики Таджикистан, согласованному в соответствии с регламентом Правительства Республики Таджикистан;
- период строительства гидроэлектростанции утверждается Правительством Республики Таджикистан по предложению Министерства энергетики Республики Таджикистан, подготовленному совместно с Заказчиком строительства гидроэлектростанции и Генеральным подрядчиком строительства гидроэлектростанции и согласованному в соответствии с регламентом Правительства Республики Таджикистан;
- сделками (операциями, контрактами, договорами, соглашениями), связанными со строительством гидроэлектростанции, признаются сделки (операции, контракты, договора, соглашения), утвержденные Заказчиком строительства гидроэлектростанции;
- освобождение от уплаты налогов предоставляется по сделкам (операциям, контрактам, договорам, соглашениям), связанным со строительством гидроэлектростанции, заключенным в период строительства гидроэлектростанции и подлежащим завершению до окончания периода строительства гидроэлектростанции.
Глава 50. Особенности налогообложения вновь созданных предприятий, занятых полным циклом переработки хлопка-волокна в конечную продукцию (от хлопковой пряжи до хлопчатобумажных швейных изделий)
Статья 344. Особенности налогообложения вновь созданных предприятий, занятых полным циклом переработки хлопка-волокна в конечную продукцию (от хлопковой пряжи до хлопчатобумажных швейных изделий)
1. Импорт товаров непосредственно для собственных нужд вновь созданными предприятиями, занятыми полным циклом переработки хлопка-волокна в конечную продукцию (от хлопковой пряжи до хлопчатобумажных швейных изделий) (далее - "вновь созданные предприятия"), освобождается от таможенной пошлины и налога на добавленную стоимость.
В случаях поставок вновь созданными предприятиями импортированных товаров на внутренний рынок Республики Таджикистан такие операции подлежат налогообложению таможенной пошлиной, налогом на добавленную стоимость и другими налогами в общеустановленном Таможенным кодексом Республики Таджикистан и Налоговым кодексом Республики Таджикистан порядке.
2. Экспорт товаров, производимых вновь созданными предприятиями, освобождается от налога на добавленную стоимость.
3. Вновь созданные предприятия освобождаются от налога на прибыль юридических лиц, минимального налога на доходы, налога на недвижимое имущество и земельного налога().
4. При возникновении у вновь созданных предприятий налоговых обязательств по другим налогам такие налоговые обязательства подлежат исполнению в соответствии с Налоговым и Таможенным кодексами Республики Таджикистан.
5. Налоговые льготы, предусмотренные в частях 1, 2 и 3 настоящей статьи, предоставляются по решению Правительства Республики Таджикистан на срок до 12 лет начиная с 1 января года государственной регистрации вновь созданных предприятий.
6. Если вновь созданное предприятие не приступит к созданию следующего цикла переработки в течение срока, установленного Правительством Республики Таджикистан после ввода в эксплуатацию предыдущего цикла переработки хлопка-волокна в конечную продукцию, предусмотренные настоящей статьей налоговые льготы прекращают свое действие и суммы налоговых льгот, полученные вновь созданным предприятием с момента его государственной регистрации до момента прекращения этих льгот, подлежат начислению по ставкам, действовавшим в период получения налоговых льгот и взысканию в бюджет. При этом создание следующего цикла переработки должно быть осуществлено в сроки, обоснованные технико-экономическими расчетами и международной практикой. О начале работ по каждому циклу и вводе в эксплуатацию каждого цикла переработки вновь созданное предприятие письменно информирует уполномоченный государственный орган и Министерство финансов Республики Таджикистан для специального (отдельного) учета в целях получения льгот, установленных настоящей статьей().
7. Для получения льгот, предусмотренных в настоящей статье, вновь созданные предприятия после государственной регистрации в установленном законодательством порядке подлежат специальному (отдельному) учету в уполномоченном государственном органе и Министерстве финансов Республики Таджикистан в порядке, установленном этими государственными органами. Для вновь созданных предприятий срок хранения учетной документации и налоговой отчетности, а также срок исковой давности увеличиваются на срок (период) предоставления налоговых льгот в соответствии с частью 5 настоящей статьи().
8. Если иное не предусмотрено настоящей статьей, в отношении вновь созданных предприятий действуют все положения, установленные законодательством Республики Таджикистан.
Глава 51. Налог на продукты переработки товаров, ввозимых в Республику Таджикистан при выборе таможенного режима переработки на тамо женной территории (налог на продукты переработки товаров)
Статья 345. Налогоплательщики
Плательщиками налога на продукты переработки товаров, ввозимых в Республику Таджикистан в режиме переработки на таможенной территории, являются лица, вывозящие продукты переработки за пределы Республики Таджикистан.
Статья 346. Объект налогообложения
Объектом налогообложения является стоимость продуктов переработки.
Статья 347. Налоговая база
1. Для определения налоговой базы принимается рыночная стоимость вывозимых продуктов переработки, исчисленная исходя из сложившейся на дату вывоза цены продуктов переработки.
2. Правительство Республики Таджикистан определяет перечень (наименование) продуктов переработки, подлежащих обложению данным налогом, а также перечень (наименование) продуктов переработки, цена которых для исчисления налоговой базы устанавливается на соответствующей международной (региональной) бирже.
Статья 348. Налоговые ставки
Ставки налога на продукты переработки определяются Правительством Республики Таджикистан в процентах от стоимости продуктов переработки или в твердой сумме на единицу (натуральную) продукта переработки.
Статья 349. Порядок исчисления и сроки уплаты налога
1. Подлежащая уплате сумма налога на продукты переработки исчисляется налогоплательщиками самостоятельно на основе стоимости продуктов переработки на день вывоза продуктов переработки за пределы Республики Таджикистан, а также ставки налога.
2. Лица, осуществляющие переработку товаров, ввозимых в Республику Таджикистан в режиме переработки на таможенной территории, выступают в качестве налогового агента в части полного и своевременного исчисления и уплаты налога на продукты переработки.
3. Уплата налога производится до вывоза за пределы Республики Таджикистан продуктов переработки.
4. Таможенные органы на основании подтверждений соответствующих налоговых органов осуществляют таможенное оформление вывоза продуктов переработки за пределы таможенной территории Республики Таджикистан.
5. При отсутствии у налогоплательщика на день вывоза биржевой цены налог исчисляется исходя из имеющихся данных о биржевой цене на продукты переработки на ближайшую ко дню вывоза дату. Сумма налога уточняется налогоплательщиком при получении данных о биржевой цене вывозимых продуктов переработки на день вывоза.
6. Отчетным периодом по уплате налога на продукты переработки является календарный месяц. Декларация об уплаченной сумме налога на продукты переработки представляется в соответствующий налоговый орган до 15 числа месяца, следующего за отчетным периодом.
Статья 350. Контроль за уплатой налога
Контроль за своевременным и полным внесением в бюджет налога на продукты переработки осуществляют налоговые органы
Глава 52. Налогообложение по соглашениям (контрактам) о разделе продукции
Статья 351. Общие положения
1. Настоящая глава устанавливает специальный налоговый режим, применяемый при выполнении соглашений о разделе продукции.
2. При выполнении соглашений о разделе продукции, в которых применяется порядок раздела продукции, предусмотренный частью 2 статьи 10 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции", доля государства в общем объеме произведенной продукции определяется в соглашении о разделе продукции.
3. Налогоплательщик, использующий право на применение специального налогового режима при выполнении соглашения о разделе продукции, представляет в налоговый орган по месту регистрационного учета ту часть (выписку из) соглашения, о разделе продукции, которая связана с платежами в пользу Республики Таджикистан, или иной документ, содержащий вышеуказанную информацию.
Аналогичная информация представляется в налоговый орган уполномоченным органом Правительства Республики Таджикистан, подписавшим соглашение о разделе продукции со стороны государства.
В настоящей главе цена продукции применяется в целях:
- определения объема (количества) компенсационной продукции, передаваемой инвестору;
- определения стоимости прибыльной продукции и ее раздела в стоимостном выражении;
- определения стоимости общего объема (количества) произведенной продукции.
5. Установленный настоящей главой и отраженный (подлежащий полному отражению) в соглашении о разделе продукции специальный налоговый режим применяется в течение всего срока действия соглашения о разделе продукции.
6. Установленный настоящей главой специальный налоговый режим применяется в отношении налогоплательщиков, указанных в статье 352 настоящего Кодекса.
7. Установленный настоящей главой специальный налоговый режим предусматривает раздел прибыльной продукции между инвестором и Республикой Таджикистан, а также уплату инвестором налогов и иных обязательных платежей, установленных настоящей главой().
8. При выполнении соглашения о разделе продукции, предусматривающего условия раздела произведенной продукции в соответствии с частью 1 статьи 10 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции", инвестор уплачивает следующие налоги, сборы и иные обязательные платежи():
- налоги с недропользователей();
- социальный налог;
- земельный налог;
- налог с пользователей автомобильных дорог;
- государственную пошлину;
- таможенные сборы;
- местные налоги (налог на недвижимое имущество, налог с владельцев транспортных средств);
- иные обязательные платежи, связанные с выполнением соглашения о разделе продукции.
9. При выполнении соглашения о разделе продукции, предусматривающего условия раздела произведенной продукции в соответствии с частью 2 статьи 10 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции", инвестор уплачивает следующие налоги, сборы и иные обязательные платежи():
- социальный налог;
- земельный налог;
- государственную пошлину;
- таможенные сборы;
- местные налоги (налог на недвижимое имущество, налог с владельцев транспортных средств);
- иные обязательные платежи, связанные с выполнением соглашения о разделе продукции.
10. При выполнении соглашения о разделе продукции в соответствии с частями 8 и 9 настоящей статьи:
- инвестор, выплачивающий наемным работникам заработную плату и иные приравненные к ней выплаты, в установленном порядке обеспечивает уплату подоходного налога и социального налога();
- поставка инвестором произведенной продукции освобождается от налога на добавленную стоимость и акциза();
- инвестор освобождается от налога на прибыль();
- от уплаты налога на добавленную стоимость освобождаются товары, ввозимые на таможенную территорию Республики Таджикистан для выполнения работ по соглашению о разделе продукции, предусмотренных программами работ и сметами расходов, утвержденными в установленном соглашением о разделе продукции порядке в соответствии с частью 1 статьи 9 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции". В случае поставки (за исключением экспорта) этих товаров на территории Республики Таджикистан вышеуказанные и другие налоги уплачиваются в соответствии с настоящим Кодексом и иным законодательством Республики Таджикистан. Перечень документов, по представлении которых в таможенные органы осуществляется освобождение от уплаты налогов, указанных в настоящей части, определяется Правительством Республики Таджикистан;
- исключен ()
- исключен ()
11. При выполнении соглашения о разделе продукции объект налогообложения, налоговая база, налоговый период, налоговая ставка и порядок исчисления налога в отношении налогов, указанных в частях 8, 9 и 10 настоящей статьи, определяются в соответствии с налоговым законодательством Республики Таджикистан с учетом особенностей, предусмотренных положениями настоящей главы, действующими на дату вступления соглашения о разделе продукции в силу.
12. При изменении в течение срока действия соглашения о разделе продукции наименований каких-либо из указанных в настоящем Кодексе налогов без изменения при этом элементов налогообложения, такие налоги исчисляются и уплачиваются при выполнении соглашения о разделе продукции с новым наименованием.
13. При изменении в течение срока действия соглашения о разделе продукции порядка уплаты налогов, а также изменения форм, порядка заполнения и сроков представления налоговых деклараций без изменения налоговой базы, налоговой ставки и порядка начисления налогов, уплата налогов, а также представление налоговых деклараций производятся в соответствии с действующим налоговым законодательством Республики Таджикистан ()
Статья 352. Налогоплательщики при выполнении соглашений
1. Налогоплательщиками или налоговыми агентами в отношении налогов, уплачиваемых при применении специального налогового режима, установленного настоящей главой, признаются лица, являющиеся инвесторами в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции" и настоящим Кодексом().
2. исключена ()
Статья 353. Основные элементы (параметры) соглашения
1. Произведенная продукция подлежит разделу между государством и инвестором в соответствии с соглашением о разделе продукции, заключенным с учетом требований Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции" и настоящего Кодекса.
2. В целях настоящей главы возмещаемые расходы подлежат возмещению инвестору за счет компенсационной продукции в размере фактически произведенных расходов, но не выше установленной соглашением о разделе продукции компенсационной продукции. При этом, компенсационная продукция в каждый налоговый (отчетный) период не может быть выше размера, определяемого в соответствии со статьей 33 настоящего Кодекса.
3. Соглашение о разделе продукции, в том числе в целях настоящей главы, должно предусматривать:
а) в случае его заключения на условиях части 1 статьи 10 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции" порядок и условия:
- определения общего объема (количества) произведенной продукции, прошедшей пункт раздела, и ее стоимости;
- определения части произведенной продукции, которая составляет компенсационную продукцию;
- раздела (определения пропорций раздела) между государством и инвестором прибыльной продукции;
б) в случае его заключения на условиях части 2 статьи 10 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции" порядок и условия:
- определения общего объема (количества) произведенной продукции, прошедшей пункт раздела, и ее стоимости;
- раздела (определения пропорций раздела) между государством и инвестором общего объема (количества) произведенной продукции или стоимостного эквивалента общего объема (количества) произведенной продукции. Пропорции такого раздела определяются соглашением о разделе продукции в зависимости от геолого-экономических и стоимостных оценок месторождения полезных ископаемых, технического проекта, показателей технико-экономического обоснования;
в) во всех случаях его заключения в соответствии со статьей 10 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции" порядок и условия:
- передачи инвестором государству принадлежащей государству в соответствии с условиями соглашения о разделе продукции части произведенной продукции или ее стоимостного эквивалента(в);
- получения инвестором части произведенной продукции, принадлежащей инвестору в соответствии с условиями соглашения о разделе продукции.
4. Соглашение о разделе продукции может предусматривать только один способ раздела продукции, предусмотренный настоящей статьей. Соглашение о разделе продукции не может предусматривать переход с одного способа раздела продукции, установленного настоящей статьей, на другой, а также не может предусматривать замену одного способа раздела продукции на другой.
5. Деятельность инвестора относительно выполнения соглашения о разделе продукции рассматривается в Республике Таджикистан как деятельность самостоятельного юридического лица - предприятия, являющегося резидентом Республики Таджикистан ()
Статья 354. Определение общего объема (количества) произведенной продукции и ее стоимости
1. Общий объем (количество) произведенной за отчетный (налоговый) период продукции определяется в пункте раздела в соответствии с соглашением о разделе продукции.
Пункт раздела продукции определяется соглашением о разделе продукции.
2. Стоимость произведенной продукции определяется в пункте раздела продукции для каждого отчетного (налогового) периода как произведение общего объема (количества) произведенной продукции в течение отчетного (налогового) периода, измеренного в пункте раздела и выраженного в соответствующих единицах измерения (тоннах, кубических метрах, баррелях и др.), на цену поставки и экспорта в пункте раздела в течение этого отчетного (итогового) периода в соответствии с соглашением о разделе продукции ()
Статья 355. Возмещаемые расходы
Возмещаемые расходы - обоснованные и подтвержденные документами затраты инвестора, фактически произведенные им при выполнении работ в рамках заключенного соглашения о разделе продукции в соответствии с программами работ и сметами расходов, утвержденными в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции", за исключением затрат, указанных в статье 356 настоящего Кодекса ().
Статья 356. Состав невозмещаемых расходов
К затратам, производимым (покрываемым) за счет доли прибыльной продукции, причитающейся инвестору, и не возмещаемым за счет компенсационной продукции, относятся следующие виды затрат (расходов):
1) по уплате взноса на участие в конкурсе инвестиционных программ на получение права недропользования на условиях Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции";
2) по приобретению геологической информации;
3) по статьям затрат, по которым соглашением о разделе продукции установлены ограничения, в части превышения этих ограничений;
4) по уплате обязательных платежей за загрязнение окружающей среды сверх установленных лимитов.
Затраты, предусмотренные в пунктах 3) и 4) настоящей статьи, в пределах установленных ограничений и лимитов включаются в состав возмещаемых расходов;
5) по оплате поставки или экспорта принадлежащей инвестору компенсационной продукции и доли прибыльной продукции, включая затраты на доставку этой продукции от пункта раздела до пункта поставки или экспорта, потери при транспортировке, затраты на страхование при транспортировке продукции до пункта назначения, комиссионные и прочие затраты;
6) по оплате ревизии (аудита) финансово-хозяйственной деятельности, осуществленной по требованию акционеров (учредителей) инвестора();
7) возникшие в связи с неисполнением или ненадлежащим исполнением инвестором (операционной компанией (оператором) своих обязательств, установленных соглашением о разделе продукции, включая обязательства, предусмотренные в соответствии с частью 2 статьи 9 Закона Республики Таджикистан "О соглашениях о разделе продукции", а также затраты, понесенные из-за нарушения законодательства Республики Таджикистан;
8) по оплате стоимости экскурсий и путешествий, в том числе по путевкам;
9) выплаты вознаграждений, (процентов) за кредит (заём) и использование заёмных средств, а также комиссионные выплаты и другие расходы, связанные с привлечением и использованием заёмных средств сверх ставки ЛИБОР плюс маржа, устанавливаемая соглашением о разделе продукции. При этом маржа не может превышать ставку ЛИБОР;
10) убытки (затраты), причиненные (понесенные) вследствие аварий, допущенных по вине инвестора (операционной компании (оператора), в результате несоблюдения технологии и (или) техники безопасности;
11) расходы по добровольному страхованию работников;
12) затраты, понесенные в связи с судебными разбирательствами;
13) штрафы и пени (проценты), взимаемые государственными органами с инвестора();
14) затраты по оплате расходов на личное потребление работников, не предусмотренное законодательством Республики Таджикистан;
15) уплаченные налоги, сборы и иные обязательные платежи в соответствии с настоящей главой;
16) любые затраты, непосредственно не относящиеся к деятельности по соглашению о разделе продукции, включая стоимость переданного имущества, выполненных работ, оказанных услуг инвестором (за счет инвестора) на безвозмездной (благотворительной) основе ().
Статья 357. Порядок покрытия возмещаемых расходов
1. Возмещаемые расходы покрываются инвестору за счет компенсационной продукции в порядке, определенном настоящей статьей, с учетом особенностей, установленных в соглашении о разделе продукции.
2. Покрытие инвестору возмещаемых расходов производится за счет компенсационной продукции, начиная с месяца получения продукции.
Раздел между государством и инвестором прибыльной продукции или общего объема (количества) произведенной продукции в соответствии с условиями заключенного соглашения о разделе продукции также начинается с месяца получения продукции.
В целях настоящей главы возмещаемые расходы подлежат покрытию за счет передачи инвестору произведенной продукции в количестве, не превышающем компенсационную продукцию в соответствии с соглашением о разделе продукции.
3. Остаток возмещаемых расходов, не покрытых на конец налогового периода, определяется как:
- возмещаемые расходы, не покрытые инвестору на начало налогового периода;
- плюс возмещаемые расходы, произведенные инвестором в течение налогового периода;
- минус возмещаемые расходы, покрытые инвестору в налоговом периоде (за налоговый период) ().
Статья 358. Учет компенсационной, прибыльной продукции и возмещаемых расходов
1. Инвестор ведет учет компенсационной и прибыльной продукции в натуральных единицах измерения, а также в национальной валюте и иностранной свободно конвертируемой валюте, определенных в соглашении о разделе продукции, и согласно правилам налогового учета, установленным настоящим Кодексом, с учетом положений настоящей статьи.
2. Инвестор обязан обеспечить ведение учета компенсационной продукции и возмещаемых расходов таким образом, чтобы исключить двойное отражение одних и тех же затрат в компенсационной продукции и возмещаемых расходах ().
Статья 359. Определение пропорций раздела прибыльной продукции
Пропорции раздела прибыльной продукции между инвестором и государством устанавливаются в соглашении о разделе продукции ()
Статья 360. Налоговый (отчетный) период
Налоговым (отчетным) периодом по платежам в пользу Республики Таджикистан в соответствии с соглашением о разделе продукции, в том числе налогов в соответствии с настоящей главой, считается календарный месяц ()
Статья 361. Срок уплаты
Платежи в пользу Республики Таджикистан в соответствии с настоящей главой уплачиваются не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным (налоговым) периодом ()
Статья 362. Налоговая декларация
Декларация по платежам в пользу Республики Таджикистан в соответствии с соглашением о разделе продукции представляется инвестором в налоговый орган по месту регистрационного учета не позднее 10 числа месяца, следующего за отчетным (налоговым) периодом ().
Глава 53. Роялти за воду
Статья 363. Налогоплательщики
Налогоплательщиками роялти за воду (далее в настоящей Главе -налогоплательщики) признаются юридические лица и индивидуальные предприниматели, использующие воду в Республике Таджикистан для выработки электроэнергии.
Статья 364. Объекты налогообложения
Объектом налогообложения роялти за воду признается использование водных объектов для целей выработки электроэнергии на гидроэлектростанциях.
Статья 365. Налоговая база
1. Налоговая база определяется налогоплательщиком отдельно в отношении каждого водного объекта.
2. При использовании водных объектов для целей выработки электроэнергии налоговая база определяется как количество произведенной за налоговый период электроэнергии без учета ее потерь при дальнейшей ее передаче (поставке).
Статья 366. Освобождение
Освобождается от налогообложения роялти за воду использование водных объектов для целей выработки электроэнергии при мощности энергогенерирующих объектов не более 1000 киловатт.
Статья 367. Налоговый период
В отношении использования водных объектов для целей выработки электроэнергии налоговым периодом признается календарный месяц.
Статья 368. Ставка налога
Ставка роялти за воду устанавливается при использовании водных объектов для целей выработки электроэнергии в размере 0,06 показателя для расчетов на каждые 1000 киловатт/час произведенной электроэнергии по состоянию на конец налогового периода.
Статья 369. Порядок исчисления роялти за воду
1. Налогоплательщик исчисляет сумму роялти за воду самостоятельно.
2. Сумма роялти за воду по итогам каждого налогового периода исчисляется как произведение налоговой базы и налоговой ставки.
Статья 370. Сроки уплаты роялти за воду
Общая сумма роялти за воду, исчисленная в соответствии со статьями 365 и 368 настоящего Кодекса, подлежит уплате в бюджет не позднее 15 числа месяца, следующего за истекшим налоговым периодом.
Статья 371. Налоговая декларация
Налоговая декларация по форме, определяемой уполномоченным государственным органом, представляется налогоплательщиком в налоговый орган по месту его регистрационного учета в срок, установленный для уплаты налога().
ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ МИЛЛИ МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О Законе Республики Таджикистан "О принятии Налогового кодекса Республики Таджикистан и введении его в действие"
Рассмотрев Закон Республики Таджикистан "О принятии Налогового кодекса Республики Таджикистан и введении его в действие", Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:
Одобрить Закон Республики Таджикистан "О принятии Налогового кодекса Республики Таджикистан и введении его в действие".
Председатель Маджлиси милли
Маджлиси Оли Республики Таджикистан М. Убайдуллоев
г. Душанбе,
25 ноября 2004 года № 572
ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ НАМОЯНДАГОН МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О принятии Закона Республики Таджикистан "О принятии Налогового кодекса Республики Таджикистан и его введении в действие"
Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:
1. Принять Закон Республики Таджикистан "О принятии Налогового кодекса Республики Таджикистан и его введении в действие".
2. Правительству Республики Таджикистан:
1) положения Налогового кодекса Республики Таджикистан о присвоении гражданам Республики Таджикистан старше 16 лет идентификационного номера налогоплательщика и его отражении в паспортах граждан Республики Таджикистан, создании и ведении Единого государственного реестра налогоплательщиков в части физических лиц реализовать поэтапно, начиная с 1 января 2006 года, в течение трех лет, а создание и ведение Единого государственного реестра налогоплательщиков в части юридических лиц обеспечить до 1 января 2006 года.
2) до 1 апреля 2005 года:
- представить предложения о приведении законодательства Республики Таджикистан в соответствие с Налоговым кодексом Республики Таджикистан;
- принять нормативные правовые акты, вытекающие из Налогового кодекса Республики Таджикистан и привести свои нормативные правовые акты, принятые до 1 января 2005 года, в соответствие с Налоговым кодексом Республики Таджикистан;
- обеспечить принятие соответствующими органами государственного управления нормативных правовых актов, вытекающих из Налогового кодекса Республики Таджикистан.
Председатель
Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли
Республики Таджикистан С. ХАЙРУЛЛОЕВ
